Ongerustheid onder
bloemenkwekers over
vrije markt" Israël
„Groen op niveau" voor
mensen zonder tuin
FRfHT
BL EMEIM B#LLEI\I
Uitkomsten kasrozenteelt
verschillen per bedrijf sterk
LENTE LAAT OP ZICH WACHTEN
GLADIOLENSEIZOEN OP SLOT
AND EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT
MAANDAG 9 APRIL 1979 PAGINA 13
rs
rs
Pvd
er v
Tl, 0
ïft
spra
begn
ïvrou
Rann
?r di
dat
len
i geii
aat
ormi
wor
rontp
)litie
Dat
tatuu
ctrin
en
LC(
iw K
ceelg
at h
nak
zoie
re u
aard
di cl
n L
erk«
e he
Ai
e ru
wa«
DEN HAAG De laatste
dagen is in de kringen van
bloemenkwekers en -hande
laren grote ongerustheid
ontstaan met betrekking tot
de export van bloemen als
gevolg van nieuwe voor
schriften die in Israël zijn
gegeven voor export van
bloemen naar landen binnen
de EEG.
Uit telexwisselingen is name
lijk gebleken dat de Israëli
sche Flower Board, de orga
nisatie die zich bezig houdt
met de afzet van bloemen in
Israël heeft toegestaan dat
zowel exporteurs als kwe
kers vrij zijn om van afzet
markt te veranderen, wan
neer zij daar voordeel in
zien.
Dit heeft bepaalde wijzigin
gen in de gang van zaken
veroorzaakt. Zo is het groot
ste deel van de aanvoer van
rozen in ons land uit Israël
verlegd naar West-Duitsland
waardoorde concurrenties
trijd met de Nederlandse in
voer daar sterk is toegeno
men. Als gevolg van warm
weer in Israël is de laatste
weken de .oogst van bloemen
enorm toegenomen en de ex
port naar andere landen ook
binnen de EEG, vergroot
Vooral trosanjers en rozen
komen in grote hoeveelhe
den op de markt
Verstoringen
In kringen van de Neder
landse kwekers en expor
teurs wordt gesteld dat op
zo kort mogelijke termijn
een exportbeleid voor de
derde landen binnen de
EEG van kracht moet wor
den gemaakt, gezien de ge
varen welke het voortbe
staan van de bloemencultuur
en handel in Nederland door
genoemde situatie bedreigen.
Toen enkele weken geleden
ernstige verstoringen plaats
vonden op de Nederlandse
bloemenmarkt, heeft ge
noemde Flower Board in Is
raël ook op aandrang van
Nederlandse organisaties, de
uitvoer drastisch beperkt en
zijn enorme hoeveelheden
bloemen als gevolg daarvan
vernietigd.
Van sommige bloemsoorten
is toen van vijftig tot hon
derd procent de oogst ver
nietigd als gevolg waarvan
de Israëlische kwekers een
schade van rond de zes mil
joen gulden zouden hebben
geleden. De Flower Board
onderhandelt met het Israë
lische ministerie om 24 mil
joen gulden aan kredieten
voor de kwekers te verle
nen.
Overigens kan worden vast
gesteld dat de snijbloemen-
produktie in Israël sinds het
seizoen 1976 is gestegen van
200 miljoen stuks tot 800
miljoen in het huidige sei
zoen.
De uitweg die thans door Is
raël is gekozen om groter
vrijheid te verlenen aan de
export naar andere landen
bedreigt in grote mate ook
de Nederlandse bloemenkwe
kers. Zo heeft men in de af
gelopen week aan de Coop.
Centrale Westlandse Snij
bloemenveiling te Honselers-
dijk een sterke toename van
bloemen uit Israël geconsta
teerd, als gevolg waarvan de
prijzen sterk daalden. Ook
de andere bloemenveilingen
.hebben daaronder te lijden.
Stopzetting
Niet dat men een algehele
stopzetting van de bloeme-
nimport zou wensen, eind
vorig jaar zijn juist speciale
maatregelen door de Neder
landse veilingen getroffen,
maar wel wenst men hand
having van de EEG-voor-
schriften ter voorkoming
van een voortgaande mark-
tbederf.
Het handhaven van gemid
delde prijzen wordt
eens wenselijk geacht het
geen een reglementaire han
del bevordert Hiertoe zou
ook overleg met de expor
teurs moeten plaatsvinden
Een controlesysteem zoals
enkele jaren geleden binnen
de EEG inzake de bloeme
nexporten ingevoerd, wordt
onvoldoende geacht. Naar
het oordeel van de heer M.
J. Varekamp, secretaris van
de CCWS moet met kracht
worden gestreefd naar het
operationeel maken-van een
effectief derdelanden-beleid
in de bloemenexport
Puntdak, gedeeltelijk omgebouwd tot plantekas.
Balkonbeplantingen.
Expositie in Amsterdams Glazen Huis
en
Den Haag Voor alle men
sen die het zonder tuin
moeten stellen is er een
aantal mogelijkheden om
zich te omringen met groen
op niveau. Zelfs op het
kleinste plekje kan nog wel
een klimroos groeien en
naarmate er meer ruimte is
worden ook de mogelijkhe^
den groter. Een foto-exposi
tie die van 5 mei tot en
met 4 juni in het Glazen
Huis wordt gehouden geeft
een beeld van groen en
bloemen, hoog boven het
stadsgewoel. Geen droom
maar werkelijkheid voor de
mensen die zó aan de slag
zijn gegaan. De tekst bij de
foto's geeft een idee van de
achtergronden en de exposi
tie wil een groot enthousi
asme wakker maken bij ie
dereen die op niveau woont.
De situatie rond het Glazen
Huis leent zich uitstekend
voor het aanleggen van
„voorbeeld" situaties: bal
kons, platte daken en echte
daktuinen. Zó zien ze er.dik
wijls uit en dat kun je er
mee doen. Zelfs een punt
dak, gedeeltelijk tot planten
kas omgebouwd, behoort tot
de mogelijkheden. Voor wie
een echt tuintje wil zijn er
grote bakken, zelfs met wa
tervoorraad, zodat een va
kantieperiode en een warm
week-end geen enkel pro
bleem geeft bij afwezigheid!
En dan zijn er speciale ma
terialen om planten te laten
groeien zonder aarde, waar
door het gewicht heel wat
wordt beperkt En dat is wel
nodig, want onder normale
omstandigheden is een be
lasting van 250 kg/m2 een
maximaal toelaatbaar ge
wicht en een laagje natte
aarde van 30 cm weegt al
ca. 700 kg/m2. Alternatieve
mogelijkheden zijn dus zeer
welkom. Voor grote en klei
ne opervlakten zijn er nu
materialen in Nederland te
koop: het wordt tijd dat het
publiek daarmee kennis
maakt, dachten wij.
Daarom dus „Groen op ni
veau" en het'is een gelukki
ge omstandigheden dat de
gemeentelijke diensten hun
medewerking willen verlenen
deze voorlichting in zo'n
fraaie omgeving te kunnen
verwezenlijkt
De foto-expositie met - bij
schriften, de dia-presentatie
met technische achtergron
dinformatie en de ruim 20
voorbeelden van beplanting-
sideeën door vakmensen op
dit gebied zou niet compleet
zijn zonder mondelinge voor
lichting. Die is er dan ook
elke dag, vanaf 11.00 uur.
Behalve de informatie van
de diverse exposanten is er
een catalogus, die alle be
schikbare gegevens over bal-
konbeplantingen en dak
tuinsystemen zal bevatten,
alsmede een lijst van wind
vaste planten, daktuinen in
Nederland en een situatie
schets van de inzendingen.
Voor een paar guldens is
dat een schat aan gegevens,
uitgevoerd in boekvorm.
DEN HAAG De uitkom
sten bij de teelt van kasro-
zen vertonen van bedrijf tot
bedrijf opvallende grote
verschillen. Dit blijkt uit
het rentabiliteitsonderzoek
van het LEI. De voornaam
ste oorzaak hiervan is gele
gen in de verschillen in ge-
ldopbrengst per m2 gewas.
Deze verschillen in geldop-
brengst ontstaan zonder ver
schillen in kosten of ver
schillen in bedrijfsgrootte.
Dit is dan ook aanleiding
geweest voor het uitvoeren
van een onderzoek, dat ge
heel gericht was op het vast
stellen van de oorzaken van
deze opbrengstverschillen bij
de kasrozenteelt (cultivar So-
nia). Het rapport behandelt
de van belang zijnde bedrijf-
s ui trusting en de teeltbehan
deling in het winterhalfjaar,
waarin ongeveer 60% van de
totale jaaropbrengst wordt
behaald.
Uit het onderzoek blijkt dat
de dagelijkse handelingen
van de teler, maar ook zijn
beslissingen op middellange
en lange termijn, relatief
grote invloed hebben op de
geldopbrengst. Vooral ver
schillen in kastemperaturen
en. in co2 toediening leiden
opbrengstverschillen (35%
van de opbrengstverschillen
is hieraan toe te schrijven).
Verschillen in struikopbouw
in het voorafgaande (le)
jaar van de teelt deze op
bouw is mede bepalend voor
het aantal gesneden bloemen
veroorzaakten in de on
derzoeksperiode plm. 20%
van de opbrengstverschillen.
De lichtondervervanging van
de kassen bleek van invloed
op de temperatuur die de
ondernemers optimaal acht
ten en tevens op de hergroei
van het gewas en op de
kwaliteit van de geoogste
bloemen. Verschillen in lich-
tondervanging waren verant
woordelijk voor ca. 12% van
de opbrengstverschillen.
Tot slot bleek ook de grond
soort waarop het gewas
wordt geteeld van belang
voor de kwaliteit van de ge
oogste bloemen. Verschillen
in grondsoort bleken verant
woordelijk te zijn voor ge
middeld 8% van de op
brengstverschillen.
De lente is volgens de kalender alweer
twee weken oud, er is op het weer gelet
tot op heden nog weinig van te merken.
Veel donker en koud weer en zelfs een
keer flinke nachtvorst hebben de lente
ingeluid. Dit weertype heeft vooral in
vloed op de ontwikkeling van de volle-
grondsgewassen. Er ontstaat hierdoor
een duidelijke vertraging in de groei. De
glasgroenten kunnen hiervan profiteren,
door minder sterk groeiend aanbod zul
len de prijsdalingen beperkt blijven.
Sla
De aanvoer van sla groeit met de week,
de gemiddelde prijs liep echter met en
kele centen per krop op. De export naar
West-Duitsland blijft achter bij die van
vorig jaar. Dit is niet zo'n vreemd ver
schijnsel als men kijkt naar de groothan-
delsprijzen die er voor een krop sla be
taald worden, deze zijn namelijk nogal
gepeperd. Voor de Hollandse sla werd er
gemiddeld 95 cent per krop betaald.
Deze hoge groothandelsprijzen werken
ook exportbelemmerend. De export naar
Engeland verloopt dit seizoen wat vlotter
als vorig jaar. Eind vorige week werd er
op de veilingen gemiddeld 42 cent per
krop betaald. Gezien de hele marktsitua
tie mag dit een meevaller genoemd wor
den. Vorig jaar moest men genoegen ne
men met een gemiddelde prijs van 25
cent per krop. Naar verwacht zal de
aanvoer van sla de komende week toene
men. Ook van Franse zijde wordt er na
10 april op een groter aanbod gerekend,
de hele slamarkt zal daardoor wat rui
mer voorzien zijn. De gemiddelde prijs
van de afgelopen week lijkt hierdoor pp
de tocht te komen staan.
Tomatenprijs viel mee
Tegen de verwachtingen in viel de toma
tenprijs de afgelopen week niet tegen.
Het toch behoorlijke aanbod vond zijn
weg op de markt goed ondanks het aan
houdende tomatengeweld van Marokko.
De kwaliteit van de Marokkaanse toma
ten is goed, de groothandelsprijs in
Duitsland ligt op ongeveer 3 gulden per
kilo. De Hollandse export naar West-
Duitsland is nog steeds groter als vorig
jaar, dit is zonder meer een positieve
ontwikkeling. Daarnaast nemen Zweden
en Denemarken meer Hollandse tomaten
af. Op Veiling Westland Noord werd er
op donderdag 5 april voor de A-I-toma-
ten gemiddeld 4.06 per kilo betaald.
Het zogenaamde „pluimen", bestuiven van de pruimen.
Het prijsverval bleef dus in de afgelopen
veilingweek beperkt. Hier mag misschien
uit afgeleid worden dat er sprake is van
een stabilisatie in de prijsvorming. Het
prijsverval zal de komende week waar
schijnlijk beperkt zijn.
Overige gewassen
De aanvoer van aubergines bleef bij de
aanvang van het seizoen achter bij die
van vorig jaar. Dit resulteerde in hogere
prijzen in de afgelopen weken. Vorige
week daalde de gemiddelde prijs naar
4.85 per kilo. De aanvoer kan bij wat
beter weer snel groter worden en de
prijsdruk zal als gevolg daarvan toene
men. De vraag naar bloemkool is goed,
het aanbod is beperkt, er worden ais ge
volg hiervan goede' prijzen betaald. De
prijs van de Franse importkool trok
zelfs met drie dubbeltjes per stuk aan en
kwam op 3 gulden te liggen. Er werd
eind vorige week gemiddeld 4.75 per
stuk betaald. Ondanks een groter wor
dend aanbod wordt er voor de komende
week op vaste prijzen gerekend, gezien
ook de naderende feestdagen. De prijs
voor Chinese kool wist zich niet te hand-,
haven, deze daalde naar gemiddeld
2.45 per kilo. Een verder prijsdaling
lijkt voor de hand te liggen. Het toene
mende aanbod van andijvie begint nu in
de prijzen door te werken. De gemiddel
de prijs zakte terug naar 2.75 per kilo.
De komende week zal deze prijs verder
dalen. Voor radijs bleef het prijsverval
binnen de perken. Een bosje bracht ge
middeld 98 cent op. In de komende week
wordt er gerekend op een stevige groei
in het aanbod, misschien dat de Pasen
een gunstige rol op de prijsontwikkeling
kan hebben waardoor het prijsverval be
perkt blijft.
De op de Veiling Delft-Westerlee aange
voerde Rettich bracht gemiddeld 1.14
per stuk op. Dit is een goede prijs, ge
zien ook het grotere aanbod in vergelij
king met vorig jaar. De gemiddelde prijs
lag toen op 89 cent per stuk.
IN EERSTE KWARTAAL BIJNA MILJOEN LAGER OMZET
Hoewel de bloemenprijzen aan de veiling
niet direkt slecht genoemd kunnen wor
den, zijn deze in het algemeen toch als
matig ervaren. Dat is mede een gevolg
van het koude en vooral donkere weer,
zodat de aanvoeren beperkt waren en
ook de handel niet erg levendig.
Zoals straks nader zal blijken levert het
eerste kwartaal van dit jaar een slecht,
negatief saldo op vergeleken bij hetzelf
de kwartaal van vorig jaar.
Dat betreft niet alleen het omzetcijfer
van de veiling zelf, maar daar komt nog
een fors nadelig saldo bij aan stook- en
andere kosten.
Het zat afgelopen week niet alleen aan
de kwade kant met de prijzen, maar ook
de aanvoeren waren beperkt. De laatste
dagen van afgelopen week herstelden de
prijzen zich. Het hangt vooral af van de
weersomstandigheden of deze ontwikke
ling zich zal voortzetten.
Het totale omzetcijfer van de CCWS be
droeg afgelopen week ƒ10.311.986,88 bij
een aanvoer van 30.884.355 bos of stuks.
Vorig jaar was de omzet 10.320.796,42
en aanvoer van 34.879.673. Het waren
vooral de snijbloemen die met ruim vijf
miljoen bos of stuks beneden dezelfde
week van het vorig jaar bleven en ook
een klein miljoen gulden minder oplever
den.
Wat gemiddelde prijzen met tussen haak
jes die van vorig jaar zijn: Amerikaanse
anjers 25 (26), trosanjers 22 (29) anthuri-
ums 2,08 (2,00), snijgroen 20 (23), jaar-
rond troschrysanten 54 (55), idem geplo
zen 59 (59), freesia 18 (16), gerbera 26
(26), gladiolen 41 (25), irissen 18 (15), le
liekelken 78 (31), lelietakken 41 (38), idem
klein 33 (24), belinda 34 (23), tulpen 15
(15). En wat laatstgenoemde voorjaars
bloem bij uitnemendheid betreft de aan
voer was iets ruimer dan vorig jaar om
deze tijd.
Wat de import betreft, de plotseling war
me dagen welke zich in Israël lieten gel
den, waren ook van invloed op de aan
voer, vooral van de statice waarvan er
bijna 136.000 ter veiling kwamen. De
prijzen liepen van 29 tot 61 cent De im
port van rozen was matig met noterin
gen van 35 tot 40 cent
Slechte kwaliteiten van de ingevoerde
bloemen worden niet geveild, hetgeen de
overige prijzen ten goede kan komen.
Van de potplanten lag het aanbod iets
hoger dan vorig jaar met prijzen die
weinig verschilden. De verkoop via het
bemiddelingsbureau neemt nog steeds
toe, aan de veilingklok veranderde wei
nig.
De ontwikkeling aan de CCWS in de
maand maart geven een omzet van
ƒ41.422.533,91 van snijbloemen tegen
46.871.430,59 in dezelfde maand van het
vorig jaar, een vermindering dus met
5.448.430,68 of bijna twaalf procent
Aan potplanten werd omgezet
6.363.594,50 en vorig jaar 4.946.853,26,
een vermeerdering met 1.416.741,24 of
bijna 29 procent.
De totale omzet aan de CCWS< in het
eerste kwartaal van dit jaar beloopt
ƒ119.813.824,14 tegen ƒ128.092.041,20 vo
rig jaar, een nadelig verschil van
ƒ8.278.217,06 of ruim zes procent De
grootste veer werd gelaten door jaar-
rondchrysanten, gerbera en taklelies al
waren die lang niet de enigen. De harde
winter heeft dus wel zijn tol geëist van
de bloemenkwekers en het is nog maar
de vraag of en in hoeverre dat alles ach
ter de rug is.
Het gladiolenseizoen 1979 gaat op slot
Er zullen op de bloembollenveilingen in
Lisse in de komende dagen nog wel wat
bakken plantgoed aangeboden worden,
maar het gaat om restantenopruimingen.
Als de weersomstandigheden de afgelo
pen week wat gunstiger waren geweest,
waren er ongetwijfeld al vele bunders
geplant ook, maar met de huidige (bo-
dem)temperaturen hebben de kwekers
geen haast Het planten is tegenwoordig
met de moderne machines toch een flui
tje van een cent. Voor een paar bunder
per dag draait men zijn hand niet meer
om.
Valreep
Wie op de valreep staande het gladiolen-
seizoen nog eens overziet kan tot geen
andere conclusie komen dan dat de gro
tere maten boven 10 cm voor rede
lijke en vaak goede prijzen van de hand
zijn gegaan. Al waren er ook dit jaar
natuurlijk weer de gebruikelijke uitzon
deringen op de regel.
Naar de mening van de voorzitter van
de Ned. Gladiolus Vereniging, de heer
Ton Preijde, zal de export van gladiolen-
knollen dit jaar wel eens heel dicht te
gen de zestig miljoen gulden kunnen lig
gen. Daarom is het zo jammer dat de
kleinere maten en met name van ft-10
cm zo sterk op de markt drukken.
Dat is dit jaar bepaald niet voor het
eerst het geval. Als men het plantgoed
de maten 3-4 cm en 4-6 cm nu eens
wat ruimer ging planten, dan gaat men
uiteraard ook meer dikke knollen oog
sten. Naar de grotere maten is veel
vraag en die kan men leveren als men
bereid is wat minder stuks op de roe te
zetten. Dan zal ook de handel met een
evenwichtiger aanbod worden geconfron
teerd en kan men staat maken op veel
stabielere prijzen.
Uit de startblokken
Intussen is de gladiolenhandel voor leve
ring oogst 1979 dat zijn de knollen die
in oktober gerooid worden al weer uit
de startblokken gegaan. En voor de
knollen goed en wel in de grond zitten,
worden de leverbaren van de zogenaamd
gemakkelijk groeiende soorten al weer
verkocht voor prijzen die bij een wat te
genvallende oogst de kwekers alleen
maar verlies kunnen opleveren.
In de afgelopen weken hebben de plant
goedtelers voor Sinterklaas gespeeld: de
kleine knolletjes konden de producenten
voor weinig geld kopen, maar als St Ni-
colaas ten tonele verschijnt, bevindt
Zwarte Piet zich ook in zijn gezelschap.
En die Zwarte Piet betekent in dit geval:
gevaar voor overproduktie. De heer
Preijde heeft zijn leden daar in niet mis
te verstane woorden op gewezen. En ter
wijl iedereen dacht dat zijn stem die van
een roepende in de woestijn zou zijn,
blijkt nu dat men een groot deel van de
plantgoedtelers wel aan de tafel heeft
kunnen krijgen en dat er van die zijde
bepaalde toezeggingen zijn gedaan om
het areaal plantgoed in te krimpen. Zo
op vrijwillige basis en dat is in het bol-
lenvak nog maar heel weinig vertoond!
Al bestaat natuurlijk altijd de kans dat
anderen nu extra veel zullen gaan opzet
ten om straks, als het aanbod inderdaad
beperkter is, er een goede slag mee te
kunnen slaan. De koffiedikkijkers zullen
zich de komende weken stellig veelvuldig
van zich laten horen. Die geluiden zullen
eerst verstommen als de statistiek in
druk is verschenen. Maar daar gaan nog
wel een paar maanden overheen voor
het zo ver is.
En als men de beplante oppervlakten
weet, dan kunnen de heren profeten zich
weer gaan bezig houden met het voor
spellen van de oogst. En die wordt voor
het oktober is, nog wel drie keer slecht
en vijfmaal goed
Afwachtende houding
Met betrekking tot de handel in tulpen,
narcissen en irissen, kan niet veel
nieuws worden verteld. Hier en daar is
schade als gevolg van lang op het land
staand dooiwater na de uitbundige hoe
veelheden sneeuw waarop we de afgelo
pen maanden werden getracteerd. Hoe
groot die schade is, kan vandaag moei
lijk worden gepeild. Van de tulpen gaan
de grote massasoorten m ieder geval te
gen matige prijzen van de hand en dat
is mede een gevolg van de slechte resul
taten die de broeiers tot nu toe geboekt
hebben. Van die kant is er bepaald geen
animo om tegen forse prijzen te kopen.
Voor crocussen worden wel bevredigende
prijzen gemaakt. Voor de bekende grote
gele crocus betaalt men 5,— of daar
omtrent per kilo.
De prijzen van de irissen staan onder
druk en daar zijn de forse uitbreidingen
van de laatste jaren niet vreemd aan. Er
kan ook van het goede te veel komen.
De leliehandel zit voor wat betreft En
chantment en Lilium speciosum nr. 10 in
het slop. Wie van Enchantment de maat
12-14 cm wil hebben, kan er voor 13,
per 100 net zo veel kopen als Hij wil.
Voor de maat 14-16 cm wordt rond
18,— per 100 besteed. Voor nieuwe le
lies bestaat daarentegen veel belangstel
ling, hoewel de tijd voorbij is dat alles
wat nieuw heette voor grif geld werd ge
kocht Ook op dit gebied is het bepaald
niet allemaal goud wat er blinkt. Dat
hebben de telers van o.m. Pirate pijnlijk
duidelijk moeten ervaren. En ook de
fraaie gele Connecticut King vertoonde
in de praktijk een paar minder feestelij
ke eigenschappen. Voor de veredelaars
van lelies ligt dan ook nog een groot ter
rein braak!
