En nu zo snel mogelijk
dit akelige land
In Nederland geen
kerncentrales bouwen
CeidócSomout
B;ryl-nitril niet
nkerverwekkend
X
Tweede
Kamer in
Ridderzaal
Op de fiets dwars
door Amerika
Taxichauffeurs wordt voorwaardelijk
rijbewijs ontzegd wegens blokkade
Onveilig beleid
Bende
inbrekers
aangehouden
>weer
NENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 15 JUN11979
Onfortuinlijke
ïederlandse arts
hcn meht twee
aauden
/oor „steenrood
u vieze Turkse cel
onze verslaggever Homme Krol)
IR Een blijde ontknoping gistermid-
van het Turkse avontuur van de 42-ja-
Oldebroekse huisarts Wim Kuiper. Hui
van opluchting en blijdschap vloog
vrouw hem na afloop van de rechtszit-
in Izmir om de hals. Eindelijk liet de
tse rechter de onfortuinlijke dokter
na twee maanden zuchten in een vie-
loor muggen geteisterde cel. En dat al-
ial om een „gestolen" antieke steen,
een officieel geschatte waarde van zeg-
:n schrijve 7,=. De dokter had het
kilo zware, volstrekt niet zeldzame
nplaar, opgeraapt tijdens een toeristisch
bezoek aan de resten van een christe-
basiliek in de buurt van Efeze.
en spannende, slechts een half uur du-
Wij e zitting veroordeelde de rechtbank de
gisteren tot een gevangenisstraf van
maand en tien dagen, met aftrek van
veel langere voorarrest. De openbare
klager had zonder te blikken of blozen
Em injliaanden geëist.
nu zo snel mogelijk dit akelige land uit,
terde mevrouw Kuiper tegen haar man
'jpggtfloop. Maar zo eenvoudig ging het niet.
2 kaa oeid werd de dokter weer afgevoerd. Er
qSten nog enkele formaliteiten afgewerkt
ibehi len- alvorens hij vrijelijk in de smelten-
urkse zon kon stappen. Hij kreeg overi-
direct te horen nog een week in Tur-.
kije te moeten blijven. In deze periode kan
de openbare aanklager beslissen om in ho
ger beroep te gaan. Maar niemand, ook niet
de twee Turkse advocaten van dokter Kui
per, verwacht dat dit zal gebeuren. Doet de
aanklager het wel, dan is de vogel wellicht
al gevlogen. Volgens mevrouw Kuiper heeft
de Nederlandse consul haar beloofd alles in
het werk te stellen om haar man dit week
einde nog op het vliegtuig naar Nederland
te zetten. „Niet om de vervanger van mijn
man, hoor, maar we hebben er hier schoon
genoeg van", aldus mevrouw Kuiper.
„Ik wilde die steen helemaal niet stelen. Al
leen maar even aan mijn vrouw laten zien,
die met de kinderen een eind vooruit gelo
pen was", verdedigde de Oldebroekse huis
arts zich gistermiddag in de klammig hete
rechtszaal van Izmir, de lawaaierige indu
striestad aan de Middellandse Zee met drie
kwart miljoen Turken onder de wuivende
palmen.
De spanning in de piepkleine ruimte was te
snijden. Mevrouw Kuiper op de door hout
worm aangetaste publieke tribune, trilde
van de zenuwen. Ze was op het ergste voor
bereid. Al eerder had een naburige rechter
de zaak van zich afgeschoven. Bovendien
was haar verteld dat haar man maximaal
vijf jaar cel kon krijgen. Die norm hanteert
de Turkse strafwet voor het smokkelen van
antiquiteiten.
De rechter van Izmir, geflankeerd door twee
gapende mederechters, somde in een lange
monoloog de zonden van de dokter op. Hij
vond het maar vreemd, dat de arts de steen
onder zijn jas had verborgen en op een
draf door de uitgang van het toeristencen
trum was gestoven, zonder acht te slaan op
de kreten van een achtervolgende suppoost
Dr. Kuiper gaf heel timide antwoord op de
spaarzame vragen, die een tolk hem in ge
brekkig Duits overbracht. De advocaten
kwamen nauwelijks aan bod, hoogstens met
een toelichting. Onder het wandportret van
Atatürk, de Turkse vader des vaderlands,
roffelde de rechter verder. Hij achtte de
dokter schuldig, maar liet zwaar wegen, dat
hij in onwetendheid had gehandeld, geen
stenenverzamelaar was en zich tijdens de
opsluiting voorbeeldig had gedragen. Met
een aftelsommetje bracht hij de geëiste zes
maanden terug tot ruim een maand. Terwijl
hij daarmee bezig was, draaide één van de
twee militaire politiemannen die dokter Kui
per achter het hekje bewaakten, zich plotse
ling breedlachend naar mevrouw Kuiper
om. Even tevoren had hij haar nog bars ge
baard haar mond te houden, toen zij haar
man wat wilde zeggen. De spanning was ge
broken.
Overigens begrijpt niemand, zelfs niet de
Turkse advocaten, die ik sprak, waarom
deze in feite even unieke als lachwekkende
zaak zo serieus is genomen. Op de vele oud
heidkundige plaatsen in dit deel van Tur
kije, struikel je over de stenen van het kali
ber waaraan dr. Kuiper zich heeft vegrepen.
„Ik maak me sterk, dat veel mensen zo'n
steen meenemen. Het was volstrekt geen
zeldzaam exemplaar. Bovendien staat ner
gens een bordje dat het niet mag", aldus
mr. Hein van der Horst. Hij heeft als verte
genwoordiger van de ANWB-alarmcentrale
samen met de Nederlandse consul het hele
geval-Kuiper begeleid en de familie alle mo
gelijke hulp verleend. Misschien dat men
een voorbeeld wilde stellen. Maar het geval-
Kuiper toont volgens hem aan, hoe een ar
geloze toerist in Turkije op zijn tellen moet
In Turkije zelf hebben de kranten nauwe
lijks melding gemaakt van de „steenroof".
Men heeft hier wel andere problemen aan
het hoofd. Zoals de enorme inflatie, de stij
gende voedselprijzen, de benzineschaarste en
de devaluatie van het Turkse pond. Dan
heb ik het nog niet over de vele terroristi
sche aanslagen in dit land. De nasleep daar
van is dagelijks in de rommelige Turkse
rechtszalen te aanschouwen. De rechtbanken
delen zware straffen uit. Alleen al in Izmir,
het vroegere Smyrna, maken deze rechtza
ken 70 procent van het totaal uit, zo vertel
de mij één van de Turkse advocaten. De
onrust in het land is ook te merken aan de
intensieve patrouilles van de militaire politie
in de grote steden.
UISCHE INDUSTRIE:
AAG De in de che-
industrie gebruikte
|yl-nitril is, in de hoe-
waaraan werken-
ons land bloot staan,
kerverwekkend. Dit
peert de Vereniging
Nederlandse Chemi-
idustrie uit een onder-
de bedrijfsartsen
f/en chemische bedrij-
pns land.
hebben de voorlo-
isultaten van een on-
t uitgewezen dat bij
eej die met deze stof in
)ng komen, een ver
kans op kanker be-
00 Nederland zijn de
S van 2469 mensen
iht bij de bedrijven
Ciago, Cyana-
ow, DSM, Dupont en
Daar werken in to-
dertigduizend men-
wel 1/3 van alle werk-
in de chemische indu-
nons land.
pport van de bedrijf-
is toegezonden aan
isterie van sociale za-
staat ondermeer in
fv
dat de concentraties acryl-ni-
tril waarmee in Nederland
wordt gewerkt, in 90 tot 95
procent van de gevallen on
der het in ons land toelaatba
re maximum liggen. In de VS
wordt, aldus het rapport, met
veel hogere Concentraties
gewerkt.
De bedrijfsartsen hebben aan
bevolen de mate van bloot
stelling nauwgezet te registe
ren, en ook de gezondheid
van de werknemers na hun
ontslag of pensionering te
blijven controleren. Op deze
wijze zal volgens hen de basis
kunnen worden gelegd voor
een verantwoord epidemiolo
gisch onderzoek.
A-kamerlid
jjert bezoek
I Turkije
(Van onze
'lementaire redactie)
HAAG - Het PvdA-
Kamerlid Van den
heeft een uitnodiging
Turkse regering ge-
d voor een bezoek aan
Begin mei werden
amerleden Van den
Voogd (beiden PvdA)
.'holten (CDA) tijdens
tting van de Raad van
in Straatsburg voor
zoek aan Turkije uitge-
bij monde van de
ambassadeur in
iburg.
imerleden overwogen
!n resolutie te kornen
Ie positie van Syrisch-
|xe Christenen in Tur-
>en de Turkse regering
maakte bereid te
•over een open ge-
[aan te gaan, werd de
in getrokken. Nu
'enwel dat de uitnodi-
alleen bestemd is voor
len Bergh, die tijdens
lezoek vooral aandacht
loeten geven aan de al-
e politieke en economi-
situatie in Turkije. Op
lasis wil Van den Bergh
lan.
aard-tanks,
den vernieuwd
9§MAG (ANP) - De
van het type Leopard-1
i een aanvullende be
ering en worden voor
na een vuurleidingssys-
oet laser-afstandmeter.
secretaris Van Eekelen
de defensie-commissie
Tweede Kamer laten
dat de vernieuwing van
'°pards nodig is om te
en dat ze ook in de ja
chtig opgewassen zullen
egen de dan optredende
aan Warschau-pactzijde.
uwe apparatuur zal per
voor het inbou-
ar moeten zijn.
van het
4 op
Haags gerechtshof
heft faillisement
van Fennis op
DEN HAAG Het gerechts
hof in Den Haag heeft giste
ren in hoger beroep het fail
lisement opgeheven dat was
uitgesproken over twee b.v.'s
van de huizenexploitant Fen
nis. De twee b.v.'s verkeren
nu weer in surséance van be
taling.
Volgens mevrouw Fennis, die
doorgaans als woordvoerster
van haar man optreedt, wordt
er „naarstig onderhandeld"
om de twee vennootschappen
te redden. Fennis wil zijn
Rotterdamse huizenbezit
circa 3000 woningen laten
her-financieren, om daarna de
zelf ingediende aanvraag tot
surséance in te trekken.
De gemeente Rotterdam, die
al jaren met Fennis in de
clinch ligt over achterstallig
onderhoud en onbetaalde las
ten, is door de uitspraak van
het »Hof „onaangenaam ver-
rrast". Volgens een woord
voerder begint de zaak nu on
overzichtelijk te worden.
Overheid moest
NS weer
meer steunen
UTRECHT Voor het eerst
sinds 1974 zijn meer mensen
vorig jaar met de trein ge
reisd. De spoorwegen ver
voerden 8.146 miljoen mensen
en dat is 1,6 meer dan het
jaar daarvoor. De totale
overheidsbijdrage aan het
reizigers- en goederenvervoer
van de Nederlandse Spoorwe
gen bedroeg vorig jaar 905
miljoen gulden. Dat is 38
miljoen meer dan het jaar
daarvoor. De totale ontvang
sten bij de NS waren 1987
miljoen; 89 miljoen meer dan
in '77. Dat blijkt uit het van
daag verschenen jaarverslag
van de NS.
In het reizigersVervoer brach-,
ten vorig jaar de reizigers
zelf 707 miljoen in het laatje
en de overheid 767 miljoen.
De kosten van de NS stegen
vorig jaar met 3,8 de in
vesteringen daalden met 40
miljoen tot 477 miljoen gul
den. Die laatste daling is met
name te wijten aan het uit
blijven van goedkeuringen
voor een aantal nieuwe pro
jecten, die om die reden niet
konden worden uitgevoerd.
Kampeer-
eenden
Volgens het KNMI
ligt er een hoge-
drukgebied aan te
komen, waardoor
ons klimaat iets
minder wegkrijgt
van een natie
moesson. Dat zal
voor deze kamp
eerders bij Noord-
wijk een ware op
luchting beteke
nen. Je kunt nu
wel natuurminnaar
zijn, maar eenden
in een mini-vijver
pal naast je tentje
is wel wat veel ge
vraagd.
PLAN VOOR VVD:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De WD-frac-
tie in de Tweede Kamer
heeft opnieuw het plan ge
lanceerd om in de toekomst
de Ridderzaal als Vergader
zaal voor de Tweede Kamer
te gaan gebruiken. De VVD-
er Evenhuis diende hierover
gistermiddag een motie in
tijdens het debat over de
stand van zaken betreffende
de nieuwbouw voor de Ka
mer. De motie heeft echter
geen schijn van kans. De
VVD staat met haar plan ge
heel alleen.
Zoals bekend kampt de Twee
de Kamer al jarenlang met
enorme ruimteproblemen. In
het begin van de jaren zeven
tig ontstond daarom het plan
om tussen de Lange Poten en
Het Binnenhof een nieuw ge
bouwencomplex met werk
ruimten voor de Kamer neer
te zetten. De WD-fractie was
de enige die zich daartegen
verzette. Als alternatief stelde
men voor, de Ridderzaal om
te bouwen tot Vergaderzaal.
Dit plan werd toen echter
door de overgrote meerder
heid van de Kamer verwor
pen. En gisteren haalde WD-
woordvoerder Evenhuis het
Ridderzaal-plan weer van stal.
SHELL TOPMAN DE BRUYNE:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „Als U het mij vraagt moeten
we hier geen kerncentrales neerzetten, niet
op zo'n klein oppervlak met zo'n bevolking.'
De Nederlandse regering zou moeten beslis
sen dat we hier een paar kolencentrales neer
zetten". Dat zegt drs. D de Bruyne, de hoog
ste directeur van de Koninklijke Shell Groep
in een vraaggesprek met Elseviers week-
blacLSheel. Op wereldschaal valt er naar zijn
mening niet te ontkomen aan kernenergie,
maar voor Nederland ziet hij dat niet zitten.
Volgens De Bruyne heeft de Nederlandse re
gering gelijk, dat zij voorlopig geen energie
besparing af wil dwingen door middel van
wettelijke maatregelen. De Bruyne meent dat
ons land te klein is voor een dergelijke actie.
De „rantsoenering van 1974 is toch ook een
volkomen flop geworden. Iedereen ging naar
België en Duitsland (om te tanken)", zo zegt
hij in het blad.
De Shell-topman deelt ook de mening van het
kabinet, dat een verplichte besparing zonodig
alleen op internationaal niveau succes kan
hebben. Dèt er bezuinigd moet worden, is iets
wat voor De Bruyne vaststaat. „We verkeren
momenteel mondiaal in een situatie, waarin er
minder olie wordt geproduceerd, dan we met
elkaar opmaken". Ook wijst hij erop, dat de
wereldvoorraden aan olieproducten nog nooit
zo klein zijn geweest: 1,9 miljard vaten op 1
april van dit jaar tegen 2,3 miljard vaten op
dezelfde datum van vorig jaar. Het verschil,
tussen vraag en aanbod is echter zo gering,
aldus De Bruyne, dat het voldoende is om het
kalmer aan te doen.
SCHIPHOL (ANP)
Vanuit het aan
de Amerikaanse
westkust gelegen
Astoria vertrekt
begin volgende
week een groep
van 22 Nederlan
ders voor een
fietstocht dwars
door de Verenigde
Staten naar York-
town aan de oost
kust
De tocht is op
touw gezet door
de Amerikaanse
„Bike Centennial"-
organisatie, die
met het jaarlijks
uitzetten van dit
soort gigantische
fiets-trajecten is
gestart in 1976,
toen de V.S. hun
200-jarig bestaan
vierden. Verwacht
wordt dat het tota
le deelnemersveld
dit jaar de 200 be
loopt Zij leggen
een afstand van
ongveer 7000 kilo
meter af in -naar
keuze- 77 of 99 da
gen.
AMSTERDAM Tegen het merendeel van
de Amsterdamse taxi-chauffeurs die op 12
april een deel van de binnenstad lamlegde
heeft de officier van justitie bij het Amster
damse kantongerecht gisteren drie maanden
voorwaardelijke ontzegging van de rijbe
voegdheid geëist met een proeftijd van een
jaar en een boete van honderd gulden. De eis
zal gelden voor het leeuwendeel van de 46
chauffeurs die vrijwillig aan de blokkade
meewerkten.
Voor de chauffeurs kwam de eis als een
„complete verrassing". Men was niet gevoelig
voor de toelichting dat de straf alleen maar
ten uitvoer zou worden gebracht in geval van
nieuwe blokkades en niet bij andere verkeer
sovertredingen.
De taxibestuurders waren tot de blokkade
overgegaan, nadat een van hun collega's door
de politie was aangehouden wegens overtre
ding van het stopverbod voor het Centraal
Stattion. Op die plek heersen al enige tijd
spanningen, vanwege de moeilijke verkeerssi
tuatie door de aanleg van de metro. De offi
cier zou de eis hebben gesteld omdat het o-
penbaar ministerie bang is voor nieuwe blok
kades.
Kantonrechter mr. W.F.Dubois wijst over
veertien dagen vonnis.
Uitspraak Haagse rechter
Abva kan
deelnemen
aan actie FNV
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De Algemene
Bond van Ambtenaren
(ABVA) kan manuring aan,
sntaande gewoon deelnemen
aan de demonstratieve actie
in Utrecht van de FNV. De
president van de Haagse
-rechtbank mr. J. J. Blaauw
heeft vanmorgen namelijk de
eis van de stichting Politieke
Bewustwording en de stich
ting Oudstrijders, om de
Abva deelname aan de actie
te verbieden, niet ontvanke
lijk verklaard.
Beide stichtingen hadden gis
teren deze eis tijdens een kort
geding voorgelegd. Mr.
Blaauw stelde bij zijn uit
spraak dat voor de ontvanke
lijkheid noodzakelijk is, dat
eiseressen dadelijk recht
streeks bij de gevorderde
voorzieningen betrokken die
nen te zijn." Volgens de presi
dent van de Haagse recht
bank is dit bij beide stichtin
gen niet het geval, „hoezeer
zij krachtens haar statuten
ook gerechtigd zijn deze eis
testellen".
De situatie bij de Directie Verkeersveiligheid van het
departement van Verkeer en Waterstaat is 'deze week
opnieuw in de Tweede Kamer aan de orde geweest
Deze Directie, die zo'n belangrijke funktie in het Neder
landse verkeersbeleid zou kunnen vervullen, maakte on
langs een crisis door omdat veel personeelsleden ge
frustreerd een andere baan zochten en kregen.
Ditmaal was het gespreksonderwerp een brief van
minister Tuijnman van Verkeer en Waterstaat over de
huidige situatie bij de Directie en zijn plannen voor de
toekomst. Die brief was teleurstellend. Uit niets bleek
de bereidheid echt grote aandacht te schenken aan de
verkeersveiligheid. Competentiegeschillen tussen ambte
lijke afdelingen onderling blijven de gang van zaken
overheersen
De verkeersveiligheid verdient de hoogste voorrang in
het Nederlandse verkeersbeleid. Het is daartoe nodig
dat de Directie wordt uitgebouwd tot een een apart ap
paraat: een Dienst Verkeersveiligheid. Zo'n Dienst zal
zeker levenskansen hebben, indien hij maar voldoende
bevoegdheden krijgt De verkeersveiligheid is te belang
rijk om deze ondergeschikt te maken aan de autonomie
van overheidsdiensten, alleen om het simpele feit dat
die autonomie nu eenmaal altijd heeft bestaan. De ver
keersonveiligheid in de huidige omvang is een betrekke
lijk nieuw verschijnsel. Ambtelijke diensten moeten
daar zonder onderlinge strubbelingen op in weten te
spelen. En waar dat niet direct lukt dient een krachtige
bewindsman, die zich van zijn politieke verantwoorde
lijkheid bewust is, duidelijke lijnen uit te zetten.
Dat heeft minister Tuijnman niet gedaan en daarom
heeft de Kamer terecht opnieuw onderstreept, dat er
een Dienst Verkeersveiligheid moet komen. Een Dienst
met een sterke personeelsbezetting, voldoende financiële
middelen en het noodzakelijke gezag ten opzichte van
andere departementen en lagere overheidsorganen, om
met succes de verkeersonveiligheid te kunnen bestrij
den.
LEIDEN De Leidse politie
heeft de afgelopen dagen vijf
mannen in de leeftijd van
twintig jaar aangehouden die
verdacht worden van een
groot aantal inbraken en
diefstallen.
Het vijftal zou onder meer 81
kratten met lege flessen heb
ben gestolen, in twee kanti
nes, een school, een radiozaak
en een kantoor hebben inge
broken en ook drie auto's
vormden het doel van hun
ondernemingslust In totaal
zouden de mannen zo'n tien
duizend gulden hebben buit
gemaakt
Ambtenaar
krijgt
26 dagen voor
vakbondswerk
DEN HAAG (ANP) De re
geling dat een ambtenaar
voor vakbondswerk jaarlijks
ten hoogste 26 dagen buiten
gewoon verlof kan krijgen,
wordt binnenkort definitief.
Minister Wiegel van binnen
landse zaken heeft een ont-
werp-besluit opgesteld, dat,
enkele kleine wijzigingen
daargelaten, een definitieve
vaststelling is van de tijdelij
ke regeling die oud-minister
De Gaay Fortman in 1972
heeft ingevoerd. Voordat deze
voorlopige regeling van
kracht werd bedroeg het ma
ximum-aantal voor vakbond
swerk op te nemen vrije ver
lofdagen vijftien. Volgens het
besluit van minister Wiegel
mogen hoofdbestuursleden
van de centrale organisaties
zelfs 40 dagen verlof opne
men.
Extra geld voor
arbeidsplaatsen
in onderwijs
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Pais
(Onderwijs en Wetenschap
pen) zal al het mogelijke
doen om de arbeidsplaatsen
bij de pedagogische acade
mies en de opleidingen voor
kleuterleidsters te behouden.
Naar zijn mening moeten de
dreigende ontslagen bij deze
instellingen voorkomen wor
den.
Zoals bekend dreigen er ont
slagen te vallen omdat het
leerlingental daalt De minis
ter wil de betrokken instellin
gen extra geld geven. Dat
moet gebruikt worden voor
de komende integratie van
beide instelling„soorten". Vol
gens de minister, die deze
zaak gisteren onverwacht in
de Tweede Kamer aan de
orde stelde, kunnen zo 65 ar
beidsplaatsen gehandhaafd
worden. Pais gaat er vanuit
dat van het komend jaar af
geen overwerk meer verricht
zal worden, waardoor het be
schikbare werk eerlijker ver
deeld kan worden.
Meer uitkeringen
bijstand in '78
DEN HAAG Aan het ein
de van het vorig jaar ontvin
gen 364.000 Nederlanders een
uitkering via de bijstand
swet. Vergeleken met dezelf
de periode een jaar eerder is
dat een toename van driedui
zend. Dat blijkt uit voorlopig
cijfers die het Centraal Bu
reau voor de Statistiek heeft
verzameld.
Bijna 151.000 thuiswonenden
kregen een periodieke uitke
ring; een evengroot aantal als
in '77. Ruim honderdduizend
bejaarden in tehuizen kregen
er ook een. Tachtigduizend
mensen kregen een uitkering
in het kader van de rijksgroe-
pregeling werkloze werkne
mers. Dat is een kleine tien
duizend meer dan het jaar
daarvoor.
Vooruitzichten zondag.
Geleidelijke weersverbetering
met enige stijging van tempe
ratuur
Weersvooruitzichten in cijfers:
voorzondag
Aantal uren zon: 2 tot 10
Min.temp: omstreeks 9 graden
Max temp: omstreeks 17 gra
den
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 90 pro
cent
Kans op een geheel droog et
maal: 60 procent
Het weer lijkt nu over zijn
dieptepunt heen te zijn. Er
wordt morgen nog wel af en
toe een bui verwacht, maar
geleidelijk aan komt er toch
meer zon. Bij noordelijke
winden blijven de temperatu
ren evenwel nog aan de lage
kant De verbetering m het
weer wordt veroorzaakt door
een hogedrukgebied dat over
de Noordzee naderbij komt
De van IJsland afkomstige
depressie die ons de laatste
dagen nogal wat regen heeft
gebracht trekt nu over Dene
marken naar Duitsland weg.
Voor de vakantielanden van
midden-Europa betekent dit
'een voortduren van het koele
en buiige weer. Warm blijft
het in de landen rond de
Middellandse Zee.
h.bew.
regen
Sbew
Doelen
Eelóe
Eindhoven
Alhene
Barcelona
Berlijn
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Londen
Luxemburg
Beiroet
Tel Avfv
Tunis
