Alles in Warschau in
teken van komst paus
Nederland blijft
Muzorewa afwijzen
Dit jaar beslissing
over modernisering
N A V O-bewapening
Somoza roept op
tot verdediging
van Nicaragua
Strauss verleent gratie aan Vera Bruhne
'Arafat is
niet op
de hoogte'
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 1 JUN11979 PAGINA 11
JAN PAWEtlf
WARSCHAU - In de Poolse hoofd
stad is men druk bezig zich op te
maken, voor wat men hier al het
mooiste bezoek uit de Poolse geschie
denis noemt. Sinds enkele dagen
staat alles in Warschau in het teken
van de paus. Ondanks de hitte van
meer dan 25 graden zijn duizenden
arbeiders, de hele dag bezig met het
plaatsen van dranghekken, het op
bouwen van podiums, het afladen
van banken en stoelen en het
schoonmaken van de stad. De autori
teiten laten zich van hun beste kant
zien en het is duidelijk, dat de ka
tholieke kerk dezer dagen in de
hoofdstad van het communistische
Polen heer en meester is.
In het centrum van Warschau zijn de
vaandels en vlaggen aJ uitgestoken:
de pauselijke geel-witte en de Poolse
wit-rode kleur. Alleen op het gebouw
van het centrale comité van de com
munistische partij wappert nog
slechts de geheel rode vlag.
De kerkgebouwen hebben een extra
beurt gekregen. Boven de deuren
van de kathedraal staat in levensgro
te letters geschreven „Gij zij Petrus".
De hele dag door komen de inwo
ners van Warschau de versiering van
binnen bewonderen. Morgen, als de
paus hier officieel wordt verwel
komd, zullen ze er niet bij kunnen
zijn.
Bij de kerk van de jezuieten, naast
de kathedraal,, heeft men het groots
aangepakt: op een anderhalve meter
hoog bord aan de buitenmuur staat
het programma van de paus in War
schau beschreven. Voorbijgangers
vragen elkaar een stukje papier en
een potlood om het te kunnen over
schrijven.
Maar de kans, dat al die mensen de
paus echt van dichtbij zullen zien is
bijzonder klein. De plaatsen voor de
officiële plechtigheden zijn allang
vergeven. Men weet weliswaar niet
hoeveel mensen er in Warschau op
de been zullen komen, maar men
vreest het ergste: een paar miljoen.
Op het grootste plein van Warschau,
het Plein van de Overwinning, zijn
arbeiders druk bezig met het opbou
wen van het podium, waarop de
paus een mis zal opdragen. Met hon
derden tegelijk volgt men de werk
zaamheden; nu kan men nog dichtbij
het podium komen en er zijn er
zelfs, die het verse hout vol eerbied
aanraken. Het Plein van de Overwin
ning is nu al een heilige plaats ge
worden.
Poolse dollar
Het bezoek van de paus heeft voor
buitenlanders tot gevolg, dat de prij
zen drastisch zijn verhoogd. De Po
len zelf fluisteren al, dat de paus
vooral gekomen is om hun land veel
Westerse deviezen te bezorgen. De
ruim duizend buitenlandse journalis
ten, die tot gisteravond in Warschau
zijn gearriveerd, kunnen ervan mee
praten. Een paar dagen geleden kon
men in Polen met weinig dollars nog
leven als een koning. Nu moet je
voor een goede hotelkamer 110 dol
lar (225 gulden) per nacht neertellen.
En een bed in een tweepersoonska
mer in een studentenhuis kost altijd
nog 55 gulden. De „Poolse dollar" is
van de ene dag op de andere tot
minder dan de helft van de waarde
teruggebracht.
Het staatsbureau Interpress, dat zich
op de buitenlandse journalisten be
kommert, heeft ook een goede slag
geslagen. Het int vrolijk ruim zeven-,
honderd gulden van iedere journalist,
die daarvoor in ruil gratis busver
voer ter plekke heeft en gebruik
mag maken van een schrijfmachine
èn - als hij daar zin in heeft - van
een tv-toestel. Hij krijgt ook tien pro
cent korting op tarieven van hotels
enzovoorts. Maar die tarieven zijn
eerst verdubbeld.
Het is overigens wel te begrijpen,
dat het Poolse perscentrum veel dol
lars wil incasseren. Tot voor enkele
weken beschikte dit perscentrum
nauwelijks over een stoel, waar je
niet doorheen zakte. Nu heeft het
niet alleen voldoende stevige stoelen
en bureaus, maar ook vierentwintig
spiksplinternieuwe schrijfmachines
van een onbekend merk, voldoende
telefoons, telex-apparatuur en tv-toe-
stellen, zodat de buitenlandse journa
listen in elk geval comfortabel hun
werk kunnen doen.
Organisatie
AJ verloopt de organisatie volgens
een wat ingewikkeld Oosteuropees
patroon, het geheel wekt toch wel
vertrouwen. Men is erin geslaagd de
talloze buitenlanders, die vanwege de
paus naar Warschau zijn gestroomd
redelijk onder dak te krijgen. De
journalisten zullen met twee extra-
slaaptreinen en tientallen bussen ver
voerd worden naar de vele plaatsen,
die de paus op zijn pelgrimstocht
aandoet.
Maar hoe het vanaf morgen in de
praktijk zal verlopen kan nog nie
mand voorspellen. Volgens sombere
schattingen zullen er de komede
week achttien miljoen Polen op de
been komen om ergens een glimp
van „hun" paus op te vangen. De te
levisie zal elke stap van de paus re
gistreren, maar dat levert vermoede
lijk weer heel veel werkverzuim op,
want geen Pool wil ook maar iets
missen van hetgeen Jan Pawel doet.
De pater, die in het perscentrum he
lemaal alleen de kerk vertegenwoord
igt, zegt met een glimlach waarin
een tikkeltje trots ligt, dat hij alleen
al in Czestochowa, het nationale hei
ligdom van de Polen, drie miljoen
bezoekers verwacht. Als dat waar is,
•zullen zelfs de beste organisatoren
een chaos niet kunnen voorkomen.
Eergisteren heeft partijleider Gierek
een lang onderhoud gehad met kar
dinaal Wyszynski. Beiden hebben
zich bezorgd getoond over de massa
le afmetingen van het enthousiasme,
dat het bezoek van Jan Pawel zal
losslaan. En voor het eerst in de ge
schiedenis van het na-oorlogse Polen
zullen kerk en partij nu de handen
ineen slaan om alles in goede banen
te leiden en om - notabene - een
paus in te halen. Zoiets kan alleen
maar in Polen.
MANAGUA (AFP) Dictator Anastasio Somoza van de Mid-
denamerikaanse staat Nicaragua heeft iedereen opgeroepn de
„nationale souvereiniteit" te verdedigen. Hij deed dit op de
derde dag van het grote offensief dat de Sandinistische gue-
rillastrijders hebben ingezet tegen de Nationale Garde. In ze
ker vier plaatsen wordt zwaar gevochten en tot nu toe lijkt
geen der partijen aan de winnende hand.
In de steden Naranjo, Rivas, Leon en Puerto Cabezas zijn de
Sandinisten binnengevallen, maar zij vinden krachtig verzet
van de Nationale Garde. In de hoofdstad Managua is het nog
vrij rustig. De Sandinisten kondigden woensdag hun beslissen
de offensief aan tegen het uiterst rechtse regime van Somoza.
Vanuit Costa Rica is vernomen dat de Nationale Garde woens
dag en donderdag de stad Naranjo op vijf kilometer van Cos
ta Rica gebombardeerd heeft. Over slachtoffers is niets be
kend.
Het revolutionaire volksblok in de Middenamerikaanse staat El
Salvador heeft gisteren meegedeeld dSt het de Franse ambas
sadeur in de hoofdstad San Salvador, zijn drie medewerkers
en de twee Salvadoriaanse employees van de Franse ambassa
de, vandaag in vrijheid zou stellen. Ook de ambassade van
Venezuela die bezet werd gehouden zou door het Revolutionai
re Volksblok worden verlaten. Panama zou politiek asiel wil
verlenen aan de bezetters.
Belgisch dorp aan ramp ontsnapt
BRUSSEL (ANP) Het
Oostvlaamse plaatsje
Schellebelle is woensdag
op het nippertje aan een
grote ramp ontkomen.
Daar explodeerde name
lijk een spoorweg-tank
wagen, gevuld met pro-
paangas, terwijl men be
zig was het gas over te
pompen in de tanks van
een bedrijf.
Tenminste vier mensen
werden met zware ver
wondingen naar zieken
huizen overgebracht Een
aantal mensen liep lichte
re verwondingen op.
Volgens ooggetuigen wérd
de exploderende wagen
tientallen meters de lucht
in geslingerd. Hij raakte
daarna de voorzijde van
een passerende personen
trein, die uit Brussel on
derweg was naar Gent.
De bestuurder van die
trein en zijn assistent
werden ernstig gewond.
Enkele passagiers liepen
lichtere verwondingen op.
Weer motor
uitgevallen
van DC-10
NEW YORK Een DC-10
van de luchtvaartmaatschap
pij National Airlines is gis
teravond enkele minuten na
het opstijgen van Kennedy
Airport met bestemming
Schiphol teruggegkeerd om
dat motor nummer 1 plotse
ling uitviel.
Het is dezelfde motor die er
bij het rampvliegtuig van Chi
cago was afgeslagen. Een
woordvoerder zei dat dit wel
meer voor kwam, maar dat
het wel goed was dat hij is
teruggekeerd.
Deskundigen van de Ameri
kaanse rijksluchtvaartdienst
hebben gisteren onvolkomen
heden in de 134 vliegtuigen
van het type DC-10 ontdekt,
maar een functionaris ver
klaarde dat bijna tweederde
van de toestellen veilig zijn
bevonden en weer in dienst
zijn. Men heeft bij een aantal
toestellen haarscheurtjes ge
vonden in de verankering van
de motoren aan de vleugels.
Dat kan een van de oorzaken
geweest zijn van de lueht-
ramp van vorige week in Chi
cago waarbij een vleugelmo
tor losraakte. Van metaalmoe
heid in een gebroken bout is
niets gebleken. De bout is
volgens deskundigen gebroken
doordat er teveel spanning op
kwam.
VjN adviseren han
delsembargo tegen
Z.-Afrika
NEW YORK (UPII Met 118
tegen nul stemmen, bij 16
onthoudingen, heeft de VN-
assamblee gisteren geadvi
seerd tot een handelsembargo
tegen 2uid-Afrika, onmiddel- x
lijk ingaand.
De onthouders waren Ameri
ka, Canada, de EEG-landen
en enkele andere landen, die
van mening zijn dat sancties
Zuid-Afrika in zijn houding
zullen stijven.
De Veiligheidsraad, het enige
VN-orgaan dat sancties kan
opleggen, heeft het laatste
woord. Een bijeenkomst van
de raad wordt spoedig ver
wacht.
De algemene vergadering
heeft voorts met 118 tegen 0
stemmen een resolutie aange
nomen, waarin om maatrege
len van de Veiligheidsraad ge
waagd wordt ten einde Zuid-
Afrika uit Namibië (Zuidwest-
Afrika) te krijgen. Zestien af
gevaardigden onthielden zich
van stemming.
(Van een onzer verslaggevers)
NOORDWIJKERHOUT De neiging van een
aantal Westerse landen op de nieuwe zwarte
meerderheidsregering in Zimbabwe Rhode-
sië te gaan erkennen, en daarmee de econo
mische sancties op te heffen, kan tot grote
moeilijkheden leiden in de Oost-West verhou
dingen in Afrika.
De Rhodesië-boycot is opgericht door de Vei
ligheidsraad van de Verenigde Naties, zodat
opheffing ervan ook bij besluit van de VN zal
moeten geschieden. Het staat echter vast dat
de Sovjet-Unie als lid van de Veiligheidsraad
haar veto zal uitspreken over een eventueel
westelijk voorstel de boycot op te heffen.
Zolang de situatie zo ligt, blijft de Nederland
se regering op het standpunt staan dat niet
tot erkenning van Zimbabwe Rhodesië kan
worden overgegaan. Minister Van der Klaauw
van Buitenlandse Zaken zei gisteren bij de
NAVO-raad in Noordwijkerhout: „We hebben
steeds steun gegeven aan de pogingen van de
Verenigde Staten en Engeland om tot algeme
ne verkiezingen in Rhodesië te komen. Dat is
niet gebeurd, want de bevrijdingsbewegingen
zijn er van uitgesloten. Als we nu ineens, om
dat de opkomst goed is geweest, het resultaat
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Na zeventien jaar gevangenis
straf heeft de 69-jarige Vera Briihne in
1962 wegens dubbele moord tot levens
lang veroordeeld, gisteren van de Beier
se minister-president Strauss gratie ver
kregen. Vanaf december zal de vrouw,
die altijd heeft volgehouden dat ze on
schuldig is, op vrije voeten zijn. Maar
of ze een gelukkige oude dag zal heb
ben, valt te betwijfelen: de boulevard
pers staat in de startblokken om haar
privéleven te vergallen.
Jarenlang heeft de zaak Bruhne de ge
moederen in de Bondsrepubliek bezig ge
houden. 'Behalve door het geheimzinnige
van de affaire zelf werd dit mede ver
oorzaakt door het feit dat alle elementen
van een melodrama aanwezig waren:
geld, glamour, sex, passie. De vermoor
den waren de rijke arts Otto Braun en
zijn huishoudster, tevens geliefde, Alfrie-
de Kloo. De onmiddellijke dader was een
eenvoudige man, Johann Ferbach, die in
de erotische ban was van Vera Bruhne,
toen een bekende figuur in de society
van München, en die door haar tot de
daad zou zijn aangezet. Motief: de arts
had de relatie met Briihne verbroken en
wilde een aan haar beloofde villa in
Spanje verkopen. De dramatiek werd
nog versterkt door het feit dat Vera
Briihne de levenslange gevangenisstraf
van de verkiezingen wel zouden gaan erken
nen, dan zou dat een volledige ommezwaai
van ons beleid zijn", aldus Van der Klaauw.
Tijdens de NAVO-raad in Noordwijkerhout
heeft de nieuwe Engelse minister van Buiten
landse Zaken, Lord Carrington, aangekondigd
twee gezanten naar Zimbabwe Rhodesië te
zullen sturen om zich nader op de hoogte te
■stellen van de situatie daar. Dit wordt gezien
gezien als een eerste stap van Londen om tot
erkenning van de regering Muzorewa over te
gaan. Met een definitief besluit zou Engeland
overigens willen wachten op de Gemenebest
conferentie in augustus a.s. in Lusaka en het
jaarlijkse debat in het Lagerhuis over perio
dieke verleniging van de boycot van Rhodesië.
President Carter heeft aangekondigd dat de
Amerikaanse regering binnen twee weken een
besluit wil nemen over opheffing van econo
mische sancties. Het Amerikaanse Congres
zou daar in meerderheid toe willen overgaan.
Minister Van der Klaauw benadrukte gisteren
de noodzaak dat er een internationaal besluit
in VN-verband komt. Hij noemde het een zeer
gevaarlijke situatie als een aantal landen die
het handvest van de VN hebben ondertekend,
op eigen houtje een officieel besluit van de
Veiligheidsraad terzijde gaat leggen.
uiteindelijk aan haar dochter Sylvia te
wijten heeft, wier uitspraken voor het
gerecht de doorslag hebben gegeven voor
de veroordeling van haar moeder.
Er zijn talloze theorieën opgezet die de
onschuld van Vera Briihne moesten be
wijzen. Geen van hen werd door de
rechtbank zo ernstig genomen dat het
proces heropend werd. De aangeslagen
vrouw die nu gratie heeft gekregen is
echter vast van plan om alsnog haar on
schuld te bewijzen. Voor haar financiële
toekomst hoeft zij niet te vrezen: de uit
geverijen verdringen zich om de rechten
van haar story te kopen. Naar schatting
is daar een bedrag van minstens een
half miljoen Mark mee gemoeid.
De Amerikaanse minister Cyrus Vance heft na afloop van de besprekingen het
glas met NAVO-opperbevelhebber Haig (I) en met de Amerikaanse ambassadeur,
mevr. Garry Joseph (r).
VAN DER KLAAUW BIJ NAVO-RAAD:
(Van een onzer verslaggevers)
NOORDWIJKERHOUT
Nog dit jaar valt een positie
ve beslissing te verwachten
over een vergaande moderni
sering van de NAVCMkern-
)bewapening als tegenwicht
tegen de in drie jaar tijds
enorm gegroeide Sovjet-kern
macht. Alle vijftien landen
van de NAVO, inclusief de
landen die worden geplaagd
door interne politieke tegen
stellingen zoals Nederland,
hebben zich op de bijeen
komst van de NAVO-raad in
Noordwijkerhout uitgespro
ken voor modernisering, en
tegelijkertijd voor hernieuw
de pogingen om met het oost-
blok tot wapenbeheersing te
komen. Overigens is niet
rechtsreeks gereageerd op een
voorstel van het Warschau
pact nog dit jaar een minis
tersconferentie van alle Euro
pese landen, de Verenigde
Staten en Canada te houden
om te spreken over wapenbe
heersing.
De NAVO-landen zullen overi
gens nauw betrokken worden
bij de komende SALT-III on
derhandelingen tussen de Ver
enigde Staten en de Sovjet-
Unie over de beperking van
strategische kernwapens. Deze
onderhandelingen gaan voor
een belangrijk deel over het
potentieel van tactische kern
wapens in Europa en ons we
relddeel is dus zeer nauw bij
deze onderhandelingen be
trokken. Toch zal geen verte
genwoordiger van een Westeu
ropees land bij de besprekin
gen over SALT-III aanwezig
zijn, om het overleg niet ver
der te bemoeilijken.
Voor het eerst sedert het be
staan van de Atlantische ver
dragsorganisatie is in een
NAVO-communiqué gesteld
dat bij een oplossing van het
conflict in het Midden-Oosten
de legitieme rechten van het
Palestijnse volk aan bod moe
ten komen. De NAVO-landen
gebruiken hier voor het eerst
de naam van het Palestijnse
volk in een communiqué.
Zeer belangrijk was de ge-
dachtenwisseling over Rhode
sië, nu de verwachting be
staat dat de erkenning van
het nu zwart-blanke bewind
door Groot-Brittannië nog
slechts een kwestie van tijd is
(zie elders op deze pagina).
Secretaris-generaal Luns
grapte nog wat over de be
richten rond zijn aftreden.
„Ik heb nog geen zin om als
een oude heer op te stappen,
en ik zal er in december dus
weer bij zijn", aldus Luns.
Aanslag op ministerie in Belfast
BELFAST (AP) Gewapen- zondheid in Belfast (Noord- sten verscheidene brandbom-
de mannen zijn gisteren de Ierland) binnengedrongen. Zij men, die twintig minuten la-
kantoren van het ministerie dwongen het personeel het ter tot ontploffing kwamen,
van sociale'zaken en volksge- gebouw te verlaten en plaat- Het kantoor is uitgebrand.
Zware regenval, gepaard met
onweer heeft niet alleen in
Nederland, maar ook in
Zuid-Engeland het nodige
ongerief veroorzaakt. Bij
Charmouth in het Engelse
graafschap Devon trad de ri
vier de Char buiten zijn oe
vers. Het water verraste de
heer Chapman en zijn vrouw
Janet in hun caravan, maar
gelukkig kwamen er spoedig
redders opdagen om hen uit
hun netelige positie te be
vrijden.
Overstromingen in Zuid-Engeland
BUITENLANDSE
ZAKEN:
DEN HAAG (ANP) De uit
lating van de leider van de
Palestijnse Bevrijdingsorgani
satie PLO Yasser Arafat,
dat Nederland binnen de Eu
ropese Gemeenschap wat
betreft de Palestijnse kwestie
het slechtste standpunt in
neemt, toont duidelijk aan
dat hij niet op de hoogte is
van het beleid van de Neder
landse regering.
Zijn opmerking dat Neder
land in Europa bovenaan de
lijst staat van landen die
moeten worden gestraft we
gens steun aan agressie tegen
het Palestijnse volk „berust
op een misverstand", aldus
heeft de officiële woordvoer
der van het ministerie van
buitenlandse zaken in Den
Haag verklaard. Hij leverde
commentaar op berichten in
het weekblad Nieuwsnet en
het dagblad Trouw volgens
welke Arafat een boycot en
het verbreken van de diplo
matieke betrekkingen bepleit
met alle landen die de Israëli
sche agressie steunen.
Het Nederlandse standpunt is
identiek aan dat wat de ne
gen landen van de Europese
Gemeenschap in openbare
verklaringen over het conflict
hebben ingenomen, aldus de
woordvoerder die hierbij met
name verwees naar de verkla
ringen gedaan in 1977 en
naar aanleiding van het tot
stand komen van het Israë-
lisch-Egyptisch vredesverdrag.
Zuid-Brazilïè
in
winterkoude
RIO DE JANEIRO (UPI)
Het zuiden van Brazilë is gis
teren, 22 dagen te vroeg, door
de winter getroffen. De bewo
ners van Rio de Janeiro leden
kou en twee doden worden
geweten aan de vrieskou in
vier zuidelijke provincies.
In twintig jaar tijds is in de
zuidelijkste staat, Rio Grande
do Sul, niet zo vroeg sneeuw
gevallen en de weersvooruit
zichten voorspellen nog meer
kou.
De koffieplanters in Parana
gaan na hoe groot de vorst-
schade is aan hun planten.
Levenslang
voor RAF-lid
Irmgard Möller
STUTTGART (DPA) Irm
gard Möller. die gerekend
wordt tot de kern van de
RAF (Rote Armee Fraktion)
is gisteren wegens moord en
pogingen tot moord veroor
deeld tot levenslange gevan
genisstraf. Het proces heeft
een jaar geduurd.
In de gevangenis Stuttgart-
Stammheim, waar het proces
uit veiligheidsoverwegingen
werd gevoerd, veroordeelden
de rechters medebeklaagde
Bernhard Braun wegens
medeplichtigheid aan moord
tot twaalf jaar.
Stücklen (CSU)
voorzitter van
Bondsdag
BONN (DPA) Richard
Stücklen van de Beierse CSU
is gisteren, zoals verwacht,
met grote meerderheid geko
zen tot voorzitter van de
Westduitse Bondsdag (Tweede
Kamer).
Hij werd gekozen met 4 ló
stemmen voor, 40 tegen en 19
onthoudingen. Stücklen volgt
Carl Carstens van de chris
ten-democraten (CDU) op, die
verleden week is gekozen tot
president van de Bondsrepu
bliek.
Richard Stücklen is al dertig
jaar afgevaardigde in dë
Bondsdag.
Bella Kortsjnoi
wil naar
Westen
MOSKOU (AFP) - Bella
Kortsjnoi, de 48-jarige echtge
note van de verliezende uitda-
-ger voor het wereldkampioen
schap, die in 1976 in Neder
land „de vrijheid verkoos",
heeft een brief aan president
en partijleider Leonid Brezn-
jev gezonden om toestemming
te krijgen zich bij haar man
in het Westen te voegen.
Zij zei dat haar op 5 mei
voor de derde keer een visum
voor emigratie geweigerd
werd. Zij wil met haar zoon
Igor (20) en de pleegmoeder
van Viktor Kortsjnoi, Rosa
Fridman (69), emigreren.
