4aicnf
Vrede levert Egyptenaren geen kleuren-tv
KREBBERS&JAARSMA
1298:
685;
Palestijnse revolutie wordt
in kampen geboren
PIONEER AUDIO RACK
'compleet met:
Pioneer PL 514 - draaitafel me
'snaaraandrijving, autom, ter-
rugkerende arm en MD-ele-
Pioneer TX 606 tuner.
MG/FM-stereo, signaalsterkte
en nuldoorgangsmeter.
Pioneer SA 506 - versterker.
sluitmogelijkheden.
Pioneer CT 506 cassettedeck,
voorlader met Dolby, pauzetoets
en tapesoort schakelaar.
AKAI AM-2200 BL STEREO
VERSTERKER - taprndubbing.
hoog- en laag-af filters en loud
ness circuit. Geschikt voor 4
luidsprekers. Uitg. vermogen
2 x 20 W, bereik van 20-20.000
Catalogusprijs 398,-
Alléén deze week
Catalogusprijs 95,
Alléén deze week
PHILIPS 130 LITER VRIESKAST
Met thermostaat en invriesscha-
kelaar. Fors voorvriesvak en
drie uitschuifbare laden. Afm.
hxbxd: 85 x 55 x 60 cm.
Catalogusprijs 570,- OQQm
Alléén deze week
4-STERREN
2-DEURS KOELKAST
Bruto inh. 275 liter, waarvan
4-sterren diepvriesvak van 51
liter. Autom. ontdooi- en koel
vocht systeem. Afm. hxbxd:
151 x 54,5 x ëo cm.
Alléén
deze week jl\|||i|||||H
SONY KV-1822 KTV
met befaamde Trinitron 46 cm
114° beeldbuis en 8 instelbare
sensortoetsen voor zenderkeu
ze. Compleet met oortelefoon.
Catalogusprijs 1795,-
PHILIPS AH 794
HIFI/STEREO TUNER-VER-
STERKER
met 5 FM-voorkeurtoetsen en
2 x 40 Watt continu vermogen.
AFC-fijnafstemming, contour-
regeling en tape-monitor. Compl.
met twee
National Technics SB 39
HiFi luidsprekerboxen, 75 W,
3-weg systeem.
Catalogusprijs 1341,- QQJf,
Alléén deze week tJfoJVfO
Catalogusprijs 639,
Alléén deze week
ELECTRO CASSETTE
I W verm. Diverse hulpstuk-
zoals combinatie zuigmond,
ofborstel en spleetzuigmond.
npleet met slang, autom. op-
snoer en 10 wegwerpzakken.
CARMEN "18" KRULSET
met 18 rollers op verschillende
dikte. Met Kema-Keur.
Alléén deze week ff *f'
PHILIPS TAFELMODEL
KOELKAST
netto inh. 140 Itr, waarvan een
vriesvak van 8 liter. Semi-autom.
ontdooi-systeem.
Hxbxd: 85x45,5x60 cm.
Catalogusprijs 425,- AHA
Alléén deze week Zr JvJjm
PHILIPS KOFFIEFILTER
HD 5147
Inh. ruim 1 liter (2-12 kopjes).
Warmhoudplaat en ontkalkings
systeem. Beveiligd tegen over
druk en oververhitting. Aan/uit
schakelaar.
BRAUN SYNCHRON PLUS
voor een beter scheerresultaat
door smalle scheerkop.
Met tondeuse en 3 jaar intern,
garantie.
Catalogusprijs 138,- 70ae
Alléén deze week
ELECTRO COMBINATIE NEDERLAND
Van Boetzelaarstraat 6 - naast Euro-Cinema
Alphen a/d Rijn - Tel. 01720-92900
Nieuwe Rijn 32 - Leiden - Tel. 071-132900
AUDIO SONIC STEREO
AUTORADIO/CASSETTE
SPELER
Voor FM/AM. Uitg. vermogen
2x 5 Watt. Ruisonderdrukking
en toonregeling.
Alléén deze week Ifl5f*
Apparaten ook los verkrijgbaar.
WASAUTOMAAT MET 11
BASISPROGRAMMA'S
inh. 5 kg. Drie zeepmiddelen-
bakjes en beveiligde deurslui
ting. Verkort centrifugeren en
wol wasprogramma. Trommel
van roestvrij staal.
Catalogusprijs 1299,-j
Alléén dezo week
PHILIPS DROOG AUTOMAAT
capaciteit 4 kg wasgoed. Tem
peratuur op twee standen in
stelbaar. Met afkoelcyclus van
10 minuten om onnodig kreu
ken te voorkomen. Makkelijk
verplaatsbaar.
PHILIPS N 2215 CASSETTE
RECORDER -1500 mW conti
nu. Geschikt voor ferro- en
chroomcassettes. Mengmoge-
lijkheid. wisbeveiliging, teller
met nulstop. Met verbindings
kabel en cassette C 60.
AUDIO SONIC CASSETTE
RECORDER voor batterij e
lichtnet Autom. opnamesterk-
teregeling, autostop, DIN-plug
aansl., ingeb. microfoon en
aansl. voor hoofdtelefoon.
SUPER-SMALLE MERK
WASAUTOMAAT
45 cm small Volautomatisch
wassen en centrifugeren. Nooit
bukken: laden aan de boven
zijde. 16 Programma's.
Kema-Keur.
Catalogusprijs 1019,-
Alléén deze week
BUITENLAND LEIDSECOURANT DINSDAG 27 MAART 1979 PAGINA#
J
(Van onze correspondent
Teddy Preuss)
TEL AVIV In het afgelopen jaar
heeft koning Hassan van Marokko meer
dan eens gezegd dat met het geld van
de Arabieren en de slimheid en de erva
ring van de Joden het Midden-Oosten
tot één grote tuin omgezet zou kunnen
worden. Tachtig jaar geleden had Theo-
dor Herzl, de vader van het zionisme, al
iets dergelijks gezegd, hoewel hij het
over de ervaring van de Arabieren en
het geld van de joden had. Zeker is dat
het Midden-Oosten, met de onderteke
ning van het Egyptisch-Israëlisch vre
desverdrag, aan de vooravond is komen
te staan van een nieuw tijdperk. Maar
toch is de dag dat de zwaarden worden
omgesmolten tot ploegen, nog niet geko
men.
Voorlopig verandert er nog weinig. Israël
en Egypte zullen voor een tijdje niet
minder aan hun defensie besteden dan
nu. Israël moet zich terugtrekken uit de
Sinaï en een nieuwe verdedigingslinie in
nemen langs de zuidelijke grens, en dat
zal geld kosten: naar verwacht 6 miljard
gulden, verspreid over de komende drie
jaar.
In de afgelopen tien jaar hebben de 4
landen, die direct in het conflict betrok
ken waren (Israël, Egypte, Syrië en Jor
danië) tussen de 20 en 35 procent van
hun nationale begroting opzij gelegd
voor hun bewapening en de andere kos
ten van de oorlogvoering. Nu de" inkt on
der het Israëlisch-Egyptisch verdrag aan
het opdrogen is, zal voor het eerst de
jaarlijkse groei van de defensiebegrotin
gen van althans die twee landen mis
schien minder dan de huidige, schrikba
rende, 20 bedragen.
In 1978 had Israël een bevolking van 3,7
miljoen en een bruto nationaal product
van 27 miljard gulden. Dat jaar gaf Isra
ël ongeveer 7,5 miljard gulden uit aan
defensie, en dat is niet veel minder dan
Japan, een land met een 30 maal zo gro
te bevolking. Egypte, met 40 miljoen in
woners en een bruto nationaal product
van ongeveer 31,5 miljard gulden, loopt
met een defensiebegroting van 7,2 mil
jard niet ver achter.
In de tien jaar die op de oorlog van
1967 volgden hebben Israël en Egypte
elk tussen de 36 en 40 miljard gulden in
hun leger gestopt. Toch zeggen deze dro
ge cijfers weinig over de sitiuatie zoals
die in werkelijkheid is. De prijs die deze
landen moeten betalen voor hun wa
pensystemen stijgt sneller dan hun in
komsten, dat wil zeggen de goederen en
diensten die zij produceren en uitvoeren.
Dat betekent dat, als alles bij hetzelfde
zou blijven, de defensiekosten binnen af
zienbare tijd met meer dan de huidige
20 zouden stijgen.
Vermindering lasten?
De vraag is of het vredesinitiatief van
Begin en Sadat tot een vermindering van
deze zware lasten zou kunnen leiden. Het
antwoord is: voorlopig niet Egypte is
niet de enige vijand die Israël kent, en
omgekeerd staan ook andere landen dan
Israël Egypte naar het leven. Ondanks
het vredesverdrag met Egypte zal Israël
landen als Syrië, Irak, Jordanië en mis
schien Iran in het oog moeten houden.
Pas na de overgangsperiode kan er spra
ke zijn van een werkelijke vermindering
van de defensie-uitgaven. Maar zelfs al
zouden 'Israël en Egypte alleen maar
kans zien hun uitgaven op het peil van
dit jaar te houden, dan nog zou dat een
grote prestatie zijn. Want een nullijn is
nog altijd beter dan een groei van 20%
per jaar. En als de. defensiebegroting in
absolute termen gelijk blijft, dan kan
men spreken van een relatieve verminde
ring: het bruto nationaal product van Is
raël en Egypte groeit namelijk jaarlijks
met 5 tot 6 procent
Vorig jaar hadden beide landen landen
een miljoen toeristen te gast. In Israël
gaven die een slordige 1,5 miljard uit, en
aan de Nijl een gulden of 600 miljoen.
In 1977 rekende de Israëlische WV uit
dat Israël en Egypte elk nog eens op
400.000 toeristen extra zouden kunnen re
kenen als de grenzen geopend zouden
worden.
Minder ingrijpende veranderingen wor
den verwacht op het gebied van de han
del. Israëlische experts hebben aan de
hand van de huidige stand van de Egyp
tische en Israëlische economie berekend,
dat de Israëlische uitvoer over de Nijl
niet meer dan 675 miljoen gulden zal be
dragen. Egypte zal nog minder naar Is
raël uitvoeren (tenzij we de olie meereke
nen). In aanmerking genomen dat Israël
in 1978 totaal voor ongeveer 8 miljard en
Egypte in 1977 voor ruim 5 miljard gul
den uitvoerde, zal het duidelijk zijn dat
deze twee landen geen grote handelspart
ners van elkaar zullen worden.
Bang voor Israel
De reden van het uitblijven een werkelij
ke doorbraak op het gebied van de han
del is van structurele aard. Israël heeft
een bruto nationaal product dat in abso
lute termen ongeveer gelijk is aan dat
van Egypte, maar per hoofd van de be
volking veel groter is.
Het Israëlische bruto nationaal product
per hoofd van bevolking is ruim 7500
gulden, dat van Egypte minder dan 700
gulden. Dat grote verschil blijkt
bijvoorbeeld duidelijk uit gedrag van de
consument en de opbouw van de indus
trie en de landbouw in deze twee landen.
Israël voert weliswaar levensmiddelen
uit, maar moet toch een deel van de be
langrijkste voedingswaren importeren.
De uitvoer van Israël bestaat voorname
lijk uit exotische en dure levensmidde
len. Slechts een heel klein deel daarvan
zou naar Egypte kunnen worden geëx
porteerd, omdat de meeste Egyptenaren
ze toch niet kunnen betalen.
De Egyptenaren, net als overigens de
meeste andere Arabieren, zijn een beetje
bang voor de vergevorderde Israëlische
technologie. Die zou namelijk wel eens
een last kunnen worden voor hun eigen
ontwikkelingsprogramma's, vooral op het
gebied van de industrie. Die angst vond
ook een weerklank in het verzet van de
PLO tegen Sadats vredesinitiatief. De
Palestijnse bevrijdingsorganisatie zei dat
het vredesverdrag de Arabische landen
niet alleen politiek, maar ook econo
misch zou schaden, omdat Israël geleide
lijk de Arabische economieën zou ver
overen.
De angstdromen van Israël liggen meer
op sociaal en ideologisch gebied. Het zio
nisme, de joodse nationale beweging, zag
en ziet arbeid niet alleen als een econo
mische noodzaak, maar ook als een soci
ologische voorwaarde om van de joodse
intellectueel een man te maken die ook
met zijn handen kan werken.
Nu is men bang dat duizenden gastarbei
ders het land zullen binnenstromen en
de zionistische ideeën over de arbeid zul
len ondermijnen. Die ontwikkeling werd
al voorzien door de voormalige premier
Ben Goerion, na de zesdaagse oorlog.
Toen al kwamen er Arabische arbeiders
uit de bezette gebieden. Op het ogenblik
bedraagt het aantal gastarbeiders 75.000,
dat is 7 van de totale werkende bevol
king.
Tot de oorlog van 1973 en de daaruit
voortvloeiende breuk in de diverse diplo
matieke betrekkingen, leverde Israël
technische hulp aan meer dan 100 lan
den over de gehele wereld. Israël was
ook het eerste land dat 1 van het bru-
to nationaal product reserveerde voor
hulp aan onderontwikkelde landen.
Het probleem is niet dat er zo weinig
mogelijkheden voor samenwerking zijn,
maar dat er zo veel zijn, en dat die alle
maal maar één kant uit gaan. Israel is
op wetenschappelijk en technologisch ge-
bied nu eenmaal verder gevorderd, en
samenwerking zou dan ook al gauw op
hulp kunnen gaan lijken, waarbij Israël
meer zou geven dan het terug zou kun-
nen ontvangen. Dat zou weer een knauw j
kunnen betekenen voor het Arabische 1
eergevoel, en de Israëliërs moeten dan
wel heel voorzichtig en taktisch te werk 4
gaan, willen ze het wankele evenwicht
van de Arabisch-Israëlische verhoudin-
gen niet verstoren.
Alles wijst erop dat de vrede voorlopig 1
weinig tastbare resultaten zal opleveren. J
Sommige Egyptenaren hopen stilletjes 1
dat nu van de ene dag op de andere dc c
armoede zal verdwijnen en in ieder huis
een kleurentelevisie zal verschijnen, en 1
dat zou wel eens tot bittere en vooral ge- l
vaarlijke teleurstellingen kunnen leiden.
Het mes kan pas echt in de defensiebe-
grotingen worden gezet wanneer een
alomvattende vrede werkelijkheid is ge-
worden. De ironie van het lot wil dat F
Egypte wellicht in een wurggreep geno-
men zal worden door zijn vroegere
vrienden in het afwijzingsfront. f
(The Guardian)
(Van onze speciale verslaggever
SjoerdPost)
BEIROET „Welkom, welkom in mijn
huis en vrede zij met 17". De oude Abu
Hassan Salami buigt diep en biedt ons
sigaretten en thee aan. Hij is één van de
leden van de kampraad van het Pales
tijnse vluchtelingenkamp Subbra Shattee-
la op een steenworp afstand van Beiroet
Een woonoord dat bestaat uit krakke
mikkige hutten en oude krotten, waar
zo'n 20.000 mensen als haringen in een
ton dicht op elkaar leven. Een penetran
te geur slaat je tegemoet wanneer je als
westerling onwennig door de modderige
sloppen wandelt Op een soort markt ligt
vis te verrotten in de brandende zon en
de geur vermengt zich met die van res
ten oud vlees en groenten die een el do
rado vormen voorde duizenden vliegen.
Het kamp lijkt bijna uitsluitend uit kin
deren te bestaan. Met bosjes rennen ze
achter de fotograaf aan en proberen op
tal van manleren voor zijn lens te ko
men. Onze beide begeleiders jagen ze om
de paar minuten weg. „Sorry voor de
overlast", zegt de man van het PLO-
bureau, die met ons is meegestuurd naar
het kamp. De soldaat, die bij de ingang
van het kamp ons opwachtte, maakt kor
tere metten met de opdringerige jeugd.
Af en toe gooit hij een steen naar de
kinderen, die bijna zijn leeftijdsgenootjes
zijn. Als dat niet helpt, krijgen ze een
por met de kolf van zijn geweer.
Aarzelend vertelt deze PLO-strijder, dat
hij dertien jaar oud is en volledig opge
leid als militair. Dat is het enige dat wij
tijdens ons drie uur durend bezoek aan
het kamp van hem los weten te krijgen.
De jongen loopt met een nors gezicht
met ons mee, bepaalt wat wij wel of niet
mogen zien en deinst er ook niet voor
terug ons met harde hand terug te halen
als we iets te ver doorlopen naar zijn
zin. Een paar harde ogen blijven soms
enkele tellen op ons gevestigd. Er is
haast geen emotie te zien in het jonge
gezicht, dat weinig vreugde lijkt te heb
ben gezien. De man van het PLO-bureau
praat meer. Maar hij is dan ook de tolk
en heeft als taak bezoekende journalisten
zoveel mogelijk te vertellen over de
strijd van het Palestijnse volk. Hij ver
telt hoe iedere bewoner van dit kamp
duizend Libanese ponden per maand
krijgt om van te leven. Van wie, vragen
wij. „Van de revolutie", antwoordt de
man ad rem. Niet duidelijk wordt waar
het geld vandaan komt Duizend Libane
se ponden is een erg hoog bedrag en
maar weinig mensen zien momenteel
kans dit bedrag per maand te verdienen.
Als wij laten blijken dit toch wel een
zeer hoog bedrag te vinden, zegt de
PLO-woordvoerder resoluut„Duizend
ponden en niet minder".
De honderden kinderen op de straat blij
ken vandaag vrij te zijn omdat er een
Vredesverdrag in slechte aarde
BEIROET De ondertekening van het vredesverdrag tossen Israël en Egypte is
bij de 450.000 Palestijnse vluchtelingen in Libanon in erg slechte aarde gevallen.
Eén van de vooraanstaande woordvoerders van de Palestijnse bevrijdingsbeweging
PLO, Mahmoed Labadi, zegt daarover: „Dit is een schijnvrede, die niet gedeeld
wordt door de overige Arabische landen. Sadat zal er wel achter komen dat hij
vrede heeft gesloten met de Zionisten". Volgens Labadi wordt er in de verschillen
de vluchtelingenkampen in Libanon meer dan ooit gesproken over de terugkeer
naar Palestina. „Het duurt niet lang meer, dan keren wij terug naar ons eigen
land. De tijd is met ons, dat merken we overal", aldus Mahmoed Labadi.
staking is uitgeroepen door de PLO. De
jongens rennen ons na en spelen met
stukken hout, waar zij geweren van heb
ben gemaakt „Ollandi, good", roept er
één, die blijkbaar in de gaten heeft dat
de bezoekers uit Nederland komen. De
beer is dan los en in dikke drommen
volgt de jeugd ons door het armetierige
dorp. We nemen een kijkje in een hospi
taal, waar tientallen moeders met kinde
ren in een wachtkamertje zitten te wach
ten. Er werkt één dokter, die geassis
teerd wordt door twee jonge mannen.
„Alles is hier gratis", vertelt onze gids,
die er prijs op zegt te stellen, dat wij
een kleine operatie meemaken. De warm
te in het hokje, de geuren buiten en de
vieze zweren om me heen worden me te
veel Ik loop naar buiten om daar te
wachten op onze gids.
Eruit gesmeten
Midden in het kamp woont Abu Hassan
Salami, één van de leden van de kamp-
raad. Hij lijkt een oude man in het be
gin van zijn zeventiger jaren. Maar hij is
slechts 56. Abu Hassan Salami ontvangt
de Nederlandse journalisten met thee en
sigaretten. Op zijn dakterras wil hij
graag iets vertellen over het leven in het
kamp en over de strijd van het Pales
tijnse volk. Abu Hassan Salami is één
van de voormannen van de strijd. Hij
kwam 31 jaar geleden in 1948 in Liba
non, nadat ,Jiij erwt gesmeten was door
de Zionisten en wij woonden zo mooi in
ons vaderland", vertelt de Palestijn, ter
wijl zijn buren die bij het gesprek aan
wezig zijn het hoofd buigen. Abu Hassan
Salami verhaalt over de tijd dat hij sa
men woonde met de Palestijnse Joden.
„Het waren mijn broers en ik houd nog
van ze. Ik ben niet tegen de Joden maar
tegen de Zionisten. Zij hebben ons uit
ons eigen land gejaagd en proberen dat
ook nog goed te praten met allerlei
mooie verhalen. Jullie noemen ons toch
Palestijnen. Of niet Nou dan, dat zegt
het al: wij horen thuis in Palestina. Van
oudsher hebben we daar gewoond en
toen plotseling in 1948 kwamen er men
sen uit Duitsland, Oostenrijk, Amerika
en Nederland en die vestigden zich in
ons land. Voor ons nog geen probleem,
want we wilden best met hen samenwo
nen. Maar ook dat was niet voor ons
weggelegd. Israël moest voor de Israëli
worden en de Palestijnen moesten er uit
Zou U dat pikken?"
Abu Hassan Salami's ogen fonkelen nu.
Hij lijkt bijzonder veel op zijn jongere
neef, Abu Hassan, de PLO-voorman, die
enkele maanden geleden door de Israëli
sche veiligheidsdienst werd vermoord. In
de woning van Salami hangen veel foto's
van neef Abu Hassan, die door de Pales
tijnen als martelaar genen wordt voor
de rechtvaardige strijd. Want één ding
staat' voor vrijwel iedere Palestijn als
een paal boven water: zij vechten voor
een rechtvaardige zaak. Terwijl de mier
zoete thee rond gedeeld wordt en één
van de mannen de waterpijp aansteekt,
zegt Salami: „Eens zullen wij terugkeren
naar ons eigen land. En ik heb het ge
voel dat dit niet meer zo lang zal duren.
De tijd werkt voor ons. We kwamen met
kleine groepjes, maar ik denk dat er nu
al zo'n drie miljoen Palestijnen buiten
Palestina wonen. En er komen er steeds
meer. Daarom hebben onze gezinnen
veel kinderen zegt de grijze baas.
Het kamp bij Beiroet heeft een eigen
waterleiding en electriciteitsvoorziening.
De buizen liggen open en bloot in de
modderige straten. Schuilkelders zijn er
ook om de bevolking te beschermen te
gen aanvallen van de Falangisten of Is
raëli. Dit schijnt in Beiroet niet zoveel
voor te komen. Maar de kampen rond
Tyrus in het zuiden zijn regelmatig doel
wit van vergeldingsaanvallen vanuit Isra
ël De jeugd in de kampen leert op zeer
jonge leeftijd om te gaan met wapens.
Zodra de jongens acht jaar zijn, krijgen
ze in de schooluren opleiding in het ge
bruik van handvuurwapens, leren ze tij
geren, kortom, worden ze opgeleid tot
complete soldaten. De jeugd staat klaar
om die wapens te gebruiken en wij heb
ben gezien dat ze er zeer bedreven in
zijn. Tijd voor spel en ontspenning is er
minimaal voor de Palestijnse jongeren.
Maar de wapens kan men geblinddoekt
in en uit elkaar halen. De Palestijnse re
volutie wordt gekoesterd in Libanon. De
armoede in de kampen. De haat tegen
de Zionisten en de uiterst slechte leefom
standigheden zijn een dankbare voeding
sbodem voor de Palestijnse zaak.
STEREO RADIORECORDER
voor batterij en lichtnet.
2 Microfoons, bandteller en
autostop. Voor MG/FM-stereo.
DIN- en hoofdtelefoonaanslui
ting. Twee grote ingeb. luid
sprekers. Geschikt voor Cr02.