Verwachtingen rond
vluchtelingenconferentie
niet hoog gespannen
Nieuwe vrouwelijke
premier Portugal
krijgt steun parlement
Carter vervangt
kabinetsleden
Jordan: veel besproken, maar
machtig man in Witte Huis
Sandinisten delen
tan bevolking
wapens uit
Mini-fracties ontregelden
zitting Europees parlement
Russen akkoord met waarnemers in Sinaï
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 JUL11979
Hamilton Jordan, de nieuwe stafchef
van het Witte Huis.
WASHINGTON (Reuter) Toen Hamilton
Jordan twee en een half jaar geleden met
president Jimmy Carter in het Witte Huis
kwam, wist Washington in de verste verte
niet wat voor vlees het in de kuip had. De
34-jarige Georgiër, die zojuist benoemd is
tot stafchef van het Witte Huis met meer
macht dan ooit een helper van de president
gehad heeft, stond even argwanend tegen
over de hoofdstad van de V.S. en dacht er
niet aan zich door Washington een andere
levensstijl te laten opdringen.
De eerste tijd stak hij de draak met de def
tigheid van Washington, droeg hemden zon
der das en spijkerbroeken en ontving bezoe
kers met zijn benen op het bureau.
Gewoonlijk werd hij de „politieke raads
man" van de president genoemd, een abso
luut onvoldoende omschrijving van de speci
ale band met de man voor wie hij de triom
fale verkiezingscampagne van 1976 had ge
organiseerd.
Als machtigste van de mannen rond de pre
sident die in kringen in Washington „de
Maffia van Georgië" worden genoemd, be
zorgde Jordan zich een naam als fuifnum
mer met speciaal oog voor mooie vrouwen.
Berichten over zijn sociale uitspattingen
werden herhaaldelijk door bezorgde woord
voerders van het Witte Huis tegengesproken.
Maar de man die nu het machtigste baantje
in het Witte Huis heeft gekregen sinds Bob
Haldeman onder Nixon, heeft de boeg om
gegooid en verschijnt nu in een net pak op
zijn werk.
Hoeveel macht hij wel heeft bleek dinsdag
toen hij eerst het kabinet en daarna de top
functionarissen van het Witte Huis ertoe
bracht hun ontslag in te dienen voor een re
organisatie en het opvijzelen van de indruk
die Carter als leider maakt.
Geen van de „slachtoffers" heeft zijn gezag
openlijk uitgedaagd.
Jordan is gescheiden, heeft geen kinderen
en schijnt tegenwoordig voor iets anders
dan Jimmy Carter geen tijd meer te heb
ben. Hij leerde de president kennen toen
deze als kandidaat voor het gouverneur
schap was verslagen. Achter in de jaren
1960 organiseerde hij diens verkiezingscam
pagne in Georgië en met succes. Carter
werd in 1970 gekozen.
Zes jaar later hielp hij Carter, tegen alle
verwachtingen in, uit zijn betrekkelijke on
bekendheid in het Witte Huis met een cam
pagne waarin hij de onervarenheid en de
eerlijke openheid van de kandidaat om
smeedde tot politieke voordelen.
Het speciale vertrouwen dat de president in
Jordan stelt, dateert van 1972, toen hij een
memorandum schreef waarin hij de poten
tiële oppositie analyseerde voor het geval»
Carter zich kandidaat zou stellen voor het
presidentschap.
Met mannen als Jody Powell, de perschef
van het Witte Huis, Charles Kirbo, de advo
caat van Carter, en Bert Lance, de eerste
directeur voor de begrotingen onder Carter,
is Jordan een van de Georgiërs die de „bin
nenste kring" van het Witte Huis vormen.
Al heel gauw brak er een storm van kritiek
los en Lance werd tenslotte gedwongen af
te treden om een bankschandaal. Maar Ha
milton Jordan bleef op de been en zijn
macht groeide gestadig.
Nu zal hij het Witte Huis moeten leiden en
de teugels over het land in handen van Car
ter moeten laten en het verzet tegen herver
kiezing in 1980 moeten breken.
Jordan verliest niet graag.
Bianca Jagger. die
momenteel een har
de strijd voert om
zoveel mogelijk uit
de scheiding met
Mick Jagger van de
Rolling Stones te
halen, krijgt veel
geld binnen. Het is
niet voor haar per
soonlijk, maar voor
eèn Nicaraguaanse
hulporganisatie. Er
is volgens zeggen al
meer dan 30.000
dollar aan donaties
binnengekomen, na
een oproep tot
steun van Bianca,
die in Nicaragua ge
boren is.
juichend vieren Sandinistische strijders de definitieve
ferwinning op de Nationale Garde van de gevluchte dictator So-
bza van Nicaragua. Hier trekken zij op een pantservoertuig door
9straten in het centrum van de hoofdstad Managua.
IANAGUA (REUTER/UPI/AP) De hoofdstad van Nicara-
Da, Managua staat nu geheel in het teken van de Sandinis-
LJongelui in vrachtwagens rijden feestelijk rond onder het
ren van vreugdeschoten. De leden van de Nationale Gar-
e zijn hals over kop gevlucht, al hebben zij nog even bij het
liegveld ongeregelde gevechten geleverd. De wapenarsenalen
ftn de Garde zijn geplunderd en de wapens zijn aan de be-
ilking uitgedeeld. Twee leden van de Sandinistische junta,
inelijk Ortega-Saavedra en Moises Morales zijn in de stad,
overige drie bevinden zich nog in Leon.
nieuwe commandant van de Garde, generaal Espada, be
id nadat de kopstukken van de Garde naar Honduras wa-
gevlucht, heeft de Gardeleden order gegeven zich onvoor-
ielijk over te geven. Espada was oorspronkelijk comman-
it van de verkeerspolitie.
Sandinisten hebben gisteren de roodzwarte vlag van hun
/eging op Somoza.s bunker ontvouwd. Twee Sandinisten
igen op Somoza's bed liggen en verzuchtten: „Het js nu alle-
ial voorbij....". Er werd geposeerd voor een met tandpasta
leurd portret van Somoza temidden van een bende van
ficiele stukken en kaarten. De guerrillastrijders gingen van
vertrek naaar vertrek op zoek naar aanhangers van So-
iza, maar vonden er geen. Ondanks strikte orders van hun
[immandanten om niets mee te nemen maakten zij zich uit
?ten met wapens, laarzen en munitie. Een zeventienjarig
eisje met een geweer paste laarzen, maar mompelde be-
ïefd: „Ze passen me niet....".
-president Somoza heeft bij Bolivia een verzoek ingediend
asiel, maar Bolivia heeft de voormalige dictatot laten we-
i dat het voor deze eer bedankt.
Washington hebben Sandinisten de Nicaraguaanse ambassa-
bezet evenals het consulaat in New York. Bij de laatste be
tting raakte een veiligheidsagent, die uit het raam werd ge
n-pen, gewond.
ischel Rhoodie
langehouden in
'uid-Frankrijk
IICE Eschel Rhoodie,
ormalig secretaris-generaal
het Zuidafrikaanse mi-
erie van voorlichting, die
van beschuldigd is 72 mil-
sn dollar overheidsgeld
or onwettige doeleinden te
>en besteed, is gisteren in
i les Pins gearresteerd.
De Zuidafrikaönse justitie
had tegen Rhoodie een inter
nationaal arrestatiebevel uit
gevaardigd. Rhoodie onthulde
indertijd het schandaal rond
de geheime fondsen, toegewe
zen aan zijn ministerie om
het effect te neutraliseren van
de propaganda tegen Zuid-Af-
rika in het buitenland. Zijn
onthullingen droegen bij tot
de politieke crisis in Zuid-Af-
rika, die onder meer leidde
tot het aftreden van president
Vorster.
Protest
Marokko
tegen rapport
over Sahara
MONROVIA Tijdens de
topconferentie van de Orga
nisatie voor Afrikaanse Een
heid (OAE) heeft de delegatie
van Marokko de zaal verla
ten toen de leden van de
OAE de kwestie van de west
elijke Sahara aansneden.
Het rapport daarover, dat
voorziet in een wapenstilstand
en de organisatie van een re
ferendum, waarbij de bevol
king over haar eigen toe
komst kan beslissen, werd
aangenomen. Marokko is fel
gekant tegen dit rapport. Het
heeft niet aan de stemming
deelgenomen.
Ambassade
VS in
Moskou
weer
bestraald
MOSKOU Het mysterieuze
Russische station, dat radio
actieve microgolven richt op
de Amerikaanse ambassade
in Moskou, is weer in wer
king. Het had tijdelijk stilge
staan in verband met de top
conferentie tussen Carter en
Brezjnjev in Wenen.
De Verenigde Staten hebben
herhaaldelijk geprotesteerd te
gen de bestraling, die al bijna
twintig jaar duurt. Het doel is
nooit duidelijk geworden.
Aangevoerd wordt wel, dat de
Sovjet-Unie ze gebruikt om
de aanwezigheid van Sovje-
trussische afluisterapparatuur
in de ambassade te verhullen
of om het afluisteren door de
Amerikanen van Russische
communicatiemiddelen te ver
hinderen.
NEDERLAND
BLUFT BIJ
OPNEMING
DUIZEND
VIETNAMEZEN
(Van onze speciale verslaggever Paul
van Velthoven)
GENEVE De verwachtingen rond
de VN-vluchtelingenconferentie, die
vandaag en morgen in Genève wordt
gehouden, zijn niet al te hoog gespan
nen. Dat valt af te leiden uit de scho
ten voor de boeg die een aantal dele
gaties gisteren voor de aanvang van
de conferentie hebben gelost. Met uit
zondering van Canada willen de
meeste Westerse landen niet veel ver
der gaan dan het aanbod dat ze in de
voorgaande maanden hebben gedaan.
Nederland houdt het bij de duizend
reeds toegezegde vluchtelingen. Ons
land wil op de conferentie verder
pleiten voor het op grote schaal opne
men van Indochinese vluchtelingen in
Zuidamerikaan se landen in ruil voor
vergrote ontwikkelingshulp in EEG-
verband.
De Amerikanen, die al eerder toege
zegd hebben dat zij per maand 14.000
vluchtelingen willen opnemen, hebben
daarentegen verklaard niet te willen
instaan voor de kosten van een door
gangscentrum op het eiland Guam in
de Zuidchinese Zee, omdat het bedrag
daarvan, 7 dollar per persoon per dag,
onrealistisch hoog zou zijn. Dit ver
klaarde de Amerikaanse vertegen
woordiger Dick Clarke gistermiddag.
Het meest dringende probleem waar
voor het VN-hoge commissariaat voor
de vluchtelingen zich momenteel ge
steld ziet, is de druk op de proviso
risch ingerichte kampen in Maleisië,
Thailand en Hong Kong zo snel moge
lijk te verlichten. Maar het is de
vraag of deze minimale doelstelling in
het licht van de gedane toezeggingen
bereikt zal worden.
De VN hebben op dit moment ruim
350.000 mensen geregistreerd in de
kampen in de buurlanden van Viet
nam, die zo snel mogelijk naar elders
moeten worden overgebracht. Het aan
bod van de merendeels Westerse lan
den bedraagt echter momenteel
„slechts" 125.000, en dat nog gespreid
over een heel jaar. Het vluchtelingen-
commissariaat streeft ernaar, dat dit
aanbod vandaag en morgen verdub
beld wordt.
Er is door de hulporganisaties, veelal
van kerkelijke herkomst, gepleit voor
een doeltreffende bliksemaktie om de
hoogste nood in de kampen zo snel
mogelijk te verminderen. Ze zouden
het Liefst zien dat er een soort lucht
brug wordt gëinstalleerd naar het
Westen.
Hun hoop is dat de regeringen hen
minstens de faciliteiten zullen geven
om meer voor de vluchtelingen te
doen en hun beperkende opstelling la
ten varen. „Wij doen het werk bij de
opvang en herhuisvesting. Bovendien
hebben wij de steun van de publieke
opinie in het Westen, groot genoeg om
te mogen veronderstellen dat de
vluchtelingen onderdak zullen genie
ten", aldus Antony Kozlowski, wiens
coördinerend comité in Geneve' een
overzicht heeft van wat de ongeveer
vijftig hulporganisaties in Zuidoost
Azië aan werk verzette.
Om de miserabele omstandigheden
van de vluchtende Vietnamezen te ver
mijden, hebben de Verenigde Naties
de afgelopen twee maanden besprekin
gen met Vietnam gevoerd om de
vluchtelingen legaal te laten vertrek
ken. Dit overleg heeft inmiddels tot
resultaten geleid. Gistermiddag kon
een ploeg van ruim 120 Vietnamezen
de voormalige Zuidvietnamese hoofd
stad Saigon verlaten om naar Thai
land te vliegen. Op hetzelfde moment
kondigde gistermiddag de Vietnamese
delegatieleider bij de conferentie Phan
Hien aan, dat Vietnam van nu af aan
zoveel mogelijk zal proberen Vietna
mezen die het land uitwillen, legaal te
laten vertrekken. Hij ontkende overi
gens dat in het verleden met geld
moest worden betaald om te kunnen
vertrekken. „Dat is misschien wel eens
gedaan door lagere ambtenaren, maar
wij hebben nu strafmaatregelen tegen
hen genomen", aldus de Vietnamese
delegatieleider.
Terwijl de Vietnamees onderstreepte
dat hij alleen naar Genève was geko
men om de humanitaire problemen
rond de Indochinese vluchtelingen te
bespreken, hield kort daarop de UN-
vertegenwoordiger van het verdreven
Cambodjaanse bewind, Thiounn Pra-
sith, een heftig requisitoir tegen de
Vietnamezen. Bij sommigen heeft
daarom de vrees post gevat, dat de
humanitaire problemen, die op ver
zoek van VN-secretaris Waldheim cen
traal moeten staan, door politiek ge
richte uitspraken overschaduwd wor
den. Ook de communistische landen,
die maar bij mondjesmaat op de con
ferentie vertegenwoordigd zijn, hebben
al te kennen gegeven dat de Westerse
landen het vluchtelingenprobleem op
laden tot een vorm van anti-commu
nistische propaganda. Maar ter verbe
tering van hun image zouden ze wel
zo snel mogelijk willen, dat het pro
bleem uit de wereld wordt geholpen.
Dat verklaart ook dat er een Russi
sche delegatie hier aanwezig is.
Volgens veel waarnemers en realis
tisch ingestelde hulpverleners zal Ge
nève slechts een kleine bijdrage kun
nen leveren aan de oplossing van het
Aziatische vluchtelingenprobleem. Een
structurele oplossing komt zeker niet
in zicht. De meeste van de aanwezige
72 landen zullen, zo luidt de verwach
ting hier, verbaal hun instemming be
tuigen met het leed van de vluchtelin
gen, maar grote veranderingen in hun
beleid zijn niet te verwachten. Zij pra
ten immers niet voor het eerst over
het vluchtelingenprobleem. Ze hebben
hun standpunt al bepaald. Sommige
deelnemers aan de conferentie geloven
zelfs dat men in Genève niets anders
beoogt dan de druk op de ASEAN-
landen, Vietnams buurlanden, te ver
lichten, zodat zij het niet meer in hun
hoofd zullen halen de Vietnamezen de
zee op te sturen.
De conferentie, die wellicht tot zondag
kan uitlopen, zal moeten leren of zelfs
die minimale doelstelling wordt ge
haald.
Portugal's nieuwe premier Maria de Lurdes Pintassil-
go.
LISSABON (AFP) De nieuwe premier van
Portugal, mevrouw Maria de Lurdes Pintas-
silgo, lijkt verzekerd van de steun van de
meerderheid van het parlement. De secreta
ris-generaal van de communistische partij
van Portugal, Alvaro Cunhal, heeft verklaard
dat zijn partij een „werkelijk onafhankelijke
regering" gunstig gezind zal zijn,
In politieke kringen in Portugal meent men
dat de benoeming van mevrouw Pintassilgo
door de communistische partij goed ontvan
gen zal worden.
Gisterochtend verklaarde de secretaris-gene
raal van de socialistische partij, Mario Soarez,
dat mevrouw Pintassilgo de „capaciteit heeft
om een neutrale regering te leiden en de ko
mende verkiezingen voor te bereiden".
Maria Pintassilgo is de eerste vrouwelijke pre
mier van Portugal. Zij is ongehuwd, 49 jaar
oud en is af gezante van Portugal bij de Unes
co.
Zij heeft een opleiding voor chemisch inge
nieur gevolgd en heeft haar land in verschei
dene wetenschappelijke organisaties vertegen
woordigd.
Zij is links-katholiek en staat dicht bij het so
cialisme zonder lid van de partij te zijn. Zij is
voorzitster van „Pax Romana" en de internati
onale rooms-katholieke „Graal"-beweging. Zij
is enkele maanden, tot maart 1975, minister
van sociale zaken geweest.
(Van onze correspondent Mare de Koninck)
STRAATSBURG De derde zittingsdag van
het Europees parlement is gisteren goeddeels
heengegaan aan urenlang geruzie over de
rechten van kleine partijen op spreektijd, een
eigen secretariaat en deelneming aan het
werk in de vaste commissies.
De Italiaanse radicaal Marco Panella dreigde
met enkele andere splintergroeperingen het
Europees parlement te gaan boycotten als zij
hun zin niet kregen. Ze zouden daartoe in
staat zijn door voortdurend zeer tijdrovende
hoofdelijke stemmingen aan te vragen. Panel-
la deed dit gisteren al drie maal, hetgeen de
gehele ochtendzitting in beslag nam, zeer tot
ongenoegen van de meeste andere fracties.
Zijn optreden leidde soms tot chaotische toe
standen.
Hoewel men de methode-Panella niet kan bil
lijken is er wel begrip bij de grote fracties
voor de problemen van de mini-partijen. Deze
hebben samen slechts zeer geringe spreektijd,
die de leden ook nog onderling moeten verde
len. Het zag er gisteren naar uit, dat de kwes
tie nog eens door de commissie voor het re
glement wordt bestudeerd, zodat het vraag
stuk bij de eerstvolgende vergadering van het
Europese parlement in september kan worden
geregeld.
ASH3NGTON (AFP) Of-
iële bronnen in Washington
bben verklaard dat de Sow-
Unie en de VS enige da
geleden overeenstemming
hebben bereikt over het uitoe
fenen van toezicht door de
„Onust" op de terugtrekking
van Israël uit de Sinaï. De
„Onust" bestaat uit ongeveer
300 waarnemers.
Uit Israëlische bron is verno
men dat premier Begin in ie
der geval aandringt op uit
breiding van dit aantal en dat
hij de verzekering wil dat de
„Onust" zo lang als nodig in
de Sinaï kan blijven.
Premier Begm van Israël is
gistermiddag in een zieken
huis te Jeruzalem opgenomen
nadat hij in de loop van de
morgen onwel was geworden.
De 66-jarige premier zal enke
le dagen in het ziekenhuis
blijven en daar grondig on
derzocht worden.
Begin had gistermorgen een
kabinetszitting in Tel Aviv
voorgezeten.
WASHINGTON Reuter-
AFP) President Carter
heeft gisteren van drie leden
van zijn kabinet het ontslag
aanvaard: van Joseph Califa-
no, minister van gezondheid,
onderwijs en sociale zaken,
van Michael Blumenthal, mi
nister van financiën en van
Griffin Bell, minister van
justitie.
Ook de opvolgers van deze
drie zijn benoemd. Patricia
Harris, tot dusverre minister
van huisvesting en stadsont
wikkeling wordt nu minister
van gezondheid, onderwijs en
sociale zaken. De man op fi
nanciën wordt William Miller,
nu president van de Federale
Bank en Griffin Bell wordt
op justitie opgevolgd door Be
njamin Civiletti, die ondermi
nister van justitie was.
Zowel Blumenthal als Califa-
no waren omstreden figuren
in het kabinet. Met een aantal
adviseurs in het Witte Huis
stonden zij op gespannen
voet. Van de derde man,
wiens ontslag is aanvaard,
was al enige tijd bekend dat
hij wenste af te treden.
Het vertrek van Blumenthal
en zijn vervanging door Mil
ler werd in de financiële we
reld over het algemeen met
instemming begroet. De be
noeming van Miller had ook
de instemming van Blumen
thal, die verklaarde „al het
zijne te hebben bijgedragen
aan het economisch beleid"
Blumenthal verklaarde dat hij
de president had verzekerd
dat zijn ontslagaanbieding
niet „pro forma" was ge
weest, maar dat hij het in het
belang achtte van zowel zich
zelf als die van de president,
om op te stappen.
