5^6
SIMON
Tilly Gardeniers
gaf verbouwde
Leidse kapsalon
nieuwe glans
GS betreuren
verlaging
treinfrequentie
op ,oude lijn'
Actie tegen
Navo-top in
N oordwij kerhout
Straatterreur in
Noordwijk
GOEDKDOP40GEZEI1IG
Fraaie ,,gezigten uit
Neêriands Indië" heruit
gegeven als kunstwerk
Vernielzuchtige
barbezoekers
BURGERLIJKE
STAND
TT
STAD/REGIO
LEIDSE COURANT
DINSDAG 29 ME11979 PAGINA 5
Elke week even optutten
Met oprechte trots en zeer vereerd liet de
familie Van Tongeren vader Leendert,
zoons Leo en Hans en hun drie vrouwen
gistermiddag haar „geheel verbouwde
en gemoderniseerde kapsalon" (er was dus
geen sprake van een half verbouwde
salon) officieel openen door een klant
Precies om half zes draaide dezelfde
groene auto met chauffeur als waarmee
een paar weken terug de nieuwe
huisvesting van de Leidse Courant de
„doopmoeder" werd aangevoerd met een
halve slag het Leidse Levendaal rond.
Vlak voor Salon van Tongeren stapte de
klant uit en kreeg van running manager
Jos Spruyt de sleutel van de winkel
aangeboden. De coiffure van de klant
weerstond de vrij sterke wind en deed
meteen de zorg van Van Tongeren eer
aan. Het slot gaf mee en daar stond de
klant meteen in een warme zaak vol
genodigden. Waarmee de opening was
verricht.
De uitverkoren klant van kapsalon Van
Tongeren-in-het-nieuw was toevallig
mevrouw Tilly Gardeniers-Berendsen, in
het Nederlandse dagelijkse leven
gouvernementeel bekend als minister van
CRM. Nu mag mevrouw Gardeniers op het
moment wel staatsdienares zijn, zij is ook
al zeker twintig jaar lang „hoofdelijk"
onder de hoede van de Van Tongerens. En
waarom heeft zij het zolang uitgehouden
onder de warme kap van Leendert en
consorten? Ze getuigde gisteren zelf van
haar trouw waarmee ze haar „kopzorgen"
aan steeds hetzelfde adres heeft
toevertrouwd: „vanwege de sfeer hier. Ik
heb nu al twee verbouwingen meegemaakt,
maar de geweldige sfeer is gebleven. Mijn
gelukwensen daarmee, meneer Van
Tongeren en ook meneer Spruyt;
gelukgewenst ook met uw personeel".
Mevrouw Gardeniers was net op weg naar
Almelo. Voor een spreekbeurt ongetwijfeld.
Net even tijd voor de kapsalon om die met
een feestelijk tintje nieuw leven in te
blazen. Een glaasje sju en een glas sherry,
een paar vriendelijke woorden en voort,
daar ging het alweer in oostelijke richting,
waar de politieke plicht riep.
De zaak van Van Tongeren aan het
Levendaal is zes weken gesloten geweest,
Mevrouw Gardeniers met boeket in gesprek met hoofdkapper Jos Spruyt
maar dat ongerief werd opgevangen door
de salon aan de Doezastraat. Geen centje
pijn dus. Vader Leendert kan dat allemaal
best overlaten aan zijn zoons en
schoondochters, die ook al geroutineerd in
het kappersvak zijn. „Onze kappersfamilie
is begonnen in 1938", vertelde kapper
Leendert me gistermorgen, toen de laatste
hand werd gelegd aan het interieur (de
gang is weggevallen en de draaiende zetels'
stonden er al uitnodigend bij), „mijn
vrouw was dameskapster, dus dat zat wel
goed. Direct na de oorlog zijn we
begonnen met een dameskapsalon. Ook op
de Doezastraat en in de Breestraat, waar
„Nou heb ik verder het geluk gehad, dat
mijn twee zoons getrouwd zijn met echte
vakvrouwen, meisjes die de knepen van
het dames vak behoorlijk in de vingers
hadden en nog steeds hebben. Ze werken
nog steeds in de zaak mee. Hier aan het
Levendaal is Jos Spruyt de bedrijfsleider.
Die draait alweer 28 jaar bij ons mee. Jos,
kom even hier. Jawel, de tijd, dat we van
8 uur 's morgens tot zaterdagsavonds 12
uur in de weer waren is voorbij. Gelukkig
wel ja, hoewel ik in die tijd schik genoeg
heb gehad, dat mag u wel weten. De zaak
hier aan het Levendaal is nu ongeveer
vijftig procent groter geworden, nietwaar
Hans? We hebben nu de modernste
apparatuur, infrarood en zo. De
veiligheidsnormen van de brandweer, met
ons iets verlaagde plafond, zijn in acht
genomen. De zaak beneden kan nu
minstens een half uur lang branden zonder
dat de bovenverdieping gevaar loopt,
volgens berekening. Nou, dat is niet mis".
Hans en Leo van Tongeren vertellen me,
dat er na de verbouwing zeventien
„werkplaatsen" gecreëerd zijn, exclusief de
wachtgelegenheid. Het personeel bestaat,
behalve meneer Spruyt, uit zeven meisjes
die van haarwanten weten en de moed
erin houden. Hans van Tongeren; „ook een
leuke wetenswaardigheid voor uw krant:
iedere twee weken hebben we hier een
trainingsavond voor het personeel om bij
de tijd te blijven. Hartstildce leuk hoor,
alleen hebben we gebrek aan modellen.
Misschien dat een publicatie in die richting
ons een beetje soelaas kan geven".
Waarvan akte dus.
Nou, daar was mevrouw Gardeniers dan,
gistermiddag. Gestrikt voor het karretje
van de Van Tongerens en nog van harte
ook, anders had ze het beslist niet gedaan.
Jos Spruyt, gaat met haar om als van
kapper tot dame. Al twintig jaar lang. Dus
ook al toen tante Tilly gewoon kamerlid
was en daarvóór nog. Je mag derhalve
aannemen, dat de minister en Veender
Spruyt elkaar via de haartooi aardig
kennen. „Inderdaad", geeft Spruyt toe, „ze
is een ouwe klant gewoon. Mevrouw
Gardeniers werkt zo hard, dat ze vaak al
's morgens om half acht bij me in de
salon zit om bijgewerkt te worden,
's Zaterdags bijvoorbeeld. En dat iedere
week, als het mogelijk is. En praktisch
altijd hetzelfde modelletje; wat het
gemakkelijkste is. Ze zet ook weieens zelf
in, hoor, thuis. Natuurlijk. Een enkele keer
een licht permanentje, op z'n tijd. Dat
houdt dan wel weer een flinke tijd. Maar
eigenlijk heeft mevrouw Gardeniers te
weinig tijd voor dat soort dingen".
Het was gisteren geen ministeriële opening,
maar gewoon het leuke gebaar van een
huisvrouw, die er verzorgd bij wil lopen.
Ontegenzeglijk een beetje weemoed,
gisteren in de Indonesische afdeling van
het Rijksrpuseum voor Volkenkunde in
Leiden. Tempo doeloe, de tijd van weleer.
Gebruinde gezichten, hier en daar een
soort sarong, blikken die afdreven
(gelaatsuitdrukkingen, zogezegd), hier en
daar wat Maleis, of hoog-Maleis.
Vertegenwoordigers van de Indonesische
ambassade die een beetje kneuterige
indruk maakten, omdat ze tijdens een
openingswoord net binnenkwamen en
dachten dat ze zowat de hoofdpersonen
waren, ofschoon de spreker (een uitgever
van een boek) enkele malen hen
verzekerde, dat hij „straks wel even wilde
kennismaken en begroeten". Maar het was
Lest gezellig, in Volkenkunde, bij
presentatie van het eerste exemplaar van
de facsimile-uitgave „Gezigten uit
Neèrlands Indië, naar de natuur geteekend
en beschreven" door luitenant ter zee
Charles William Meredith van de Velde.
Er waren velen gekomen op de
uitnodiging. Eigenlijk meer dah de uitgever
T. Wever in Franeker verwachtte. Dat
betekende ook een diepere aanslag op de
consumpties, later in de buurt van de
geëxposeerde Javaanse interieurs en de
diavoorstelling omtrent het dagelijkse
Indonesische leven. De plechtigheid,
geopend door museumdirecteur prof-. Pott
(die het had over „beeldvorming, die
berust op vroegere indrukken, van school
met de platen aan de muur, menselijk en
boeiend getekend"), liep verder uit in een
inleiding door meneer W. A. Braasem,
museumdirecteur van het Westfries
Museum in Hoorn, die zich
.noodzakelijkerwijs voelde als „met de neus
gedrukt op Jan Pieterszoon Coen". Het
ging allemaal om een sterk toegenomen
belangstelling voor ons koloniale verleden.
Van lieverlee heeft men ontdekt, dat er
ook nog zoiets bestaat als „Indische
literatuur en schilderkunst". Nu kwam als
een soort aap uit de tropische mouw, dat
het voormalige Nederlands-Indië in de
eerste helft van de 19e eeuw een aantal
niet-professionele kunstenaars binnen z'n
grenzen had, waaronder merkwaardig
genoeg enige zee-officieren, die van hun
beroepsmatig verblijf in de Archipel
gebruik maakten om de schoonheid van
het Indische landschap met pen of penseel
vast te leggen.
Eén van deze artistiek begaafde marine
officieren was Ch. W. M. van de Velde, die
vier jaar lang, namelijk van 1838 tot 1842,
het Indische eilandenrijk in alle richtingen
doorkruiste en, overweldigd door de
aanblik van zoveel ongekend natuurschoon
beschreef wat hij waarnam en daar
bovendien ongeveer vijftig aquarellen over
vervaardigde. Die waterverftekeningen
werden gedrukt als litho's, op steen dus,
en opgedragen aan Oranje-prins Hendrik
der Nederlanden, ook wel „de Zeevaarder"
genaamd, vanwege zijn uithuizigheid. Nou,
deze uitgave is herdrukt. En wel op een
zeer bijzonder verzorgde manier.
Schitterende gravures, die ons geholpen
hebben aan een gemengd Nederlands-
Indonesisch cultureel-historisch erfgoed, te
weinig bekend nog en ook te schaars
verkend en beoefend.
Maar daar kwam Charles van de Velde,
een zee-officier, met talent en
schoonheidszin. Dat was nogeens iets voor
een luitenant-ter-zee die rond 1840 naar
Vice-admiraal b.d. H. Bos krijgt van uitgever Wever (rechts) het eerste exem
plaarvan de reprint van „Gezigten uit Neêriands Indië" aangeboden.
Indië voer, niet zozeer als bedienaar van
scheepskanons en handhaver van tucht en
orde, maar veeleer vlijtig met potlood en
penseel; een door en door ervaren
tekenaar. Daar heeft prins Hendrik de
Zeevaarder der Nederlanden, enz. enz.
nooit van kunnen dromen, want daar nam
hij niet de tijd voor. Ik krijg ook sterk de
indruk, dat Van de Velde een humane
oase was temidden van een legertje
Compagnie-dienaren die het bankboek
slechts vereerden en de cultuur
vermijdden, wat wezenlijk was aan de
Vereenigde Oost-Indische Compagnie van
de 17e en 18e eeuw: kooplieden met bijbel
en zwaard, zoals de heer Braasem het
uitdrukte. Hij hield zijn gehoor een spiegel
van de VOC voor en daarna kwam de
culturele renaissance, de 19e-eeuwse
herwaardering.
De zeeman Van de Velde, die na zijn
Indische jaren ook nog veel ervaring
opdeed in Zuid-Afrika (als zendeling) en
omtrent Palestina (waar hij geen enkele
Jood waarnam, althans niet de moeite nam
ze te vermelden, hetgeen de heer Braasem
als „curieus" bestempelde), heeft veel stof
doen opwaaien, in stijlvolle band van
gemarmerd perkament Ruim tweehonderd
pagina's, verlucht met 50 lithografieën van
Indische landschapstaferelen, zeegezichten
en dergelijke. Vice-admiraal b.d. H. Bos,
voorzitter van de Stichting
Cultuurgeschiedenis van de Nederlanders
Overzee, nam het eerste exemplaar
bewogen in ontvangst Nederlanders
buitengaats; wie kan daar onverschillig
tegenover blijven? De plaatwerken van
Van de Velde, met dat warme plekje in
zijn hart, brengen een heel tijdperk van
cultuurbewustzijn tot vernieuwd leven. Hij
leverde „gezichten" die onvergankelijk
zullen blijven. Intekenprijs 125 gulden. Na
15 december 155 gulden. Verkrijgbaar bij
uitgeverij T. Wever b.v. in Franeker.
LEIDEN Het college van
Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland wil er op korte
termijn bij minister Tuijn-
man van Verkeer en Water
staat op aandringen dat deze.
de voorgenomen verlaging
van de treinfrequentie tussen
Leiden en Den Haag onge
daan maakt. Dit delen GS
mee in antwoord op vragen
van het PvdA-statenlid J.
van der VlisL
Zoals bekend willen de Ne
derlandse Spoorwegen in de
stille uren de doorgaande
stoptreinen tussen Leiden en
Rotterdam laten te vervallen.
Dit houdt in dat gedurende
deze uren reizigers voor een
station lussen Den Haag en
Rotterdam voortaan zullen
moeten overstappen in Den
GS zijn het met het PvdA-sta-
tenlid eens dat deze frequen
tieverlaging niet strookt met
eerdere toezeggingen van de
minister dat hij steun zal ge- een brief aan het provinciaal-
ven aan het Experimenteer- bestuur gesteld dat „in het
project voor het vervoer in' kader van de vaststelling van'
het gebied Leiden-Den Haag. het openbare dienst verplich
tingen voor het personenver-
Tevens heeft de minister in voer per spoor er van zijn
kant op zal worden toegezien
dat de capaciteit van het rail-
vervoer met name op het
traject Leiden-Den Haag
wordt aangepast aan elke re
delijkerwijs te verwachten
ontwikkeling van de vraag".
Volgens GS doelde de minis
ter daarbij op uitbreiding van
de capaciteit van het railver-
voer.
Tot nog toe heeft de minister
GS geen gegevens verstrekt,
noch hebben deze het provin
ciaal bestuur op andere wijze
bereikt waaruit zou blijken
dat in het recente verleden de
vraag naar openbaar vervoer
per trein in de relaties tussen
Leiden, Den Haag en de tus
sen- of verdergelegen plaatsen
aan de „oude lijn" zouden
zijn afgenomen. „Derhalve
komt het ons voor, dat er uit
gaande van de vervoersvraag
geen reden aanwezig is, om
tot de voorgenomen frequen
tie-verlaging over te gaan", al
dus Gedeputeerde Staten.
Noord wijk Een leerling-hovenier (17) en z'n 15-jarig
vriendje, beiden uit Noord wijk, maakten zich na het
verlaten van een bar-dancing aan de boulevard aan een
reeks vernielingen schuldig.
Op de landerijen achter de Algemene Begraafplaats ver
trapten zij over een lengte van circa honderd meter de
daar geplante hyacintengewassen. Vervolgens begaven zij
zich naar de flat aan de Westerbaan, waar door hen een
bloemenbak naar beneden werd gegooid. Een krantenbe
zorger aan de Dr. Hadriaan van Neslaan was het volgen
de doelwit van hun vandalisme. Hier werden pakken
kranten van een landelijk ochtendblad over de omheining
van de opslagplaats van gemeentwerken gesmeten, terwijl
aan de Anemoonstraat een schutting omver werd ge
duwd.
Toen de jongelui zich voor dergelijke activiteiten op het
terrein van de bouwerij „Erica" bevonden, werden zij
door een politiepatrouille betrapt en ingerekend.
Volgens de knapen verkeerden zij na het dancing bezoek
in een wrevelige bui en daardoor waren zij tot de ge
pleegde vernielingen gekomen.
NOORDWIJKERHOUT
Het aktiekomitee „30 jaar
NAVO, 30 jaar teveel", houdt
morgenavond op de Brink in
Noordwijkerhout een mani
festatie, waaraan meewerken
Leon Wecke, Gied ter Berge
(secretaris Vredesvraagstuk
ken PSP) en Rob van Doorn
(Vereniging Dienstweige
raars). Dit ter gelegenheid
van de konferentie van de
NAVO-top die op dat mo
ment in Noordwijkerhout
plaatsvindt.
gint worden er demonstratie
ve fietstochten georganiseerd#
Vanaf het Stadhuisplein in
Leiden wordt een fietstocht
gehouden die om 19.00 uur
start Vanaf de Grote Markt
in Haarlem wordt gestart om
18.30 uur en vanuit Den Haag
gaat er een demonstratieve
fietsstoet weg vanaf het Cen
traal Station om 17.30 uur.
De manifestatie wordt door
verschillende politieke groepe
ringen ondersteunt en zal mu
zikaal omlijst worden door
onder andere Armand en
Grote Bluf.
NOORDWIJK Een jeugdi
ge agrariër (19) uit Noord-
wijk, die 's nachts omstreeks
twee uur met z'n vriendjes
op de Parallelboulevard liep,
werd daar plotseling aange
vallen door een groepje van
vier jongelui. Een van hen
gaf de agrariër een klap in
de nek en toen deze de wijs
te partij koos en de benen
nam, werd hem een steen na
gegooid, die hem aan het
hoofd trof. De jongeman liep
daarbij een hevig bloedende
wond op en moest zich onder
behandeling van een dokter
stellen.
Voor de brute aanval bestond
geen enkele aanleiding. De
groep was kennelijk op vech
ten uit, want volgens getuigen
zei een van hen „We zullen
die grote pakken". De recher
che speurt naar de bedrijvers
van deze straatterreur.
Een dergelijk geval deed zich
dezelfde nacht ook voor op
de Molenstraat Een Noord-
wijkse chauffeur (24) moest
plotseling afremmen voor een
tweetal wielrijders, die kenne
lijk in beschonken staat ver
keerden en al slingerend de
gehele rijbaan voor zich op
eisten. Tijdens het passeren,
gaf een van hen een klap op
de auto. Toen de chauffeur
stilhield en uitstapte, vielen
de fietsers hem aan, waarbij
de man geschopt en geslagen
werd. Een van de daders
sprong op het kofferdeksel en
trapte de achterruit van de
wagen in. De recherche is in
middels de daders op het
spoor.
LEIDEN Geboren: Ali, z.v. H. I.
Tas en F. Ucar; Nicholas Franciscus
Christian, z.v. P. J. W. Schreurs en
J. T. Hazenoot; Kamar. d.v. A. Mkad-
dem en F. Louelmouti; Anouk. d.v.
V. N. M. Peters en J. M. P. van
Heugten; Nathalie, d.v. J. Zwetsloot
en A. de Jager; Michel. z.v. T. Buis
en M. Hoek*; Annemarie, d.v. G. van
der Vijver en C. L de Vries; Renate
Agatha Jenneke, d.v. C. J. M. Nleu-
wenhuizen en J. de Jong; Dirk, z.v.
W. Schat en G. A. Vooijs; Niels. z.v..
C. N. van Dijk en O. Scherder; Ma-
riëlle Jeriena Maria. d.v. W. C. van
Delft en J. M. Klok.
Overleden: J. Stouten, geb. 7 dec.
1908, man; G. van Duijn, geb. 5
sept. 1906, man; J. I. Erades, geb.
16 aug. 1906, man; J. Tabbernal.'
geb. 15 mei 1904, man; J. Pannen,
geb. 12 juni 1950. echtgenote van J.
J. Biersteker; C. Titahena, fleb. 23
okt. 1894. gehuwd geweest met P.
Tatipatta; A. van Rijn, geb. 11 mei
1927, man; O. R. Westgeest. geb. 15
maart 1978. zoon; L. van der Klugt.
geb. 25 dec. 1902, echtgenote van P.
van Groeningen; J. W. Wehrmeijer,
geb. 11 aug. 1909, man; A. B. Veen-
hof. geb. 30 juni 1905, man; C. J.
Schenk, geb. 15 juni 1890. gehuwd
geweest met A G. Fakkel.
ADVERTENTIE
nnr
A
Donkersteeg 11, Haarlemmerstraat 214, KooUaaa 45.
