Scholen in nood door
gebrek aan leerlingen
URN HUS UT
Alcohol zorgt wel voor
een bierbuikje, maar
levert geen bouwstoffen,
noch vitaminen of mineralen
Gas- en waterdichte pluggen
Bij Voorschotens kleuter- en basisonderwijs
Nieuwe indeling
van zendtijd
BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 6 FEBRUAR11979 PAGINA 12>P^
Lekkend gas kan grote geva
ren opleveren. Dit geldt niet
alleen voor gaslekkages in
de woning, maar ook voor
het optreden van lekken bij
ondergrondse gasaansluitin-
gen buiten de woning.
Steeds hoort men van onver
wachte explosies, soms mid
den in een straat, soms er
gens in een keuken, in een
huis- of badkamer. De oor
zaak is veelal een lekkende
aansluiting.
dering van een woonhuis of
een bedrijfsgebouw. Het gas
kan dan langs leidingen on
der een pand dringen, dik
wijls met fatale gevolgen.
Sinds kort zijn gasdichte
pluggen te koop. die dit pro
bleem kunnen oplossen. TNO
ontwikkelde ze en Beele
Techno te Hoorn bracht ze
op de markt. De nieuwe
pluggen bestaan uit twee ge
lijke delen en hebben een ge
kartelde binnen- en buiten
kant. Zij worden om gas-
electra- en andere leidingen
gedrukt, daar waar deze
door muren of vloeren ge
voerd worden. Op die manier
wordt op de meest simpele
wijze een volkomen dichte
afsluiting verkregen. De plug
gen zijn overigens niet alleen
gasdicht, maar ook water
dicht. zodat waterlekkages in
kelders, die in ons laaggele
gen landje nogal eens voor
komen, tot het verleden (kun
nen) behoren.
In reclamespots komen de drankjes
verleidelijk in kleur vertellen, dat ze
toch zo lekker zijn...
Uit statistieken blijkt, dat op dit
moment in ons land meer dan
één miljoen mensen direct pro
blemen met alcohol hebben. Tel
daarbij de mensen, die weer pro
blemen hebben met die al te gra
ge drinkers en men komt op een
totaal van meer dan drie miljoen
Nederlanders in wier leven de
drank een onplezierige rol speelt.
Amerikanen noemen alcoholver
slaving dan ook een familieziek
te. Het alcoholverbruik zou op
het ogenblik onder de jongeren
sterk toenemen. Geen wonder.
Het is een gewoonte geworden
dat in bijna elk gezin tegen een
uur of vijf, als vader van zijn
werk thuis is, de borrel op tafel
komt. De jeugd komt daardoor,
zelfs in vertrouwde omgeving,
eerder met alcohol in aanraking.
Ook in clubhuizen en kantines
worden tegenwoordig alcoholi
sche dranken geschonken. Nog is
het niet zover dat jongens en
meisjes lallend van de hockey
club thuiskomen, maar een feit
is, dat er in hun eigen tent soms
een stevige neut wordt gedron
ken.
Hoofden van scholen en rectoren
zijn daar dan ook weinig over te
spreken. Er zijn voldoende aan
wijzingen dat alcohol schadelijk
kan zijn voor de lever en onge
veer dezelfde veranderingen kan
veroorzaken als eiwitondervoe
ding. Alcohol kan de oxydatie
van vetzuren drastisch verminde
ren, zodat grote hoeveelheden be
schikbaar blijven. Bepaald^ vet-
zuurverbindingen kunnen, gekop
peld aan bepaalde eiwitten uit de
lever in de bloedbaan worden ge
bracht. Omdat het geestrijk vocht
de synthese van vele eiwitten
blijkt te onderdrukken, wordt de
mobilisatie van het vet uit de le
ver verhinderd, zodat de levercel
len bij overmatig gebruik nieuwe
„lobjes" gaan vormen. Met andere
woorden: er ontstaat een toene
ming van bindweefsel dat de
plaats inneemt van ten gronde ge-
gane levercellen. Het resultaat is
een harde, knobbelige lever,
de functie wordt ge-
BORRELEN THUIS ZONDER RESTRICTIE KWEEKT JONGE MENSEN
DIE HET OOK DOODGEWOON VINDEN ER EENTJE TE VATTEN
flink te tracteren, terwijl men er
zelf ook niet vies van is. Een ape-
ritiefje, een fijn gerecht, om
spoeld met een goede wijn en een
cognacje toe. 's Avonds volgen de
pilsjes, de whisky of wat er ook
verder onder de kurk is.
Verleidelijk
Tegen tien pijpjes bier is geen enkele lever opgewassen
stoord. En... men heeft voor de
lever geen vervangend orgaan.
Hij werkt in zijn eentje. Toch
krijgt maar 10 tot 30 procent van
de alcoholisten leververharding,
een cijfer echter om in de gaten
te houden.
Puur vergift
Alcohol is niet bepaald „een
vriend" van de mens. Drs. R. van
Amerongen, verbonden aan de
Federatie van Instellingen voor
Alcohol en Drugs te Bilthoven
noemt het „puur vergift". „Met
vier glazen per dag, van welke al
coholische drank ook, zit je al in
de gevarenzone. AJcohol is een
aan het lichaam vreemde stof.
Komt die het lichaam binnen dan
begint de lever meteen met het
afbrekingsproces. De lever doet
zelfs overwerk. Afbraak van alco
hol krijgt voorrang bij die van
andere giften, die langer in het li
chaam blijven rondzwerven. Eerst
de alcohol eruit, meent de lever.
Bij stevige drinkers betekent dit,
dat de lever dag en nacht in
touw is".
Per jaar sterven 1000 mensen met
een gestoord levenspatroon aan
overmatig drinken. „Het is een
veel groter gevaar dan drugs",
meent drs van Amerongen.
„Drugs vergen veel minder dode
lijke slachtoffers. Hoewel natuur
lijk niemand ze zal aanraden"
Waarom drinkt een mens? De
sherry, de cognacjes na tafel en
de wijntjes zijn zo ingeburgerd in
het sociale leven, dat ze sluipen
derwijs een bedreiging zijn gaan
vormen voor de gezondheid. Bo
vendien hoe meer men drinkt,
hoe groter de tolerantie wordt.
Een alcoholist hoeft niet altijd
„dronken" te worden. Hij merkt
er soms weinig van dat hij zoveel
naar binnen speelt. Berucht zijn
zakenlunches om een cliënt eens
In reclamespots komen de drank
jes verleidelijk in kleur vertellen
dat ze toch zo lekker zijn. In de
tv-film spreekt geen held of anti
held betekenisvolle woorden, zon
der eerst het ijs in zijn gin te
hebben laten rinkelen en er ver
volgens diepzinnig in te staren.
Daarna verovert hij het hart van
een vrouw of breekt het. Hij kan
ook hardvochtig opdracht geven
tot het liquideren van een „ge
heim agent" in de contraspionage
of hij stelt zijn vriend leep een
riskante speculatie voor. Het kij
ken naar al dit spannends vraagt
om een extra neutje, zodat de fa
milie zoetjesaan het risico-hou
dend quantum overschrijdt. Alco
hol schijnt voor velen een verlich
ting te betekenen van de dagelijk
se beslommeringen. Het verbruik
is in een kwart eeuw maar liefst
vernegenvoudigd. Het aantal alco
holisten (15 glazen per dag) werd
bijna achtmaal groter De bevol
king (boven de 14 jaar) groeide in
die periode met een derde.
„Jeugdalcoholisme (lagere school)
kennen wij in Nederland niet", al
dus drs. van Amerongen. „Het
duurt zes tot acht jaar om een al
coholist te worden, al zijn er
mensen die sneller het diploma
halen... Als het om jonge kinde
ren zou gaan, dan zouden ze wel
erg vroeg moeten beginnen... We
merken echter wel, dat er wat
meer jonge mensen bij consulta
tiebureaus konten. De drempel
vrees neemt wat af".
Het alcohol drinken in jeugdvere
nigingen en in clubhuizen, waar
vroeger alleen een cola'tje werd
geschonken, is een minder pretti
ge ontwikkeling. Drs. van Ame
rongen ziet hierin echter voorna
melijk een risico voor het ver
keer. „Na een paar pilsjes gaan
de jongens op de brommer naar
Ook in clubhuizen wordt tegenwoor
dig een stevig pilsje gedronken.
Stichting Alcoholfonds, drie jaar
geleden opgericht door de „Volk
sbond tegen Drankmisbruik". Bij
mensen die veel alcohol tot zich
nemen en die de naam „alcoho
list" dragen, is de meest voorko
mende doodsoorzaak de genoem
de leverziekte, gevolgd door maa-
gafwijkingen, kanker, zelfdoding,
verkeersongevallen, longontste
king. tbc en hart- en vaatziekten.
Een indrukwekkende lijst.
Leugen
Een aperitiefje, een fijn gerecht met een goede wijn om
spoeld en natuurlijk tot slot een cognacje
huis en dat kan problemen geven.
Maar we zijn ervan teruggekomen
jongeren almaar te waarschuwen
voor het gevaar alcoholist te wor
den. Hier ligt duidelijk een taak
voor de ouders".
Voorbeeld
„Waar thuis veel gerookt wordt",
aldus dr. Dekker, directeur van
de Ned. Hartstichting, „grijpen de
kinderen ook eerder naar een si
garet. Van belang is ook of de le
raren op school roken. Een voor
beeld goed of kwaad doet
veel. Borrelen thuis zonder res
trictie kweekt jonge mensen die
het ook doodgewoon vinden er
eentje te vatten. Wat thuis wordt
aanvaard en getolereerd mist zijn
uitwerking op het kroost niet. Lo
gisch!".
Uit cijfers van het Hoofdprodukt-
schap voor akkerbouwprodukten
blijkt dat niet zozeer het drinken
van wijn toeneemt als wel het
drinken van sherry en in mindere
mate van port. In 1973 werd 8.87
liter wijn gedronken, waarvan
2.08 liter sherry en 0.21 liter port.
In 1974 was dat 10.37 1. wijn,
waarvan 1.98 1. sherry en 0.18 1.
port. In 1975 10.26 1. wijn, waar
van 2.10 1. sherry en 0.17 1. port.
In 1976 11.35 1. wijn, waarvan
2.62 1. sherry en 0.20 1. port. In
1977 11.73 1. wijn, waarvan 3 1.
sherry en 0.29 1. port. En dat al
les per hoofd van de bevolking.
Het aantal met alcoholgebruik sa
menhangende ziekten is in de
laatste jaren aanzienlijk toegeno
men. Zo verachtvoudigde in de
periode van 1960 tot 1975 de
sterfte aan een door alcoholge
bruik opgelopen leverziekte, zowel
onder mannen als vrouwen. Ook
het aantal ziekenhuisopnamen is
indrukwekkend gestegen, aldus de
„Een glas bier is een boterham",
mag dan vlot klinken, maar het
is een leugen van formaat. Alco
hol zorgt wel voor calorieën (dik
ke bierbuik), maar levert geen
bouwstoffen, noch vitaminen of
mineralen. De lever kan 7.5 gram
alcohol per uur afbreken (een
klein glaasje), maar die capaciteit
is lang niet voldoende voor bij
voorbeeld tien pijpjes bier, welke
geen enkele voedingsstof leveren
en de eetlust bederven. Er wordt
dus van twee kanten tegelijk een
aanval op de gezondheid gedaan.
Giftige inwerking èn uitblijven
van voeding. Het is een misvat
ting te menen dat sommige alco
holica onschuldiger zouden zijn
dan andere. Misschien dat in een
klein glaasje jenever wat meer
giftigheid zit dan in een groot
glas pils, maar veel ontlopen doet
het elkaar niet.
De werkgroep Vrouwen van de
Algemene Drankbestrijders Orga
nisatie heeft een folder uitgege
ven, geschreven door dr. L. E. W
Albeda, waarin zij erop wijst dat
het o.a. tot de rechten van het
kind behoort dat de moeder tij
dens de zwangerschap in een goe
de conditie verkeert. Wanneer een
aanstaande moeder te veel drinkt
of rookt kan dit nadelige gevol
gen voor het kind hebben. Elke
zwangerschap moet dan ook re
den zijn om het roken en/of het
drinken te matigen, liever nog er
mee te stoppen. De folder is gra
tis verkrijgbaar bij de Algemene
Nederlandse Drankbestrijdersor
ganisatie, Werkgroep Vrouwen.
Secretariaat: Middachtersingel 35
te Arnhem.
VOORSCHOTEN Het aantal leerlin
gen bij de Voorschotense scholen voor
kleuter- en lager onderwijs loopt terug.
Deze terugloop is veel groter dan het
landelijk gemiddelde. Telde Voorschoten
in 1977 nog 3.116 leerlingen, in 1978 was
dit nog maar 2.916 een verschil van min
6,5%, terwijl de landelijke cijfers een te
ruggang geven van min 2,5%. Het resul
taat van deze snelle vermindering van
het aantal leerlingen is nog niet te ge
ven. Wel staat inmiddels vast dat deze
verminderde belangstelling voor enige
scholen de rode streep laat zien.
Wethouder L. Marselis wees onlangs de
commissie voor welzijn en onderwijs op
het gevaar om in het openbaar al voor
spellingen te doen. Op zijn advies zijn de
besprekingen over eventuele „aanpassin
gen" in de beslotenheid gevoerd. In het
openbaar werden tijdens de laatst gehou
den begrotingsvergaderingen de zorgen
geuit door onder meer de WD, PvdA en
D'66-fracties in de gemeenteraad. Zij
meenden dat het openbaar onderwijs
achtergesteld zou worden omdat de con
fessionele schoolbesturen aktiever in hun
beleid zouden zijn. Uit de cijfers over
het totale onderwijsbestand in Voorscho
ten blijkt echter dat met name het
r.k.onderwijs een grote teruggang te ver
werken krijgt van bijna 10% minder leer
lingen in 1978 dan in 1977. Het openbaar
en prot.christelijk onderwijs kregen in
die periode ruim 5% minder leerlingen,
terwijl het bijzonder neutraal (Rudolf
Steiner en Nut) 3,4% teruggingen. Deze
cijfers zijn niet door net gemeentebe
stuur verstrekt, ze komen van een deno
minatie in het onderwijs, maar ze zijn
Voorzieningen
In de vijftiger jaren besloot de gemeen
teraad van Voorschoten om iedere uit
breidingswijk eigen schoolvoorzieningen
te geven. Dat betekende in iedere wijk
drie kleuter en drie basisscholen voor de
drie denominaties te weten openbaar,
r.k. en protchrist Het Centrum, Vliet-
wijk, Adegeest en Noord-Hofland volde
den aan het besluit van de gemeente
raad. De wijk Boschgeest werd een uit
zondering. In die wijk werden meren
deels woningen gebouwd voor de gegoe
de stand en deze stand had al bij de
aanvang weinig kinderen. Het r.k. onder
wijs stichtte de Willebrordusschool en
daarmee was zo'n beetje de onderwijs
voorziening afgesloten. Wel kreeg het o-
penbaar onderwijs nog een dependance,
maar verder kwam ook het openbaar on
derricht in die wijk niet De vergrijzing
van het centrum zorgde wel voor plan
nen. Uit het centrum zou de Parkschool
en de christelijke Gevers Deynootschool
verplaatst worden naar de wijk Bosch
geest, maar die plannen zijn wegens ge
brek aan leerlingen nooit uitgevoerd.
De laatste tien jaar zijn er in Voorscho
ten al diverse scholen gesloten of samen
gevoegd. Zo verdween de geref.school
aan de Wijngaardenlaan, de r.k. school
aan de Molenlaan. de r.k. Jozef en de
Mariaschool gingen een fusie aan, thans
ziet het er naar uit dat ook niet alle o-
penbare scholen meer te handhaven zijn.
Het leerlingenbestand van de kleuter
scholen geeft een indicatie voor de toe
komst van de lagere scholen.
In 1977 telden de kleuterscholen 819 leer
lingen, in 1976 was dat 753, een terug
gang van 6,1%. Het openbaar kleuteron
derwijs verloor in die periode maar liefst
13,3%, het r.k. 8,4%, protchrist. 4,1% en
bijzonder neutraal 3,2%. De landelijkse
cijfers zijn openbaar min 6%, r.k. min.
7,5%, protchrist. min 5,8% en bijz.neu-
traal min 7,9%. Vrijwel ieder is het in
onderwijskringen eens met de veronder
stelling dat de gezinsverdunning en de-
confessionalisatie de oorzaak zijn van
deze terugloopt.
Struisvogelpolitiek
Hoewel het beleid van B. en W. en zeker
dat van wethouder Marselis gericht is op
het vermijden van onrust onder de ou
ders en het hieruit volgende beraad in
beslotenheid, is het toch een soort struis
vogelpolitiek. De harde cijfers ten aan
zien van het kleuteronderwijs laten zien
dat heel spoedig ook de gemiddelde
Voorschotenaar er aan zal moeten wen
nen dat de kinderen niet meer in de ei
gen wijk dat onderwijs kunnen vinden
dat past bij de eigen levenshouding. De
enige wijk waar de kleuter- en lagere
scholen nog geen zorgen hebben is
Noord-Hofland. In deze wijk beginnen
veel jonge gezinnen en zwermen eerst na
„schooljarentijd" naar elders uit. Zodra
de wet op het basisonderwijs (kleuter- en
lageronderwijs) van kracht wordt, bete
kent datopheffing van enige scholen.
HILVERSUM Het dage
lijks bestuur van de NOS
heeft, in verband met de zen
derkleuring die op 1 april
van kracht wordt, een nieu
we zendtijd-indeling voor de
radio gemaakt. Hierbij is zo
veel mogelijk gestreefd naar
aaneensluitende zendtijd voor
elke zendgemachtigde op vas
te dagen.
Met name voor Hilversum 3
en 4 vertoont de nieuwe inde
ling nogal wat overeenkom
sten met de huidige. Op Hil
versum 3 komt alleen de
TROS nu op zondagmiddag,
omdat de NOS (met de sport)
naar Hilversum 1 verhuist, op
Hilversum 4 wisselen alleen
VARA en KRO van vaste uit
zenddag om gelijktijdige uit
zendingen van één omroep op
verschillende zenders te voor
komen.
Verder is uitgegaan van het
principe, 'dat de zendgemach
tigde die het dagprogramma
op de familiezender Hilver
sum 1 verzorgt, ook de daar
aan voorafgaande nacht in de
lucht is.
Door de zenderkleuring wordt
ook het uitzendschema van de
radio-nieuwsdienst verzorgd
door het ANP, drastisch ge
wijzigd. Op Hilversum 1 en 3
komt nu elk uur een bulletin
van twee minuten. Dergelijke
korte uitzendingen zijn er op
een aantal uren ook op Hil
versum 4. Uitvoeriger nieuws
bulletins komen op Hilversum
2: uitzendingen van tien mi
nuten om 07.00, 08.00, 13.00
en 23.00 uur, bulletins van
vijf minuten om 07.30, 08.30,
12.30,17.30 en 23.55 uur.
TV per satelliet mogelijk
jaar eerder
HILVERSUM - De mogelijk
heid is niet uitgesloten dat
er eerder satelliet-televisie in
bepaalde delen van Europa
zal komen dan was verwacht.
Volgens mr. Jurgens, voorzit
ter van de NOS, zouden de
plannen voor de lancering
van een gezamenlijke Europe
se satelliet in 1982 in gevaar
kunnen komen nu West-Duits-
land, Frankrijk en waar
schijnlijk ook Luxemburg
zelf op een vroeger tijdstip
satellieten in de ruimte wil
len laten sturen.
In dat geval zou satelliet-tele
visie in een groot deel van
West-Europa volgens hem een
paar jaar eerder een feit kun
nen worden dan de aanvanke
lijk gedachte definitieve in
voering in 1984 of 1985. Wat
de gevolgen van de Duitse,
Franse en Luxemburgse plan
nen voor ons land zouden
kunnen zijn, zei mr. Jurgens
nog niet te kunnen overzien.
Vorige week heeft de federa
tie van omroepverenigingen,
waarin VARA, NCRV en
KRO samenwerken, zich al in
een brief aan de voorzitter
van de NOS bezorgd getoond
over de ontwikkeling van het
gebruik van omroepsatellieten
in Europa en gevraagd om de
instelling van een bijzondere
commissie, waarin behalve de
NOS ook minstens CRM en
Buitenlandse Zaken zitting
zouden moeten hebben.
Met dank voor het aanbrengen van een nieuw
kwartaalabonnement, voor u een geurig boeket
bloemen van de Fleurop bloemist.
kwartaalabonnee van de
woonplaats
Stuur als dank voor de moeite het boeket bloemen ri
