Reünie van collega 's
in oude blauwe walm
winkels in Lisse
Feestweek in nieuwe LOK-school
NIEUWBOUW GEMIVA
BEGINT IN JUNI
Vijf Hovenhuis
wil betere toegang
voor invaliden
Universiteitsraad
voorlopig tegen
hervormingen Polak
Mr. Sormani overleden
Ex-Globe- en Steilewandrijder Tex Tedson
vijfentwintig jaar in echtelijke veiligheid
''Y/Wm
ZOETERWOUDE Deze week is een aanvang gemaakt met
het bouwrijp maken van de Zwetpolder voor de bouw van
een nieuw complex voor de stichting Gemiva. In dit gebied,
begrensd door de Zuidbuurtseweg, de Zwetkade en de Dr.
Kortmannstraat, zal in de komende drie jaar een instituut
voor geestelijk gehandicapten verrijzen.
De bedoeling is, dat de bouw van het instituut in twee fasen
wordt uitgevoerd. De centrale voorzieningen en de bouw voor
200 bedden zullen eerst uitgevoerd worden, later wordt het
beddentotaal tot ruim 300 opgevoerd. Op een enkele uitzonde
ring na zal het gehele gebouwencomplex uit bebouwing in één
bouwlaag bestaan, in elk geval voor wat betreft de diverse
paviljoens voor de patiënten. Tussen het instituut en de Zwet
kade zullen ook nog ongeveer 60 woningen gebouwd worden,
gedeeltelijk bestemd voor werknemers van het instituut. De
verwachting is dat begin juli de eerste paal de grond in gaat.
LEIDEN - Het Vijf Hoven-
huis is ernstig bezorgd over
de slechte toegankelijkheid
die het gebouw heeft voor in
valide bezoekers. Het club
huis aan de Hoflaan in Lei
den is al sinds oktober 1977
bezig om de gemeente aan te
sporen enige voorzieningen te
treffen. Tien dagen geleden is
de eerste stap daartoe door
de gemeente gedaan met het
verlagen van de trottoirband
zodat invaliden wagens ge
makkelijk toegang hebben tot
het clubhuis. Maar op de
aanvraag voor parkeerhavens
voor invaliden is tot nu toe
nog niets vernomen.
Het Vijf Hovenhuis is er niet
verbaasd over dat zij niets
van b en w van Leiden ho
ren. Het is de gewoonte van"
Het college om brieven van
het clubhuis onbeantwoord te
laten zo meldt het clubhuis.
Eind vorig jaar werden door
Hilda Passchier, raadslid voor
de PSP, over dit nalatig ge
drag van het college al vra
gen in de raad gesteld. Als
antwoord bood het college
van b en w haar excuses aan
mevrouw Passchier aan. Het
Vijf Hovenhuis vraagt zich af
of het niet beter was geweest
als het college die excuses
aan het clubhuis zelf had;
aangeboden.
De welzijnswerkers van het
Vijf Hovenhuis hebben nu bij
de raad het verzoek ingediend
om een commissie van onder
zoek in te stellen. Deze com
missie moet onderzoeken
waarom het college brieven
van burgers en instellingen
niet beantwoordt „Wij verzoe
ken U ook dringend om te
onderzoeken of het college
van b en w u als raad wel
ernstig neemt gezien de wijze
waarop dit college meent vra
gen, gesteld door uw leden, te
kunnen afhandelen". Hiermee
doelt het Vijf Hovenhuis op
de antwoorden die b en w ge
geven hebben op de vragen
van mevrouw Passchier. De
medewerkers vinden dat me
vrouw Passchier met een
kluitje in het riet werd ge
stuurd.
ENQUETE Tl/r^r
WIJST UIT: IVltJci
LISSE Ruim 80 procent van de Lissese winkeliers vindt
dat het winkelbestand van Lisse voor uitbreiding in aanmer-
king komt. Een krappe meerderheid ziet brood in de realisa-
tie van een 2e „Blokhuis" naast het gelijknamige winkelcen
trum aan de Koninginneweg.
Dit is gebleken uit een enquête van de raadsfractie SGP/GPV
naar aanleiding van de gemeentelijke discussie over de uitbrei
ding van het Lissese winkelbestand. De meeste ondervraagde
middenstanders vinden dat Lisse een belangrijke plaats in
neemt in het huishoudboekje van de regionale consument en
80% van de middenstanders wil deze gunstige positie verster
ken. Naast de realisatie van het tweede Blokhuis willen de
winkeliers graag dat de Kanaalstraat-promenade wordt uitge
breid en vragen zij om verdere verkeersmaatregelen in het
Lissese centrum.
De cabaretgroep hekelde in felle bewoordingen de huisvestingsnood onder de LOK-scholieren
Mattheus Passion in Noordwijk
NOORD WIJK Voor de tiende keer wordt in de Grote Kerk
van Noordwijk-Binnen op donderdag 12 april de uitvoering
gegeven van de "Mattheus Passion" van J.S. Bach. Algehele
leiding heeft de Noordwijkse dirigent Johan Admiraal.
Medewerking verlenen de solisten Christine Harvey (sopraan)
Jard van Nes (alt), Chris van Woerkom (evangelist), Henri
Blackmon en Henk van den Brink (bas) en Simon van der
Geest (tenor). Het muzikale gedeelte wordt verzorgd door de
organist Tijn van Eijck, het Nederlands Symfonie-orkest, het
Haags Knapenkoor en het Katwijkse gemengde koor "Hallelu
jah".
Toegangskaarten voor het concert zijn verkrijgbaar bij G. Ver
loop, Troelstrastraat 3, Katwijk, tel. 01718-16390 en mevrouw
Kaptein. Bronckhorststraat 31, Noordwijk, tel. 01719-10821. De
entreeprijs bedraagt 10 gulden.. CJP-houders en 65-plussers
betalen 5 gulden. Het concert beginfóm 19.30 uur.
LEIDEN Het opvullen van de sporten
van een hevig lichtende ladder met
naambordjes waardoor de mededeling
„De nieuwe school is geopend, de lus
trumweek is begonnen" ontstond, bete
kende gistermiddag de officiële opening
van het nieuwe gebouw van de Leidse
Opleiding Kultureel werk aan de Storm
Buysingstraat in het Morskwartier, be
ter bekend als de LOK-school.
Directeur J. Annegarn sprak zijn tevre
denheid uit over de nieuwe behuizing die
het einde van een huisvesting in drie on
geschikte gebouwen betekent. „Onze on
derwijskundige mogelijkheden zijn ver
groot. We hebben een ruime aula waar
de verschillende studierichtingen elkaar
kunnen ontmoeten, we hebben een keu
ken en een fatsoenlijke gymnastiekzaal,
we hebben een mooie patio en zelfs een
bibliotheek. Maar eigenlijk zouden we
twee gymnastiekzalen moeten hebben en
hebben de groepen door de inkrimping
van de ruimte een eigen lokaal moeten
prijsgeven" aldus de heer Annegarn.
„We vieren tegelijk met de opening van
dit nieuwe gebouw ons eerste lustrum.
Ik geloof dat we in die vijf jaar dat we
bestaan met deze opleiding van mensen
ten dienste van mensen een geheel eigen
identiteit hebben ontwikkeld. Er is op
deze school een prettige omgang ge
groeid tussen leraren en leerlingen en
het doet me bijvoorbeeld bijzonder veel
genoegen dat ik als ik 's morgens van
üet station naar de school fiets onderweg
bemoedigend wordt toegewuifd door
leerlingen in taxi's", aldus de heer Anne
garn.
Kritiek
Een indrukwekkend dia-klankbeeld gaf
voor de opening een beeld van de ge
schiedenis van de nieuwe school. Na de
opening bracht het leerlingen-cabaret de
positie van de LOK-leerhng onder de
aandacht, met veel kritiek op huisvesting
en financiële positie.
De LOK-school, officieel de dagopleiding
voor sociaal-agogische beroepen kent
vier studierichtingen: Cultureel Werk, In
richtingswerk, Sociale Dienstverléning en
Arbeidsmarktpolitiek/Personeelsbeleid.
De laatste twee studierichtingen starten
overigens pas in augustus. De leeftijd
van de 325 leerlingen ligt tussen de 15
en 21 jaar. De opleiding duurt drie jaar.
In het gehele land bestaan er slechts
drie van deze opleidingen (dagopleidin
gen), vandaar dat veel leerlingen van
buiten Leiden komen.
Feestweek
LOK-school zich „laat kennen". Vandaag
bereidde men zich vodr de zogenaamde
„spelenkermissen" die morgen worden
gehouden. De opzet hiervan is snel en
speels improviseren, waarin veel uit de
opleiding musische vakken is verwerkt
Deze manifestatie vindt plaats op de
school en bovendien in de Van den Berg
Stichting in Noordwijk, Huize Angela in
Den Haag, huize Lidwina in Leiden en
Rijnstroom in Alphen. (stage-adressen).
De spelenkermis op de LOK loopt via
het buurtcentrum Morschwijk. Donder
dag 5 april wordt er een Open Dag ge
houden. Op die dag kunnen bezoekers
kennismaken met het nieuwe gebouw en
de sfeer van de opleiding. Buurtbewo
ners zijn welkom van twee tot vier uur,
nieuwe en tweedejaars leerlingen van
vier tot zes uur en ouders en andere ge
ïnteresseerden van zeven tot negen uur.
Een goed doel wordt gediend met de ac-,
tiviteiten voor de Indianen in Suriname,
aangegeven door de NOVIB. De visserij
coöperatie „Woto" in een aantal india
nendorpen aan de Marowijne rivier zal
financieel worden gesteund. Geld wordt
ingezameld via de rommelmarkt op vrij
dag 6 april (aanbod van spullen is wel
kom), Surinaamse maaltijden op school,
een actie waarbij de leerlingen kleine
werkzaamheden aan huis zullen verrich
ten (Heitje voor een Karweitje) en een
babysit-actie in mei. Inlichtingen tel.
763221. Bijdragen voor de NOVIB-actie
zijn welkom op gironummer 3222379 ten
name van de LOK-school onder vermel
ding NOVIB-ï>roject.
LEIDEN In de vergadering
van gisteravond heeft de uni
versiteitsraad een voorlopige
mening kenbaar gemaakt
over het rapport van de Com
missie voor de Bestuursher-
vorming, dat een evaluatie be
vat van de democratisering
op de universiteit gedurende
de afgelopen jaren en over de
I bestaande bestuursstructuur.
Deze commissie is meer be-
I kend onder de naam Commis-
sie-Polak. De belangrijkste
conclusie van het rapport is
I dat er veel meer gestreefd
I moet worden naar een profes-
j sionele organisatie.
K
De raad is voorlopig van me
ning dat de situatie, die in
het rapport geschetst wordt,
niet van toepassing is op de
Leidse universiteit. Bovendien
is men van mening dat de
voorstellen van de commissie
over de bestuursstructuur het
democratisch karakter van de
universiteitsraad en van het
College van Bestuur in de
kern aantasten.
Deze conclusies zijn nog voor
lopig omdat men eerst de re
acties van de andere geledin
gen in de universiteit, dit zijn
de (sub)faculteitejj en vak
groepen, wil horen.
LEIDEN/HOOGMADE Op
87-jarige leeftijd is in Leiden
overleden mr. Arnoldus Jose-
phus Sormani. Van 30 janua
ri 1931 tot 5 oktober 1933
was hij Tweede Regent van
de Stichting de Erven Corne
lls Sprongh te Leiden. In die
hoedanigheid behartigde mr.
Sormani ook de belangen van
de Heerlijkheid Hoogmade.
Gedurende de oorlogsjaren
fungeerde de overledene
die zijn laatste levensjaren
doorbracht in een flat aan
het Van Vollenhovenplein te
Leiden als Eerste Regent,
toen mr. R. Wittert van Hoog
land als oorlogsvlieger in het
buitenland werkzaam was.
Tal van Hoogmadese boeren
kregen toen in verband met
het betalen van hun pachtgel
den te maken met mr. Sor
mani.
Arnoldus Josephus Sormani
werd op 27 januari 1892 te
Maastricht geboren in het ge-
zirjj van een arts van Italiaan
se afkomst, prof. dr. Petrus
Victor Sormani en Maria Ge-
ertruida Regina Martini. Na
zijn rechtenstudies was mr.
Sormani aanvankelijk inspec
teur der directe belastingen,
daarna commies ter Provinci
ale Griffie, vervolgens advo
caat en procureur te Leiden.
Zijn uitvaart zal donderdag
plaatshebben vanuit de St.
Lodewijkskerk te Leiden,
waarna de bijzetting zal
plaatshebben in het familie
graf op de R.K. begraafplaats
JEijlpoort".
STAD/REGIO LEIDSECOURANTDINSDAG 3 APRIL 1979 PAGINA 5
LEIDEN —Ze waren
er zaterdag bijna
allemaal, de jongens
van de „Steiiewand"
en de „Globe". In zo'n
twintig jaar hadden ze
elkaar niet gezien. De
coureurs van het
kleinste circuit ter
wereld hadden één
dag gekregen om die
duizenden gemaakte
reizen om de aardbol
in de hoogste
versnelling de revue te
laten passeren. Eén
dag om bij te praten
is natuurlijk veel te
kort, maar als er wat
te vieren valt (en dat
was zaterdag het
geval) in Huize Tedson
aan de Leidse
Boshuizerlaan, dan
willen de uurtjes van
vlak na middernacht
nog wel een handje
helpen.
Tex Tedson (eigenlijk
F. J. W. Blom) en Jopie
Blom zijn 25 jaar getrouwd.
Een huwelijk dat in alle
opzichten voorbeeldig
genoemd mag worden, al
zou men van die eerste
.steile" jaren en de dubbele
naamvoering Tedson-Blom
het tegendeel kunnen
vermoeden. Om dan nog
maar te zwijgen over wat de
heer Tedson er zelf van
vertelt. „Spanning en
sensatie; de ene dag sliepen
we in Middelburg en de
andere dag in Hoorn. Een
leven van vallen en opstaan.
Een wereld van vijf meter
doorsnee, een uit roestvrij
staal gevlochte globe, waar
je op een oude DKW of
Indian Scout doorheen
i T.-l' ...r, in ai .Globe"
racede, met je pedalen in de
lucht en je hoofd naar
beneden".
Tex Tedson („Ik zag er
destijds uit als een halve
cowboy, vandaar deze
naam"): „Vlak na de oorlog
ben ik op de kermis terecht
gekomen. Ik zat in het
Amerikaanse leger bij de
luchtmacht. (Tedson werkte
bij de Nederlandse en
Belgische ondergrondse en
later voor de Amerikanen).
Daar kwam ik in contact
met Harry Biegnolé, een
exploitant van de
„Steiiewand", een
kermisattractie waarbij men
in een circuit met oude
motoren rondjes reed en
allerlei stunts uithaalde. Je
ging steeds harder rijden en
op een gegeven moment
kleefde je horizontaal aan
de wand. Er waren
toendertijd vijf Steilewanden
in ons land. Harry vroeg
aan mij of ik zin had om
bij hem te komen werken.
„Dat is net iets voor jou,
want jij bent toch al zo'n
avonturier". Ik heb hem
toen gezegd dat ik er geen
zin in had, maar de echte
reden was, dat ik nog nooit
op een motor had gereden.
Een paar maanden later had
ik het geluk om bij de
Amerikanen een motor op
de kop te tikken en mij
deze rijkunst meester te
maken. Het toeval wilde dat
ik in 1946, ik was nog steeds
in dienst van de
geallieerden, in mijn
uniform over de kermis in
Schiedam liep te banjeren
en daar diezelfde Harry
Biegnolé tegenkwam.
Opnieuw vroeg hij me of ik
geen zin had voor hem te
komen werken, vooral
omdat net één van zijn
mensen (Jan van Veen) was
uitgevallen, nadat hij met
zijn motor over de kop was
geslagen. Ik zei hem erover
te zullen denken, maar ik
wist het niet zeker. Zo
aanlokkelijk was zijn
voorstel nu ook weer niet
Wat hij niet wist, was, dat
ik er eigenlijk best wel oren
naar had, maar eerst
stiekem wilde oefenen. Toen
hij zijn gewonde rijder
's middags in het ziekenhuis
bezocht ben ik, met
medeweten van zijn vrouw,
op de motor geklommen en
na een paar uur oefenen
wist ik dat ik het aankon,
's Avonds sloten Harry en ik
een contract af en de
volgende dag raasde ik over
de Steiiewand".
Zeven jaar achtereen heeft
Tex Tedson dit werk
gedaan. In '47 wisselde hij
Tex en Jopie temidden v
ke oude liefde, de Globe.
van baan, met dit verschil
dat hij nog steeds
motorrijder was alleen nu in
de „Globe", een stalen
wereldbol, waarin je niet
alleen horizontaal over de
wand scheurde, maar ook
nog op het hoogste punt
over de kop reed. Soms
reed men met twee
motorrijders en het
gebeurde ook wel dat er een
klein ren-autootje door de
Globe draaide. Rijders
waren dungezaaid.
Ongevaarlijk was het
stunten namelijk niet. In het
Globewerk scholen overigens
meer gevaren dan in het
Steiiewand werk. Volgens
Tedson moest je het wel
vóór je veertigste gemaakt
hebben in deze business,
want hoe ouder je werd des
te groter werden de risico's.
Het gevaar lag niet zo zeer
in de snelheden, waarmee
men reed, maar in de kans
dat twee rijders tegen elkaar
opbotsten, waardoor een
vroegtijdig einde aan de
carrière van de stuntmannen
kon komen. Dat noodlot
sloeg in 1957 toe (driejaar
de voormalige razende
na de overname van de
Globe door Tex Tedson van
de familie Van der Pouw
Kraan).
Tex Tedson: „Het kon niet
uitblijven. Kijk, al het werk
waarbij je kunt vallen is
gevaarlijk. Je moet
bijvoorbeeld in dit vak geen
last hebben van duizelingen.
Maar een ongeluk kan
natuurlijk de beste
overkomen. In '57 gebeurde
het mij en mijn beste rijder.
We hadden een technische
fout gemaakt en konden
elkaar niet ontwijken. Hij
had niets en ik had een
schedelbasisfractuur. Dat
betekende het einde van
mijn kermisloopbaan. Ik heb
de „Globe" verkocht aan
een kermisexploitant in
Duitsland en ben hierna de
horeca ingedoken. In Leiden.
Hier heb ik bij elkaar vijf
cafe's gehad, waaronder de
Globebar in de Wolsteeg.
Tien jaar heb ik daarbij de
restauratie van de Vijf Mei
hal gerund en 's zomers voer
ik nog steeds het beheer van
de restauratie van zwembad
De Vliet. Praktisch niemand
met links het symbool
die in onze business heeft
gezeten keert terug naar de
kermis. De Steiiewand en de
Globe zijn uitstervende
attracties geworden. In
Nederland is er geloof ik
nog maar één moto rw and
over, maar al zou je me
doodslaan ik weet geen eens
van wie die is".
„Wat mijn vroegere collega's
nu uitspoken ben ik pas
zaterdagavond, na twintig
jaar van de kermis te zijn,
te weten gekomen. De
meeste jongens zijn nog
steeds motorfietsliefhebbers
maar niemand van hen rijdt
er meer. Ik ben blij dat er
in Nederland steeds meer
motorliefhebbers bijkomen.
Vroeger was dat wel anders.
Samen met Jopie ga ik elk
jaar naar de races in
Florida-Daytona. Schitterend
is dat, die 200 mijlraces. Dat
is nog eens rijden. Hoewel,
wij konden er destijds ook
wat van. Blootshoofds
zonder kolenbak op je kop.
Voor ons was het sport;
geld kwam in het begin van
mijn loopbaan op de laatste
plaats. Stuntmannen zoals in
een gezamenlij-
Daytona waren we niet, er
kwam geen flauwekul of
humbug aan te pas. Maar
gein hebben we wel gehad".
Zaterdag, een feest met alle
oude vrienden en collega's.
Met o.a. Willem Dirks,
Emmo Krekel, J an van
Veen, Berserik, Anton
Goeman, Duins, Opdam,
Van der Wilk en Joop
Vossen. Een feest van de
dubbele namen, die van de
artiest en die van de
Burgerlijke Stand. Door al
dat bijpraten zaterdagavond
en de rook van sigaretten,
leken de oude
kermismotoren tot leven te
komen, de blauwe walm van
uitlaatgassen was weer te
snijden. Een totale
verrassing voor Jopie en
Tex dat ze allemaal
gekomen waren. (,J)aar
hebben mijn kinderen
natuurlijk voor gezorgd").
De kinderen van Jopie en
F. J. W. Blom, alias Tex
Tedson. Een man die de
„Reis om de Wereld" in een
minuutje kon maken.
Peter Viering