weer een beetje
Voedseltekort in
Nicaragua neemt
steeds meer toe
jZege Don Martina biedt Antillen nieuwe kansen
.Skylab kwam in
Australische
woestijn terecht
Menachem en Anwar
j Brunner
eeft
afspringen
OPEC-
contacten
oe
Forse salaris
verhoging
Britse
lagerh uisleden
MEER RINGEN VOOR
PLANEET JUPITER
Hulp voor Oeganda gevraagd
Neem die tijger achterop!
Snel Esso-tijgerjack: f 12,50.
,DEN HAAG" GELUKKIG MET VERKIEZINGSUITSLAG
-BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 13JULI1979
1RUSSEL (ANP) Guido
(runnner, Europees commis-
aris voor energiezaken, heeft
isteren in Brussel moeten
- oegeven, dat de OPEC-lan-
,len verdere „technische con-
acten" met de Europese Ge-
neenschap hebben laten af-
7 pringen na de geruchtma-
;ende verklaringen die Brun-
ter vorige week (zie Het Bin-
lenhof van 6 juli) over de
)PEC deed.
Irunner verklaarde toen on-
ler meer dat de OPEC het
ilieaanbod welbewust kleiner
loudt dan de vraag in de
westerse landen.
.Er moet bij de OPEC-landen
ien zekere irritatie zijn ont-
itaan na mijn uitlatingen", al-
lus Brunner, die overigens
landhaafde dat deze OPEC-
(olitiek van „gecontroleerde
chaarste" risico's inhoudt
'oor het monetaire systeem,
e en de werkgele-
'enheid in de wereld.
"Ie
„Big Applebloeit
(Van onze correspondent Dick Toet)
NEW YORK - New York City is
bezig zich te herstellen van een ver
leden, waarin de immense metropool
(9 miljoen inwoners) vrijwel voort
durend op de rand van een bankroet
zweefde. Hoewel de stad nooit een
paradijs zal worden en nog immer
in de financiële gevarenzone ver
keert, groeit het optimisme, dat
New York binnen een paar jaar de
enorme gaten in de begroting kan
hebben weggewerkt.
Vier jaar nadat de stad financieel
volledig aan het eind van haar latijn
leek en nog geen twee jaar nadat
een met enorme plunderingen ge
paard gaande „black out" de deplo
rabele toestand nog eens flink bena
drukte, lijkt de stad op weg naar
een opmerkelijke wedergeboorte. De
stroom New Yorkers die naar de
Voorsteden verhuist, bestaat nog
steeds. Er is echter een omgekeerde
stroom op gang gekomen van vooral
intellectuelen, ongehuwden, echtparen
zonder kinderen of echtparen waar
van de kinderen het huis uit zijn, die
terug keren naar de stad. Wonen in
het hartje van New York is weer
„in". De bedrijvigheid in de stad
neemt toe. Vorig jaar kwamen er
48.000 arbeidsplaatsen bij. In de tien
jaar daarvoor waren in totaal 600.000
banen verloren gegaan.
Van groot belang voor het herstel is
de geweldige stroom toeristen, die
New York heeft ontdekt of heront
dekt Het record van vorig jaar, 17
miljoen bezoekers waarvan 2 miljoen
buitenlanders, wordt dit jaar on
danks de benzinecrisis ongetwijfeld
gebroken. De benzines chaarste lijkt
zelfs in het voordeel van de grote
steden te werken, omdat vele toeris
ten minder geneigd zijn het land in
te trekken. Niet alleen New York,
maar ook steden als Washington DC
en Philadelphia beleven ware toeris
tische vloedgolven. In New York lie
ten toeristen vorig jaar bijna 4 mil
jard gulden achter, de hotels hebben
op dit moment een gemiddelde bezet
ting van 80 procent tegen rond de 65
procent enkele jaren geleden.
Burgemeester Koch, een gematigd
democraat die bijna twee jaar gele
den de grijze eminentie Beame op
volgde, heeft volgens velen in belang
rijke mate bijgedragen tot New
Yorks herstel. Een van zijn belang
rijkste wapenfeiten was dat hij de
gemeentelijke ambtenaren en hun
sterke bonden vorig jaar wist te be
wegen met een salarisverhoging (in
clusief prijscompensatie) van slechts
vier procent genoegen te nemen. Vol
gend voorjaar loopt het contract af
en dan zal Koch ongetwijfeld meer
moeite hebben zijn ambtenaren in de
pas te houden. De ontevredenheid
onder het 167.000 leden tellende amb
tenarenkorps is groeiende temeer
daar Koch onlangs heeft aangekon
digd met zeker 6.500 man te willen
inkrimpen. Ook op andere terreinen
heeft Koch te maken met sterke op
positie, zoals met zijn plan vier van
de 19 stedelijke ziekenhuizen te slui
ten. Sommige menen, dat Koch al
leen het economisch tij maar heeft
meegehad, veel sterker zal moeten
bezuinigen (onlangs werd een begro
ting voor 1980 vastgesteld van bijna
27 miljard gulden) en dat Koch bij
de algemeen verwachte recessie nog
lelijk op zijn gezicht kan vallen.
Koch zelf is er echter van overtuigd,
dat het herstel zich zal doorzetten en
dat New York zich in 1982 zal heb
ben ontworsteld aan de financiële
censuur, die de staat New York en
de federale regering in Washington
zijn opgelegd tijdens de serie zware
financiële crises, die de stad heeft
doorgemaakt. De Amerikaanse car
toonisten, die jaren lang eensgezind
ongezond ogende klokhuizen hebben
getekend als het ging om het teke
nen van de sfeer in „the big apple",
New Yorks bijnaam, beginnen er in
ieder geval weer in te geloven. Voor
zichtig glanzende appeltjes voeren
sinds kort de boventoon.
*ERTH De brokstukken van Skylab dat
woensdagavond in de dampkring uiteenbrak,
:ijn niet zoals eerder gemeld in de Indische
Oceaan, maar in de Australische woestijn op
_zond 800 kilometer ten oosten van Perth te-
echtgekomen.
j Hen zoekt nu in de de woestijn ten oosten
ran Perth naar de brokstukken van het 77
-Ion zware ruimtevaartlaboratorium. Een scha-
M ïenboer John Siedler in Baladonia, 850 kilo-
neter ten oosten van Perth zag de stukken
lan alle kanten neerkomen. Driemaal beefde
eijn huis van de inslagen, maar gevonden is
t op zijn land nog niets. Jn Rawlinna, twee
honderd kilometer naar het noorden, werd
een twee meter brede cylinder gevonden die
waarschijnlijk deel heeft uitgemaakt van de
koppelingspoort van Skylab.
Wie de Australische minister van toerisme het
eerste brokstuk van het ruimtevaartlaboratori
um toont, krijgt van de regering van West-
Australië een beloning van 1000 Australische
dollar.Dit brokstuk moet dan wel een derde
vierkante meter groot zijn en door een des
kundige als echt zijn bestempeld.
President Carter heeft premier Malcolm Fra-
ser van Australië inmiddels laten weten „erg
opgelucht" te zijn dat er geen slachtoffers zijn
gevallen door het uiteenvallen van Skylab.
De vinders in het Australische Rawlinna met
de cylinder afkomstig van Skylab.
MANAGUA, 12 juli Het voedseltekort in
Nicaragua neemt iedere dag steeds meer toe.
Ismael Reyes, president van het Rode Kruis
van Nicaragua, noemde tijdens een persconfe
rentie de voedselsituatie „zeer ernstig". Een
aanwijzing voor het voedseltekort is het da
gelijks rantsoen, dat de achtduizend vluchte
lingen ontvangen in het als vluchtelingencen-
trum ingericht seminarie aan de rand van
Managua. Ze krijgen een half ons rijst, mais
en bonen per maaltijd per persoon. Absoluut
onvoldoende om te overleven. Maar meer dan
de 32.000 families ontvangen die en verblij
ven momenteel in een van de vluchtelingen-
centra verspreid over het land van de reli
gieuze hulporganisaties, waarvan een woord
voerder dinsdag meldde dat alle voorraden
uitgeput waren.
Woensdag is volgens woordvoerders van de
Verenigde Staten en het Rode Kruis een voed-
selluchtbrug begonnen vanuit de Verenigde
Staten om het kritieke voedseltekort te ver
lichten, wdaaronder ongeveer een half miljoen
slachtoffers van de bombardementen van de
luchtmacht van Somoza gebukt gaan. Met de
zendingen van het Rode Kruis uit andere lan
den, zal iedere dag 105 ton voedsel, bestaande
uit rijst, graan, gecondenseerde melk en bako
lie Nicaragua bereiken. Veel te weinig om de
behoefte aan 250 ton voedsel te dekken, die,
volgens Nicaraguaanse deskundigen, noodza
kelijk is om de 250.000 behoeftigen in Mana
gua en hetzelfde aantal in de andere delen
van het land te voeden.
Zelfs als de mensen over geld beschikken is
er op de lokale markt in Managua slechts een
beperkte mate voedsel aanwezig. Alle winkels
zijn gesloten. De meeste van hen zijn geduren
de de eerste hongergolf in Managua leegge
haald. De enige plaats waar in de hoofdstad
voesel gekocht kan worden zijn de geïmprovi
seerde markten langs de wegen. Op de markt
worden de schaarse produkten die vanaf het
platteland de hoofdstad bereiken verhandeld,
voornamelijk bananen en een soort zure ker
sen, die op dit moment gerijpt zijn. Verder
worden tijdens de plundering uit de winkels
gehaalde niet-eetbare produkten aangeboden.
Er is gebrek aan drinkwater en voor de ko
mende week wordt de tweede hongergolf in
Managua verwacht. Vanwege de oorlogssitua
tie buiten Managua zijn voedseltransporten
naar de bevrijde gebieden ten noorden en ten
zuiden van de hoofdstad nauwelijks mogelijk.
Het boterde zo goed tussen president Sadat
van Egypte en premier Begin van Israël
tijdens de besprekingen in Alexandrië dat
zij elkaar voortaan Anwar en Menachem
noemen.
Volgens het Israëlische dagblad Yedioth
Achronoth van gisteren gaf Sadat de stoot
tot de intimiteit toen hij Begin bij zijn
voornaam aansprak. Begin, die zich altijd
bewust zou zijn van het protocol,
antwoordde niettemin met „meneerde
president...„Nee, nee", viel Sadat hem in
de rede, „noem me maar Anwar". Vanaf
dat moment besloten zij elkaar voortaan
Menachem en Anwar te noemen, aldus
Yedioth Achronoth.
(Van onze corres
pondent Roger Si
mons)
LONDEN - De
635 leden van het
Britse parlement
krijgen een salaris
verhoging van
meer dan 5000
pond (22.500 gul
den). Pogingen van
enkele socialisten
om deze forse ver
hoging te beper
ken tot de gemid
delde opslag van
een arbeider, wer
den in de grond
geboord met 364
tegen 16 stemmen.
In Groot-Brittannië
is parlementshd
geen winstgevend
beroep. De politici
van andere EEG
landen worden
veel beter betaald.
Zelfs na de verho
ging van 74 pro
cent, die verdeeld
wordt fiver een pe
riode van twee
jaar, zal de Britse
afgevaardigde er
nog niet beter aan
toe zijn dan zijn
buitenlandse colle
ga-
Het jaarsalaris van
een lagerhuislid
bedraagt momen
teel 6.897 pond. In-
fasen wordt het
tot juni 1981 op
12000 pond (54.000
gulden) gebracht
Van dan af zal het
parlementair sala
ris gelijkelijk ver
hoogd worden, net
zoals dat van rech
ters, dokters, tand-
artsen en andere
aanverwante be
roepen. De lager
huisleden hoeven
dan niet meer in
het openbaar te
debatteren over
hun eigen financië
le noden.
In het verleden
waren dergelijke
debatten geregeld
een bron van er
gernis voor de bui
tenwereld, met het
gevolg dat de par
lementsleden zich
nooit een royale
loonsverhoging
durfden toeken
nen. Zelfs nu was
de regering That
cher oorspronke
lijk van plan de 74
procent te splitsen
in drie gelijke de
len. Hiertegen
werd met succes
verzet aangetekend
door talrijke lager
huisleden zonder
bijverdiensten, die
het niet breed heb
ben.
In het debat over
de salarisverho
ging wees lager
huislid Norman
St.John Stevas,
een rooms-katho
lieke conservatief
die de bijnaam
„de paus" draagt,
op het gevaar dat
slecht betaalde af
gevaardigden cor
rupt gemaakt kun
nen worden door
middel van smeer
geld en andere
vormen van omko
perij.
Enoch Powell, de
beruchte gewezen
conservatief. die
tegenwoordig een
unionistische lager
huiszetel van
Noord Ierland be
zet, zei, dat hij
niet van plan was,
de voorgestelde sa
larisverhoging te
accepteren. Hij
drong bij de rege
ring aan de opslag
te verdagen tot er
een nieuw parle
ment gekozen is,
dus vermoedelijk
over \ijf jaar.
„Dan kan niemand
beweren, dat we
onszelf bevoor
deeld hebben", zei
Powell.
PASADENA De reuzeplaneet Jupiter lijkt meer ringen te
hebben dan de ene, die de wetenschap haar tot nu toe heeft
toegedacht
Uit foto's die uit de Voyager II vanaf 720.000 kilometer hoogte
werden genomen, was op te maken dat Jupiter wordt omringd
door een verwarrende verzameling ringstructuren. De eerste
ring die rondom Jupiter werd gesignaleerd staat naar schat
ting 128.000 kilometer van de planeet af en bestaat uit grote
brokstukken, vermoedelijk afkomstig van een satelliet.
GENEVE Het Hoge Com
missariaat voor de Vluchte
lingen van de Verenigde Na
ties heeft de regeringen ver
zocht 26 miljoen glden bijeen
te brengen voor de hulp aan
de bijna 350.000 ontheemden
in Oeganda. Het geld zal
vooral aan voedsel worden
besteed.
Het Thaise opperbevel heeft
gisteren meegedeeld dat een
groep van meer dan 1000
Cambodjaanse vluchtelingen
die door Thailand waren ge
dwongen naar hun land terug
te keren, zich weer in Thai
land bevinden en door de
verenigde Staten en Frankrijk
zullen worden opgenomen.
Esso Mix heeft nu een nieuwe sterke
mengverhouding van 1:50. Daarom bieden
we tijdelijk dit gekke tijgerjack aan voor
maar f 12,50.
Je kunt 'm bestellen bij elke Esso
MLx-pomp, zorg dat je er
snel bij bent
(Van onze parlementaire redactie)
1 >EN HAAG Hoewel minister Van
Ier Stee van Nederlands-Antilliaanse
1 Kaken deze week geen commentaar wil-
- Ie leveren op de uitslag van de eind vo-
ige week op de Antillen gehouden sta-
cnverkiezingen mag men rustig aanne-
nen dat de, bewindsman bepaald niet
mgelukkig is met de forse overwinning
lie de Curagaose vernieuwingsbeweging
llovimentu Antijas Nobo (MAN) bij
leze verkiezingen boekte. Zoals gemeld
verwierf de MAN, die in de oude staten
Biet eens vertegenwoordig was, in één
üap zeven van de twaalf Cura^aose sta-
tenzetels (in totaal telt het Antilliaanse
tarlement 22 zetels) en moest de Demo
cratische Partij van de demissionaire
premier Boy Rozendal genoegen nemen
met drie zetels, waarmee ze dus gehal
veerd werd. De nogal conservatieve DP
heeft in de afgelopen twee jaar de kie
zersgunst verspeeld; haar coalitiepartner
NVP-U (christen-democraten) heeft even
eens een stap terug moeten doen.
De WAN is een zeer opmerkelijk ver
schijnsel in de Antilliaanse politiek. Ze
werk opgericht in 1971 toen een aantal
inwoners van Curasao, vooral uit de in
telligentsia, een poging wilde doen om de
in 1969 uitgebarsten opgekropte woede
iVan veel eilandbewoners in goede banen
te leiden. Veel succes had de ^IAN niet
en daarom werd niet lang daarna beslo
ten samen te gaan met de populistische
Frente Obrero van „Papa" Godett, die in
de daaropvolgende jaren nogal wat elec
torale successen boekte. Langzaam maar
zeker wonnen de gevestigde partijen
NVP-U en DP weer terrein met als re
sultaat dat deze twee groeperingen in
1977 het Curagaose aandeel in het kabi
net-Rozendal leverden.
Dit voorjaar zag de leider van de MAN,
ir. Don Martina (44), een kans om weer
naar voren te komen. Bij de eilandraads
verkiezingen van april werd een goed re
sultaat geboekt, waarna Don Martina
met grote zelfverzekerdheid met zijn par
tij een gooi naar statenzetels waagde. De
DP en de NVP-U zagen het gevaar van
een zware nederlaag aankomen en ver
bonden zich met elkaar met (onder
meer) als resultaat dat zij het dagelijks
betuur van Curacao gingen vormen. Dat
bestuur heeft het overigens maar een
week uitgehouden want na de grote zege
van de MAN bij de statenverkiezingen
van 6 juli trad het snel af.
„NIEUWE BEZEMS"
Wat is nu zo belangrijk in de overwin
ning van Don Martina en rijn MAN? De
gevolmachtigd minister van de Neder
landse Antillen in ^en Haag, Eldred Ma-
duro, bekend als e'en man die zich ui
terst diplomatiek uitdrukt, kenschetste
dat belang begin deze week met vier
woorden: „Nieuwe bezems vegen
schoon". Als Maduro zoiets zegt betekent
dat wel wat; bovendien hoort hij zelf tot
de NVP-U. Inderdaad: de boodschap van
Don Martina is zó geheel anders van in
houd dan die van politici als Boy Rozen
dal en diens voorganger Juancho Evertsz
dat men ervan overtuigd mag zijn dat
Don Martina, als hij de volgende minis
ter-president wordt, met een totaal ander
beleid kómt. Martina, met een Neder
lands HTS-diploma op zak en gepromo
veerd in New York, is van plan ernst te
maken met de zeer urgente sanering van
de Antilliaanse economie en is bereid
daartoe zeer impopulaire maatregelen te
nemen. Hij heeft daarvan trouwens tij
dens rijn verkiezingscampagne geen ge
il im gemaakt.
Don Martina zal fors optreden tegen het
verfoeilijke patronagesysteem op Cura-
Cao; onder zijn bewind zal het uit rijn
met het weggeven van baantjes en hui
zen aan politieke vrienden, een verschijn
sel dat in de afgelopen jaren de politiek
en het bestuur op het Antilliaanse hoof
deiland ernstig verziekt heeft. Als gede
puteerde (dagelijks bestuurder) van Cu
racao heeft hij gedurende enkele jaren
bewezen dat hij van wanten weet; aan
rijn integriteit en doorzettingsvermogen
wordt ruejjgetwijfeld.
Curacao 'staat op het ogenblik voor een
bankroet, de werkloosheid is gestegen tot
meer dan twintig procent en van de jon
geren tussen 15 en 24 jaar heeft zelfs
meer dan vijftig procent geen werk. Bo
vendien heeft het huisvestingsprobleem
op Curacao afschuwelijke vormen aange
nomen: duizenden mensen staan op de
wachtlijst En dat op een eiland dat
„maar" zo'n 150.000 inwoners telt. Don
Martina wil, als hij premier wordt, ook
elders op de Antillen aan bestaande
wantoestanden een eind maken: een
schrijnend voorbeeld daarvan is de be
stuurlijke chaos op het eiland Sint Maar
ten. Met het hem eigen enthousiasme zal
hij aan het werk gaan, zich ervan be
wust dat hij bij de „gevestigden", al
thans een deel van hen, veel tegen
werking zal ontmoeten. Van vriendjespo
litiek zal geen sprake meer rijn.
ARUBA
Don Martina heeft gelukkig ook ingezien
dat hij moet gaan samenwerken met de
grootste partij van het tweede Antilliaan
se eiland, Aruba. Die partij, de Movi-
miento Electoral di Pueblo (MEP), geleid
dóór Betico Croes, verwierf vorige week
vijf van de acht Arubaanse zetels in de
staten. Twee jaar geleden maakte de
toenmalige kabinetsformateur Rozendal
de ernstige fout Croes en zijn MEP bij
de formatie te negeren. Daardoor verer
gerde het isolement van de MEP met als
gevolg dat deze Arubaanse partij nog ra-
dikaler werd. Croes streeft er, zoals be
kend, naar Aruba in 1981 onafhankelijk
te maken, niet alleen van Nederland
maar ook van de andere Antilliaanse ei
landen en in het bijzonder van het „bazi
ge en arrogante" hoofdeiland Curasao.
Croes heeft de afgelopen weken wel wat
gas teruggenomen.' Hij toonde zich bij
voorbeeld niet geheel afkerig van het
denkbeeld om op de Antillen, althans
voorlopig, het Zwitserse kantonale sy
steem op de een of andere wijze toe te
passen. Aruba zou zo een maximum aan
zelfstandigheid kunnen verwerven zonder
dat het staatsverband als geheel in ge
vaar komt. In feite ligt deze benadering
niet zo heel ver van die van Don Marti
na, die dezer dagen verklaarde, dat, als
men de ideeën van de MAN en de MEP
over de toekomstige staatkundige ver
houdingen zou gaan invullen, de verschik
len niet onoverbrugbaar zullen blijken te
zijn. Om verdere escalatie te voorkomen
lijkt deelneming van de MEP aan de co
alitie de beste mogelijkheid. Op die wijze
kunnen ook de voorwaarden geschapen
worden voor rustig overleg in de Konin-
krijkswerkroep, die onder voorzitter
schap van oud-premier Biesheuvel bezig
is aan een rapport over de toekomstige
staatkundige verhoudingen op de Neder
landse Antillen en de relatie met Neder
land.
Als Don Martina en Betico Croes het -
ongetwijfeld na veel overleg - eens zou
den worden over de samenstelling van
een nieuw kabinet (waarbij ongetwijfeld
ook de eenmansfracties van Bonaire en
de Bovenwindse eilanden betrokken wor
den) kan de basis gelegd worden voor
een gunstige ontwikkeling, gekenmerkt
door een krachtige aanpak van de zieke
Antilliaanse economie en een in een rus
tige sfeer verlopend staatkundig overleg.
Het is in dit licht duidelijk dat minister
Van der Stee bepaald niet ongelukkig is
met de recente ontwikkelingen. Hij heeft
de laatste tijd zowel in de Eerste als in
de Tweede Kamer laten weten dat de
ontwikkelingshulp aan de Antillen op de
helling kan komen als de regering in
Willemstad niet meer aan sanering doet
Welnu, bij Don Martina zijn in elk geval
de politieke wil en de know-how aanwe
zig om aan de eis van Van der Stee te
gemoet te komen. De Nederlandse minis
ter zal er wèl op moeten rekenen dat hij
meer tegengas uit Willemstad zal krijgen,
omdat zowel Don Martina als Betico
Croes een stuk Antilliaans zelfbewustzijn
uitstralen. Maar dat zal Van der Stee als
uitstekend onderhandelaar alleen maar
welkom zijn.
Al met al is het ruet verwonderlijk dat
niet alleen op de Nederlandse Antillen
maar ook in politiek Den Haag de ko
mende ontwikkelingen in Willemstad met
