Portret van Peter Schat
speels en infqrmatief
Ruzies worden uitgevochten
in nieuwe serie „Dallas"
Gering aantal
afwijzingen
van tv-spots
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVON
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 12 APRIL 1979 P
Na het wat wijsneuzige tele
visie-portret dat Hans Hul-
scher eerder maakte van de
componist Louis Andriessen,
die an een katheder voort
durend een leerzaam vinger
tje opstak, zet de NOS de he
dendaagse componistenserie
voort met een portret van
Peter Schat; aansluitend hier
op wordt uitgezonden diens
eerste symfonie opus 27. Por
tret en symfonie worden don
derdag 12 april van 22.00 tot
23.55 uur via Ned. I op de
buis gezet: aardiger, boeien
der en informatiever dan het
programma rond Andriessen.
De aanpak van Hulscher
geeft Schat alle vrijheid zijn
motieven uit de doeken te
doen: wat hij componeert en
waarom. De kijker krijgt bo
vendien een inzicht in de re
den waarom hedendaagse
componisten zich niet meer
bezig houden met menuetten
in G, maar ook zijn opgehou
den met vreemde experimen
ten. Dit geldt althans voor
Peter Schat, die daar precies
en duidelijk over is.
Informatief hoogtepunt uit
het programma is het mo
ment waarop Schat aan de
piano zit en een willekeurige
toon aanslaat. Hij doet met
die toon wat hij kan, maar
als componist kan hij met die
éne toon weinig beginnen.
Schat voegt er een tweede
toon aantoe, een grote terts
hoger en het klinkt aange
naam. Maar nog steeds vor
men die twee tonen geen ma
teriaal voor een hele symfo
nie. Anders wordt het, wan
neer een derde toon erbij
komt en een bekend akkoord
ontstaat. Zo bekend, dat
Schat kan laten horen hoe
Beethoven met dit akoord be
zig is geweest en er het eerste
deel van zijn Derde Symfonie
van maakte.
Schat: „Dergelijke akkoorden
zijn al zo vaak gebruikt en
zijn voor mij dermate bekend,
dat ik iets anders wilde
doen". Ter illustratie slaat hij
de twee eerste tonen nog eens
aan, maar als hij er een dis-
Onder het kopje „Wat doet de componist" zendt de NOS na
eerste symfonie uit.
sonerende derde aan toevoegt,
krijgt hij wezenlijk iets an
ders: die derde toon hoort
duidelijk niet in het bekende
rijtje thuis. „Dit akkoord ken
de ik nog niet", aldus Schat
en dit onbekende was voor
hem voldoende reden om er
mee aan het werk te gaan.
„Maar zo werkte Beethoven
ook", voert Schat aan. „Die
had de moed te doen wat hij
moest doen, ongeacht de con
sequenties". Ook in ander
verband slaat Schat een brug
tussen Beethoven en de he
dendaagse componisten: „Na
Beethovens zevende en derde
symfonie en zijn Missa So-
lemnis; kón het nog mooier?
Waarom moest er dan iets
veranderen?"
Deze rethorische vraag wordt
door Hulscher beantwoord
met beelden uit Schats Provo-
tijd, waarin werd geknaagd
aan de wortels van lang ge
hanteerde tradities. Dus ook
aan die van de muziek, waar
van de basis moest worden
veranderd om tot iets nieuws
te komen. Afgezien van aardi
ge beelden van een poging
om althans een deel van 280
op straat afgepakte gitaren
uit het gebouw van het Kan
tongerecht te roven, is het de
moeite waard te zien hoe
Schat duidelijk maakt hoe de
oude klassieke muziek gea
nalyseerd kan worden en hoe
de nieuwe muziek aan nieuwe
regels is gebonden. „We wil
den af van de oude samen
hang", aldus Schat. „Maar we
wisten niet wat we dan wel
moesten. In het begin moch
ten we doen wat we wilden
en alles was goed".
Na de uitvoerige uitleg van
Schat die overigens nooit ver
velend wordt, volgt de uitvoe
ring van zijn eerste symfonie
door het vorig jaar jubileren
de Concertgebouworkest, on
der leiding van Collin Davis.
Peter Schat en zoon Bas.
De uitvoering is overigens
ook via de radio in stereo te
volgen en gezien de hoeveel
heid geluid die het orkest
soms dient te produceren, is
de radio te verkiezen boven
het luidsprekertje van het tv-
toestel.
Over het werk van Schat zijn
de meningen sterk uiteenlo
pend. Met name zou men het
de Amsterdamse componist
kwalijk nemen, dat hij „een
stap terug" heeft gedaan, al
thans geen grapjes uithaalde
met bijvoorbeeld rammelende
sleutelbossen in de fagot of
andere onzin. Resultaat is in
elk geval, dat Schat zijn pu
bliek geen raadseltjes voor
houdt en zijn werk ten minste
is te volgen, hoewel men er
moeite voor moet doen. Want
eigentijds is Schat ook in zijn
muziek heel duidelijk.
„Maar", zegt hij, „ik werk
niet voor deze wegwerpmaat
schappij, maar voor deze en
volgende generaties". Later
zou hij nog opmerken dat
men veel eigentijdse muziek
moet beluisteren om aan de
nieuwe muziek te wennen.
Maar Schat hanteert wel goe
de uitgangspunten en ook re
aliseert hij zich de waarde
van zijn voorgangers. Hij laat
niet onvermeld dat zijn vader
een bloeiend bakkersbedrijf
in Utrecht had en zijn moe
der als huisvrouw te boek
stond. „Maar ik wist op mijn
zevende al, dat ik componist
wilde worden. Waarom? Om
dat mijn vader óók goed pia
no speelde. Daarom ging ik
naar het concervatorium;
mijn vader heeft me daar al
tijd in gesteund". De felicita
ties van Collin Davis, na af
loop van de uitvoering van
Peters eerste symfonie die
ook op de plaat is te beluiste
ren zal de hele familie
Schat goed hebben gedaan.
Via de televisie is het hele
verhaal van Schat te volgen:
een boeiende registratie van
het leven van een kunstenaar
die altijd wist wat hij wilde.
Schat: „Ik hoop negen symfo
nieën te schrijven". Waarmee
hij zijn verbondenheid met
zijn beroemde voorgangers
benadrukte.
F.J.-BROMBERG
De AVRO heeft in Amerika
bij CBS de familie-serie
„Dallas" aangekocht. Het
vijfdelige verhaal dat zich af
speelt in Texas gaat over
twee families, de E wings en
Barnes, die grondig met el
kaar overhoop liggen. Grote
consternatie ontstaat er dus
als de jonge Bobby Ewing,
een rol van Patrick Duffy in
Nederland bekent als „De
man van Atlantis", en Pame
la Barnes hun families te
kennen geven met elkaar te
willen trouwen.
Ned.II, 21.40 uur.
Werk
In de derde aflevering van de
serie „Werk" worden er enige
voorbeelden gegeven van
deeltijdarbeid.
Ned.1,19.50 uur.
De Ombudsman
In het tweede deel van het
VARA „Ombudsman"-pro-
gramma „De dokter kan niks
vinden" blijkt uit een onder
zoek dat door de NIPO werd
gehouden dat veel mensen li
chamelijke klachten hebben,
waarvoor de huisarts geen
duidelijke oorzaak kan vin
den.
De meest voorkomende
klachten zijn y gewrichten,
rugklachten, hoofdpijn en
buikpijn. Frits Bom praat
met patiënten waarbij de arts
niks heeft kunnen vinden.
Ned.1,21.05 uur.
Toppop
Hoofdrolspelers in de nieuwe serie „Dallas" met v.l.n.r. David Wayne als Barnes, Victoria Principal als
Pamela. Patrick Duffy als Bobby Ewing en Jim Davis als John Ewing.
Joost Prinsen
Joost Prinsen zingt in een
programma dat rond hem ge
maakt werd liedjes van Wil
lem Wilmink en Hans Dorres-
Ned.1,20.30 uur.
De nieuwste hits en de groot
ste stijgers in „Toppop",
waarin ook de concert-agenda
en elpee-nieuws.
Ned.II, 19.05 uur.
Puzzeluur
Jos Brink presenteert „Puzze
iuur" met daarin de spelletjes
„Topscore" en „Telecross".
Ned.II, 20.40 uur.
Under berg
mag niet
zeggen
gezond te
zijn
HILVERSUM - De fir
ma Underberg Nederland
bv in Roermond mag
geen Underberg-reclame
voor de televisie meer
uitzenden, waarin wordt
gesuggereerd dat die
drank een goede gezond
heid bevordert.
De reclameraad heeft dit
bepaald na een klacht
van de heer J. van der
Wilk uit Amsterdam, die
bezwaar had gemaakt te
gen de televisiereclame-
films van Underberg bv.
Zijn klacht is gegrond
verklaard.
De reclameraad is het
met de heer Van der
Wilk eens dat de recla
mespot van de kruiden
bitter Underberg in strijd
is met een artikel van de
drank- en horecawet.
Daarin staat dat geen en
kel verband gelegd mag
worden tussen gebruik
van alcoholhoudende
drank en de gezondheid.
Van onze radio- en tv-re-
dactie
HAARLEM Vanaf de in
voering van de etherrecla
me in 1967 tot en met 1978
zijn aan de Stichting Ether
reclame (STER) in totaal
12.586 televisiereclamefilms
voor uitzending aangeboden
en vanaf 1968 9.635 radios
pots. Van deze reclame
boodschappen werden er
door de STER voor de tele
visie 127 definitief afgewe
zen en voor de radio 185.
Dit staat in het jaarverslag
over 1978 van de reclame
raad. Volgens de reclame
raad is het geringe aantal
afwijzingen in 1978 127 van
de 884 aangeboden televi
siespots en 24 van de 1.166
radiospots het gevolg van
overleg tussen adverteerders
en STER vóór aanbieding
van filmpje of spot.
Vanaf de invoering van de
etherreclame tot en met
1978 werd 43 maal door een
adverteerder een beroep in
gesteld tegen een beslissing
van de STER tot afwijzing
van een voor uitzending
aangeboden reclamespot op
grond van toetsing aan de
voorschriften voor de Ne
derlandse etherreclame. In
23 gevallen werd de afwij
zing gehandhaafd en in 20
gevallen werd het beroep
van de adverteerder ge
grond verklaard, aldus de
reclameraad.
Tot en met 1978 werd vol
gens de reclameraad 127
maal een klacht bij haar in
gediend tegen een door de
STER uitgezonden reclame
boodschap. Van die klach
ten Werden er 47 gegrond
bevonden en 80 ongegrond.
De VPRO beëindigde gisteren
het gedramatiseerde Drieluik
van Hans Hijlkema dat onder
de titel „In het belang van
Uw kind" veel wel en wee,
vooral het laatste, van de kin
derziel blootlegde. Het krappe
budget in aanmerking 'geno
men waarmee deze omroep
moet werken, zodat geld voor
elke produktie die maar even
uit de raming valt, bij elkaar
moet worden geschraapt, mag
van een respectabele prestatie
worden gesproken. Niet alleen
om het soort onderwerp, zo
veel ideeels wordt er heus
niet vertoond op de buis, ook
om de naar de werkelijkheid
nagebootste gedramatiseerde,
deels door professionals deels
door amateurs gespeelde op
zet. In het laatste deel was
opnieuw een agressief jonge
tje het middelpunt. Het kind
zond op school pijltjes af op
de onderwijzeres en dat ging
te ver om nog te spreken van
een gezond reagerende knaap.
De ouders, dit keer gespeeld
door Marja Kok en Gerard
Thoolen, te druk aan het
werk om zich veel met de
kinderen bezig te houden, za
ten er maar mee. Het Jtind
zelf niet minder. Hoe subtiel
je zoiets moet aanpakken
werd niet al te analytisch uit
de doeken gedaan. Het is dan
ook geen Teleac-cursus maar
gedramatiseerd toneel, aan de
hand van een geval uit de
praktijk, en met gespeelde
aanduidingen bereik je zoals
het geval was in het hele
drieluik, heel goed het gewen
ste effect. Bij Kenmerk kwam
hierna Pekings officieuse
woordvoerster, de schrijfster
en arts Han Suyin aan het
woord. Menig feministe mag
haar rapheid van tong, de
slagbaarheid waarmee ze
haar ondervrager Jaap van
Ginneken het discussiegras
voor de voeten wegmaaide,
benijden. Wat zij in een half
uurtje aan verkeerde begrip
pen over het moderne China
rechtzette, was ongemeen
boeiend voor wie nu eens wat
meer wilde horen over het
hemelse rijk. Zigzaggend gaat
dat land naar een toekomst
met nog vele verrassingen.
Een kwaam woord over Chi
na wilde ze niet horen. Een
paar opmerkingen heb ik ge
noteerd: Peking is niet tegen
de Sovjet-Unie, maar tegen
het imperialisme in de Sovjet-
Unie en trouwens tegen elk
imperialisme. En: een cock
tailparty telt volgens Chineze
maatstaven honderdduizend
mensen, waar praten wij hier
dan eigenlijk over. Panora-
miek keek in de Antilliaanse
keuken. Nog even en Schraal
hans moet daar keukenmees
ter worden, want het bank
roet staat voor de deur. Toch
gaat men er naar 's lands
wijs gewoon door met feest
vieren en het organiseren van
dure congressen. De NOS
bracht op het eerste net een
herhaling van het Duitse tele
visiespel „Het reservaat".
HERMAN HOFHUIZEN
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Journaal voor slechtho
renden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort voor Turken
18.55 Journaal
VARA
18.59 Popeye, tekenfilm
19.05 2 voor 12, quiz
19.50 Werk, afl.3
20.30 Liedjes van Joost Prinsen
21.05 Ombudsman
NOS
21.37 Journaal
21.55 Fabeltjeskrant voor de
groten
22.05 Wat doet de componist?
24.00 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Journaal voor slechtho
renden
18.55 Journaal
AVRO
18.59 De Astronautjes
19.05 Toppop
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.27 Superschot
20.40 Puzzeluur
21.40 Dallas, TV-serie, afl.1
22.30 TeleVIzler Magazine
23.15 Sportpanorama
NOS
23.45 Journaal
DUITSLAND 1
18.00 Wilde Tlere. 18.20 Hier 1st-
Köln. 18.50 Journaal. 19 Vor-
etoes In -die Vergangenhelt
(...mft dem Lackprofil). 19.15
Mlke Andros, Reporter der
Groestadt (Der Glückllchma-
cher).
20.15 HlerundHeute
20.45 Splel um 4tel vor 8 (Erleaene
Verbrechen und makelloae
Morde: Flltterwochen)
21.00 Journaal
21.15 Beelegt, bezetzt, getellt
(Deutschland 1944-1949), afl.2
22.00 Rund um dat Musical
23.00 Zu Gast (Georges Moustakl en
Al Jarreau)
23.30 Tagesthemen
24.00 Schubert Ueder
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Slndbad, te
kenfilmserie. 18.40 Die Dreh-
schelbe. 19.20 Spannagl
Sohn, TV-serfe (Anregungen
aus der Grossstadt).
20.00 Journaal
20.30 Dalll-Dalll, spelprogramma
22.00 Journaal
22.20 Neun mlt elner Stlmme? (De
EEG In de wereld)
DUITSLAND 3
WDR
19.00 Sesamstrasse. 19.30 |Paa
Physlk (Kraft und Bmnst
•«.2). glee
20.00 UFO, longerenmagazliM
20.45 Regionieuws
21.00 Journaal
21.15 Die grosse Illusion (Ui
Illusion), Franse it—~
(1937) van Jean Renoir
23.05 Galerie, cultuurkronlek f
23.35 Filmregisseur Jean Rsnl I
0.20 Journaal
ENGELAND
BBC 1
18.05 John Craven's
18.10 Blue Peter. 18.<
naai. 18.55 NatlonwU
Tomorrow's World.
20.20 Top of the Pops.
20.55 Blankety Blsnk, spi
ma
21.30 Potter, TV-serle
22.00 Journaal
22.25 The good old Days
23.15 The silent Witness
BBC 2
19.35 A Death reported. 19J
the Boat comes in, TV-»
20.40 Journaal
20.50 Newsweek
21.30 The Paper Chase, TV-
22.20 Mac Beth, opera van V»
0.40 Journaal
BELGIE NED. 1
18.00 De Tovermolen. 18.0S
mons. 18.30 De veri
ling, leugdserle, afl.1
Dick Cavett's
19.12 Standpunten.
Morgen. 19.45 Journal! w
20.10 Muppet Show (met Ro joe
ler)
20.35 Panorama
21.25 Middeleeuws
22.20 Journaal
BELGIE NED. 2
BELGIE FRANS 1
18.00 Toumal, Jeugdserie, afl.r
Zigzag, spelprogrammi
Arts-hebdo, kun»tfPD
19.15 Antenne-Solr. ne
Journaal. 19.50 Suggtifrim
20.00 Autant savolr, infom
IDI
kla
brlek
20.20 Francois et le chemlnj
lell (Brother Sun,
Moon), speelfilm (197)
Franco Zefflrelll
22.35 Journaal
22.50 Le Carrousel
filmnleuws
BELGIE FRANS 2|
20.00 Belglè-Spanje, voetbal w
Lei
NEDERLAND 1 en 2
NOS
13.00 Journaal voor slechtho
renden
DUITSLAND 1
11.30 Paasprogrammaoverzlcht
Eln Abend In Hlmmerod, Gre
goriaanse gezangen. 12.50
Portret van Uv Ullmann.
13.55 Verschollen In Japan
(Escapade In Japan), Ameri
kaanse speelfilm (1957) van
Arthur Lubln. 15.25 Eln Deut-
tches Requiem (Brahms).
16.45 Und wieder spring' Ich
Ober PfOtzen, Jeugdfilm.
DUITSLAND 2
13.00 Overzicht 13.25 Worte und
Muslk zur Passion. 1,
ropéischer Elntopf?
Journaal. 15 Schüler-Q
15.45 Die Brüder I
Zweedse Jeugdfilm (1|>
Olie Hellbom i
grens boek.
Korczak, pedagoog.
ENGELAND
the King. 17.40 On loci ID
mr
BBC 2 I
12.00 Play School. 12.30 Meuv
Passion. 17.35 Cry tf t
ved Country, EngelM r
film (1951) van Zoltai
naar Alan Paton's bosk
BELGIE NED. 1 ei
15.30 De man met de geli
nen, Jeugdfilm. 16.25
documentaire.
HILVERSUM 1
18.11 (S) Hier en nu. 18.30 (S) In
beweging. 18.45 (S) Léger des Heils
kwartier. 19.02 (S) De wereld zingt
Gods lof. 19.55 Op de man af. 20.02
(S) 't Is Tedtijd. 21.02 (S) Kerkorgel
concert. 21.40 (S) Literama-donder-
dag. 22.02 (S) Bij de tijd. met om
22.50 Politiek bekeken. NOS: 23.02-
24.00 (S) Met het oog op morgen.
HILVERSUM 2
IKON: 18.05 Kleur AVRO: 18.35 Over
heidsvoorlichting: Vast en zeker,
progr. van het ministerie van Sociale
Zaken. 18.50 AVRO-Info. 19.00 Zo
hoor je nog eens wat. 19.20 (S) In
de kaart gespeeld, klass. ve
21.00 Het kan niet altijd kavi
hoorspelserie (2). 21.47
Faure (II), romantische
22.30 Nws. 22.40 (S) Klass.
muz. NOS: 23.10 (S) Moderni
muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM 3
P.P.: 18.03 Uitz. van D '6f
18.13 (S) De Avondspits met
onale Hitparade. TROS: 1!
Poster. 20.02 (S) Europarad
(S) Sesjun, jazz en blues livi
24.00 (S) Hugo
LP-werk.
GelS-l
femfltsrit KR0: 0000 Nws- 002 (S)
S De Nachtspiegel. 1.00 Nws.
1.02 (S) Tussen de hoezen
met Winfried Povel. (2.00
Nws.) 3.00 Nws. 3.02 (S)
Herrie of Harry op 1. (4.00
en 5.00 Nws.) 6.00 Nws. 6.02 (S)
Country Time. 6.50 Het levende
woord. 7.00 Nws. 7.02 Echo. 7.13 (S)
Even na zeven. (8.00 Nws. 8.02
Echo. 8.13 Pastoor Raadschelders).
9.00 Nws. 9.02 (S) Anne van Eg-
mond. (10.00 en 11.00 Nws.) 11.59
Bericht vastenaktie. 12.00 Nws. 12.02
(S) Hans van Willigenburg. (13.00
Nws.) 14.00 Nws. 14.02 (S) De har
monie is laat vandaag. 15.00 Nws.
15.02 (S) Gastenmiddag. (16.00 Nws.)
17.00 Nws. 17.02 (S) ....En zo hoort
het ookl
VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Och-
tendgymn. 7.20 VPRO-Ex-
press, gevar. progr. (7.30,
8.00 en 8.30 Nws.) 9.00
\nt-U Gymn. v.d. vrouw. 9.10 Wa-
terst. 9.15 Express-VPRO.
sociaal-cultur. progr. NCRV: 10.30
Waar praten jullie zo druk over?
AVRO: 10.45 Avro-lnfo. TROS: 11.20
Week in - week uit, vrouwenprogr.
12.26 Meded. v. land- en tuinb. 12.30
Nws. 12.35 Aktua. NOS: 13.00 Nws.
13.11 Meer over minder. 14.20 Op de
zeepkistkomt u maar! 14.45 't
LE
Ich
Kan van nut zijn (14.45
precht. 15.00 Ontmoetingen
boeren en burgers. 15.15
voor citroenen). 15.30 Van
dactie (15.30 Kijk op de
reld. 16.10 Kijk op West-He
16.20 Praten met de ministe
Journalistenforum) VOO: 17.1
Hadi0- sch
EO: 7.02 (S) Ri
W drie. 8.03 (S) EOL
A v daad-Memo. 8.05 l™*1
P-H sein. 9.03 (S) De
fruitmand. 10.03 (9 te.
der ure. NCRV: 1
Pop non stop. 12.02 (S)
dag. VOO: 14.03 (S) TipparsK, w
(S) Popjournaal. 15.30 (S) Top'
=5=5 NOS: 7.00 Nws. ^1
Vroeg klassiek. 9dmii
43QL..9.02 Muziek uit dt de
L eeuwen en Ren^vjp
KjkSa» 9.30 (S) Vrijdagm»
eert. VOO: 11.00 -v'
ziek voor miljoenen, deel 1
terview. 12.00 Nws. 12.02 ««Is
waar? Telefoonkwis. 12.15 Jjj^
ziek voor miljoenen, deel l
13.00 (S) (S) Klankspieg^,
Nws. 14.02 (S) Woord der f
14.20 (S) Liturgische »v0(
VPRO: 15.00 (S) Muziek op v»
