üM//i\\- I
I !//^SJl,n)ï\W^ - /f/fc.
J> onzer verslaggevers bracht
afgelopen weken,mede op
ies van minister
fessen,zijn vakantie in eigen
«Idoor.Op een
it.Desondanks bleef hij niet
stoken van het wereldnieuws
Je reacties van alleman
rop.Bij een sluis ving hij
lerstaande spontane
:ussie op over het
sstbesproken onderwerp van
aatste tijd: de al dan niet
meende energiecrisis.
>en transistorradio op de steiger
Jdt vanuit de Wereldraad van Kerken,
iston in vergadering bijeen,
eld: ..De energiecrisis vormtéén
omde zegen, omdat hij dwingt tot
nning opeen beter gebruik van
grondstoffenaldus de eerste en
erde wereld dichter bij elkaar
igend". De rest van de boodschap
reddeloos verloren in de herrie
een formatie reclamevliegtuigjes,
«n bepaald merk buitenboordmotor
en aanprijzen. Ome Koos (boer,
it GPV) heeft op zijn zondagse
letje voor het melken bij de sluis
jehouden en wijst ze schamper na.
1 is zeker in het kader van de
c liniging. Energiecrisis? Het zal wel,
r voorlopig merk je er bar weinig
De mensen willen er niet in
oosdoener
dat de brug van de sluis open is,
ft meneer Heierkamp (bankemployé,
tit D '66) de tocht per trimfiets naar
jarige dochter moeten onderbreken,
duit in het zakje gaat ongeveer
is: „Weet u wie de grote
isdoener is, meneer? De industrie,
heeft een wegwerpmaatschappij
'reëerd; die produceert alleen nog
iwerpartikelen. Wat dat aan energie
11 En wij trappen erin, wij kopen, wij
11sumeren, wij gooien weg. Vrijwillige
viniging Vergeet het. Daar is de
ntaliteit gewoon niet naar. De
nsen willen zo aangenaam mogelijk
en en vertikken het zuiniger aan te
m ten bate van de maatschappij,
ntaliteitsvervuiling, zo noem ik het.
weet u waar nog zo 'n boosdoener
"Bij de vakbonden. Die zouden een
ingrijke rol kunnen spelen bij het
tieteren van de mentaliteit, maar dat
en ze niet. Ze jagen alleen achter
teriële verbeteringen aan en werken
i de wegwerpmaatschappij nog meer
Ie hand".
rof vuil
e/can beter praten over de
qwerpmaatschappij dan een
nisman Dank zij regisseur Toeval
kt hij prompt bij de sluis aanwezig:
ius (stemt CDA), bezig zijn jongste
inzeilen te leren in een klokgaaf
Verhouden houten bootje meteen
feestelijk rood zeil. „Dit bootje heb ik
gevonden bij het grof vuil. Er
mankeerde niets aan, alleen een kleine
reparatie. Mijn kinderen hebben er al
vier jaar plezier van. Moet u eens
opletten wat de mensen allemaal
weggooien als de vakantie er straks
opzit. Tuinstoelen bijvoorbeeld waar
alleen een boutje aan los is of waarvan
de bekleding een beetje is ingescheurd.
Ik vind ze niet hier en daar, maar in
elke straat. Elke week als we grofvuil
ophalen, liggen er twintig tot dertig
stoelen die met een kleine reparatie
weer in orde te maken zijn. In een
gemeente nota bene met nog geen
20.000 inwoners".
begeerte
De sluismeester (stemt PvdA) heeft het
schutten voleindigd van een kruiser,
uitgerust met twee motoren van 150
overbodige paardekrachten elk, plus
een kleurentelevisie waarop onder het
varen de finish van de Tour de France
kan worden gevolgd. Terwijl hij drie
kwartjes fooi wegbergt, filosofeert hij:
„Ach, ik kan het begrijpen, al die
waanzinnige boten die hier per dag
langs komen. De mens is altijd vol van
begeren naar wat hij niet heeft.
Begeren is meer dan hebben. Bezit je
het voorwerp van je begeerte eenmaal,
dan ben je er even wijs mee, maar
vervolgens gaat het de hoek in en kijk
je er nooit meer naar om. Zo zitten we
allemaaf te lurken en we vergeten dat
de aardbol geen melkkoe is die eeuwig
blijft geven".
stikken
Het beeld schijnt de boer te bevallen
en hij neemt over. „Iedereen vindt dat
er bezuinigd moet worden door
iedereen behalve door hemzelf. Leve
Ikke en de rest kan stikke. Mensen die
zeggenze zullen de auto onder mijn
achterste moeten wegbranden. En dan
komen de verhalen om het geweten te
sussen, zo van: de benzineschaarste is
een smoes van de oliemaatschappijen
om de prijzen op te jagen. Hebt u het
ook gelezen Om de schaarste in stand
te houden en de prijs op te drijven,
laten de maatschappijen miljoenen
vaten in de woestijn weglopen. Voor de
kust van Amerika kruisen tientallen
volle tankers heen en weer totdat de
benzineprijzen weer omhoog gaan. Door
dat soort verhalen geloven de mensen
niet in een crisis. Ze zeggen: zolang de
regering niet met dwangmaatregelen
komt, kan het niet erg zijn. En van hef
dreigement met duurdere benzine
trekken ze zich niks aan. Alles kost
toch al veel: die paar centen kunnen er
nog welbij".
partijbelang
„Vrijwillig bezuinigen is een fictie", valt
de bankemployé bij. „Als je ziet wat de
mensen allemaal bij ons komen lenen.
En wij geven het, dus wij behoren
eigenlijk ook tot de boosdoeners.
Verstandige politici zouden moeten
weten dat het zo niet langer kan. maar
helaas bestaan er geen verstandige
politici. Een nationale regering van
deskundigen uit alle partijen die
dwingende maatregelen durft af te
kondigen... dat is de oplossing voor de
crisis. En waarom komt die er niet?
Partijbelang, meneer. De arbeiders van
Den Uyl rijden allemaal in auto 's. Kijk
maar als er bij Hoogovens een staking
is. De heren komen allemaal in auto's.
En denk je dat Den Uyl er iets van
zegt Hij is wel wijzer; het zou hem de
helft van zijn stemmen kosten. Dat
geldt natuurlijk precies zo voor Wiegel.
Niks dan kretologie. Niemand durft,
ledereen is bang voor zijn hachje".
verbranding
„Elke week vind ik wel tien fietsen bij
het grof vuil waarvan ik denk: hoe is
het mogelijk dat ze weggegooid
worden", vervolgt de vuilnisman zijn
bijdrage aan het panel, door regisseur
Toeval op de steiger van de sluis
tezamen gebracht. Een goeie band
vinden ze niet eens de moeite waard
om eraf te nemen. Tien wasmachines,
zelfs volautomatische, en vijf koelkasten
per week. Twee tot drie stofzuigers die
met een kleine reparatie weer prima in
orde te krijgen zijn. Complete
bankstellen, soms van 3000 gulden.
Menig gezin heeft een bankstel van
mindere kwaliteit in huis. Als je zo'n
weggegooid bankstel in je kamer zou
zetten, zou je niet voor schut zitten. O
nee, dan zou de visite zeggen: wat
hebt u daar een knap bankstelletje. En
alles gaat naar de verbranding. Het is
zonder meer erg wat de mensen
weggooien. Het gaat ze allemaal te
goed. Als het minder goed ging,
zouden ze wel uitkijken".
voor de vuist
De sluismeester: „Over sprookjes
gesproken die de mensen zichzelf wijs
maken... hebt u die redenering
aangaande kernenergie gelezen Dat
gaat zo: de gevolgen van de ramp bij
Harrisburg bedreigen de investeringen
die de oliemaatschappijen in
kernenergie hebben gepompt. Wat te
doen Wel, laat de man in de straat nu
alvast voelen hoe afhankelijk hij is van
de energieproduktie. Zet hem krap.
Maak de mensen murw zodat ze om
energie smeken en er desnoods voor
op de vuist gaan. Maak ze op die
manier duidelijk dat energie, ook
kernenergie, onmisbaar is. Maar die
redenering kan niet kloppen, want de
Shellda 's toch zo 'n maatschappij
heeft juist voorgerekend dat we het
energieverbruik de komende 25 jaar
met 30procent kunnen verminderen als
we onze apparaten zuiniger maken. Met
een dergelijk rapport kom je niet boven
tafel wanneer je boze bedoelingen hebt,
ofwel?".
handjeklap
De bankemployé: „Het is ontegenzeglijk
waar dat de olieconcerns geweldige
voorraden hebben aangelegd. Alleen in
Amerika al tegen de 400 miljoen ton,
las ik ergens. En hoe meer ze
reserveren, hoe meer hun winsten als
gevolg van de prijsstijgingen groeien.
Die winsten zijn nu al met 50 procent
opgelopen. Ik geloof inderdaad dat de
olieleveranciers en de
oliemaatschappijen handjeklap spelen.
De maatschappijen worden door de
OPEC-landen heus wel op de hoogte
gebracht van een dreigende nieuwe
prijsverhoging zodat ze bijtijds grote
voorraden kunnen aanleggen en ik acht
dat commercieel gesproken zeer juist,
want het zijn geen liefdadige
instellingen. Zouden ze zo niet
handelen, dan zouden ze met de
opbrengst van de al verkochte olie
minder olie kunnen terugkopen. En de
Arabieren hebben ook gelijk. Waarom
zouden ze met lage prijzen de westerse
overheden nog langer in staatstelten
zichzelf te financieren, zoals ze vroeger
gedaan hebben Acht cent per liter
vangen, zien hoe de westerse
overheden er 50 cent belasting per liter
bovenop doen en dan voor je acht cent
van die westerse overheid voor 58 cent
spullen terugkopen. Onzinniger kan het
niet. De Arabieren handelen op het
ogenblik dus reëel. Je kunt ze niets
verwijten. Ik zou hetzelfde gedaan
hebben".
opgevoerd
De boer:De mensen verloochenen de
realiteit. Dat is de enige manier waarop
ze zich kunnen verweren tegen de
dreigende veranderingen in hun leven.
De auto is hun heilige koe. Ze worden
al razend bij de gedachte dat ze hem
moeten laten staan. Dat kan niet. Er
moet altijd benzine zijn. En dan zo 'n
voorstel van Den Uyl om een rijverbod
van vier dagen per maand in te stellen
voor elke auto, afhankelijk van het
nummerbord, geloof ik. Ronduit
belachelijk natuurlijk, want wie gaat het
controleren? Wie controleert de mensen
die harder rijden dan 100, die rijden
zonder rijbewijs of onder invloed of in
auto's met gebreken of zonder
veiligheidsriem om De hele
Nederlandse politiemacht kan niet eens
een fractie van al die overtreders
pakken. Wat wil Den Uyl dan nog? Van
de week heeft een jongen bij ons
vandaan zich tegen een boom te pletter
gereden. Hij op slag dood en zijn
meisje op slag dood. 120 Kilometer
moet hij gereden hebben, hoor ik, met
een brommer die 30 mag. Zelf
opgevoerd. Wie controleert?".
rotjochies
De vuilnisman: „Hier op de vaart is van
de week een speedboot over een
zwemmer heen gevaren. Met zeker 40
kilometer, terwijl de maximum snelheid
11 kilometer is. Ze waterskiën hierop
de vaart, dwars door de waterlelies en
de broedende vogels door. Rotjochies
van twaalf jaar... en maar scheuren".
De sluismeester beaamt het.Begrijpt u
de ouders die hun snotneuzen zo 'n
ding van wel 2000 gulden cadeau doen
dat bovendien nog benzine zuipt ook?
Zeker veertig heb ik er vandaag voorbij
zien komen. Je kunt elkaar van de
herrie niet verstaan en ze vernielen de
wallekanten... Daar drijft weer zo'n
rietpol. Maar de milieuvervuiling is het
ergste niet. Dat is de
mentaliteitsvervuiling, want die komt het
eerst. Wat dat aangaat, ben ik het met
meneer de bankbediende eens".
windmolens
De vuilnisman: „Hoe moet ik mijn
jongen leren blij te zijn met een
zeilbootje dat ik bij het grof vuil heb
weggehaald nogmaals: een prima
bootjeals hij die anderen met hun
buitenboordmotoren en speedboten ziet
dollen Ze hebben het almaar over
windenergie. Nou begrijp ik best hoe
moeilijk dat is. Laatst hoorde ik die
twee jongens uit Noord-Holland op de
radio. Ze bouwen windmolens waarmee
je een heel huis van alle benodigde
energie kunt voorzien, maar die dingen
zijn 21 meter hoog. Ziet u dat voor u
Bij elk huis een mast van 21 meter...
Dat kan natuurlijk nooit. Je mag hier
van de schoonheidscommisie niet eens
een dak-kapelletje op je huis zetten.
Maar op het water ligt het anders. Op
het water is windenergie de normaalste
zaak van de wereld en er wordt niets
door ontsierd. Weet u iets mooiers,
stillers en zuinigers dan een zeilboot?
Laat de heren politici beginnen met alle
snelle motorboten te verbieden. Dan
worden ze in mijn ogen tenminste een
beetje geloofwaardig met hun
bezuinigingen".
zaad
De bankemployé: „Ik ben laatst in
Gorredijk geweest waar ze het
zwembad verwarmen met afvalwater van
een houtfabriek. En ik heb gehoord dat
ze in Bolsward het sportfondsenbad
's avonds afdekken met folie. Dat levert
een besparing van 30 procent aan
energie op. Als we willen kan het best.
Maar willen we en, zo niet, moeten we
Integendeel. De Hoge Heren zijn weer
aan het blussen en sussen. Het is altijd
zo geweest, lees ik, dat een periode
van schaarste gevolgd wordt door een
periode van overvloed. Schaarste leidt
tot hoge prijzen. Die vormen een
prikkel tot bezuiniging en dus tot
vergroting van het aanbod. Schaarste
bevat het zaad van overvloed. De
magere en de vette jaren. Een kwestie
van tijd. Hoor eens evenals je met
zulke argumenten komt, hoe serieus wil
je dan dat de mensen de energiecrisis
nemen?".
PIET SNOEREN
