Uren, dagen,
I weken, maanden
knutselen aan
.wondermobiel'
>e meeste
lederlanders
:ijn ronduit
te dik
Uit Japan komt deze hoovercraftmotor. De Honda V 75 motor drijft het achter
wiel aan. Het voorwiel ie vervangen door een hoovercraft. Op de weg wordt
het voorste deel bij een bepaalde snelheid opgetild en In het water moet het
achterstel omhoog gaan.
Op deze zogenaamde „kangoeroeflets" nam minister Tuljnman plaats tijdens
de
opening van de tentoonstelling. Het Is een soort sprlngflets. Door sprlngbewe-
gingen te maken komt men vooruit Als trlmtoestel lijkt het echter meer ge
schikt dan als vervoermiddel.
IUNEN Drie jaar geleden wist de toenmalige
Inister van verkeer en waterstaat, Westerterp, een
•jarige Inwoner van Hilversum te verzekeren dat
n zelf gebouwde „wondermobiel" een kruising
n vervoermiddelen met als eindresultaat een pro-
ikt, dat het meest leek op een geperfectioneerde
kfleta nimmer een kenteken zou krijgen, om-
t het voertuig niet voldeed aan de eisen van het
egenverkeersreglement De opmerking werd ge-
lakt tijdens de opening van de eerste „wonder-
ibielen"-tentoonstelling.
de opening, begin mei, van de zogenaamde her-
lings-expositie onder het motto „Wondermobielen
179" in Lips Autotron in Drunen, was de huidige
jnister van verkeer en waterstaat aanwezig: ir. D.
melt Tuijnman. Hij had onder de inmiddels sterk veran-
e he irde omstandigheden de technische prestaties
ztjn veel hoger dan in 1976 een heel ander ver-
s,: al. Zittend op een ludieke „wipfiets" verklaarde de
draiiwindsman dat energiebesparing een probleem is
als it door ons allen gezamenlijk moet worden aange-
de kt en dat automobilisten niet de enige verslinders
n. Geen grapje dus, al doet een eerste confronta-
met de wonderlijke bouwsels van de tentoonstel-
andb ig wel zoiets vermoeden.
n belt meeste ontwerpers en constructeurs van de in-
est-Endingen hebben wel degelijk het item van brand-
ofbesparing in het achterhoofd gehad, ook al
eeg techniek het meeste accent. Vooral Japanners
>hijnen uren, dagen, weken, maanden en soms ja-
n te besteden aan het scheppen van vervoermidde-
die qua uiterlijk nogal verschillen van de gang-
'e types en daardoor ook ludiek aandoen. Het
id van de rijzende zon is met vijftien inzendingen
it sterkst vertegenwoordigd op de expositie en dat
ift volgens Lips Autotron-directeur, de heer M. L.
iminiau, te maken met de belangstelling die in dat
id bestaat voor dit soort evenementen. Er worden
llfs tentoonstellingen in competitieverband georga-
ierd en de grote autofabrieken stimuleren de zelf
van hun technici door apparatuur en materiaal
beschikking te stellen. Het mes snijdt op die ma-
aan twee kanten: mogelijk wordt het eigen
:hnisch vermogen nog wat opgevoerd en wor-
ideeën ontdekt en bovendien is het element
vrijetijdsbesteding zinvol.
|uropees
>t alleen Japanners beoefenen deze hobby. Ook
ilgen, Engelsen, Duitsers, Amerikanen en natuurlijk
tderlanders spanderen veel (vrije) tijd aan het ont-
irpen en bouwen van vervoermiddelen. Ook bij
:e „knutselaars" in schuren, gangen en desnoods
straat is de innerlijke drang om eens iets anders
maken, aanwezig en de resultaten mogen er zijn.
jrecteur Taminiau vindt dat een schitterende ont-
[kkeling en kondigde op een persconferentie aan
it zijn museum (als enige in Nederland een B.V.)
iraat is om het kunst- en vliegwerk aan het geëer-
publiek te tonen.
Autotron heeft het vaste voornemen de exposi-
over drie jaar te herhalen en is ook van plan het
ipetitie-idee van de Japanners naar het Europese
intinent te halen. Ook in Drunen worden dan twee
iren gediend: de zelfbouwers krijgen een stimulans
it het werk door te gaan in de wetenschap dat
in produkten niet strikt anoniem blijven en het au-
iuseum krijgt via de expositie middelen binnen
de exploitatie te verzekeren. Het derde pluspunt
dat de bezoekers regelmatig kennis kunnen ne-
jen van de vorderingen die gemaakt worden. Alles
0 '®jkt dus gunstig voor Lips Autotron, dat naast deze
aan%te jaarlijkse tentoonstelling ook tal van andere
ttiviteiten organiseert, waarvoor zich jaarlijks
Wasp, een voertuig dat
volledig om zijn as kan
draaien en daardoor
zeer gemakkelijk is te
parkeren. Leerlingen
van een Engelse
technische school
hebben dit
vervoermiddel
ontworpen en gebouwd.
Het biedt plaats aan
één persoon.
nenlEDERLAND
SN ZIJN
Eetgewoonten (1)
aanbod te maken. De
kwalen van ondervoeding
zoals die voor de oorlog
nog voorkwamen zijn nu
vervangen door ziekten
als gevolg van
overvoeding, de bekende
welvaartsziekten. Ik weet
niet waar we blijer mee
moeten zijn."
Voor de spiegel
Er bestaan allerlei
tabelletjes waaruit valt af
te lezen hoe zwaar
iemand van een bepaalde
leeftijd en lengte
eigenlijk zou moeten zijn.
Maar de waarde die aan
dergelijke tabelletjes mag
worden toegekend is
nogal relatief. Hoe weten
we nu of we te dik zijn
of niet? Het antwoord
blinkt uit door
duidelijkheid en eenvoud:
„Ga maar eens bloot
voor de spiegel staan.
Dan zie je het wel
hangen als je te dik
bent. Je kunt je
natuurlijk voorhouden dat
het allemaal best
meevalt, maar de enige
die je daarmee voorde
gek houdt ben je zelf.
De spiegel is als
graadmeter veel
betrouwbaarder dan
welke tabel ook. En als
je nu beslist een andere
graadmeter wilt hebben,
houd dan als vuistregel
aan je lengte min
honderd min tien
procent. Dan krijg je
globaal het aantal kilo's
datje hoort te wegen.
Bedenk daarbij wel, dat
er marges naar boven en
naar beneden zijn,
afhankelijk van je
lichaamsbouw".
De schuld van het
ongezond eten ligt
natuurlijk in de eerste
plaats bij de
consumenten, die het
zichzelf aandoen. Maar
de commercie maakt het
hun ook wel gemakkelijk
een verkeerd
voedingspakket samen te
stellen. Dat gebeurt via
indringende reclame,
gemakkelijke
bereidingsmethoden en
aantrekkelijke
verpakkingen.
Geen oplossing
Anderzijds is het weer
dezelfde commercie die
met de nodige
indringendheid
voedingsmiddelen en
preparaten op de markt
brengt die ons tot een
gezondere manier van
eten en leven moeten
brengen. Mejuffrouw Lim:
„Het verlangen om af te
slanken en daarmee een
beter figuur te krijgen is
bij de vrouw sterker
aanwezig dan bij de
man. Daarom richt de
reclame zich ook meer
op de vrouwen. Voor de
commercie vormen zij
een prachtige markt.
Maar al die
slankheidsprodukten zijn
op zich nog geen
oplossing voor het te dik
zijn. Het gaat erom hoe
je ajs consument die
produkten gebruikt. Kijk,
je kunt dan wel halvarine
gebruiken als je net zo
slank wilt zijn als je
dochter, maar als je het
dan net zo dik smeert
als die mevrouw in de
tv-spot, word je wel
steeds dikker. Produkten
waar je slank van wordt
bestaan niet. Wel zijn er
produkten waar je
minder snel dik van
wordt".
Met die vaststelling is
mejuffrouw Lim terecht
gekomen bij een van de
voornaamste taken van
het Voorlichtingsbureau
voorde Voeding: het
geven van voorlichting
en instructie aan de
bereiders en
consumenten van
voeding, om hen te laten
komen tot een
evenwichtige en
smakelijke voeding, die
samengesteld is op
grond van de behoefte
aan essentiële
voedingsstoffen.
Uitgangspunt daarbij is
het gangbare
Nederlandse
menupatroon. „De
meeste mensen zitten nu
eenmaal met overgeërfde
kookpatronen",zegt
mejuffrouw Lim. „En nu
kunnen we wel gaan
roepen dat die
kookgewoonten helemaal
fout zijn, veranderen
doen we ze toch niet".
Jojofiguur
Dat beseffende zien de
voorlichters van het
bureau dan ook maar
heel weinig heil inde
maaltijdvervangende
koekjes, pilletjes,
drankjes, soepjes en
poedertjes. „Dat is
allemaal veel te
kunstmatig en w.ijkt te
zeer af van het normale
eetpatroon. O, je slankt
er best van af hoor,
maar wat zien we
gebeuren als de
gebruiker het gewenste
gewicht heeft bereikt?
Dan schakelt hij weer
terug op het oude
eetpatroon en dan wordt-
ie weer te dik. Dat
noemen wij de mensen
met een jojofiguur:
afwisselend dik en dun.
Ze vliegen van de ene
kuur naar de andere,
zonder ergens definitief
baat bij te vinden. Soms
zijn die kuren, bij
consequente toepassing,
gevaarlijk. In Amerika
zijn meer dan veertig
volhouders van een
preparatenkuur
omgekomen, omdat
dergelijke voeding
onvolwaardig is. Ze
missen de essentiële
voedingsstoffen die in
een gevarieerd menu
voorkomen".
Belangrijk meer waarde
hecht het
Voorlichtingsbureau aan
het calorie-arm maken
van in het gangbare
voedingspakket
voorkomende produkten.
„Dat geeft de mensen
een kans aan te sluiten
bij de eigen gewoonten",
zegt mejuffouw Lim,
„zonder dat al te grote
concessies worden
gedaan. Of je nu volle
meikof halfvolle melk
gebruikt bijvoorbeeld, dat
maakt op de smaak niet
veel uit. Maar het scheelt
wel belangrijk aan
calorieën. Bij een
consequente toepassing
van calorie-arme
produkten zet het wel
degelijk zoden aan de
dijk, zonder dat je je
kook- en eetgewoonten
ingrijpend wijzigt. Op die
manier bereik je ook
meer dan de enkeling,
want degene die met
deze produkten het eten
bereidt, heeft invloed op
het hele gezin".
Vette baby's
Maar al te vaak is het
nodig dat hele gezinnen
hun voedingspakket op
de helling zetten. Meestal
gaan de ouders bij de
voeding van hun baby's
al in de fout. Kom eens
op een consultatiebureau
en zie daar eens hoe
apetrots de moeders zijn
op hun moddervette
baby's. Hoe dikker hoe
beter, lijkt het wel'. Een
moeder die haar kind op
een gezond gewicht
houdt wordt daar
meestal maar meewarig
aangekeken. Maar voor
zulke moeders heb ik
wel waardering. Zij
scheppen voor hun kind
veel betere kansen op
een gezond leven. Wat
dat betreft zou je haast
af en toe terugverlangen
naar de oorlogsjaren.
Naar het voedingspakket
voor de kinderen uit die
tijd dan wel te verstaan.
Want hoe gek dat ook
mag lijken: die kinderen
werden in het algemeen
veel gezonder gevoed
dan de baby's van
tegenwoordig. En dan
heb ik het uiteraard niet
over de hongerwinter..."
Informatie
Het gangbare
Nederlandse
menupatroon mag dan
voor het
Voorlichtingsbureau
uitgangspunt zijn voor de
activiteiten, dat wil nog
niet zeggen dat aan dat
menupatroon niets moet
of mag worden
veranderd. Mejuffrouw
Lim zegt het recht voor
zijn raap: „Een massa
mensen kan gewoon niet
koken en heeft zo weinig
benul van
voedingswaarde, dat het
ook helemaal niet
verwonderlijk is dat er zo
ongezond wordt gegeten.
Wij proberen daar wel
degelijk wat aan te
veranderen. Natuurlijk
verstrekken wij informatie
aan iedere particulier die
daar maar om vraagt,
maar de meeste
aandacht schenken wij
toch aan informatie aan
tussenpersonen, die met
veel anderen in contact
staan. Dat zijn vooral
scholen, instellingen,
diëtisten, artsen,
bejaarden- en
gezinsverzorgsters,
verpleegkundigen. Vooral
voor scholen hebben wij
veel materiaal, dat kan
worden geïntegreerd in
de gezondheidsvakken,
samen met voorlichting
over zaken als veiligheid,
drugs, alcohol en
«sigaretten. Wij hebben
een speciale afdeling
onderwijs, want we
vinden het belangrijk dat
de mensen op een zo
jeugdig mogelijke leeftijd
leren hoe ze zich gezond
kunnen voeden".
RINK DROST
(Volgende week, 2 juni.
besteden wij aandacht
aan vormqn van
alternatieve voeding)
aan werd gewerkt tijdens de oorlogsjaren. Het werd
een éénpersoons driewielig autootje voorzien van
een centrifugekoppeling. De snelheid zou 75 km per
uur moeten zijn. Na de oorlog had de ontwerper
aanvankelijk serieuze plannen voor de produktie van
duizend stuks, maar korte tijd later kon men een
circusclown zien optreden met het Dafke, dat door
de rare vorm en zijn korte draaicirkel in staat was
de gekste capriolen te maken. De clown oogstte er
veel succes mee.
En zo heeft „Wondermobielen 1979" nog veel meer
bijzonderheden in petto: Lips Autotron heeft in de
showrooms nog tenminste 250 andere automobielen,
waaronder ook exemmplaren die in een of andere
achtertuin geboren zijn.
JANVANKERKVOORDE
Vijf maanden lang kijken
naar wondertjes in Autotron
Tot 30 september heeft het bekende automuseum
„Lips Autotron" In het Brabantse Drunen een unie
ke collectie vreemdsoortige voertuigen binnen de
poorten, die geëxposeerd worden onder het motto
„Wondermobielen 1979". De voertuigen zijn veelal
van eigen ontwerp en fabrikaat en omdat de zelf
bouwers zich op die manier afzetten tegen bijvoor
beeld massamotorisering, is een verscheidenheid In
stijlen gegarandeerd. Er zijn voertuigen bij die di
rect de lachspieren in beweging zetten, doch ook
prestaties waaruit zonneklaar blijkt dat gesleuteld Is
met veel vakmanschap.
„Wondermobielen 1979" is geopend van dinsdag tot
en met zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur op zon
dagen van 12.00 tot 18.00 uur en met Ingang
van 4 juni komt de maandag daar nog bij. Van 15
juli tot 5 augustus worden met de wondermobielen
demonstraties gegeven op de binnenplaatsen van
het automuseum, 's middags van 12.00 tot 14.30
uur. Drunen, gelegen tussen 's-Hertogenbosch en
Waalwijk, is gemakkelijk te bereiken.
Aan het woord is
mejuffrouw M. Lim. Ze is
dieetdeskundige bij het
Voorlichtingsbureau voor
de Voeding in Den Haag.
maar houdt zich in die
functie met veel meer
bezig dan alleen de
voeding van die mensen
die op doktersadvies
bepaalde zaken beslist
niet of juist wel moeten
eten. Kijkend naar de
eetgewoonten van de
gemiddelde Nederlander
constateert ze dat
meestal te veel, te vet, te
zoet en te eenzijdig
wordt gegeten. „Vroeger
aten de mensen ook te
eenzijdig, maar dat kwam
omdat er gewoon een te
kleine keus aan
voedingsmiddelen was.
Maar nu, sinds de
oorlog, het assortiment
voedingsprodukten
onvoorstelbaar groot is
geworden, blijkt het
verschrikkelijk moeilijk
een juiste keus uit het
en elektrische uitrusting zijn gelijk aan die van een
volwaardige auto. Omdat de bouwer niet in het bezit
is van een garage en ook niet wil dat het produkt
op straat moet staan, heeft hij de maten aangepast
aan die van de deur van zijn schuur. De auto werd
2.75 meter lang, 99 cm breed en 1,30 meter hoog.
Hij kan de wagen desnoods in de gang zetten na
via het tuinhekje en de voordeur naar binnen te zijn
gereden...
Parkeerprobleem
Leerlingen van de technische „Broadland"-school in
Engeland ontwierpen en bouwden een ronde auto
die om de as kan draaien en dat is gemakkelijk bij
het parkeren. Een andere Engelse inzending heeft
betrekking op een Morris-auto die naar believen kan
worden uitgebreid en voorzien is van zes wielen. Het
achterste deel met twee wielen kan worden afgekop
peld en dan ontstaat er een mini. Het principe van
de fiets is voor veel inzenders aanleiding geweest
daarop door te borduren. Een Japanner ontwikkelde
de zogenaamde ligfiets. Gebruik makend van armen
en benen wordt het voertuig voortgedreven, terwijl
de straat horizontaal voorbij glijdt. Zeer moeilijk,
maar wel uniek. Een uitstekend trimtoestel.
Uit Japan komt onder meer de zogenaamde „flippe-
rauto". Zeven mensen hebben er aan gewerkt. Als
de bestuurder te weinig punten scoort gaat het
voertuig afhankelijk van het aantal punten links- of
rechtsaf. Is de score voldoende dan gaat het appa
raat vooruit en scoort men geen punten dan gaat de
wagen voorzien van allerlei lampjes enzovoort
achteruit. De bouwers willen met dit ding een wat
speelser karakter aan het huidige verkeersbeeld ge
ven, maar je komt er natuurlik nooit mee thuis...
Het Dafke
Naast de heuse, echt Nederlandse personenauto, de
DAF-33 (niet behorend tot deze tentoonstelling) is
ook het Dafke (Drakentand), het eerste geesteskind
van autofabrikant Huub van Doorne, aanwezig. Daar
DEN HAAG „Van
geen enkel
voedingsprodukt of
preparaat kun je zeggen
dat het gezond is.
Gezonde voeding
bestaat niet. Gezond
eten wel. Maar dan
moeten we „eten" zien
als een werkwoord en
niet als een zelfstandig
naamwoord. Het gaat er
namelijk om hoe veel je
van een bepaald produkt
eet en in combinatie
waarmee je dat doet. En
als we dan eens kijken
naar wat en hoeveel
grote massa's van ons
volk eten, dan moeten
we concluderen dat er
in het algemeen niet
alleen te veel, maar ook
te ongezond wordt
gegeten. De meeste
Nederlanders zijn ronduit
te dik en krijgen toch
lang niet altijd
voldoende essentiële
voedingsstoffen binnen
die nodig zijn voor een
gezond functioneren van
het lichaam".
300.000 mensen moeten interesseren om buiten de
rode cijfers te blijven.
Creaties
De eigenaar van Lips Autotron, de heer M. Lips,
heeft in de oorlogsjaren veel tijd besteed aan het
ontwerpen en bouwen van een vervoermiddel dat
bekend is geworden als ,,'t Wagentje". Hij was daar
bij uitgegaan van het principe van de fiets waarvan
het voorwiel werd vervangen door twee gekoppelde
wielen die zich vrij kunnen bewegen via schuinstel-
len naar links of naar rechts. Tijdens het rijden
wordt het evenwicht op gevoel gevonden en bij stil
stand helt de „automobiel" over. Door de verticale
stand van de wielen tijdens het rijden te vergrende
len, kan het voertuig als een normale auto bestuurd
worden. Visueel doet het rijdend wat vreemd aan,
omdat de wielen schuin gaan staan, terwijl de „cabi
ne" rechtop blijft, 't Wagentje is ontwikkeld in de
hap j
n p
te i een serie van vier
schartlkelen besteden wij
dig pndachtaande
es", etgewoonten van de
NOEjederlanders. Vandaag
aat het vooral om een
pzond functioneren van
tt lichaam,
concludeerd moet
lamelijk worden, dat in
et algemeen er niet
i kolden te veel, maar ook
ongezond wordt
agaten.
Nog geen meter breed
is deze „Maresia" van
Leo Rombouts uit
Waalwijk. Hij kan er niet
alleen zijn schuurtje
mee bereiken, maar
zelfs als hij dat zou
willen de gang van zijn
woning als stalling
gebruiken. Hij heeft er
tweeëneenhalf jaar aan
gewerkt De voormalige
Fiat-600 is éénpersoons.
periode van de Messerschmidt en de Goggomobiel,
vervoermiddelen die bij de opkomst van luxe en
comfort geen toekomst kregen. Het produkt van Lips
is op de expositie te zien en er kan ook nog mee
gereden worden.
Serieus
Zeer serieus is de inzending van de heer G. Janssen
uit Venray. Hij ontwierp mini-bromfietsjes, die tot de
kleinste van de wereld behoren. De dingetjes hebben
twee-takt motoren en bereiken een maximale snel
heid van 35 kilometer per uur. De ontwerper is een
echte hobbyist en heeft ook al een minibromfiets-
club opgericht. Met zijn pupillen tussen de zes en
twaalf jaar oogst hij veel succes in binnen- en bui
tenland.
Exceptioneel is het voertuig van de Nederlander L.
Rombouts uit Waalwijk. Zijn „Maresia" is een wat
smal uitgevallen Fiat-600 automobiel. De aandrijving
