eferendum moet Schotten eigen parlement opleveren
aver dood
San Nelson
Slotverklaring in
Puebla aangenomen
WANTROUWEN TUSSEN VLAAMSE EN
FRANSTALIGE PARTIJEN TE GROOT
Staatsgreep in
Tsjaad verijdeld
Rockefellers
üljiina adviseert
Moeilijk zaken doen
voor Carter in Mexico
STAKINGSGOLF IN
ENGELAND ROLT VOORT
'AGIU
ITENLAND
LEIDSE COURANT/
DINSDAG 13 FEBRUAR11979 PAGINA 11
tT m
r/illen
Opheldering
terme»
:renjV VORK (UPI) Twee leden van de
aangjilie Rockefeller, Steven senior en Ste-
ELgTP junior, willen opheldering: over dè om-
unstigidigheden rond de dood van hun vader
roningkctievclijk grootvader Nelson, op 26 ja-
)n, c.vjri een huis in Manhattan. „Wij wil-
r 2e et slechts de waarheid weten", zei klein
iet zuin Steven jr. „Waar het om gaat is of hij
;elaar. iog in leven had kunnen zijn."
76609filgens mij is er geen sprake van een
rhot^ndaal", voegde hij eraan toe. Steven jr.
at ie® en studeert in New Canaan in Connec-
ijt. Zijn vader, steven Rockfeller sr.,
i fit vast aan eei"der afgelegde verkla
gen, dat hij opheldering wil over de te-
I579 ptrijdige versies van de dood aan een
7-iverlamming van zijn vader.
'hoop dat de zaak in de naaste toekomst
I dt opgehelderd", aldus Steven sr. in
JIdlebury in Vermont, waar hij theologie
inüff^taan ^et Mi^dlebury College.
Ss gisteren vermeld zou er een uur zijn
iet"hol0Pen tussen Rockefellers hartaanval en
3v jj telefoontje aan de buitenwereld dat hij
ig. Hd1 nodiê had. Er zijn tegenstrijdige verha-
'over wie er op dat ogenblik bij hem
n en waarom er niet meteen hulp is inge-
pen.
jNpw York post schreef gisteren dat Roc-
JLES3llers medewerkster aan zijn boek over
5.64.Gjierne kunst, Megan Marshack, die op de
jle avond bij hem zou zijn geweest en
grid <|id-op-rpond-beademing zou hebben toege-
een jaarsalaris genoot van 60.000 dol-
te Leu woonde in een door Rockefeller met
_4stvoorwerpen uit zijn verzameling ver-
n en»te appartement en onkostennota's kon
en ienen naar haar beliefde.
Ven Rockefeller junior is de zoon van
i)es'igfie-Marie Rasmussen, de Noorse dienstbo-
die werkte in de woning van Nelson
..T_n1kefeller in New York en wier assepoes-
nker ,uwehjk met Steven Rockefeller sr. 20
wiHe geleden sensatie verooraakte. Het paar
Leide, escheiden en Steven senior is sindsdien
rouwd.
XM
\ler )ude C&mbodjaanse vrouw, met haar hebben
ïi ii8ruc'0n op haar naar Thailand Qavlucht,
9322 f gelaten af wat er met haar gaat gebeuren.
van 9-j
erdeÏ
Cambodja:
lireek met Pol Pot'
NG (DPA) De volksrepubliek China
Cambodja openlijk de raad gegeven,
"e politiek van het bewind van Pol Pot
ken en onder leiding van een „patriot-
nationaal eenheidsfront" een nieuwe
^inteslaan.
ondslag van het nieuwe beleid zou de
ijeid van geheel het Cambodjaanse volk
•jen zijn, met inbegrip van die „intellectue-
die het bewind van Pol Pot met vernieti-
4 bedreigd hadden en van wie hij er tallo-
i* de weg had laten ruimen.
nbool van de strijd naar Chinese op-
i is het tempelcomplex van Angkor Vat,
jrboven de grote banier van het nationale,
fycratische en patriottische eenheidsfront
Overstromingen
en stakingen
in Portugal
LISSABON (AP) - Sla-
kende Portugese tele
foonbeambten hebben
gisteren een regeringso-
proep om weer aan het
werk te gaan, naast zich
neergelegd. De telëfoon-
verbindingen in Portugal
worden verder getroffen
door de ernstigste over
stromingen in 100 jaar.
In de hoofdstad Lissabon
en veel andere districten
zijn de verbindingen bij
na volledig verlamd door
dat noodzakelijke herstel
werkzaamheden aan de
telefoonlijnen niet wor
den uitgevoerd.
In de door de overstro
mingen getroffen gebie
den zijn reddingsploegen
nog steeds druk doende
om meer dan 2.000 men
sen te evacueren. Velen
werden met helikopters
van de daken van hun
huizen gehaald.
Als gevolg van de zeer zwa
re regenval van de laatste
dagen is het peil van Portu
gese rivier de Douro zo
hoog geworden, dat grote
delen van de havenstad Op
orto onder water zijn komen
PUEBLA Op de derde algemene vergadering
van de Latijnsamerikaanse bisschoppen, die van
daag eindigt, is de „slotverklaring van Puebla"
aangenomen. In de verklaring wordt een lans ge
broken voor de mensenrechten op het continent
en strijd tegen de armoede. Ook wordt op Latijn
samerikaanse regeringen een beroep gedaan am
nestie te verlenen als „teken van verzoening".
„Landen als de onze respecteren de fundamentele mensenrech
ten, zoals leven, gezondheid, onderwijs, huisvesting en werk
niet", zo wordt gesteld in het stuk, waarin verder staat, dat de
kerk geweld door terroristen en guerillastrijders afwijst. De
volledige versie van het stuk wordt vandaag aanvaard. De
uiteindelijke goedkeuring is voorbehouden aan de paus, wiens
besluit over een paar dagen bekend zou moeten zijn.
Commissaris in Baskenland
doodgeschoten
Bilbao, (AFP) In Munguia
in de Spaanse Baskische pro
vincie Biskaje is gisteravond
de commissaris van politie,
Cesar Pinilla Sanz, voor zijn
woning doodgeschoten.
De politie vond op de plaats
van de moord hulzen van ko
gels waarvan men weet dat
zij worden gebruikt door de
commando's van de Baski
sche afscheidingsbeweging.
Belgische „dodenweg" tot
autosnelweg gepromoveerd
(van onze correspondent)
BRUSSEL Bij Koninklijk besluit wordt de
Rijksweg 117 Antwerpen-Boom-Brussel, in de
volksmond beter bekend als de dodenweg,
per 18 februari aanstaande gepromoveerd tot
autosnelweg. België krijgt daarmee een we
reldprimeur: een autosnelweg onderbroken
door zebra-paden, verkeerslichten, kruispun
ten en een groot aantal snelheidsbeperkingen.
De weg Antwerpen-Boom-Brussel is al jaren
lang zeer in trek bij het verkeer vanuit Ne
derland (E 10). Deze verbinding met Brussel
is, zij bet veel drukker en gevaarlijker, meer
bekend dan de snelweg Antwerpen-Brussel
via Mechelen. Beide wegen naar Brussel ge
ven echter aansluiting op de onlangs gereed
gekomen grote ring rond Brussel met tal van
verbindingen naar oost, noord, zuid en west.
De nu tot snelweg gepromoveerde oude
Rijksweg, die al heel wat verkeersslachtof
fers heeft geëist en telt over een afstand van
31 kilometer maar liefst 39 kruisingen.
(Van onze correspondent Jan Schils)
BRUSSEL De Belgische kabinets
formateur Wilfried'Martens (Christen
democraat) heeft gisteravond zijn for
matieopdracht teruggegeven aan Ko
ning Boudewijn. Martens deelde na
zijn bezoek aan de Koning mee, dat
hij om twee redenen niet was ge
slaagd in de vorming van een nieuwe
regering.
De Franstalige partijen hielden vast
aan een regeringsdeelname van het
Brusselse Front der Francofonen
(FDF). Het FDF vertegenwoordigt een
derde van de Brusselse bevolking.
Voor de Vlaamse partijen was onaan
vaardbaar dat het FDF zou gelden als
de vertegenwoordiger van Brussel.
Niet alleen de Vlaamse christen-demo
craten maar ook de Vlaamse socialis
ten en de Volksunie waren daar tegen.
Tussen enerzijds de Franstalige poli
tieke partijen en anderzijds de Vlaam
se partijen bestaat er zo'n groot wan
trouwen, dat over de toekomst van
Brussel binnen afzienbare tijd geen
akkoord kon worden bereikt. De
Franstaligen wilden opnieuw niet al
leen de macht in Brussel maar ook
het grondgebied van de Belgische
hoofdstad uitgebreid zien om de Brus
selse omgeving verder te verfransen.
Dat streven is gestrand op een krach
tig Vlaams veto.
De vraag is wat er nu moet gebeuren
in de Belgische politiek. De kans be
staat dat de Belgische koning na de
mislukking van eerst ex-minister van
Economische Zaken, W. Claes als in
formateur en nu van Mariens als for-
Belgische
kabinetsformateur
legt bijltje
erbij neer
mateur, de Waalse socialistenleider
André Cools, die aan de basis ligt van
alle moeilijkheden, de kastanjes uit
het vuur laat halen. Cools is namelijk
niet alleen voor de Vlaamse politieke
partijen maar ook voor de christen-de
mocraten in Wallonië het grote strui
kelblok.
De kans bestaat tevens, dat koning
Boudewijn een niet-partijgebonden po
liticus als formateur aan het werk zet
teneinde het land zo spoedig mogelijk
aan een nieuwe regering te helpen, die
met name de economische toestand
aanpakt De nieuwe regering die dan
uit de bus komt zou zich voor een
vertrouwensvotum tot het parlement
kunnen wenden, louter op basis van
een sociaal-economisch programma.
De k,ans is groot dat een dergelijke
regering steun zal krijgen van de
christen-democraten en socialisten als
mede de Volksunie in Vlaanderen, van
de libralen in Vlaanderen zowel als in
Wallonië en van de Waalse christen
democraten.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON De slapende Mexicaan, bijna
verborgen onder een grote sombrero, en leunend
tegen een cactus, bestaat niet meer. Als de Mexi
caan al slaapt, dan doet hij dat leunend tegen een
olietank. De Mexicanen zijn vast van plan de gro
te en rijke broer in het noorden goed te doordrin
gen van dit veranderde plaatje. De Mexicaanse
trots stoelt niet langer meer voornamelijk op een
gedenkwaardige historie, maar sedert kort ook
vooral op de wetenschap, dat het land wellicht de
grootste olievoorraad in de wereld herbergt.
President Carter zal tijdens zijn officiële bezoek
aan Mexico dat morgen begint niet op het aller
vriendelijkste onthaal hoeven te rekenen. De arme
buur in het zuiden heeft een artikel te bieden,
waar de Amerikanen om zitten te springen: ener
gie.
Tijdens een ontmoeting met de pers, afgelopen
maandag, zei Carter in de eerste plaats naar Mexi
co te gaan om „te luisteren en te leren". Wat hij
zal horen zijn kreten als „Carter, we zijn niet te
koop" en „Geen olie voor de Amerikanen", „We
zijn een volk, geen oliebron", en wat hij zal leren
is, dat de Mexicanen niet van plan zijn een uitver
koop te houden van hun kostbare energiebronnen.
De relatie tussen Mexico en de Verenigde Staten is
er de laatste tientallen jaren een geweest van „haat
en liefde". De Mexicanen voelen zich genegeerd,
soms wel gebruikt door de grote buurman. Maar
aan de andere kant trekken jaarlijks bijna een mil
joen Mexicanen illegaal de bijna 3000 km. lange
grens over om een nieuw leven in de „States" te
beginnen. De handel tussen de beide landen is aan
zienlijk. Zeventig procent van de Mexicaanse ex
port gaat naar de Verenigde Staten, Mexico is voor
Amerika qua omvang de vijfde handelspartner.
Maar de Amerikanen bepalen vrijwel geheel de
voorwaarden, waaronder de handel gedreven
wordt. De enorme olievondsten hebben de situatie
nogal drastisch gewijzigd. De Amerikaanse belang
stelling is zeer toegenomen, het anti-Amerikanisme
in Mexico evenzeer. Weliswaar was de Mexicaanse
president Lopez-Carillo de eerste buitenlandse be
zoeker van Carter, maar na deze veelbelovende
start heeft de Amerikaanse regering de Mexicaan
weer links laten liggen. Gewezen wordt daarbij on
der meer op het feit, dat Carter een plan lanceerde
voor het indammen van de stroom illegalen zonder
de Mexicanen te raadplegen. Een aanbod voor Me
xicaans aardgas werd onlangs nog door de Senaat
en energie-minister Schliesinger tegengehouden om
dat de prijs te hoog zou zijn.
N'DJAMENA (Reuter) Soldaten, trouw aan president Felix Malloem van
Tsjaad, lijken een staatsgreeppoging van premier Hissene Habre te hebben
verijdeld na vuurgevechten die maandag in N'djamena urenlang hebben ge
duurd.
Franse commando's in volledig gevechtstenue werden te hulp geroepen om de
buitenlanders in N'djamena te beschermen. Onder hen zijn tweeduizend Fran
sen. De commando's stonden op wacht in Europeanenwijken van de hoofd
stad.
De gevechten van gisteren vormden het hoogtepunt van een oude strijd om
de macht tussen president en eerste-minister.
Hoe het gaat met Habre is op dit ogenblik niet bekend. Tot voor een jaar
leidde de premier de door Libië gesteunde guerrillabeweging Frolinat (natio
naal bevrijdingsfront van Tsjaad). Hij liep naar de regering over na uit Froli
nat te zijn gezet.
Helikopters met boordgeschut vielen maandag Habre's woning aan en de rege
ringstroepen omsingelden zijn leger in twee Afrikaanse buurtschappen van
N'djamena.
Arrestatie van
rechts- extremisten
in Hannover
HANNOVER (DPA) De po-
li tie in Hannover heeft dit
weekeinde 26 rechtse extre
misten voor korte tijd in
hechtenis genomen. Dit deel
de de hoofdcommissaris van
politie van Hannover, Wolf
gang Kleine, gisteren aan
journalisten mede.
Twaalf arrestaties hadden
reeds vrijdag plaats. Daarbij
had de politie „neonazistisch
propagandamateriaal", gum
miknuppels, omwikkelde lo
den pijpen en gaspistolen in
beslag genomen. Bij een niet
toegestane demonstratie in de
binnenstad van Hannover op
zaterdag werden wederom
veertien rechtse extremisten
in hechtenis genomen.
Britse vorstin
brengt bezoek
aan Golf-staten
KOEWEIT (UPI) -
Koningin Elizabeth
van Engeland is gis
teren aangekomen
in Koeweit, voor
een bezoek aan
Perzische-Golfsta-
ten,
dat haar ook zal
voeren naar Bac-
hrein, Qatar, Saoedi-
Arabië, de Verenig
de Arabische Emira
ten en Oman.
Koningin Elizabeth
van Engeland, die
momenteel een be
zoek brengt aan de
zogeheten Golfsta
ten. bij haar aan
komst in Koeweit
Om de islam niet
voor het hoofd te
stoten draagt zij hier
een toilet dat ver
over de knie reikt en
met lange mouwen.
LONDEN (REUTER) Verscheidene Britse vakbonden heb
ben gisteren nieuwe stakingsacties aangekondigd, die vooral
het noorden van Engeland treffen. Een einde van de niet
aflatende stakingsgolf is vooralsnog niet in zicht
Vier ziekenhuizen in Noord-Engeland kregen gisteren te maken
met een staking van de huishoudelijke staf; verder moesten
zestig scholen hun deuren gesloten houden. Elders in Enge
land, namelijk in Londen, zijn de werknemers van de grootste
Britse bloedbank voor 24 uur in staking gegaan. Deze bloed
bank voorziet ruim honderd ziekenhuizen in Londen en Zuid-
Engel and.
Voorts heeft de machtige bond van van technisch personeel
een looneis ingediend, die neerkomt op een loonsverhoging
van 33 pet.
Officieel is bevestigd, dat een loonsverhoging van ongeveer 23
pet is toegekend aan 322.000 Britse militairen. De regering wil
de salarissen van de militairen optrekken tot het gebruikelijke
peil in de burgermaatschappij.
Vluchtelingen
op eiland
doodgehongerd
CALCUTTA (AP) Op een
tot India behorend eiland dat
was „overgenomen" door
10.000 personen „gedeser
teerd" uit een vluchtelingen
kamp van de regering, rijn
27 mensen van de honger om
gekomen, aldus meldde het
blad Ananda Bazar Patri ka.
De vluchtelingen waren in
groepen in de periode van
1947 tot in het begin der ja
ren '70 gekomen uit wat nu
Bangladesj heet en vroeger
Oost-Pakistan was. Op het ei
land Marichjhapi, dat onge
veer 160 kilometer ten zuid
oosten van Calcutta ligt, wa
ren zij na een blokkade door
de politie gedwongen te leven
op bladeren en wortels.
Hulp tegen
virusziekte
in Napels
ROME (AP) Drie Ameri
kaanse medische experts rijn
gisteren in Rome aangeko
men om hun Italiaanse colle
ga's te assisteren bij het
vaststellen van de oorzaak
van de zogenaamde „mysterie
riekte" die het leven van 63
jonge kinderen uit Napels
heeft geëist
Gisteren is bekendgemaakt
dat een vier maanden oude
zuigeling uit Campobasso, 80
kilometer ten noordoosten
van Napels, die de sympto
men van stoornissen van
ademhalingsorganen vertoon
de, is overleden.
De deskundigen uit Amerika
zijn de virologen drs. Gregory
'Prince en Stephen Suf fin, en
de epidemoloog dr. William
Baine.
f (Van onze correspondent
J Roger Simons)
/DEN „Ja, voor een sterker
island". „Schotland zegt nee". Deze
log andere slogans worden momen
van de Schotse daken verkondigd.
maart wordt door middel van een
.endum beslist of de vijf miljoen
Sten meer autonomie wensen.
jlfde vraag wordt die dag gesteld
de bevolking van Wales. Als in bei-
banden minder dan veertig procent
de kiezers ja stemt, gaat de decen-
j&tie niet door.De stemming is niet
licht Een groot deel van de bevol-
"(Schijnt er weinig belangstelling voor
4P brengen. Vrij algemeen wordt ver-
dat de 2,7 miljoen inwoners, van
'jS zich zullen uitspreken tegen het
lutionaire plan om hun land een
.van zijn eigen zaken te laten bered-
daarentegen overwegend ja kunnen stem
men. Het Schotse referendum wordt
trouwens algemeen als het belangrijkste
beschouwd. Het volgt immers op tien
jaar discussie over de vraag of Schot
land in het Verenigd Koninkrijk moet
blijven en zo ja, onder welke voorwaar
den.
Politieke kwestie
In de genoemde periode is ook de Schot
se nationalistische partij aanzienlijk ster
ker geworden. Zij beschouwt het referen
dum als een eerste stap in de richting
van volledige onafhankelijkheid voor
Schotland. Als veertig procent van de
Schotten ja stemt, krijgen ze een eigen
parlement met beperkte bevoegdheden.
Hoewel de nationalisten dit uiteraard
ontoereikend vinden, zijn ze wel bereid
het voorlopig te accepteren.
opiniepeilers zou Schotland De Britse Labourpartij wil Schotland en
Wales meer vrijheid geven, vooral om
het opkomende Schotse nationalisme een
voet dwars te zetten. Schotland is een
socialistisch bolwerk. In algemene verkie
zingen moet de Labourpartij telkens vol
doende Schotse Lagerhuiszetels verover
en om in Groot-Brittannië aan het be
wind te kunnen komen. In de voorbije
jaren zijn de Schotse nationalisten er
evenwel in geslaagd enkele Labourzetels
af te pakken
Labour voelde zich daardoor bedreigd in
zijn Schotse flank. Omdat de drang naar
meer autonomie van Schotland een on
weerlegbaar feit was, hebben de socialis
tische bewindslieden zelf decentralisatie
voorstellen gedaan, die Schotland wel
meer vrijheid zullen geven, maar die te
gelijk het risico van een breuk tussen
Schotland en het Verenigd Koninkrijk
aanzienlijk zullen verminderen. Boven
dien zou de Labourpartij op die manier
ook haar eigen positie in Schotland kun
nen consolideren.
De conservatieve oppositie is volledig ge
kant tegen Labours decentralisatieplan
nen voor Schotland en Wales. Margaret
Thatcher en een groot deel van haar
partijgenoten steunen dan ook de cam
pagne voor nee-stemmen. Wat Schotland
betreft, heeft de conservatieve partij een
viertal alternatieven voor decentralisatie
bedacht, die zij uiteraard pas zal kunnen
uitwerken wanneer ze eenmaal zelf aan
het bewind is.
Het grote verschil in belangrijkheid tus
sen Wales en Schotland, wat dit referen
dum betreft, wordt verklaard door het
feit dat Wales decentralisatie meer als
een culturele aangelegenheid beschouwt
Voor Schotland daarentegen gaat het in
de eerste plaats om economische en poli
tieke belangen.
Het parlement van het Schotse konink
rijk heeft in 1707 gestemd voor unie met
Engeland. De Schotse nationalisten van
vandaag zeggen, dat de parlementaire
meerderheid in Edinburgh toen afge
kocht was met „Engels goud". Later
heeft alleen Engeland de goede vruchten
van die unie geplukt Schotland is arm
gebleven. Het wordt door Londen ver
waarloosd, zeggen de nationalisten.
Zelfs vandaag de dag gaat de opbrengst
van Noordzee-olie en zeegas niet in de
eerste plaats naar Schotland. De nationa
listen beweren nochtans, dat het hun olie
en hun gas is. De Schotse industriëlen
delen evenwel de mening niet, dat onaf
hankelijkheid Schotland meer welvarend
zou maken.
Rijk
Een van de zwakste punten in hun ka
rakter, is dat Schotten moeilijk met el
kaar kunnen samenwerken. Wat het aan
staande referendum betreft, heeft dit on
der meer tot gevolg, dat in Schotland nu
allerlei groeperingen van sterk uiteenlo
pende samenstelling campagnes voeren
voor ja en nee-stemmen. De nationalisten
zitten uiteraard in het ja-kamp.
De rijkste groep is de „Schotland zegt
nee"-coalitie. Zij bestaat uit industriëlen,
gewezen leiders van de protestantse kerk
van Schotland, vooraanstaande advoca
ten en de conservatieve Lagerhuisleden
van Schotland. Deze campagne wordt
uitvoerig gefinancierd door multi-natio
nals en andere industriële bedrijven. Zij
gooien er minstens 80.000 pond tegenaan.
De Schotse nationalisten beschikken
hooguit over 10.000 pond. De Labourpar
tij van Schotland heeft van het hoofd
bestuur in Londen 30.000 pond gekregen
voor haar ja-campagne. Maar er zijn nog
andere nee-groepen, die ook financiële
middelen gebruiken om de devolutieplan-
nen in de war te sturen. Volgens de
Schotse nationalisten bestaat dus op
nieuw gevaar, dat „Engels goud" de
stemmen van de Schotten zal afkopen.
