Genland
mensen
Kabinet-Van Agt zou
crisissfeer moeten aanpraten
ÊeidócSomcmt
Kernenergie is duivelse techniek99
Verdachte stemt onder aandrang
van advocaat toe in tbr
Detailhandel is
voor dieven
luilekkerland
JLITICOLOOG WUSTOP,, HANDIGE DEN UYL"
iderwijsraad
nt zich tegen
fstandige
)en
liversiteit
aenergie:
lbomvan
ïkomst!
De afwezigheid
van het verzet
De vraag blijft waarom Amin zo lang zijn verschrik
kelijke gang heeft kunnen gaan. De Afrikaanse landen-
orgamsatie OAE had een belangrijke rol kunnen spelen
in de verdwijning van Amins bewind, maar waste in
een vreemd respect voor Oeganda's souvereiniteit haar
handen in onschuld. Ook westerse landen, die meesten
tijds hun ogen sloten voor enkele uiterst vitale handels
betrekkingen die zij onderhielden met het bewind van
Amin, hadden diens verdwijning kunnen bespoedigen.
HeT gebrek aan hulp voor de Oegandese ballingen in
Kenia en Tanzania stond in schrille tegenstelling tot de
steun die andere verzetsgroepen in Afrika in ruime
mate wordt toebedeeld vanuit het westen en uit Afrika
zelf. Terwijl hier redelijkerwijs zowel rechts als links
georiënteerden gemene zaak hadden kunnen maken te
gen een gruwelbewind, bleef dat verzet juist uit omdat
de a-politieke Amin niet vatbaar was voor gepolariseer
de stellingname.
PROFESSOR DR. J. D. Fast van TH-EINDHOVEDN
LEIDSE COURANT
vrijdag 13 april 1979 pagina 13
(Van onze parlementaire redactie(
HAAG „Het kabinet Van Agt is
nder gebaat bij een crisissfeer en het
[jjdzaani alles in het werk te stellen die
sfeer op te roepen. Alleen dan kan je
isies loskweken die je anders, nooit
zou hebben. Je moet die crisiss-
Je mensen aan den lijve laten voelen
inkomensverlagingen, een rem op de
inlandse vakanties en minder collectie-
sorzieningen en je moet achterbannen
[elen om die inschikkelijk te maken.
gaan de voormannen vanzelf mee".
I raad geeft de Rotterdamse politico-
M. van Schendelen deze week de
Ing Van Agt in een interview met het
f Onderneming van het VNO, het Ver-
li van Nederlandse Ondernemingen.
If. van Schendelen, die zich een van de
„parlementologen" van ons land
baseert zijn advies op een zeer uitge
breide studie van het gedrag van de Tweede
Kamer ten tijde van de oliecrisis in de peri
ode 1973-'74. De praktijk uit die tijd heeft
volgens hem aangetoond dat het toenmalige
kabinet Den Uyl handig en met veel succes
heeft weten in te spelen op de door de olie
boycot opgeroepen crisissfeer. Van Schende
len wijst daarbij op de Machtigingswet, die
destijds in een vloek en een zucht door het
parlement werd gejaagd en die de regering
een blanco volmacht gaf op een breed scala
van sociaal-economische beleidsterreinen,
van inkomens, prijzen en huren tot gastar
beid toe. Die Machtigingswet was - zo bleek
achteraf - eigenlijk helemaal niet nodig en
is ook nauwelijks gebruikt. Wat zich wel af
tekende was het sluiten van de gelederen in
de Nederlandse samenleving onder druk van
de toenmalige crisissfeer
Hij constateert dat de crisis van toen dus
een voortreffelijke gebeurtenis voor Den Uyl
was. Volgens hem zijn er vele parallellen
tussen de situatie van 1973-'74 en nu: er is
nog steeds een olieprobleem, wellicht nog
erger dan toen, en de arbeidsverhoudingen
zijn net als in die tijd gespannen, ondanks
de unanieme erkenning van matiging. En
ook de onenigheid in het regeringskamp
gaat steeds meer overeenkomst vertonen
met de ruzies in het toenmalige kabinet Den
Uyl, constateert Van Schendelen. „Ik ver
baas me erover dat Van Agt niet van de
huidige nood een deugd maakt", stelt hij.
Dat zou dan moeten beginnen door het
scheppen van een psychologisch klimaat,
waarbij gedacht kan worden aan zaken als
olie, het begrotingstekort en de ombuigin
gen.
Volgens Van Schendelen zijn Van Agt en
Wiegel ruimschoots in staat een aardige cri
sissfeer in ons land op te roepen. „De on
middellijke winst daarvan is dat er een veel
gewilliger coalitie zou ontstaan, waardoor er
eindelijk zaken kunnen worden gedaan. De
crisissfeer heeft een katalyserende werking
op het wetgevingsproces en je krijgt als re
gering veel eerder wat je hebben wilt Ook
alle sociaal-economische partners kunnen
veel beter in het gareel gehouden worden",
meent de Rotterdamse parlementoloog.
Voorwaarde voor zo'n gunstige crisissfeer is
volgens Van Schendelen dat iedere Neder
lander die aan den lijve moet ondervinden.
Een oude maatregel als de 100 kilometer en
de gesloten gordijnen van stal halen werkt
niet meer. Hij doet de suggestie de effecten
van Bestek '81 de mensen harder te laten
voelen, maar om Engelse toestanden te
voorkomen zal de consumptie sterk moeten
worden afgeremd en zal ook in de over
heidsuitgaven moeten worden gesneden. Ook
in de creatie' van ambtenarenplaatsen moet
bezuinigd worden: uiteindelijk is WW altijd
nog goedkoper dan een ambtenarensalaris
plus overhead-kosten, is de mening van Van
Schendelen.
Vraagtekens achtek behoefte
(Van onze parlementaire redactie)
,G De Onderwijsraad, adviesorgaan van de mi-
vin Onderwijs en Wetenschappen, is fel gekant tegen
idige Open Universiteit. Volgens de raad doet mi-
Piïs er beter aan te experimenteren met een Open
versiteit, die nauw samenwerkt met gewone universitei-
hoger beroepsonderwijs, part-time-opleidingen, schrifte-
«fewijs en volwassen-onderwijs.
jjerwijsraad vraagt zich wel af of er nog wel zoveel be-
aan een Open Universiteit om de overloop van de
jde universiteiten en HBO-instellingen op te vangen. De
idaling en de teruglopende belangstelling vqor hoger
i lijken het tegendeel aan te geven. Wat dit aspect be
nt de Onderwijsraad dat het verstandiger is de be-
instellingen hun poorten ook in het weekeinde te laten
Foutief vindt de Raad, dat de Open Universiteit geen
plaats heeft gekregen in het huidige volwassenenon-
Ijeen stelt de Onderwijsraad, dat de regering er goed
fdoen om eerst eens te gaan experimenteren, in plaats
met een volledige Open Universiteit van start te
>als de Commissie-De Moor bepleit. Een experiment
t mogelijkheid van terugkoppeling en bijstelling, aldus
ADVERTENTIES
ikkendc kernreactor
'isburg. Pennsylvania
de mensheid wakker,
twordt nu echt de
[ctijd dat u het ont-
Ide boek van Robert
gaat lezen:
itoomstaat. paperback, t' 16.90
jijmscherp cn goed gedocumenteerd schetst hij
lock - met een voorwoord van lan Terlouw -
aren van kernenergie,
cn boek geschreven uit angst cn woede.
Bij elke boekhandel
Bloemen
markt
in Amster
dam
weerver-
licht
Sinds gisteren
staat de bloe
menmarkt in de
Amsterdamse Sin
gel weer feeste
lijk in het licht.
Ook de Muntto
ren (achtergrond)
is gesierd met
gloeilampen, in
verband met het
feit dat het hon
derd jaar geleden
is dat de gloei
lamp werd uitge
vonden. Ondanks
de roep om ener
giebesparing
heeft de gemeen
te Amsterdam
haar lijst met te
verlichten objec
ten dit jaar uitge
breid.
GIJZELINGSDRAMA GROENLO IN HOGER BEROEP
(Van een onzer verslaggevers)
ARNHEM Een verrassende wending
kwam er gisteren voor het gerechtshof
in Arnhem in de berechting van de
Groenloër L.B. (40) die op 26 september
vorig jaar een huisarts door een been
schoot en een verpleegster twee dagen
lang gijzelde. De politie wist, zoals be
kend, de verpleegster na een verrassing
sactie op het huis van B te bevrijden.
Nadien had B. geweigerd actief mee te
werken aan een ter beschikkingstelling
zoals de rechtbank in Zutphen destijds
had bevolen ewn ging hiertegen in ho
ger beroep. De Maastrichtse advocaat
mr. M.Moskowicz, die op verzoek van de
verdachte gisteren voor het Arnhemse
gerechtshof de verdediging op zich geno
men nam, wist na veel praten de man
ervan te overtuigen dat een tbr voor
hem het allerbeste zou zijn.
Die mening onderschreef de Zutphense
districtspsychiatèr dr. G.H. Strobos. Deze
had bij de zitting in Zutphen weliswaar
afgeraden om B. een onvoorwaardelijke
tbr op te leggen, maar dat kwam, als ge
zegd, alleen omdat de verdachte in die
dagen op geen enkele wijze te beïnvloe
den was. B. was in appèl gegaan omdat
hij de straf van de Zutphense rechtbank
- vier jaren gevangenisstraf plus een on
voorwaardelijke tbr - onjuist achtte,
waarna ook de officier beroep aanteken
de. Hofpresident mr. L.van Eupen trok
terstond van leer tegen verdachte B. Hij
merkte onder meer op: „Het publiek was
buitengewoon verontwaardigd wat u
deed. Het is een van de lafste feiten die
je je kunt voorstellen".
Toen B. opmerkte dat hij en zijn vrouw
in grote spanningen leefden en geld no
dig hadden, stelde de president: „Jawel,
maar men zal met de oren klapperen als
men hoort wat u allemaal aan spullen in
huis had". De president somde een heel
rijtje op. „U kunt het nauwelijks alle
maal in huis bergen", vond mr. Van Eu
pen. De verdachte zorgde daarop voor
een verrassing. Hij erkende zonder om
wegen dat hij destijds, na hem te heb
ben ontboden, met opzet de Groenlose
huisarts Zandstra in het been had ge
schoten.
Tot dan toe had B. de opzet daarvan al
tijd ontkend. „Die dokter moest maar
eens voelen hoeveel pijn wij hadden ge
leden. Wij wilden aandacht voor onze
zaak. Ja, ach, ja, het was een soort
wraakneming op de maatschappij". Zoals
men zich herinnert was de wao-uitkering
van B's vrouw gestaakt, althans vermin
derd en dat was de reden dat er een gij
zeling werd uitgevoerd op de verpleeg
ster Yvonne Wassink.
Nadat opnieuw het psychiatrisch rapport
van dr. Strobos was behandeld, met
daarin een sombere prognose omdat B
een onberekenbaar, agressief karakter
bezit, zorgde raadsman mr. Moskowicz
voor de grootste verrassing. Hij zei moei
te met de verdediging van B. te hebben,
vandaar dat hij hem had geadviseerd
toch maar een tbr-behandeling te onder
gaan. B. had daarin uiteindelijk toege
stemd. „Een onverwachte ontwikkeling",
moest ook de psychiater erkennen. „Ik
sta overigens nog positief tegenover een
tbr voor B. en vooral omdat hij zelf nu
wèl gemotiveerd is. Eigenlijk had hij die
behandeling al tien jaar geleden gehad
moeten hebben". Uitspraak op 26 apriL
Met een zucht van verlichting zullen velen vernomen
hebben, dat het schrikbewind van de Oegandese dicta
tor en massamoordenaar Idi Amin over het eertijds zo
welvarende Oeganda omver is geworpen door Tanzania-
nen en een groep ballingen onder leiding van de vroe
gere conrector van de Oegandese Makarere-universiteit,
dr. Yoesoefoe Loele.
De meesten van deze ballingen hebben jarenlang moe
ten wachten tot er voldoende steun was verzameld om
het tegen Amin op te nemen. En dan nog was de steun
voor de Oegandese ballingen vanuit het arme Tanzania
slechts toereikend voor een zeer langzame opmars te
gen een dictator, een actie die ook nu nog bij lange na
niet is voltooid.
Deze man, aan wie zo'n groot instinct voor overleven is
toegekend, kon tenslotte internationaal overeind blijven
omdat hij aangezien blééf worden als de leider van een
land. In zijn tragi-komische optreden riep hij lange tijd
niet slechts hilariteit op, maar van velen ook minzaam
zwijgen en het respect-voor-een-staatshoofd, terwijl hij
in feite een niet van genialiteit ontblote misdadiger
VOLGENS BEVEILIGINGSDESKUNDIGEN
UTRECHT (ANP) Beveili
gingsdeskundigen hebben
vastgesteld, dat de detailhan
del een soort luilekkerland
voor dieven geworden is. Per
dag wordt er voor miljoen
gulden aan goederen uit de
winkels gestolen, waarvan
tweederde terechtkomt in de
zakken van het personeel. Al
dus tenminste drs. L. de
Vries van het Institunt voor
Sociale communicatie en
Marktonderzoek.
Bij onderzoekingen is het drs.
De Vries gebleken, dat win
kelpersoneel „nogal moeite
heeft met het trekken van de
lijn tussen wat wél en wat
niet door de beugel kan." Er
zouden bijvoorbeeld cassières
zijn die zich bedienen van
handlangers als klant, waar
door aan de kassa „gefoe-
seld" kan worden. Het vak
blad van detaillisten voor le
vensmiddelen weet dit te mel
den en voegt er tevens aan
toe dat een deel van het per
soneel er ondermaatse taa
kopvattingen op na houdt.
Het blad beschuldigt dit per
soneel van onverschilligheid,
luiheid, weerbarstigheid of in
het algemeen van een weinig
positieve instelling.
De dienstenbonden van de
FNV betreuren het dat de be
weringen in bedoeld blad niet
door hard cijfermateriaal zijn
onderbouwd. Bestuurder Van
der Gouw van deze bonden
trekt het in twijfel of het per
soneel inderdaad zoveel steelt
als drs. De Vries aangeeft
Betonwerker maakt dodelijke val
ROTTERDAM (ANP) Een 54jarige Spaanse betonwerker,
wonende in Delft, is gisteren op een Rotterdams bouwwerk na
een val van negen meter omgekomen. Volgens de politie is de
werkvloer, waarop de man zich bevond, door onbekende oor
zaak weggezakt.
Vangstverbod
schol bij
Denemarken
DEN HAAG (ANP) De Ne-
derlandse zeevissers mogen
tot het einde van dit jaar in
het Skagerrak en het Katte
gat bij Denemarken niet meer
op schol vissen. De zeevissers
hebben de aan ons land toe
gewezen hoeveelheid van
1.135 ton schol in deze wate
ren al opgevist
*15-16
april
NDOOR
RDRECHT
Paaszaterdag
ten 2e paasdag
Mags en 's avonds
met o.a.
N CRAMER
RIO HELLENIQUE
10.-12.50 en 15.-
I. en kaarten
RWCHAL
IDR6CHT
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT „Kernenergie is een duivelse
techniek en het grootste en dreigendste ge
vaar wat op ons afkomt. Al onze defensiein
spanningen zouden er eigenlijk tegen gericht
moeten zijn". Op deze ongekend heftige ma
nier fulmineerde gisteren in Utrecht de Eind-
hovense hoogleraar prof.dr. J.D. Fast tegen
kernenergie. Hij deed dat tijdens de presenta
tie van het eerste Spectrum Jaarboek, dat
„een verslag wil zijn van 365 dagen wereld
geschiedenis, maar tevens wil bijdrage tot
encyclopedische kennis".
Veel feller dan in het Jaarboek keerde profes
sor Fast zich gisteren bij de presentatie van
het boek tegen het fenomeen kernenergie,
waarbij hij de kansberekeningen ten opzichte
van een groot ongeval in een kernreactor als
„waardeloze flauwekul" bestempelde, omdat
er in dat opzicht zijns inziens nog zo veel ge
fundeerde' detailkennis van kernreactoren ont
breekt. Hij noemde in dit opzicht de kewrnre-
actor in Harrisburg.
„Bovendien hebben die kansberekeningen be
trekking op papieren reactoren, waarbij uitge
gaan wordt van de veronderstelling dat ze be
diend worden door nooit falende mensen in
stabiele en vredelievende naties", aldus profes
sor Fast Hij toonde zich ongerust over de
aangekondigde brede maatschappelijke discus
sie over kernenergie in Nederland, omdat
zijns inziens het gevaar dreigt dat deze discus
sie gebruikt zal worden door de overheid in
de trant van „Hoe praat je de mensen kerne
nergie aan?".
Uitvoerig ging de Eindhovense hoogleraar in
op de gevolgen van een eventuele nucleaire
ramp, waarbij hij onder meer het voorval uit
1957 in de Sovjet-Unie aanhaalde, waar in dat
jaar sprake is geweest van een „radio-actieve
eruptie". „Het Rode Leger", zo ging hij voort,
„heeft honderden vierkante kilometers van het
betrokken gebied afgesloten (voor de oor
spronkelijke bewoners), de steden en de dorp
jes vernietigd en de zaken twintig jaar geheim
kunnen maken. Ook de Amerikaanse CIA die
er weet van had, heeft erover gezwegen, om
dat men de Amerikaanse publieke opinie niet
anti-kernenergie wilde maken". Het grootst
denkbare ongeval in een kernreactor noemde
prof.Fast het uit elkaar springen van het reac
torvat, hetgeen niet alleen naar zijn mening
duizenden doden als gevolg van radioactieve
straling tot gevolg zal hebben, maar waarbij
ook grote delen grondgebied voor honderden
jaren onbewoonbaar zullen worden. „Het is
krankzinnig dat we doorgaan met kernener
gie", zo betoogde hij.
Met prof.dr. Fast uit Eindhoven is er een
nieuwe publicist in de rij van tegenstanders
van kernenergie bijgekomen. Dat de redactie
van het Spectrum Jaarboek juist iemand met
een dergelijke uitgesproken opvatting heeft
uitgekozen voor het eerste deel van een elk
jaar terugkomend boek, bewijst dat de in
vloed van de anti-kernenergiebeweging, al
thans in Nederland, toeneemt
Klachtrecht voor
minderjarige in
rijksinrichting
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Het kabinet
zal binnenkort bij de Tweede
Kamer een wetsontwerp in
dienen waarin wordt voorge
steld de rechtspositie van
minderjarigen in rijksinrich
tingen voor de kinderbescher
ming te verbeteren.
Het wetsontwerp opent de
mogelijkheid dat een minder
jarige in een rijksinrichting
beklag kan doen over ver
schillende beslissingen van de
directeur, zoals het opleggen
van straf of het weigeren van
bezoek. De klachten kunnen
worden ingediend bij de com
missie van toezicht bij de in
richting. Deze kan de beslis
sing van de directeur herzien.
Akkoord over
tuinbouw-cao
UTRECHT Uitbreiding van
de mogelijkheden tot ver
vroegd uittreden vanaf 63
jaar met ingang van 1980,
een reële loonsverhoging van
0,75 met terugwerkende
kracht vanaf 1 maart, een ex
tra vakantiedag en een ver
hoging van de minimum va
kantietoeslag.