Dien Bien Rhu viel
25 jaar geleden
iKi
„IK LAAT ALLES OPBLAZEN. VAARWEL!"
IDS De val
Dien Bien
was het dra-
ische en bloe-
j einde van de
rste Indochine-
oorlog". Even
r 17.30 uur op
lag 7 mei
slaagde be-
lebber gene-
De Castries
in verbinding
Hanoi te krij-
„Wij worden
oon verplet
onder de sal-
van d,e Sta-
irgels..." Ge-
aal Cogny ant-
irdde: „Bederf
schitterende
d niet door nu
witte vlag te
Géén ca-
ilatiel". Het
dat men
Hanoi uit Dien
I Phu hoorde,
De Castries'
dedeling, dat
munitie-opslag-
atsen in de
hl vlogen: ..Ik
1 alles opbla-
Vaarwel!" En
irna konden zij
"Hanoi horen
- de eerste
minh-soldaten
kazemat van
hoofdkwartier
lendrongen.
'slag om Dien
V Phu, die 56
en onafgebro-
gewoed had,
i ten einde en
bloedig en
isch hoofdstuk
de geschiede-
van Zuidoost-
i was daarmee
jes\oten.
IJSp
vruchtbaar
I roen dal in het
lilerste westen
Tonkin, bijna
de grens van
waar de
rgen onwaar-
ledei "inll)k blauw
de rijstvelden goud en rossig zijn
.de late middagzon. Een vallei,
houdl jrdoor in noord-zuid-richting een
n, helder riviertje stroomt dat de
n Joem heet. Een zogenaamd ke-
letypkl van ongeveer 15 kilometer
lerian en ^rie tot vier ki|ometer
led. meer dan 300 kilometer ten
•ten van Hanoi en minder dan 200
zuiden van China. Even beneden
samenloop van de Nam Joem en
Him Lam ligt een groot dorp. Het
agt de naam Dien Bien Phu. Een
p en een naam die een symbool
iden worden.
vreedzaam stil dal, ver van het
ma van een oorlog die toen al
en jaren duurde, en waarin de
atnamese Volksrepubliek" met wa-
geweld de erkenning van zijn au-
Ériie wilde afdwingen. Een auto-
die de Fransen in 1946 in
inebleau beloofd, maar enkele
den later weer ingetrokken had-
Maar de Vietnamese revolutie
j daarachter staande jonge staat
in de loop van deze jaren een
iteit geworden en sedert een ze-
Mao Tse-toeng in 1949 de Kwo-
tang overwonnen had en zijn
(pen aan de overkant van het ri-
tje dat Muong Cai van het onme-
ke China scheidt, had staan, be-
Ho Tsji Minh over een „ba-
onschatbare waarde, hulp-
ening van Moskou en Peking en
overtuiging vroeg of laat de histo-
he overwinning op het koloniale
iem te zullen behalen.
Fransen hadden weliswaar een
tra-regering gevormd en aan het
fd daarvan keizer Bao Dal ge-
Generaal De Lattre de Tas-
ly, ook wel de „Ziener" genoemd,
er in 1951 in geslaagd" de Fran-
en de wereld voor korte tijd de
•ie te geven dat alles nog niet
oren was. Hij had zelfs kans ge-
om Amerika voor de koloniale
log te interesseren, omdat het
Kit in Indochina „immers ook het
(t van de koude oorlog was..."
juli had premier Joseph Laniël
nieuwe opperbevelhebber voor
Franse expeditieleger benoemd:
leraal Henri Navarre. Na de dood
De Lattre en het heengaan van
n was de taak voor Navarre niet
voudig; het moederland was de
e. geld en mensenlevens verslin
de oorlog moe, het moreel was
armelijk, niemand geloofde nog
in de mogelijkheid van een
rwinning. Een aantal politici en
tairen meende dat de- beste poli
lof liever: de minst slechte) erin
tond om zich met zo min moge-
kleerscheuren uit Indochina terug
ekken.
»r om een dergelijke aftocht mo-
jk te maken moest er onderhan-
worden en onderhandelen was
an mogelijk vanuit een machtspo-
En Navarre kreeg de consignes
voorzichtig te werk te gaan en
(fdzakelijk de Franse posities te
dbaven en te consolideren met
Het onderaardse hospitaal. Het was met het meest moderne medische ma
teriaal uitgerust en de artsen opereerden er aan de lopende band. Na half
maart konden praktisch geen gewonden meer geëvacueerd worden en de
honderden zwaargewonden vormden een van de meest dramatische pro
blemen van de belegering. Om hen tegen granaatinslagen te beschermen,
werden later voor iedere gewonde "langs de onderaardse gangen zijdelings
holen gegraven, waarin zij als „in graven" lagen. Velen hielden dit psy
chisch niet uit en kropen telkens terug naar de hoofdgangen en zelfs tot
boven de grond.
het oog op een grote actie die in
het najaar van 1954 ontketend zou
worden om Ho Tsji Minh te dwingen
andermaal aan de groene tafel plaats
te nemen.
Maar toen Navarre in november van
zijn inlichtingendienst vernam dat
zijn tegenstander generaal Vo
Nguyen Giap een actie op touw zette
in de richting van Laos, meende hij
zijn kans te zien. Navarre was ervan
overtuigd Giaps operatie te kunnen
doen mislukken door hem in zijn
flank aan te vallen. En Giaps flank
lag langs een dal in het verre wes
ten van Tonkin, die op de stafkaar
ten ideaal leek om Giap een beslis
sende stoot toe te brengen: het dal
van Dien Bien Phu.
Niet onzinnig
Het beginsel was helemaal niet zo
onzinnig als men later heeft willen
doen voorkomen; de mislukking was
voornamelijk het gevolg van de om
standigheden.
Niettemin waren" er militaire experts,
die weinig voor Navarre's plan voel
den. Maar de opperbevelhebber hield
voet bij stuk.
Op 20 november gaf hij opdracht on
middellijk zes bataljons parachutisten
boven Dien neer te laten. Twee we
ken later vernam hij dat Giap de
handschoen opnam en eenheden van
vier divisies naar Dien Bien P-hu liet
opmarcheren. En hij besloot in elk
geval, en ten koste van alles, stand
te houden. Een maand later was het
lot van Dien Bien Phu, waar ruim
8000 Franse en 23.000 Vietminh-man-
schappen zouden sneuvelen, beze
geld.
Hoofdkwartier
Het kamp bestaat uit een centrale
defensiepost, waarin het hoofdkwar
tier gevestigd is van de bevelhebber,
een zekere kolonel (later ter plaatse
tot generaal bevorderd) Christian De
Castries. Een huzaar van de oude
school, een edelman uit het Zuiden
van Frankrijk en een soort D'Artag-
nan. Rond de hoofdpost liggen de
buitenposten en versterkingen, die
meisjesnamen dragen: Gabrielle,
Frangoise. Anne-Marie, Eliane, Hugu-
ette, Isabelle, Dominique, Béatrice,
Claudine.
Intussen verstrijken de dagen en we
ken en maanden. Tot februari is het
moreel uitstekend en iedereen wacht
op Giap, die op de formidabele ver
sterkingen van het Franse expeditie-
leger zijn tanden zal breken. De
vuurkracht van de verdedigers is in
drukwekkend en alle experts zijn het
er volkomen over eens dat de tegen
stander nimmer in staat zal zijn om
zijn artillerie tegen Dien in stelling te
brengen. De bevelhebber van de
Franse artillerie, kolonel Piroth, ver
klaart daar persoonlijk voor in te
staan. Hij houdt woord. Als Giap op
13 maart met 24 stukken 105 mm-ge-
schut zijn offensief ontketent,
trekt de een-armi-
ge Piroth met zijn
tanden de pen uit
een handgranaat
en blaast zichzelf
op.
Voorlopig blijven
de troepén ervan
overtuigd dat zij
eindelijk de kans
zullen krijgen de
Vietminh de rug-
gegraat te breken.
Maanden. jaren
hebben zij in de
delta, in de rijst
velden. in de oer-
wouden- een on
zichtbare vijand
proberen te be
strijden. Enkele,
sceptici vragen
zich af of het ge
kozen terrein niet
gevaarlijk is: het
keteldal wordt im
mers omringd
door heuvels en
bergen vanwaar
de onberekenbare
groene mannetjes
van de Vietminh
in golven het dal
zouden kunnen
overspoelen. Maar
neen. de kolossa
le vuurkracht van
de Fransen en de
luchtmacht. mo
gen niet vergeten
worden.
Inmiddels wijzen
diverse tekenen
erop, dat Giap op
het punt staat
aan te vallen.
Men is gereed. Er
heerst zelfs een
soort geestdrift,
een blijde ver
wachting in de
zekerheid van een
eclatante overwin-
En dan. zonder
dat iemand weet
waarom, blijft de
aanval uit. De
morele weerslag
op de troepen is
groot. De span
ning is gebroken;
enkelen „vrezen"
zelfs dat de Vietminh terug zal trek
ken en dat „het allemaal voor niets
is geweest".
Eind februari beginnen enkele officie
ren er zich rekenschap van te geven
dat herhaalde waarschuwingen van
de meteorologische dienst van de
luchtmacht wel degelijk gefundeerd
zijn geweest. De natte moesson hult
het hele gebied van West-Tonkin in
laaghangende wolken en juist rond
Dien Bien Phu blijkt een intensief
neerslaggebied te bestaan dat waar
lijk verbijsterend is. De regenval is in
het dal van de Nam Joem van dien
aard dat enkele stellingen ontruimd
moeten worden.
Op fietsen
Terwijl de staf en de troepen in Dien
Bien Phu wachten op een aanval die
niet schijnt te komen, terwijl zij lang-<
zaamaan ontmoedigd raken, begin
nen enkelen zich af te vragen of het
niet mogelijk is, dat generaal Navarre
in plaats van een val te zetten voor
zijn tegenstander Giap, zijn eigen
troepen in een val gedreven heeft.
Rond Dien Bien Phu is intussen nog
geen schot gevallen. Maar zonder
dat de Franse verkenningsvliegtuigen
dit hebben kunnen waarnemen, heeft
Giap zijn artillerie over honderden
kilometers oerwoudpaden, naar de
heuvels rond het keteldal getranspor
teerd. De stukken waren gedemon
teerd en werden op met de hand ge
duwde fietsen, op muilezels, op de
mg**
Versterkingen worden op 16 maart gedropt boven de droppingzone „Isabelle" (links op de voorgrond). Vele para
chutisten werden, terwijl zij omlaag kwamen, door de Viêts doodgeschoten. In de laatste weken van de slag wer
den hele bataljons vrijwilligers gedropt, die geen enkele parachutistenervaring hadden, maar zij leden niet meer
verwondingen of verliezen dan de gebrevetteerde valschermtroepen. Vaak was het vijandelijk vuur zo hevig, dat
de vliegtuigen met hun ladingen en hun parachutisten naar Hanoi terug moesten keren.
ruggen van de manschappen ver
voerd. Een onafzienbare processie
„mieren" trok wekenlang over geïm
proviseerde wegen en oerwoudpaden
naar Dien Bien Phu, met onderdelen
van kanonnen, munitie, wapenen, be
voorrading en veldhospitalen.
De artilleristen van Giap stelden hun
stukken verborgen rond Dien Bien
Phu op. Zij maakten ingewikkelde
berekeningen, want er is geen spra
ke van „inschieten"; de verrassing
moet zo totaal mogelijk zijn.
Granaten
Vrijdag, 12 maart brengt de bevel
hebber van de sector Tonkin, gene
raal Cogny, een bezoek aan Dien
Bien Phu. Even vóór half vier neemt
hij afscheid, drukt de officieren van
de staf van De Castries de hand, ter
wijl de motoren van zijn Dakota
warm draaien. Hij stapt in, wuift
door het raampje een laatste maal
naar De Castries en dan slaan 105-
mm granaten op het parkeerplatform
in. De piloten van Cogny drukken de
gasmanettes naar voren en taxiën
snel naar de noord-zuid startbaan.
Temidden van inslaande granaten
scheurt de Dakota zich los en klimt
naar de laaghangende moessonwol
ken.
Tijdens de avondconferentie van de
stafleden, staat De Castries op en
zegt rustig: „Heren, de aanval begint
morgen om 17 uur
Zijn inlichtingenofficier, kapitein Noël,
heeft van zijn agenten vernomen dat
de bewoners van de gehuchten rond
Dien Bien Phu aanzegging gekregen
hebben de volgende dag, zaterdag,
gedurende de voormiddag hun hut
ten te ontruimen. De meeste officie
ren zijn sceptisch en menen dat het
andermaal een afleidingsmanoeuvre
van Giap is.
Maar in de nacht dringt een Viet-
minh-sabotagegroep tot op de start
baan van Dien door en laat springla
dingen ontploffen, die de platen van
de baan, de enige toegangsweg tot
de vesting, openrijten en de baan
ongeschikt maken. Het commando
heeft vlugschriften achtergelaten:
„Dien Bien Phu zal uw graf wor
den".
Martinoff en André Lebon, twee cine
asten, filmen op zaterdagochtend van
achter een aarden walletje een bran
dende Curtiss als een mortiersalvo
neerdreunt. Een granaat slaat tussen
beiden in en zij worden in de afwa-
teringsgoot van de startbaan geslin
gerd. Martinoff, blijkbaar ongedeerd,
springt op, trapt op een landmijn en
vliegt in de lucht; er is practisch
niets van hem teruggevonden. Lebon
heeft zijn linkerbeen vol splinters en
het moet geamputeerd worden.
Om 17.15 uur breekt de hel in Dien
Bien Phu los. De lichten in het
hoofdkwartier gaan uit, het regent
stenen, stof en aarde. Het is een on
ophoudelijk inslaan van zware grana
ten. Kapitein Noël heeft zich niet ver
gist en Giap is nauwelijks een kwar
tier over tijd. Het einde van een tijd
perk is begonnen.
De voorposten Gabriëlle, Anne-Marie
en Béatrice worden onder het zware
geschut van Giap verpletterd en drie
dagen later dringen golven Vietminh-
infanteristen de stellingen binnen,
waarbij zij de in de prikkeldraadver
sperringen hangende lijken van hun
kameraden als spring- en loopplan
ken gebruiken.
Met het verlies van de drie noordelij
ke versterkingen is de slag om Dien
Bien Phu al practisch door de Fran
sen verloren, maar de verdedigers
houden nog bijna twee maanden
stand, 56 dagen om precies te zijn.
dank zij de verbeten wil van de pa
rachutisten, de soldaten van het
Vreemdelingenlegioen en troepen uit
de landen van de Franse Unie.
De bevoorrading moet via droppings
plaats hebben, temidden van het af-
weervuur van de Viëts. Op 23 april
zijn de Viët-troepen doorgedrongen
tot de helft van de nu al sedert we
ken verlaten startbaan en twee da
gen later is de baan helemaal in hun
handen.
Tot 29 april is nagenoeg elke drop
ping onmogelijk, omdat de meteoro
logische omstandigheden de Dakota's
en Packets in Hanoi (op de basis
Gia Lam) aan de grond houden.
Niettemin wordt op 27 april onder
deplorabele omstandigheden ge
poogd een ontzettingsoperatie uit te
voeren door materiaal en vrijwilligers
te droppen; deze laatsten (745 niet-
gebreveteerde parachutisten) komen
evenwel maar voor een deel binnen
de Franse linies terecht; de anderen
worden meteen door de Viëts afge
maakt of gevangen genomen.
Voor De Castries is het nu duidelijk
dat hem niets anders te doen staat
dan de dagen die hem vèn het einde
scheiden, te tellen.
Nog drie dagen
Zaterdag 1 mei beschikt Dien Bien
Phu nog over drie dagen levensmid
delen, 275 granaten voor de 155-
stukken, 14.000 voor de 105's en
5000 voor de mortieren.
Op 4 en 5 mei blijft het stortrege
nen. Huguette 4 is dinsdag gevallen
en een tegenaanval is afgeslagen. Op
woensdag komen weer vrijwilligers
omlaag uit de in de wolken practisch
onzichtbare vliegtuigen.
Donderdag 6 mei. Onstuimige aanval
op de hoofdverdedigingswerken. Eli
an 10 gaat om middernacht verloren.
En om 18 uur, als de avond valt,
komt aan alle georganiseerde tegen
stand in Dien Bien Phu een einde.
Zaterdag 8 mei ontvangt chefstaf ko
lonel Lalande tegen één uur in de
morgen de Vietminh-afgezanten en
geeft bevel de vijandelijkheden te
staken. En als observatievliegtuigen
in de middag overvliegen, zien zij
een bijna onafzienbare kolonne van
meer dan tienduizend gevangenen
die door de Vietminh-soldaten naar
het noorden worden gedreven.
Aan Franse zijde zijn officieel 8.221
verliezen geleden; aan die van de
Vietminh naar schatting 23.000. Tij
dens de honderden kilometers lange
mars door het oerwoud naar de ge
vangenkampen en in deze kampen
komen naar schatting in minder dan
3 maanden bijna 10.000 Franse
krijgsgevangenen om.
De „Franse" oorlog in Indochina is
ten einde. De „Amerikaanse" zal lut
tele jaren later beginnen.
JAN DRUMMEN
Foto's ROGER VIOLLET
Versterkingswerkzaamheden gingen voort ook onder Viet-mlnh-beschietlng.
Het vliegtuigwrak dat boven de meest rechtse soldaat te zien Is, is dat van
de Curtiss Commando, C-46 van „Aigle Azur". De machine werd In de mor
gen van zaterdag 13 maart geraakt door Vietmlnh-artillerievuur en onherstel
baar beschadigd. Later, eind april, installeerden de troepen van Giap een
mitrailleursnest In de cockpit, van waaruit zij lang en moordend vuur gaven
op de verdedigers.
De loopgraven die op da foto aangelegd worden, liepen bi] het begin van
de regentijd onder water en honderden soldaten vochten daarin, tot aan
hun knieën in de kleverige modder weggezakt en later In het water tot on
der hun oksels.