4
a_
k
STRAKS WEERNEDERLANDERS OP^SP
Wetenschappelijke expeditie naar
diepvrieskist vol geschiedenis
Olie-problemen mogen vaar-
programma marine niet aantasten
Maatregelen
democratisering
gesubsidieerde
instellingen
KNIL-militairen roepen
hulp van koningin in
£eidóc(Sootcmt
Inpoldering Markerwaard is nergens voor nodig
Buit overval
100.000
Beperking van
energie-verbruik
GENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 12 JUL11979 PAGINA 9
Br, (Van een onzer verslaggeefsters)
lat'ERDAM Spitsbergen krijgt op 16
jl^en aantal nieuwe bezoekers. Op die
a vertrekt vanuit Amsterdam de Spits-
n Expeditie, die gaat onderzoeken hoe
üderlandse walvisvaarders daar vanaf
•ventiende eeuw hebben geleefd en
litie is een initiatief van het Arc-
Centrum van de Rijksuniversiteit in
jen. Expeditieleider is drs. Louwres
_>bord uit Winsum. Hij wordt begeleid
ortjde Noorse archeoloog Helge Guttorm-
de assistent-archeoloog Jersy Gaw-
)s^y uit Amsterdam, de fysisch geograaf
^ndmeter Jaap-Kees Kwadijk uit Am-
%n, de technische medewerker Hans
W- b uit Zierikzee, de wetenschappelijke
raaf Ben Bekooij uit Leiden en de pu-
t René de Bok. De expeditie hoopt om
es 4 september in ons land terug te ke-
xpeditie vormt een onderdeel van het
rzoek dat vier tot vijf jaar gaat duren.
jaar is Bas Kist, conservator van de
ing Nederlandse geschiedenis van het
erdamse Rijksmuseum, al op een een-
Verkenningstocht geweest naar Spits
ig in, de „diepvrieskist vol geschiedenis"
jigeveer 80 graden noorderbreedte. Door
f Ivoorverkenning is ongeveer al bekend
j jr allemaal te vinden moet zijn. Op het
Idoel van de expeditie, het eilandje
ierdam, is in de Gouden Eeuw de ne
sting Smeerenberg geweest. Maar ook
t de walvisvaart zich over veel grotere
Van links naar rechts: R. de Bok, J.-K. Kwadijk, B. Bekooy, L. Hacquebord, J.
Gawronsky en H. Mazee.
gebieden had uitgestrekt, bleven de Hollan
ders Smeerenberg als basis gebruiken.
De expeditie wil om te beginnen een duide
lijker beeld geven van de ontwikkeling van
een bedrijfstak, in dit geval de walvisvaart.
Der mannen zullen zich gaan bezighouden
met het zoeken naar nog méér nederzettin
gen, de behuizing en de leefomstandigheden
van de mensen van toendertijd en ook hun
relatie met en invloed op de natuur. Verder
wil men de historische gegevens waarop tot
nu toe onze kennis over de walvisvaarders
berust, toetsen aan de werkelijkheid van
Spitsbergen. Wat men gaat doen is de ne
derzettingen lokaliseren en in kaart zetten.
Men gaat bezien hoe de vondsten bewaard
hebben kunnen blijven. Ook de begraaf
plaatsen, waarvan de heer Kist al een aan--
tal trieste resten (omgeploegd door ijsberen)
had gevonden, zullen in het onderzoek wor
den betrokken. Maar men zal niet alleen
aan de oppervlakte blijven. Er zal ook wor
den gegraven naar verborgen huizen. In
hoeverre dat zal lukken is ondermeer afhan
kelijk van de dikte van de ontdooide boven
laag.
Behalve het eiland Amsterdam zullen ook
het „Deense eiland", waar vooral Friese
walvisvaarders kwamen (en waar de over
blijfselen goed zijn bewaard) en „Utrenors-
kpye", de plek waar de Zeeuwen naartoe
trokken, bij het onderzoek worden betrok
ken.
De vondsten van de expeditie zullen voor de
helft in Noorse musea en voor de andere
helft in Nederlandse musea worden onder
gebracht.
sverhoging
s is onwaar"
ilAG De commissie
yO/erleg autorijscholen
Is verwonderd en on-
t0»ver berichten als zou
drastisch worden
Ze heeft dit laten
m een telegram aan
Haze kamp van
ische zaken.
•oordvoerder van het
imie heeft elke toezeg-
^lor een prijsverhoging
I. De lesprijs zal
stijgen als de resulta-
end zijn van een geza-
t branche-onderzoek
irheid en COA. Overi-
>rden de prijzen steeds
hd op het belang van
jchoolhoudérs en de
^ent, zegt de commis-
ws
MTDIEFSTAL
ijk
rdeelt
danders
llwee jaar
^s-sur-Marne De Ne-
«ers H.K. ,A.W. en
I. van O. zijn gisteren
ilons-sur-Mame wegens
iefstal tot tv
i veroordeeld.
ietal concentreerde zijn
-iiten op kostbaarheden
jkkelijk te ontvreemden
De 38-jarige, uit Eind-
hoogleraar
O. zocht de voorwer-
t en fotografeerde deze.
pnde de foto's vervol-
aan belangstellenden.
|n tot overeenstemming
lomen over de prijs
n de 36-jarige reisleider
jn de de 33-jarige anti-
kW. de diefstal uit. Het
j werd in maart 1976
[grensplaats Mont-Saint-
betrapt. Ze hadden
een kerk gestolen 18e
ld bij zich.
torting
t vissen
onzer verslaggevers)
ELD Het i)legaal
van een lading kal
is vissen in de Barne-
Beek fataal geworden,
deskundige Wouda
Zuiveringsschap Ve
lijn er geen levende
meer in de beek.
olitie in Barneveld werd
rmeerd door jeugdige
laars, die in de Barne-
beek grote hoeveelhe-
ode karpers en brasems
Kt hadden. Wouda: „Ik
de waterkwaliteit geme-
in het bleek, dat de beek
zuurstofloos was. Ver-
het stikstof- en am-
ïkgehalte erg hoog. De
i hebben dat niet over-
Volgens Wouda is de
ak van de verontreini-
het storten van kalver-
SCHOUT-BU-NACHT J.SCHEUER TERUG VAN OEFENREIS
w
DEN HELDER (ANP) Een beper
king van de ohe-aanvoer mag beslist
geen nadelige gevolgen hebben voor
het vaar- en oefenprogramma van de
Koninklijke Marine. Aldus schout-bij
nacht J.ILScheuer tijdens een bijeen
komst ter gelegenheid van de behou
den thuisvaart van het eskader dat
onder zijn leiding de afgelopen vier
maanden een oefen- en vlagvertoon-
reis heeft gemaakt naar het Midden-
Oosten, Azië en Australië.
De schout-bij-nacht uitte zijn grote te
vredenheid over de vandaag beëindig
de reis, waaraan werd deelgenomen
door vier schepen. Hij roemde vooral
het optreden van de 900-koppige be
manning dat naar zijn oordeel in den
vreemde als opvallend gedisciplineerd
en voorkomend is overgekomen. Tij
dens de reis van 122 dagen werd te
vens de gelegenheid te baat genomen
om de Nederlandse maritieme indu
strie onder het oog te brengen van po
tentiële afnemers. Daarbij ging het
vooral om scheepsbouw en de electro-
nische industrie. De eskader-comman
dant ziet in de combinatie van vlag
vertoon en verkoopbevordering geen
bezwaar, mits de marine zelf niet bij
de verkoop wordt betrokken.
STUURGROEP GAAT REGERING INSTALLEREN
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Minister Gar
deniers van CRM verwacht
dat begin volgend jaar een
definitief regeringsstandpunt
zal verschijnen over de maat
regelen voor de democratise
ring van gesubsidieerde in
stellingen als scholen, zieken
huizen en bejaardentehuizen.
Gisteren werd door haar de
stuurgroep geïnstalleerd, die
de regering voorstellen moet
gaan doen omtrent de meest
gewenste manier waarop
cliënten, personeelen vrijwil
ligers in deze instellingen bij
het democratiseringsproces
kunnen worden betrokken.
De regeling van de democrati
sering zal bij voorkeur moe
ten geschieden via democrati^-
seringsbepalingen in bestaan
de of toekomstige wetten.
Voor de kleinere instellingen
bestaat het voornemen om de
'Wet op de Ondernemingsra
den zodanig te wijzigen dat
ook daar een wettelijke mede-
zeggenschapsregeling gaat gel
den.
Professor Dijk, voorzitter van
de interdepartementale stuur
groep, vindt dat er voor de
gesubsidieerde instellingen re
gels gevonden moeten wor
den, die beter dan thans de
democratische gedachte in
zich dragen.
DEN BOSCH (ANP) Een
overvaller van een zelfbedie-
ningsgroothandelaar in Den
Bosch heeft 100.000 gulden
buitgemaakt.
Hij dwong de man de sleu
teltjes van zijn auto af te ge
ven. Hierin zaten vier geldcas-
settes met de volledige dagop
brengst van een ton. De auto
werd teruggevonden, maar
van de dader ontbreekt ieder
spoor.
Rijwielvierdaagse
met hindernissen
(Van een onzer verslaggevers)
HOOGEVEEN Het Neder
landse leger zorgde gister
middag voor een onverwach
te hindernis op het parcours
van de Drentse Rijwielvier
daagse. Zelfs een perfectie
organisatie loopt in het hon-
dejrd als bij een onaangekon
digde oefening een legertruck
kantelt en de doorgang voor
honderden fietsers verspert.
Ondanks de warmte hield het
vierdaagse-bestuur het hoofd
koel en ruimde samen met de
militairen een weg langs het
obstakel. Door het stralende
zomerweer was de stemming
onder de deelnemers niet ka
pot te krijgen. De een was
blij dat de helft erop zat, de
ander dat er nog twee dagen
komen.
Herman Salassa wacht gelaten voor het hek van Paleis Soestdijk op antwoord van
de koningin.
V
WEGENS ACHTERSTALLIGE SOLDIJ
SOESTDIJK (ANP) Ongeveer honderd
voormalige KNIL-militairen hebben gisteren
de hele dag voor Paleis Soestdijk gestaan. Zij
wilden koningin Juliana vragen er bij de re
gering op aan te dringen hun soldij en de
daaruitvoortvloeiende pensioenrechten uit het
Japanse krijgsgevangenschap alsnog uit te
betalen.
De leider van de groep, Herman Salassa,
kreeg 's morgens toestemming om met een
brief voor de koningin naar binnen te gaan.
Het schrijven werd in ontvangst genomen
door een adjudant van dienst. Deze verklaar
de dat de KNIL-militairen tegen de avond
antwoord zouden krijgen, aangezien de konin
gin in vergadering was. Na tien uur geduldig
wachten voor het paleishek kreeg Salassa een
brief van minister Wiegel, waarin deze ver
klaarde niets voor hen te kunnen doen. Salas
sa toonde zich zeer 'teleurgesteld. Hij zei zich
te zullen beraden over eventuele stappen. Of
dat de „harde acties" zullen worden, waarover
hij eerder die dag sprak, wilde hij niet zeg
gen. In ieder geval is hij vandaag naar Den
Haag gegaan om een gesprek aan te vragen
met minister Wiegel. De KNIL-militairen vra
gen al jaren om de uitkering „maar de kwes
tie wordt van het ene kabinet doorgeschoven
naar het volgende", aldus Salassa.
De door de regering gewenste vrijwillige beperking
met vijf procent van het energieverbruik in Nederland
is niet gerealiseerd. Er is zelfs sprake van een forse
toename. Daardoor gealarmeerd heeft o.a. het CDA-
Tweede Kamerlid Van Houwelingen aangedrongen op
verplichtende maatregelen op korte termijn, waarbij hij
een of andere vorm van benzinedistributie - bijvoor
beeld een autoloze dag - niet wil uitsluiten. Desnoods
moet het parlement maar van vakantie worden terugge
roepen om hierover op korte termijn beslissingen te
kunnen nemen, meent hij.
HET navrante is dat de discussies over de beperking
van energie oplaaien, terwijl vele tienduizenden Neder
landers met energieverslindende voertuigen als auto,
trein en vliegtuig bezig zijn aan hun vakantie of er
over enkele dagen aan beginnen. Dat neemt geenszins
weg, dat beperking van het energieverbruik zeker nood
zakelijk is. De vraag is echter of de situatie zo urgent
is, dat het terugroepen van parlementsleden noodzake
lijk is. Dit geldt ook voor de uitroep van oppositieleider
Den Uyl dat dwingende maatregelen geen dag meer
kunnen wachten.
DAARNAAST is het al even navrant, dat de regering
de Nederlandse Spoorwegen heeft gevraagd plannen op
te stellen voor. de opvang van een groeiend aantal reizi
gers, wanneer deze hun auto eventueel één dag per
week moetep laten staan. Want ook de Spoorwegen en
het ander openbaar vervoer verslinden per dag heel
wat energie. Het minste wat parlement en regering
kunnen doen is zelfs maar de schijn vermijden, dat het
bij de noodzakelijke beperking van het energieverbruik
om - wat men soms noemt - autootje pesten gaat. Want
dan laadt men weer de schijn op zich dat men de auto
wil terugdringen ten voordele van het openbaar ver
voer.
DiT alles neemt echter niet weg, dat Nederland ervan
overtuigd dient te raken, dat het zal moeten beperken,
gezien alles wat er met de energievoorziening en de
daarmee gepaard gaande energiepolitiek in de hele we
reld gaande is. Nederland verslindt inderdaad een gi
gantische hoeveelheid energie, waarop zeker aanmerke
lijke bezuinigingen mogelijk zijn. Dat wordt echter éér
der bereikt met een zeer doelgericht beleid op het to
taal aantal verbruikers, dan op uitsluitend automobilis
ten. CDA, PvdA, D'66 en PPR zullen dat zeker ook be
doeld hebben toen zij dezer dagen bij de regering aan
drongen op een krachtiger beleid ten aanzien van de
energiebesparing.
Weersvooruitzichten voor
de vakantielanden
Benelux, Denemarken, Duits
land en Noord-Frankrijk:
Zonnige perioden en droog.
Middagtemeraturen van 18-24
graden.
Zuid-Frankrijk:- Warm met
kans op onweer. Temperatu
ren 25-35 graden.
Noord-Italië, Joegoslavië:
Overwegend droog en warm.
Temperaturen 25-30 graden.
Gebieden rond de Middel
landse Zee: Droog en zonnig.
Temperaturen 25-35 graden.
De Balkan: Een enkele bui.
Maximumtemperaturen 20-30
graden.
Zwitserland en Oostenrijk:
Wisselend bewolkt met een
enkele bui. Middagtemperatu-
ren 20-28 graden. Nulgraden-
niveau van 3500 m. in het
westen tot 2500 m. in het oos
ten.
Portugal: Veel bewolking en
kans op regen en onweer.
Maximumtemperaturen 25-30
graden.
Spanje: Warm met onweer.
Maximumtemperaturen 30-40
graden.
Groot-Brittannië en Ierland:
Wisselend weer met in het
westen af en toe regen. Maxi
mumtemperaturen van om
streeks 18 in Schotland tot
ongeveer 22 graden in Zuid-
Engeland.
Scandinavië: Zonnige perio
den en hoofdzakelijk droog.
Middagtempera turen van 16-
22 graden aan de kust en in
het zuiden tot 20-27 graden-in
het noorden.
Weersgesteldheid van gisteren
Luchth. R'dar
Twente
Vlissingen
Z -Limburg
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genéve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Max Naar-
28 0
Staatssecretaris:
Staatsexamen
wint aan waarde
DEN HAAG (ANP) Het
staatsexamen wint aan waar
de, vooral in het zogenoemde
tweede-kansonderwijs, aldus
staatssecretaris De Jong Ozn.
van onderwijs gisteravond in
Den Haag bij de uitreiking
van de eerste deelcertificaten
voor mavo, havo of vwo.
Bij deelcertificaten kunnen
leerlingen per vak studeren
en examen doe. Bij een vol
doend aantal kunnen zij de
certificaten inwisselen voor
een diploma. Het blijkt vooral
in het tweede-kansonderwijs
(van mensen die vaak na ja
ren weer in de schoolbanken
gaan zitten) aan te slaan. In
totaal hebben 3800 mensen dit
jaar staatsexamen gedaan,
van wie 900 voor een deelcer
tificaat
Vooruitzichten voor zaterdag:
Veranderlijk zomerweer.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zaterdag:
Aantal uren zon: 3 tot 13
Min. temperatuur: omstreeks
15 graden
Max. temperatuur: omstreeks
22 graden
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 95 pro
cent
Kans op een geheel droog et
maal: 70 procent
Mevrouw Pais
emancipeert
DEN HAAG Mevrouw
Eegje Schoo, echtgenote van
minister Arie Pais van on
derwijs, is benoemd tot lid
van de emancipatiecommis-
Zij is de opvolgster van de
psychiater Bertha van Dant-
zig, die deze functie om per
soonlijke reden heeft neerge
legd. Eegje Schoo is onder
wijskundige.
WATERSPORTVERBOND IN RAPPORT AAN MINISTER TUIJNMAN:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er is op dit moment geen enkel rede
lijk argument aan te voeren, dat pleit voor inpolde
ring van de Markerwaard. Noch voor de land- en
bosbouw, noch voor de woningbouw of de aanleg
van een tweede nationale luchthaven is de inpolde
ring noodzakelijk. Bovendien zouden ook de water
huishouding in en om het IJsselmeer en de water
sportrecreatie niet gediend zijn met het droogleggen
van de Markerwaard.
Tot deze conclusies komt het Koninklijk Nederland^
Watersportverbond (KNWV) in een deze week uitgege
ven rapport „Merkwaardigheden over de Markerw
aard". Het rapport is vanmiddag aan minister Tuijn-
rnan (Verkeer en Waterstaat) aangeboden.
Voor de aanwinst van agrarisch cultuurland is inpol
dering volgens de KNWV niet noodzakelijk. Met het
oog op de grote landbouwoverschotten in Europa is
juist produktiebeperking in de landbouw geboden. De
aanleg van een tweede nationale luchthaven kan vol
gens de watersporters geen argument zijn omdat met
de capaciteit van Schiphol nog tot in lengte van da
gen kan worden volstaan.