Zs&Ssagsassr
Voor
vriendinnen
en goede
kennissen
is
Juliana
altijd
Ju
gebleven
APRIL
Samen met ma en pa op de foto. „Zelf komisch
aangelegd, heeft prins Hendrik altijd bijzonder
veel genoegen in de guitigheden van zijn
Juliana".
DEN HAAG ..Er kwam
een prins uit den vreemde.
Niet in een karos,bespan
nen met zes paarden, maar
in een moderne two-seater
van wel zestig paardekrach-
ten, door zijn eigen gespier
de sporthanden bestuurd".
Jawel, dit potsierlijke proza
is uit een pen gewrongen
teneinde te beschrijven hoe
prins Bemhard in een beige
Fordje met het Duitse num
mer 1 A 105108 voor het
eerst officieel zijn opwach
ting kwam maken bij bruid
Julian?.
Een zeventigjarige vorstin
vertegenwoordigt ook zeven
tig jaren journalistiek, aan
haar persoon en belendende
toestanden gewijd. Daarin
grasduinen vormt kostelijke
kost. Caleidoscoop van een
leven. Lees mee met wat J.
J. H. Martyn, ridder in de
Kroonorde van Roemenië,
geholpen door „een oud-hof-
dignitaris" te melden weet.
„Gewoonlijk gaat de wande
ling koningin Wilhelmina
maakt in het park hoogstzel
den van een rijtuig- gebruik
naar het verplaatsbare pa
viljoen van prinses Juliana,
een eenvoudig gestoffeerde
woonwagen waarin het prin
sesje naar een zonnig of
schaduwrijk plekjé wordt ge
reden. Het paviljoen is speci
aal voor haar vervaardigd
opdat zij, onafhankelijk van
de weersgesteldheid, steeds
een gedeelte van de dag on
afgebroken van de verkwik-
kende boslucht zal kunnen
genieten. Is prinses Juliana
niet in of bij het paviljoen,
dan weet hare koninklijke
moeder haar zeker te vinden
in het poppen- of prinsesse-
huis waar zij zelf als kind zo
gaarne vertoefde. Een harer
liefste en heiligste plekjes
heeft de koningin thans uit
sluitend aan haar dochter af
gestaan".
Verstoppertje
verlangend naar hare moe
der uitstrekte of, wanneer zij
in het vorstelijk salonrijtuig
niet spoedig genoeg door
haar moeder op de schoot
genomen werd, daarom luide
dwong. Schreien of dwingen
doet de prinses overigens
weinig. Het is een gemakke
lijk te leiden, gewoonlijk
goed gehumeurd kind dat
de eigenschap heeft zich al
leen spelende uitstekend te
kunnen vermaken; wel op
merkelijk waar het vorsten
kind zich altijd door gedien
stigen ziet omringd".
Scbr
voet d
weinig'
In l92g
e'ec of dwingen
ae Prinses
„Koningin, zet uw
handtekening
erbij als u antwoordt,
anders kan iedereen
me wat wijsmaken
spelen
„Het is altijd een alleraar
digst toneeltje de kleine
daar te zien spelen en „ge
woon te doen", precies
zoals alle kinderen die bui
ten zijn, konijntjes of duiven
voederend, verstoppertje spe
lend met zuster Marting of
met de kleuters die haar op
uitnodiging van de koningin
een middag gezelschap ko
men houden. Wanneer dan
de koningin geheel onver
wachts ten tonele verschijnt,
recht op haar doel afgaande
of zich eerst even achter
een boom verschuilende om
haar lieveling onopgemerkt
gade te slaan, dan pas is de
vreugde van prinses Juliana
volkomen".
„Menigmaal hebben we ge
zien hoe het prinsesje, op
de arm van zuster Marting
gezeten, de kleine handjes
„Van onze koningin mag ge
zegd worden dat zij haar
kind een uitnemende, echt
Hollandse opvoeding geeft
en doet geven. Overdaad en
verafgoding worden daarbij
gemeden. Waar het pas
geeft, weet H. M. de kleine
met een vermanend woord
te bestraffen, maar ook be
spaart zij Juliana haar liefko
zingen niet, echt teder en
moederlijk, zoals iedere
rechtgeaarde vrouw die haar
kind liefheeft. Vandaar dan
ook die spontane, oprechte
wederliefde bij het prinses
je".
„Prins Hendrik verstaat er
ook aardig de kunst van
zich met de kleine bezig te
houden. Zelf komisch aange
legd, heeft de koninklijke va
der altijd bijzonder veel ge
noegen in de guitigheden en
op sommige momenten wei
nig ceremoniële uitlatingen
of handtastelijkheden van
zijn Juliana".
„Genoegens worden de Prin
ses natuurlijk niet gespaard.
Hoe jong ook, beschikt zij
over een eigen equipage,
getrokken door twee pony's,
over een eigen koetsier
de jongste en bedaardste
van het staldepartement
en over een uitgezochte col
lectie speelgoed, terwijl,
zoals het hofgebruik mee
brengt, de prinses zich ook
reeds haar eigen vertrekken
zag aangewezen".
„Mogen het prinsesje door
haar hoge geboorte nu, in
haar prilste jeugd, reeds vele
genoegens zijn ontzegd die
liet leven van een volkskind
•zo zonnig kunnen maken
aan de liefde en toewijding
harer koninklijke ouders
staan noch geboorte noch
troon in de weg om haar
toch even gelukkig te doen
zijn als ieder kind welks ou
ders in blijde en droeve
ogenblikken met hem meele
ven, smarten lenigen en een
glimlach op het gelaat tove
ren. daar waar een traan het
oog soms mocht verduiste
ren".
Ziet u het allemaal voor u?
Dan is het citeren van dit
uitvoerige fragment gerecht
vaardigd geweest, een wel
kome aanvulling op de sepia
prentjes van de film die ter
gelegenheid van de zeventig
ste verjaardag van koningin
Juliana is uitgebracht. Here-
metijd, wat hebben de media
zich tussen 1909 en nu uit
gesloofd om het doen en la
ten van het prinsesje, later
de koningin, te boekstaven
en vast te leggen.
Hinderlaag
Extreme vormen nam dat
soms aan, getuige een voor
val dat ons verplaatst naar
Taormina op Sicilië waar
Juliana eens ongestoord va
kantie dacht te kunnen vie
ren. Een leger fotografen
was op komen draven en
had haar gekiekt „in zwart
badpak", zoals het bericht
geschandaliseerd weet te
melden. De politie veegde
het strand schoon waarop
de fotografen in hinderlaag
gingen liggen. „Toen de ko
ningin hun list ontdekte,
maakte ze met haar twee
hofdames een omweg over
een nauw veldpaadje, terwijl
de Nederlandse politiecom
missaris zijn weg vervolgde
om de journalisten op een
dwaalspoor te brengen. Hare
majesteit verdwaalde en
zwierf door een wijngaard
waar geen uitgang scheen te
zijn. De politiecommissaris
moest haar tenslotte uit haar
benarde positie redden".
Kijk, juist zulke beelden zie
je niet in een herdenking
sfilm.
Nog zo'n nooit vastgelegd
tafereel, ditmaal grinni
kend, mochten koninginnen
ooit grinniken door
Juliana zelf opgehaald. Het
speelt in de tijd dat de poli
tie zich nog niet per Por
sche of helikopter verplaat
ste. Tijdens een rit naar Den
Haag, aldus het verhaal,
werd de auto van de konin
gin aangehouden door een
politieman die zich naar een
ongeval spoedde. „Mevrouw,
zou ik mee mogen rijden,
het is verschrikkelijk belang
rijk". Juliana liet hem instap
pen „en had er schik in dat
ze niet herkend werd". Toen
de agent op de plaats van
het ongeval was aangeko
men, nam hij afscheid met
de woorden die de scherp
ste tekstschrijver niet had
kunnen verzinnen; „Bedankt,
mevrouw, voor de dienst aan
het vaderland bewezen".
Ziet u het voor u?. Neus ver
volgens over de schouder
van koningin Juliana mee in
de post die ze krijgt. Tien
duizenden brieven per jaar
zijn dat er, die ze prompt
om negen uur 's morgens
begint door te nemen in
haar werkkamer. „Een sober
ingericht vertrek met veel
zon aan de achterkant van
het paleis. Uitzicht op het
park. Berkehouten bureau
waarop een portret van
Drees sr. en twee telefoons,
een gewone en een hot-line
voor de premier". Zonder de
ernst vaak schrijnend
geweld aan te willen doen
waarvan de brieven getui
gen, mag niet onvermeld
blijven dat er ook dit soort
schrijvens tussen zitten; „Ko
ningin, zet uw handtekening
erbij als u antwoordt, want
anders kan iedereen me wat
wijsmaken". Of deze: „Ziet
u, hoogheid, ik had van mijn
meester gehoord dat het op
het Lange Voorhout lekt. En
dat u het wilt laten verbou
wen. Nu wou ik u vragen of
u dat wilt laten doen door
mijn vader. Ziet u. mijn va
der weet hier niets van
want ik wou hem verras
sen".
Lampje voor
moeder
wereldoorlog, maar in neu
traal Nederland is plaats
voor het volgende krantebe-
richt: „Donderdagmiddag
werd de firma L. Bern J.
Gorris verrast door een be
zoek van de prinses aan
haar winkel aan het Rokin.
Enige gekleurde lampjes in
de etalage hadden de aan
dacht van het prinsesje ge
trokken en zij vroeg om eni
ge daarvan te mogen kopen,
hetgeen werd ingewilligd.
Heel parmantig stapte zij on
der de hoede van freule v.d.
Poll en zuster Marting op de
winkeljuffrouw toe en vroeg
om de verlangde lampjes, er
aan toevoegende dat zij de
mooiste voor haar moeder
wilde kopen. Na nog een
tijdje door de winkel te heb
ben gedribbeld en enkele
begeerde artikelen te hebben
verkregen waarvan enkele in
het rijtuig werden meegeno
men, vertrok de prinses
weer naar het paleis. Te on
geveer half zes reed het
prinsesje opnieuw uit. Zij
ging met zuster Marting per
auto van de achterzijde van
het paleis naar de tramhalte
op de Dam, stapte daar in
lijn 9 en vertrok in de rich
ting van het Sofiaplein".
Wat leren dergelijke feiten
waarvan den volke kond
werd gedaan? Bijvoorbeeld
dat het prinsesje het open
baar vervoer niet schuwde,
hetgeen meer opzienbarend
is dan men zou denken.
Weet u nog het bustochtje
dat Juliana de gekroonde
hoofden aanbood die haar
kwamen feliciteren met haar
zilveren bruiloft? De Britse
pers ontleende er het vol
gende nieuwtje aan; „Onze
koningin Elizabeth keek niet
al te vrolijk bij haar eerste
rit in een openbaar vervoer
middel. Zij scheen een ver
lies aan waardigheid te be
speuren. Snel verliet ze dan
ook de bus om te voorko
men dat ze in deze situatie
gefotografeerd zou worden".
Dan Juliana zelf. De op
blauw bloed azende pere
muskieten minnen doet ze
niet, dat is bekend. Toch
deze anecdote, spelend toen
Elizabeth van Engeland met
haar jacht Brittannia in Ne
derland op staatsiebezoek
kwam. Het wachten bij de
steiger voor de Sint-Nico-
laaskerk in Amsterdam duur
de lang en de aanwezige ra
dioverslaggever kreeg moeite
met het volpraten van de
hem toegemeten zendtijd.
Koningin Juliana merkte het
en fluisterde tegen een func
tionaris van de Rijksvoorlich
tingsdienst: „Gaat u die me
neer even wat stof geven.
Vertel hem maar dat onze
eigen koninklijke sloep niet
onder de brug door kon om
de Engelse koningin op te
halen. We hebben alles ge
probeerd. met de roeispanen
en zo. Vertelt u het hem
maar, dan weet hij waar hij
het over hebben moet".
Geen plu
Moeder en dochter in de winter van 1933 op de gladde ijzers op de ba
nen van de Haagse IJsclub.
Zo willen we haar kennen.
Juliana de Eenvoudige. Een
bericht als het volgende
wordt meteen, vertederd,
cursief en in kader gezet.
„Tijdens de onthulling van
het autonomie-monument in
Willemstad begon het te re
genen. Een marine-officier
bood de koningin een para
plu aan, maar ze schudde
glimlachend het hoofd en
duwde zacht zijn arm terug.
De meeste andere aanwezi
gen immers hadden ook
geen beschutting tegen de
regen". Of dit: „Toen konin
gin Juliana van Schiphol
naar Montreal vertrok voor
een bezoek aan prinses
Christina liet ze zich op ei
gen nadrukkelijk verzoek
fouilleren door een van de
dames van de bewakings
dienst. Alle passagiers wor
den gecontroleerd, waarom
ik dan niet?, zei ze. Ook
haar handbagage liet ze on
derzoeken".
In de tweede wereldoorlog
was Juliana een van de
meest doorluchtige vluchte
lingen- die de geallieerden
kenden. Ze werkte in Cana
da voor het Rode Kruis.
Toen koningin Wilhelmina
daar haar eerste bezoek aan
haar kleinkinderen bracht,
nam ze keurig een snipper
dag, zoals ieder ander had
moeten doen. Bij de geboor
te van prinses Margriet wei
gerde ze elke voorkeursbe
handeling. „Ze ging gewoon
naar het burgerziekenhuis
van Ottawa en kreeg er haar
baby net als iedere toekom
stige moeder uit burgerlijke
kringen. Het enige verschil:
voor de kamer waarin de
bevalling plaats vond, kon
digde de Canadese regering
tijdelijk de extraterritorialiteit
af, zodat het prinsesje toch
op Nederlandse bodem ge
boren kon worden".
Waarom Juliana tijdens het
toonaangevend onderzoek
van de Amerikaanse mode
ontwerper Blackwell tot de
tien slechtst geklede vrou
wen ter wereld behoort?
Hofcouturier Arnould Diepe-
veen geeft het antwoord.
„Ze vindt het helemaal uit»
de tijd om kleren maar een
of twee keer te dragen. Ze
vindt dat ze andere mensen
op kosten zou jagen als ze
steeds in iets nieuws zou
verschijnen. Ik wil geen luxe,
zegt ze altijd. Ik wil niet dat
iemand zich minder goed
gekleed voelt dan ik".
Voor vriendinnen en goede
kennissen is ze altijd Ju ge
bleven. Tóen ze in 1948 ko
ningin werd, legde zo'n
vriendin haar de vraag voor:
„Hoe moeten we je in het
vervolg aanspreken?" Haar
antwoord: „Wat voor raar
soort voorwereldlijk monster
denk je dat ik ga worden?
Als je ooit iets anders dan
„lieve Ju" (of „nare Ju", dat
mag ook) aan mij zou schrij
ven. betekent dat voor mij:
je mag mijn vriendin niet
meer zijn; ik ken je niet
PIET SNOEREN
