Ill Ml
Kennismaking opz'n Surinaams in toko Wiek Leidsman enMargo Nijhove
T reesje
kon het lonken
niet laten
Sweris verrast gretig publiek met
een paperback-invasie uit New York
VAN KOUSEBAND TOT ONT-KROESER
ZATERDAG 26 ME11979 PAGINA 5
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Eike morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag iri deze rubriek zóu willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
door een stel gemotiveerde
„meiden", mijn
verkoopsters, die het vuur
uit hun schenen lopen voor
dit evenement." Waarlijk:
plaatjeswerk van de beste
soort en voedsel gevend aan
een zekere lees- en
kij kop winding. „Dover
Books kun je vinden bij
iedere respectabele
boekverkoper, maar niet in
deze omvang," aldus
Sweris.
Het is een „tentoonstelling"
die één van de
hoogtepunten is in het
ongeveer 45-jarig bestaan
van De Boeckhalle, die
gestart werd door thans 77-
jarige vader Max Sweris,
die nu nog aan de
Apothekersdijk de
.medische afdeling" van de
zaak beheert. Burgers en
buitenlui, buitenlanders en
andersoortige toeristen
kennen sinds jaar en dag
Sweris, zich een weg
zoekend en vindend tussen
alle mogelijke voorbeelden
van wereldliteratuur,
toeristische kaarten,
reisgidsen, stripverhalen en
tijdschriften, met een rijke
uitwijkmogelijkheid naar
het antiquariaat dat ook al
niet voor de poes is. En
allemaal heerlijk rommelig.
doos en meteen duikt men
dan in zo'n altijd gevuld
geval." De Boeckhalle is
een boekencentrum met
karakter, geen klinische
instelling. Hoe chaotisch het
er op het oog ook mag zijn
(„maar ik weet precies
waar ik alles kan vinden,
maar dan ook exact," zegt
Joop) er is steeds wel
ruimte voor een
hoogstandje in dit rijk
voorziene bolwerk der
letteren, zoals nu weer met
die Dover-boeken. Sweris
heeft voor september
alweer een nieuwe show op
het oog, „en dan misschien
wel met alle titels van
Dover Publications".
Begin van dit jaar trok een enthousiast
stel in een voormalige slagerswinkel aan
de Leidse Hogewoerd. Wiek Leidsman (29)
en Margo Nijhove (33) begonnen er hun
Surinaamse winkeltje, „Toko Kona"
genaamd. Toko is winkel en Kona, zo
heette de oma van Wiek. Vier jaar
geleden kwam Wiek Leidsman vanuit
Suriname naar Nederland, waar hij Margo
leerde kennen. Margo zelf, van Curagao,
toeft al een jaar of negen in ons land.
„Nou", zegt Wick, die spaarzaam met zijn
woorden omgaat, „we zullen nog weieens
gaan trouwen". Voorlopig hebben de
donkere twee het best naar hun zin in
Toko Kona, waar het geurt naar
buitenissigheden. De aanloop is nog niet
overweldigend, ofschoon heel wat
voormalige rijksgenoten de weg naar de
winkel al hebben gevonden en ook
Nederlanders met zin in kokkerellen
komen er ingrediënten halen voor een
verantwoorde Pom-bereiding. Pom is een
Surinaamse delicatesse met super geraspte
Tayer. „Nou, dat zal dan wel hartig zijn,
die hap", zei ik tegen Wiek. „Nee hoor",
antwoordde Wiek, „helemaal niet hard
gebakken".
Surinaams koken is een hobby van een
groeiend aantal Nederlanders. Insiders
beweren, dat het bijvoorbeeld vaak
eenvoudiger is dan Indisch koken en
volgens hen voor Hollanders minstens
zo smakelijk. Er bestaat een heel goed
Surinaams kookboekje dat bij Dishoeck is
uitgegeven; het is ook verkrijgbaar bij
Toko Kona, een winkeltje zoals er wel
bekend zijn in Amsterdam, maar tot voor
kort nog niet in Leiden. De toko van Wiek
en Margo is elke dag geopend, behalve op
maandag. Bovendien vallen er op 's
woensdags en 's zaterdags kant en klare
gerechten te kopen en desgewenst ter
plaatse te verorberen, zoals warme rotie
en ook een broodje kabeljauw, dat door
mensen als Wiek eenvoudig bakkeljauw
wordt genoemd. Wiek troonde me, niet
geheel op z'n gemak want hij had nog
nooit zo van dichtbij een journalist gezien
en een toevallige klant meende dat die
meneer zo'n beetje de hele voorraad op
z'n „boodschappenbrief je" aan het noteren
was mee door zijn rijkje waarbij de
inventaris de reveu passeerde.
Een keurtje aan Surinaamse groenten,
onder andere kouseband, ogend als
overdreven lange sperziebonen, sopropo,
Margo met een hand vol okers en Wiek pronkend met de kouseband.
die op een gerimpelde komkommer lijkt,
bittere antroewa, een ui-achtig produkt
voor het rijstgerecht, okers, ook al voor
de rijst, aubergines (Wiek: „wij zeggen
boulanger"), Tayer-blad, een kruising
tussen andijvie en sla. Voor de rijst, ja.
De belangrijkste en leukste produkten
worden uit Suriname geïmporteerd, maar
evenzogoed uit India, China of uit de
Antillen. De hele glazen potjes- en
blikjesopslag kwèim over de toonbank. Zo
kon ik blikken werpen op behalve
pompoenen en kokosnoten„Madame
Jeannette" en rode, gele en groene pepers,
zoute lemmetjes (citroentjes), extra pikante
Surinaamse pindaas, bittere meloen, rode
boontjes en gele spli, Surinaamse
vruchten, swiet sopie, Surinaamse
limonades, als daar zijn: amendel,
tamarinde, gember, niet te verwarren met
Australische stemgember, wat dan van de
Chinezen moet zijn afgekeken.
En de vissen. Heel gekke beesten waren
daar bij: witwitte in de diepvries (Wiek:
„heerlijke vis, meneer"), Anjoemara, de
delicatesse Kwie-Kwie in bevroren
toestand en een bakje met Trie, kleine
verschrompelde visjes. „We zijn er weer,
verse wij...", stond op een reclamebordje.
Die „wij" kunnen dan ook de gedroogde
snoek zijn, of varkensstaart en pekelvlees
(Wiek: „wij zeggen zout vlees"), of
gezouten haring, zoete aardappelen en
gedroogde garnalen. Surinamers weten
wel wat lekker is. Dat leerde ook een
confrontatie met een assortiment
grammofoonplaten en toiletartikelen, die
laatste categorie op Surinaamse leest
geschoeid. Essences, die Wiek de ogen ten
hemel lieten rollen: Florida-water, een
oppepper voor in het bad en de essence
„Zevengeesten", „erg belangrijk ook voor
ons". Ook voor in het bad. En Wiek
duwde me onverwacht een geopend flesje
onder de neus. Ik dacht, dat ik een
narcose kreeg toegediend. Laat ik niet
vertegen een „ont-kroeser" te noemen, een
haarvet dat de kroeskop weer in een
gladde toestand kan brengen desgewenst.
Een „strait-er" heet dat En Wiek en
Margo maar vertrouwen op een
toenemende klandizie achter de
etalageramen die getooid zijn met de
Surinaamse vlag en kokospalmen. Het is
best de moeite waard er eens te gaan
kijken, te snuiven of je wenkbrauwen op
te trekken. Wie weet waag ik me nogeens
aan een recept voor Pom-bereiding.
'Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek „Hónd
zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond beschreven die
in het asiel verblijft om daar een zekere dood tegemoet te
gaan... tenzij het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek
beschreven honden zijn alle door hondenbezitters naar het asiel
gebracht. Om uiteenlopende redenen, vaak begrijpelijk, maar
soms ook volslagen onzinnig. De in „hond. zoekt huis" beschre
ven dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van ca. 60
gulden ten bate van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres:
Nieuw Leids Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 131670.
Geopend di. t/m vr. 10.00-12.00 en 14.00-17.00 uur. Zaterdag van
10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur. Zondag en maandag gesloten.
LEIDEN Het doet misschien
wat vreemd aan, een kat in een
hondenrubriek, net zoiets als de
knuppel in het hoenderhok. Het.
Nieuwe Leidse Dierenasiel is
echter net zo royaal gevuld met
katten als met honden dus het
is niet meer dan redelijk om zo
nu en dan ook de eigenzinnige
tegenvoeter van de hond eens m
de belangstelling plaatsen. De
katten in net asiel zijn geplaatst
in kooitjes en hunkeren net zo
veel naar bewegingsvrijheid als
hun blaffende lotgenoten.
De twee jaar oude poes Treesje
bevindt zich al weer ruim twee
maanden achter tralies. Treesje
is een cyperse kat en heet niet
raszuiver te zijn, maar ziet er
toch zeer fraai uit. Haar dikke
vacht is effen grijs met zwarte
banden. Twee grote groene Liz
Taylor-achtige ogen staren je
vanuit de zwierige haardos mys
terieus aan.
Treesje is afkomstig uit Kat
wijk, waar ze het volledige per
soneel van een fabriek tot haar
eigenaren kon rekenen. Treesie
was een keer nis zwerfkat ae
fabriek komen Binnenstappen en
werd gelijk geadopteerd door de
werknemers. Zij had het in de
fabriek best naar haar zin en
die situatie had jaren kunnen
voortduren als Treesje niet zo'n
aantrekkelijk kattebeest was ge
weest De katers van de buurt
dingden bij herhaling naar haar
gunsten en vielen ook de arbei
ders van de fabriek steeds lastig
met vragen over Treesje. Ook
hadden ze de gewoonte om hun
specifieke lucht in de fabriek
achter te laten op diverse plaat
sen om Treesje te verleiden. Dat
geschiedde middels het bewate
ren van de diverse in de fabriek
opgeslagen materialen hetgeen
het produkt niet ten goede
kwam. Tenslotte maakten de
wat onopgevoede heren geen ge
heim van hun antipathie jegens
elkander en waren krijsende on
lusten aan de orde van de dag.
De directeur van de fabriek
drong er eerst nog bij Treesje
op aan om er wat minder ver
leidelijk bij te gaan lopen maar
toen dat niet hielp, luidde zijn
onverbiddelijk oordeel dat het
voor Treesje en het produkt be
ter zou zijnals ieder zijns weegs
ging. En dat leverde een enkele
reis asiel op.
Asiel-beheerder Wil Tiele én zijn
vrouw Mieke hebben Treesje m
die paar maanden leren kennen
als een gezellige huiselijk inge
stelde poes zonder complexen.
Andere katten worden door
haar wel geaccepteerd, met hon
den verloopt het contact niet zo
ongedwongen. Krolsheid is
Treesje inmiddels vreemd ge
worden want zij is gesterili
seerd. Treesje is ingeënt tegen
niesziekte en verder volkomen
gezond gemaakt, net zoals ieder
dier dat het asiel verlaat. Ieder
een die een mooie en gezellige
kat in huis wil halen aie een
zaam in een klein kooitje zit,
doet met Treesje een goede
keus.
Heros
De ruwharige herder Heros
vraagt zich af of hij eigenlijk
wel in de krant heeft gestaan
want er is geen mens naar hem
komen kijken. Diep teleurgesteld
heeft Heros zich tot helemaal
achter in zijn hok teruggetrok
ken en wacnt met smart op ie
mand die de krant niet gelezen
heeft.
STAD/REGIO
LEIDSE COURANT
Joop Sweris van „De
Boeckhalle" aan de Leidse
Prinsessekade - wie kent
dat paleisje van substantieel
leesvoer niet? - is
behoorlijk in z'n nopjes. Tot
1 juni houdt hij in zijn
boekarsenaal een grootse
show van ongeveer 1800
titels aan Dover Books, een
fameuze Amerikaanse
verspreider van stevige en
ongeëvenaarde paperbacks,
waarvan de verkoopprijs
spot met Nederlandse
begrippen hieromtrent.
Twee weken
boekenexhibitie en na drie
dagen had Sweris al het
percentage binnen dat hij
voor twee volle weken had
verdisconteerd. Hij doet dit
in samenwerking met een
importeur uit Weesp die
greep heeft op de Dover
Books: allemaal kunst,
vooral toegepaste kunst.
Dover Publications, Inc.,
New York, beschikt over
ruim 3000 titels, allemaal
herdrukken van succesvolle
uitgaven uit een langer of
korter verleden.
Boekwerken die oog en
hart strelen en dat tegen
een prik.
Uiteraard zal Sweris het
niet betreuren als eind
volgende week blijkt, dat er
nog een aardig centje
Een handvol titels, gelicht uit de paperbackeinvasie.
verdiend is ook. Maar
voorop staat bij Joop
Sweris de trots dat hij d
„Greatest show of Dover
Books" den volke - zelfs als
het een verwend publiek is
- kan tonen. „Je ziet hier
gebundelde .plaatwerkjes"
voor nog geen tientje," zo
vergroot Joop mijn
nieuwsgierigheid. Inderdaad,
wat er in etalage en binnen
ligt opgetast kent
nauwelijks zijn weerga: art
nouveau, art deco,
typografie, calligrafie,
poppen, kostuumkunde en
fotografie, maar ook sport
en spel (o.a. schaakboeken
van de hand van een stuk
of honderd auteurs onder
wie de grootste
grootmeesters),
mathematische puzzels,
filosofie, religie,
muziekpartituren,
muziekliteratuur, spook- en
griezelverhalen. Nou ja, té
gek allemaal. Stevige
boekwerken die niet uit
elkaar vallen als je ze
stevig openslaat als je
ergens een pagina wil
vasthouden. Economische
verrassingen die door de
waardevermindering van de
dollar nog een stuk
goedkoper zijn geworden.
De show kreeg tot nog toe
een enthousiaste ontvangst,
tot uit het oosten en andere
delen des lands. Joop
Sweris: „men gaat hier met
stapels paperbacks de deur
uit (trouwens, dat kun je
zelf zien), voor nog geen
vijftig gulden. Ik moet er
wel bij zeggen, dat de
mensen geholpen worden
b cyperse stoeipoes Treesje.
