Amerikanen geloven niet aan benzinetekort
Prof. Kerkhofs: Geen grond voor optimisme
over toeneming van priesterroepingen
kerk
wereld
Bisschoppen wilden
seminarie van Rolduc
interdiocesaan maken
ALLE PRIJZENINCL.
in BU I
Kardinaal Hume sprak met
paus over Anglicaanse
wijding van vrouwen
KORTE METTEN
^BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 11 MEI1979 PAGINA 9
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Lange rijen bij de be
nzinestations en rantsoenering van ben
zine in Californië hebben de hele Vere
nigde Staten overspoeld met een golf
van paniek. Sombere prognoses en een
dagelijkse berichtgeving, waarin tegen
gestelde meningen elkaar voortdurend
afwisselen, versterken de toch al heer
sende mening, dat de argeloze Ameri
kaanse automobilist het slachtoffer is
van een ongrijpbare samenzwering van
de oliemaatschappijen, olieproducenten
en politici.
Er zijn dan ook weinig tastbare feiten
oorhanden. De enige feiten, die de
Amerikaanse automobilist krijgt voorge
schoteld. vindt hij of zij bij de benzine
pomp zelf. De prijs per liter is sedert be
gin dit jaar gemiddeld met 7,5 cent toe
genomen en hier en daar is de magische
grens van 1 dollar per gallon (circa 54
ct. per liter) al ruim gepasseerd. Veel
benzinepompen gaan eerder en in de
eekeinden dicht en lange rijen wach
tende automobilisten zorgen op veel
plaatsen voor een afschrikwekkende aan
blik. In Californië mogen automobilisten
met een kenteken, dat eindigt op een on
even getal, nu de ene dag tanken, hun
„even collega's" de andere dag. De tank
moet minstens half leeg zijn en 20 gallon
(circa 76 liter) is het maximum.
Dat de situatie in Californië het slechtst
is, is niet zo verwonderlijk. De enorme
oppervlakte (10 keer Nederland), ruim 20
miljoen inwoners en een opvatting over
de auto, die het best te vergelijken is
met de Nederlandse relatie tot de fiets,
maken Californië erg kwetsbaar, ook
voor percentueel kleine benzine tekorten.
Anderzijds echter ontvangt Californië
circa tweederde van de 1,2 miljoen bar
rel olie, die dagelijks vanuit Alaska
wordt aangevoerd. De Alaska-olie is door
een hoog zwavelgehalte niet. of in ieder
geval minder geschikt om er benzine van
te maken. Californië zwemt in de ruwe
olie en heeft te weinig benzine. En dat
gaat er ondanks alle zwavelverhalen bij
de gemiddelde automobilist maar moei
lijk in.
Voornaamste oorzaak van de benzinepro
blemen blijft echter de tijdelijke stop op
de olietoevoer uit Iran. Intussen produ
ceert Iran weer olie, zij het veel minder,
maar door het lage tempo van de grote
olietankers doet het tekort zich nu pas
goed in de V.S. voelen. Ook deze oor
zaak is echter niet in staat de „gemiddel
de Amerikaan" te overtuigen. Amerika
betrekt immers aanzienlijk minder olie
uit Iran dan de meeste andere grote
westerse landen, waar mensen nog
steeds zorgeloos in hun auto rondsnor
ren. Wat de Amerikanen daarbij nogal
eens geneigd zijn te vergeten, is dat dit
gebeurt tegen een aanzienlijk hogere
prijs en met veel zuiniger auto's. Boven
dien hebben de grote oliemaatschappijen
een systeem, waardoor ze de pijn zoveel
mogelijk over de grote olieconsumenten
verdelen. Dat gebeurde ook m 1973—1974
en toen profiteerden de direct door de
olieboycot getroffen landen, de V.S. en
Nederland, van deze regeling.
De laatste maanden hebben inmiddels
duidelijk gemaakt dat de Amerikanen
zich niet laten afschrikken door de snel
stijgende benzineprijzen. Amerikanen lij
ken absoluut niet van plan minder te rij
den. In het uitgestrekte land is de auto
voor velen echt onmisbaar en de hele in
frastructuur (openbaar vervoer, steden
bouw, wegennet) is op de auto afge
stemd. Maar er zijn nog andere moge
lijkheden drastisch te beperken: via zui
niger auto's. Op dat terrein worden ge
stage vorderingen gemaakt. Bij het mi
nisterie van energie verwacht men dat
door deze ontwikkeling de vraag naar
benzine na 1982 niet meer zal toenemen.
In 1985 moet de gemiddelde Amerikaan
se auto 1 op ruim 11 lopen (nu 1 op 8)
en dat scheelt een slok op een borrel bij
een autopark dat op dit moment 142 mil
joen auto's bedraagt.
Er worden nog meer redenen aange
voerd, die tot het huidige tekort en de
algehele verwarring zouden hebben bij
gedragen. Sommigen gooiden het erop,
dat april 5 weekenden telde, anderen
menen dat er van regeringszijde geham
sterd wordt om in ieder geval de komen
de winter niet in de kou te hoeven zit
ten, en er zijn er ook, die menen dat het
allemaal komt door de sterke paniekver
halen, waardoor velen die hun benzine
wijzertje wat te ver naar links zien val
len, onmiddellijk een pompstation bin
nenstormen. Benzinestationhouders, die
al dan niet terecht bang zijn dat ze te
gen het eind van de maandelijkse be
voorrading zonder komen te zitten, dra
gen ook flink bij aan het creëren van
een situatie, waarvan niemand het naad
je van de kous schijnt te weten.
Voor de meeste van de op dit moment
gemiddeld 500 mensen die dagelijks via
een speciale „hot-line" bij het ministerie
van energie hun gal spuwen, ligt de zaak
een stuk duidelijker: het gaat om een in
ternationale samenspanning van de grote
oliemaatschappijen om straks de olie te
gen veel hogere prijzen te kunnen verko
pen. De geloofwaardigheid van „Big Oil"
is er de laatste tijd dan ook niet groter
op geworden. Het feit dat ze van de
energiekrisis tot nu toe alleen maar veel
beter zijn geworden; beschuldigingen van
de Amerikaanse regering dat ze voor
miljarden te hoge tarieven hebben bere
kend; verhalen over scharrel van grote
oliedistributeurs met goedkope oude en
dure nieuwe olie; winststijgingen die
voor de eerste drie maanden van dit
jaar in enkele gevallen in de honderden
procenten lopen; het hevige verzet dat
Big Oil heeft geboden tegen president
Carters voorstel om via een speciale be
lasting wat terug te halen van de enor
me winsten die de maatschappijen gaan
boeken als gevolg van de opheffing van
de prijscontrole op Amerikaanse olie; het
zijn stuk voor stuk zaken die het image
van de oliereuzen geen goed dóen.
Bijna wel algemeen is daarnaast echter
het verwijt aan de regering Carter, die
er volgens veel opbellers geen donder
aan doet. Hij wordt er blijkens veel tele
foontjes ernstig van verdacht in zijn
vuistje te lachen nu Amerikanen met de
neus gedrukt worden op feiten, die hij
ze al twee jaar vergeefs heeft voorgehou
den. Carter maakt inderdaad niet de in
druk erg verontrust te zijn over de
schaarste. Maar zijn bezorgdheid lijkt
toch stukken groter dan die van het
Congres, dat Carter blijft dwarsbomen
bij bijna elk plan dat de president voor
legt. Een noodplan om in geval van een
werkelijk ernstige crisis de benzine op
de bon te doen, werd deze week nog bij
na door de senaat getorpedeerd en giste
ren definitief door het Huis van Afge
vaardigden.
Meer soldij
voor Britse
militairen
LONDEN (Reuter) De
nieuwe Britse regering heeft
gisteren een maatregel geno
men die wel eens een eind
zou kunnen maken aan het
personeelsgebrek bij de Brit
se strijdkrachten: de soldij
wordt verhoogd met 32 pro
cent en niet met 24,2 zoals
onder de regering-Callaghan
was overeengekomen.
Met deze beslissing lost pre
mier Thatcher één van haar
erkiezingsbeloften in. Ook de
politiesalarissen zijn ver
hoogd.
In de eerste dagen van haar
premierschap heeft de politie
ke leidster van de conserva
tieven, die vorige week een
eclatante verkiezingsoverwin
ning behaalde op Labour, het
aardig druk met defensie. Zo
heeft zij met de Westduitse
bondskanselier Helmut
Schmidt, overleg gepleegd
over de NAVO en over SALT
II.
Dorpelingen door
Israël ontvoerd
SHAQRA (Rtr) De notabe
len van Shaqra, een dorp in
Zuid-Libanon, waar het
woensdag tot een confronta-
tol kwam tussen Nederlandse
tiülilmilitairen en een Israë
lische troepenmacht, hebben
ót hulp van VN-militairen
ingeroepen om negen dorpe
lingen vrij te krijgen die
door de invasietroepen uit Is
raël zijn meegenomen. De
dorpelingen willen ook een
delegatie naar de grens stu
ren om de mannen vrij te
krijgen.
Libanon heeft de Unifiltroe-
pen bedankt voor het helpen
verhinderen van de invasie
door Israëlische troepen. De
VN-troepen hebben hiermee
bewezen voor hun taak bere
kend te zijn, aldus de Libane-
ambassadeur bij de Vere
nigde Naties. In Israël is een
Senegalese Unifilmilitair tot
tien jaar gevangenisstraf ver
oordeeld wegens wapensmok
kel ten behoeve van de Pales-
tijnen.
DINSDAG T/M VRIJDAG
8.30-18.00 UUR
ZATERDAG
HOOFDDORP
KRUISWEG 785. TEL. 02503-11571
VRIJDAG KOOPAVOND TOT 21.00 UUR
•s-GRAVENHAGE f
RIJSWIJKSEWEG 33 TEL 070-414246
DONDERDAG KOOPAVOND TOT 21.00 UUR
ROTTERDAM
Plómpertstraat 24. Tel010-298777
MEENT 7A-9A. TEL. 010-125893
DONDERDAG KOOPAVOND TOT 21.00 UUR
Vestiging M££H7 's maandags geopend
DORDRECHT
BROUWERSDIJK 30. TEL. 078-144443
DONDERDAG KOOPAVOND TOT 21.00 UUR
EINDHOVEN
WOENSELSESTRAAT 333-335. TEL. 040-435386
DONDERDAG KOOPA
VRIJDAG KOOPAVON
SOESTERBERG
STERRENBERGWEG
VRIJDAG KOOPAVON
Prof. dr. J. Kerkhofs SJ. in
Brussel deelt niet het Ro
meinse optimisme over een
kentering in de daling der
priesterroepingen. „Er is
geen enkel sociologisch be
wijs voor", zo verklaart hij.
Prof. dr. Kerkhofs is direc
teur van het internationaal
instituut voor godsdienstso-
ciologisch onderzoek „Pro
Mundi Vita" in Brussel.
Met zijn verklaring reageerde
hij op de mededeling van
kardinaal Garrone, prefect
van de curie-congregatie voor
het katholiek onderwijs, dat
na' jaren van daling het aan
tal priesterroepingen in de
R.K. Kerk weer stijgt. Kardi
naal Garrone, die zijn mede
deling niet met getallen
staafde, zei, dat hij was uit
gegaan van de meest accura
te en stellige statistieken.
Het instituut „Pro Mundi
Vita", volgt de ontwikkelin
gen binnen de kerken, vooral
binnen de R.K. Kerk, op de
voet. Kortgeleden publiceerde
het een uitvoerig overzicht
over de situatie in Europa.
Daarin constateerde het. dat
overal in Europa het aantal
priesterstudenten afneemt.
Een duidelijke uitzondering
is Polen, waar het aantal se
minaristen krachtig toeneemt.
Zijn gepubliceerde cijfers
gaan tot 1976, terwijl kardi
naal Garrone zegt de kente
ring in 1978 te kunnen plaat-
Voor zover de cijfers tot en
met 1978 reeds tot zijn be
schikking staan, verklaart
prof. Kerkhofs dat hij ner
gens een stijging van het
aantal seminaristen heeft
kunnen constateren. Een uit
zondering maakt hij voor en
kele bisdommen in West-
Duitsland en de Ver. Staten
in 1977 en in Frankrijk in
1978.
De stijging der aanmeldingen
bij de seminaries komt, vol
gens prof. Kerkhofs, voorna
melijk uit de hoek der zeer
behoudsgezinden, waar - al
dus prof. Kerkhofs - ook de
dissidente aartsbisschop Le-
febvre zijn aanstaande pries
ters vandaan haalt.
Onder scherp verzet van
bisschop Gijsen van
Roermond is in de bis
schoppenconferentie
voorgesteld om van het
priesterseminarie van
Rolduc een landelijke se
minarie te maken. Dit
zou volgens de meerder
heid binnen de bisschop
penconferentie het Roer-
mondse seminarie uit de
polarisatiesfeer halen.
Gijsen heeft
zijn afwijzend standpunt
onmiddellijk aan de
paus gemeld, die de
Roermondse bisschop
daarop heeft verzocht
dit nader toe te lichten.
Aldus verneemt het ANP
uit betrouwbare bronnen
rond de bisschoppen.
Met krachtige morele
steun van paus Paulus
VI heeft bisschop Gijsen
in 1974 zijn groot semi
narie Rolduc opgericht.
Het telt momenteel 66
studenten, afkomstig uit
heel Nederland. Vorig
jaar ontvingen vijf de
priesterwijding. Dit jaar
worden er wederom vijf
verwacht
Het voorstel is in de bis
schoppenconferentie ge
daan in het kader van
het overleg op instigatie
van paus Johannes Pau
lus II om te komen tot
een meer eensgezind be
leid.
Het voorstel, dat behalve
door bisschop Gijsen ook
door bisschop Simonis
van Rotterdam zou zijn
afgewezen, houdt niet in,
dat de andere bisschop
pen zouden willen afzien
van de katholieke theolo
gische hogescholen als
mogelijke weg tot het
priesterschap. Zij willen
integendeel nog krachti
ger dan tot op heden de
leefgemeenschappen voor
kandidaten voor het
priesterschap bij die ho
gescholen bevorderen.
De perschef van de kerk
provincie heeft als
woordvoerder van de bis
schoppenconferentie na
drukkelijk ontkend, dat
voorgesteld zou zijn van
Rolduc een landelijk se
minarie te maken. Hij
beklemtoont, dat het on
derling overleg tussen de
bisschoppen, dat op insti
gatie van de paus wordt
gevoerd, zich nog hele
maal bevindt in de fase
van voorstellen van de
procedure. Deze fase is
nog niet afgerond. De
tweede fase, de discussie
over de inhoud van het
overleg, is nog niet aan
de orde, zo verklaart hij.
De r.k. aartsbisschop van Westmin
ster, kardinaal Basil Hume, heeft
tijdens een privé-audiëntie met de
paus gesproken over de priester
wijding van de vrouw in de Angli
caanse kerk en de gevolgen hier
van voor de Anglicaans-Rooms ka
tholieke betrekkingen.
Bij zijn terugkeer in Londen ver
klaarde hij geen mededelingen te
doen voordat hij de Anglicaanse
aartsbisschop van Canterbury, dr.
Donald Coggan, heeft ingelicht, dr.
Coggan, het hoofd van de Angli
caanse kerk, is momenteel in Cana
da, waar de internationale Angli
caanse raad van overleg bijeen
komt.
De synode van de Engelse Angli
caanse kerk heeft november 1978
een besluit genomen waarbij er
geen fundamentele bezwaren tegen
de vrouw in het ambt zijn, maar
voorstellen verworpen om dit in
Engeland mogelijk te maken. Dr.
Coggan had toen gewaarschuwd te
gen eenzijdige stappen van de An
glicaanse kerk, met het oog op de
relatie met de Katholieken. De An
glicaanse kerken in Amerika, Cana
da, Nieuw Zeeland en Hong Kong
kennen vrouwelijke priesters.
Op de internationale Anglicaanse
raad van overleg, die van 8 tot 18
mei in het Canadese London (Onta
rio) bijeen is, heeft de secretaris,
bisschop Howe, gezegd dat er teke
nen zijn die wijzen op een toenade
ring van Rooms-Katholieken en
Anglicanen. Hij doelde op drie ver
klaringen (inzake eucharistie, pries
terwijding en leergezag) van een
Rooms-Katholiek-Anglicaanse com
missie, en op de overwegend posi
tieve reacties vanuit de Anglicaanse
wereld hierop.
De aartsbisschop van Praag,
kardinaal Frantisek Torna-
sek heeft op korte termijn
zijn komst naar het Oosten
rijkse Salzburg afgezegd.
Hij zou daar vandaag aan
wezig zijn bij de plechtige
opening van de tentoonstel
ling, gewijd aan Johannes
Nepomuk, bij gelegenheid
van het feit, dat het 250
jaar geleden is, dat deze
Praagse vicaris-generaal
werd heiligverklaard. Over
de oorzaak van het wegblij
ven van de kardinaal is
niets bekend. Het telegram
met de afzegging kwam te
gelijk aan met de brief,
waarin de kardinaal zijn
komst toezegde. Zondag zou
hij een pontificale hoogmis
opdragen in de dom van
Salzburg. De tentoonstelling
is vandaag door de Oosten
rijkse president, dr. Rudolf
Kirchschlager geopend. Zes
Europese landen hebben
hun medewerking eraan
verleend.
In een boodschap aan de
Unctad, de wereldhandels
conferentie in Manilla, heeft
paus Johannes Paulus II ge
zegd, dat de onderhandelin
gen over rechtvaardige lo
nen en prijzen niet mogen
worden overgelaten aan het
spel der krachten op de
vrije markt. Elke overeen
komst, aldus de paus, is een
menselijke aangelegenheid
en gericht op dienst aan de
mensheid. Hij noemde het
vraagstuk van rechtvaardige
prijzen en lonen een van de
fundamentele problemen
voor de Unctad. Het Vati-
caan is met een eigen dele
gatie aanwezig op de bijeen
komst in Manilla.
De spanningen tussen de
godsdienstgemeenschappen
in India hebben opnieuw
een hoogtepunt bereikt. In
de staat Arunachal Pradesh
in Oost-India werden veer
tig missiestaties door hin
does zwaar beschadigd of
vernietigd. Ook de bisschop
pen ondervinden moeilijkhe
den, De bisschop van Tez-
poer (Assam), mgr. Joseph
Mittathani. kan vanwege
het optreden van militante
hindoekringen bepaalde de
len. van zijn diocees niet
meer bezoeken en geen
diensten meer houden in de
parochiekerken daar. Als
het wetsontwerp op de
godsdiensten wordt aange
nomen worden door missio
narissen nog meer buiten
sporigheden verwacht tegen
christelijke instellingen en
vertegenwoordigers van de
kerken.
Het bloedwonder van de
Heilige Januarius, dat sinds
1801 elk jaar op de zaterdag
voor de eerste zondag in
mei, alsmede op 19 septem
ber gebeurt, heeft zich ook
nu weer voorgedaan. De
Heilige Januarius is de pa
troon van de stad Napels. In
twee glazen ampullen wordt
in de kathedraal van Napels
gedroogd bloed van de heili
ge bewaard. Tweemaal per
jaar pleegt het vloeibaar te
worden. Als het niet gebeurt
wordt dit door de Napolita-
nen als een ongunstig voort
eken gezien.
In Fatima in Portugal
wordt een pastoraal cen
trum gebouwd ter ere van
paus Paulus VI. De eerste
steen zal zondag worden ge
legd, naar aanleiding van
de verjaardag van de ver
schijningen van Maria daar
in 1917. De vorig jaar over
leden paus Paulus heeft in
mei 1967 de plechtigheden
geleid bij gelegenheid van
de vijftigste verjaardag van
de verschijningen.
