Scherpe kritiek van
Mexicaanse president
op Jimmy Carter
allaglian sluit met
akbonden akkoord
1 Amerikaanse ambassadeur gedood
schietpartij in Afghanistan
Anarchie in Iran Nederlandse
breidt zich uit Portugal
Amin vraagt bijeenkomst
van Veiligheidsraad
?EL PROTEST TEGEN RUSSISCHE BEMOEIENIS
>cl'
yee bemiddelaars in
:lgische kabinetscrisis
raNVAL SWAPO OP
3ID AFRIKAANSE
BÏGERBASIS
hulp voor
DONDERDAG 15 FEBRUAR11979 PAGINA 11
NEW YORK (Reuter) Oe
ganda heeft gisteren om een
bijeenkomst van de Veilig
heidsraad op korte termijn
verzocht in verband met de
„zeer ernstige" toestand in de
buurt van zijn grens met
Tanzania.
Het verzoek is afkomstig van
president Idi Amin van Oe
ganda die zich, met voorbij
gaan van de Oegandese verte
genwoordiging bij de V.N.,
rechtstreeks tot secretaris ge
neraal Kurt Waldheim van de
V.N. richtte.
De voorzitter van de Veilig
heidsraad, de Koeweiti Ab-
doellah Bisjara, liet later we
ten dat het verzoek niet in de
juiste bewoordingen is gesteld
en dat hij daarom de Veilig
heidsraad niet bijeen zal roe
pen.
CUBANEN VOOR MOORD
LETELIER VEROORDEELD
WASHINGTON (DPA-UPI) Een jury in Washington heeft
gisterep drie Cubaanse ballingen schuldig bevonden aan een
samenzwering om de voormalige minister van buitenlandse
zaken van Chili, Orlando Letelier, te vermoorden.
Twee van hen, de 39-jarige Guillermo Novo Sampol en de 45-
jarige Alvin Ross Diaz, werden schuldig bevonden aan moord
en kunnen veroordeeld worden tot levenslange gevangenisstraf.
De derde, Ignacio Novo Sampol, werd schuldig geacht aan
meineed en het niet rapporteren van een misdrijf. Hij kan tot
maximaal dertien jaar gevangenisstraf worden veroordeeld.
Letelier kwam op 21 september 1976 om het leven toen een
bom explodeerde onder de auto waarin hij zat. Daarbij kwam
ook zijn assistente, Ronni Moffit om.
_|ITENLAND LEIDSE COURANT
f Olritse premier Callaghan (links) en de secretaris-generaal van de Britse vak-
ale TUC, Len Murray, tijdens de persconferentie die gegeven werd ter gele-
derttéid van het „concordaat" tussen overheid en TUC.
dag
?ehoi
SOCIALISTEN WILLEN IMAGO VERBETEREN
J
'an onze correspondent Roger Simons)
De Britse Labourregering, die
"ar laatste benen loopt, heeft gistera-
een nieuw concordaat met de vakbewe-
tvereldkundig gemaakt. Premier Callag-
n zijn ministers hebben dit akkoord de
twee weken gesmeed met het bestuur
•aak TUC, de Centrale van Britse vakve-
rc-faP£en-
*j$ian maakt zelf geen gebruik van het
concordaat. Dat laat hij over aan de
nden, ministeries en de media. Hij geeft
aak Por^eur aan „gezamenlijke overeen-
Zij vervangt het zogeheten sociale ak-
ek in van de afgelopen vier jaar dat gestrand
0 klip van de huidige sociale onrust.
prieel bazuingeschal kan niet verbergen,
y0j^t in zeven haasten in elkaar gegooide
akt jjdaat een doorzichtig manoeuvre is met
arlan^e' deerlijk gehavende imago van. de
e 0_, socialistische partij weer wat op te
»n rif1, soc'a'e onrust heeft Labours kan-
éderli een overwinning m de aanstaande par-
door""6 verkiezingen immers sterk geredu-
estertfr Callaghan en zijn team hadden dus
>dig om opnieuw in het gevlei te komen
kiezers in het algemeen en de arbeiders
1 bijzonder. De regering beschikt over
^—^nkel middel om direct een einde te ma
in de stakingen, maar ze kan wel probe-
J vei) openbare mening gunstig te beinvloe-
zaak r
1 verj het doel van de „papieren gezamenlijke
g voijnkomst", waarbij regering en vakbon-
>elijknder meer de verbintenis aangaan in de
gehjde drie jaar te streven naar een infla-
[aar dr van niet meer dan vijf procent, „zoals
l mejopa", waarmee uiteraard de continenta-
pn bedoeld worden.
Als Labour aan het bewind blijft, zal haar re-
'gëring ieder jaar in de Paastijd samen met de
vakbeweging de economische vooruitzichten
van Groot-Brittannië grondig bekijken. Het ni
veau van eventuele loonsverhogingen zal dan
op grond van die studie aangepast worden
aan de economische realiteit Misschien zullen
de werknemers dan geen opslag meer vragen,
die bruintje niet kan trekken.
In tegenstelling met oppositieleidster Thatcher
vindt premier Callaghan het niet nodig, en
zelfs vrijwel onmogelijk, de macht van de
vakbonden in te dijken door middel van nieu
we wetten. Volgens Margaret Thatcher zullen
de conservatieven dit laatste wel doen zodra
ze aan het bewind komen. Labour-premier
Callaghan daarentegen steunt op vrijwillige
afspraken.
Hij is nu opnieuw de kampioen van kame
raadschappelijke akkoorden, die in feite niet
veel betekenen, omdat de hoog geroemde goe
de relaties tussen Labour en de vakbonden
toch geen solide grondvesten hebben, wat de
laatste tijd duidelijk gebleken is.
Dit alles belet de Britse premier niet het nu
van de daken te roepen, dat de vakbonden
kunnen praten met zijn partij, terwijl conser
vatieve bewindslieden de vakbeweging onder
wettelijke druk zouden zetten. Deze laatste
mogelijkheid schrikt de vakbondsbazen sterk
af.
Hoewel de sociale onrust in Groot-Brittannië
nog lang niet gedaan is - de toestand blijft
ernstig in de ziekenhuizen en scholen en ook
wat het ophalen van huisvuil betreft - belooft
de centrale van vakverenigingen in het con
cordaat, dat alle aangesloten bonden de raad
zullen krijgen alleen stakingen af te kondigen
wanneer er geen andere uitweg meer is. Er
moet meer en beter onderhandeld worden,
vooral in de openbare sector.
Nkomo: „wij
hebben Viscount
neergeschoten"
,gpr, (Van onze correspondent)
rtenf^U KoninS Boudewijn van belgië heeft de demissio-
t Midm'n'ster van Economische Zaken, Willy Claes, die al
er informateur was in België; en de Waalse christendemo-
mdriii e 'e'der Ferdinand Nothomb, verzocht om een bemid-
slaanrpoging te waSen in de Belgische kabinetsformatie, die
T ^ni dood spoor is geraakt.
„bekend heeft de christendemocratische voorzitter van de
mj|lChristelijke Volks Partij) Wilfried Martens dezer dagen
sch v|g^gen om een Belgisch kabinet te vormen opgegeven,
deer l k van '3e'de bemiddelaars is, om niet alleen de
m totP ^ei^isten ertoe te bewegen om regeringsdeelname te
g inrrden- maar °°k °m de christendemocraten in Vlaande-
kon£oe te brengen, hun reserves tegen de Brusselse taalpar-
r mJ °P te geven.
n de I
daar»STAD (DPA) Rond
nlanduerrülastrijders van de
JA HO, de Zuid west-Af ri-
t ovefe volksorganisatie, heb-
••HeRsteravond een Zuidafri-
scherfe militaire basis in Na-
rec«bij de grens met Ango-
jye" I zwaar geschut en auto-
lie deihe wapens aangevallen,
an arJuidafrikaanse minister
'nze Jüitenlandse Zaken, Roe-
jpzijn
lof Botha, die het bericht
over de aanval woensdag
avond in Kaapstad bevestig
de, zei dat de guerrillastrij
ders zonder verliezen aan
Zuidafrikaanse zijde, terugge
slagen zijn.
Botha heeft secretaris-gene
raal Kurt Waldheim in kennis
gesteld van de aanval.
LOESAKA (Reuter-UPI)
De Rhodesische zwarte natio
nalistische leider Joshua
Nkomo heeft gisteren beves
tigd, dat aanhangers van hem
het lijnvliegtuig van het type
Viscount hebben neergescho
ten, die maandag bij Kariba
is verongelukt.
Het toestel was, volgens Nko
mo, neergehaald omdat men
dacht dat de opperbevelheb
ber van de Rhodesische
strijdkrachten, luitenant-gene
raal Peter Walls, zich aan
boord bevond.
De generaal, en „nog 21 mili
tairen" waren echter in Victo
ria Falls in een ander toestel
overgestapt.
MEXICO CITY (TJPD Pre
sident Jose Lopez Portillo
van Mexico heeft gisteren in
het openbaar kritiek geoe
fend op president Jimmy
Carter omdat hij twee jaar
geleden zijn veto heeft uitge
sproken tegen verkoop van
Mexicaans aardgas aan de
Verenigde Staten. Lopez
waarschuwde, dat,, onver
wachte stappen en plotseling
bedrog" wel eens nadelige ge
volgen voor de Amerikaanse
belangen zouden kunnen heb
ben.
Carter, gezeten tegen het fond
van een enorm boeket bloe
men en de Amerikaanse vlag,
had een pijnlijke trek om de
mond toen zijn gastheer hem
aan een lunch in het Mexi
caanse ministerie van buiten
landse zaken in het bijzijn
van de buitenlandse diploma
ten, krachtig onderhield.
Lopez hekelde Carter voor
zijn plotselinge belangstelling
voor Mexicaanse olie- en
aardgasvoorraden en hij
waarschuwde dat hij niet au
tomatisch moest aannemen
dat hij ze geleverd zou krij
gen.
De Mexicaanse president zei
over de plotselinge belangstel
ling van de Verenigde Staten
voor zijn land, dat het een
belangstelling was, „die een
verrassend mengsel is van in
teresse, hooghartigheid en
vrees".
Vervolgens merkte hij op dat
„verrassende stappen en plot
seling bedrog of onheuse be
handeling tussen permanente
buren", vergiftigde vruchten
zijn, „die vroeg of laat het
omgekeerde effect tot stand
zouden brengen".
Hoewel Lopez Portillo niet
met zoveel woorden verwees
naar de aardgasleverantie,
was het duidelijk dat hij het
had over een afspraak uit
1977 tussen Mexico en zes
Amerikaanse nutsbedrijven
voor de levering van twee
miljard kubieke voet aardgas
per dag.
De Amerikaanse minister van
energie, Schlesinger, verbood
de transactie omdat de Mexi
caanse gasprijs niet overeen
stemde met die van 2.16 dol
lar van Canada.
Eert keer had de Mexicaanse
president woorden van lof
voor Carter: waar het de
rechten van de mens betreft.
De Amerikaanse president
had het in zijn toespraak ook
hierover en noemde het een
plicht de rechten te bescher
men, van al degenen die zich
om wat voor reden dan ook
binnen de grenzen van onze
landen bevinden". Hij ver
wees hiermee naar de illegale
Mexicaanse arbeiders in de
Verenigde Staten, een belang
rijk punt op Carters en Lopez
Portillo's agenda.
De zure opmerkingen van Lo
pez pasten geheel in de kille
ontvangst die Carter in Mexi
co is ten deel gevallen. Nooit
eerder is een Amerikaans
staatshoofd zo koel onthaald.
De Latijnsamerikaanse omhel
zing was er niet bij. Lopez
schudde Carter bij diens aan
komst alleen de hand en hij
kuste mevrouw Rosalynn Car
ter niet. Carter kuste wel me
vrouw Carmen Lopez Portillo
Romano.
In hun begroetingstoespraken
maakten beide presidenten er
gewag van dat ze enkele har
de noten te kraken hadden in
hun besprekingen van samen
zeven en een kwart uur. Aan
de lunch zei Lopez dat ge
zocht moest worden naar
„duurzame oplossingen in
goede trouw en oprechtheid,
zodat wij niet het respect van
onze kinderen verspelen".
Perschef Jody Powell van het
Witte Huis zei dat Carter zijn
reis naar Mexico bijna had
uitgesteld naar aanleiding van
de bestorming van de Ameri
kaanse ambassade in Teheran
en de gewelddadige dood van
de Amerikaanse ambassadeur
in Afghanistan. Hij had beslo
ten de reis te laten doorgaan
toen de Amerikanen in Tehe
ran in vrijheid werden ge
steld.
De Amerikaanse delegatie
heeft privé gezegd dat Lopez
Portillo te ver is gegaan. Men
erkende dat enige retoriek
voor binnenlands politiek ge-
Dat de Mexicanen het niet zo erg op Jimmy Carter
begrepen hebben; daarvan getuigt deze betoging in
Mexico City, waarin een afbeelding van de Amerikaan
se president werd meegedragen.
bruik verwacht mocht wor
den, maar dat hij het daarbij
had moeten laten.
Voorts heeft de Amerikaanse
delegatie niet de woorden ge
waardeerd die de Mexicaanse
minister van buitenlandse za
ken, Santiago Roel, heeft ge
zegd en die woensdag stonden
in de Washington Post:
„Schlesinger is een leugenaar
en u mag me citeren".
„Het feit dat hoge Mexicaanse
functionarissen hoge Ameri
kaanse functionarissen voor
leugenaar uitmaken, zal de
zaken er niet gemakkelijker
op maken", verklaarde een
adviseur van Carter.
OPSTAND
TEGEN
KHOMEINI IN
PROVINCIE
HOOFDSTAD
TABRIZ
TEHERAN (Rtr/AFP/UPD
Bij bijzonder felle gevechten
die sinds dinsdag woeden in
de in het noordwesten van
Iran gelegen stad Tabriz zijn
naar schatting nu al meer
dan zevenhonderd mensen om
het leven gekomen en meer
dan tweeduizend gewond.
Volgens de Iraanse pers gaat
het om een treffen tussen het
„volk" en agenten van de in
middels ontbonden geheime
dienst, de Savak, die de sjah
zijn trouw gebleven. De agen
ten van de Savak zouden
hierbij gesteund worden door
„bepaalde elementen" uit het
leger. De strijd concentreert
zich momenteel rond het ra
diostation in de stad. Wester
se diplomaten achtten het
mogelijk dat het oude stre
ven naar zelfstandigheid in
de provincie Azerbeischan,
waarvan Tabriz de hoofdstad
is, weer de kop op steekt en
dat linkse elementen daarbij
een rol spelen. De radiozen
der De Stem van de Iraanse
Revolutie meldde dat er afge
lopen nacht een wapenstil
stand was bereikt, maar de
gevechten zijn vanmorgen op
nieuw opgelaaid. Vanuit Te
heran zijn troepen naar Ta
briz gestuurd om te proberen
de orde en rust te herstellen.
Na de overval op de Ameri
kaanse ambassade gisteren en
de vrijlating spoedig daarop
van diplomaten en personeel
heerste er een complete wild
westsfeer in Teheran. Van
morgen werd er op grote
schaal geplunderd in Teheran,
wat er op duidt dat de toe
stand snel verslechtert. De
Amerikaanse ambassade is
vanmorgen begonnen met het
uitvoeren van noodmaatrege
len ter evacuatie van de dui-
ASHINGTON/KABOEL
jolofeWAP) De Verenigde Staten
9 dëbben een tochtig protest inge-
augend bij de Sovjet-Unie over de
i zei* van Russische adviseurs bij
van! mislukte poging om de ont-
jn werde Amerikaanse ambassadeur
irkti Afghanistan te bevrijden. Deze
oor tibassadeur, Adolph Dubs, werd
lasteren doodgeschoten aangetrof-
n na een vuurgevecht tussen de
jlitie en de gewapende mannen
de ambassadeur gisterochtend
gegijzeld in een hotelka-
Het is niet duidelijk of de
door zijn ontvoer-
is doodgeschoten of het
slachtoffer is geworden van de
schietpartij.
Volgens Amerikaanse officiële
kringen waren, minstens vier Rus
sen, onderwie de veiligheidsbe
ambte van de Russische ambassa
de, aanwezig toen het hotel be
stormd werd. Volgens de Ameri
kanen gaven de Russen de Af
ghaanse politie aanwijzingen,
waarbij geen aandacht werd ge
schonken aan herhaalde verzoe
ken van Amerikaanse ambassade
functionarissen het hotel niet te
bestormen. De Russen er ver
blijven duizenden Russische advi
seurs in Kaboel sinds de machts
overname van vorig jaar deel
den daarentegen wapens uit aan
het Afghaanse aanvalscommando.
De ontvoerders waren vermoede
lijk leden van een sji'itische mo
slimgroepering. De 58-jarige am
bassadeur reed naar zijn kantoor
toen hij door drie mannen werd
aangehouden en naar het Kaboel-
hotel in het centrum van de stad
werd gevoerd. Daar eisten de ont
voerders de vrijlating van drie
sji'itische geestelijken, die onlangs
door het pro-Russische nieuwe
bewind van Afghanistan waren
gearresteerd. De regering weiger
de daarover te onderhandelen en
liet het hotel bestormen, waarbij
de ontvoerders werden gedood.
De Amerikaanse president Carter
heeft in een verklaring gezegd
dat door het optreden in Kaboel
de Verenigde Staten een van hun
kundigste overheidsdienaren heb
ben verloren. In de afgelopen tien
jaar zijn nu vijf Amerikaanse
ambassadeurs bij dergelijke acties
omgekomen: in Guatemala (1968),
Soedan (1973), Cyprus (1974), Li
banon (1976) en nu in Afghanis
tan. Dubs gold als een van de
beste kenners van de Sovjet-Unie.
Hij is lange tijd tweede man op
de ambassade in Moskou geweest Ambassadeur Dubs
om de „verraders" af te
slaan. Kleine groepjes gewa
pende mensen trokken door
de straten van Teheran en
vielen electriciteitscentrales en
moskeeën aan, waaronder de
grootste, de Masid-e-Jome. De
aanvallen zijn kennelijk het
werk van linkse elementen en
veroorzaken paniek onder de
aanhangers van Khomeini. Er
werd weinig materiële schade
aangericht, maar volgens poli
tieke bronnen ziet het er naar
uit dat links Iran zich op
maakt voor een krachtmeting
met Khomeini. Deze deed een
dringend beroep op de men
sen om zaterdag het werk
weer te hervatten. De anar
chie lijkt echter onverkort in
het land aan te houden. Uit
provinciesteden komen berich
ten van lynchpartijen. Oude
rekeningen schijnen op bloe
dige manier vereffend te wor-
Amerikanen en Westeuropea
nen hebben de raad gekregen
in huis te blijven. Alles wat
maar enigszins op een uida-
ging zou kunnen lijken moei
worden verwijderd om inci
denten te voorkomen.
Volgens Amerikaanse zegslie
den wilde de nieuwe regering
Barzagan veel van de regelin
gen voor evacuatie zelf tref
fen en kunnen de onderhan
delingen daarover erg moei
lijk worden. Ambassadeui
Sullivan bespreekt met ande-
•re westelijke ambassadeurs
de evacuatieplannen, waarbij
gebleken is dat mogelijk en
kele duizenden Westeuropea
nen samen met de Amerika
nen het land per vliegtuig
willen verlaten. Van de Ne
derlandse ambassade wordt
vernomen dat er zich geen
moeilijkheden met Nederlan
ders voordoen.
DEN HAAG (ANP-AP) - Het
Nederlandse Rode Kruis zal
5.000 van de 10.000 wollen de
kens leveren die het Portuge
se Rode Kruis nodig heeft
voor zijn hulpverlening aan
slachtoffers van de ergste wa
tersnood die Portugal deze
eeuw heeft getroffen.
Vele dorpen zijn geheel geïso
leerd. Oe huizen van ongeveer
50.000 mensen zijp als gevolg
van twee'weken lange regens
vernield of ernstig bescha
digd.
Het reeds door overstromin
gen getroffen Lissabon is gis
teren nu ook nog door cy
cloonwinden geteisterd waar
door er schade is veroorzaakt
aan wegen, fabrieken en hui
zen en honderden mensen ge
dwongen werden hun wonin
gen te verlaten.
FRANS SCHIP
GEZONKEN:
ZEVENDODEN
VIGO (AP) Voor de
noordwestkust van Spanje is
gisteren een Frans vracht
schip gezonken. Zeker zeven
van de 28 opvarenden zijn
hierbij op het leven gekomen,
14 worden nog vermist en
zijn vermoedelijk verdronken.
Een andere Franse vrachtboot
pikte acht bemanningsleden
van het gezonken schip op,
maar een van hen bleek al te
zijn overleden. Een Spaanse
sleepboot haalde nog eens zes
man uit het water, die echter
allen kort daarna stierven.
Onder de vermisten bevinden
zich drie vrouwen.
zenden Amerikanen Zij wor
den daarbij echter tegen
gewerkt door medewerkers
van Khomeini. Een Ameri
kaanse functionaris omschreef
de toestand gisteren aldus
Alles bevindt zich nu in een
toestand als in het voorge
borchte van de hel. Vraag me
niet wat er nu gaat gebeu
ren". Ambassadeur William
Sullivan vertelde dat Khomei
ni's troepen bij de bestorming
van de ambassade pas op het
toneel waren verschenen toen
zij al in de boeien waren ge
slagen door onbekende gewa
pende guerillastrijders. De
tussenkomst van Khomeini's
troepen kwam aldus ambassa
deur net op tijd. De ambassa
de staat nu onder permanente
bewaking van Khomeini's
troepen.
De wild-westsfeer in Teheran
kwam gisteravond tot uiting
in allerlei ongecontroleerde
overvallen De staatsradio
meldde op een gegeven mo
ment dat zij door „verraders"
werd aangevallen. Snel daar
op kwamen strijders van
Khomeini naar de gebouwen
De Amerikaanse ambassadeur Sullivan wordt door
troepen van Khomeini in veiligheid gebracht.