Rijnlandse Molenstichting ontfermde zich
over geruïneerde watermolen Elisabeth
Noordwijkerhout krijgt
gekleurde plattegrond
touvier Brenda werd gevonden
)p vliegbasis Valkenburg
hond
zoekt;
huis
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 24 FEBRUAR11979 PAGINA 5
nder
De gemeente Noordwijker
hout gaat wat fleur in haar
topografie aanbrengen.
Niet dat dit zo vreselijk
bijzonder is, want er zijn
al talloze gemeenten die
degenen die wegwijs willen
worden in het „straten
plan" bedienen met kleur-
In elk geval blijft Noord
wijkerhout nu niet achter.
Het was even doorzetten,
maar nu is het bijna zo
ver: over enige tijd ver
schijnt voor de eerste maal
een regelrechte kleurenplat-
tegrond van het bebouwde
Noord wijkerhoutse grond
gebied. Op het ogenblik
schijnt men, in samenspel
met de gemeente, de platte
grond helemaal opnieuw in
kaart te brengen. „Men" is
in dit geval de in platte
gronden gespecialiseerde
uitgeversmaatschappij
„Suurlands Vademecum"
in Eindhoven. Suurland
kan er wat van, kunnen
we gevoegelijk stellen.
De uitgave komt er gede
gen uit te zien. Op de
voorzijde van de nieuwe
plattegrond wordt het ge
hele grondgebied van de
uitgebreide Noordwijker-
houtse gemeente geprojec
teerd. Ter vervolmaking
zullen op de achterzijde de
verschillende bebouwde
kernen (want Noordwijker
hout heeft zo z'n eigen
..stammen" en kleine sa
menlevingen binnen één
geheel gevat) vergroot wor
den weergegeven. Het is
heel wat, want in het zui
den grenst Noordwijker
hout aan „het Leidse" en
aan de noordkant, bij De
Zilk, aan de Haarlemse in
vloedssfeer. Lijsten met
straatnamen en „bijzondere
gebouwen", met coördina
ten aangeduid, completeren
deze welkome kleuren-uit-
gave. De gekleurde platte
grond zal door het gemeen
tebestuur worden uitgereikt
aan nieuwe inwoners en
wordt verder voor repre
sentatieve doeleinden ge
bruikt. Voorts zal iedereen
die Noordwijkerhout er ge-'
kleurd op wil zien staan de
plattegrond kunnen verkrij
gen bij de WV en de
plaatselijke boekhandel.
NIEUW LEVEN VOOR „STEEN DES AANSTOOTS" „KLAAS HENNEPOEL"-POLDERTJE
„Help, ik zit in een molen
opgesloten.Het was een
kreet die jaren geleden in
een fles op de Kagerplas-
sen werd aangetroffen. De
politie te water maakte er
werk van en samen met
veehouder Leo Zwetsloot
(36), die aan de Haarlem-
mertrekvaart in een uit
hoekje van de gemeente
Warmond zijn bedrijf uit
oefent en de molen binnen
handbereik had, trok men
10.31 erop uit. In de molen werd
niemand aangetroffen. Het
was een studentikoze mop,
ioi dus. Maar het tekent wel
een beetje het bestaan van
de ronde stenen watermo
len in de Klaas Hennepoel-
polder, een gebiedje van 10
ha. en zowat de kleinste
polder van het Hoogheem-
volkï raadschap Rijnland. De
j 10 molen, anno 1787, is zo'n
beetje een halve ruïne ge
worden, maar de stevige
bakstenen resten zijn in
■B goede handen gevallen. Vo-
^Hrige week nam de Rijn-
landse Molenstichting deze
WÊB onaanzienlijke molen, die
f voor ongeveer iedereen on-
0,1 1i bekend was, van de familie
Revl Zwetsloot over. Voor de
De f3 prijs van één gulden per
jaar. „We hebben 'm in
erfpacht gegeven, voor het
geval dat de molen eens
zou wegvallen, snap je,
angdi want anders zou je de
grond moeten terugkopen".
"Pf De watermolen is op het
moment het aanzien nau
welijks waard. Ze staat op
een „eiland" midden in het
d. Ve| kale poldertje. Helemaal
onttakeld en blootgesteld
aan de „elementen" waar
onder vooral de verniel-
zichtige jeugd van de Leid
se Merenwijk behoort. Vol-
Haal gens de annalen heet de
molen nog steeds „Elisa
beth", naar een kleinkind
van de vorige eigenaar, een
zekere Van Garderen, die
veertig jaar geleden gedele
geerd commissaris van een
verzekeringsmaatschappij
was en in de molen een
rr soort buitenverblijfje ves-
tigde omdat hij z'n schaap
jes vóór de oorlog al op
het droge had. Op dat dro-
iJicola
Een glorieus beeld van „Elisabeth" uit de jaren
vlak vóór de laatste wereldoorlog, met in de
schaduw van de wieken nog de telgen van de
Van Garderen-familie in een tuin-achtige omge
ving.
ge stonden ook twee stenen
Leeuwen, afkomstig uit het
verre Indië. Die stomme
dieren sieren nu de entree
van de moderne Zwetsloot
boerderij.
Leo Zwetsloot, die me tus
sen de hazen door bege
leidde naar de wrakke mo
len, vertelde, dat de molen
praktisch altijd in particu
liere handen is geweest;
„daarom weten we er zo
weinig van, in feite". Een
kleine dertig jaar is de mo
len Elisabeth („het kan ook
wel de kleindochter van
een eerdere eigenaar zijn
geweest, hoor; maar daar
kom je niet meer achter")
in het bezit geweest van de
Zwetsloten. De wieken za
ten er toen nog aan, in die
eerste vijftiger jaren. Leo
Zwetsloot: „Nog eerder
heette de molen zoiets als
,,'t Poeltje", weet ik veel.
We kunnen er nu eenmaal
nauwelijks meer iets over
terugvinden. In onze fami
lie is de molen altijd als
zomerhuisje verhuurd. Een
kleine behuizing, maar het
ging wel".
Dat ,,'t ging wel", is ook
maar betrekkelijk, want de
Zwetsloten (Leo en z'n
broer Willem) hebben er
heel wat narigheid mee ge
had. Die studentikoze brief
is nog maar een onschuldig
akkevietje. „De politie", al
dus Leo Zwetsloot, „heeft
er een heel boekwerk over.
Het is trouwens een gekke
polder hier, een polder
zonder bestuur. Ik doe van
alles aan die polder, samen
met Willem: dijkonderhoud,
het gemaal achter het huis
bedienen, desnoods secreta
ris spelen. Dat is nou onze
Klaas Hennepoelpolder, die
je met het grootste gemak
kunt overzien. Je kunt bij
na in één opslag alle meer
koeten en tientallen hazen
tellen. En je loopt de slo
ten maar over die op het
ogenblik alleen maar uit ijs
en gele sneeuw bestaan".
De molen „Elisabeth" heeft
in de afgelopen tientallen
jaren aan de vreemdste
kostgangers onderdak ge
boden. Daar had je een
stel kleuterleidsters die ver
kering hadden. Als er zo'n
verkering werd uitgemaakt,
kwam de mannelijke partij
nog weieens naar de molen
om de boel kort en klein
te slaan. Huisbaas Zwet
sloot heeft ook aardig wat
studenten in de molen ge
had. „Die maakten er hele-
gaar een ravage van. En
dan had je nog, geloof ik,
een stel hasjies-gevallen.
Allemaal narigheid in de
molen. De laatste bewoner,
die een invalide kind had,
ben ik uit het gezicht
kwijt. Die was opeens ver
trokken en moet nu ergens
in Groningen vertoeven.
Maar ja, het was altijd zo
ongeveer volk in het land
en politie op je dak". De
voorlopige levensavond van
„Elisabeth" is niet zonder
voetangels en klemmen ge
weest. Het „zomerverblijf"
van de Zwetsloots is in de
laatste decennia van 'n bij
na tweehonderdjarig be
staan voortijdig door de
„tand des tijds" aangetast.
In elk géval heeft de mo
len het tijdperk der vanda
len achter de rug. De boel
is nu dichtgespijkerd, maar
„Elisabeth" oefent nog on-
De vergane molen in de Klaas Hennepoelpolder,
onttakeld in de winteren dagen van 1979.
verminderd een aantrek
kingskracht uit op jonge
lieden die er vuurtjes ko
men stoken en vanuit de
op mistige afstand gelegen
Merenwijk steeds op een
levensgevaarlijke manier
de spoorbaan oversteken
om de vergane glorie in de
Klaas Hennepoelpolder ge
weld te komen aandoen.
„Polderbestuurder" Leo
Zwetsloot vertelde me, ten
overvloedde, dat de condi
tie van de molen de laatste
jaren hard achteruit is ge
gaan. Broer Willem zag het
ook met zo meer zitten en
een jaar geleden zeiden ze
tegen elkaar: nou is het af
gelopen. Er werden onder
handelingen aangeknoopt
met de Rijnlandse Molen
stichting. Die resulteerden
tenslotte in een overeen
komst. Vorige week dins
dag was het zover: de
Zwetsloten zijn er vanaf.
De molen „Elisabeth wordt
eens weer opgeknapt, als
de stichting er geld voor
heeft. Willem Zwetsloot:
„Onze vader kocht in '52
de molen van de gemeente.
Er zat toen nog van alles
en nog wat zo'n beetje aan.
Een jaar later konden we
de zaak opknappen voor
15.000 gulden, waarvan
10.000 gulden aan subsidie
kon worden opgebracht.
Het was in die tijd, dat
Jan de werkman zes tien
tjes per dag verdiende. Die
vijfduizend gulden zagen
we echt niet zitten. Op het
ogenblik, nu de Rijnlandse
Molenstichting de molen
heeft overgenomen, moet
de restauratie ongeveer
twee en een halve ton gaan
opbrengen.
Het is nog geen voorjaar,
maar de broers Zwetsloot
houden hun hart vast.
Want de jeugd uit de Me-
rendijk staat voor niets. Er
valt nauwelijks meer iets
te vernielen, maar je moet
de Rijnlandse Molenstich
ting nu ook weer niet het
gevoel geven van een soort
„noodlanding". Leo Zwet
sloot: „een tijdje terug had
ik voor de zoveelste keer
de boel dichtgespijkerd,
maar evenlater was de mo
len weer open". Onze foto
graaf: „ja, wat wil je; dit
is je reinste romantiek,
zo'n vervallen molen, op
mijlen afstand van de be
woonde wereld.
Straks komt over „Elisa
beth" een zeil te hangen,
een bedekte ondergang
voor passagiers van de
Schiphollijn die erlangs da
veren. Leo Zwetsloot heeft
de Molenstichting beloofd
in de tussentijd er een
„wakend oogje" op te hou
den. En dan maar wach
ten, totdat er „gelden los
komen" bij de Rijnlandse
Molenstichting. Laat onder
wijl de boeren maar dor
sen, tenminste als de dooi
eenmaal goed is ingezet.
Het is de bedoeling, dat
„Elisabeth" eens weer wa
ter gaat slaan uit de Klaas
Hennepoelpolder. Of je er
dan nog kunt wonen en
slapen is een andere kwes
tie die voorlopig nog niet
ter zake dient. De rijkspoli
tie te water is althans de
komende tijd niet van zins
nog acht te slaan op drij
vende mededelingen om
trent een „opgesloten zijn"
in dat „kreng" van een Eli-
sabeth-watermolen.
*i
Noord wijk
wil twee
scholen in
Boerenburg
NOORDWIJK Het gemeen
tebestuur blijft optimistisch
wat betreft de bouw van een
tweede openbare school in
Boerenburg. Dinsdag komt
een voorstel aan de orde om
de bestaan school aan de
Van Panhuysstraat met in
gang van het nieuwe school
jaar in augustus te splitsen,
terwijl de gemeenteraad ook
twee schoolhoofden zal moe
ten benoemen.
In kringen van het openbaar
onderwijs maakte men zich
zorgen dat het op stapel
staande noodwetje om in het
kader van Bestek'81 de
nieuwbouw van scholen af te
remmen, een spaak in het
wiel zal steken. Het gemeente
bestuur gaat echter gewoon
door; Een verzoek om een
verklaring van geen bezwaar
ligt gereed om naar het mi
nisterie te worden gezonden
en in maart zal aan de raad
een krediet worden gevraagd
om de tweede openbare
school te bouwen. Aan de
hand van nader opgestelde
prognosecijfers meent het ge
meentebestuur te kunnen aan
tonen, dat de te bouwen
school zeker vijftien jaar voor
het onderwijs in Noordwijk
nodig zal zijn.
Zowel voor de bestaande
„Witte School" als voor de
nog te bouwen school zal
dinsdag een hoofd worden be
noemd. Als eersten op de
voordracht staan de heren W.
J. Frijlink en H. Brinkers, die
beiden reeds geruime tijd het
openbaar onderwijs te Noord-
wijk dienen. Frijlink werkt al
vanaf 1970 op de school en
fungeert na de pensionering
van de heer Crama als waar
nemend hoofd. Brinkers is
sinds 1973 als onderwijzer in
gemeentedienst.
KORTWEG
LISSE In het Vormingscen
trum voor Jonge Volwassenen
„Qbus" aan de Lissese Ruis-
hoornlaan wordt morgen een
koffieconcert gegeven van
twaalf tot twee uur. Speciaal
thema is de ontwikkeling van
de gitaar en de gitaarmuziek,
Qbus is al om 11.30 uur open
zodat er gelegenheid is van
tevoren een kopje koffie te
drinken. De toegangsprijs is 4
gulden. CJP-houders en 65-
plussers betalen 2,50 gulden.
WASSENAAR De achtste
A. V. Holland strandloop gaat
morgen om 11 uur vanaf de
Wassenaarse Slag van start.
Keuze bestaat uit de afstan
den 2-, 4-, 8 of 12 kilometer.
Inschrijfgeld 3,50. Voor perso
nen jonger dan 15 jaar 2,50
gulden.
OEGSTGEEST De groep
„Spontaan" treedt vanavond
op in „De Fuik" aan de Julia-
nalaan 1 in Oegstgeest. Dit
swingende gezelschap wil een
ieder de gelegenheid geven
mee te doen en nodigt daar
om muzikanten uit hun in
strument mee te nemen. Tus
sendoor zal er bingo worden
gespeeld, waarvan de op
brengst bestemd is voor de
aktie „Mensen in nood". Aan
vang 20.00 uur. Entreeprijs
2,50 gulden.
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek „Hond
zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond beschreven die
in het asiel verblijft om daar een zekere dood tegemoet te
gaan... tenzij het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek
beschreven honden zijn alle door hondenbezitters naar het asiel
gebracht. Om uiteenlopende redenen, vaak begrijpelijk, maar
soms ook volslagen onzinnig. De in „hond zoekt huis" beschre
ven dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van ca. 60
gulden ten bate van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres:
Nieuw Leids Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 131670.
Geopend di. t/m vr. 10.00-12.00 en 14.00-17.00 uur. Zaterdag van
10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur. Zondag en maandag gesloten.
edl inda, een Bouvier van één jaar oud,
de beschikking over het signalement van
Brenda, en de eigenaar van de hond
heeft een veel grotere kans zijn hond te
rug te vinden dan anders. Toch hebben
al deze activiteiten nog niet kunnen lei
den tot een hereniging van hond en
baas. Het is nu drie weken geleden dat
Brenda werd gevonden en er moet lang
zamerhand eens worden uitgekeken naar
een nieuwe baas voor haar. Wat dat be
treft voorziet beheerder Will Tiele weinig
problemen, ondanks een paar ogenschijn
lijke nadelen die bij een hond als Bren
da een rol zouden kunnen spelen. Bij
voorbeeld de toch wel forse afmetingen
met het daaraan verbonden ren en-
vliegwerk op het strand of in het bos.
Het feit dat Brenda ongetwijfeld een ge-
hoorzaamheidscurssus geyolgd heeft ver
gemakkelijkt de omgang met de hond
aanzienlijk. Brenda is perfect gehoor
zaam en luister naar elk bevel. Een zwa
re, dominerende stem om de hond in be
dwang te houden is overbodig. Brenda
heeft een bijzonder zachtmoedig karakter
en ze is zeer gevoelig voor de stemmin
gen van haar baas. Een merkwaardige
bijzonderheid van Brenda is dat ze niet
blaft. In de drie weken dat ze in het
asiel verblijft heeft ze haar mond nog
niet opengedaan. Of dat in de toekomst
nog zal gebeuren valt zeer te betwijfelen.
Een waakhond zal er dus zeker niet uit
Brenda groeien, want behalve de handi
cap leent haar karakter ziéh daar niet
toe. Brenda is een echte gezinshond die
het meest op haar gemak is bij ver
trouwde mens-en. Ook kinderen komen
daarvoor zeer'in aanmerking. Tegen an-
Brenda blaft nooit
dere huisdieren heeft ze geen bezwaar,
integendeel, ze kan er zelf goed mee op
schieten. Het uiterlijk van de Bouvier
mag als bekend worden verondersteld.
Kort stug haar, zwart van kleur met een
d(P>kerbruine gloed erover. De kop^. het
méést karakteristieke aan de hona, be
antwoordt ook aan de verwachtingen.
Kleine gecoupeerde oren en bij de ogen
en de snuit langer haar. Brenda heeft ui
terlijk slecht één tijdelijk, nadeeL Ze is
nog erg mager. Ze is wel aan de bete
rende hand, maar het duurt nog wel eni
ge weken voordat ze helemaal in orde is.
Eén ding blijft nog onzeker bij Brenda.
Zal ze ooit nog blaffen? Maar wie zit
daar nu eigenlijk op te wachten.
De hond van vorige week, Pepij, heeft
een nieuw thuis gevonden. Lisse is zijn
woonplaats geworden.
Bart Spicier
