'artijraad AR voor moeilijke beslissing
ver samensmelting in CDA
'rofessor Steenkamp ernstig bezorgd
ver toekomst van CDA
5$
loord op
!oby van Berlo
jpgelost
wart miljoen
or boot
vluchtelingen
Zeven doden in weekendverkeer
Geen
confrontatie
Nederland-
Israél in
Libanon
hnnenland
WEF VAN,, VUFVOLOP IN DISCUSSIE
Kabinet niet tot inzet maken van
Europese verkiezingen
LEIDSECOURAN
MAANDAG 26 FEBRUAR11979 PAGINA5>
F HAAG - De partijraad van de ARP, die
aanstaande in „De Flevohof', mid-
I in „het nieuwe land" bijeen zal komen
een oordeel uit te spreken over de ont-
atuten voor het toekomstige CDA,
spannende vergadering tegemoet,
in de discussies zal de vraag staan
ARP samen met KVP en CHU volgend
r juni definitief zal kunnen en mogen sa-
nelten tot een ongedeeld CD A.
igrijk element bij deze discussies is uiter-
brief van ARP-er prof. dr. B.
idzwaard en vier andere prominente chris-
lemocraten, waarin een oproep wordt ge-
aan de partijraden van ARP en KVP en
fnieraad van de CHU, om de fusie tot het
voor onbepaalde tijd uit te stellen. In-
lels is het al zo klaar als een klontje, dat
en CHU geen gehoor aan de oproep zul-
ik i|geven. Voor de ARP ligt dat echter alles-
ilve duidelijk. De afgelopen maanden zijn
itirevolutionaire kring steeds helderder
len opgegaan, die hun vrees en twijfel
ag braken over de naderende totstandkoming
ers| het ongedeelde CDA en het daarmee sa-
angende verdwijnen van de eigen partij,
to leigen evangelische gezicht. Tekenend voor
Draf stemming is, dat de helft van het dage-
bestuur van de ARP het eens is met de
itting van Goudzwaard en de zijnen, dat
Ier geval eerst het politieke profiel van
ia vjCDA duidelijk vast moet staan, eer er tot
rüdfusie mag worden overgegaan.
loNDSLAG
profiel bestaat natuurlijk al enigszins, met
e in het mede door Goudzwaard geschre-
CDA-verkiezingsprogram, maar waar het
om gaat is het nog op te stellen „pro
van uitgangspunten", een politiek begin-
•ogramma, gebaseerd op de grondslag van
het CDA: de Heilige Schrift. Eind vorig jaar
besloten de partijraden van ARP, KVP en
CHU, dat ieder CDA-lid op dat program van
uitgangspunten persoonlijk aanspreekbaar
moet zijn. Daarmee was een eind gekomen
aan de al jarenlang gevoerde discussie over,
de vooral in ARP-kring opgeworpen stelling,
dat ieder lid van het toekomstige CDA per
soonlijk aanspreekbaar zou moeten zijn op
het evangelie zelf.
Toch noemt Goudzwaard in zijn brief aan de
CDA-partijen de resultaten van de grondslag
discussies onbevredigend. Hij is bang, dat het
program van uitgangspunten, („de politiek
vertaalde grondslag") een dood stuk papier
zal worden, waar weliswaar mooie dingen in
staan, maar waar in de dagelijkse politieke
praktijk lang niet altijd de hand aan zal wor
den gehouden. Hij vindt, dat eerst de inhoud
van het politieke program bekend moet zijn
en dat er duidelijke afspraken gemaakt moe
ten worden over het functioneren daarvan
voordat de fusie van ARP, KVP en CHU
plaatsvindt. Dat hij als ARP-er in die opvat
ting niet alleen staat, is uit het voorgaande al
gebleken. Ook CDA-Kamerlid en voormalig
ARP-voorzitter dr. A.Veerman en de Amster
damse hoogleraar prof. dr. A.J.Vermaat (oud-
ARP-Tweede Kamerlid) hebben zich trouwens
in het verontruste antirevolutionaire koor ge
schaard.
„Het zal een zware klus worden voor de com
missie die het program van uitgangspunten
moet gaan opstellen. Er moeten naar mijn
mening ook theologen in die commissie zitten,
want het gaat tenslotte om een stuk vertaling
van de bijbel", aldus prof. Runia. „Ik sta van
harte achter het CDA-ideaal, maar ik ben
bang dat, als we nu al besluiten tot een fusie
zonder precies te weten waar we heen willen,
de kans groot is dat we ons spoedig bevinden
in een grijze middenpartij, zonder evangeli
sche radicaliteit, zonder inspiratie. Er is nog
veel te weinig over echt wezenlijke zaken ge
praat met elkaar. We zijn echt nog niet rijp
voor een fusie."
Ook prof. Verkuyl legt de nadruk op de nood
zaak om van het CDA een evangelisch radica
le en inspiratieve partij te maken. „Zoals het
er nu voorstaat vind ik het een griezelige
zaak", zegt hij. „Ik ben zo bang voor nivelle
ring binnen het CDA. Nu kunnen er nog von
ken overspringen tussen de drie polen van het
CDA, maar straks als die polen niet meer be
staan is dat misschien gauw afgelopen. Het is
goed dat de ARP in de trapeze gaat hangen
en een appèl op de andere partners doet. De
fusie mag niet eerder plaatsvinden dan dat
we weten waar we aan toe zijn. En daarna
moet de politieke vertaling van de grondslag
niet een voor jaren geldend „uitgangspunt"
worden, maar een stuk dat regelmatig bijge
steld wordt. De lampen moeten brandende
blijven. In iedere nieuwe politieke situatie zou
opnieuw overlegd moeten worden over de
vraag: wat doen we daarmee aan de hand
Inmiddels hébben ook twee gezaghebbende ge- MTJE
reformeerde theologen het belang van de op- p
roep van Goudzwaard onderstreept: prof. dr.
K. Runia uit Kampen en de emeritus-hoogle
raar prof. dr. J. Verkuyl uit Amsterdam. Zij
beiden zijn het eens met de stelling, dat de
CDA-fusie er niet mag komen zolang de poli
tieke overtuiging geen duidelijke gestalte heeft
gekregen.
GRIEZELIGE ZAAK
VERTROUWEN
De CDA-commissie, die het rapport „Grond
slag en politiek handelen" heeft opgesteld, on
derschrijft de noodzaak van een voortdurende
bezinning op het politieke handelen van het
•CDA. Het appèl van genoemde ARP-ers acht
zij waardevol, maar zij wil daaraan niet de
conclusie verbinden, dat de fusie voorlopig
uitgesteld moet worden. Oud-CHU-voorzitter
mr. O.W.A. baron van Verschuer, die de
grondslag-commissie heeft geleid, vindt dat
Goudzwaard c.s. hun energie verspillen. „Zij
kunnen die energie beter gebruiken voor een
diepgaande brainstorming binnen het CDA,
waardoor we in het volle vertrouwen op de
toekomst de fusie op 1 juni 1980 kunnen laten
doorgaan. Ik vind trouwens, dat het opstellen
van het program van uitgangspunten helemaal
niet zo lang hoeft te duren. Er is genoeg ba
sismateriaal voorhanden. Ik ben het ook eens
met de opvatting, dat het program regelmatig
bijgesteld moet worden en getoetst moet wor
den aan het evangelie. Dat houdt de inspiratie
levend. Daar ontbreekt het nu af en toe in de
praktijk inderdaad wel aan."
De christelijke gereformeerde hoogleraar prof.
dr. J.P.Versteeg uit Apeldoorn (ARP), die ook
lid was van de grondslag-commissie, deelt
deze mening. „Je kunt uit de bijbel geen poli
tiek program halen, waarvan je zegt: dit is
het. De bijbel is voor zoveel uitleg vatbaar.
En bovendien ben je in de politieke realiteit
heel vaak gedwongen, compromissen te slui
ten, die enigszins afwijken van wat er letter
lijk in je program staat. Daarom is het nodig
dat het program voortdurend opnieuw getoetst
wordt aan de bijbelse boodschap en dat we
telkens weer een beroep op elkaar doen om te
proberen, zo dicht mogelijk bij die grondslag
te blijven. Ik heb er vertrouwen in dat dat
lukt, ook als we volgend jaar al gaan fuseren.
En wat Goudzwaards vrees voor een blijvende
samenwerking met de WD betreft, ook die
gevoelens deel ik niet helemaal. We moeten
als christenen samenwerking met andere par
tijen, zoals de PvdA, nooit buiten het gezich
tsveld houden. Dat mag je gewoon niet doen."
DICK VAN RIETSCHOTEN
len.l
zoel
roe»
;on
chieh onze parlementaire re
dactie)
HAAG Deze week
[dt door tal van promi-
te CDA—leden intensief
Irleg gevoerd over de sa-
ismelting van ARP, CHU
KVP in het CDA. Dit
rleg wordt noodzakelijk
cht, nadat professor
idzwaard en vijf andere
INTENSIEF OVERLEG
NA VERZOEK VERONTRUSTEN
bezwaarden een dringend
verzoek hadden gedaan nog
niet tot samensmelting over
te gaan. CDA—voorzitter pro
fessor P. Steenkamp maakt
zich hierover ernstige zorgen.
Voor de TROS-televisie ver
klaarde hij zaterdag dat het
CDA in een gevaarlijke situa
tie terecht is gekomen na het
pleidooi van de zes veront
rusten. De fusie moet vol
gend jaar zijn beslag krijgen.
Aanstaande zaterdag moeten
de statuten hiervoor worden
goedgekeurd.
Prof. Steenkamp vertelde zijn
college Goudswaard gewezen
te hebben op de grote verant
woordelijkheid die hij zou
dragen als de fusie niet door
zou gaan. De gevolgen van
dat niet doorgaan zullen vol
gens de CDA-voorzitter ern
stig zijn. Steenkamp wees na
drukkelijk het verwijt van de
hand dat de AR-inbreng in
het CDA niet tot zijn recht
zou komen. Volgens hem is er
geen sprake van dat het CDA
een vergrote KVP zou zijn
met op alle sleutelposten
KVP-ers. „Ik heb na het ver
trek van Aantjes in oktober
zelf mijn functie als partij
voorzitter ter beschikking van
een reformatorische christen
willen stellen, maar men heeft
dat toen geweigerd", aldus
Steenkamp.
Voor de VARA-radio heeft
minister van Justitie De Rui-
voor het
onverkort doorgaan van de
fusie tussen de drie christen
democratische partijen. Zijn
CRM-collega mevrouw Garde
niers liet zich in dezelfde zin
voor de AVRO-microfoon uit,
ook al stelde zij zich in een
aantal zwaarwegende punten
uit de brief van prof.
Goudswaard wel kunnen vin
den.
mes,
BOSCH (ANP) Na
teer on^erzoc^ van twintig
is de moord op de 24-
Coby van Berlo uit
?riTl ®°sc^ opgelost. De da-
een 47-jarige man uit
Bosch, heeft bekend het
door wurging om het
te hebben gebracht, na
sexueel contact met
ar te hebben gehad.'
stoffelijk overschot van
ïeisje werd op 6 februari
twee jongens in een kei-
Den Bosch gevonden,
.tklede lijk was verpakt
aantal plastic zakken,
omheen een witte doek
langebracht.
ïns de politie had de da-
het meisje in de nacht
|2 op 3 januari op straat
ontmoet. Het slachtoffer was
daarna met hem naar diens
woning gegaan.
Na de moord is de man met
het verpakte lijk dwars door
de stad gelopen, waar hij het
later in een kelder deponeer
de. De persoonlijke bezittin
gen van het meisje, haar kle
ding, een agenda en een por
tefeuille deponeerde hij twee
dagen later bij de rondweg in
Vught. In de doos bevonden
zich ook enkele in snippers
gescheurde brieven. Deze zijn
de dader uiteindelijk fataal
geworden.
In'de loop van het onderzoek
werd nog een 41-jarige man
aangehouden, een kennis van
het slachtoffer, wegens het in
bezit hebben van zes kg hasj.
rac/r
t he j O
was
or£Ï HAAG (ANP) De stichting comité hulpverlening
■aryloost-Azié heeft 250.000 gulden beschikbaar gesteld voor
iveeinamese bootvluchtelingen in Hong Kong en Macau. Het
=hi-is ondermeer bestemd voor de aanschaf van kleding,
caicijnen en voedsel.
t sal zal met het geld de aanschaf van machines worden gefi-
■ecAJierd, waarmee de vluchtelingen produkten kunnen maken
ooJin hun eigen behoefte te voorzien. Verder zal met het geld
onaljogd worden vergunningen te verkrijgen voor de vluchte-
h, een voor „derde landen". De uitvoering van de projekten is
idetenden van de Christian and Missionary Alliance. De pro-
denp komen in de plaats van het aanvankelijke plan een
►onalyerleningsboot beschikbaar te stellen, dat op financiële en
fanèeke gronden is afgekeurd. Over uitvoering van het nieu-
oart programma is volgens het comité overeenstemming bereikt
pe autoriteiten van Hong Kong en Macau.
De trieste resten van de auto, die zaterdag in Zuid- Beyerland bij een uitwijkmanoeuvre tegen een boom
tot stilstand kwam en waarbij drie mensen het leven verloren
ZUID-BEYERLAND Bij een uitwijk
manoeuvre op de buitendijk in Zuid-Be-
yerland is zaterdagmiddag een 34-jarige
automobilist, zijn elfjarige zoontje en
elfjarig vriendje om het leven gekomen.
Door onbekende oorzaak kwam zaterdag
nacht de auto van twee Dordtenaren in
de middenberm van de Laan van de
Verenigde Naties terecht. De twee inzet-
tenden een 22-jarige vrouw en een 21-ja-
rige man overleden kórt daarop op weg
naar het ziekenhuis.
Een 22-jarige automobilist uit Diepen-
heim is gisteravond bij een ongeluk op
de provinciale weg Deventer-Raalte om
gekomen, toen hij de macht over het
stuur verloor en tegen een boom reed.
Een 84-jarige fietser uit het Friese Irn-
sum werd gedood, toen hij zaterdagmid
dag geen voorrang verleende aan een
passerende auto.
Een volwassene en twee kinderen raakte
zaterdagmiddag gewond bij een botsing
tussen hun landbouwtractor en een pas
serende trein op de onbewaakte overweg
tussen Delden en Hengelo. Het treinver-
verkeer op dat traject lag daardoor eni
ge tijd stil.
Ondanks alle vriendelijkheden, waarmee minister V.d. Klaauw
zaterdagavond in Israël door premier Begin begroet werd.
kwamen er toch harde noten op tafel, mede in verband met
de kwestie Menten-kwestie
VAN DER KLAAUW
VERZEKERT BEGIN:
(Van onze speciale verslaggever Evert Mathies)
JERUZALEM De Israëlische minister-president Begin
heeft zondag in een gesprek met de Nederlandse minis
ter van Buitenlandse Zaken Van der Klaauw meege
deeld, dat zijn regering met grote belangstelling de ver
dere gang van zaken met het rapport van de Kamercom
missie over de Arabische boycot tegen Israël volgt. Hij
noemde, in het algemeen, de Arabische boycot „immo
reel en rascistisch". Volgens het rapport onderwerpt een
aantal Nederlandse bedrijven zich aan de Arabische
boycotvoorschriften.
Van der Klaauw antwoordde dat het rapport van de Ka
mercommissie al eenmaal in het kabinet besproken is en
dat zijn regering dit probleem zeer ernstig opneemt. Uit
de woorden van Begin en van woordvoerders van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken in Jeruzalem bleek, dat
men in Israëlische regeringskringen zeer goed op de
hoogte is van de discussie in Nederland over deze zaak
en dat gehoopt wordt dat Nederland dit probleem effec
tief zal aanpakken.
Begin bracht ook de Nederlandse bijdrage aan Unifil, de
vredesmacht van de Verenigde Naties in Zuid-Libanon,
ter sprake. Hij verklaarde dat het Nederlandse contingent
in Israël welkom is en dat zijn land bereid is met Unifil
samen te werken. Minister Van der Klaauw zei dat het
nooit mag gebeuren dat Nederlandse militairen van Uni
fil en Israëliërs tegenover elkaar zullen komen te staan.
Begin beaamde dit krachtig. Morgen zal de Nederlandse
bijdrage aan Unifil meer gedetailleerd aan de orde ko
men in een gesprek tussen Van der Klaauw en de Israë
lische minister van Defensie Weizman.
Ook de uitspraak van de Haagse rechtbank in het pro-
ces-Menten kwam in het gesprek tussen Begin en Van
der Klaauw ter sprake. Begin zei dat de gevoelens van
Israël door deze uitspraak zeer verward zijn. Eerder op
de dag had Sideon Hausner, die de openbare aanklager
was in het proces tegen oorlogsmisdadiger Eichmann, al
in een gesprek met Van der Klaauw gezegd, hoe verbij
sterd men in Israël over de uitspraak van de rechtbank
was. Van der Klaauw antwoordde dat ook in Nederland
de gevoelens door de uitspraak geschokt zijn en dat de
officier van justitie tegen de uitspraak in cassatie gegaan
Begin benadrukte in zijn gesprek met Van der Klaauw
dat zijn regering zich krachtig zal inspannen om vrede
met Egypte tot stand te brengen, niet het minst vanwege
de recente ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Hij
noemde het overigens een misverstand dat Israël alléén
met Egypte vrede zou willen sluiten, ook met andere om
liggende landen wil Israël dat graag bereiken.
Begin's gesprek met Van der Klaauw had plaats op een
dag waarop in Israël grote spanning merkbaar was over
de besprekingen tussen de Verenigde Staten, Israël en
Egypte in Camp David. Minister van Buitenlandse Zaken
Dajan keert vanavond terug voor overleg met de Israëli
sche regering. Hij heeft dan waarschijnlijk ook nog een
gesprek met Van der Klaauw. Voor morgen staat een ex
tra vergadering van het Israëlische kabinet op de agenda.
Gisteravond laat kwam het bericht dat premier Begin op
uitnodiging van president Carter naar de Verenigde Sta
ten zal gaan, waarschijnlijk nog deze week.
Minister Van der Klaauw, die gisteren ongeveer ander
half uur met Begin sprak, is in Israël uiterst vriendelijk
ontvangen. Zowel vice-premier Yadin (die Van der
Klaauw zaterdag op het vliegveld Lod begroette) als pre
mier Begin benadrukten de gehechtheid van Israël aan
de traditionele vriendschap met Nederland. De Israëlische
minister-president en de Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken spraken uitvoerig over de algemene poli
tieke situatie in het Midden-Oosten (waarbij Israël's ver
langen naar veiligheid duidelijk naar voren kwam), maar
ook de relatie tussen Israël en de Europese Gemeenschap
werd besproken, waarbij Begin een beroep op Van der
Klaauw deed om te bevorderen, dat Israël nog sterker
bij de Europese Gemeenschap betrokken kan worden.
Over de positie van de PLO en de Israëlische nederzet
tingen op de Westelijke Jordaanoever werd niet met zo
veel woorden gesproken. Dat was tegen de verwachting
in, omdat het toch hete hangijzers zijn.
VVD-
LIJSTTREKKER
BERKHOUWER:
UTRECHT De eerste man
op de WD-lijst voor de aan
staande Europese verkiezin
gen, mr Cornells Berkhouwer,
heeft alle partijen opgeroe
pen deze verkiezingen niet in
de landelijke sfeer te trekken
door er een graadmeter van
te maken voor het beleid van
het kabinet Van Agt-Wiegel.
Berkhouwer deed dit zater
dag na afloop van zijn ver
kiezing tot lijsttrekker in
Utrecht. „We moeten tot elke
prijs vermijden dat dit kabi
net inzet wordt van Europese
verkiezingen en dat partijen
revanche gaan nemen voor
de laatste Tweede Kamerver
kiezingen van 1977", aldus de
liberale lijsttrekker.
De WD zal bij de aanstaan
de verkiezingen de nadruk
leggen op de vrijheid van de
burger en het meer betrekken
van die burger bij het be
stuur. Een van de eerste za
ken die het parlement moet
doen is een handvest opstel
len met Europese burger- en
mensenrechten. Volgens Berk
houwer moeten de bevoegdhe
den van het Europese parle
ment zeer snel worden uitge
breid. Tweede man op de li
berale lijst, mr Hans Nord,
secretaris-generaal van het
Europese Parlement toonde
zich in Utrecht optimistisch
over zo'n uitbreiding op korte
termijn.
Nummer drie op de WD-lijst
is het Eerste Kamerlid H.J.
Louwes geworden, nummer
vier het Tweede Kamerlid mr
A. Geurtsen en nummer vijf
mevrouw Bogaards, lid van
de Nederlandse delegatie bij
de Verenigde Naties. De
WD-leden stemden niet eon-
der slag of stoot in met het
advies van het partijbestuur
over de volgorde op de lijst.
Er waren heel wat debatten
en herstemmingen aan vooraf
gegaan voor de leden uitein
delijk deze volgorde vaststel
den.
