Reusachtige winsten oliemaatschappijen
dwingen OPEC tot nieuw prijssysteem
Oud-V oorhouter
Steven Donley beste
immitator van Ome Joop
Kohl met grote meerderheid
als CDU-voorzitter herkozen
Een mantel
kostuum
is gewild.
uiameete
1
Spionage-apparatuur ii
Eisenhowers vliegtuig
Wiesje Bouwmeester
KUNST
LEIDSE COURANT
MAANDAG 26 MAART 1979 PAGlf Q\
(Van onze speciale verslaggever
Rik in 't Hout)
GENèVE De kans is groot dat de
organisatie van olie-exporterende
landen (OPEC) op haar vandaag in
Genève begonnen vergadering zal
besluiten een nieuw systeem te gaan
hanteren voor de berekening van
haar prijzen. De lidstaten vinden
het „onaanvaardbaar", zo verklaarde
adjunct-secretaris-generaal dr. Fad-
hil Al-Chalabi zondag, dat „ande
ren" (de grote oliemaatschappijen)
het meest profiteren van een schaar
ste op de wereldoliemarkt, zoals er
nu is ten gevolge van de revolutie
in Iran.
Het huidige systeem is gebaseerd op een bo
dem-limiet, de zgn. „marker", waarvan alle
dertien OPEC-landen hun prijzen afleiden.
Deze .marker" kan alleen veranderd worden
met instemming van alle lidstaten. Dit stelsel
werkte prima in de afgelopen jaren, toen er
sprake was van een olie-overschot. „In de te
genovergestelde situatie biedt het échter te
weinig flexibiliteit voor de producenten om de
winsten te incasseren, die hun rechtmatig toe
komen", zo zei dr. Al-Chalabi.
Hij wees erop dat de grote oliemaatschappijen
bijna alle de afgelopen maanden „reusachtige"
winsten hebben geboekt, maar zij zeggen niet
dat ze OPEC-olie, ingekocht tegen de „lage"
OPEC-prijs, verkochten tegen prijzen die sa
menhangen met die op de vrije markt. Vol
gens experts in de olie-industrie maken de
maatschappijen op deze manier alleen in Eu
ropa al ongeveer 1 miljard dollar winst per 2
weken. Volgens dr. Al-Chalabi zal de OPEC
een officieel onderzoek instellen naar de mate,
waarin de oliemaatschappijen profiteren van
de huidige schaarste. Uit de jongste berichten
is gebleken, dat de 24 grootste maatschappijen
in het laatste kwartaal van vorig jaar gemid
deld 10,2 procent meer verdienden dan in de
vergelijkbare periode van 1977.
Hoe het nieuwe prijssysteem er uit zal zien,
kon of wilde dr. Al-Chalabi niet zeggen. Wel
licht wordt er een variërende bodemprijs af
gesproken. Wat het nieuwe systeem betreft
merkte Al-Chalabi alleen op, dat het meer re
kening zal houden met de ontwikkeling van
de afgelopen jaren. Daarmee doelde hij onder
meer op het feit, dat de OPEC veel meer
zware dan lichte olie produceert, terwijl de
prijzen zijn afgestemd op „arabian light"
(Arabische lichte olie). „Zware olie moet dus
hoger in het prijzenstelsel worden ingepast",
aldus de adjunct-secretaris-generaal.
Naar verluidt zijn alle OPEC-landen het er
over eens, dat de genoemde wijzigingen nood
zakelijk zijn. Dat geldt echter niet voor een
onmiddellijke verhoging van de prijzen, zoals
bepleit wordt door een aantal lidstaten. Saoe-
di-Arabië, dat bezorgd is over de effecten
daarvan voor de Westerse economie, heeft er
voor gezorgd dat dit onderwerp niet op de
agenda is gekomen. Naar verwachting zal de
officiële OPEC-prijs, zoals vorig jaar door de
lidstaten afgesproken, per 1 april op 14,5 dol
lar per vat (van 159 liter) worden gebracht.
Saoedi-Arabië zal echter wel voorstander zijn
van een centraal afgesproken productie in de
OPEC-landen Dit om de hoeveelheid olie in
de wereld beter te kunnen controleren en om
te bereiken dat de OPEC-voorraden niet te
snel worden uitgeput. Nadat de oliestroom uit
Iran was opgedroogd, verhoogden Saoedi-Ara
bië en Koeweit hun produktie en zorgden er
zo voor daty de schaarste niet al te groot
werd. Volgens dr. Al-Chalabi kunnen en wil
len deze landen daar echter niet mee door
gaan. Het zal zelfs zo zijn, dat de produktie
van Saoedi-Arabië inmiddels door de regering
in Riad al is vastgesteld op 9,5 miljoen vaten
per dag. Dat is ruim een half miljoen minder
dan de produktie in de afgelopen maanden.
Vooral nu Iran weer is gaan leveren, zouden
de Saoedi's een reden te meer zien om de to
tale „output" van de andere OPEC-landen in
te perken.
Volgens dr. Al-Chalabi is de OPEC overigens
in principe wel bereid om de wereld meer olie
te leveren. Daarvoor moeten echter wel nieu
we velden worden gevonden en nieuwe pitten
geboord. „Dat is alleen mogelijk als de prijzen
reëel verhoogd worden", aldus de adjunct-se
cretaris-generaal. Hij wees erop dat de OPEC-
landen aan hun huidige inkomsten „nauwe
lijks voldoende hebben om te voldaan aan de
economische en sociale behoeften van hun be
volkingen".
CHICAGO, (Reuter-UPD
De Amerikaanse marinier Ro
bert Garwood die na zijn ge
vangenneming in Zuid-Viet-
nam in 1965 naar de Viet
Kong overliep, is gisteren in
zijn vaderland teruggekeerd.
„Ik ben blij weer thuis te
zijn. ik houd van Amerika",
zei hij bij aankomst
Garwood werd na de ontmoe
ting met zijn familie onderge
bracht in het Great-Lakehos-
pitaal van de Amerikaanse
marine op 50 kilometer ten
noorden van Chicago. Daar
zal hij een strenge medische
keuring ondergaan en ook"
worden ondervraagd door de
Amerikaanse militaire inlich
tingendienst.
Overloper naar
Vietnam terug ii
de V.S.
Garwood, die op 25 sej
ber 1965 in de omgevir
Danang verdween en vi
men voor het laatst hooi
1969, toen hij in een krij
vangenkamp zat, wordt
beschuldigd dat hij
deelgenomen aan Vietna;
patrouilles tegen het
kaanse leger in Vietn;
dat hij heeft meegedaj
ondervragingen van
Amerikaanse krijgsgt
NEW YORK (Reuter) Volgens het nieuwe nummer
Newsweek heeft de CIA „Air Force One", het Amerika
presidentiële vliegtuig, uitgerust als spionagevliegtuig
een reis die president Dwight Eisenhower in I960 had voi jy
nomen naar de Sovjet-Unie.
De reis werd geschrapt als gevolg van de deining die i
veroorzaakt door het neerschieten diep in de Sovjet-Unie
het spionagevliegtuig U-2 van Gary Francis Powers.
Eisenhower is volgens Newsweek waarschijnlijk niet op*
hoogte geweest van het feit dat CIA-directeur Allen Dulles t
Force One had laten uitrusten met spionagecamera's. Gefï
is er niet mee en ze werden weggehaald in 1961, tijdens
presidentschap van John F. Kennedy.
„Geef mij maar een neut" en
„Nee nou wordt 'ie mooi"
schalden zaterdagmiddag veel
vuldig door het bovenrestaurant
van de NCRV-studio in Hilver
sum. Dat was natuurlijke niet
zo vreemd want voor de eerste
keer werd de „Nationale Ome
Joop Verkiezing" gehouden. De
eerste prijs bij de senioren was
voor Steven Donley(24), engels-
man van geboorte maar in
Voorhout opgegroeid. Steven
Donley werkt momenteel als
ambtenaar in Lelystad. Van
zijn zestiende tot twintigste jaar
werkte hij in Voorhout op het
gem een teh uis. Een draagbare
televisie was zijn prijs. De po
pulaire figuur uit de „Dik
Voormekaar Show" heeft heel
wat teweeg gebracht in Neder
land. Waar worden in ons land
geen moppen over vogelpoep
vertelt of de kreten „Duidelijk
joh" en Flauwekul allemaal"
geslaakt. Binnen korte tijd ging
iedereen Ome Joop nadoen. Dat
was genoeg aanleiding voor de
NCRV om een verkiezing uit te
schrijven. De omroep heeft het
geweten. Er kwamen meer dan
4000 bandjes binnen, waar uit
tenslotte 31 kandidaten werden
gekozen, die de strijd konden
aanbinden om te laten zien wie
de beste Ome Joop imitator is.
De NCRV had de wedstrijd verdeeld in
een junioren (tot 17 jaar) en een senio
ren-groep. Terwijl Ome Joop, De Groot
en Dik Voormekaar allerlei commen
taar de zaal inslingerden of inspeelden
op wat de kandidaten zeiden, trad de
ene na de andere Ome Joop op. Bij de
junioren was er een verlegen vijfjarige
Dennis Verhagen, die eenmaal op het
toneel, zijn tekst kwijt was, wat hij nog
wel zo zorgvuldig met zijn ouders had
ingestudeerd. Christian Schurink (9
jaar) uit Monnickendam riep spontaan
toen hij het toneel opstapte „Ben ik in
beeld mensen". Hij had een heel ver
haal en terwijl hij „Nee nou wordt 'ie
mooi" in de microfoon schreeuwde,
stampte hij met zijn voet en liet zich
op het toneel vallen. Het waren niet al
leen jongens die aan de verkiezingen
meededen. Marlies Kroon (13 jaar)
bijvoorbeeld was een van de vrouwelij
ke kandidaten. Ze maakte het erg kort
wat bij Ome Joop de uitspraak ontlokte
„Hoe eerder het afgelopen is hoe beter,
geef mij maar een neut mensen". Van
het gebeuren werd in het NCRV pro
gramma „Los vast" een korte impressie
gegeven. Aanstaande zaterdag zal het
radio-programma „Op stap" en op
maandag 2 april zal „Showroom" aan
de verkiezingen, die gepresenteerd werd
door Gert van Brakel, aandacht beste
den. Het geheel verliep niet helemaal
vlekkeloos. De ruimte waar de verkie
zingen gehouden werden was te klein.
Hierdoor moesten een hoop mensen
buiten blijven en de brandweer moest
een aantal keren ingrijpen omdat er
toch teveel mensen binnen waren.
Voor de finale junioren kwamen drie
kandidaten op: Martin Toussaint uit
Wassenaar, met een eigen gemaakte
carnavalsplaat werd derde. W. Kraan
(16) uit Utrecht werd tweede en Christi
an Schurink (9) werd eerste. De prijzen,
waaronder een cassetterecorder, werden
uitgereikt door Ome Joop zelf. Die al
snel uitriep: „Maak me niet kwaad,
want ik sta met een duur ding in mijn
handen".
Hoewel de junioren spontaner overkwa
men, waren de senioren interessanter
omdat die zelfs hele korte „Dik Voor-
mekaar Shows" opgevoerden. Derde
prijswinnaar Van Tol had bijvoorbeeld
zelfgemaakte poppen bij zich. Kun je
het adres van die ijzergieterij geven
waar jij je bril heb laten maken" riep
hij o.a. uit. De 24-jarige eerste prijs
winnaar Steven Donley, Engelsman van
geboorte maar opgegroeid in Voorhout,
deed een perfecte immitatie van Ome
Joop. Hij vertelde o.m. over de trein-
reiskosten die door de NCRV vergoed
zouden worden maar dat er in Lelystad
helemaal geen trein rijdt. Hij bood
Voormekaar ook een paasei aan.
De verkiezing gaf de imitators de gele
genheid om grieven te uitten. Zo had
de 21-jarige A. Lammers het over een
misschien door te voeren 8 proc. huur
verhoging. Velen riepen ook tegen de
echte Ome Joop „He wat doet dat fi
guur daar. Ik ben de echte Ome Joop".
De tweede prijs bij de senioren werd
gewonnen door F. Zwiers. André van
Duin, die samen met Ferry de Groot de
jury vormden, vertelde achteraf dat het
opmerkelijkste verschil was geweest dat
de junioren eigenlijk alleen maar kre
ten slaakten terwijl de senioren hele to
neelstukjes opvoerden. Hij gelooft niet
dat er volgend jaar .weer een verkiezing
komt omdat hij denkt dat dan weer de
zelfde mensen zich zullen aan melden.
HANS PIET.
(Van onze correspondent Ami
van Vree)
BONN Op het 27ste alge
mene partijcongres van
Christen-Democratische Unie
in Kiel is Helmuth Kohl gis
teren met grote meerderheid
van 617 stemmen als CDU-
voorzitter herkozen. Tegen
stemden 82 kandidaten en 41
onthielden zich van stemmen.
Deze demonstratieve aanhan
kelijkheid van de afgevaar
digden moet echter vooral
worden gezien tegen de ach
tergrond van het feit dat vol
gende maand verkiezingen
worden gehouden in de deel
staat Sleeswijk-Holstein,
waar ministerpresident Stol-
tenberg een uiterst krappe
meerderheid voor de CDU
moet verdedigen.
In werkelijkheid is het de
laatste maanden een hevig ge
krakeel geweest om de leiding
in de CDU. Dat Kohl deson
danks tot nu toe het hoofd
boven water heeft weten te
houden, wordt vooral veroor
zaakt door het feit dat er
voor hem geen werkelijk al
ternatief in de partij voorhan
den is. Zijn herverkiezing als
voorzitter betekent echter nog
geenszins dat hij daarmee als
kanselierskandidaat voor
CDU en CSU de Bondsdag
verkiezingen van volgend jaar
•in zal gaan. Hierover zal in
mei in een besloten vergade
ring met de CSU overleg
worden gepleegd.
Hoe weinig rooskleurig de
CDU ervoor staat ondanks
de uitdrukkelijke betuigingen
van het tegendeel bleek
gisteren vooral Uit de herhaal
de hartstochtelijke smeekbe
den van Kohl en van secreta
ris-generaal Geissler om toch
vooral de eenheid in de partij
te bewaren. „Wanneer wij
meer naar de tegenpartij kij
ken dan naar onszelf, moet
het met onze capaciteiten mo
gelijk zijn om in 1980 de soci
aal-liberale coalities in Bonn
te verdrijven", aldus Kohl, die
tegelijkertijd een felle aanval
deed op het beleid van SPD
en FDP, vooral wat betreft
hun veiligheids- en gezinspoli
tiek.
LAATSTE DOCHTER VAN
GROTE LOUIS" O VERLEDEN
Met de dood van Wiesje Bouwmees
ter is de laatste actieve telg uit het
roemrijke toneeigeslacht van de
Bouwmeesters van de planken ver
dwenen. Het allerlaatste kind boven
dien dat toneelgeweldenaar Louis
Bouwmeester op z'n zeventigste jaar
kreeg en dat een wel heel andere
carrière zou beleven dan hijzelf.
Wiesje Bouwmeester, die 69 jaar is
geworden, was de eerste om haar to
neelloopbaan te relativeren. Bij haar
50-jarig toneeljubileum in 1972 liet
ze weten: „Waarom die huldiging?
Ik ben toch geen Ida Wasserman. Ik
ben een bruikbaar actrice, meer
niet."
Wiesje Bouwmeester werd juist door
dat relativeren een van de aardigste
vrouwen binnen het Nederlandse to
neel. Al speelde ze vele theaterrollen,
in het cabaret van Floris Meslier
(met Toon Hermans), haar grootste
populariteit kreeg ze door de radio
in de wat dat medium betreft roem
ruchte vijftiger jaren. Eli Asser
schreef de strip Mimosa, miljoenen
luisterden en imiteerden Ko van Dijk
als minister Hozebaar, Rijk de
Gooijer (Goeidag), Jan Oradi (Papa-
ki, papaki) en Wiesje Bouwmeester
(„Ik geloof nooit dat we 't drooghou-
den"). Het Ome Joop-effect van van
daag. Wiesje Bouwmeester was juf
frouw Kruivedons, een toen legenda
rische naam die banketbakkers er
toe brachten hun koekwerk in de
etalage aan te prijzen als „Kruive-
donsjes, gebakken in de roomboter".
Wiesje lag er niet van wakker, al zei
ze: „Ik dacht wel: Als m'n vader dat
(nog had moeten meemaken. Stel je
voor: Shylockjes in de roomboter ge
bakken".
Taartjes
Bij Wiesje Bouwmeester over de
vloer komen, betekende zelfs voor de
meest vreemde vogel overladen wor
den met grote hoeveelheden gebak
van eigen maaksel. Collega-acteurs
profiteerden ervan en kwamen er
voor langs. Als ze thuis een feestje
gaf, struikelde je over de eetwaren,
de emmers paté en de ketels soep.
Toen ze bij de gesubsidieerde gezel
schappen belandde, veraangenaamde
ze de busreizen met eigen baksels.
Een briefje van Jeroen Krabbé uit
die tijd: „Wat leuk dat je bij ons in
Hedda Gabler komt spelen. Ik proef
de taartjes al." Wiesje Bouwmeester
was een nuchter mens en een vak
vrouw. Altijd paraat met anecdotes
uit de toneelwereld: Hoe de grote
Louis haar als 12-jarige op de plan
ken zette in „Voerman Henschel",
hoe ze na zijn dood gids speelde
voor Nederlanders in Parijs („Als je
dat werk doet, wou je dat je in een
ander land geboren was"), Toon Her
mans aan een nieuw kunstgebit hielp
ter vervanging van zijn muisgrijze
oorlogsexemplaar, en hoe ze na haar
65ste in moderne stukken terech-
tkwam, („Geen bezwaar. Als het
maar niet modern is van „Het gras
is groen en gisteren is m'n moeder
overleden")."
Wiesje Bouwmeester, een bruikbaar
actrice, meer niet. Misschien waar,
maar wat een aardig méns! „De jon
ge generatie weet echt niet meer wie
ik ben," constateerde ze zonder de
minste moeite. „Ik merk het met een
telegram opgeven. Wat zegt u?
Bouwmeester? Met of zonder w?"
Met diezelfde jongeren komt ze bij
toeval onzacht in aanraking tijdéns
de Damrellen van weleer. Ann uit
de kom, maar meteen een gesprek.
Resultaat: Vijftien langharige, maar
niet kortzichtige jongelieden bij haar
over de vloer. Wiesje Bouwmeester is
zoals het in haar geslacht bijna
hoort, zo goed als in het harnas ge
storven. Het laatste, kleine rolletje in
haar 57 jaar toneelloopbaan had ze
•dit seizoen in Tsjechovs „Drie zus
ters" bij het PUbliekstheater. Ze
moest 't, door ziekte gedwongen, aan
een ander overgeven. Met tegenzin
mag je aannemen. Want ze zei het
Louis Bouwmeester, „de liefste vader
en mijn beste vrindje" vaak genoeg
na: „Zelfs een brief opbrengen is be
langrijk op het toneel".
BERTJANSMA
Mantelkostuums worden
steeds graag gedragen.
Wamecke brengt deze in
prachtige stoffen en kleuren.
Komt u eens kijken, dan bent
u overtuigd
f459,-
bijpassende blouse f109,-
Breestraat 151-153 telefoon 071 - 124586
00K FENJAL IS
MERKBAAR Ö0EDK0PEI,
Fenjal douche-
crème
Inh. 150 gr.
V&D-aktieprijs
Fenjal crème de
parfum
Inh. 60 ml.
V&D-aktieprijs
Fenjal cologne
Inh. 100 ml.
V&D-aktieprijs
Fenjal zeep
Inh. 100 gram
V&D-aktieprijs
Fenjal badolie
Inh. 250 ml.
V&D-aktieprijs
Fenjal koordzeep
Inh 200 gram.
V&D-aktieprijs
VROOM DREESM ANN
