)roblemen op Antillen Ireigen uit de hand te lopen t )DR wil terugdringing ,intershop-socialisme" Israëlische ministers stellen bezoek uit ESTDUITSE MARKEN MOETEN ORDEN INGELEVERD Warenhuis in Boekarest in de as gelegd Carter tot oliemaatschappijen: Zoek nieuwe energiebronnen België: minder olie voor verwarming NA BOMAANSLAG IN TEL A>I\ Israëlische luchtaanval op zuidelijk Libanon -JITENLAND LEIDSE COURANT WOENSDAG 11 APRIL 1979 PAGINA 15 De markt van Tel Aviv waar gistermiddag een bom ontplofte. TEL AVIV (AP) Israëli sche gevechtsvliegtuigen heb ben gisteren aanvallen uitge voerd op Palestijnse kampen in het zuiden van Libanon, vijf uur nadat een Israëliër was gedood en 33 anderen gewond geraakt door een bo montploffing op een drukke markt in Tel Aviv. Bij de Israëlische vergelding sactie, die gericht was op ba ses van de Palestijnse bevrij dingsorganisatie bij Damour aan de Middellandse Zee en Ras El-Ain, ten zuiden van de havenstad Tyrus, zijn volgens een communiqué van de PLO in Beiroet „tientallen" gewon den gevallen. Ook het vluch telingenkamp Rasjidiyech en het aangrenzende gehucht Ma'aliech zouden volgens de PLO zijn aangevallen. Een woordvoerder van het Radica le Democratisch Front voor de bevrijding van Palestina (DFLP) deelde mee dat drie inwoners van Rasjidiyech wa ren gedood en een gewond Palestijnse verzetslieden neo- ben vanmorgen vanuit Zuid- Libanon raketten afgevuurd op de Israëlische stad Kirjat Sjmona. Een vrouw werd daarbij gewond. iekf Ccal ui HAAG In politieke kringen Haag worden de ontwikkelin- op de Nederlandse Antillen met (mende bezorgdheid gevolgd. Niet i verslechtert de economische si- in dit overzeese rijksdeel met jg, maar ook dreigt in Willem een chaotische politieke situatie itstaan nu het kabinet-Rozendal getreden en het nieuwe kabinet schijnlijk pas in augustus of sep- iertot stand zal komen. de Nederlandse minister van lbouw en Visserij, mr. Fons van Stee, is het ministerschap voor rlands-Antilliaanse Zaken bepaald riant „bijbaantje". Sinds hij de eke verantwoordelijkheid voor ibinet voor Nederlands-Antilli- Zaken van mr. De Gaay Fort- Sr. overnam heeft hij al zeer tijd en energie in deze „neven- je" geïnvesteerd en het ziet er uit dat dit in de komende jaren jrker het geval zal zijn. der Stee presteerde het al om de van de Antilliaanse hoofdeilan- Curagao en Aruba, die tevoren «mphanen tegenover elkaar ston- aan één tafel te krijgen door het tief tot oprichting van de Konin- iwerkgroep te nemen. Die werk- is nu onder de leiding van oud- iier Biesheuvel aan de arbeid ge il zij zal hopelijk in de loop volgend jaar rapport kunnen engen. Biesheuvel bezit de erva- de tact en het uithoudingsvermo- om leiding te geven aan de moei zame opstelling van een profiel voor de toekomstige staatkundige verhou dingen tussen Nederland en de Antil len enerzijds en tussen de eilanden van de Nederlandse Antillen ander zijds. Hopelijk worden zijn pogingen om tot deze blauwdruk te komen niet in de wielen gereden door de politieke ont wikkelingen op de Antillen. Niet al leen immers dreigt er nu een politiek luchtledig te ontstaan omdat het kabi net-Rozendal demissionair is, maar ook zal de politieke koorts de komen de tijd gaan stijgen als gevolg van het feit dat er, twee verkiezingen in korte tijd zullen plaatshebben: eind deze maand voor de eilandsraden en op 6 juli voor de Staten, het parlement van de Nederlandse Antillen. De ervaring leert dat juist in het Caribische gebied de stembussfeer het overleg zeer fors kan frustreren. Gemenebest Het is nog volstrekt onbekend tot welk resultaat de studie van de Ko ninkrijkswerkgroep zal leiden. Een van de mogelijkheden is de totstand koming van een soort Gemenebest, waarin Nederland nog een bepaalde band met de Antillen zal behouden. Nederland zou dan voor de Antillen een rol kunnen spelen op het terrein van de buitenlandse betrekkingen, de defensie (eventueel samen met landen als de Verenigde Staten en Venezuela) en de cassatie-rechtspraak. De Neder landse Antillen zelf zouden een fede ratie kunnen gaan vormen met een maximum aan taken en bevoegdheden voor de eilandsbesturen. Op deze wij ze zou het bestuur van Aruba wellicht nog bereid zijn dit ongeveer 60.000 in woners tellende eiland binnen dit Ge menebest en deze Antilliaanse federa tie te houden. Zoals bekend claimt Aruba (Betico Croes c.s.) nog steeds onafhankelijkheid ten opzichte van Curagao, maar wellicht zouden Bies heuvel en de zijnen deze mening iets kunnen ombuigen, omdat de Antillen minus Aruba een zeer zwak staatkun dig geheel zouden vormen. Bankroet Veel acuter zijn thans de economische problemen. Van der Stee somde on langs in de Eerste Kamer de grootste knelpunten op: een forse mate van werkloosheid, een precaire situatie van de overheidsfinanciën, een excessieve groei van het ambtenarenbestand en het ontbreken van planning bij de verschillende overheden. „De situatie scherpt zich, helaas, toe.Steeds ster ker worden de signalen dat de proble men uit de hand lopen". De minister bevestigde de uitspraak van PvdA-se- nator Van Krimpin, dat er sprake is van een dreigend bankroet, vooral voor Curasao. Van der Stee's betoog werd een paar weken geleden van krachtige argu menten voorzien door een alarmerend rapport van het Centraal Planbureau !h Den Haag, waarin een sanering sprogramma werd voorgesteld waarbij het Nederlandse Bestek '81 maar kin derspel is: zeer krachtige bezuinigin gen, ambtenarenstop en belastingver hogingen zijn van dit programma es sentiële bestanddelen. De Nederlandse regering heeft al laten weten dat zij overweegt de ontwikkelingshulp aan de Antillen drastisch te verminderen als de Antillianen zelf niet meer aan sanering van de overheidsfinanciën gaan doen. Hoe moeilijk dat laatste is heeft het kabinet van Boy Rozendal nu aan den lijve ervaren. Rozendal waagde het erop weerstand te bieden aan bepaal de looneisen van ambtenaren. Hij wei gerde verder te praten over deze ei sen, maar raakte daardoor in conflict met een van de coalitiepartners, de NVP-U. Gevolg was dat de coalitie uiteenviel en het kabinet vorige week moest aftreden. De Staten-verkiezingen van 6 juli moeten resulteren in de vorming van een krachtig, solide kabi net dat de forse problemen van de Antillen dient aan te pakken. Het lijdt geen twijfel dat de politieke gemoederen de komende weken en maanden zwaar verhit zullen raken. Met, naar gevreesd dient te worden, als consequentie de kabinetsformatie uitermate ingewikkeld gaat worden. In dit verband is ook van belang dat de Antillen geen landelijke partijen ken nen, alleen „eilandelijke" groeperin gen. Dat maakt het politieke leven op de Antillen bijzonder gecompliceerd. EVERT MATHIES Fatale vergissing vanpeetvader NAPELS Guiseppe Peda- na, de peetvader van de geor ganiseerde misdaad in Napels, begin een fatale vergissing toen hij de politie zag arrive ren bij het flatgebouw waar hij zich schuilhield na een reeks veroordelingen wegens moord, afpersing, ontvoering en brandstichting. De 61-jari- ge gevreesde leider nam aan dat de politie voor hem kwam, sprong uit een raam, maar kwam zo ongelukkig te recht dat hij een schedel breuk opliep. Hij overleed la ter in het ziekenhuis. De poli tie zocht een ander. TEL AVIV (UPI) Israël heeft gisteren af zonderlijke bezoeken die minister van defen sie Weizman en vice-premier Yadin in de ko mende tijd aan Egypte zouden brengen met zeker twee weken uitgesteld, „daar zij anders het joodse paasfeest niet naar behoren zou den kunnen vieren". Hiertoe werd dinsdag volgens regeringskringen door premier Begin en een aantal ministers besloten. Volgens politieke kringen vormde de beslis sing een duidelijk „blijk" van Israëlisch onge noegen aan het adres van Egypte over recente uitlatingen van premier Chalil over het vre desverdrag als blauwdruk voor een regeling met Syrië betreffende de door Israël bezette hoogvlakte van Golan. Egypte heeft Israël gisteren later op de dag via de diplomatieke kanalen voorgesteld de ceremoniële plechtigheid tijens welke de docu menten van ratificatie van het vredesverdrag moeten worden uitgewisseld met zes dagen uit te stellen van 16 tot 22 april. President Sadat zou volgens regeringsfunctio narissen eerst het Egyptische volk via een re ferendum willen raadplegen over het vredes verdrag dat inmiddels door het parlement is goedgekeurd. De datum waarop dit referen dum zou worden gehouden is nog niet be kend. Rus en Bulgaar gelanceerd Van de Sovjetrussi- sche lanceerbasis te Baikonoer is gisteren de Sojoez-33 gelan ceerd met aan boord de „Held van de Sovjet-Unie", Nikolau Rukavisjkinov. en de Bulgaar Georgi Iwa- nov. Sinds 25 febru ari verblijven al twee Russische astronau ten. Wladimir Lachov en Valeri Rjumin. in het ruimteschip Sal- joet-6. Het is overi gens niet bekend of de Sojoez-33 aan de Saljoet vast zal kop pelen. WASHINGTON President Carter heeft de Amerikaanse oliemaatschap pijen laten weten dat hij van hen verwacht dat zij alle 6 miljard dollar die zij de komende drie jaar krijgen van vrijgegeven olieprijzen, besteden aan het zoeken naar nieuwe en betere energiebronnen. De president zei dat hij niet zou dul den dat de offers die het Amerikaanse volk zou brengen om energie te bespa ren, tot een aanfluiting zou worden gemaakt, door een douceurtje aan oliemaatschappijen. Carter maakte bekend dat hij aan de gouverneur van West Virginia, Jay Rockefeller, heeft gevraagd als voor zitter van de presidentiële commissie voor het gebruik van kolen, binnen twee maanden openbare hoorzittingen te beleggen over manieren om het ge bruik te bevorderen van Amerika's best voorradige energiebron - kolen. De president zei dat zijn besluit de prijscontrole op ruwe olie op te heffen - een besluit dat hij buiten het con gres om mocht nemen - de Gordiaan se knoop had doorgehakt die de Ame rikaanse energiepolitiek in de laatste jaren had verlamd De president kondigde aan d. commissie zal instellen die dracht van het ongeluk met centrale in Harrisburg moet ken en aanbevelingen moet ci een verbetering van de veil if reactors. De Verenigde Statei het niet zonder kernenergu kernenergie voorziet nu in li van de totale Amerikaanse e chamelijk) werden soepeler en sneller af gehandeld wanneer je in Westmarken be taalde. Dit verschijnsel deed zich overal in de maatschappij voor. Aanvankelijk was het bezit van Westduits geld in de DDR verboden. De „Intershops", winkels waar voor Westmarken allerlei Westerse (luxe) goederen te krijgen waren, waren alleen toegankelijk voor buitenlander en hadden tot doel om harde deviezen het land in te krijgen. Toen ontdekte men, dat vóór de bouw van de muur talloze Oostduisers hun spaartegoeden bij ban ken in West-Duitsland hadden vastegezet voor het geval ze naar de Bondsrepu bliek zouden verhuizen. Om deze devie zen in het land terug te krijgen, werd in 1974 bepaald dat voortaan het bezit van Westmarken geoorloofd was en dat deze in de Intershopwinkels mochten worden uitgegeven. Op dit moment is het meeste geld uit het westen dat in de DDR in omloop is, in het bezit van mensen die vrienden en verwanten in de Bondsrepu bliek hebben die hen dit geld toesturen. De socialistische moraal werd door deze ontwikkeling inmiddels danig aangestast en er deden allerlei grapjes over dit „in- tërshop-sociaslisme" de ronde. Het mili tante motto van de SED „waar één par tijgenoot is, is de partij", werd in de voksmond al gauw „Waar 50 partijgeno ten zijn, is een Intershop". En het caba ret „De Pepermolen" uit Leipzig grapte: „Straks mag je voor 10 Westmarken in een Intershop 5 minuten op de DDR schelden". Het tweeslachtige karakter van de gevoerde geldpolitiek blijkt ook uit het feit dat de Intershop-winkels zijn ondergebracht in afgelegen nood-barak ken of in zij-ingangen van grote hotels, alsof men zich er een beetje over schaamt. De nieuwe maatregel is een compromis. De deviezen blijven stromen (de intershops zetten jaarlijks circa 700 miljoen fel begeerde West-D. Marken om), maar door de omzetting van de Westmarken in waardebonnen, op naam en niet overdraagbaar, krijgt de regering een betere controle op het tweede circuit van Westmarken. Dat de nieuwe regeling pas op Tweede Paasdag ingaat, is waar schijnlijk bedoeld om de eerste ontevre denheid weg te nemen en om mensen die hun bezit aan Westmarken niet zo goed kunnen verklaren, alsnog de gele genheid te geven hun zwarte marken in goederen om te zetten. Voor buitenlan ders, inclusief Westduitsers, geldt de re geling overigens niet: Zij kunnen, wan neer zij de DDR bezoeken, normaal met Westmarken blijven betalen. Verkiezingen ROME Op 3 en 4 juni zul len de Italianen naar de stem bus gaan voor vervroegde al gemene verkiezingen. Precies een week later kunnen zijn opnieuw naar de stembus, voor de verkiezing van een Europees parlement. Veel Ita lianen hadden de voorkeur eraan gegeven beide verkie zingen op 10 juni te laten sa menvallen. Het zou een be sparing van 350 miljoen gul den hebben opgeleverd. „Zwarte nationalisten onder Sovjet-leiding" SALISBURY (Rtr) - „Hoge Russische officieren hebben het voor het zeggen in het hoofdkwartier van de Rhode- sische zwarte nationalisten die vanuit Zambia opereren", zo heeft de blanke premier Ian Smith gisteren verklaard. Kort tevoren hadden Rhodesi- sche gevechtsvliegtuigen een kamp van de genoemde natio nalisten ten westen van de Zambiaanse hoofdstad Lusa ka aangevallen. Volgens een militair commu niqué was de aanval gericht op het hoofdkwartier van de Afrikaanse Volksunie van Zimbabwe (ZAPU) van Jos hua Nkomo. GEZINNEN OP RANTSOEN BRUSSEL België, dat de afgelopen winter veel olie heeft verbruikt, gaat hoogstwaarschijnlijk een rantsoenering invoe ren voor vloeibare brandstof die gezinnen gebruiken voor verwarming etc. Elk gezin zal per kwartaal tachtig procent van de brandstof krijgen die het vorig jaar gebruikte. Dat is een van de punten uit een Belgisch energiebesparingspro gramma, waarvan de onderdelen gisteren in Brussel zijn uit gelekt. De Belgische ministerraad zou het geheel van de plan nen op zijn eerstvolgende bijeenkomst bespreken. Volgens hetgeen in Brussel uitlekte, zal de industrie voortaai negentig procent toegewezen krijgen van de hoeveelheid zwar stookolie die ze vorig jaar gebruikte. Ziekenhuizen, scholen e vitale bedrijven krijgen overigens een groter rantsoen da negentig procent van vorig jaar toegewezen. De maximum snelheid op autowegen blijft gehandhaafd 120 kilometer per uur (op andere wegen, behalve in de sted< 90 kilometer per uur), maar de controle erop door rijkswat en politie wordt verscherpt. Simon Wiesenthal onderscheiden Uit handen van de Nederlandse ambassadeur in Wenen. W. de Boer, heeft Simon Wiesenthal gisteren de versierselen ontvangen die behoren bij het commandeurschap in de orde van Oranje Nassau. De hoge onderscheiding is aan de directeur van het bureau voor opsporing van oorlogsmisdadigers gege ven ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag. „Het is een lange weg geweest van het nazi-con centratiekamp Mauthausen naar de Nederlandse ambassade in Wenen", verklaarde Wiesenthal. „Ik ben doorgegaan om te verzekeren dat vervolging nooit meer zal voorkomen". Hij merkte wat bitter op dat wel de Nederlandse en Belgische televisie aanwezig waren maar niet de Oostenrijkse. „Het is karakte ristiek voor de houding die dit land inneemt". Hij had na de uitzending van Holocaust 400 tips over ex-nazi's uit Duitsland gekregen, slechts drie uit Oostenrijk. BOEKAREST (DPA/UPI) Bij een grote brand, die gi; het warenhuis Victoria in Boekarest in de as heeft g zijn volgens officiële gegevens drie mensen om het lev komen en een aantal mensen gewond geraakt. Geen vs verkeert in levensgevaar. Ooggetuigen hadden aanvai gemeld dat het aantal doden en gewonden op zeker 200 worden geraamd. Volgens het Roemeense persbureau Agerpres is „emstif tigheid" de oorzaak van de brand geweest. Deze nal; trad op tijdens laswerk aan de liftkoker van het wai Daarbij zouden niet de vereiste veiligheidsmaatregelen t zijn genomen. De brand was gistermorgen uitgebroken. Volgens oog; brak daarbij paniek uit onder klanten en personeel. n sprongen uit vensters op lager gelegen verdiepingen, i- kopters van de politie landden op het dak om pers- n klanten van de hoger gelegen verdiepingen op te pikken. De hele dag stonden lange te wachten voor de „in- in de DDR nadat vorige week dat „Westmarken" Bondsrepubliek) voortaan maar mogen worden uitgege- zij eerst bij de banken zijn voor waardebonnen. De Oost- ering wil hiermee de circula- estmarken, die langzamerhand valuta in de DDR wa den, beter in haar greep krij- r van de geliefde deviezenbron dergelijke maatregel zou worden stond al geruime tijd vast. In de SED, de Oostduitse com- partij ergerde de „harde aan het feit dat de in twee categorieën de bezitters van allerlei luxe kon en degenen, die niet harde munt beschikten. Uitge- deze laatste categorie behoort en middenkader van de partij, contacten met het Westen mag Bovendien was er de laat- een steeds groter wordend ircuit" ontstaan. Karweitjes en enstbetoon (waaronder zelfs li- gezinsleden in put gestikt Twaalf leden van een gezin in een Pakistans in een put gestikt Het eerste slachtoffer was in de om een defecte motorpomt te repareren. Toen naar boven kwam, girig nummer twee kijken. Deze evenmin terug. Achtereenvolgens gingen twaalf mensen Toen kwam een dorpsgenoot op het idee dat de motor eens giftige dampen af kon geven, en hij alarmeerde de ie. Zijn veronderstelling bleek juist te zijn. gniimiiiimini u eieren voor uw geld kiest

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 15