Khomeini uit kritiek
op regering- Barzagan
Welslagen formateur Vanden
Boeynants aan zijden draad
VS geïnteresseerd
in luchtmachtbasis
Etzion in Sinaï
Libië zou Oeganda
grootscheeps
hulp verlenen
zl 'BUITENLAND
LEIDSE COURANT/
DONDERDAG 8 MAART 1979 PAGINA 9
Verliefde
Italiaan
veroordeeld
BOLZANO (Reuter)
Het gerechtshof in Bolza
no heeft de verliefde Itali-
Claudio Leonardo
gisteren de rekening ge
presenteerd voor tiental
len niet betaalde telefoon
gesprekken die hij in 1974
i 1975 met zijn verloofde
West-Duitsland heeft
gevoerd. Hij werd tot tien
maanden gevangenisstraf
driehonderd gulden
boete veroordeeld.
illegale liefdeslijn
werd ontdekt, toen een
buurman astronomisch
hoge telefoonrekeningen
begon te krijgen. Leonar
do, die op een fabriek
r telefoonapparatuur
werkte, had zijn toestel
op de lijn van de buur-
n aangesloten.
Overeenkomst
niet Rhoodie
om te zwijgen
Bomexplosies
treffen
bussen
in Israël
Israël is gisteren
door een aantal
bomexplosies ge
troffen. Bij Jeruza
lem (zie foto) ex
plodeerde een
bom in een rij
dende bus, waarin
overigens geen
passagiers zaten.
De chauffeur bleef
ongedeerd. Bij
een bomontplof
fing in toeristen
bus naar de Al-
lenby-brug werden
twaalf mensen
licht gewond. Een
derde bom, ge
vonden in een
bus bij Afoela,
ging niet af. Toe
ristenbussen en
veel bezochte
plaatsen vormen
momenteel het
doelwit van Pales
tijnse aanslagen.
TEHERAN (Rtr.) Ayatollah Khomeini,
de revolutionaire leider van Iran, heeft
gisteren kritiek geuit op de door hem
benoemde voorlopige regering. Hij heeft
de ministers opgeroepen een eind te ma
ken aan alle westerse vertoon, zoals dat
uit het verleden is geërfd. Zijn toe
spraak, waarin de oproep was vervat,
lijkt de kloof te vergroten tussen de
islamitische revolutionaire beweging en
het kabinet van premier Mehdi Bazar-
gan. Het kabinet probeert controle te
krijgen over wilde revolutioinaire acties
van comités, die optreden uit naam van
de Ayatollah.
Khomeini, handelend als onofficieel
staatshoofd van Iran, predikte de bood
schap, dat de revolutie strikt islamitisch
moet zijn. In een toespraak tot moellahs
(islamitische geestelijken) in de heilige
stad Qom, waar de ayatollah zich heeft
gevestigd, riep hij de moellahs op naar
het platteland te gaan en de Iraniërs te
vertellen, dat ze tijdens het referendum
van 30 maart voor een "islamitische re
publiek" moeten stemmen, ter vervan
gingvan de monarchie.
De scherpe toespraak van Khomeini viel
samen met steeds meer aanwijzingen,
dat de regering Bazargan onder grote
spanning staat. In Teheran gingen ge
ruchten - krachtig door een regerings
woordvoerder tegengesproken - dat de
premier ontslag had genomen, of dat in
ieder geval al een keer had aangeboden.
De 71-jarige Bazargan, een veteraan uit
de campagne tegen de sjah, die bekend
staat om zijn krachtig geloof in de islam
en zijn humanistische denkbeelden, heeft
tot gematigheid opgeroepen in een po
ging orde te scheppen in een chaotisch
post-revolutionair klimaat. Hij heeft het
Iraanse volk voorgehouden, dat het van
revoluties niet, van de ene op de andere
dag, een perfecte samenleving moet ver
wachten. Bazargan dreigde een week ge
leden openlijk met aftreden en haalde
fel uit naar Khomeini's "comités", die
een soort parallel-regering leiden zonder
dat Bazargan daar enige controle op
heeft. Hij kritiseerde ook linkse militan
ten die eisen, dat onmiddellijk het be
staande bestuurssysteem en de strijd
krachten worden ontmanteld.
De laatste geruchten over een ophanden
zijnd aftreden van Bazargan vonden hun
aanleiding in de arrestatie, door als poli
tie optredende leden van de militie, van
het vroegere dissidente (anti-sjah) parle
mentslid Ahmad Bani-Ahmad, toen deze
maandag de premier in zijn bureau wil
de opzoeken, Naar verluidt was Bazar
gan woedend over de arrestatie en over
het feit, dat hij niet in staat bleek Bani-
Ahmad vrij te krijgen.
Luxe
De krachtige kritiek van Khomeini op de
regering maakt de moeilijkheden voor
Bazargan alleen nog maar groter. "Ik
kritiseer de regering en ik wil dat de re
gering luistert", zo citeerden kranten de
ayatollah. "De ministeries zijn precies
hetzelfde als tijdens het vorige regime.
De natie leeft in holen en u bevindt zich
in het bureau van de premier en in het
paleis en in het paleis van justitie. De
ministeries zijn behangen met westerse
luxe en niets is veranderd", aldus de ci
taten. Khomeini riep de ministers op
"alle luxe - carpetten, meubilair en extra
westers vertoon - te doen verdwijnen".
De vrouwen van Iran, die in de ambtelij
ke dienst werken en van wie de meesten
de traditionele chador (sluier) al lang ge
leden verruilden voor westerse kledij,
mogen naar zijn mening wel werken,
maar moeten op de ministeries de cha
dor dragen.
In Iran hebben
De ayatollah, zich kennelijk direct rich- dagelijks exe-
tend tot Bazargan, zie: "U bent zwak, cuties plaats,
meneer, u moet sterk zijn. Als u zwak zonder dat er
bent staat u onder invloed van de ster- Veel vorm van
ken". De toespraak van Khomeini lijkt proces aan is
de openlijke meningsverschillen tussen voorafgegaan,
de Iraniërs te verscherpen. Enerzijds zijn Op deze foto
er de groepen, die zich bezorgd maken wordt een
om de dreiging van een autoritair islami- voormalige po-
tisch systeem, dat uit het referendum te- litiefunctionaris
voorschijn zal komen, anderzijds de gro- geblinddoekt
te massa van Khomeini's volgelingen, die vastgebonden,
een islamitische republiek krachtig steu- enige ogenblik-
nen. Een groep prominente dissidente ken voor hij
advocaten en activisten voor de mensen- door een vuur-
rechten, heeft deze week een "nationaal peloton geëxe-
democratisch front" gevormd, dat een cuteerd zal
open, democratisch, politieke systeem worden. De
vraagt als alternatief voor een islamiti- man, Yadollah
sche republiek. Het front, dat gesteund Hoftizadeh. was
wordt door linkse militante stadsguerril- beschuldigd
lero's en door gematigde stadsbewoners, van moord en
uitte kritiek op "elk monopolisme en fa- marteling tij-
natisme van gedachte of geloof, dat het dens het be-
belang van de rol van progressieve wind van de
krachten ondermijnt". sjah.
Na oprichting Vlaams Front
(Van onze correspondent Jan Schils)
BRUSSEL De drie partijen die voor
Vlaanderen deelnemen aan de regering
sonderhandelingen onder leiding van
formateur Paul Vanden Boeynants heb
ben gisteren besloten gezamenlijk te
gaan optreden in een Vlaams Front. Het
zijn de CVP (christen-democraten), de
BSP (Belgische Socialistische Partij) en
de Vlaamse taaipartij, de Volksunie, die
zowel tijdens de regeringsonderhandelin-
van nu als nadien als er een rege
ring zou worden gevormd, gezamenlijke
standpunten zullen innemen tegenover
de Franstalige partijen.
Het Vlaams Front zal met name streven
r een autonome Vlaamse staat, één
Vlaams parlement, uitsluitende Vlaamse
zeggenschap over het Nederlandstalig ge
bied ook in de Brusselse randgemeenten
i pariteit tussen Vlamingen en Frans ta
len in het bestuur over Brussel De
programmapunten werden gisteren open
baar gemaakt door de voorziter van de
CUP, Wilfried Martens.
De Vlaamse frontvorming is een belang
rijke nieuwe politieke factor in België. In
feite is deze frontvorming uitgelokt door
de Franstalige partijen, die reeds voor
de verkiezingen eisten dat het FDF in de
nieuwe Belgische regering zou worden
opgenomen omdat deze partij, de groot
ste van Brussel is. Tot nog toe hadden
de Vlaamse partijen nimmer gezamenlijk
een dergelijk hard standpunt ingenomen.
Het Vlaams Front heeft reeds laten we
ten dat de plannen van formateur Van
den Boeynants in de huidige vorm on
aanvaardbaar zijn en bijgeschaafd zullen
moeten worden. Maar ook het FDF, het
Front van Francofone Brusselaars, is
niet erg enthousiast over de plannen van
Vanden Boeynants.
De demissionaire premier Vanden Boey
nants, een tweetalige christen-democraat
uit Brussel, heeft een plan opgesteld, dat
Brussel onder grotere invloed van het
FDF brengt, zij het dan dat de Vlaamse
minderheid bepaalde rechten krijgt, die
grondwettelijk zullen worden vastgelegd.
Als tegenprestatie voor de Vlamingen wil
Vanden Boeynants ook het Brusselse
grondgebied definitef tot 19 gemeenten
beperken om een verdere verfransing
van de periferie, die eentalig Nederlands
is, tegen te gaan. Vanden Boeynants
heeft de zes partijen die deelnemen aan
de onderhandelingen de tijd gegeven tot
vanavond akkoord te gaan met zijn
ideeën. Zo niet, dan zal hij zijn opdracht
teruggeven aan de koning. In Brussel
was men gisteravond niet erg optimis
tisch over de kansen van slagen voor
Vanden Boeynants, zeker niet na de ver
harding van het Vlaamse standpunt. Men
meende dat het welslagen van zijn op
dracht aan een zijden draadje hangt
Indonesië:
hulp zonder
voorwaarden
DJAKARTA (ANP) De In
donesische minister van bui
tenlandse zaken, Mochtar Ku-
sumaatmadja, heeft op een
bijeenkomst van ambassa
deurs in zogenaamde IGGI-
landen de voorwaarden uit
eengezet waaronder Indone
sië bereid is buitenlandse
ontwikkelingshulp te aan
vaarden.
Aan deze hulp mogen geen
voorwaarden worden verbon
den, zij moet worden gebruikt
voor het financieren van pro
jecten. die deel uitmaken van
het nationale ontwikkelings
plan en de terugbetaling moet
in overeenstemming zijn met
de behoeften van de Indonesi
sche economie.
De IGGI (Intergouvernemente
le groep voor Indonesië) is
een consortium van westelijke
landen, dat de ontwikkelings
hulp aan Indonesië coördi
neert
JOHANNESBURG - Twee
hoofdpersonen in het schan
daal in Zuid-Afrika als ge
volg van misbruik van over
heidsgeld door het voormali
ge departement van voorlich
ting, hebben in een Frans ho
tel een overeenkomst geslo
ten, zo meldt de .Johannes
burg Star" uit Parijs.
Het zijn generaal Hendrik
van den Bergh, gewezen
hoofd van het bureau voor
staatsveiligheid (Boss), en de
voormalige ambtenaar dr.
Eschel Rhoodie, die vorig jaar
1 november uit Zuid-Afrika ver-
dween.
Het blad zegt niet waarover
de overeenkomst ging. Maar
het haalt de Zuidafrikaanse
j zakenman Josias van Zyl aan,
die ook op de bespreking in
j het hotel bij de luchthaven
Charles de Gaulle aanwezig
Voordat generaal Van den
Bergh uit Johannesburg ver
trok, zei hij dat dr. Rhoodie
gedreigd had documenten en
bandopnamen bekend te ma
ken, die de Zuidafrikaanse re
gering ten val konden bren
gen. Hij wilde proberen Rhoo
die daarvan af te brengen.
Rhoodie was ervan beschul
digd illegaal openbare gelden
te hebben besteed aan zijn
propaganda-ministerie.
Podgorny niet
meer in
Sovjet-parlement
MOSKOU (UPI) Dc voor-
malige president van de Sov
jet-Unie, Nikolaj Podgorny, is
kennelijk de geringe politieke
invloed die hem tot voor
kort gebleven is, kwijtge
raakt.
Toen de Pravda, het orgaan
van de communistische partij,
de lijst met de namen van
alle 1500 kandidaten die geko-,
zen zijn in de Opperste Sov-
jet, het uit twee kamers be
staande nationale parlement
van de Sovjet-Unie, publiceer-
j de, kwam die van Podgorny
I er voor het eerst in 25 jaar
niet in voor.
Aanslag op
Noordierse
raffinaderij
verijdeld
BELFAST (Reuter) Het
Ierse republikeinse leger
(IRA) was van plan een grote
olieraffinaderij op te blazen,
zo heeft de politie meege
deeld. De aanslag op de enige
olieraffinaderij in Noord-Ier-
land, het ,,sydenham"-complex'
in Belfast, zou deze week ge
pleegd worden. Het plan van
de IRA werd verijdeld door
de ontdekking van de plaats
waar de 42 bommen die bij
de aanslag gebruikt zouden
worden, verborgen waren.
Andreotti weer
formateur
ROME President Sandro
Pertini van Italië heeft waar^
nemend primier Giulio An
dreotti opnieuw belast met
de vorming van een regering.
De 60-jarige christendomo-
craat Andreotti, wiens rege
ring van „nationale eenheid"
vijf weken geleden aftrad,
heeft al eerder een - mislukte
- poging tot vorming van een
nieuwe regering gedaan. Hij
liet gisteren weten dat luj het
nu opnieuw zal proberen.
President Pertini heeft voorts
de leider van de republikeinse
partij, Ugo la Madfa, en de
sociaal-democraat Giuseppe
Saragat, die president van
Italië is geweest, verzocht
vice-premier te worden in de
door Andreotti te vormen re
gering.
Frankrijk zonder treinen
Een beeld van de toestand op de Franse station gisteren. Een een-
le optimist heeft een tochtje naar het Parijse station St. Lazaire
gewaagd, maar vergeefs. Door een staking van ai het spoorwegper
soneel reed gisteren in heel Frankrijk geen enkele trein.
NAIROBI (Kenia) In westerse diplomatieke kringen
in Nairobi is onthuld dat Libië op grote schaal wa
pens aan Oeganda levert ter ondersteuning van het be
wind van dictator Amin die volgens een mededeling
van radio-Kampala zelf het opperbevel van de strijd
krachten op zien heeft genomen en zijn leger zou voor
bereiden op een tegenoffensief tegen het nu al enige
weken durende Tanzaniaanse offensief.
Libische en Oegandese vliegtuigen zouden reeds ruim een
week een luchtbrug tussen het Oegandese internationale vlieg
veld Entebbe aan het Victoriameer en Libië onderhouden. De
vliegtuigen zouden tanks, gevechtsvliegtuigen en infanteriewa-
pens vervoeren.
Libië heeft dit evenwel ontkend. De Libiërs die in Oeganda
zijn, zouden alleen maar werkzaam zijn in het onderwijs, bij
de medische diensten en de banken.
Diplomaten in Nairobi verklaarden dat het Oegandese tegenof
fensief een beslissende fase zou kunnen inluiden.
De strijd wordt momenteel voornamelijk gevoerd rond de ste
den Loekaya, ongeveer 85 kilometer ten zuiden van de hoofd
stad Kampala, en Masaka, naar schatting 130 kilometer ten
zuiden van dezelfde stad. Loekaya ligt onder zwaar vuur uit
artilleriegeschut, maar zou nog in handen van Amin zijn. Ma
saka zou geheel in puin geschoten zijn en zijn ingenomen door
Tanzanianen en muitende troepen die de regering-Amin omver
willen werpen. Een woordvoerder van hen zei dat „al onze
contacten in het leger duidelijk maken dat de meeste eenhe
den niet van plan zijn te vechten. Als wij Mpigi (45 kilometer
ten zuiden van Kampala) in handen - hebben, kunnen wij
Kampala krijgen. Amin is ons doelwit. Hij is onze prijs.
De eerder genoemde westerse diplomaten in Nairobi verklaar
den dat de Libische leider Kadaffi besloten heeft Amin te
steunen nadat de Tanzaniaanse president Nyerere de bemidde
lingsvoorstellen van de Libische regering en de Organisatie
van Afrikaanse Eenheid (OAE) had verworpen. Nyerere heeft
verklaard dat hij de strijd zou staken op voorwaarde dat de
OAE Amin veroordeelt en herstelbetalingen doet voor de scha
de die het Oegandese leger vorig najaar in het noorden van
Tanzania aanrichtte.
SPIONNE HAD TOEGANG
TOT NAVO-GEHEIMEN
BRUSSEL (ANP) Mevrouw Ursel Lorenzen, de secrftaresse
bij de NAVO, wier verdwijning naar Oost-Duitsland maandag
is gemeld, had wel degelijk toegang tot vertrouwelijke
NAVO-gegevens. Dit heeft een woordvoerder van de NAVO
verklaard.
Uresel Lorenzen (42) heeft elf jaar bij de NAVO gewerkt, het
laatst bij een afdeling, die theoretische staf oefeningen voorbe
reidt. Er is juist zo'n oefening aan de gang. Het onderzoek
naar de schade die Ursel Lorenzen aangericht kan hebben, is
nog in volle gang.
TEL AVIV (UPI) Wanneer de Amerikanen
gebruik zouden maken van een luchtmachtba
sis in de Sinaï, zouden zij een paraplu van
luchtdefensie over het gehele Midden-Oosten
kunnen uitvouwen en slechts enkele minuten
verwijderd zijn van de vitale oliebronnen. De
vraag of de Verenigde Staten in deze hoek
van de wereld een militaire basis zouden,
moeten vestigen, is met de val van de mo
narchie in Iran naar voren gekomen. Nu er
mogelijk een Israëlische luchtmachtbasis ter
beschikking komt, wordt de vraag nog belan
grijker.
Onder de bepalingen van het voorgestelde
vredesverdrag met Egypte moet Israël twee
luchtmachtbases in het oosten van de Sinaï
ontruimen. De installatie waar het hier om
gaat, de basis Étzion, ligt op drie kilometer
ten westen van de Israëlisch-Egyptische grens
van 1967, en zestien kilometer ten westen van
de havenstad Eilat. De Amerikaanse defensie
minister Brown heeft de basis vorige maand
bezocht, waarbij zijn Israëlische collega Weiz-
man hem geheime installaties heeft getoond.
Brown was onder de indruk van de uitge
breidheid en veelzijdigheid van de in 1971 in
gebruik genomen basis.
Saoedi-Arabië ligt op enkele minuten vliegen
van de basis, en ook Iran, Turkije, Libië en
de beide Jemens liggen van daaruit binnen
bereik van moderne Amerikaanse jagers.
Franse staalarbeiders snijden
fabriek van Nederlands gas af
LONGWY (AFP) Enkele tientallen werknemers in de Fran
se staalindustrie hebben woensdag de staalfabriek „Usinor"
in Mont-Saint-Martin (in het oosten van Frankrijk) afgesne
den van het Nederlandse aardgas, dat gebruikt wordt voor
het verhitten van de ovens.
Na de kranen te hebben dichtgedraaid, hebben de werknemers
gaten in de leidingen geboord.
De vakbond CGT heeft zich verantwoordelijk gesteld voor
deze daad, die bedoeld is als protest tegen de vervanging van
het gas, afkomstig uit de cokesfabriek in Mont-Saint-Martin
door Nederlands aardgas. De cokesfabriek daar gaat aan het
eind van dit jaar dicht Er werken 350 man.
In het Noordfranse Denain kwam het gisteren tot een gewel-
dadig treffen vlak bij het politiebureau tussen de politie en
werknemers in de staalindustrie, zo is uit officiële bron verno
men. Hierbij raakten een aantal agenten gewond.
Vader en zoon ontvoerd en weer vrij
MADRID - In het Spaanse baskenland zijn gisteren de indus
trieel Carmelo Pico Garcia en zijn zoon Fernando ontvoerd.
Korte tijd later werden zij, na betaling van een losgeld van
10 miljoen peseta (300.000 gulden) weer vrijgelaten.
De politie verklaarde dat drie gewapende mannen, vermoede
lijk leden van de baskische afscheidingsbeweging ETA, vader
en zoon dwongen mee te gaan. De vader werd onmiddellijk
weer vrijgelaten om er voor te zorgen dat het losgeld op tafel
kwam. De zoon kwam na betaling weer op vrije voeten.
Autoloze dag in Nieuw-Zeeland
WELLINGTON (Reuter)
Nieuwzeelandse automobilis
ten zullen hun auto uit hoof
de van een regeringsplan ter
vermindering van het benzine
verbruik één dag per week
moeten thuislaten, zo heeft de
Nieuwzeelandse minister van
energie Bill Birch gisteren be
kendgemaakt Er zullen 2,4
miljoen stickers in zeven
kleuren worden gedrukt en
elke auto zal er een moeten
voeren om aan te geven op
welke dag deze niet kan wor
den gebruikt
Amerikaans vlagvertoon bij Jemen
WASHINGTON (UPI) De Verenigde Staten hebben het
vliegdekschip „Constellation" uit de Stille Oceaan via de Indi
sche Oceaan naar de wateren rond het Arabisch schiereiland
gedirigeerd, zo is gisteren uit regeringskringen in Washington
vernomen.
Doel is tastbare uitdrukking te geven aan hun steun van
landen zoals Saoedi-Arabië. die bezorgd zijn over het gewa
pend conflict tussen het marxistische Zuid-Jemen en het door
Saoedi-Arabië gesteunde Noord-Jemen.
Carstens trekt klacht in
KEULEN (DPA)— Karl Carstens, die door de christen-demo
craten kandidaat gesteld is voor het presidentschap van de
Bondsrepubliek, heeft voor een rechtbank in Keulen zijn
klacht tegen de voormalige afgevaardigde van de SPD (soci
aal-democratische partij), Günther Metzger, ingetrokken.
Carstens had Metzger voor het gerecht gedaagd omdat deze
laatste had verklaard dat Carstens tegenover een parlement
scommissie in strijd met de waarheid had gezegd „nooit iets
te hebben gehoord over de handel in wapens van de West
duitse geheime dienst.
