Nieuw rustpunt in Midden-Oosten
r
Michelin promoveert
twee restaurants
totdrie sterren
Internationale juristen
veroordelen islamitische
rechtspraak
Steenkool moet
in EEG in ere
worden hersteld
Rand Daily Mail
mag uitspraken
Rhoodie publiceren
Jacht op zeehonden begonnen
Vietnam voert
militaire macht zo
hoog mogelijk op
Oegandese
troepen
omsingeld
—BUITENLAND
\ginaI-»
LEIDSE COURANT
DINSDAG 13 MAART 1979 PAGINA 7
h>.
BEIROET (AFP) In het midden van
de „crisis-gordel" - waarmee Carters
adviseur Zbigniew Brzezinski het ge
bied van Turkije tot de Indische Oce
aan aanduidt - lijkt door het gemeen
schappelijk optrekken van Irak, Syrië,
Jordanië en Saoedi-Arabië een nieuwe
„kern van stabiliteit" te ontstaan. De
leiders van deze vier landen hebben de
laatste maanden blijk gegeven van een
opmerkelijke eensgezindheid.
Hoewel in deze vier landen zeer ver
schillende regimes aan de macht zijn,
hebben ze hun onderlinge geschillen op
zij gezet om, in zeker twee gevallen,
een gemeenschappelijke koers te varen:
de Israëlisch-Egyptische onderhandelin
gen en de crisis tussen de twee Jemens.
In oktober vorig jaar gaven Syrië en
Irak het voorbeeld. Na tien jaar onver
holen vijandigheid tekenden Bagdad en
Damascus een handvest voor gemeen
schappelijke actie, dat de eenwording
van de twee landen moet voorbereiden.
Na de „desertie" van Egypte uit het
Arabische kamp zagen de Syrische en
Iraakse leiders de noodzaak van het
„oostelijk front" tegen Israël te verster
ken.
Volgens waarnemers in de Arabischs
wereld verlangt Irak ernaar te ontko-
Gezamenlijk
optreden Syrië,
Irak, Jordanië
en Saoedi-Arabië
men uit zijn groeiend isolement, ook al
gezien de chaos waaraan het buurland
Iran ten prooi viel.
Kort na de ondertekening van het
handvest besloot de Arabische topcon
ferentie (minus Egypte) in Bagdad tot
een afwijzing van de koers die Israël
en Egypte in Camp David hadden uit
gezet.
Maar vooral bij het gewapend conflict
aan de grens tussen Noord- en Zuid-Je-
men kwam het gecoördineerde optreden
van de vier landen duidelijk naar vo
ren. De bijeenkomst van 4 en 5 maart
in Koeweit had plaats op initiatief van
Amman, Damascus en Bagdad; verte
genwoordigers van deze drie landen
verrichtten vervolgens hun „pendeldi
plomatie" tussen de hoofdsteden van de
twee Jemens, Sanaa en Aden. En kort
voor deze bijeenkomst reisde de Saoedi-
sche prins Saoed al Faisal naar Jorda
nië, Syrië en Irak om een gemeen
schappelijk actieplan op te stellen.
Syrië is evenals Zuid-Jemen lid van het
„afwijzingsfront", maar toch heeft Da
mascus geen partij gekozen voor Aden.
Voor alles vallen de Syriërs een eind
maken aan randconflicten die slechts
de belangen van de zionistische vijand
dienen.
Waarnemers wijzen ook op de Ameri
kaanse toenaderinspogingen in de rich
ting van Irak het enige Arabische land
dat sinds 1967 geen diplomatieke be
trekkingen meer onderhoudt met Was
hington. Onlangs nog prees het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse za
ken de rol die Bagdad speelt in het
conflict tussen de twee Jemens.
Volgens waarnemers in de Arabische
wereld hebben Syrië, Irak, Jordanië en
Saoedi-Arabië een grote gemeenschap
pelijke zorg: tot elke prijs moet verhin
derd worden dat de gebeurtenissen in
Iran als een olievlek gaan werken. En
bij alle vier leeft min of meer het ver
langen buiten de Russisch-Amerikaanse
rivaliteit om invloedssferen te blijven.
OHANNESBURG (Reuter) Het Zuidafrikaanse liberale
ilad Rand Daily Mail mag vraaggesprekken met het voorma-
life hoofd van het opgeheven ministerie van voorlichting, dr.
Eschel Rhoodie publiceren, waarin deze onthullingen doet
over het schandaal van de „geheime fondsen".
Opperrechter Gert Coetzee beschikte gisteren afwijzend op een
verzoek van de commissie onder leiding van rechter Rudolf
Erasmus om de publikatie tegen te houden. De commissie-
Erasmus stelt zelf een onderzoek in naar het schandaal.
)r. Rhoodie, die zich op het ogenblik in Europa ophoudt,
ïeeft gezegd dat toenmalige ministers, onder wie oud-premier
John Vorster die nu president is, en de bewindslieden van
financiën en justitie, resp. Owen Horwood en James Kruger,
visten dat het ministerie van voorlichting het regeringsgezinde
lagblad The Citizen financierde. Horwood en Vorsters opvol-
;er, de tegenwoordige eersteminister Pieter Botha, hebben dit
egengesproken.
)e commissie-Erasmus had gesteld dat de publikaties in de
Rand Daily Mail haar bevindingen zou kunnen beïnvloeden.
Het blad had daartegen aangevoerd dat de regering het man
daat van de commissie had verlengd, nadat zij in december
een rapport had afgeleverd. Kwesties die in dat verslag wer
den besproken, zouden bijgevolg vrijelijk mogen worden be
handeld. Wat de commissie-Erasmus nu precies onderzoekt, is
niet omschreven, aldus de krant.
De commissie-Erasmus werd vorig jaar door de regering-Botha
ingesteld om het misbruiken van overheidsgelden ten behoeve
van de regerende nationale partij en haar politiek te onderzoe
ken. Dit zou via het inmiddels opgeheven ministerie van voor
lichting zijn geschied. In haar rapport van december gaf de
commissie in overweging dr. Rhoodie gerechtelijk te vervolgen.
Deze had toen echter het land al verlaten.
Zuid-Afrika vernietigde
SWAPO- kampen
WINDHOEK Vorige week
hebben Zuidafrikaanse grond
troepen en luchtmacht in een
actie van vijf dagen bij in
vallen in Zambia en Angola
in totaal ruim 12 Namibische
fuerrillabases vernietigd, zo
beeft de Zuidafrikaanse op
perbevelhebber in Namibië
maandag bekendgemaakt.
Volgens generaal-majoor J.
Wdenhuys werden er aan
Zuidafrikaanse zijde geen ver-
iezen geleden, maar zouden
er volgens berichten uit Lusa
ka zeker veertig mensen zijn
omgekomen.
Volgens Geldenhuys waren de
aanvallen vorige week dins
dag begonnen en werden
daartoe grondtroepen de
grens overgebracht, nadat de
doelen door de luchtmacht
aanvalsrijp waren gemaakt
Rhodesische vliegtuigen heb
ben gisteren een aanval uitge
voerd op "guerrillabases van
het patriottisch Front in Mo
zambique, zo heeft de leger
leiding meegedeeld. Het was
de vijfde aanval op een zwart
buurland in drie weken tijds.
De Rhodesische regering wil
zo de weg vrijmaken voor de
algemene verkiezingen die in
april gehouden worden. Het
Patriottisch Front heeft ge
zworen de verkiezingen te zul
len belemmeren.
Cleveland Amory, voorzitter van een organisatie ter bescherming van de dieren,
brengt een zeehondje aan boord van de Sea Shepherd. Dit schip is gelegen
bij de Magdaleneilanden in Canada, waar de jacht op jonge zeehondjes
gisteren begonnen is. Dit jonge diertje is dan tenminste vast in veiligheid.
ST. ANTHONY (Rtr/UPI) Voor de kust
van Newfoundland is gisteren de jacht op
zeehonden begonnen. Ongeveer driehonderd
jagers, aan boord van zeven Canadese en
vier Noorse schepen, konden maandag onge
stoord hun gang gaan. Leden van de Green
peace beweging konden door de slechte
weersomstandigheden de jacht niet vanuit
helikopters volgen. Zij zijn in afwachting
van beter weer, in St. Anthony op New
foundland gebleven. Hun plannen houden
zij, uit tactische overwegingen geheim.
De jacht is vooral gericht op pasgeboren za
delrobben, die vanwege hun witte vacht veel
waard zijn. Er mogen dit jaar 180.000 jonge
zadelrobben gevangen worden en 150.000 zo
genaamde klapmutsen. Milieu-groeperingen,
waaronder de Greenpeace zijn van mening
dat de aantallen naar beneden moeten. Ook
zijn zij tegen de methode - het neerknuppe
len - die de jagers gebruiken om de dieren
te doden.
Ook bij de Magdalena-eilanden wordt op
zeehonden gejaagd. De Green Shepherd, een
schip met demonstranten, moest zondag
naar zijn basis terugkeren omdat zeven be
manningsleden waren gearresteerd, die rode,
niet giftige verf over ongeveer 1.500 jonge
zadelrobben hadden gegooid, waardoor hun
vel waardeloos werd.
yfcen
verd;
omst
lev
Gesluierde vrouwen hielden gisteren op het moment dat andere vrouwen demon
streerden voor gelijkberechtiging in Teheran een tegen-demonstratie waarbij zij
portretten van hun leider Khomeini mee droegen.
TEHERAN De internationale commissie
van 'juristen heeft gisteren de islamitische
"Whtbanken van de nieuwe revolutionaire re
uring in Iran aangevallen en „strijdig met
die erkende juridische principes genoemd"
fenoemd.
..Het is betreurenswaardig dat zij die een re-
Iinie omver hebben geworpen dat ze terecht
>ekritiseerden omdat het zijn gevangenen
'een eerlijke berechting gaf, nu hun eigen
verdachten onder zulke volledig willekeurige
■"ostandigheden berechten, zo luidde een kor
te verklaring die in Genève aan de pers
werd uitgedeeld.
beklaagden kunnen zich niet verdedigen,
er worden geen formele klachten ingediend en
tegen de vonnissen is geen enkele vorm van
^"oep mogeüjk; doodstraffen worden binnen
het uur uitgevoerd zonder dat er gelegenheid
is beroep op gratie te doen.
In Teheran zijn vanmorgen weer 11 personen
terechtgesteld, zo heeft het radiostation „De
stem van de revolutie" bekend gemaakt. On
der hen waren de vroegere directeur-generaal
van het Nationale Persbureau Pars, Djaffari-
an en de voormalige hoofdredacteur van de
radio en televisie, Parviz Nikkhwah. Het wa
ren de eerste twee die om Dolitieke redenen
waren terechtgesteld.
Gisteren hebben voor de vijfde achtereenvol
gende dag ongeveer 20.000 vrouwen in Tehe
ran gedemonstreerd tegen het verplicht stellen
van de sluier. Zij kregen daarbij ook steun
van vrouwen uit de provincie. De vrouwen
waren met name boos over de gecensureerde
uitzendingen van de staatstelevisie.
HANOI/PEKIMNG (REUTE-
R/UPI/AP) Vietnam is be
zig om de militaire macht in
het noorden van het land zo
hoog mogelijk op tc voeren
en heeft daartoe troepen uit
Laos en Cambodja terugge
haald. Hanoi heeft duidelijk
geen vertrouwen in de Chine
se verklaringen over een te
rugtrekken van de troepen
uit Vietnam.
Vice-premier Deng Xiaoping
(Teng Hsiao-ping) heeft deze
verklaringen nog eens onder
streept door aan de ambassa
deur van Thailand te vertel
len, dat de Chinese troepen
zelfs binnen enkele dagen
Indonesië stelt
eiland
beschikbaar voor
vluchtelingen
DJAKARTA (AFP) De In
donesische minister van bui
tenlandse zaken Mochtar Ku-
sumaatmadja heeft gisteren
officieel een eiland in zijn
land aangeboden als opvang
centrum voor vluchtelingen
uit Indochina, in samenwer
king met de andere lid-staten
van Asean, de organisatie
van Zuidoost-Aziatische lan
den.
Minister Kusumaatmadja her
haalde in een televisie-inter
view de weigering zijn land
permanent voor vluchtelingen
open te stellen. Het opvang
centrum daarentegen zou tus
sen de drie en vijf jaar kun
nen functioneren en kunnen
worden gefinancierd door het
Hoge Commissariaat voor de
Vluchtelingen van de Verenig
de Naties en de landen die de
uiteindelijke bestemming van
de vluchtelingen zijn.
zouden zijn teruggetrokken.
De troepen, die de steden
Lang Son en Dong Dang be
zet hadden, zijn inmiddels in
China teruggekeerd.
Uit Bangkok blijven de be
richten komen, dat de Chine
se troepen zich slechts zeer
langzaam terugtrekken en dat
het uiterst waarschijnlijk is
dat zij bepaalde omstreden
grensgebieden blijvend bezet
zullen houden.
Vietnam heeft voorts China
beschuldigd van plannen om
Laos te annexeren. Laos, dat
min of meer een evenwicht
tussen China en Vietnam
heeft trachten te handhaven,
heeft de balans nu laten
doorslaan naar Vietnam en
enige duizenden Chinese we
genbouwers en andere arbei
ders aangezegd naar hun ei
gen land terug te keren.
Breytenbach niet
vrijgelaten
KAAPSTAD (Rtr) De
Zuidafrikaanse minister van
justitie, James Kruger, heeft
een verzoek van de internati
onale schrijversvereniging, de
PEN, tot vrijlating op ere
woord van de dichter Brey-
ten Breytenbach verworpen.
Dit is gisteren in Kaapstad
meegedeeld.
De voorzitter van de Kaapse
afdeling van de PEN, Peter
Elstob, verklaarde dat hij het
verzoek had gedaan namens
de Nederlandse en Zweedse
afdelingen van de schrijvers-
vereniging. De Nederlandse
regering had aangeboden poli
tiek asiel te verlenen aan
Breytenbach die een straf van
negen jaar uitzit wegens sa
menzwering tegen de regering
van Zuid-Afrika. Hij werd in
1975 veroordeeld.
(Van onze correspondent Jan Drummen)
PARIJS De Michelin-gids voor 1979 is ver
schenen, en zoals elk jaar is dit verschijnen
weer een groot evenement in Frankrijk. Aan
vankelijk was de „Guide" op de allereerste
plaats een handboek en informatiegids voor
automobilisten, maar omdat automobilisten
reizen, eten en overnachten moeten, werd de
„rubriek hotels en restaurants" weldra de al
lerbelangrijkste van de gids.
Sedert jaren trekken de inspecteurs van Mi
chelin incognito door het land om honderden
eetgelegenheden en hotels te toetsen en hun
uiteindelijke bevindingen worden in de nieuwe
gids gepubliceerd. Zij betekenen niet alleen
voor degene die gegidst wil worden een waar
devolle vingerwijzing, maar voor de betrokken
restaurants en hotels (maar vooral voor de
eerste) zijn zij van onschatbare waarde wat
hun reputatie en dus inkomsten betreft. Mi
chelin heeft de naam dat hij restaurants kan
maken of breken en er zijn heel wat wan-
hoopsscènes voorgekomen bij restaurateurs
die „een ster verloren".
De kwaliteit van een restaurant wordt in de
gids aangeduid met sterren: van één tot drie.
In totaal heeft Frankrijk dit jaar 19 drie-ster
ren-restaurants in de Michelin. Hetgeen bete
kent, dat de maatstaven die de inspecteurs
van de beroemde rode gids aanleggen, bijzon
der streng zijn.
In de editie van 1979 zijn er twee restaurants
die de veelbegeerder drie sterren gekregen
hebben, vergeleken met 1979, en één dat een
van zijn drie sterren verloren heeft Opvallend
is dat de twee nieuwe drie-sterren-restaurants
in de noordelijke heeft van Frankrijk liggen,
waar de drie sterren tot dusver bijzonder
schaars waren. Het betreft de restaurants
Boyer in Reims en Lameloise in Chagny.
Barrier in Tours heeft dit jaar een ster verlo
ren en wordt dus met twee sterren gewaar
deerd, hetgeen nog altijd uitstekend is. Maar
voor een restaurateur is het verlies van zijn
top-waardering vaak een drama en soms is
niet na te gaan waaraan dit te wijten is. Mis
schien dat de onbekende inspecteurs op een
dag in het restaurant lunchten of dineerden,
waarop er een kleinigheidje mis ging, waarop
een gebraad ietsjes te „gaar" was, of juist
niet genoeg. Of een van duizend-en-één andere
dingen.
Terwijl de Michelin ontegenzeggelijk de be
langrijkste en meest toonaangevende gids in
Frankrijk is, zijn ook andere van aanzienlijk
belang. Zo is er de Guide Bleu van Kléber en
vooral de relatief jonge van Gault-Millau.
Deze beide gidsen hebben geen aanleiding ge
zien om Barrier te degraderen; hun inspec
teurs zijn misschien ietsjes minder streng of
waren op een „goede" dag in Tours gaan
eten.
NAIROBI (RTR) - De rege
ringstroepen van dictators
Idi Amin van Oeganda die
een tegen-offensief waren be
gonnen tegen de door Tanza
nia gesteunde opstandelingen,
zijn door hun tegenstanders
omsingeld en zo van de
hoofdstad Kampala afgesne
den. Dit is maandag verno
men uit kringen van Oegan
dese ballingen. De omsinge
ling volgde, aldus deze bron
nen, op een tactisch terug
trekken van de tegen Amin
strijdende troepen in de rich
ting van de stad Masaka. De
troepen van de opstandelin
gen splitsten zich in drie de
len en terwijl het centrum
zich terugtrok, achtervolgd
door de regeringstroepen,
maakten de twee vleugels
een omtrekkende beweging
en sneden zo de weg naar
Kampala voor de regering
stroepen af.
Uit hoeveel man de omsingel
de strijdmacht bestaat, is niet
bekend, maar het aantal zou
„tamelijk groot" zijn. Uit de
zelfde bronnen is vernomen
dat stadsguerilleros in Kam
pala en andere steden het be
wind van Amin bestrijden. In
de Oegandese hoofdstad wer
den bomaanslagen gepleegd
op de drie voornaamste hotels
waar, naar verluidt, de Libi
sche adviseurs van de rege-
ring-Amin logeren. Of er bij
deze aanslagen slachtoffers
zijn gevallen is niet bekend.
Ook de waterleiding in Gaba,
een voorstad van Kampala,
was het doelwit van een bom
aanslag. De bom, waardoor
de waterleiding in Gaba werd
opgeblazen, explodeerde vlak
bij een villa van president
Amin.
Rijnzoutverdrag:
geen goedkeuring
Frans parlement
PARIJS (ANP) De kans
dat Frankrijk spoedig het
verdrag bekrachtigt dat de
zoutvervuiling van de Rijn
moet tegengaan, lijkt vrij
klein. De Franse premier
Raymond Barre kon gister
ochtend in Parijs premier
Van Agt en minister Van der
Klaauw niet meer toezeggen,
dan dat hij bij het begin van
het nieuwe parlementaire
jaar de leiders van de poli
tieke fracties in de nationale
vergadering persoonlijk zou
vragen, zich in te zetten voor
de bekrachtiging van het be
drag.
De Franse regering heeft
reeds twee maal het wets
voorstel om het verdrag tegen
chemische vervuiling goed te
keuren, moeten intrekken om
dat er geen meerderheid voor
goedkeuring te vinden was.
Premier van Agt en minister van buitenlandse zaken
Van der Klaauw op de topconferentie in Parijs.
EUROPESE TOP: OVERWERK
AANBANDEN
(Van onze speciale verslagge
ver Jan Schils)
PARIJS De EEG regering
sleiders en staatshoofden die
in Parijs hun eerste top-over-
leg van dit jaar houden, heb
ben gisteravond besloten om
het systematisch overwerken
in de gehele Europese ge
meenschap aan banden te
leggen. De Europese commis
sie te Brussel krijgt vandaag
de opdracht dat probleem op
korte termijn aan te pakken
en de nodige richtlijnen uit
te vaardigen. Met deze maat
regel hoopt de EEG-top enke
le honderdduizenden mensen
in Europa extra zonder bijko
mende kosten aan de slag te
helpen.
Vervroegde pensionering en
arbeidstijd-verkor ting zijn in
EEG verband binnen afzien
bare tijd nog niet realiseer
baar, zo is gisteren gebleken.
Dat neemt echter niet weg,
dat de afzonderlijke lidstaten
zelf kunnen doorgaan met
maatregelen die ze terzake
reeds hebben genomen. Maar
een Europese werkweek van
35 uur zit er zeker niet in.
Van Franse zijde werd giste
ren aandrang uitgeoefend op
het verwezenlijken van een
plan tot permanente bijscho
ling van werknemers, maar
een discussie daarover bleef
erg vaag zonder dat er beslui
ten werden genomen.
De economisch en sociale toe
stand in de EEG was gisteren
in het begin van de Europese-
top hoofdmoot van de bespre
kingen geweest. De regering
sleiders kregen van de Euro
pese commissie te horen, dat
de werkgelegenheidstoestand
ook dit jaar niet zal verbete
ren.
De Europese-top dringt aan
op een vermindering van het
verbruik van energie. Met
name de steenkolen zullen in
ere worden hersteld. De Euro
pese-top acht het ook onver
mijdelijk dat er steeds meer
gebruik wordt gemaakt Van
kern-energie. De Duitse wens
om terzake een sterke tekst
op te stellen, werd door mr,
van Agt bestreden. „Met die
boodschap kan ik niet thuis
aankomen, in verband met
het regeer-akkoord", aldus de
Nederlandse premier.
Het Franse voorstel om het
Euratom verdrag te wijzigen
vond gisteren geen gehoor bij
Nederland, West-Duitsland,
Denemarken en België.
Frankrijk wil namelijk op ei
gen houtje splijtstof kunnen
kopen, omdat het als kemmo-
gendheid meent daar aan
spraak op te kunnen maken
zonder dat de EEG-partners
daarvoor toestemming hoeven
te geven. Maar krachtens het
huidige Euratom verdrag ia
dat onmogelijk omdat alleen
Euratom gemachtigd is splijt
stoffen aan te kopen.
