Aantjes wil nu niet
terug in Tweede Kamer
GeidócSowumt
Gasunie vindt cijfers
energieverbruik voorbarig
Rijksbegroting -
zit vol voetangels en klemmen
INNENLAND/BUITENLAND
J eel PTT'ers willen
ervroegd uittreden
'lardenberg wil 500
luchtelingen opnemen
-S
Het kabinet zit gebeiteld,
maar hoe lang nog?
Moordaanslag
in Rome
Politiek
Partij
Parlement'
leidse courant
zaterdag 14 jul11979
(Van een onzer verslaggevers)
en HAAG Meer dan tweederde van de hiervoor in aan-
erking komende PTT'ers zal waarschijnlijk gebruik maken
de mogelijkheid om vervroegd uit te treden. Daarentegen
en maar weinig PTT'ers bereid part-time werk te ver-
;hten of nog twee jaar te blijven doorwerken na het berei-
n van de 65-jarige leeftijd.
is het resultaat van een onderzoek naar de proef met fle-
jel uittreden bij de PTT. De bereidheid om deel te nemen
n deze proef was groter dan verwacht. De PTT hoopt nu op
iter si:l van deze enquête een duidelijk beeld gekregen te hebben
jer n de vacatures in het bedrijf.
CV an een onzer verslaggevers)
ARDENBERG Het gemeentebestuur van Hardenberg heeft
11 i ït ministerie van CRM het aanbod gedaan om te zorgen voor
tel,; opvang van ongeveer 500 Vietnamese bootvluchtelingen,
et aanbod is doorgegeven aan de stichting bootvluchtelingen-
ïlp in Amsterdam, waar het nader zal worden bestudeerd,
dele gemeente Hardenburg heeft voor de opneming van de
uchtelingen een groot aantal woningen aangeboden gekregen
- het ponypark Slagharen. Directeur Benboom wil tien bij-
voltooide. vakantiebungalows tijdelijk beschikbaar stellen
lor de vluchtelingen.
it ministerie van ontwikkelingssamenwerking heeft 560.000
ilden beschikbaar gesteld voor de vluchtelingenopvang in
>ng Kong en Macau.
Vader Anne Frank wint proces
RANKFORT De vader van Anne Frank, de negentig-jari-
Otto Frank, heeft via de rechter voor elkaar gekregen dat
rechtse extremist Heinz Roth voortaan niet meer mag be-
VOf eren dat het „dagboek van Anne Frank" een vervalsing is.
ij verklaarde dat jaren geleden al de echtheid van het dag-
oek was vastgesteld.
JNIFIL-militair ernstig gewond
atii
EN HAAG (ANP) De 34-jarige Nederlandse eerste luite-
tuc ant Hoogerwerf van het UNIFIL-detachement in Zuid-Liba-
lie on is gisteren bij een explosie van een aanvalshandgranaat
a nstig gewond geraakt. De explosie vond plaats bij de com-
ïandopost van een pantserondersteuningscompagnie, zes kilo-
leter ten westen van Haris. Hij is overgebracht naar het
ambam-hospitaal in Haifa (Israël).
'ooruitzichten voor zondag:
«Droog weer met geleidelijk
H leer zon. Middagtemperatu-
en omstreeks 21 graden.
Jgj Weersvooruitzichten in cijfers
emiddeld over Nederland
'oor zondag:
Lantal uren zon: 3 tot 12.
in. temp.: omstreeks 12 gr.
Ikx. temp.: omstreeks 20 gr.
II1 lans op een droge periode
an minstens 12 uur 90 pro-
Kans op een geheel
ïroog etmaal 70 procent.
•n Peersvooruitzichten voor de
akantielanden:
l0|tritse eilanden: wisselend be
volkt, tijdelijk regen, tempe-
atuur 19-22 graden.
Icandinavië: droog en vrij
l onnig, temperaturen 20-24
raden.
.ïoord-Frankrijk en Benelux;
iter meer bewolking, overwe-
end droog, temperaturen 19-
n*2 graden.
Poord- en Midden-Duitsland:
iverwegend droog, vrij zon-
Mg, 21-25 graden.
.uid-Duitsland en Alpenge-
lieden: eerst veel bewolking
enkele buien, later meer
in, 18-23 graden,
lidden- en Zuid-Frankrijk:
onnig en temperaturen 22-26
aden.
Landen rond de Middellandse
Zee: zonnig en temperaturen
24-30 graden.
Balkan: in het noorden veel
bewolking -en enige regen, el
ders droog en zonnig, tempe
raturen 22-27 graden.
Amsterdam
hf.bew.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Mr. W. Aantjes heeft gis
teren laten weten dat hij zijn benoe
ming tot lid van de Tweede Kamer niet
aanvadrdt „Hoewel de inmiddels uitge
brachte rapporten van de door de Twee
de Kamer ingestelde commissies de za
ken in een heel ander daglicht hebben
gesteld, acht ik het als consequentie van
mijn beslissing van 7 november 1978*
toch juist thans niet opnieuw op basis
van het kiezersmandaat van 1977 in de
Kamer zitting te nemen", aldus Aantjes.
Hij voegt eraan toe dat hij met deze
overwegingen op geen enkele wijze voor
uitloopt op een volgende parlementaire
periode. „Ze zijn uitsluitend ingegeven
door het respect voor wat een correcte
gang van zaken in ons stelsel van parle
mentaire democratie mijns inziens ver
eist", aldus Aantjes. „Dat de Tweede Ka
mer heeft besloten binnenkort nog een
debat te wijden aan de uitgebrachte rap
porten (eind augustus) is voor mij een
bijkomende reden de thans vrijkomende
zetel niet in te nemen. Derhalve heb ik
de Kiesraad doen weten de benoeming
niet te aanvaarden. Dit antwoord heb ik
per kerende post verzonden, aangezien
fractie, parlement en regering er niet
mee gediend zouden zijn als de vacature
onnodig zou voortduren", aldus mr.W.
Aantjes
Aantjes werd donderdag door het Cen
traal Stembureau tot Kamerlid benoemd
verklaard in de vacature-Beumer. Er is,
zoals al eerder betoogd, wel een kans
dat Aantjes in de volgende parlementaire
periode in de Kamer terugkeert, maar
dan moet hij, vindt hij, wèl door de AR-
kiezers gekandideerd worden.
Terug
naar de
stal
Het is ook nooit
goed. Oe redelijk
warme zomer
zorgt ervoor dat
veel weilanden
waar net enkele
weken geleden
het hooi van af
is gehaald, er
droog en dor bij
liggen.
Beregenings-
installaties
moeten nu de
weilanden weer
goed maken,
zoals voor deze
boer uit het
Gelderse Heilouw
wiens schapen
weer naar de stal
moesten omdat
de dieren geen
voedsel meer
hadden.
Na de Tweede en Eerste Kamer is nu ook het kabinet
"met vakantie gegaan". Natuurlijk wordt er ook de ko
mende weken in Den Haag dóórgeregeerd' maar het
aantal aanwezige bewindslieden zal minimaal zijn. En
zij zijn er dan vooral om "op de winkel te passen". Be
langrijke beslissingen zullen uitblijven zolang die niet
door de voltallige ministerraad genomen kunnen wor
den. Pas na 15 augustus zal de "ploeg" weer in volle
omvang bijeenkomen.
Het was een beetje tekenend voor het kabinet-Van
Agt/Wiegel dat, in tegenstelling tot eerder geuite ver
wachtingen, donderdag al de laatste plenaire vergade
ring voor de vakantie gehouden kon worden. Dinsdag
overdag kwamen er nog geluiden uit het Catshuis die
erop wezen dat het de grootst mogelijke moeite zou
kosten om het begrotingsberaad nog vóór het weekein
de rond te laijgen en vice-premier Wiegel zei dat hij
het een mooi geschenk zou vinden als de grote lijnen
van de begroting op zijn verjaardag maandag a.s. vast
gesteld zouden zijn. Maar zie, dinsdagavond al werd
door de woordvoerder van de minister-president be
kendgemaakt dat het kabinet het over die hoofdlijnen
eens geworden was.
UlT deze gang van zaken blijkt weer eens dat er bin
nen het kabinet van een grote mate van cohesie sprake
is. Er heerst een goede teamgeest die ertoe bijdraagt
dat men het snel over (ook) cruciale zaken eens wordt.
Op kabinetsniveau kunnen CDA en WD het goed met
elkaar vinden, maar in de Tweede Kamer ligt het ge
heel anders; daar is geen sprake van een nauwe sa
menwerking tussen de fracties van coalitie. Sterker
nog: daar ligt de kiem voor het uiteenvallen van kabi
net en coalitie.
Daarom moet verwacht worden dat, als het kabinet
voortijdig zou vallen, dit niet gebeurt door onoverbrug
bare verschillen van mening binnen het kabinet, maar
door een conflict tussen kabinet en een deel van de co
alitiefracties. De politici Rietkerk en Lubbers hebben
onderling veel meer verschillen van mening dan hun
geestverwanten in het kabinet van Agt en Wiegel. On
danks de deze week in het kabinet getoonde eensge
zindheid blijft het risico van een voortijdige val aanwe
zig. Op het Binnenhof liggen drie struikelblokken klaar:
de begroting 1980, de abortuswetgeving en de kernwa-
penproblematiek. Van Agt zei donderdagavond wel:
„Het kabinet zit gebeiteld", maar het is de vraag hoe
lang dat nog het geval zal zijn.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De heer Van den
Berg, hoofd afdeling gasverkoop bij
de Gasunie, zegt „verbaasd" te staan
over de verregaande conclusies die
getrokken worden uit de cijfers aan
gaande het energieverbruik in Neder
land over de maand mei, die onlangs
zijn genoemd op het Internationaal
Energie Agentschap in Parijs. De cij
fers geven aan dat ten opzichte van
mei 1978 het olieverbruik gestegen is
met 6 procent, het gasverbruik met
8,5 en het elektriciteitsverbruik met 8
procent.
Volgens Van den Berg is het onmoge
lijk om aan de maandcijfers steekhou
dende conclusies te verbinden voor
het werkelijke energieverbruik: „Daar
voor spelen teveel factoren mee, die
pas op de langere termijn geïnventari
seerd kunnen worden. Daarnaast heb
ben grote verschuivingen plaatsgevon
den in de energie-afname". Zelfs de
cijfers over de "afgelopen vijf maanden
van dit jaar geven volgens hem nog te
weinig houvast. „Het extreem koude
weer van de afgelopen periode heeft
een zeer negatieve invloed gehad op
de huidige cijfers", aldus Van den
Berg. Een woordvoerder van de Sa
menwerkende Elektriciteits Produktie-
bedrijven (SEP) acht het eveneens een
te korte periode om een goede indruk
te kunnen krijgen van de werkelijke
situatie.
Hoewel de totale gasafzet in de
maand mei dus wel is toegenomen,
blijkt het binnenlands verbruik echter
2% minder te zijn dan vorig jaar mei.
De schijnbare tegenspraak wordt ver
klaard door te kijken naar de export
van aardgas die gestegen is met 16
procent. De vermindering van het bin
nenlands verbruik is voornamelijk te
danken aan de electriciteitscentrales
die sinds vorig jaar massaal zijn over
geschakeld van gas naar oliestook en
in de maand mei maar liefst 31 pro
cent minder aardgas hebben afgeno
men. Voornamelijk door de relatief la
gere temperaturen 18 procent lager
dan vorig jaar mei steeg het gas
verbruik in de industrie en de huis
houdens met 5 en 12.
De stijging in het elektriciteitsverbruik
komt voor het grootste deel voor reke
ning van de industriën, die gemiddeld
7 procent meer afnamen. Volgens de
Vereniging Nederlandse Chemische In
dustrie lag de produktie in deze sector
in mei van dit jaar beduidend hoger
dan in mei 1978.
ROME De terreurbeweging
Rode Brigades heeft gisteren
in Rome een hoge officier
van politie gedood in de ver
onderstelling dat hij behoor
de tot een afdeling die de
stadsguerrillastrijders be
strijdt
Zij doodden luitenant-kolonel
Antonio Varisco (52) toen hij
met zijn auto door een druk
ke straat langs de Tiber reed.
Hij zou volgens de Rode Bri
gades de rechterhand van ge
neraal Dalla Chiesa zijn. De
vermoorde officier was echter
belast met de overbrenging
van gedetineerden van gevan
genissen naar de rechtbanken.
ANDRIESSEN NOG STEEDS NIET UIT FINANCILE PROBLEMEN
(Van onze parlementaire redactie)
o j>EN HAAG In de Nederlandse politiek
het de komende weken bladstil nu, twee
;r' reken na de Tweede Kamer, ook het kabinet
iet vacantie is gegaan. Weliswaar zullen enkele
lewindslieden op hun post blijven om op de
rinkel te passen en zal elke donderdag een
oort romp-ministerraad (in wisselende samen-
telling) bijeenkomen om lopende zaken af te
wkndelen, maar de belangrijke beslissingen rui
en pas weer in de tweede helft van augustus
enomen worden wanneer de voltallige minis-
erraad vergadert. Een van de eerste onderwer-
en die de bewindslieden na 15 augustus op
un agenda aantreffen is de afronding van de
intwerp-rijksbegrotiiig voor 1980. In de afgelo-
len weken werden in het kabinet de grote lij
van deze begroting vastgesteld tijdens de
/el dagelijks in het Catshuis gehouden ver-
[aderingen.
jjttet is gebruikelijk dat het kabinet in de eerste
lelft van juli de hoofdlijnen van de rijksbegro-
ing schetst. Elk jaar opnieuw is dat een zware
jlus, maar dit jaar spande de kroon, vooral als
[evolg van de moeilijke economische situatie,
horige week vrijdag deelde vice-premier Wiegel
ig bezorgd mee, dat het kabinet met een „mil-
.-rdenprobleem" worstelde: er moesten enige
miljarden „gezocht" worden om tot een verant
woorde ontwerp rijksbegroting te komen.
De ministerraad moest in zijn begrotingsberaad
®|fen oplossing vinden voor de in Bestek '81 ge
schoten gaten (door Lubbers geschat op 0,5 1
miljard gulden), de doorwerking van de voor
jaarsnota (waarin ter verlaging van het financie
ringstekort voor 1979 een versnelde inning van
de belastingen en een tijdelijke kasblokkade van
circa 1 miljard gulden voor departementale uit
gaven werden aangekondigd) en voor de claims
van de diverse ministers, die volgend jaar graag
een stuk „nieuw beleid" willen voeren. Een an
der zwaar probleem was dat het financieringste
kort (dit jaar 6 procent) volgend jaar terugge
drongen moet worden.
Alleen al met dit laatste zijn vele honderden mil
joenen guldens gemoeid. Het tekort moet gedekt
worden door beperking van de rijksuitgaven
(met zo min mogelijk verlies van werkgelegen
heid) en verhoging van de belastingen. Premiér
Van Agt bevestigde donderdagavond, toen hij
enkele schaarse mededelingen over het begro
tingsberaad deed, dat gedacht wordt aan een
verhoging van de indirecte belastingen (mogelijk
verhoging van accijnzen op bijvoorbeeld benzine,
drank en tabakswaren en verhoging van BTW).
Een verdere verhoging van de directe belastin
gen, zoals de inkomstenbelasting, zou in lijnrech
te strijd zijn met de filosofie van Bestek '81.
VERDELEN
Minister Andriessen heeft voor 1980 rond 110
miljard gulden te verdelen, geen gering bedrag
als men bedenkt dat de begroting van 1975 de
60 miljard-grens passeerde. Vlak vóór de Tweede
Wereldoorlog beliep het begrotingstotaal circa 0.9
miljard gulden en in 1948 was dit, mede door de
gevolgen van de oorlog, gestegen tot 4,4 miljard
gulden.
Ondanks de grote hoogte van het begrotingsbe
drag 1980, 110 miljard gulden dus, zijn er pro
blemen te over. Met name de beheerders van de
z.g. spending departments (departementen die
veel uitgeven), zoals Onderwijs en Wetenschap
pen, CRM, Verkeer en Waterstaat en Volkshuis
vesting, hebben ook dit jaar lange wensenlijsten
op de tafel van hun collega van Financiën ge
legd. In de afgelopen tijd zijn die zowel op amb
telijk niveau als in gesprekken onder vier ogen
tussen de betrokken bewindsman en Andriessen
doorgenomen, maar er waren verschillen van
mening gebleven die nu, tijdens de julibesprekin-
gen in het Catshuis, uitgepraat zijn. Op het
ogenblik weten alle ministers waar zij aan toe
zijn en kunnen de ambtenaren van hun departe
menten intern het beschikbare bedrag verdelen.
De minister van Financiën is, gezien de krapte
in zijn schatkist strenger dan ooit Ook zijn col
lega's waren zich de afgelopen weken natuurlijk
van de ernst van de situatie bewust maar als
het om concrete bezuinigingen ging klonk het
„na u" vaker dan Andriessen lief was. Niette
min: dót karwei (de verdeling van de krapte) is
nu geklaard, waarbij overigens aangetekend
moet worden dat daarin eind augustus nog ver
andering kan komen als uit de dan bekende
jongste gegevens van het Centraal Planbureau
zou blijken dat het uitgavenniveau in 1980 om
laag moet
SPANNINGEN
Die CPB-gegevens (de Macro-Ecomnomische Ver
kenningen) kunnen dus roet in het eten gooien.
Daarom kan het nadere begrotingsberaad van
augustus nog wel spanningen met zich meebren
gen, ook omdat dan het dekkingsplan concreet
ingevuld moet worden.
Het kabinet moet bij de opstelling van de rijks
begroting en de daaraan ten grondslag liggende
beleidsvisie (straks in de Miljoenennota door An
driessen te verwoorden) ook rekening houden
met zijn moeilijke politieke positie. De coalitie
partijen CDA en VVD beschikken in de Tweede
en Eerste Kamer over een minimale meerderheid
en mogen zich daarom niets veroorloven, waar
door delen van de fracties uit de boot zouden
kunnen v.allen. Opstelling van een beleidsvisie
kost veel moeite omdat, zoals meer dan eens ge
bleken is, CDA en VVD op sociaal- en_finan-
cieel-economisch terrein bepaald niet op één lijn
zitten.
Naast de ombuigingen in de rijksuitgaven moet
er in 1980 ook een inkomensmatiging tot stand
komen. Wat dat betreft heeft het kabinet dit jaar
een lesje moeten leren. Het was de bedoeling dat
de lonen in 1979 vrijwillig op de nullijn zouden
komen, maar dat is een misrekening gebleken.
De lonen zijn nu zo'n een twee procent om-
hooggegaan en dat mag in 1980 niet opnieuw ge
beuren.
Van Agt zei donderdagavond dat al het mogelij
ke gedaan zal worden om de inkomensmatiging
langs vrijwillige weg te bereiken (via een „cen
traal accoord"), maar de relatie tussen kabinet
en vakbeweging heeft de laatste tijd zóveel deu
ken opgelopen dat dit centraal accoord vrijwel
onhaalbaar lijkt.
Niet voor niets hebben verscheidene CD A-politici
in de afgelopen weken tal van suggesties gedaan
om het vertrouwen van de vakbeweging weer
wat op te vijzelen. Onder meer is geopperd alle
inkomens vanaf f 50.000 af te toppen en de op
brengst daarvan in een werkgelegenheidsfonds te
stoppen dat mede door de vakbeweging beheerd
wordt Langs deze weg kunnen duizenden ar
beidsplaatsen geschapen worden en komt men
ook tegemoet aan de door FNV-voorzitter Kok
herhaaldelijk gestelde eis dat de offersbrengende
werknemers duidelijk gemaakt moet worden
waarvoor hun bijdragen bestemd worden.
ACHTERUIT
Algemeen wordt aangenomen dat de koopkracht
volgend jaar voor vrijwel alle inkomensgroepen,
ook voor „Jan Modaal", zal achteruitgaan. Een
zeer harde boodschap. Als het niet tot een cen
traal accoord zou komen zal er een soort Mach
tigingswet moeten komen om de inkomens
krachtig in de hand te houden. Maar deskundi
gen stellen al de vraag of zo'n wet wel effectief
genoeg zal zijn.
Zoals Van Agt donderdag meedeelde zal het fi
nancieringstekort in 1980 fors omlaaggebracht
worden. Dit jaar beliep het, zoals gezegd, 6 pro
cent. Mede onder druk van de president van De
Nederlandsche Bank, dr.Jelle Zijlstra, gaat dit
omlaag (tot waarschijnlijk 5,25 5,5 procent).
Terecht hamert de bankpresident er herhaalde
lijk op dat het financieringstekort (het verschil
tussen inkomsten en uitgaven van de totale over
heid) gereduceerd wordt Dat is zijn taak.
Andere problemen waarvoor het kabinet stond
waren de verslechtering van de betalingsbalan
spositie en (vooral) het nog maar niet teruglopen
van de werkloosheid. Dat laatste is vooral pijn
lijk omdat versterking van de werkgelegenheid
de hoofddoelstelling van Bestek'81 was.
In augustus zal ook beslist moeten worden of de
inflatiecorrectie in 1980 voor 80 dan wel 100 pro
cent toegepast moet worden. In het eerste geval
zal zo'n 240 miljoen gulden extra in de staatskas
vloeien, maar het is de vraag of de WD daar
mee akkoord gaat
EVERT MATHIES