Scherpe kritiek van Mexicaanse president op Jimmy Carter allaglian sluit met akbonden akkoord 1 Amerikaanse ambassadeur gedood schietpartij in Afghanistan Anarchie in Iran Nederlandse breidt zich uit Portugal Amin vraagt bijeenkomst van Veiligheidsraad ?EL PROTEST TEGEN RUSSISCHE BEMOEIENIS >cl' yee bemiddelaars in :lgische kabinetscrisis raNVAL SWAPO OP 3ID AFRIKAANSE BÏGERBASIS hulp voor DONDERDAG 15 FEBRUAR11979 PAGINA 11 NEW YORK (Reuter) Oe ganda heeft gisteren om een bijeenkomst van de Veilig heidsraad op korte termijn verzocht in verband met de „zeer ernstige" toestand in de buurt van zijn grens met Tanzania. Het verzoek is afkomstig van president Idi Amin van Oe ganda die zich, met voorbij gaan van de Oegandese verte genwoordiging bij de V.N., rechtstreeks tot secretaris ge neraal Kurt Waldheim van de V.N. richtte. De voorzitter van de Veilig heidsraad, de Koeweiti Ab- doellah Bisjara, liet later we ten dat het verzoek niet in de juiste bewoordingen is gesteld en dat hij daarom de Veilig heidsraad niet bijeen zal roe pen. CUBANEN VOOR MOORD LETELIER VEROORDEELD WASHINGTON (DPA-UPI) Een jury in Washington heeft gisterep drie Cubaanse ballingen schuldig bevonden aan een samenzwering om de voormalige minister van buitenlandse zaken van Chili, Orlando Letelier, te vermoorden. Twee van hen, de 39-jarige Guillermo Novo Sampol en de 45- jarige Alvin Ross Diaz, werden schuldig bevonden aan moord en kunnen veroordeeld worden tot levenslange gevangenisstraf. De derde, Ignacio Novo Sampol, werd schuldig geacht aan meineed en het niet rapporteren van een misdrijf. Hij kan tot maximaal dertien jaar gevangenisstraf worden veroordeeld. Letelier kwam op 21 september 1976 om het leven toen een bom explodeerde onder de auto waarin hij zat. Daarbij kwam ook zijn assistente, Ronni Moffit om. _|ITENLAND LEIDSE COURANT f Olritse premier Callaghan (links) en de secretaris-generaal van de Britse vak- ale TUC, Len Murray, tijdens de persconferentie die gegeven werd ter gele- derttéid van het „concordaat" tussen overheid en TUC. dag ?ehoi SOCIALISTEN WILLEN IMAGO VERBETEREN J 'an onze correspondent Roger Simons) De Britse Labourregering, die "ar laatste benen loopt, heeft gistera- een nieuw concordaat met de vakbewe- tvereldkundig gemaakt. Premier Callag- n zijn ministers hebben dit akkoord de twee weken gesmeed met het bestuur •aak TUC, de Centrale van Britse vakve- rc-faP£en- *j$ian maakt zelf geen gebruik van het concordaat. Dat laat hij over aan de nden, ministeries en de media. Hij geeft aak Por^eur aan „gezamenlijke overeen- Zij vervangt het zogeheten sociale ak- ek in van de afgelopen vier jaar dat gestrand 0 klip van de huidige sociale onrust. prieel bazuingeschal kan niet verbergen, y0j^t in zeven haasten in elkaar gegooide akt jjdaat een doorzichtig manoeuvre is met arlan^e' deerlijk gehavende imago van. de e 0_, socialistische partij weer wat op te »n rif1, soc'a'e onrust heeft Labours kan- éderli een overwinning m de aanstaande par- door""6 verkiezingen immers sterk geredu- estertfr Callaghan en zijn team hadden dus >dig om opnieuw in het gevlei te komen kiezers in het algemeen en de arbeiders 1 bijzonder. De regering beschikt over ^—^nkel middel om direct een einde te ma in de stakingen, maar ze kan wel probe- J vei) openbare mening gunstig te beinvloe- zaak r 1 verj het doel van de „papieren gezamenlijke g voijnkomst", waarbij regering en vakbon- >elijknder meer de verbintenis aangaan in de gehjde drie jaar te streven naar een infla- [aar dr van niet meer dan vijf procent, „zoals l mejopa", waarmee uiteraard de continenta- pn bedoeld worden. Als Labour aan het bewind blijft, zal haar re- 'gëring ieder jaar in de Paastijd samen met de vakbeweging de economische vooruitzichten van Groot-Brittannië grondig bekijken. Het ni veau van eventuele loonsverhogingen zal dan op grond van die studie aangepast worden aan de economische realiteit Misschien zullen de werknemers dan geen opslag meer vragen, die bruintje niet kan trekken. In tegenstelling met oppositieleidster Thatcher vindt premier Callaghan het niet nodig, en zelfs vrijwel onmogelijk, de macht van de vakbonden in te dijken door middel van nieu we wetten. Volgens Margaret Thatcher zullen de conservatieven dit laatste wel doen zodra ze aan het bewind komen. Labour-premier Callaghan daarentegen steunt op vrijwillige afspraken. Hij is nu opnieuw de kampioen van kame raadschappelijke akkoorden, die in feite niet veel betekenen, omdat de hoog geroemde goe de relaties tussen Labour en de vakbonden toch geen solide grondvesten hebben, wat de laatste tijd duidelijk gebleken is. Dit alles belet de Britse premier niet het nu van de daken te roepen, dat de vakbonden kunnen praten met zijn partij, terwijl conser vatieve bewindslieden de vakbeweging onder wettelijke druk zouden zetten. Deze laatste mogelijkheid schrikt de vakbondsbazen sterk af. Hoewel de sociale onrust in Groot-Brittannië nog lang niet gedaan is - de toestand blijft ernstig in de ziekenhuizen en scholen en ook wat het ophalen van huisvuil betreft - belooft de centrale van vakverenigingen in het con cordaat, dat alle aangesloten bonden de raad zullen krijgen alleen stakingen af te kondigen wanneer er geen andere uitweg meer is. Er moet meer en beter onderhandeld worden, vooral in de openbare sector. Nkomo: „wij hebben Viscount neergeschoten" ,gpr, (Van onze correspondent) rtenf^U KoninS Boudewijn van belgië heeft de demissio- t Midm'n'ster van Economische Zaken, Willy Claes, die al er informateur was in België; en de Waalse christendemo- mdriii e 'e'der Ferdinand Nothomb, verzocht om een bemid- slaanrpoging te waSen in de Belgische kabinetsformatie, die T ^ni dood spoor is geraakt. „bekend heeft de christendemocratische voorzitter van de mj|lChristelijke Volks Partij) Wilfried Martens dezer dagen sch v|g^gen om een Belgisch kabinet te vormen opgegeven, deer l k van '3e'de bemiddelaars is, om niet alleen de m totP ^ei^isten ertoe te bewegen om regeringsdeelname te g inrrden- maar °°k °m de christendemocraten in Vlaande- kon£oe te brengen, hun reserves tegen de Brusselse taalpar- r mJ °P te geven. n de I daar»STAD (DPA) Rond nlanduerrülastrijders van de JA HO, de Zuid west-Af ri- t ovefe volksorganisatie, heb- ••HeRsteravond een Zuidafri- scherfe militaire basis in Na- rec«bij de grens met Ango- jye" I zwaar geschut en auto- lie deihe wapens aangevallen, an arJuidafrikaanse minister 'nze Jüitenlandse Zaken, Roe- jpzijn lof Botha, die het bericht over de aanval woensdag avond in Kaapstad bevestig de, zei dat de guerrillastrij ders zonder verliezen aan Zuidafrikaanse zijde, terugge slagen zijn. Botha heeft secretaris-gene raal Kurt Waldheim in kennis gesteld van de aanval. LOESAKA (Reuter-UPI) De Rhodesische zwarte natio nalistische leider Joshua Nkomo heeft gisteren beves tigd, dat aanhangers van hem het lijnvliegtuig van het type Viscount hebben neergescho ten, die maandag bij Kariba is verongelukt. Het toestel was, volgens Nko mo, neergehaald omdat men dacht dat de opperbevelheb ber van de Rhodesische strijdkrachten, luitenant-gene raal Peter Walls, zich aan boord bevond. De generaal, en „nog 21 mili tairen" waren echter in Victo ria Falls in een ander toestel overgestapt. MEXICO CITY (TJPD Pre sident Jose Lopez Portillo van Mexico heeft gisteren in het openbaar kritiek geoe fend op president Jimmy Carter omdat hij twee jaar geleden zijn veto heeft uitge sproken tegen verkoop van Mexicaans aardgas aan de Verenigde Staten. Lopez waarschuwde, dat,, onver wachte stappen en plotseling bedrog" wel eens nadelige ge volgen voor de Amerikaanse belangen zouden kunnen heb ben. Carter, gezeten tegen het fond van een enorm boeket bloe men en de Amerikaanse vlag, had een pijnlijke trek om de mond toen zijn gastheer hem aan een lunch in het Mexi caanse ministerie van buiten landse zaken in het bijzijn van de buitenlandse diploma ten, krachtig onderhield. Lopez hekelde Carter voor zijn plotselinge belangstelling voor Mexicaanse olie- en aardgasvoorraden en hij waarschuwde dat hij niet au tomatisch moest aannemen dat hij ze geleverd zou krij gen. De Mexicaanse president zei over de plotselinge belangstel ling van de Verenigde Staten voor zijn land, dat het een belangstelling was, „die een verrassend mengsel is van in teresse, hooghartigheid en vrees". Vervolgens merkte hij op dat „verrassende stappen en plot seling bedrog of onheuse be handeling tussen permanente buren", vergiftigde vruchten zijn, „die vroeg of laat het omgekeerde effect tot stand zouden brengen". Hoewel Lopez Portillo niet met zoveel woorden verwees naar de aardgasleverantie, was het duidelijk dat hij het had over een afspraak uit 1977 tussen Mexico en zes Amerikaanse nutsbedrijven voor de levering van twee miljard kubieke voet aardgas per dag. De Amerikaanse minister van energie, Schlesinger, verbood de transactie omdat de Mexi caanse gasprijs niet overeen stemde met die van 2.16 dol lar van Canada. Eert keer had de Mexicaanse president woorden van lof voor Carter: waar het de rechten van de mens betreft. De Amerikaanse president had het in zijn toespraak ook hierover en noemde het een plicht de rechten te bescher men, van al degenen die zich om wat voor reden dan ook binnen de grenzen van onze landen bevinden". Hij ver wees hiermee naar de illegale Mexicaanse arbeiders in de Verenigde Staten, een belang rijk punt op Carters en Lopez Portillo's agenda. De zure opmerkingen van Lo pez pasten geheel in de kille ontvangst die Carter in Mexi co is ten deel gevallen. Nooit eerder is een Amerikaans staatshoofd zo koel onthaald. De Latijnsamerikaanse omhel zing was er niet bij. Lopez schudde Carter bij diens aan komst alleen de hand en hij kuste mevrouw Rosalynn Car ter niet. Carter kuste wel me vrouw Carmen Lopez Portillo Romano. In hun begroetingstoespraken maakten beide presidenten er gewag van dat ze enkele har de noten te kraken hadden in hun besprekingen van samen zeven en een kwart uur. Aan de lunch zei Lopez dat ge zocht moest worden naar „duurzame oplossingen in goede trouw en oprechtheid, zodat wij niet het respect van onze kinderen verspelen". Perschef Jody Powell van het Witte Huis zei dat Carter zijn reis naar Mexico bijna had uitgesteld naar aanleiding van de bestorming van de Ameri kaanse ambassade in Teheran en de gewelddadige dood van de Amerikaanse ambassadeur in Afghanistan. Hij had beslo ten de reis te laten doorgaan toen de Amerikanen in Tehe ran in vrijheid werden ge steld. De Amerikaanse delegatie heeft privé gezegd dat Lopez Portillo te ver is gegaan. Men erkende dat enige retoriek voor binnenlands politiek ge- Dat de Mexicanen het niet zo erg op Jimmy Carter begrepen hebben; daarvan getuigt deze betoging in Mexico City, waarin een afbeelding van de Amerikaan se president werd meegedragen. bruik verwacht mocht wor den, maar dat hij het daarbij had moeten laten. Voorts heeft de Amerikaanse delegatie niet de woorden ge waardeerd die de Mexicaanse minister van buitenlandse za ken, Santiago Roel, heeft ge zegd en die woensdag stonden in de Washington Post: „Schlesinger is een leugenaar en u mag me citeren". „Het feit dat hoge Mexicaanse functionarissen hoge Ameri kaanse functionarissen voor leugenaar uitmaken, zal de zaken er niet gemakkelijker op maken", verklaarde een adviseur van Carter. OPSTAND TEGEN KHOMEINI IN PROVINCIE HOOFDSTAD TABRIZ TEHERAN (Rtr/AFP/UPD Bij bijzonder felle gevechten die sinds dinsdag woeden in de in het noordwesten van Iran gelegen stad Tabriz zijn naar schatting nu al meer dan zevenhonderd mensen om het leven gekomen en meer dan tweeduizend gewond. Volgens de Iraanse pers gaat het om een treffen tussen het „volk" en agenten van de in middels ontbonden geheime dienst, de Savak, die de sjah zijn trouw gebleven. De agen ten van de Savak zouden hierbij gesteund worden door „bepaalde elementen" uit het leger. De strijd concentreert zich momenteel rond het ra diostation in de stad. Wester se diplomaten achtten het mogelijk dat het oude stre ven naar zelfstandigheid in de provincie Azerbeischan, waarvan Tabriz de hoofdstad is, weer de kop op steekt en dat linkse elementen daarbij een rol spelen. De radiozen der De Stem van de Iraanse Revolutie meldde dat er afge lopen nacht een wapenstil stand was bereikt, maar de gevechten zijn vanmorgen op nieuw opgelaaid. Vanuit Te heran zijn troepen naar Ta briz gestuurd om te proberen de orde en rust te herstellen. Na de overval op de Ameri kaanse ambassade gisteren en de vrijlating spoedig daarop van diplomaten en personeel heerste er een complete wild westsfeer in Teheran. Van morgen werd er op grote schaal geplunderd in Teheran, wat er op duidt dat de toe stand snel verslechtert. De Amerikaanse ambassade is vanmorgen begonnen met het uitvoeren van noodmaatrege len ter evacuatie van de dui- ASHINGTON/KABOEL jolofeWAP) De Verenigde Staten 9 dëbben een tochtig protest inge- augend bij de Sovjet-Unie over de i zei* van Russische adviseurs bij van! mislukte poging om de ont- jn werde Amerikaanse ambassadeur irkti Afghanistan te bevrijden. Deze oor tibassadeur, Adolph Dubs, werd lasteren doodgeschoten aangetrof- n na een vuurgevecht tussen de jlitie en de gewapende mannen de ambassadeur gisterochtend gegijzeld in een hotelka- Het is niet duidelijk of de door zijn ontvoer- is doodgeschoten of het slachtoffer is geworden van de schietpartij. Volgens Amerikaanse officiële kringen waren, minstens vier Rus sen, onderwie de veiligheidsbe ambte van de Russische ambassa de, aanwezig toen het hotel be stormd werd. Volgens de Ameri kanen gaven de Russen de Af ghaanse politie aanwijzingen, waarbij geen aandacht werd ge schonken aan herhaalde verzoe ken van Amerikaanse ambassade functionarissen het hotel niet te bestormen. De Russen er ver blijven duizenden Russische advi seurs in Kaboel sinds de machts overname van vorig jaar deel den daarentegen wapens uit aan het Afghaanse aanvalscommando. De ontvoerders waren vermoede lijk leden van een sji'itische mo slimgroepering. De 58-jarige am bassadeur reed naar zijn kantoor toen hij door drie mannen werd aangehouden en naar het Kaboel- hotel in het centrum van de stad werd gevoerd. Daar eisten de ont voerders de vrijlating van drie sji'itische geestelijken, die onlangs door het pro-Russische nieuwe bewind van Afghanistan waren gearresteerd. De regering weiger de daarover te onderhandelen en liet het hotel bestormen, waarbij de ontvoerders werden gedood. De Amerikaanse president Carter heeft in een verklaring gezegd dat door het optreden in Kaboel de Verenigde Staten een van hun kundigste overheidsdienaren heb ben verloren. In de afgelopen tien jaar zijn nu vijf Amerikaanse ambassadeurs bij dergelijke acties omgekomen: in Guatemala (1968), Soedan (1973), Cyprus (1974), Li banon (1976) en nu in Afghanis tan. Dubs gold als een van de beste kenners van de Sovjet-Unie. Hij is lange tijd tweede man op de ambassade in Moskou geweest Ambassadeur Dubs om de „verraders" af te slaan. Kleine groepjes gewa pende mensen trokken door de straten van Teheran en vielen electriciteitscentrales en moskeeën aan, waaronder de grootste, de Masid-e-Jome. De aanvallen zijn kennelijk het werk van linkse elementen en veroorzaken paniek onder de aanhangers van Khomeini. Er werd weinig materiële schade aangericht, maar volgens poli tieke bronnen ziet het er naar uit dat links Iran zich op maakt voor een krachtmeting met Khomeini. Deze deed een dringend beroep op de men sen om zaterdag het werk weer te hervatten. De anar chie lijkt echter onverkort in het land aan te houden. Uit provinciesteden komen berich ten van lynchpartijen. Oude rekeningen schijnen op bloe dige manier vereffend te wor- Amerikanen en Westeuropea nen hebben de raad gekregen in huis te blijven. Alles wat maar enigszins op een uida- ging zou kunnen lijken moei worden verwijderd om inci denten te voorkomen. Volgens Amerikaanse zegslie den wilde de nieuwe regering Barzagan veel van de regelin gen voor evacuatie zelf tref fen en kunnen de onderhan delingen daarover erg moei lijk worden. Ambassadeui Sullivan bespreekt met ande- •re westelijke ambassadeurs de evacuatieplannen, waarbij gebleken is dat mogelijk en kele duizenden Westeuropea nen samen met de Amerika nen het land per vliegtuig willen verlaten. Van de Ne derlandse ambassade wordt vernomen dat er zich geen moeilijkheden met Nederlan ders voordoen. DEN HAAG (ANP-AP) - Het Nederlandse Rode Kruis zal 5.000 van de 10.000 wollen de kens leveren die het Portuge se Rode Kruis nodig heeft voor zijn hulpverlening aan slachtoffers van de ergste wa tersnood die Portugal deze eeuw heeft getroffen. Vele dorpen zijn geheel geïso leerd. Oe huizen van ongeveer 50.000 mensen zijp als gevolg van twee'weken lange regens vernield of ernstig bescha digd. Het reeds door overstromin gen getroffen Lissabon is gis teren nu ook nog door cy cloonwinden geteisterd waar door er schade is veroorzaakt aan wegen, fabrieken en hui zen en honderden mensen ge dwongen werden hun wonin gen te verlaten. FRANS SCHIP GEZONKEN: ZEVENDODEN VIGO (AP) Voor de noordwestkust van Spanje is gisteren een Frans vracht schip gezonken. Zeker zeven van de 28 opvarenden zijn hierbij op het leven gekomen, 14 worden nog vermist en zijn vermoedelijk verdronken. Een andere Franse vrachtboot pikte acht bemanningsleden van het gezonken schip op, maar een van hen bleek al te zijn overleden. Een Spaanse sleepboot haalde nog eens zes man uit het water, die echter allen kort daarna stierven. Onder de vermisten bevinden zich drie vrouwen. zenden Amerikanen Zij wor den daarbij echter tegen gewerkt door medewerkers van Khomeini. Een Ameri kaanse functionaris omschreef de toestand gisteren aldus Alles bevindt zich nu in een toestand als in het voorge borchte van de hel. Vraag me niet wat er nu gaat gebeu ren". Ambassadeur William Sullivan vertelde dat Khomei ni's troepen bij de bestorming van de ambassade pas op het toneel waren verschenen toen zij al in de boeien waren ge slagen door onbekende gewa pende guerillastrijders. De tussenkomst van Khomeini's troepen kwam aldus ambassa deur net op tijd. De ambassa de staat nu onder permanente bewaking van Khomeini's troepen. De wild-westsfeer in Teheran kwam gisteravond tot uiting in allerlei ongecontroleerde overvallen De staatsradio meldde op een gegeven mo ment dat zij door „verraders" werd aangevallen. Snel daar op kwamen strijders van Khomeini naar de gebouwen De Amerikaanse ambassadeur Sullivan wordt door troepen van Khomeini in veiligheid gebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11