GfCeISITE FRpriT
BLuEMEIM BALLEN
Westlandseemigranten
welkom in Noord-Limburg
Ook glastuinbouw
wordt geconfronteerd
met olieschaarste
•i'
-LAND EN TUINBOUW LEIDSECOURANT WOENSDAG6JUN11979 PAGINA21
den HAAG Som
mige olie (handel-
Imaatschappijen heb
ben aan tuinders mee
gedeeld dat de leve
ring van (zware) olie
verminderd wordt
vanwege de schaarste
op de internationale
oliemarkt. Hier en
daar is een percentage
aan de afnemers mee
gedeeld van 20% voor
het 2e kwartaal 1979.
Het Landbouwschap heeft
hierover inmiddels contact
opgenomen met de betref
fende olie(handel)maatschap-
pijen en met het ministerie
van Economische Zaken.
Daaruit is het volgende ge
bleken.
Er bestaat inderdaad een
schaarste op de wereld-olie-
markt die verschillende olie
maatschappijen noodzaakt
een korting door te voeren
in de aflevering. De schaar
ste is het grootste bij de
Amerikaanse oliemaatschap
pijen. Vandaar ook dat er
vrij grote verschillen in de
aangekondigde kortingsper
centages bestaan tussen de
maatschappijen onderling.
De boven aangegeven „olie
rantsoenering" geschiedt op
eigen initiatief van de olie
maatschappijen en berust
niet op aanwijzigingen van
het ministerie van Economi
sche Zaken. Wel heeft dit
ministerie aan alle oliemaat
schappijen in Nederland een
brief geschreven waarin
wordt gevraagd te streven
naar een afzetverkleining
van 5% ten opzichte van
1978. Deze 5% is een streef
getal waarbij geen voorkeu
ren of prioriteiten zijn aan
gegeven wat betreft olie of
bestemming.
Verwacht kan worden dat
de olieschaarste ook zal
doorwerken in de prijzen,
officieel kan dit echter
slechts in beperkte mate ge
beuren, omdat de prijzen
hier in Nederland door het
ministerie van Economische
Zaken aan een maximum
zijn gebonden.
Het Landbouwschap zal sa
men met het ministerie van
Landbouw de ontwikkelin
gen blijven volgen en zal
uiteraard trachten de olie
voorziening voor de tuin
bouw zo veel mogelijk op
peil te houden, zonodig door
het bepleiten van een voor
rang bij de levering voor
onze sector.
GROENTEPRIJZEN VERDER GEDAALD
GASREKENINGEN BLOEMENKWEKERS GEPRESENTEERD
Met meer dan het dubbele in aanvoer
van trosanjers tegenover het vorig jaar,
stapelden de problemen in de enorme
bloemenaanvoer aan de Honselersdijkse
CCWS zich wel op.
Dat betreft niet alleen het terugbrengen
van het aantal veilingdagen van zes naar
vijf, in welke tijd dus hetzelfde werk
van andere jaren moet worden verricht,
maar ondanks alle pogingen daartoe is
het vrijwel onmogelijk om aanvullend
personeel te krijgen. Uiteindelijk heeft
hét bestuur van de CCfWS zich maar tot
scholieren moeten wenden om gedurende
de zomermaanden aan wat extra hulp te
komen. Via.de Arbeidsbureaus is dat on
mogelijk en zit men met een zwaar te
kort aan personeel. In totaal werd afge
lopen week rond de vier miljoen bossen
of stuks méér aangevoerd dan in dezelf
de week van het vorig jaar. Het omzet
cijfer lag een miljoen gulden hoger.
Van de jaarrondtroschrysanten werd 5
1/2 miljoen aangevoerd. Ook freesia
mocht er met bijna negen miljoen bos
sen best zijn en dat was een miljoen
meer dan vorig jaar.
De anthuriums en geplozen chrysanten
waren de enigen die het wat rustiger
aan deden.
Het hoger omzetcijfer is uitsluitend een
gevolg van de enorme aanvoer en min
der van beter prijzen, die zoal niet lager,
maar zeker niet op een hoger prijspeil
lagen. Bij een totale aanvoer van ruim
38 miljoen bos of stuks tegen de ruim 34
miljoen van vorig jaar, werd nu een to
taal bedrag bereikt van ƒ11.656.219,70
bereikt tegen 10.762.683,56 vorig jaar.
Gemiddelde prijzen met tussen haakjes
die van dezelfde week in het vorig jaar
zijn onder meer: 35 (29) trosanjers 37
(38) anthuriums 95 (84) snijgroen 13 (15)
jaarrond trosanjers 40 (54) idem geplozen
61 (56) freesia 15 (16) gerbera 31 (35) gla
diolen 23 (24) irissen 15 (23) leliekelken
21 (26) lelietakken 47 (45) grote rozen 21
(29) idem klein 23 (19) sonia 25 (26) belin-
da 23 (25) red garnette 19(16).
Wat de importbloemen betreft, de tulpen
lagen tussen 7 en 14 cent, trosanjers 42
tot 58 en statice 47 tot.82.
Merkwaardig is dat de Israëlische statice
nu ook de Nederlandse opvolgers hebben
gevonden en Aalsmeer de eerste aanvoe
ren daarvan had.
De zaterdagveiling voorzover die dan
nog wordt gehouden, is geen succes, zo
wel wat aanvoer als prijzen betreft, het
geen een gevolg is van gebrek aan be
langstelling zowel van kwekers als han
delaren, die steeds meer overschakelen
op de andere dagen. Het dichter bijeen
uitplanten van chrysanten schijnt van in
vloed te zijn op de thans grotere aan
voer.
Het is overigens wel duidelijk dat de
vertraging in de groei aan het begin van
dit jaar nu wordt ingelopen door -het rui
mer aanbod.
Maar de kwekers worden ook op een an
dere wijze aan die koude tijd herinnerd
middels de gasrekeningen welke gepre
senteerd worden. Want ook de maand
april leverde nog een hoge gasrekening
op vanwege de abnormale weersomstan
digheden.
Het blijkt nu dat het Haagse gasbedrijf
over het nu vrijwel afgelopen stooksei-
zoen 'rekeningen, die in het algemeen
dertig procent hoger waren dan vorig
jaar aan de kwekers heeft gepresenteerd.
Daar komt dan de jaarlijkse prijsverho
ging bij die niet goed wordt gemaakt
door hogere prijzen voor de produkten.
Voor deze week zijn de verwachtingen
niet erg hoog gespannen. De pinksterda
gen maken met de handel ook al niet ge
makkelijk en daar zijn de zonnige dagen
nog bij gekomen, zodat het aanbod nog
wel zal toenemen.
Hetgeen dan weer inzinking van het
prijspeil tot gevolg kan hebben.
Vermoedelijk zullen vooral de chrysanten
het nog wel een tijdje moeilijk houden
met de prijzen, gezien de forse aanvoer
welke nog te verwachten zijn.
UUR VAN WAARHEID VOOR BOLLENEXPORTEURS
Rapporten, notities van expert-zus, com
mentaren van specialist-zó, beschouwin
gen, prognoses, werkgroepen, studiecom
missies en-zo-maar-verder.
Stapels papieren, talloze vergaderuren
je zou er, zo verklaarde een bollenman,
grotelijks balen van krijgen. Want wat is
er na zo veel jaren vergaderen, studeren,
rapporten schrijven, enz. nu bereikt?
Eén ding weten we wel zeker: de oplos
sing van de problemen ligt ook vandaag
niet binnen handbereik. Zo was tot voor
kort inderdaad de situatie in het bloem
bollenvak.
In maart 1960 kwam een opzienba
rend rapport in de openbaarheid. De Al-
derson Associaties Inc. in Philadelphia
had in opdracht van het Produktschap
voor Siergewassen de afzet van de Ne
derlandse bloembollen in Amerika gea
nalyseerd en kwam met conclusies en
aanbevelingen. Allerwege in het bollen-
vak werd het Alderson-rapport bejubeld.
Die specialisten hadden nu eens de spij
ker op de kop geslagen. En zij gaven
ook de wegen aan die bewandeld moes
ten worden om tot verbetering van de
resultaten te komen. Toen het gejubel
verstomd was, ging het rapport op de
plank en daarmee was de kous af. Men
vond het allemaal fraai, maar men deed
er niets mee.
Dezelfde weg
Het heeft er op geleken dat het met het
struktuuronderzoek in het bloembollen
vak exact dezelfde weg zou opgaan. Een
paar geheugensteuntjes: op 5 december
1973 gaf de Bloembollenraad (overkoepe
lend orgaan van kwekers en exporteurs)
aan het bureau Bosboom Hegener de
opdracht het bloembollenvak volledig
door te lichten. Twee jaar later, was de
omvangrijke klus voltooid. Er lag één
voortreffelijk (en 250 pagina's tellend)
rapport ter tafel met de schone titel.
„Naar betere ctrukturen in het bloembol
lenvak". In mei 1976 werden de vakgeno
ten op de hoogte gesteld van de conclu
sies.
Een van die conclusies was: het bloem
bollenvak zit ineen circelstruktuur. Ie
dereen werkt langs iedereen. Er is ook
over de omvang van het areaal geen en
kel overleg en van een zekere „sturing"
van de beteelde oppervlakte is totaal
geen sprake. Om aan een goed belegde
boterham te komen, zoeken de kwekers
naar steeds efficiëntere cultuurmethoden,
maar dat heeft weer tot gevolg dat men
de oppervlakten steeds blijft uitbreiden.
Op die manier is een overproduktie niet
te voorkomen.
De exporteurs zijn geen haar beter. Zij
zoeken het -vrijwel uitsluitend in het wa
pen van de prijs en het gevolg is dan
ook een moordende concurrentie. Ze
gunnen elkaar het verlies nauwelijks. De
cirkel kan alleen worden doorbroken als
men bewust gaat zoeken naar doeltref
fende samenwerkingsverbanden, naar
mogelijkheden om tot meerjarige leve
ringscontracten tegen vaste prijzen, enz.
Huiswerk
Bosboom Hegener gaf het bollenvak
met dit rapport een stuk huiswerk mee,
waar men het mee kon doen. Misschien
was men meteen aan de studie gegaan,
ware het niet dat de kwekerij na 1975 de
wind in de zeilen had gekregen. Oor
zaak: beduidend mindere oogsten als ge
volg van klimatologische omstandighe
den. In de vaderlandse tuinbouw is de
slogan „Het weer is je koopman" een ge
vleugeld woord en bleek ook in de
bloembollenwereld op te gaan. Een be
perkter aanbod deed de prijzen snel stij
gen naar een allervriendelijkst niveau.
En toen bleek dat de door de export met
veel verve verkondigde stelling dat men
in het buitenland niet meer aan boord
kon komen met tulpenbollen die boven
het dubbeltje per stuk kosten, omdat de
concurrentie van de andere bloemen veel
te groot was, ronduit een bakerpraatje
was. Men kon heel goed bollen verkopen
tegen prijzen die veel hoger lagen.
In de kast
De goede gang van zaken in de kwekerij
had tot gevolg dat tal van goede voorne
mens de kast in gingen en... ze liggen er
nog. Van samenwerkingsvormen, beheer
sing van het areaal, meerjarige contrac
ten, enz., men heeft er sinds 1975 nog
nauwelijks iets over vernomen.
Het struktuuronderzoek kreeg een follow
up die ter hand werd genomen- door de
Nehem (de Nederlandse Herstrukture-
ringsmaatschappij). Aanvankelijk deden
de meest optimistische geruchten de ron
de. Maar al heel gauw bleek dat ook de
mannen van de Nehem op niet vermoede
tegenslagen stuitten en leek ook de fol
low up volledig de mist in te gaan. Er
kwam opmerkelijk weinig naar buiten en
dat duidde niet bepaald op een ge
stroomlijnde gang van zaken, ook al
werd er achter de schermen veel werk
Perspectieven
Toch lijkt men er nu in geslaagd te zijn
voor verschillende onderdelen van het
geheel de lijn in de goede richting te
hebben omgebogen. Wat de kwekerij be
treft is nu gang gezet in het proces dat
men al geruime tijd voorbereidde, nl. de
verplichte deelname aan de kwaliteits
keuringen. Op de duur moet dat er toe
leiden, dat er alleen bollen met een kwa
liteitsgarantie geëxporteerd zullen mogen
worden.
Intussen is op de Amerikaanse markt
een onderzoek verricht door het bureau
Management Horizons. En dat bureau
kwam tot de conclusie dat de droogver-
koop in de komende vijf jaar met 20%
kan toenemen mits men bereid is het
spel te spelen met moderne middelen.
Hoe dat moet gebeuren staat in een rap
port dat halverwege deze maand zal
worden aangeboden aan de Amerikaanse
groep van de Bond van Bloembollenhan
delaren. Nu bestaat in theorie natuurlijk
de mogelijkheid dat men opnieuw gaat'
zitten juichen om de aanbeveling om een
dag later alles weer in de kast te leggen.
Bij de reeds bestaande voorraad
Uur van de waarheid
Vergeet dat maar, zeggen de heren Van
Breemen en Koning van de Nehem. Als
de exporteurs menen dat men opnieuw
een jaar de kat uit de boom kan gaan
zitten kijken, is men er naast. Want als
men straks neen zegt, trekt de overheid
wat de subsidies betreft de plank meteen
op en is het gebeurd. Daarom wordt juni
voor de exporteurs op Amerika de
maand van de waarheid. Zegt men neen,
dan kan dat consequenties hebben voor
het geheel in de komende tien jaar. Van
een vrijblijvende houding van de vakge
noten kan geen sprake meer zijn. Het zal
daarom interessant zijn te zien hoe het
rapport van Management Horizons over
veertien dagen zal worden ontvangen!
Op enkele uitzonderingen na zijn de prij
zen voor veel gewassen de afgelopen
week verder gedaald. De eerste aanzet
hiertoe werd gegeven in de week van
Hemelvaartsdag. Rond de feestdagen is
er meestal sprake van een rommelige on
overzichtelijke markt. Hopelijk werken
de lagere veilingprijzen snel door de in
de detailhandel, zodat ze voor de consu
ment ook merkbaar zullen worden.
Spotprijzen voor slag
De sla-prijs moest het voor de Pinkste
ren nog verder ontgelden, want de ge
middelde prijs daalde van 17 naar 12
cent per krop. Voor een deel wordt dit
veroorzaakt door de langer durende
oogst van glassla. Het totale aanbod valt
duidelijk groter uit als in 1978. Er tegen
over staat echter dat de aanvoer van de
volle grond veel later op gang komt als
vorig seizoen. Dit blijkt echter weinig te
compenseren. Uit exportgegevens blijkt
ook niet direkt dat er sprake is van een
ongunstige situatie in de afzet. De con
currentie is beperkt. Italië en België be
concurreren de Hollandse sla, maar toch
niet in die mate dat dit verontrustend is.
De grootste problemen liggen waar
schijnlijk bij de binnenlandse afzet. Het
glassla-seizoen nadert nu snel zijn eind.
De aanvoer van natuursla blijft achter
bij die van vorig seizoen. Veel opleving
in de markt wordt er echter niet ver
wacht.
Rode paprika's goedkoper
Het aanbod van rode paprika's groeide
het snelst, in deze hoek vielen dan ook
de grootste klappen. De gemiddelde prijs
daalde van 5,30 naar 3,50 per kilo.
Er is op de Westduitse markt zoals elk
jaar nogal wat concurrentie. De belang
rijkste concurrenten zijn: Italië, Spanje,
Roemenië, Bulgarije en Israël. Opmerke
lijk is wel dat de Hollandse paprika op
de Westduitse markt het beste betaald
wordt. Voor de groene paprika's bleef de
prijs vast, nl. 3,34 per kilo. Na de
Pinksteren wordt er op een groot aan-
A-I-tomaten werd er gemiddeld 1,81
per kilo betaald. Bij de vleestomaten
daalde de prijs nog sterker, nl. van
2,37 naar 1,96 voor de 3 dubbele B.
Een opvallend gegeven is wel, dat Dene
marken een grotere belangstelling toont
voor vleestomaten. Ook na de Pinksteren
worden er weer flinke aanvoeren ver
wacht, de prijs zal verder dalen.
Overige gewassen
O O
Wat onwaarschijnlijk leek gebeurde vori
ge week toch. Radijs werd nog goedko
per. Voor een bosje werd er gemiddeld
24 cent betaald. Met een afnemend aan
bod in het vooruitzicht bestaat er weer
hoop op hogere prijzen. De opleving in
prijs bij de ijssla is slechts van korte
duur geweest, de prijs daalde naar 41
cent per stuk. Door het kleiner worden
de aanbod zal de prijs zich herstellen.
De aanvoer van bospeen wordt met de
week groter, de prijs blijft dalen. Er
werd voor Pinksteren 1,87 per bos be
taald. De Hollandse prei is nog steeds
stevig aan de prijs, nl. 2,15 per kilo.
Door kleinere aanvoeren lijkt prei eerder
duurder dan goedkoper te worden. Voor
rettich was er weinig belangstelling, de
prijs daalde naar 18 cent per stuk, veel
verbetering wordt er niet verwacht Het
beperkte aanbod van bloemkool houdt
de prijzen hoog. Voor de „zessen" werd
er 3,22 per stuk betaald. Bij warm
weer zal het aanbod sneller groeien, de
prijs zal dalen. Chinese kool bracht
1,12 per kilo op. In vergelijking met
vorig jaar is er nogal wat prijsverschil,
toen werd er 27 cent per kilo betaald.
Dit verschil zit in het feit dat er toen
volop Chinese kool van buiten werd aan
gevoerd. Dit zal binnenkort ook het ge
val zijn, de prijs zal dan snel dalen. Spi
nazie lijkt over de aanvoerpiek heen te
zijn. Er werd 38 cent per kilo betaald.
De prijs kan na Pinksteren weer wat
aantrekken. Het andijvie-aanbod groeit
nog steeds, de prijs daalde naar 35 cent
per kilo. De aanvoer lijkt ruim te blij
ven, de situatie zal weinig veranderen.
Roemenië zorgden ervoor dat de prijs
van de tomaten verder daalden. Voor de
bod gerekend. Lagere prijzen zullen het
gevolg zijn.
Meer tomaten
Een aantal warme dagen zorgt ervoor
dat het afrijpingsproces van de tomaat
in een verhoogt tempo plaats vindt. Er
zijn voor de Pinksteren dan ook weer
flink wat „ballen geraced" zoals dat in
vaktermen wordt aangeduid. Een groter
Hollands aanbod en een behoorlijke con
currentie van Marokko, Bulgarije en
Horst Sinds de fir
ma Geert Groenewe-
gen aan het bouwen
is, heerst er een dyna
misch sfeertje aan de
anders zo rustige
Graafsebosweg in het
Limburgse Horst. Het
neerzetten van zo'n 4,5
hectare glas brengt,
dat is duidelijk, de
nodige bedrijvigheid
met zich mee. Samen
met zijn zoons besloot
de heer Groenewegen
het overvolle Westland
vaarwel te zeggen en
een nieuw leven in
het Venlose te begin
nen. Meer Westlanders
denken in deze rich
ting. Trouwens, nog
afgezien van de plan-
tenkwekerijen, vestig
den zich de laatste ja
ren al zo'n stuk af zes,
zeven Westlanders in
Noord-Limburg.
Niettemin moet er niet te
licht over gedacht wordeh,
want aan zo'n „emigratie"
zitten veel consequenties
vast De tuinbouwvakbond
van de LLTB (Limburgse
Land- en Tuinbouwbond) wil
daarom de nieuwkomers
gaan begeleiden. Enerzijds
om teleurstellingen voör de
individuele tuinder te voor
komen, anderzijds omdat de
Noordlimburgse glastuin
bouw best een versterking
met 100 of 150 hectare kan
gebruiken.
Groenewegen
De heer Groenewegen was
de laatste tien, twaalf jaar
al aan het uitkijken naar
vestigingsmogelijkheden bui
ten het Westland. Het West-
land is hem te vol. Hij vat
het zo samen: „Zondags zit
je nog tegen de tomaten van
je buurman aan te kijken".
Met het oog op het zoute
water, het ontbreken van
een gasaansluiting en de las
tige afzetsituatie ging een
vestiging in Zeeland niet
door.
Erika zag hij eerlijk gezegd
ook niet zo zitten. „Die sub
sidies zijn lekkermakertjes.
In een winter zoals we nu
gehad hebben blijf je toch
nergens in Drenthe. Boven
dien: de produkten worden
eerst vervoerd naar „Noord"
en gaan dan hier de grens
over. Dat is toch een eige
naardige situatie."
IJet werd tenslotte dus
Horst. Omdat, de grondprijs
gunstig was, er twee sterke
veilingen aanwezig, zijn, de
afzet tot het Westduitse af
zetgebied kort is, er geen
problemen met de nutsaan-
sluitingen waren en...omdat
het landschap, de natuur,
daar zo bijzonder mooi zijn.
De koop omvatte in totaal
12,5 hectare. Daartoe werd
in oktober '78 besloten. De
centrum van groente- en
bloementeelt, geeft een glo
bale informatie. Hieruit
blijkt onder meer dat de
produktiewaarde van glas
groenten in 1978 ongeveer
120 miljoen bedroeg. Het
areaal ligt op 475 hectare.
Bijna 11% van de landelijke
glasgroenteproduktie vindt
hier plaats. Naast de grote
drie is de augurkenteelt erg
belangrijk. De paprika- en
aubergineteelt is hier niet
van de grond gekomen. De
produktie aan bloemisterij-
produkten ligt momenteel op
een 35 miljoen gulden. Het
gaat om 80 hectare glas.
Zoals bekend, wordt een
deel van die bloemenproduk-
tie, circa 20 miljoen gulden,
buiten het gebied afgezet.
Bij bloemen ligt de afzet
dus minder eenvoudig dan
bij groente: Een omschake
ling van groente, op bloemen
zoals we die gezien hebben
in het Westland heeft zich in
Limburg dan ook niet voor
gedaan.
Venlo kent net zo als de an
dere tuinbouwcentra een
duidelijke centrumfunctie.
Dit betekent: onderwijs, on
derzoek en voorlichting
naast de deur. Hetzelfde
geldt voor de toeleveringsbe
drijven. Ook het organisatie
leven staat op een hoog peil.
Tuinders die meer informa
tie willen inwinnen over ves
tiging in Noord-Limburg
kunnen zich in verbinding
stellen met het Consulent
schap in Roermond: 04750
13211 of met de Tuinbouw
vakbond: 0475014151.
CHRIS VOS
Volop activiteit
De eerste tomaten worden symbolisch, gepoot.
in 't Westland.
Maar, voegt hij daar meteen
aan toe, in het voorjaar haal
dat weer in. De wind is
hier namelijk stukken min
der. Bij de bouw werken
alle „firmanten" volop mee.
Zelfs een stroomaggregaat
werd in elkaar geknutseld
De energie waarmee vader'
en zoons samen het bedrijf
opbouwen, verraadt de
werklust van deze Westlan
ders. Een onderneming die
in Noord-Limburg respekt
afdwingt.
Begeleiding
De Tuinbouwvakgroep
maakt er geen geheim van,
dat de begeleiding aan even
tuele nieuwkomers gericht is
op het bevorderen van meer
glastuinbouwvestigingen - in
Noord-Limburg. Men is ech
ter niet van plan de promo
tie agressief aan te pakken.
Het geven van informatie
wanneer daar om gevraagd
wordt, staat voorop. Voor
wie de streek niet kent, is
het kopen van tuinbouw-
grond een riskante zaak.
Waterkwaliteit, waterafvoer
en de aansluitingen op de
nutsvoorzieningen zijn ook
van die punterv welke niet
onderschat mogen worden.
Lage grondprijs of niet.
Deze ligt overigens tussen
de twee en tien gulden per
m2. De Tuinbouwvakbond
kent echter de weg en daar
mee kan iedereen zijn voor
deel doen.
Folder
De pas verschenen folder
getiteld: Noord-Limburg,
het Westland is te
vol"
warenhuisbouw is begin ja
nuari begonnen 6.40 m.
breedkapper, 3 m. hoog. De
ruimte tussen de tralielig
gers wijst op het gebruik
van energiebeparende scher
men. De heer Groenewegen
geeft toe dat het van half
december tot half januari
duurder stoken zal zijn dan
