Taffeh-
tempel na
tien jaar in
Leiden weer
opgebouwd
Beatrix en Claus laten kunstzon
schijnen over Taffeh-tempel
Vernieuwing
zalen
Rijksmuseum
Oudheden
Leiden maakt
ernst met
sluiting slechte
pensions
P Leidse
ambtenaren
vrij op 1 mei
Tempelverdronk" door dam
STAD
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 4 APRIL 1979 PAGINA 3
Ch«ot?
'•film
Curtut
1.
roadwtv
Ain«rf.
34) var
Dobro
KJuefv
r*« and
19.45
LEIDEN De ambtenaren
op het Leidse stadhuis krij
gen 1 mei vrij. Dit heeft het
college van B en W gister
morgen met 4 stemmen voor
en 3 stemmen tegen besloten.
De tegenstemmers waren bur
gemeester A. Vis en de WD
wethouders mevr. Fase-Dub
belboer en de heer P. HL
Schoute. De vier voorstan
ders in het Leidse college
zijn socialisten.
De discussie rond deze extra
vrije dag voor de ambtenaren
ter gelegenheid van de dag
van de arbeid, is al een tijdje
op gang in de gelederen van
de PvdA. Het is voor het
eerst in de geschiedenis van
Leiden, dat op deze wijze de
dag van de arbeid wordt ge
vierd. Vooralsnog is besloten
alleen dit jaar de ambtenaren
een vrije dag op 1 mei te ge
ven. In de subcommissie voor
personeelszaken zal worden
besproken of dit eenmalig be
sluit moet worden omgezet in
een vaste vrije dag.
Noordeinde
ageert tegen
komst café
LEIDEN Een aantal bewo
ners van het Noordeinde,
Rembrandtstraat en omge
ving hebben in een brief aan
het college van b. en w. een
scherp bezwaar laten horen
tegen de vestiging van een
café annex dancing in een
pand aan de Rembrandtstraat
10. De buurtbewoners menen,
dat de vestiging in strijd is
met het bestemmingsplan en
vrezen in de toekomst ernsti
ge overlast van cafébezoe
kers.
De buurtbewoners schrijven
dat de café-eigenaar al met
verbouwingen is begonnen,
ondanks het feit dat hem nog
geen bouwvergunning is ver
leend. Als het college het be-
r drijf een vestigingsvergunning
- verleent, dan vreest de buurt
„ondragelijke overlast van
muziek en van de met motor
voertuigen komende en gaan
de bezoekers, vooral in de
nachtelijke uren". In het ver
leden zou de buurt al soortge
lijke overlast hebben ervaren
van cafébedrijven aan het
Noordeinde. „Het was een
grote verademing toen deze
café's verdwenen en werden
gesloopt", aldus de bewoners.
De brief aan het college is
door ongeveer dertig buurtbe
woners ondertekend. De
buurtvereniging voor Pieters-
en Academiewijk heeft laten
weten, de bezwaren te delen.
Ds Achterberg
veertig jaar
predikant
LEIDEN Ds H. J. van
Achterberg viert 23 april het
feit dat hij veertig jaar gele-
joyf. den in het Gelderse Echteld
14.45 als predikant van de Neder-
ichoot Iandse Hervormde Kerk werd
bevestigd.
p. Via het Overijsselse Holten
jnivt' kwam de thans 64-jarige do-
minee Van Achterberg in
1948 naar Leiden. Op 7 maart
2 van dat jaar deed hij zijn in
trede in de Leidse Pieters-
kerk. Zijn aandacht was voor-
al gericht op de zorg in een
lu toen nog nieuwe wijk, het
Morskwartier. Deze nieuwe
stadswijk, die kort voor de
tmmam.- Tweede Wereldoorlog was ge
bouwd en onvoltooid was ge-
j bleven beschikte nog niet
over een kerkgebouw. Tot
1955 werd een gymnastieklo-
kaal van de Hervormde
School aan de Hoge Morsweg
gebruikt voor kerkdiensten en
2^^-'vergaderingen. Pas in 1950
ek var- werd het Morskwartier een
wijkgemeente met een eigen
kerkeraad en in 1955 werd
18f> -een Htonw6 mijlpaal bereikt
Idspit- met de bouw van de Marana-
02 (S), - thakerk.
aihalfr. Ds Van Achterberg is voorzit-
ter geweest van de Centrale
I Kerkeraad en de Classicale
Vergaderingen van Leiden.
I Ook was hij actief betrokken
mmami. bij de begeleiding van gezins
verzorgsters en in het bestuur
ddagji van de Groeneveldstichting.
Mgul-
J. Pommer
overleden
riout, LEIDEN Op 74-jarige leef-
Belde--: tijd is maandag overleden Ja-
cobus Johannes Pommer,
arade oud-voorzitter en ere-lid van
03 de gymnastiekverenl-
Tros. ging Excelsior. Een langdurig
ziekbed in het Elisabeth Zie
kenhuis en in het verzorging
stehuis Zuydtwijck ging hier
aan vooraf.
De gymnastiekvereniging Ex-
celsior heeft gedurende zijn
hele leven centraal gestaan.
10.30 - In 1920 trad hij als 15-jarige
0 (Si toe tot Excelsior als adspi-
Antoft rant-lid. In november '24 trad
"kes! ^j tot ket bestuur toe als
'raten tweede secretaris. In 1947
Men- werd hij de tweede voorzitter
n hei van Excelsior in 45 jaar, toen
iroep; de toenmalige voorzitter Galj-
aard overleed. Onder zijn be-
3 leid is de vereniging tot bloei
gekomen. In 1965 legde hij
zijn functie neer en werd be
noemd tot ere-lid.
145 L
m (Ie
L 19.1!
Man*
ÏG
LEIDEN Prinses Beatrix en Prins
Claus wijdden vanmorgen de tempel
van Taffeh in het Leidse Rijksmu
seum van Oudheden aan het Rapen
burg in. Dat gebeurde door middel
van het trekken aan een goudkleuri
ge bol die met een draad aan het
plafond van de Taffeh-zaal was be
vestigd. Door middel van deze gi
gantische lichtschakelaar schakelde
het prinselijke paar de kunstzon in
boven de tempel, waardoor deze
wordt verlicht.
De plechtigheid vond vanmorgen
plaats in tegenwoordigheid van een
delegatie van Egyptische gezagsdra
gers, minister Gardeniers en staatsse
cretaris Wallis de Vries van CRM
alsmede topfunctionarissen van het
ministerie van Buitenlandse Zaken.
Eén en ander werd georganiseerd in
het kader van het Cultureel Verdrag
tussen Egypte en Nederland.
Staatssecretaris mr. G.C. Wallis de
Vries schetste in zijn rede de om
standigheden die tot de wederop
bouw van de Taffeh-tempel in Ne
derland hebben geleid. „De medewer
king die wij kunnen en willen geven
aan projecten die iets met water
hebben uit te staan is voor ons een
vanzelfsprekendheid. Wat volstrekt
niet als vanzelfsprekend wordt erva
ren is de royaliteit waarmee Egypte
onze bijdragen aan de Nubische
campagne heeft beloond: een comple
te tempel. Het Egyptische geschenk
was niet alleen eervol en een reden
tot dankbaarheid, het bracht ook een
grote verantwoordelijkheid met zich
mee. In de prachtige ruimte die ir.
Haak heeft ontworpen en die dankzij
de gewaardeerde medewerking van
de Rijksgebouwendienst tot stand is
gekomen, heeft de tempel de aan
dacht en bescherming gekregen die
hij verdient. De tempel van Taffeh
en het Rijksmuseum van Oudheden
zullen van nu af aan een nieuwe ge
meenschappelijke toekomst tegemoet
gaan. Het verhaal van Taffeh gaat
voort. Als hart van een museum
waar de presentatie van oude be
schavingen rond de Middellandse
Zee een centrale plaats inneemt kan
men zich moeilijk een passender mo
nument indenken", aldus de staatsse
cretaris.
GESCHENK VAN NASSER AAN
NEDERLAND
De herbouwde Taffeh-tempel in het Leidse museum.
LEIDEN De inwij
ding van de Egypti
sche Tempel van Taf
feh in het rijksmuseum
van Oudheden aan het
Rapenburg 28 in Lei
den is te vergelijken
met het uitpakken van
een cadeau dat men
tien jaar geleden ge
kregen heeft. In 1969
schonk Egypte de tem
pel namelijk aan Ne
derland als dank voor
de Nederlandse bijdra
ge aan de door UNES
CO georganiseerde
campagne tot redding
van de Nubische mo
numenten in de jaren
zestig. In 1971 kwam
het geschenk van het
Egyptische aan het Ne
derlandse volk in 657
delen in Nederland
aan. Pas in 1978 werd
met de wederopbouw
van de tempel begon
nen.
De tempel van Taffeh werd
voor het eerst gebouwd rond
het jaar 0, tijdens het bewind
van de Romeinse keizer Au
gustus. Na zijn overwinning
op Cleopatra en Antonius
heerste deze ook over Egyp
te. Ter verdediging van de
zuidgrens van zijn rijk, in
Egyptisch Nubië, liet hij een
reeks versterkte tempelsteden
bouwen. Daarin woonden
Nubiërs, Egyptenaren, Grie
ken en Romeinen.
De tempels waren gewijd
aan Egyptische en Nubische
goden, vooral de godin Isis.
De bouwstijl is traditioneel
Egyptisch. De tempel van
Taffeh werd gebouwd in Taf
feh, de vroegere Romeinse
nederzetting- Taphis, die 50
kilometer ten zuiden van As-
soean in het Egyptische ge
deelte van de landstreek Nu
bië ligt. Het materiaal is Nu
bische zandsteen. Het ge
bouw is ruim 8 meter lang,
ruim zeven meter breed en 4
1/2 meter hoog.
In de vierde eeuw na Chris
tus werd de tempel ten be
hoeve van de Isis-verering
veranderd. Er kwam een
tweede ingang bij en de dak
lijst en bovendorpels van de
ingangen werden met reliëfs
versierd. Op deze reliëfs ziet
men gevleugelde zonneschij
ven met heilige koningsslan
gen en gekroonde cobra's. In
de achterwand van de tempel
werd een Griekse inscriptie
aangebracht ter herinnering
aan de verbouwing.
In de 8e eeuw werd Taffeh
de noordelijke grensstad van
het christelijk/Nubische ko
ninkrijk Makouria. Op 14 de
cember van het jaar 710
werd in opdracht van koning
Merkourios de tempel tot
kerk gewijd. Koptische krui
zen en de naam Jakob, de
uitholling voor een wijwater
kom en ophanggaten voor
kerklampen aan de dakbal
ken stammen uit die tijd.
Van de 13e tot het eind van
de 19e eeuw werd de tempel
gebruikt als woonhuis. Na de
expeditie van Napoleon kwa
men Egypte en Nubië voor
het eerst sinds eeuwen weer
in de belangstelling van Eu
ropa te staan. In talrijke
reisverslagen van westerse
LEIDEN Tegelijk met de
inwijding van de Taffeh-tem
pel werden vandaag drie za
len in het rijksmuseum van
Oudheden heropend. De af
deling klassieke sculpturen
werd vernieuwd, er werd
een zaal met de zogenaamde
Nehalennnia-altaren inge
richt en tevens een zaal met
roemde collectie antieke
beelden en reliëfs uit Grie
kenland en Italië, die fasci
nerend zijn door hun schoon
heid, maar ook van groot
wetenschappelijk belang zijn.
De verzameling was een aan
tal jaren door verbouwingen
niet te zien, maar is nu
nieuw opgesteld in een ge-
Beeld van de opbouw van de tempel op de voorma
lige binnenplaats van „Oudheden".
Onder water
Door de bouw van de eerste
Assoeandam verdween de
tempel van Taffeh lange tijd
uit het gezicht. In de periode
19101960 zou de tempel ne
gen maanden per jaar door
het water van het stuwmeer
bedekt worden. In 1960
dreigde de tempel voorgoed
door de bouw van de Twee
de Assoeandam onder water
te verdwijnen. De internatio
nale reddingsacties georgani
seerd door UNESCO verhin
derden de ondergang van de
Nubische monumenten. De
tempel van Taffeh werd als
eerste monument ontmanteld
door de Egyptische Oudheid
kundige Dienst.
Nederland onderscheidde
zich in de acties door finan
ciële steun voor het behoud
van de tempels van Aboe
Simbel en de tempel van
Kummeh (Soedan), weten
schappelijke adviezen en fi
nanciering van een reddings
plan voor de tempels van
Philae en opgravingen door
het rijksmuseum van Oudhe
den. Mede-initiatiefnemer en
leider van deze bijdragen
was prof. dr. A. Klasens, di
recteur van het museum in
de periode 1959—1978. Ook
Amerika, Spanje en Italië
werden door Egypte als dank
voor hun inspanningen met
een tempel beloond. In deze
landen heeft de opbouw van
de Egyptische tempels reeds
plaatsgevonden.
Taffeh-zaal
land worden gebouwd. Als
voorwaarde werd indertijd,
gesteld dat de tempel in een
overdekte ruimte zou worden
geplaatst en bovendien zou
de tempel vrij toegankelijk
moeten zijn voor het Neder
landse volk. De oplossing
voor deze problemen werd
de Taffeh-zaal van het rijks
museum, waaraan de vroege
re grote binnenplaats aan de
kant van het Rapenburg
werd opgeofferd. Het archi
tectenbureau Haak uit Delft
ontwierp het plan voor deze
zaal, qua inhoud de grootste
museumruimte van ons land.
Bij het ontwerp ging men er
van uit, dat de zaal moet
kunnen worden gebruikt
voor culturele en educatieve
manifestaties (exposities, the
ater, muziek en lezingen).
De tempel van Taffeh kreeg
in de jaren 1977/1978 een om
geving die bij hem paste.
Een typisch Hollandse bin
nenplaats veranderde in een
zaal van 20 bij 30 meter met
een zwart plafond. Alleen
langs de randen van het dak
bleef nog een daglichtstrook
van anderhalve meter. De
Hollandse gevels verdwenen
achter wanden van Franse
natuursteen. De vloer werd
bedekt met Duitse natuur
steen. Een in het zwarte pla
fond aangebrachte kunstzon
beweegt zich electronisch
langs de tempel, waardoor
een natuurlijk schaduweffect
ontstaat. Tal van uitgekiende
technische snufjes zorgen er
voor dat de tempel van Taf
feh in een omgeving is ko
men te staan, die volledig is
gericht op zijn conservering.
De tempel zelf werd opge
bouwd en gerestaureerd door
de technische dienst van het
museum, met daarbij de hulp
Egyptische kunstvoorwerpen moderniseerde presentatie,
uit de Grieks-Romeinse tijd. tT^t om zeldzame ar-
Het museum bezit een be- chaische plastiek uit Cyprus,
vele Griekse graf reliëfs uit
klassieke en Hellenistische
tijd, Romeinse beelden en
portretkoppen. Een hoogte
punt is het meer dan levens
grote beeld van keizer Traja
nus. De verzameling geeft
een overzicht van vele eeu
wen antieke beschaving. De
voorwerpen stammen ten
dele uit een omvangrijk le
gaat, verworven door de
Leidse Universiteit in 1743.
In het begin van de 19e
eeuw kon de verzameling
door de belangstelling van
Koning Willem I nog aan
merkelijk worden uitgebreid
met aankopen in Grieken
land. Bij de verzameling is
de gids „Beeld en Reliëf
van de hand van conservator
dr. F. L. Bastet verschenen.
Hierin worden alle tentoons-
gestelde beelden en reliëfs
besproken en afgebeeld.
van de Egyptische architect
Hassan el-Ashiry.
De 2000 jaar oude tempel
van Taffeh heeft een veel be
wogen geschiedenis achter de
rug. Gebruikt voor talrijke
doeleinden, geteisterd door
de elementen, zelfs zwaar be
schadigd door een schip in
de periode dat hij onzich
tbaar verborgen onder de
waterspiegel lag; uiteindelijk
weggevoerd naar een vreemd
land, dat gedurende de eerste
1100 jaren van zijn bestaan
nog niet eens bestond. Aan
dat roerige bestaan is nu een
einde gekomen. Het lot van
de tempel ligt nu in handen
van het Nederlandse volk,
dat zich kosteloos binnen zijn
muren kan bewegen. De en
tree van het rijksmuseum ligt
namelijk achter de Taffeh-
zaal, die permanent vrij toe
gankelijk is.
Ter gelegenheid van de
wederopbouw van de
tempel is een boek ver
schenen over de ge
schiedenis van de tem
pel van de hand van
dr. H. D. Schneider, di
recteur van het rijks
museum. Het museum
heeft verder een foto
tentoonstelling georga
niseerd van werk van
amateur-fotografen, die
de bouw van de tempel
met de camera hebben
gevolgd. Vanaf 5 april
zullen er ook films
over de Taffeh-tempel
in het museum te zien
zijn. In de periode van
5 tot en met 8 april is
het museum kosteloos
toegankelijk.
In de jaren 1970 en 1971 zijn
door het rijksmuseum circa
200 stenen monumenten uit
de Oosterschelde ter hoogte
van Colijnsplaat opgehaald.
Het zijn altaren en beelden,
door kooplieden en zeevaren
den gewijd aan de inheemse
godin Nehalennia, die daar
in de Romeinse tijd (200 na
Chr.) werd vereerd. Op de
oever van de Schelde lag
een plaats, Ganuenta gehe
ten, waar kooplieden uit
Trier en Keulen, maar ook
uit Zwitserland en Frankrijk
aanlegden om in de tempel
Nehalennia's bescherming
afd te smeken op de gevaar
lijke overtocht naar Enge
land. Na hun veilige terug
keer lieten zij uit dankbaar
heid in het heiligdom een
moment oprichten. In de
Iaat-Romeinse tijd is Ganu
enta door de zee verzwolgen.
De resten liggen nu midden
in de Oosterschelde, op een
diepte van 25 meter. De ber
ging van de stenen, waarvan
v®Ie door goede kunstenaars
zijn behouwen betekent de
grootste vondst van derge
lijk materiaal uit de Ro
meinse tijd in ons land. Een
30-tal van de Nehalenniamo-
numenten is nu in een apar
te zaal heropgesteld, met uit
gebreide toelichting.
Veertig mille
De actie voor de restauratie van de Latijnse School
beeft al veertig mille opgebracht De cheque met dit be
drag werd vorige week aangeboden aan de voorzitter
van de Stichting Diogenes. De heer Kram zegde toe bet
bedrag speciaal voor de restauratie van de ingangspoort
te willen gebruiken. De actie was geïnspireerd door de
vereniging van Vrienden van Diogenes Leiden, die vori
ge week de algemene ledenvergadering hield. De vereni
ging besloot door te gaan met de actie en verder te spa
ren om de stichting zoveel mogelijk te kunnen bijstaan.
De voorzitter van de stichting maakte bekend, dat er
een toezegging tot subsidiëring binnen is voor bet voor
huis van Hogewoerd 32. Met de restauratie van dit voor
pand zal binnenkort worden begonnen.
Doe Maar"
De groep „Doe Maartreedt vrijdagavond 6 april op ln
bet Leids Vrijetijdscentrum. De pop formatie zegt een
groot aantal muziekstijlen te beheersen, uiteenlopend
van de smartlap tot country en van rock tot reggae. Het
concert begint om half tien. Toegangsprijs: vijf gulden.
Promotie
De heer F. F. A. Hendriks uit Leiden is gepromoveerd
tot doctor in de geneeskunde aan de Leidse universiteit
De heer Hendriks is verbonden aan het laboratorium
voor fysiologie van de Rijksuniversiteit Leiden.
Lokhorstkcrkconcert
Het laatste concert uit de serie ,JLokhorstkerkconcerten"
wordt zaterdagavond 7 april gegeven door bet Blokflui
tensemble van de Leidse s tree km uzi ekschool. Onder lei
ding van Piet Kunst worden werken ten gehore ge
bracht van Holborne, Eisma, Bartok en Ravel. Het con
cert begin om ball negen in de kerk aan de Leidse Pie
terskerkstraat 1.
Mens uit marmer
In bet Filmhuis van bet Leids Vrijetijdscentrum de
Breestraat 66 wordt morgen de film Mens uit Marmer
van de Poolse regisseur Andrezj Wajda vertoond. Aan
vang: 21.00 uur, toegang voor niet-leden vijf gulden.
Sater
Toneelgroep Sater brengt morgen het stuk „Isotopen op
zaterdag" in de Leidse Schouwburg. Het toneelstuk be
handelt de belangen die rond de kernenergie spelen en
de gevaren die daaraan kleven. Dat gebeurt in de vorm
van het relaas van zes ingenieurs die in een kerncentrale
werken en ternauwernood een mogelijke ramp hebben
voorkomen. Het zestal is erin geslaagd om dat voor de
buitenwereld verborgen te houden. Die situatie verandert
als één van de ingenieurs verdwijnt. De vrees dat het in
cident alsnog in de pubhciteit zal komen, bereikt dan
snel een ondragelijk hoogtepunt. De voorstelling begint
om kwart over acht.
Simon Carmiggelt
De Amsterdamse auteur Simon Carmiggelt is morgen
tussen acht en negen uur 's avonds lijfelijk aanwezig in
boekhandel De Kier aan de Nieuwe Rijn 45. Hij signeert
daar eigen werk, een nogal opmerkelijke zaak omdat de
illustere schrijver zich doorgaans niet voor dit soort ac
tiviteiten leent Het bezoek van Carmiggelt geschiedt
uiteraard in het kader van de nationale boekenweek.
„BUITENLANDSE WERKNEMERS NIET
GEDWONGEN NAAR BEUKENSCHANS"
LEIDEN De sluiting van slecht onderhouden persions (ver-
blijfsgebouwen) in Leiden heeft niets te maken met de leeg
stand van woningen aan de Beukenschans, het woonoord
voor buitenlandse werknemers in Leiden. Dit werd gistera
vond meegedeeld tijdens de raadscommissievergadering van
volkshuisvesting en milieu naar aanleiding van vragen van
enkele gemeenteraadsleden. Het feit dat de gemeente dezer
dagen tot het sluiten van een aantal ondeugdelijke pensions
is overgegaan en de buitenlandse bewoners het advies heeft
meegegeven om in het Leiderdorpse woonoord te gaan wo
nen, heeft onder meer de achterdocht opgewekt van raadslid
HL Passchier (PSP), die het advies op zijn minst wat dwang
matig vindt.
De heer Van Ingen, deskundige op het gebied van het migran
tenbeleid in Leiden plus regio, lichtte naar aanleiding van de
door mevrouw Passchier gemaakte veronderstellingen, het vol
gende toe: „Het sluiten van pensions heeft niets te maken met
de Beukenschans. De slechte staat van een groot aantal pensi
ons in de stad was al veel eerder bekend. Pas met de komst
van de Beukenschans hebben we echter een alternatief gekre
gen om de buitenlandse werknemers van passende woonruimte
te voorzien. Een heleboel verblijfsgebouwen konden, omdat we
geen huisvesting voor de bewoners hadden, gewoon door blij
ven draaien. Dat was heel vaak tegen de wil van de brand
weer in, die de pensions uit veiligheidsoverwegingen eerder
had willen sluiten".
De reden dat de in pensions verblijvende buitenlandse werkne
mers weinig voelen voor de verhuizing naar de Beukenschans
is nogal gecompliceerd. Veel van de werknemers willen Leiden
niet verlaten omdat zij de ligging van de dikwijls in het
centrum gevestigde pensions verkiezen boven wonen in het
afgezonderde woonoord. De afstand tot de Leidse winkels en
bedrijven waar men werkt, speelt hierbij ook een rol. Volgens
de heer Van Ingen worden de problemen rond de huisvesting
ssituatie van de buitenlandse werknemers (meest Turken en
Marokkanen) wel wat opgeblazen. „Uiteindelijk verkeren wer
kende jongeren en studenten in vergelijkbare omstandigheden
waar het de keuze van woonruimte betreft", aldus Van Ingen.
Toch zou de gemeente niet over een nacht ijs mogen gaan in
dit geval, zo meenden enkele raadsleden. Van de zijde van
D '66, PvdA en PSP werd voorgesteld om in ieder geval de
termijn van twee maanden, die de werknemers hebben om de
pensions te verlaten, als de gemeente hun dat heeft bericht, te
verlengen tot vier maanden. Zodat de bewoners voldoende
speelruimte hebben om orde op zaken te stellen en eventueel
een oplossing voor hun geschapen huisvestingsprobleem elders
te gaan zoeken. Het CDA was hier tegen gekant, omdat juist
binnen die twee extra maanden de gemeente dan ook de
verantwoording op zich moét nemen als er onverhoopt brand
in een dergelijk pand zou uitbreken. Dit argument bleek door
slaggevend te zijn, zodat de partijen er mee akkoord gingen.
Wel bleven de voorstanders van verlenging voet bij stuk hou
den ten opzichte van een serie andere punten, zoals het beter
gaan begeleiden van buitenlandse werknemers dan tot nu toe
he,t geval is geweest in kwesties waar het het wonen betreft
