Staking kan het einde betekenen voor Leyland
u
Mehdi Barzagan,
de roerganger van
Khomeini
Joodse leraar
van Berlijnse
school gepest
Dengs bezoek een succes geworden
uizenden lijken
ïvonden in Cam-
xlja
erika wil
uw overleg
'dden-Oosten
EX-GEVANGENEN
GOED BEHANDELD
DOOR MUGABE
Revolutie in Iran betekent grote strop westerse economie
CHINEES UET IN VS FUNK BOODSCHAPPENUJSTJE ACHTER
VROUWEN PLEGEN
AANSLAG OP VROUW
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 6 FEBRUAR11979 PAGINA 11
(Van onze correspondent
Roger Simons)
JONDEN Het genationaliseer-
|e automobielbedrijf Leyland, dat
liet langer de naam „British"
(raagt, omdat Brits geen goede
otemationale klank meer heeft
E industrieel gebied, zou over 14
gen volledig plat gelegd kun-
ten worden. Vakbondsleiders van
00.000 Leyland-arbeiders, die een
urloon verdienen, willen een na
tionale staking afkondigen. Hiero
ver zal echter eerst gestemd wor
den door alle arbeiders van de 36
Britse Leyland-fabrieken. De uit
slag van hun stemming wordt
maandag bekend. Als het oordeel
van de arbeiders overeenstemt
met dat van hun leiders, begint
de staking een week later.
land zal betekenen. In tegenstel
ling met het Amerikaanse bedrijf
Ford is Leyland niet bestand te
gen een langdurige staking. Ley
land heeft veel overheidssteun no
dig om overeind te blijven.
Er dreigt een rampzalig conflict
omdat sommige arbeiders nog
steeds niet de premie van 10 pond
gekregen hebben, die hun contrac
tueel beloofd was door de firma.
Er was gezegd, dat dit extra loon
betaald zou worden met terugwer
kende kracht tot afgelopen novem
ber. Volgens Leylands directie is
aan die overeenkomst een produc-
tiviteitsvoorwaarde verbonden.
Zonder verhoogde productie hoef
de er geen extra geld op tafel ko-
In 1977, dat Leylands slechtste
jaar was sinds 1972, bedroeg de
productie gemiddeld 5,77 auto's
per arbeider. Afgelopen november,
de eerste maand van het
loonakkoord, zakte de productie
tot gemiddeld 3,8 wagens per jaar.
December kende een lichte verbe
tering, namelijk 5,2 auto's. Januari
begon met 5,7 en daalde tot 5,1
wegens de staking van de Britse
vrachtwagenchauffeurs.
Het voor de eerste zes maanden
van de nieuwe loonovereenkomst
beoogde doel was 6,16 auto's per
arbeider, eerst stijgend tot 6,34 en
daarna tot 6,52, dus bijna zeven
wagens per man. De arbeiders
zullen veel harder moeten werken
vooraleer ze de premie kunnen
krijgen.
Een nationale staking zal het punt
waarop de Britse staat de zware
last van Leyland niet langer meer
kan dragen nog sneller dichterbij
brengen.
Lichtpuntje in het stakingsfront
'as gisteren het afgelasten van
een voorgenomen staking van 2000
portiers, koks en schoonmakers,
waardoor zeventien ziekenhuizen
in Londen hun poorten voor onbe
paalde tijd hadden moeten sluiten.
In Liverpool en Manchester gin
gen de doodgravers en het perso
neel van de crematoria weer aan
het werk. Er zijn 400 doden te be
graven of te cremeren. Overigens
ziet de toestand er nog somber
uit.
3
it'
Sarah Moore
(evlucht en
yeer gepakt
LDERSON (UPI) Na een
>rte, aanvankelijk geslaagde
uchtpoging zijn Sarah Jane
pore, tot levenslang veroor-
|eld wegens een aanslag op
(d-president Gerald Ford, en
p medegedetineerde uit de
ouwengevangenis in Alder-
n, West-Virginia, vanmorgen
ïer aangehouden. Waar-
pijnlijk waren ze over een
■k geklommen van de recre-
(eruimte van de minimaal
veiligde gevangenis. Zij
irden ontdekt, lopend in de
tke laag sneeuw die in ge-
>d ligt, en konden zonder
jge verzet worden aange-
iNGKOK (AFP) - In plan-
«s bij Chup, in het oosten
1 de Cambodjaanse provin-
Kompong Cham, zijn tien-
Izenden in staat van ont-
iding verkerende lijken ge
lden, zo heeft het Cambod-
nse persbureau „SKP" ge
ld.
il inwoners in dat gebied
ren van Vietnamese af-
hst, en werken al genera-
lang op de plantages, al-
het persbureau,
jgens overlevenden hadden
soldaten van de Rode
opdracht gekregen
inwoners van het gebied
tot de militaire zone 23
port, te doden. Vanuit dat
ied heeft Heng Samrin in
een poging gedaan de
ïring van Pol Pot omver
rpen.
"HINGTON (Rtr) De
minister van
andse zaken Cyrus
heeft gisteren voor het
van Afgevaardigden
daard dat de volgende
in het vredesoverleg in
Midden-Oosten een bij-
-mst op ministerieel ni-
zal zijn. Vance zei er
bij of zo'n bijeenkomst
rmeel geregeld is, en zo
wanneer die dan zou
ts vinden.
nerikaanse minister zei
Je ontwikkelingen in Iran
noodzakelijk maken dat
te, Israël en de Verenig-
taten met nog meer inzet
het vredesinitiatief gaan
?n. Vance zei ook dat de
afgezant Alfred
rton „geen tastbaar resul-
had geboekt bij zijn re-
reis door het Midden-
n. Hij verklaarde dat de
:gde Staten nu wel een
"ijk beeld hebben van de
van zaken in het ge-
lie
bijna 60
>den door
rusziekte in
ELS
ELS (DPA) De raadse-
lige virusziekte heeft in
sis tot maandag- 59 kin-
svens geeist. In Zuid-Ita-
toeit de vrees voor ver-
ling van de ziekte. Voor
eerst overleden zuigelin-
buiten de provincie Na
net gelijke symptomen,
lag zijn in het gebied van
brie en in Lacunië kinde-
storven. In Tarento in
is een verdacht overlij-
geval geregistreerd en
t bij enkele anderen de
e vermoed. Het virus tast
demhalingswegen aan en
in korte tijd tot coma.
s nog geen bestrijding-
del gevonden.
Mehdi Bazargan, die door de Iraanse geeste
lijke leider Khomeini is aangewezen het roer
te bemannen van een „voorlopige regering",
stond al eens eerder in het licht van de poli
tieke schijnwerpers. Vijfentwintig jaar gele
den leidde hij de nationale Iraanse oliemaat
schappij, nadat de olie-industrie door premier
Mohammed Mossadeq was genaast. Bazargan
bleef Mossadeq trouw, ook toen deze bij een
met hulp van de Amerikaanse geheime dienst
CIA georganiseerde militaire staatsgreep was
verjaagd. Deze betrouwbaarheid heeft hem
voor Khomeini kennelijk tot de best geschik
te figuur voor het ambt van regeringsleider
gemaakt.
Een van de eerste opdrachten die de ayatolla
aan Bazargan gaf, was zich naar de olievel
den en de raffinaderijen te begeven om de
stakende arbeiders ertoe te bewegen het werk
zodanig te hervatten dat de binnenlandse be
hoeften gedekt worden. Hij geldt als een van
de beste vertrouwelingen van de geestelijke
leider onder de politici die permanent in Iran
zijn gebleven. Premier Sjapoer Baktiar kent
Bazargan uit de tijd van gemeenschappelijke
oppositie. Hij wordt beschouwd als een ver
zoeningsgezinde figuur. Hij sloot zich welis
waar aan bij het kamp van hen die het aftre
den Baktiar eisen, maar sprak daarbij over
hem als een „achtenswaardig en verstandig"
man.
Tot Baktiar begin dit jaar besloot zich door
de Sjah tot minister-president te laten benoe
men, streden hij en Bazargan in de politieke
arena zij aan zij. Baktiar was plaatsvervan
gend voorzitter van het Nationale Front, Ba
zargan leider van de bevriende Iraanse Vrij
heidsbeweging en voorzitter van het in novem
ber 1977 gestichte „Iraanse genootschap voor
de bescherming van de rechten van de mens
en de vrijheid".
Medi Barzagan, de premier van Khomeini's tegen
regering.
Zoals de meeste Iraanse toppolitici is Bazar
gan geen jonge borst. Hij werd in 1905 gebo
ren. Evenals Sjapoer Baktiar studeerde hij in
Frankrijk. Naast Frans spreekt hij ook goed
Engels. Zijn vakterrein is thermo-dynamica.
Voor hij zich in de politiek begaf was Bazar
gan hoogleraar aan de universiteit van Tehe
ran.
Hij geldt als een gelovig moslem en publiceer
de verscheidene boeken over de verhouding
tussen de Islam en de moderne beschaving. In
1962 werd hij vanwege politieke activiteit ver
scheidene jaren gevangen gezet. In de laatste
jaren werkte hij als directeur van een particu
lierbouwbedrijf.
Bazargan, die de Sji'itische moslemgodsdienst
aanhangt, zal, zeggen zijn medewerkers, zeker
geen mohammedaanse dictatuur willen vesti
gen.
De blanke Rhodesische boer, Johannes Maartens, die door troepen
van de Rhodesische verzetsstrijder Mugabe gevangen is gehouden,
is veilig teruggekeerd bij zijn gezin. Hij wordt hier hartelijk verwel
komd door zijn beide dochters. Maartens liet zich zeer gunstig uit
over het moreel van Mugabe's troepen.
'SALISBURY (Reuter) Twee vrijgelaten blanken hebben gis
teren op een persconferentie die georganiseerd was door de
Rhodesische regering verklaard dat de zwarte nationalisten
leider Robert Mugabe een humaan en fatsoenlijk man is. Zij
zeiden verder dat de troepen van Mugabe goed gediscipli
neerd zijn.
Leden van het ministerie van buitenlandse zaken leken in
verlegenheid gebracht toen de twee mannen, James Black en
Johannes Maartens, zich gunstig uitlieten over de behandeling
die ze gekregen hadden als gevangenen van Mugabe's troepen
van het Zimbabwe Afrikaanse Bevrijdingsleger (Zanla). James
Black vertelde dat de militaire chef van Zanla Josiah Tongo-
gara, een „aardige knaap" was die erg gemotiveerd leek.
Gisteren is de afschaffing van de rassendiscriminatie voor de
schoolkinderen in Rhodesie werkelijkheid geworden. Bij het
begin van het nieuwe schooljaar konden voor de eerste maal
zwarte kinderen scholen bezoeken waar voorheen alleen blan
ke kinderen werden toegelaten.
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN De Senaat van Berlijn houdt zich vandaag be
zig met een ergerlijk geval van antisemitisme dat zich
al twee maanden geleden aan een school voor voortgezet
onderwijs in deze stad heeft voorgedaan en dat nu pas
bekend is geworden.
Vier circa 15-jarige scholieren hadden in een actie tegen
een Joodse leraar het schoolbord volgeklad met haken
kruizen en jodensterren en in het midden daarvan de
tekst geschreven: „Er is niets mooiers op aarde dan wan
neer joden vergast worden. Vergas X (de naam van de
leraar), dat jodenzwijn".
In plaats van het viertal onmiddellijk van school te stu
ren, aarzelden de desbetreffende schoolinstanties twee
maanden lang en volstonden er uiteindelijk mee, de jon
gens in een parallelklas over te plaatsen. De leraar, een
Amerikaanse gastdocent, die zich in de steek gelaten
voelde, heeft twee dagen daarna op eigen verzoek de
school verlaten en is nu op een andere werkzaam. Burge
meester Stobbe van West-Berlijn sprak, toen hij deze
week van het voorval op de hoogte werd gebracht, van
een schandaal. Het openbaar ministerie stelt eveneens
een onderzoek in.
De school, die ondanks deze op zijn zachtst gezegd wei
nig doortastende houding geenszins als rechts-extreem be
kend staat, heeft inmiddels een aantal pedagogische
maatregelen genomen om de leerlingen beter over de
nazi-tijd voor te lichten. Zo bezoekt deze week een eerste
groep scholieren een voormalig concentratiekamp. De le
raren hebben voorts, ondersteund door collega's van an
dere Berlijnse scholen, een petitie aan het parlement ge
stuurd waarin zij vragen iets te doen aan de steeds gro
tere stroom neo-nazistische literatuur die onder jongeren
wordt verspreid.
PARIJS (AFP) Dë voornaamste econo
mische adviseur van Khomeini, Abdoel
Bani Sadr, verklaard dat hij er voorstan
der van is eenvoudigweg de buitenlandse
schulden te schrappen, ook de schulden
aan de communistische landen. Verder wil
hij dat de Iraanse olie-industrie en de
banken volledig moeten worden genatio
naliseerd.
Een flink aantal westerse ondernemingen
bovendien ernstige stroppen
lijden als gevolg van de revolutionaire si
tuatie in Iran. Het annuleren van contrac
ten, momenteel door geldgebrek en stakin
gen, maar in de toekomst wellicht door
door een totaal andere politieke constella
tie, vormt voor een aantal bedrijven een
ernstige bedreiging van hun werkgelegen
heid.
Chrysler-Groot Brittannië heeft de vakbon
den al op de hoogte gesteld van het ko
mende ontslag van vijftienhonderd werkne
mers als gevolg van het niet doorgaan van
bestellingen uit Iran.
De situatie is ook zorgwekkend voor tal
van Europese qndernemingen van kleiner
formaat door het wegvallen van hun
Iraanse afzetgebied. Maar het zijn zonder
twijfel de bedrijven welke met Iran con
tracten hadden voor de levering van wa
pens of het bouwen van kerncentrales die
nog het meest de toestand met zorg tege
moet zien. Over de voortzetting van het
kernenergieprogramma dat voorziet in een
capaciteit van van 23.000 megawatt in
twintig jaar, bestaat grote onzekerheid.
Premier Bakhtiar heeft reeds laten weten
dat zijn regering van plan is de contracten
te annuleren voor de reeds begonnen bouw
van twee kerncentrales van 900 megawatt,
waarvan de kosten tien miljard franse
Franc bedragen ongeveer vijf miljard
gulden).
Welke verliezen Nederlandse bedrijven zul
len is nog niet met zekerheid te zeggen.
Wel staat een belangrijke order van het
Rijn-Schelde Verolme op de tocht.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Chine
se vice-premier Deng Xiao
ping heeft na een week van
grappen, glimlachen en wui
ven de Verenigde Staten ver
laten. Na een kort en rustig
bezoek aan Japan zal hij
naar de Chinese hoofdstad
Peking terugkeren. De ba
lans van zijn bezoek aan de
Verenigde Staten lijkt posi
tiever dan zelfs de meest
fervente voorstanders van
herstel van de betrekkingen
tussen Peking en Washington
zullen hebben verwacht. De
bekepde columniste Mary
McGrory schreef: „Amerika
is verliefd geworen op een
communistische dictator en
dat met de volledige steun
van de regering". Een zicht
baar vermoeide en verkou
den Deng sloot gisteren zijn
bezoek af met het uitspreken
van de hoop dat de beide
landen „van generatie tot ge
neratie in vriendschap zullen
leven".
Het bezoek van Deng kan
een opmerkelijk nieuwe rela
tie hebben bewerkstelligd
tussen beide hoofdsteden, en
het kan de Sovjet-Unie in
een enigszins geïsoleerde po
sitie hebben gebracht. Het
bezoek zou ertoe kunnen lei
den dat er een verschuiving
in de wereld optreedt ten
gunste van de Verenigde Sta
ten en ten koste van de Sov
jet-Unie, al zal niemand kun
nen zeggen of dit ook zal ge
beuren. De weg naar betere
betrekkingen tussen China en
de Verenigde Staten zit im
mers nog vol valkuilen, al zei
de Amerikaanse ambassa
deur in Peking, Leonard
Woodstock, trots te zijn „dat
wij een rol mogen spelen in
de nieuwe lange mars naar
de bestemming van China".
Deng wilde niet vertrekken
zonder eerst nog naar een
thema te verwijzen dat hij
tijdens zijn bezoek zo vaak
had aangesneden. „Het Chi
nese volk zal zijn aandeel
vervullen in het verzet tegen
Het afscheid van Deng en zijn vrouw Cho-Lin vanaf het vliegveld van Seattle. Eenmaal in de lucht
zou Deng president Carter in een boodschap bedanken voor het negendaagse bezoek dat „een vol
ledig succes" was geworden, en hem en zij vrouw voor een bezoek aan China in de naatse toe
komst uitnodigen. j
het mondiale en regionale he-
gemonisme", waarmee hij het
Russische expansionisme be
doelde. Die uitspraken van
Deng hebben zorg achtergela
ten. „Deng maakt soms meer
de indruk van een conserva
tieve republikein op verkie
zingspad dan van een com
munistische leider", zei een
Amerikaans Congreslid. Deng
mag hiermee veel conserva
tieven voor zich hebben ge
wonnen, bij de voorstanders
van een nieuw SALT-ak-
koord met de Sovjet-Unie is
de vrees toegenomen dat de
aanvaarding van het verdrag
in het Congres tot grote poli
tieke problemen zal leiden.
Ambassadeur Woodcock pro
beerde na het vertrek van
Deng de scherpe kantjes weg
te slijpen: „Onze verhouding
tot China staat los van onze
betrekkingen met elk ander
land. Ik zie bijvoorbeeld niet
in waarom een normalisering
tussen China en de Verenig
de Staten op enigerlei wijze
de afronding van een SALT-
overeenkomst in de weg zou
staan". Hij verwees daarbij
naar de afronding van het
vorige SALT-akkoord, in de
zelfde tijd als het communi-i
qué van Sjanghai, het afslui
tend communiqué na Nixons
bezoek aan China in 1972.
Washington heeft ook laten
weten geen militair materieel
aan China te zullen verko
pen, maar Russische 'diplo
maten blijven achterdochtig,
omdat Washington zich niet
zal verzetten als westerse
bondgenoten wel militaire
uitrusting aan China zullen
leveren. Engeland heeft zich
daartoe al bereid verklaard.
Ook zijn de Russen bezorgd
omdat Carters adviseur Zbig-
niew Brzezinski tijdens zijn
bezoek van vorig jaar aan
Peking een nieuw beleid
heeft opgezet van nauwe con
sultaties met de Chinese lei
ders over strategisch en we-
reldbeleid. Brzezinski gaf een
medewerker toestemming
Chinese functionarissen in te
lichten over een geheim
Amerikaans overzicht van de
strategische situatie en de
Amerikaanse militaire kracht.
De ommekeer in het Ameri
kaanse beleid is tot stand ge
komen zonder belangrijke ne
gatieve reacties van het Ame
rikaanse Congres of van het
Amerikaanse publiek dat
zich verzette tegen het ver
breken van de banden met
Taiwan. Toch heeft Deng de
onrust ten aanzien van Tai
wan niet geheel kunnen weg
werken.
Een ander terrein waar moei
lijkheden kunnen ontstaan is
het gebied van de mensen
rechten, een zaak waaraan
China volgens velen te wei
nig aandacht besteedt. China
kan voor de Amerikaanse
handel de status van voor-
keursland verwerven, als het
tenminste tegemoet wil ko
men aan de Amerikaanse ei
sen betreffende de mensen
rechten. Deng zou senator
Jackson beloften in die rich
ting gedaan hebben.
Van zijn kant heeft Deng de
uitbreiding van de handel
hard nodig. Niemand in het
Westen is er helemaal zeker
van hoe solide de positie van
Deng in Peking is. Hij lijkt
eenzijdig beslissingen geno
men te hebben om de garan
tie te krijgen dat zijn „vier
moderniseringen" zullen sla
gen en China economisch in
de lift zal komen via hulp
contracten op lange termijn
met het buitenland. Maar de
74-jarige Deng kan nog altijd
voor een derde maal uit de
gratie vallen, om te worden
veroordeeld als „een Ameri
kaanse cowboy" of „een on
verbeterlijke aartskapitalist".
De Verenigde Staten rekenen
er voorlopig op de handel
met China al snel fors te
kunnen uitbreiden. Er zal dit
jaar zeker 1,2 miljard dollar
meer naar China worden uit
gevoerd dan vorig jaar. Deng
kwam dan ook heel nadrukke
lijk „winkelen". Het bood
schappenlijstje dat hij na
zijn bezoeken aan Atlanta,
Houston en Seattle heeft op
gesteld, zal mogelijk nog
meer Amerikanen over hun
„communistische drempel
vrees" kunnen heenhelpen.
De Italiaanse gevangenbewaarster Rafaella Napolitano in het zieken
huis in Turijn, nadat zij door een overvalcommando van vrouwen
onder vuur was genomen en licht gewond was geraakt
TURIJN (Reuter) Een uit vrouwen bestaande commando
troep van de guerrillagroepering Frontlinie heeft maandag de
34-jarige Raffaello Napolitano, bewaakster in de vrouwenaf
deling van de nieuwe gevangenis in Turijn, beschoten toen
zij haar woning verliet om naar haar werk te gaan.
Zij rende verschrikt weg, zigzaggend door de straat, terwijl
vijf kogels langs haar floten. Zij werd geveld door de zesde,
die haar dijbeen trof. Zij ligt nu in het ziekenhuis en haar
toestand is niet ernstig.
Het blad Gazzetta Del Popoio kreeg later een onbekende aan
de telefoon die zei dat: „een vuurpeloton van vrouwelijke
kameraden de cipiere Raffaella Napolitano heeft neergescho
ten, die zich vooral heeft onderscheiden door haar ijver in
haar vuile werk als spionne en bewaakster."
ROME (AFP)
Paus Johannes
Paul us II zal van
11 tot 13 mei een
bezoek aan Polen
brengen. Dit is
gisteren in Poolse
kringen in het Va-
ticaan vernomen.
De paus bezoekt
Polen in mei om
dat dan het negen
de eeuwfeest
wordt gevierd van
de marteldood van
de H. Stanislas,
patroon van Po
len.
Paus op 11 mei
naar Polen
In een brief aan
de president van
de Raad van State
in Polen, Henryk
Jablonski, heeft
het Pools Comité
voor de verdedi
ging van de men
senrechten ge
vraagd dat de
paus zonder enige
belemmering Polen
kan bezoeken en
in zijn vaderland
kan gaan of staan
waar hij wil.
Voorts wil het co
mité dat de pers
ongecensureerde
informatie zal ge
ven over het be
zoek van de paus.
