Margaret Thatcher laat zich
niet meer in de winkels zien
VN-medaille voor
Libanongangers
Miljoenen verdwenen in verkeerde zakken
£eidoe6oma/nt
binnenland/buitenland
Douglas in
beroep
tegen
vliegverbod
Brezjnjef en Carter
voor 't eerst samen
Stakend openbaar
vervoer
Drie kerncentrales
Van Agt voelt weinig
voor autoloze zondag
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 16 JUN11979 PAGINA 7
BEGROTING
JAAGT BRITSE
HOOFDEN
OPHOL
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het is jammer, dat premier
Margaret Thatcher zich momenteel niet
meer laat zien. Een goede anderhalve
maand geleden ging ze nog geregeld winke
len, met een leger reporters, fotografen en
tv-mensen in haar kielzog. Die vrolijke
tochten pasten in het kraam van Maggie's
verkiezingscampagne. Ze wilde haar landge
noten tonen, dat ze wist hoe duur het leven
was.
Nu Margaret Thatcher en haar extreem
rechtse regering er voor gezorgd hebben,
dat vanaf maandag alle prijzen flink opge
schroefd zullen worden wegens een BTW-
verhoging van 2,5 tot 7 procent, komt de
eerste vrouwelijke premier van Groot-Brit-
tannië eensklaps niet meer onder de men
sen. Misschien vreest Maggie dat ze uitge
jouwd zal worden als ze een winkel of een
warenhuis bezoekt. De huisvrouwen, die
zich nu arm kopen, omdat vanaf volgende
week alles zoveel duurder zal zijn, zouden
dolgraag een hartig woordje praten met de
conservatieve premier.
Drank to morgen
Het ziet er naar uit, dat de grote toeloop,
die alle Britse winkels en warenhuizen heb
ben sinds de regering Thatcher haar eerste
begroting wereldkundig gemaakt heeft, nog
tot vanavond zal duren. Wat sterke drank
betreft, kan desnoods nog tot zondagavond
gewacht worden om tot de laatste stormloop
over te gaan.
Het valt evenwel te betwijfelen, dat de Brit
se drinkebroers tegen die tijd nog geld over
zullen hebben. Zij geven al enkele dagen de
indruk, dat ze alleen van sterke drank le
ven. Hele kratten whiskey, gin, wodka en
ander geestrijk vocht worden weggesleept
uit de vele drankwinkels van dit eiland, net
alsof het voorlopig geen geld kost en het
vanaf volgende week niet meer te betalen
zal zijn.
De baas van een drankzaak vertelde: „Ik
krijg geregeld klanten die bijna 1.000 pond
neertellen voor een drankvoorraad, waarmee
ze kunnen overwinteren en betere tijden af
wachten". Toen we de winkel verlieten, reed
er een man weg, die zijn auto helemaal vol
geladen had. De kratten bier en sterke
drank puilden uit de kofferruimte. De ach
terbank stond vol dozen met flessen en ook
naast de chauffeur was er een voorraad op
gestapeld.
,,Uit etenduurder
Die auto was een rijdend bewijs van het
feit, dat veel Britten liever bovenmatig bor
relen, dan lekker eten. Op Britse levensmid
delen staat trouwens geen BTW, maar in de
restaurants komt vanaf maandag 7 procent
extra op de rekening, wat vooral in het be
gin wel een daling van de klandizie tot ge
volg zal hebben.
Wegens de aangekondigde stijging van de
BTW koesteren bijna alle Britten nu enorm
veel belangstelling voor kledingstukken en
schoenen, die er ook 7 procent duurder zul
len worden. Kinderkleding en schoenen blij
ven evenwel vrij van belasting. Ondanks het
feit, dat de benzineprijs onophoudelijk stijgt,
zijn nieuwe auto's ook sterk in trek. Alle
showrooms doen gouden zaken. Winkels en
warenhuizen worden leeggekocht. Het lijkt
wel een algemene uitverkoop.
Twee miljoen werklozen
Ondertussen brullen de Britse vakbondslei
ders van verontwaardiging omdat de infla
tie, die momenteel 12,5 procent bedraagt, tot
minstens 17,5 procent zou kunnen klimmen
nog voor het weer Kerstmis is. Ook wordt
voorspeld, dat Groot-Brittannië tegen die
tijd zowat twee miljoen werklozen zal tellen,
driekwart miljoen meer dan tegenwoordig.
Vooral in de overheidssector worden ontsla
gen gevreesd, omdat de regering ruim vier
miljard pond (16 miljard gulden) wil bespa
ren op de openbare uitgaven.
De leiders van de Britse vakbeweging zijn
van oordeel, dat de eerste conservatieve be
groting niet deugt, omdat ze een rampspoe
dige recessie zou kunnen veroorzaken. Len
Murray, secretaris-generaal van de Centrale
van Vakverenigingen, gaat nog voor het ein
de van de maand praten met premier That
cher. Hij zal haar waarschuwen voor het ge
vaar van een vreselijke botsing met de bon
den, die slag zullen leveren voor iedere be
dreigde arbeidsplaats. Ruim vijf jaar gele
den hebben zij haar voorganger, Edward
Heath, die ze ook niet konden luchten, mee
dogenloos in de grond geboord.
Premier Thatcher gelooft evenwel, dat het
in haar geval niet gauw tot een confrontatie
zal komen, ten eerste omdat de zomer voor
de deur staat (ook al merk je daar niets
van aan het weer) en ten tweede omdat de
minister van financiën, Howe, zo verstandig
is geweest de inkomtenbelasting gevoelig te
verlagen. De gunstige gevolgen van die
maatregel zullen pas later in het jaar merk
baar zijn. Premier Thatcher hoopt, dat het
Metrostaking
Vakbondsleider Joe Gormley van de mijn
werkers heeft trouwens zijn Schotse adjunct
Mick McGahey al een flinke afstraffing ge
geven, omdat deze op eigen houtje de oor
log verklaard had aan de regering-Thatcher,
„die tegen de arbeiders is". Gormley wil een
afwachtende houding aannemen. Hij vindt
dat McGahey rare dingen gezegd heeft. Pre
mier Thatcher zal echter scherp moeten uit
kijken, want als Gormley dit jaar ontslag
neemt, zal zijn opvolger de communist
McGahey kunnen zijn.
Nog geen welvaart
Na nauwelijks zes weken Thatcher-bewind
ziet het er dus wel naar uit, dat voor de
Britten de tweede helft van 1979 misschien
nog onprettiger zal zijn dan de eerste, die
ze bijna achter de rug hebben. De tijd van
nieuwe welvaart en sociale rust ligt beslist
nog niet in het verschiet
Voor maandag dreigde al een staking van
onbeperkte duur te beginnen bij de Londen-
se metro, die dan voor het eerst sinds 1926
volledig stil gelegd zou worden. Die staking
is nu uitgesteld. Er is ook een sociaal con
flict aan de gang bij de Britse Tante Pos.
Dit naar aanleiding van looneisen, die niet
beantwoord worden naar de zin van de ar
beiders, heeft echter niets te maken met de
recente begroting, waarmee Maggie That
cher het hoofd van alle Britten op hol ge
bracht heeft
de
kr
de
We
Nog geen nieuwe
grondwet in Iran
TEHERAN De revolutio-
naire regering van Iran heeft
de officiële publicatie van de
rieuwe ontwerp-grond wet op
geschort, in afwachting van
nieuwe instructies van de ay
atollah Khomeini.
Er is al een ontwerp voor een
grondwet gepubliceerd; een
soort blauwdruk voor de Isla
mitische republiek die Kho
meini voor ogen heeft. Daarin
wordt de uitvoerende macht
gedeeld door de president en
de premier. De geestelijken
krijgen een grote rol toebe
deeld bij de beoordeling of
wetsvoorstellen overeenstem
men met de grondwet en de
^oran. Een 75 leden tellende
commissie moet straks het
ontwerp goedkeuren. Daarna
krijgt de Iraanse bevolking
een maand de tijd om erover
na te denken, waarna de
grondwet in september bij re
ferendum met „ja" of „nee"
wordt aangenomen, dan wel
verworpen.
"Overslag van
kernafval is
toelaatbaar"
DEN HAAG De ministers
Ginjaar (volksgezondheid en
milieu) en Albeda (sociale za
ken) zijn niet bereid het
transport van Zwitsers kern
afval over Nederlands grond
gebied, en de overslag daar
van in IJmuiden te verbie
den.
In antwoord op vragen hiero
ver van het Kamerlid Lam-
bers Hacquebard (D'66) zeg
gen zij dat èn transport, èn
het dumpen in de Atlantische
Oceaan voldoen aan alle
voorwaarden van de internati
onale verdragen.
De groep werknemers van
Hoogovens, die de overslag
van het afval weigerde, heeft
in zoverre zijn zin gekregen,
dat het overladen in het
dump-schip nu gebeurt op
een terrein dat niet van
Hoogovens is.
WASHINGTON De
McDonnell Douglas-fabrieken
hebben de Amerikaanse nati
onale dienst voor de veilig
heid in het vervoerbedrijf, de
NTSB, gevraagd het vliegver
bod voor de DC-10 ongedaan
te maken.
Volgens de fabriek had de fe
derale raad voor de lucht
vaart de FAA, niet het recht
het vliegverbod uit te vaardi
gen, omdat daarvoor geen
..voldoende, betrouwbaar en
overtuigend bewijs bestond".
In Zurich is gisteren een bij
eenkomst begonnen van Euro
pese luchtvaartmaatschap-
Pijen en -inspecties. Men wil
daar een controle-programma
voor de vliegtuigen opstellen,
zodat dinsdag de (Europese)
DC-10 weer de lucht in kan.
Vlak voor de plechtigheid marcheerde een Libanees jongetje, aangetrokken door
het militair ceremoniëel, langs de Nederlandse soldaten die zouden worden onder
scheiden.
HAKIS Op het dorpsplein in het Zuidlib&nese Haris, naast
de moskee, hebben een kleine driehonderd Nederlandse Uni-
fil-militairen de VN-medaille gekregen. De Noorse generaal
Vadset, plaatsvervangend commandant van de VN-vredes-
macht in Libanon UÈdfil, reikte de medailles zelf als verte
genwoordig, van VN-secretaris-generaal Waldheim, uit aan
dertig militairen, officieren, onderofficieren en manschappen.
Daarna deelden de commandanten van de verschillende com
pagnieën de medailles onder hun mensen uit. De rest namen
ze mee naar „huis" voor diegenen, die op hun post moesten
blijven. In totaal hebben ongeveer 670 Nederlandse militairen
de VN-medaille gekregen, die is bedoeld voor hen, die tenmin
ste drie maanden in Libanon bij Unifil hebben gediend. Na af
loop was er een défilé met de vrachtwagaens, jeeps en yp-
pantserwagens door het dorp, een drankje in de kantine en
een Indische maaltijd zonder spruiten.
De hele bevolking was uitgelopen. Het dorp juichte toen onder
militair eerbetoon de Libanese vlag werd gehesen. Kinderen
liepen tussen de rijen soldaten door om vooral goed te zien
wat er gebeurde. Onder een afdakje gaf een moeder haar
kind de borst zonder haar ogen ook maar een seconde van
het schouwspel af te wenden. Ook de balkons van huizen om
het plein stonden vol mensen.
Het was voor de eerste maal, dat een Nederlands bataljon
•massaal de Unifil-medaille heeft gekregen. Vorige week heb
ben enkele vertrekkers haar al gehad op het vliegveld van Be
iroet, de hoofdstad van Libanon.
ONDERZOEK BOUWFRAUDE NOG NIET AFGEROND
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM Hoofdinspecteur C. G.
A. Stet van de afdeling recherche van
de Haarlemse gemeentepolitie schat
dat er zo'n 20 a 25 miljoen gulden in
de zak van particulieren is verdwe
nen, terwijl het eigenlijk terecht had
moeten komen bij de fiscus of als so
ciale premie bij het sociaal fonds
bouwnijverheid. Dit in verkeerde zak
ken terecht gekomen geld is vrijwel
zeker niet meer te achterhalen. Wel
heeft het 15 man sterke opsporings
team tot dusver 17 personen aange
houden in wat genoemd wordt de
Haarlemse bouwfraudezaak. „De kans
dat er in de komende dagen nog meer
verdachten gearresteerd zullen wor
den is aanwezig", zegt Stet, samen
met adjudant G. A. Verhoeven, leider
van het onderzoek.
De fraude (de tenlastelegging zal spre
ken van „valsheid in geschrifte") is
gepleegd met veler medeweten en in
stemming. Werknemers, werkgevers,
tussenpersonen, kleine baasjes en gro
te ondernemers waren erbij betrokken
en wilden het spel meespelen, dat
moest leiden tot meer eigen profijt
De kreet „het werk moet op tijd
klaar, hoe dan ook" die in de bouw
wereld opgang doet kreeg in dit geval
een wat al te ruime interpretatie.
De gevolgen van de fraudezaak zijn
hier en daar merkbaar geweest Enke
le werknemers zijn ontslagen en zullen.
als gevolg van het zich laten uitbe
talen van zwart geld moeite hebben
een redelijk WW-uitkering te krijgen
voor zover ze niet elders werk hebben
gevonden. Vertragingen in de bouw
werken acht Stet nauwelijks aanwezig.
Bijna uitsluitend ging het om bouwen
van wegen en viaducten. „Want met
name in het beton- en vlechtwerk is
de mogelijkheid tot vage omschrijvin
gen op de facturen groot", aldus Stet
De werken werden uitgevoerd in o.m.
Haarlem, Zaanstad, Amsterdam en
Sint Pancras.
Euro-voorkeur
voor Suzanne
DEN HAAG Bij de
rechtstreekse verkiezin
gen voor het Europese
parlement in Nederland
heeft Suzanne Dekker
(D'66) de meeste voor
keurstemmen gekregen.
Dit blijkt uit de officiële
uitslag, die gisteren is
vastgesteld door het cen
traal stembureau.
Het aantal stemmen, uit
gebracht op mevrouw
Dekker, was 91.949, op
een totaal aantal stemmen
voor D'66 van 511.967.
Het aantal voorkeurstem
men was voorts groot
voor len van den Heuvel,
oud-voorzitter van de
PvdA, te weten 65.792 op
een totaal van 1.722.240
voor de lijst van de
PvdA, en voor Harry No
tenboom, Tweede Kamer
lid voor het CDA, name
lijk 53.792 (waarvan in
Limburg 46.888) op een
totaal van 2.017.743 voor
de lijst van het CDA.
Wenen De Amerikaanse president
Jimmy Carter en de Russische president
en partijleider Leonid Brezjnjef hebben
elkaar gisteren voor het eerst persoonlijk
ontmoet, in de historische Weense Hof-
burg, waar ze beide een beleefdheidsbe
zoek brachten aan de Oostenrijkse presi
dent Rudolf Kirschschliger en bondskan
selier Bruno Kreisky.
Ze poseerden gevieren op een sofa in de
kamer van keizerin Maria Theresia en ge
bruikten de thee in de werkkamer van
keizer Josef II.
In het protocol was een kwartier uitge
trokken voor een gesprek onder vier ogen
tussen Brezjnjef en Carter, maar dit on
derhoud duurde slechts enkele minuten.
Vanmorgen om 11 uur zijn de echte be
sprekingen begonnen. Carter heeft gisteren
met zijn gezin en minister van buitenland
se zaken Cyrus Vance een uitstapje ge
maakt naar Klosterneuburg, terwijl Brezj-
nef een tochtje door de binnenstad maak
te. Een bezoek aan het Habsburgse slot
Schönbrunn moest worden afgelast omdat
Brezjnjefs stoet door de grote verkeers
drukte het slot niet tijdig kon bereiken.
Rosalynn Carter en haar dochtertje Amy bij
aankomst gisteravond op de Amerikaanse am
bassade, vanwaar zij met president Carter
naar de Weense opera vertrokken.
REIZIGERS, die dagelijks gebruik moeten maken van
het Haags openbaar vervoer de HTM moeten tot dins
dagmorgen aanstaande in het onzekere blijven, of die
dag de bussen en trams wel of niet rijden. De bedoe
ling van de bonden is dat deze vervoermiddelen binnen
blijven, maar de democratische spelregels van de bon
den eisen terecht, dat de leden daaraan zelf eerst hun
goedkeuring hechten. De grote vraag is echter, waarom
de leden dit pas maandagnacht willen (of kunnen?)
doen.
BEHOORT deze tactiek tot de stakingsplannen, om het
verrassingselement en derhalve het effect des te groter
te laten zijn? Of heeft men daarbij geen boodschap
aan de gebruiker van het openbaar vervoer, de klant
dus. In beide gevallen is het weinig elegant om deze
•klant zo te behandelen. Het minste wat de organisato
ren van de staking kunnen doen is de klant tijdig te la
ten weten, öf men dienst verleent of niet. Hem zonder
meer voor het blok zetten is op zijn zachtst gezegd on
sportief.
De Directeur-Generaal voor de energievoorziening dr.
W. Tieleman heeft in een gesprek met het Britse pers
bureau Reuter de uitspraak gedaan dat de regering aan
het einde van dit jaar met een voorstel zal komen voor
de bouw van drie kerncentrales. Die centrales zijn no
dig om de toekomstige energievoorziening in Nederland
te waarborgen. Het voorstel tot de bouw sluit aan bij
principe-besluiten die in de jaren '75/'76 door regering
en parlement zijn genomen, zo zegt Tieleman.
deze mededeling van Tieleman is op zijn zachtst ge
zegd verbazingwekkend, want tussen nu en drie jaar
geleden is er wel het een en ander veranderd. Door
zijn functie is hij één van de belangrijkste adviseurs
van de regering en aan het waardheidsgehalte van zijn
uitspraken hoeft dus bepaald niet getwijfeld te worden.
Als een dergelijk voorstel inderdaad aan de kamer ge
stuurd wordt, komt de door het kabinet angekondigde
„brede maatschappelijke discussie over kernenergie"
wel in een heel ander daglicht te staan.
Uitgangspunt was immers, ook voor het parle
ment, dat op basis van alle beschikbare cijfers over de
toekomstige energievoorziening en aan de hand van alle
mogelijke alternatieven, een dialoog met de bevolking
begonnen zou worden over de vraag of de bouw van
nieuwe kerncentrales al dan niet wenselijk is.
Van dat uitgangspunt lijkt nu weinig terecht te ko
men, als een regerinsgvoorstel voor de bouw van drie
centrales al als „een mes" op tafel ligt. In Drenthe en
Groningen heeft men al sterke twijfels over de zin van
die discussie, omdat de boringen in de zoutkoepels die
mogelijk voor opslag van afval kunnen dienen, volgens
de regering al moeten beginnen op een moment dat de
dialoog nog niet is geëindigd. Met het voorstel voor de
bouw van nieuwe centrales worden gevoelens van wan
trouwen alleen nog maar meer aangewakkerd.
Een discussie immers waarbij tevoren het regerings
standpunt al zo duidelijk op tafel ligt, heeft weinig te
maken met de inspraakprocedures zoals het kabinet die
aan de kamer heeft toegezegd. Op deze manier wordt
in de hand gewerkt, dat veel mensen niet aan de dis
cussie zullen meedoen, omdat ze het gevoel hebben dat
„Den Haag" toch al heeft beslist.
PARIJS Premier Van Agt is niet zonder meer voor het in
voeren van een autoloze zondag om tot energiebesparing te
komen. Wat in Frankrijk wordt gedaan, het verwarmen van
overheidsgebouwen tot een bepaalde temperatuur, „zet min
stens evenveel zoden aan de dijk", zo zei hij gisteren in Pa
rijs, na een lunch met president Valerie Giscard d'Estaing en
premier Raymond Barre, waar voornamelijk over energiepro
blemen is gesproken.
In verband met het olietekort - vijf procent van het gebruik
en de prijsstijgingen - 33 procent sinds december vorig jaar -
hebben de EEG-landen besloten dit jaar vijf procent minder
energie te gebruiken. Mogelijk zal volgend jaar tot een verder
gaande besparing worden besloten.
De Nederlandse regering, aldus premier Van Agt, „zal over
hooguit enkele weken" nagaan of het doel van een vijf-pro
centsbesparing kan worden bereikt. De minister van Economi
sche zaken, Van Aardenne, heeft de afgelopen weken herhaal
delijk laten blijken niet optimistisch te zijn dat op basis van
vrijwilligheid dit doel ook inderdaad wordt verwezenlijkt en
suggereert dat dwangmaatregelen nodig zijn.
Het invoeren van een autoloze zondag heeft vooral sociale be
tekenis voor de honderdduizenden die in flats wonen en zon
dags wat groen willen zien, aldus de premier. Het voor lange
tijd verbieden op zondag auto te rijden zou bovendien een ge
weldige klap voor de horeca betekenen. „Daartegenover staat
dan weer de charme van rustig op straal spelende kinderen".
Lintjesregen
in Engeland
LONDEN Diana Neave, de
weduwe van het conservatie
ve parlementslid Airey Nea
ve, die in maart in zijn auto
door een bom werd gedood,
is vandaag door koningin Eli
zabeth in de adelstand verhe
ven. Zij is een van de veer
tien Engelsen die deze eer,
op voordracht van premier
Thatcher, te beurt viel.
Cleo Laine, de zangeres, is
onderscheiden met de orde
van het Britse keizerrijk, zo
dat zij zich voortaan Cleo
Laine O.B.E. mag noemen.
Eveneens in de adelstand ver
heven werd de schrijver Tre-
vor-Roper, auteur van o.m.
„De laatste dagen van Hitier".
De Britse Leyland-fabrieken
mogen het moeilijk hebben;
hun president, Michael Ed-
wardes is „sir" geworden.
Eindhoven
D«n Helder
Luchth. Rda
Vlissingen
Z -Limburg
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Gertéve
Helsinki
Innsbrück
Klagenfurt
Luxemburg
Zurich
Casablanca
Bei roei
Tel Avlv
regenbui
I Dew
