Margaret Thatcher
een onvervaarde
Vechtersbaas
Rus blaast zich op
in V S-ambassade
Van Huiten op
bres voor Sahel
Vrij baan voor nieuwe
executies in Amerika
Egypte klaagt bij Washington
over gebrek aan vertrouwen
GOEDE KANS OP EERSTE VROUWELIJKE
PREMIER IN GROOT-BRITTANNIË
Hunt beschuldigt Nixon
is
Bulgarije valt uit
tegen China in gesprek
met Van der Klaauw
■^JITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 29 MAART 1979 PAGINA 7
J)NDEN „De vrouw van ijzer", „militante
opval^^one" en „de nieuwe ridder van de koude
u eer^r\0g"t zijn een paar van de bijnamen die
ide Vfc Russen hebben gegeven aan de leidster
:won«n de Britse conservatieve partij, Margaret
hauspatcher cen van hun minst favoriete
Zujy»itse politici. Mevrouw Thatcher trekt er
jch niets van aan. „Ik ga gewoon door met
>t vaststellen van de feiten", zegt ze.
Jjargaret Thatcher, het is buiten kijf, is geen
Stje om zonder handschoenen aan te pakken.
ier jaar geleden, toen ze 49 was, streefde ze
lie mannelijke concurrenten voorbij en werd
rsonakdster van de conservatieve partij of, om
1. aar officiële titel te bezigen, „Leider van Ha-
bij P*rMajesteits Getrouwe Oppositie".
eitshöu' gehard na vier jaar op de troon van de
p Viservatieve partij, waar zij in februari 1975
2 -^warcl Heath van af stootte, en klaar om
estikt^ar eerste gevecht als leidster in Lagerhuis-
iren jrkiezingen te leveren, komt ze er meer dan
:u, gripnd voor uit dat zij eerste-minister wil wor-
cam#n- „Natuurlijk wil ik premier worden", zegt
tegen iemand die het haar vraagt. „En hoe
trder hoe liever".
largaret Thatcher is in 1925 geboren als Mar-
aret Hilda Roberts, dochter van een kruide-
Ier in Grantham in Lincolnshire. Met een
lem die klinkt alsof ze in Buckingham Pala-
geboren werd, komt zij herhaaldelijk terug
haar eenvoudige afkomst en jeugd boven
e winkel van haar vader om te onderstrepen
pt ze maar heel gewoon is.
Na studies in scheikunde en rechten werd ze
in 1959 voor het Noord-Londense kiesdistrict
Finchley gekozen in het Lagerhuis. Dat mid
denstandsdistrict vertegenwoordigt ze nog
De eerste grote politieke taak van Margaret
Thatcher was directeur-generaal van Onder
wijs in het conservatieve kabinet van Edward
Heath in 1970'74, in welke functie ze de gra
tis schoolmelk afschafte.
Toen de „Tories" in maart 1974 werden ver
slagen, werd Thatcher parlementair woord
voerster van de oppositie, eerst voor milieu-
later voor financiële zaken.
Toen mevrouw Thatcher leidster van de con
servatieve fractie werd, wist ze, naar men zei,
weinig af van buitenlandse zaken. Daar
bracht ze snel verandering in aan met reizen
naar o.a. de Verenigde Staten en China. In
het parlement scherpte zich haar degen in het
vuur- en antwoordspel met premier James
Callaghan.
Spotprenttekenaars hadden altijd een dank
baar onderwerp in mevrouw Thatchers spec
taculaire hoofddeksels, en critici meenden dat
zij als vrouw alleen maar stemmen zou verlie
zen. Maar men heeft ervaren dat onder dat
zorgvuldig gekapte blonde haar, achter die
rose koontjes en in die bedrieglijk frêle ver
schijning, een van de meest onvervaarde vech
tersbazen in de wereld van de nog steeds
door mannen beheerste Britse politiek schuil-
Margaret Thatcher; mogelijk een kans.
jmes Callaghan; èén stem teveel
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het historische vertrou
wensvotum van gisteravond dat het
einde betekende voor de regering-Cal-
laghan, heeft 311 stemmen opgebracht
voor de oppositie tegen 310 voor de
minderheidsregering. Conservatieven
werden gesteund door de liberalen, de
Schotse nationalisten en de 8 Noordier-
se parlementsleden. Met Labour stem
den de 3 Welse nationalisten, de 2 on
afhankelijke Schotse socialisten en 2
Noordierse Lagerhuisleden.
Labour werd verslagen, omdat één soci
alistisch Lagerhuislid, Sir Alfred
Broughton, die een ernstige hartkwaal
heeft, er niet in geslaagd was naar de
stemming te komen. Wegens het grote
belang van het vertrouwensvotum had
de conservatieven geweigerd rekening
te houden met de afwezigheid van Sir
Alfred, wat ze in gewone omstandighe
den wel gedaan zouden hebben.
Het is voor het eerst sedert 1924 dat in
Groot-Brittannië nog een regering uit
het zadel gelicht werd door middel van
een vertrouwensvotum. Aangezien in dit
land de leider of leidster van de partij,
die overwint in de verkiezingen, auto
matisch premier wordt, maakt Margaret
Thatcher nu een goede kans om binnen
afzienbare tijd op Downingstreet 10 m
te trekken. Dat huis is de officiële resi
dentie van Britse regeringsleiders en
bovendien de plaats waar het kabinet
bijeen komt.
DEN HAAG (ANP) - Oud
secretaris Van Huiten is mo
menteel in Nederland om bij
de regering steun te zoeken
voor een aantal ontwikke
lingsprojecten in het Sahel-
land Mali. Behalve een parti
culier object dat via de No-
vib gaat, heeft Van Huiten
nog enkele projecten bij zich
die voor overheidssteun in
aanmerking zouden kunnen
komen. In een vraaggesprek
met het ANP bevestigde hij
dat 4000 ton door Nederland
betaald graan die ons land
eind vong jaar zou leveren
aan Mali, daar nooit is aan
gekomen. Gisteren heeft het
kamerlid Knol de regering
gevraagd ervoor te zorgen
dat het graan alsnog wordt
bézorgd.
Van Huiten treedt op als ver
tegenwoordiger van Euroacti-
on-acord, een particuliere or
ganisatie op het gebied van
ontwikkelingshulp. Hij woont
al sinds een jaar in Mali, een
van de armste landen ter we
reld.
Van Huiten heeft vandaag
een gesprek met minister De
Koning over een speciaal
project dat is opgezet door de
Euro action-Acord voor het
noordoostelijk gedeelte van
Mali, waar armoede en de
hongersnood het ergste is.
Dat project wordt uitge
smeerd over vijf jaar en gaat
ongeveer tien miljoen gulden
kosten, „een zeer klein bedrag
in de internationale verhou
dingen". Dat bedrag zou moe
ten worden opgebracht door
Westeuropese particuliere or
ganisaties waaronder de No-
vib. De Novib heeft in princi
pe toegezegd aan dit project
deel te nemen, maar hoopt op
financiële steun van de rege
ring. Het project behelst de
oprichting en begeleiding van
een aantal coöperaties van
landbouwers, boeren en vis
sers.
Van Huiten wil los van dit
project bij de regering aan
kloppen voor aparte projecten
die zich volgens zijn zeggen
niet lenen voor de particuliere
organisaties maar aie geschikt
zouden zijn voor ontwikke
lingsprogramma's van Westeu
ropese regeringen. Hij denkt
daarbij aan net aanleggen
van weg, het aanbrengen van
een waterleiding en het aan
schaffen van busjes die door
het land kunnen trekken met
filmateriaal over moderne
landbouwmethoden. Voor de
veelal analfabetische boeren
is dit een ideaal voorlichting
smiddel.
Van Huiten gaat voor de pro
jecten ook aankloppen bij an
dere Westeuroepse regeringen.
MIAMI (UPI) E. Howard Hunt, de Watergate-inbreker die
32 maanden gevangenisstraf heeft uitgezeten, wil binnenkort
in een tijdschrift een artikel plaatsen, dat een beschuldiging
tegen oud-president Nixon bevat.
Hij wil daarmee voorkomen, dat Nixon „gerehabiliteerd" gelei
delijk aan in de politieke arena terugkeert.
Hunt zegt te kunnen bewijzen dat Nixon niet alleen van de
tweede Watergate-inbraak afwist, maar hem zelfs leidde. Hunt
is niet eerder tot pubükatie overgegaan omdat hij vond dat
Nixon met rust moest worden gelaten, zolang hij buiten de
politiek bleef.
Grieks hof spreekt Barbara de Jong vrij
DEN HAAG (ANP) - De 24-
jarige mevr. Barbara de Jong
uit Gouda, die in augustus
vorig jaar in Griekenland tot
zeven maanden gevangenis
straf werd veroordeeld we
gens het veroorzaken van een
dodelijke aanrijding, is giste
ren door het gerechtshof van
Thessaloniki vrijgesproken.
Dit heeft de ANWB, die me
vrouw De Jong rechtsbijstand
heeft verleend, gisteravond
meegedeeld.
Mevrouw De Jong had in
overleg met haar Griekse ad
vocaat en de ANWB hoger
beroep aangetekend tegen het
vonnis van de rechter in
Polygeros.
hbrandbare
leding
ivaarlijk
- JSSEL (ANP) - De Euro-
Commissie, het „dage-
bestuur" van de EG in
«sel, is van mening dat
rijn laatst op 1 januari
de verkoop van kleding
rin tri-fosfaat is verwerkt
te Europese Gemeenschap
(oden moet zijn. Ze heeft
Itoe voorstellen gedaan.
>rf tundigen, die op verzoek
de EG-commissie een on-
de déaek hebben ingesteld,
:ide SOen gerapporteerd, dat tri-
>peel#a* bij dieren kankerver-
van £end is en hoogstwaar-
t jnlijk ook voor de mens
jjren inhoudt. Tri-fosfaat
IT oCfljt gebruikt bij het ver-
:ige. -digen van hitte-bestendige
ing.
jigelsterfte
>or olie in
ïorwegen
iO (UPI) Zeker 10.000
lis en mogelijk zelfs
PO. meest alken, zeekoeten
èidereenden, zijn omgeko-
I tengevolge van een olie-
I die de kust van de'Va-
(erfjord in het noorden
Noorwegen over een
Ie van 100 kilometer be-
[ens de politie van de
■■Is Vardo lekt de olie
pPPfrschijnlijk uit het Russi-
'iWjk fabrieksschip Metrostov,
j^Wbegin februari in het ge-
met man en muis zou
m vraagt
5 wapens
rug te kopen
SHINGTON (DPA) De
sring van Iran heeft de
Is geuit dat de V.S. een
1 van de wapens die zij
de sjah hebben geleverd
Ir terug te kopen.
woordvoerder van het
irikaanse ministerie van
inlandse zaken heeft
sdag verklaard dat de
rikaanse regering bereid
lierover te onderhandelen,
besprekingen zijn nog in
oorbereidend stadium,
wil onder andere tachtig
ichtsvliegtuigen van het
F-14, uitgerust met Phoe-
'aketten aan de V.S. te
leven omdat het geen per-
iel heeft dal deze kan be
ien. De vliegtuigen verte-
'oordigen een waarde van
veer twee miljard dollar
miljard gulden).
Eerste doodstraf binnen enkele weken?
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Wellicht al over enkele
weken wordt in de Verenigde Staten voor
het eerst sinds begin 1977 weer een doodstraf
ten uitvoer gelegd. Alleen de gouverneur van
Florida kan nog voorkomen dat John Spenke-
link (30) binnenkort zal sterven in een onder
2500 volt stroom staande elektrische stoel.
Spenkelink is van een lange „dodenlijst" de
eerste die al zijn wettelijke middelen om de
dans te ontspringen heeft verbruikt. Deze
week wees het hoogste gerechtshof zijn derde
en laatste beroep af, ondanks nog steeds be
staande twijfels over de toedracht en on
danks Spenkelinks beroep op noodweer.
De uitspraak kan het begin betekenen van
een vloedgolf van executies. In 24 staten zit
ten bijna 500 veroordeelden, waaronder 5
vrouwen, op tenuitvoerlegging van de dood
straf te wachten. Het „Supreme Court" in
Washington heeft de weg vrijgemaakt voor
mogelijk veertig executies voor het eind van
dit jaar.
Het „Supreme Court" komt met de uitspraak
terug op een vonnis- van 1972, waarin de
doodstraf „ongrondwettelijk" werd genoemd.
Sedertdien hebben 34 van de 50 Amerikaanse
staten nieuwe statuten met betrekking tot de
doodstraf ingevoerd. In 1976 liet hetzelfde
„Supreme Court" de eerste nieuwe wetten
passeren.
Het nieuwe conservatisme, dat rich sedert het
begin van de zeventiger jaren bij een groot
deel van de Amerikaanse bevolking manifes
teert, blijkt onder meer uit de gewijzigde op
vattingen over de doodstraf. Bij een landelijke
enquête in 1965 toonde 38 pet zich vóór de
doodstraf, bij eenzelfde enquête in 1977 was
dat percentage opgelopen tot 73.
De oppositie tegen de doodstraf is krachtig,
maar heeft tot nu toe geen enkel succes ge
boekt bij de pogingen het tij te keren. In ie
der geval kon een hartstochtelijk beroep van
veertien religieuze organisaties het „Supreme
Court" in de zaak-Spenkelink niet vermurwen.
Groepen, die tegen de doodstraf zijn, gaan
binnenkort een grote nationale betoging hou
den in Atlanta (Georgia), dat met 74 „wach
tend" na Florida (119) en Texas (105) een der
de plaats inneemt op de ranglijst van staten
met de strafste justitiële hand.
De laatste executie in de Verenigde Staten
had plaats in januari 1977. Gary Gilmore, ver
oordeeld wegens dubbele moord, werd toen in
Utah voor een vuurpeloton terechtgesteld na
dat hij zelf, tegen de pogingen van zijn advo
caten in, op een snelle executie had aange
drongen. Tien jaar daarvoor, op 2 juni 1967,
vond de laatste „onvrijwillige" executie plaats.
Tegenstanders van de doodstraf vrezen, dat
door de recente uitspraak en het huidige tem
po, waarin de doodstraf wordt opgelegd (ge
middeld tweemaal per week), in de komende
jaren meer dan 100 executies per jaar moge
lijk rijn. Wellicht komt zelfs het record van
1935 (199 executies) snel binnen bereik..
De tegenstanders menen, dat er nog steeds
sprake is van een duidelijke discriminatie.
Méér dan de huidkleur van de dader blijkt
die van het slachtoffer bepalend. Het doden
van een blanke komt veel eerder in aanmer
king voor de doodstraf.
MOSKOU (UPI) De Rus,
die gisteren de Amerikaanse
ambassade was binnenge
drongen om politiek asiel af
te dwingen en zich urenlang
verschanst heeft gehouden,
heeft zichzelf uiteindelijk op
geblazen met een zelfgemaak
te bom die om zijn middel
zat.
Hij overleefde de explosie, die
volgens ambassadeur Malcolm
Toon alle kleren van rijn lijf
rukte, maar werd wel met
brandwonden opgenomen.
Toon had eerder de hulp van
de Russische politie ingeroe
pen en deze gebruikte traan
gasgranaten om de man te
overweldigen, maar deze
slaagde er volgens Toon bij
het eind van de aanval toch
nog in de bom aan rijn mid
del tot ontsteking te brengen.
Des 's middags was de man
volgens het Russische persbu
reau TASS voor het ambassa
degebouw samengekomen met
een lid van de consulaire af
deling en was hem de ambas
sade in gevolgd. Binnengeko
men verklaarde hij plotseling
dat hij in een pakket onder
rijn jas een bom had, die hij
tot ontploffing zou brengen,
Toon nam direct contact op
met het Russische ministerie
van buitenlandse zaken en
liet een vleugel van het am
bassadegebouw ontruimen. Na
uren onderhandelen nam hij
een voorstel van de Sowjet-
autoriteiten aan om de man
met geweld uit het gebouw te
halen. De Russische politie
schoot tweemaal traangasgra
naten in het gebouw. De on
bekende man bracht rijn bom
blijkbaar pas na de tweede
aanval tot ontploffing.
Minister Van der Klaauw.
(Van onze speciale verslagge
ver Evert Mathies)
SOFIA De Bulgaarse mi
nister van Buitenlandse Za
ken Petar Mladenov heeft
van zijn gisteren met zijn
Nederlandse collega Van der
Klaauw gehouden besprekin
gen gebruik gemaakt om het
Westen te waarschuwen voor
wat hij „het machtsstreven
van de regering in Peking"
noemde. Naar zijn mening
speelt China met vuur en
was het Chinese optreden te
gen Vietnam een provocatie
ten opzichte van de volken
van Azie en een bedreiging
voor de wereldvrede.
De houding ten opzichte van
China stond woensdag cen
traal in de urenlange bespre
kingen in Sofia tussen de
Bulgaarse en Nederlandse mi
nister van Buitenlandse Za
ken. Het was duidelijk, dat
het veranderde beleid van de
Chinese Volksrepubliek de
Bulgaarse regering, die op
vrijwel alle punten de rege
ring van de Sovjet-Unie
pleegt te volgen, bijzonder
hoog rit. Van der Klaauw, die
China onlangs bezocht heeft,
gaf van een veel genuanceer
der visie blijk. Hij onder
streepte dat Nederland geen
militaire hulp aan China
geeft. De Nederlandse minis
ter veroordeelde de Chinese
inval in Vietnam, maar ook
het Vietnamese ingrijpen in
Cambodja. Mladenov zei, dat
er aan de Vietnamees-Cam-
bodjaanse grens hoogstens
sprake geweest is van scher
mutselingen; overigens was
het een gebaar van opstand
van het Cambodjaanse volk
tegen het regime van Pol Pot.
De besprekingen tussen Van
der Klaauw en Mladenov wer
den door de woordvoerder
van de Nederlandse minister
gekenschetst als „zeer open
hartig". Tal van zaken rijn
aan de orde gesteld, uiteraard
net als in Roemenië ook de
voorbereiding van de volgend
jaar in Madrid te houden ver
volgconferentie over vrede en
veiligheid in Europa.
Suarez krijgt
formatieopdracht
MADRID (DPA) Koning
Juan Carlos heeft gisteren,
overeenkomstig de verwach
tingen, de huidige minister
president Adolfo Suarez be
last met de vorming van een
nieuwe regering.
Bij de verkiezingen op 1
maart heeft de „Democrati
sche Unie van het Centrum"
van de 46-jarige Suarez dui
delijk voor de tweede maal
sinds het democratiseringspro
ces na de dood van de dicta
tor Franco begon, gewonnen
van de socialisten. De bewe
ging van Suarez haalde bijna
de absolute meerderheid.
Bestand Iraans
Turkmenië
TEHERAN (R«uter-DPA>
Een staakt-het-vuren heeft
gisteravond een eind gemaakt
aan de strijd tussen Iraanse
milities en Turkmenen in de
stad Gonbad Kavoes in het
noordoosten van Iran.
WASHINGTON (Rtr/UPI)
Egypte heeft bij de
Amerikaanse regering ge
klaagd over de garanties
die zij Israël gegeven
heeft in verband met het
Egyptisch-Israëlische vre
desverdrag, omdat die
zouden uitgaan van boos
opzet bij Egypte. Maar
volgens de Amerikaanse
minister Vance, die over
de klacht gesproken heeft
met de Egyptische pre
mier Chalil, stoelt de Egy
ptische klacht op een on
juiste lezing van het Ame
rikaanse akkoord met Is
raël. Volgens Vance had
Egypte aanvankelijk laten
doorschemeren geen be
zwaren te hebben tegen
Amerikaanse garanties
voor Israël. Egypte is een
soortgelijk akkoord aange
boden door Washington,
maar het heeft er niet
aan gewild. Egypte heeft
verklaard tweemaal
schriftelijk bezwaar tegen
een dergelijk akkoord te
hebben gemaakt. Het be
schouwt het akkoord als
van nul en gener waarde.
Het akkoord tussen Amerika
en Israël, dat met terugwer
kende kracht is ingegaan op
1 september 1975, houdt on-
Bijwijze van protest hebben Israëlische betogers een symbolische
wegversperring gemaakt in de buurt van El Arish in de Strook van
Gaza. Zij gebruikte daartoe struiken, die zij in brand'staken Politie
en militairen moesten er aan te pas kotnen om het brandende spul
op te ruimen.
dermeer ui dat de VS Israël
gedurende vijftien jaar van
olie zullen voorzien, als dit
land olie moet derven door
het overgeven van de olievel-
tvergeven
n de Sinaï.
President Sadat, die gistera
vond Washington heeft verla
ten om iri Bonn economische
steun te zoeken voor Egypte,
als waarborg voor het vredes
proces, heeft trouwens in de
Verenigde Staten ook steun
aangeboden gekregen. De
Amerikaanse regering is van
plan Egypte voor 300 miljoen
dollar steun te verlenen en
voor 1,5 miljard dollar aan le
ningen en militaire kredieten
te verschaffen.
In Bagdad, waar de Arabi
sche ministers van buiten
landse zaken het vredesver
drag hebben besproken, is
gisteren een breuk ontstaan.
Syrië, Libië en de PLO verlie
ten de conferentie omdat de
andere Arabische landen naar
hun zin niet ver gemoeg wil-,
den gaan met sancties tegen
Egypte. De andere landen wil
len Egypte niet isoleren van
de Arabische wereld. Aanlei
ding tot de moeilijkheden was
de eis van PLO-leider Arafat
ook tegen de VS economische
maatregelen te nemen, waar
tegen zich vooral Saoedi-Ara-
bië verzette.
Ook premier Begui heeft gis
teren de Verenigde Staten
verlaten. Gisteravond heeft
hij in New York verklaard
dat het behoud van Jeruza
lem als zijn „onverdeelde
hoofdstad" Israel een oorlog
waard is. Nu hij vrede heeft
gesloten met Egypte, zei Be
gin. zal hij de strijd gaan
aanbinden met de armoede in
Israël.
