N ederlandse herkent in Strippel beul van Vught Somoza roofde banken leeg Ondanks Paisley kan bezoek van paus aan Noord-lerland bijdragen tot verzoening Times weer verschenen, maar. bladspiegel bleek lachspiegel „Vrouwen voor vrede" gaan vasten bij Vredespaleis Versterking bij brandende Atlantic Empress Treinrovers bijeen Dode bij explosie in kerncentrale KORTE METTEN UITENLAND LEIDSE COURANT DINSDAG 24 JUL11979 n onze correspondent Ami van Vree) NN In het begin van dit jaar iliceerde het geïllustreerde week- d „Stern" een onthutsende serie r een beestachtige moord in de ;fase van de oorlog (april 1945) op deine kinderen in Hamburg die op el van de SS in Berlijn werden ehangen nadat zij eerder in het centratiekamp Neuengamme als lische proefkonijntjes voor de SS Heissmeyer waren misbruikt Hij >pte door zijn experimenten met terculose-bacillen later een hoogle- rschap te verwerven. >wel Heissmeyer hiervoor na een intuurlijke opsporingstocht in 1966 levenslang werd veroordeeld (hij rf een jaar later op 61-jarige leef- bestond er nog altijd veel onze- heid over de achtergronden van de 3rd en over de identiteit van de ihtoffertjes. De „Stern" bracht veel nu toe onbekende feiten aan het It over de vermoorde kinderen, on- anderen over de Nederlandse ertjes Edo en Lex Hornemann uit dhoven, 12 en 8 jaar oud, wier ou- al eerder in Auschwitz waren jekomen. De serie maakte indruk, e nabestaanden uit heel Europa zamelden zich in april in Hamburg de kleine doden te eren waarbij groot aantal mensen een spontane ïonstratie tegen het fascisme hield. Maar er kwam ook een reactie van onverwachte kant; de voormalige SS Obersturmführer (eerste luitenant) Ar nold Strippel, thans 67 jaar en al eer der wegens nazimisdaden veroordeeld, voelde zich door de publicatie, waarin ook zijn naam werd genoemd „in zijn eer aangetast" en spande een kort ge ding tegen het blad aan. Zijn brutale optreden wist in eerste instantie de (jonge) rechters te intimideren en zij veroordeelden „Stern" tot een boete van 100.000 mark. In hoger beroep werd het blad echter op grond van de bestaande dokumenten in het gelijk gesteld en mocht het voortaan Strip- pel als een van de verantwoordelijken voor de kindermoord noemen. Ge sterkt door dit oordeel publiceerde „Stern" vervolgens een artikel dat niet alleen vernietigend was voor de stram me SS-officier, maar ook voor de rechtspleging en de gratie gebruiken van de na-oorlogse justitie in Duits land. Zo werd Strippel, na een aantal jaren te zijn ondergedoken, in 1949 wegens gemeenschappelijke moord op 21 joden in het concentratiekamp Bu- chenwald, 21 keer tot levenslang ver oordeeld. Een onderzoek naar zijn aandeel in de Hamburgse kinder moord werd wegens gebrek aan - wel bestaand, maar niet intensief genoeg gezocht - bewijsmateriaal opgeheven. In 1969 werd Strippel bovendien vrij man nadat het Buchenwaldproces was gerevideerd en zijn straf was omgezet in zes jaar. Voor de veertien teveel uitgezeten jaren kreeg Strippel een schadevergoeding van circa 130.000 mark: twee keer zoveel als een con centratiekampslachtoffer aan „Wieder- gutmachung" wordt uitbetaald. Voor zijn eigen bestwil zou Strippel zich daarna beter stil kunnen houden. Maar de man bleek onverbeterlijk (zoals zoveel andere nazi-misdadigers) en sleept daardoor een reeks nieuwe aanklachten tegen zich mee. Niet al leen staat hij in het zogenaamde Maj- danekproces (dat overigens al bijna vier jaar duurt) terecht voor zijn aan deel in de massamoord op circa twee honderdvijftigduizend joden; zijn op treden tegen Stern en de daarop vol gende publikatie leidde ook tot een hernieuwd onderzoek inzake de kin dermoord in de school op de Bullen- huserdamm in Hamburg. Bovendien had een bejaarde dame in Arnhem mej. Versteegen, de artikelen in Stern gelezen en zij herinnerde zich wat haar en negentig andere gevange nen van het kamp Vught in januari 1944 was overkomen: Een urenlange marteling in twee kleine celletjes waarmee tien vrouwen stierven en vele anderen ernstig geestelijk of li chamelijk letsel opliepen. Strippel had daarbij volgens mevrouw Versteegen een belangrijke rol gespeeld en zij klaagde de man dan ook aan via haar Duitse advocate, dezelfde die ook op treed namens de nabestaanden van de omgekomen kinderen in Hamburg. Vijfendertig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog blijkt op die manier, mede door de laksheid van de opsporingen van de afgelopen jaren, dathet Naziverleden nog altijd niet echt tot het verleden behoort. Dat wordt des te duidelijker door de on verkwikkelijke bijverschijnselen van deze hele affaire. In de eerste plaats blijkt dat het aandeel van Strippel in de martelingen van Vught al elf jaar eerder aan een gerechtelijk onderzoek hadden kunnen worden onderworpen wanneer de dossiers over dit kamp, die in 1967 vanuit Amsterdam naar Duitsland zijn verstuurd, door de des betreffende officier van Justitie in Frankenthal nauwlettender waren on derzocht. Bij het centrale instituut voor de opsporing van oorlogsmisda den in Ludwigsburg (dat zelfs niets ten laste kan worden gelegd) bestaat de indruk dat men met de circa 6.000 pagina's tellend, gegevens over Vught en over de rol van Strippel daar wel zeer lichtvaardig is omgegaan. Daar door zou nu wel eens kunnen blijken dat die elf jaren, elf fatale jaren zijn geweest: met name getuigeverklarin gen kunnen in deze periode, door toe nemend geheugenverlies, weieens ern stig aan waarde hebben verloren. Moord in kamp Vught opnieuw in onderzoek BONN Het Openbaar Ministerie van Frankfort stelt een onderzoek in naar het mogelijke aan deel van de voormalige SS-officier Arnold Strip pel in de moord op tien Nederlandse vrouwen in het concentratiekamp Vught op 15 januari 1944. De aanklacht is inge diend door de Hamburgse advocate Barbara Hasing namens haar cliënte, mej. Versteegen uit Arnhem die zelf een van de over levenden van de martel praktijken in Vught is. Naar aanleiding van deze klacht is nu ook bekend geworden dat de dossiers over Strippels gedragin gen in Vught elf jaar lang bij het Openbaar Ministerie in Frankenthal (Palts) hebben gelegen zonder te zijn onderzocht. Strippel woont op dit ogenblik als vrij man in Frankfort. Op dit mo ment staat hij nog te recht voor massamoord in het concentratiekamp Majdanek in het gelijkna mige proces in Düssel- dorf. Tevens is in dit voorjaar een aanklacht tegen hem ingediend in verband met de moord op 20 kinderen, waaron der twee Nederlandse, in een Hamburgse school in april 1945. MANAGUA De nieuwe leiders van Nicaragua hebben ex- president Somoza er van beschuldigd voor zijn vlucht naar de VS de banken te hebben leeggeroofd. De Centrale Bank zou 25 cheques hebben uitgeschreven voor medewerkers van Somoza, waarbij een van 1 miljoen dollar aan de militaire at taché in Guatemala. Buitenlandse banken is gevraagd de cheques niet te verzilveren. De Nederlandse regering zal binnenkort de nieuwe regering van Nicaragua erkennen, zo is gisteren door het ministerie van buitenlandse zaken meegedeeld. Zweden en Denemarken heb ben al besloten de nieuwe regering te erkennen. De nieuwe regering heeft ook de Amerikaanse ambassade offi cieel laten weten dat zij de macht heeft overgenomen en dat zij hoopt op vriendschappelijke betrekkingen tussen beide lan den. De Amerikaanse zaakgelastigde liet weten dat Washington waarschijnlijk positief zou antwoorden. In Nicaragua worden de terugkerende vluchtelingen aan de grens verwelkomd met borden, waarop „Welkom in dit vrije land" te lezen staat. Meer dan 70.000 inwoners van Nicaragua zijn naar het buurland Costa Rica gevlucht Radio Sandino heeft het personeel van de overheidsdiensten opgeroepen het werk te hervatten. Velen zijn nog niet verschenen, kennelijk uit angst voor vergeldingsmaatregelen, omdat zij in dienst heb ben gestaan van het verdreven bewind. Khomeini verbiedt muziek TEHERAN (ANP) De Iraanse religieuze leider de ajatollah Roehollah Khomeini heeft het afgelopen weekeinde bevolen dat er geen muziek meer over de radio en televisie mag wor den uitgezonden. Hij zei dat muziek hetzelfde werkt als opi um en dat het luisteren naar muziek het brein inactief maakt Het Iraanse persbureau Pars heeft dit gisteren be kendgemaakt. [mummificeerde )den gevonden BAJOZ (AFP) In het fls lang verlaten klooster ii Rocamador op enkele pmeters van Barcarote in provincie Badajoz in Ex- smadura (Spanje), zijn de ^ïummificeerde lijken van »Ttig mensen gevonden. stoffelijke resten, waarvan >1 aantal zeer goed is gecon- yeerd, hebben een afgesla- l hoofd en de meeste zijn iuld in monnikenhabijt weken geleden zijn in rena in dezelfde streek lijken gevonden in de ren van de parochiekerk, ena ligt niet ver van de is met Portugal. letnamezen bieten gestrande ichtelingen lod NILLA (UPI) Vietname- loldaten hebben op 22 juni een door Hanoi bezet ei- I van de omstreden en r Vietnam, China, Taiwan de Filippijnen opgeëiste atly-groep, 85 Vietnamese :htelingen doodgeschoten. boot met vluchtelingen op een eiland van de ep gestrand. ROTTERDAM De zeesleper „Zwarte Zee" en het bevoorradingsschip „Smit-Lloyd 144" krijgen steeds meer versterking bij het weg slepen van de brandende tanker „Atlantic Empress" richting Atlantische Oceaan. Smit Internationale en Rotterdam en het Duitse sleepvaartbedrijf Bugsier hebben nog drie schepen naar de Liberiaanse tanker gediri geerd. Gistermorgen voegde de „Atlantic" van Bug sier zich bij het transport. In de avond wordt de sleper „Smit Salvor" verwacht en in de loop van vandaag moet de Duitse sleper „Bal tic" erbij komen. Volgens een woordvoerder van Smit in Rotter dam zijn de extra schepen niet nodig voor het sleep werk. Dat kunnen „Zwarte Zee" en „Smit Lloyd 114" samen wel af. De drie sle pers varen mee om zodra dat mogelijk is, de bluskanonnen te richten op het voorschip van de „Atlantic Empress". Op die manier hopen Smit en Bugsier het schip geleidelijk af te koelen. Het vuur, aldus Smit, concentreert zich op het midden- en het achterschip, (wv). De taktiek is nu het schip zover mogelijk de oceaan op te slepen en het zoveel mogelijk te laten uitbranden, aldus een woordvoerder van Smit. Het is volgens hen nog onmogelijk om aan echt bluswerk te beginnen. Zeven leden van de be ruchte bende die in 1963 in het Engelse Chedding- ton Bucks de „Grote Treinroof" uitvoerde, waarbij 2,5 miljoen pond werd buitgemaakt maar ook de treinbestuurder ernstig werd gewond, zijn dezer dagen weer bijeen gekomen om de uitgave te vieren van het pocket boek „De treinrovers: hun verhaal". (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN De befaamde Londense Ti mes, die al acht maanden niet meer ver schijnt wegens een sociaal geschil tus sen uitgevers en vakbonden, is vandaag voor het eerst weer uitgekomen. Wie haar inkijkt wacht echter een verras sing: het is niet de echte Times, maar een nagemaakte versie, gevuld met al lerlei kolder, geschreven en gedrukt op de manier die de lezers van dit oude Londense dagblad gewend zijn. Niets ontbreekt: berichten, reportages, achtergrondverhalen, hoofdartikelen, het befaamde Times-kruiswoordraadsel en brieven aan de redactie. Alles werd voor de grap geschreven door freelancers en redacteuren van de Times en de Sunday Times. Opdat niemand hen van bedrog zou kunnen beschuldigen, hebben ze het kolderblad een „(Nog) niet de Times" ge noemd. Van deze namaak-Times worden 200.000 exemplaren verkocht. Het is een imitatie van de „Niet de New York Times", die afgelopen jaar in New York werd uitge geven tijdens een langdurige staking bij dat blad. De namaak-Times zal heel wat gevoelige Britse harten sneller doen kloppen. De imitatie-krant en het echte produkt lijken namelijk als twee druppels water op el kaar. Maar de berichten en verhalen in onvervalste Times-stijl zijn te gek om los te lopen. Op de eerste pagina wordt in geuren en kleuren gemeld, dat premier Thatcher de inkomstenbelasting afschaft. De Britse schatkist zal voortaan gevuld worden met de opbrengst van de ver koop van de exclusieve tv-rechten van alle Lagerhuisdebatten. In de brievenrubriek wordt onder meer voorgesteld deze zomer de posttarieven niet nogmaals te verhogen maar wel de postzegels te verkleinen. En natuurlijk is er de onvermijdelijke brief in verband met de eerste koekoek: „De eerste koe koek werd in 1979 in Groot-Brittannië gehoord zonder dat nadien de datum in de Times stond. Is dat een record?". Intussen blijft het onwaarschijnljk, dat de echte Times spoedig opnieuw zal ver schijnen. Er zit weinig schot in de onder handelingen. Van de week zijn er nog enkele belangrijke besprekingen waarbij definitief beslist zou kunnen worden of „The Times" blijft bestaan. Duitse douane opent brieven BONN Volgens het blad „Der Spiegel" maakt de Westduitse douane mis bruik van haar recht op contróle op post die de Bondsrepubliek binnen komt. Op het merendeel van de postkantoren zou de post, vooral uit het Oostblok, worden geo pend. Volgens het Westduitse minis terie van financiën is de con trole op brieven uit het bui tenland wettelijk geregeld. Doel is de bestrijding van ae invoer van hard drugs, maar het is niet uitgesloten, dat post nu en dan ook wordt ge lezen, omdat de douane ook naar „staatsvijandige propa ganda" dient te zoeken. Begin heeft oogaandoening TEL AVIV De Israëlische premier Begin heeft een aandoe ning aan het rechteroog, die zijn vermogen tot lezen blijvend kan aantasten. Volgens dr. Sylvio Lavy van het Hadassah-ziekenhuis in Jeru zalem is de algemene gezondheidstoestand van Begin „prima" en zal Begin in staat zijn als premier te blijven functioneren. Hij zal urenlang kunnen lezen, zij het „met enige moeite". Het gaat om slechts een heel kleine stoornis. ALDERMASTON (UPI) In een ten westen van Londen ge legen instituut voor ontwikkeling van kernwapens heeft zich gisteren een ontploffing voorgedaan waarbij een dode is ge vallen. Het ministerie van defensie deelde mee dat er geen radioactie ve straling was vrijgekomen. Het slachtoffer is de 39-jarige Pe ter Leslie Allen. Hij was alleen aan het werk in het vorsing- sinstituut voor kernwapens in de plaats Aldermaston, toen de ontploffing plaats had. loewel het, zoals gisteren gemeld, nog niet iststaat, dat paus Johannes-Paulus eind leptember ook het Britse deel van Ierland 1 bezoeken, zet de fanatieke anti-roomse Noordierse dominee Ian Paisley een protest- ctie op touw om een eventuele pauselijke •verkomst onmogelijk te maken. Hij trom- nelt, aldus onze Londense correspondent Ro- Simons, een actiecomité van prominente (oordierse protestanten bij elkaar, die de Sritse minister van Ulster, Humphrey At- :ins, op de hoogte zullen brengen van een ensgezinde afkeer voor het papisme. üs de paus ook het overwegend protestantse Jlster zou willen aandoen, kunnen de Britten lem dat niet weigeren, maar ze zullen dan vel alle aspecten van de reis grondig vooraf illen bespreken met het Vaticaan. Aan een auselijk bezoek aan Noord-lerland zijn im- ners allerlei veiligheidsproblemen verbonden. •Ulster is het enige deel van Europa waar ge regeld leuzen tegen de paus en de papisten pp de muren geschilderd worden. De protes tantse jongelui, die in een driftige bui naar verfpot en kwast grijpen om overal waar nog plaats is de woorden „Geen papisme in Noord-lerland" aan te brengen, weten meestal zelf niet precies waarom ze dit doen. Na enig nadenken zeggen ze, dat ze het als een tradi tionele plicht beschouwen, die ze van hun ou ders geërfd hebben. Volgens dominee Ian Paisley lijdt het geen twijfel, dat papisme verderfelijk is. Paisley beweert, dat het Vaticaan aan de rijde van de Ierse republikeinen staat in hun strijd om Ulster los te maken van het Verenigd Ko ninkrijk en bij het zuiden te voegen. Hij zal in elk geval in Noord-lerland een grote pro testdemonstratie op touw zetten tegen het pauselijke bezoek aan de Ierse Republiek, zelfs wanneer de Heilige Vader niet naar Ul ster zal komen. Pogingen van het Vaticaan om Noord-lerland toch te betrekken in het bezoek van de paus, zullen volgens dominee Paisley gevaarlijke in cidenten en demonstraties veroorzaken. Pais ley is een geboren volksopruier, die zijn on christelijke houding ten aanzien van de rooms-katholieken voor niemand verborgen houdt. In Belfast staat hij aan het hoofd van de Vrije Presbyteriaanse Kerk. Hij is tevens democratisch-unionistisch Lagerhuisafgevaar digde van het Noordierse kiesdistrict Antrim en Europees parlementslid van Ulster. Straatsburg heeft vorige week de grote mond van dominee Paisley volop te horen gekregen. De meeste andere protestantse leiders van Noord-lerland juichen de mogelijkheid van een pauselijk bezoek aan Ulster uitbundig toe. Zij zijn van oordeel, dat paus Johannes Paulus een belangrijke bijdrage zou kunnen leveren om in Noord-lerland verzoening en vrede tot stand te brengen. Zij schamen zich over de houding, die dominee Paisley aange nomen heeft. Volgens de prominente katholieke voorman Gerard Fitt, Lagerhuislid van Belfast-West, kon men het van tevoren weten, dat Paisley zo zou reageren. „De dominee heeft echter niet het recht aan de Britse regering te dicte ren wie Ulster mag bezoeken en wie niet", al dus Fitt. Wegens het pastorale karakter van de pause lijke overkomst zou een korte trip van Johan nes Paulus naar het noorden zeker niet onlo gisch rijn. De zetel van kardinaal Thomas O'Fiach, primaat van heel Ierland, bevindt zich immers in de stad Armagh, hoofdplaats van de Noordierse provincie Armagh. Het af gelegen zuiden van dit graafschap dat grenst aan de republiek, wordt door de Britten „bandietenland" genoemd, omdat het een tra ditionele vesting van de IRA is. In dat deel van Ulster worden bijna evenveel moorden gepleegd als in Belfast. Hoewel het programma van de pauselijke reis nog niet vast staat, zal de paus vermoe delijk enige tijd doorbrengen in Dublin. Wel licht zal hij zich van daar naar het Westier.se Knock begeven, een bedevaartsoord van de Heilige Maagd dat volgende maand zijn hon derdjarig bestaan viert. Op 21 augustus 1879 hebben daar drie Ieren een verschijning ge had. Het pauselijke bezoek wordt al van tevoren een van de meest dramatische en emotionele gebeurtenissen in de geschiedenis van Ierland genoemd. De Ierse autoriteiten verwachten enorm veel volk. •e internationale beweging van „Vrouwen voor Vrede" .1 van 6 tot en met 8 au gustus drie dagen van bezin ing en vasten houden voor iet Vredespaleis in Den ïaag, de zetel van het inter- ïationale hooggerechtshof. )e bedoeling van deze actie er bij dit hof op aan te dringen de wettelijke toe laatbaarheid van radio-actie ve straling internationaal aan de orde te stellen. De beweging heeft hiervoor de steun van internationale we tenschapsbeoefenaars. De beweging „Vrouwen voor vrede" werd in 1978 opge richt door de Zwitserse Aline Boccardo. De beweging wordt gesteund door dr. Mar tin Kaplan, algemeen direc teur van de Pugwash-confe- renties over wereldproblemen en wetenschap, en door dr. Eric Burhop, voorzitter van de wereldfederatie van we tenschappers, die vierhon derdduizend leden heeft in eenenveertig landen. De internationale beweging, die haar leden recruteert uit alle kerken en politieke par tijen, is van mening, dat de conventies van Genève van daag de dag niet meer in staat zijn de zwakkeren in de wereld te beschermen. Ner gens ter wereld bestaat een gerechtshof, dat de klachten, die betrekking hebben op de gevaren van de kernbewape ning voor de wereld onder zoekt. Het internationale ge rechtshof zou in staat rijn die lacune op te vullen. Tijdens de actiedagen voor het Vredespaleis herdenkt de beweging de verwoesting van Hiroshima en Nagasaki door atoombommen in augustus 1945. Vrouwen uit Nederland, Oostenrijk, Zwitserland en Italië, alsmede enkele Japan se monniken en leden van de Bahai-godsdienst nemen er aan deel. Tegelijkertijd voert de beweging ook actie in Straatsburg. T" President Sadat van Egypte legt op 26 november de eer ste steen van een „godsdien stige ontmoetingsplaats" op de berg Sinaï. Er zullen een synagoge, een kerkgebouw en een moskee verrijzen. Voor de uitwerking van het plan is al een commissie van Egyptische ingenieurs ingeschakeld. Deze zal in september naar de berg Si naï gaan en daarna de blauwdruk en een maquette voor het aan islam, chris ten- en jodendom gewijde complex maken. De in 1959 gestichte interna tionale werkgroep voor hym nologie zal van 30 juli tot 4 augustus in Regensburg in West-Duitsland bijeenkomen ter bespreking van het the ma „internationale en inter confessionele hymnologie". De deelnemers zullen zich bezighouden met de weten schappelijke en organisatori sche mogelijkheden tot gro tere samenwerking. Vooral wil men de weg vrijmaken voor nieuwe contacten tus sen Europese en Anglo-Ame- rikaanse hymnologie. De werkgroep, die het kerklied onderzoekt in al zijn vormen in heden en verleden, is uit gegroeid tot een van de be langrijkste internationale en interconfessionele onderzoek sorganen van na de oorlog. De godsdiensttwisten tussen Hindoes en Moslims hebben in de afgelopen vijf maan den in zestien Indiase bond staten in totaal 146 levens geëist. Bovendien waren er meer dan achthonderd ge wonden. In de stad Bihar, bij Calcutta, vielen de meeste doden, namelijk 125. Het 29ste congres „Kerk in Nood" in het Westduitse Kö- nigstein heeft het Europese parlement gevraagd zich in te zetten voor de godsdienst vrijheid in de staten van het Oostblok. Aan het congres, dat het thema „Christendom, hoop voor heel Europa" voerde, namen meer dan zeshonderd geestelijken en leken uit dertig landen deeL Volgens de sprekers op de conferentie is de situatie niet in alle Oostbloklanden even ernstig. Terwijl de i ooms-katholieke kerk in de Sovjet-Unie en Tsjechoslo- wakije het zwaar te verdu ren heeft, heeft de kerk in Polen en Joegoslavië tame lijk veel vrijheid. Volgens berichten, die nu uit China komen, is het kerkhof van de Missionaris sen van het Goddelijk Woord (svd) in Taika bij Tsining/Shantoeng enkele ja ren geleden op last van de autoriteiten met de grond gelijk gemaakt. Alle bomen en struiken werden verwij derd en* de grafstenen wer den verwijderd. Op het kerkhof bevindt zich ook het graf van de zalige Josef Freinademetz (1852-1908), de eerste missionaris in China van de congregatie. Het ka tholieke kerkgebouw in Tai- kia staat er weliswaar nog, maar bevindt zich in een verwaarloosde toestand.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 7