dag
m
Versoepeling
„Radicalenbesluit" kan democratisch klimaat in
Bondsrepubliek verbeteren w
Overgrote
meerderheid
niet eens met
bisschop
trijsen
3
Ie laatste!
ANMÜMNGS-i
NADERT!!!
Britten gaan verwerking van
huiden strenger controleren
BUITENLAND LEIDSE COURANT DINSDAG 30 JANUAR11979 PAGIN|}|M
Het Westduitse kabinet
ging vorige week ak
koord met een aanzien
lijk mildere toepassing
van het inmiddels be
rucht geworden Radica-
lenbesluit: de uitsluiting
van mensen uit over
heidsdienst die politiek
niet brandschoon wor
den geacht. Onze corres
pondent in Bonn, Ami
van Vree, gaat nader in
op de nadelige gevolgen
van het Radicalenbesluit
voor de werking van de
Dui tse democra tie.
BONN - Jarenlang is buiten West-Duits-
land het beeld van de Bondsrepubliek
vooral door twee zaken negatief beïn
vloed. In de eerste plaats door werkelijke
of vermeende signalen die zouden wijzen
op een herleving van Nazisme of fascis
me; in de tweede plaats door de fanatieke
toepassing van het uit 1972 daterende
zogenaamde „Radicalendecreet" en de
daaruit voortvloeiende „Beroepsverbo
den". Wat deze laatste zaken betreft zijn
er aanwijzingen dat de bestaande wanver
houdingen in de komende tijd enigszins
zullen worden rechtgetrokken. De kritiek
op de „snuffelstaat" die tot voor kort
alleen uit linkse hoek te horen was en
die door de gevestigde partijen als nestbe
vuiling werd afgedaan, is in brede krin
gen van SPD en FDP luid geworden.
Directe aanleiding hiertoe was de uitla
ting van burgemeester Klose van Ham
burg (SPD) die in het najaar aankondigde
dat sollicitanten naar een overheidsfunc
tie in zijn stadsstaat voortaan in principe
niet meer door de Duitse BVD op hun
trouw aan de grondwet zullen worden
gecontroleerd en dat het lidmaatschap
van extreme partijen op zichzelf geen
belemmering hoeft te vormen en een
overheidsfunctie te bekleden.
Toegegeven moet worden dat Klose niet
de eerste vooraanstaande politicus is die
twijfels uitte aan de waarde van de tot
in het extreme doorgevoerde veiligheids
controles. Al in het begin van vorig jaar
had de SPD een werkgroep onder leiding
van vice-voorzitter Koschnick opdracht
gegeven om na te gaan in hoeverre de
ongezonde uitwassen van het radicalenbe
sluit konden worden te niet gegaan. Het
rapport dat de commissie eind oktober
indiende heeft als basis gefungeerd voor
de nieuwe richtlijnen die nu zullen worden
gehanteerd. Ze komen dicht in de buurt
van Kloses standpunt
In het tumult dat zijn woorden veroorzaak
te is enigszins verloren gegaan wat Klose
werkelijk heeft gezegd. De burgemeester
van Hamburg, die zeker niet tot de linker
vleugel van zijn partij mag worden gere
kend, was door talloze nare ervaringen
na rijp beraad tot de conclusie gekomen
„dat hem 20 communisten in overheids
dienst liever zijn dan 200.000 jongeren die
door een perfecte controlepraktijk van de
staat in onzekerheid worden gebracht".
Gen enkele sympathie-betuiging dus voor
extremisten, maar een volstrekt legitiem
afwegen van democratische belangen. De
suggestie van zijn tegenstanders dat Klose
de poorten van het onderwijs wijd open
had gezet voor communisten (waarmee
trouwens indirect wordt toegegeven dat
het radicalenbesluit in de praktijk alleen
op links- en niet op rechts extremisten
wordt toegepastis dan ook onjuist. De
vraag moet niet luiden: „mag een commu
nist leraar zijn maar: „Tot welke prijs
moeten wij communisten uit het ónderwijs
weren
Die prijs - veel weldenkende Duitsers
onder wie Willy Brandt zelf zien dat nu
wel in - is enorm hoog geweest. Gevallen
van in ongenade geraakte postbodes of
treinmachinisten zijn maar al te zeer
bekend. Miljoenen jongeren die naar een
overheidsfunctie (waartoe ook het onder
wijs behoort) solliciteerden of op een vaste
aanstelling wachtten, raakten verstrikt in
de molens van de bureaucratische veilig
heidsdiensten. Willekeur was troef, nor
men om een anti-demokratische houding
aan te tonen ontbraken vrijwel geheel en
verschilden van deelstaat tot deelstaat.
Jeugdzonden werden opgegraven, het
deelnemen aan een anti-atoomdemonstra
tie kon voldoende zijn om van een over
heidsfunctie te worden uitgesloten en in
enkele gevallen zagen jongeren zelfs een
baan aan hun neus voorbijgaan omdat
ze lid waren van een comité tegen beroeps
verboden (waarmee de vicieuze cirkel was
gesloten). Nog pas enkele dagen geleden
kwamen in Berlijn meer dan 10.000 men
sen bijeen om te protesteren dat een leraar
na tien jaar zijn beroep voorbeeldig en
zonder enige kritiek van ouders of colle
ga's te hebben uitgeoefend, werd ontsla
gen omdat hij lid bleek te zijn van 'n
volstrekt ongevaarlijke communistische
splinterbeweging. Het is maar één van de
talloze voorbeelden.
Spotprent
een grote, gevaarlijk uitziende hond staan
die gromt en zijn tanden laat zien. Tegen
een jeugdige begeleider mompelt Brandt
verontschuldigend: „Het was eerst toch
echt maar zo'n klein schoothondje". De
oorspronkelijke bedoeling van het Radica
lendecreet was inderdaad slechts in de
verschillende deelstaten een uniforme uit
leg van de ambtenarenwet te bewerkstelli
gen. Maar onder de indruk van de studen
tenbeweging van het einde der jaren zestig
die een „mars door de instituten" wilden
maken om de revolutie af te dwingen,
besloot men in principe om die msnsen
uit overheidsdienst te weren die lid waren
van een partij of groepering die „de
grondwet vijandig gezind" (Verfassungs-
feindlich) was. Daarmee begon de ellende,
want dit was een begrip dat in de Duitse
wetgeving niet voorkomt. Deze kent
slechts het begrip „anti-grondwettelijk"
(Verfassungswidrich) op grond waarvan
een partij kan worden verboden. Maar
in de jaren vijftig is geen enkele extremis
tische beweging van links noch van rechts,
als zodanig veroordeeld door het constitu
tionele hof in Karlsruhe. Ditzelfde hof
maakte in 1957 de verwarring echter alleen
maar groter toen het weliswaar het Radi
calendecreet milder interpreteerde dan de
ontwerpers ervan, maar tegelijkertijd op
merkte dat een ambtenaar de waarborg
moet bieden te allentijde voor de vrije
democratische rechtsorde in te staan".
een dergelijke garantie kan verlangen,
heeft men name de recente geschiedenis
van Duitsland bewezen dat het een illusie
is om ambtenaren als bolwerk van de
democratie te beschouwen. Bij de hierbo
ven genoemde protestbijeenkomst merkte
de voormalige burgemeester van Berlijn
pastor Albertz in dit verband op: „Ik ben
na 1948 als minister door de wet gedwon
gen om praktisch iedere voormalige natio-
naal-socialist, als hij tenminste geen mis
daden had begaan, weer in overheids
dienst aan te stellen. We hebben deze
mensen niet gevraagd en ook niet mogen
vragen hoe zij tegenover de Nazi's stonden.
We hebben hun de eed op de grondwet
afgenomen en hun vertrouwd". Een derge
lijk vertrouwen mist Albertz in de huidige
aanstellingspraktijk van ambtenaren.
„Men verbiedt, om welke reden dan ook,
nog altijd geen politieke partijen of groe
peringen. Maar men vindt het nieuwe
begrip „de grondwet vijandig gezind", en
men legt zwarte lijsten aan, men snuffelt
overal om iets aan de weet te komen, men
fotografeert, men stopt ten dele absurde
gegevens in de computers. En men let niet
op wat eeri ambtenaar doet of niet doet,
maar men beslist op basis van formele
lidmaatschappen. De grensgebieden wor
den steeds minder doorzichtig. Er ontstaat
angst en hysterie - en met dit alles wil
men jonge mensen voor deze staat win
nen".
Mentaliteitscontroles
Albertz, oproep tot wat minder krampa
tigheid en wat meer gelatenheid tegeno
de te verwachten trouw aan de grondt,
van sollicitanten naar overheidsfunc
wordt versterkt door het effect van r'
huidige massale mentalisteitscontr
Van de miljoenen keren dat de 1
iemands verleden uitpluist en deze
soon aan een pijnlijke gewetensonden«e]
ging blootstelt, blijkt dat slechts in i
uiterst klein aantal gevallen de betrefl1
de sollicitant op grond van zijn polifi
overtuigingen inderdaad wordt afge
zen. Dit hoeft niemand te verbazen
weet hoe gering in de Bondsrepubliek ch
tegenstelling tot vele andere Westeuropu-.
landen, de belangstelling is voor politii
partijen die zich ook maar enigszins"
ver van het veilige politieke midden
wijderen.
Het initiatief van Klose en een groot aai
van zijn sociaal-demokratische partijge J
ten, die in eerste instantie en zon 1
onderzoek willen uitgaan van de j_
intenties van de sollicitant en die
willen optreden wanneer feiten erop v
zen dat dat wantrouwen gerechtvaard
is, komt hopelijk nog net op tijd om J
de Duitse jeugd de groeiende afkeer tej
de alomaanwezige staatsbureaucratie
veel meer dan extremisten kunnen do
het voortbestaan van de democratie
dreigt, een halt toe te roepen. En
buiten de landsgrenzen kan dit slechts
meer begrip voor het democratisch gehi
van de nieuwe Duitse republiek leid i
wel van oordeel, dat er ook
toezicht nodig is op de handel
in verwerkte produkten. In
maart zullen de nieuwe Britse
maatregelen ingediend wor
den bij de Conventie van
Washington over internationa
le handel in bedreigde wilde
dieren, die dan vergadert in
Costa Rica.
De Britten zullen ook belang
rijke voorstellen doen om de
toenemende handel in kleine
walvisachtigen drastisch te
beperken. Volgens Londen
moeten bruinvissen en dolfij
nen bechermd worden tegen
commerciële vangst. Sommige
soorten zijn al zo zeldzaam,
dat men van Britse zijde zelfs
aandringt op strenge beper
king van hun vangst voor we
tenschappelijke doeleinden.
Baarmoederhals-
kankeronderzoek
Het onderzoekteam naar
baarmoederhalskanker is ver
huisd van G.G. en G D. De
bouw naar het Gezondheids
centrum Zuid-West, Bevrij
dingsplein 60. De opgeroepe-
nen kunnen er terecht van
8.30 tot 12.00 uur. Voor verde
re informatie kan men bellen
telefoon 120645.
Houweel vernielt
automaat
DEN HAAG De Haagse
politie heeft gisteravond in de
Jacob Catsstraat vier jongens
aangehouden, die ervan wor
den verdacht een automaat
met een houweel te hebben
vernield. Een zestienjarige
jongen bekende voor de ver
nieling verantwoordelijk te
zijn.
UITENQUETE BLIJKT:
/nr
AMSTERDAM Twaalf procent van het Nederlandse volk
het eens met het standpunt van bisschop Gijsen van Roe*
mond dat katholieke politici buiten hun kerk zouden kunni
worden geplaatst, indien zij meewerken aan een verruimd
abortuswet. 87 procent is het daarmee niet eens.
Dat blijkt uit een enquête van het weekblad De Tijd. Bij i
katholieken bleek tien procent het met de bisschop eens, 1
de hervormden 19 procent, bij de gereformeerden tien procei
en bij de buitenkerkelijken elf procent.
Van de ondervraagden blijkt 15 procent de voorkeur te gevi
aan de stroming Gijsen/Simonis. 79 procent heeft liever i
stroming van de andere bisschoppen.
Zeven procent van de ondervraagden heeft veel sympathy
voor bisschop Gijsen, 23 procent enige sympathie, en 68 pi
cent voelt geen sympathie. Voor de nieuwe paus heeft
procent veel sympathie, 39 procent enige, en zestien proce
geen.
Bisschop Simonis- blijkt iets meer sympathie te genieten d
bisschop Gijsen, maar minder dan de andere Nederlandse b
schoppen. In zijn opvatting dat homosexuelen die naar hl
aard leven buiten de kerk moet worden geplaatst, krijgt bi
schop Gijsen bijval van slechts acht procent van de onde
vraagden. 91 procent is dat met hem oneens.
eken
'lger
'taatn
restl
ZATER-DAG
PE.BRuaR*
af. Benut de laatste kans. Want 3 Suisses heeft een daverende
opruiming bijna achter de rug.
BOVENDIEN KUNNEN WIJ U NOG BIEDEN
op alle super-sterke kousen en sokken
van het kwaliteitsmerk Suizanyl
voor alle smyrna-stramiens bij aan
koop van de bijpassende tapijt-knoop-
garens
op het voortreffelijke warmte-
wekkende gezondheidsondergoed
van het alom bekende merk Fitalon
10% KORTING
HALVE PRIJS
10% KORTING
40CENT KORTING
(per knot)
voor de hoogst modieuze breigarens
van voortreffelijke kwaliteit
dus voor de typen Saloon, Suiza Sport,
Aubretia, Barbara en Charm.
NOG EVEN GRABBELEN IN DE PRIJZENP0T KOM VLUG.
3 SUISSES handwerk-speciaalzaak
hof van spaland 64 SCHIEDAM/KETHEL lijnbaan 110
ROTTERDAM groene hilledijk 265 ROTTERDAM de slinge 453
ROTTERDAM kuijperstraat 56 (liesveld) VLAARDINGEN
K makadocenter 54 ALBLASSERDAM dierenselaan 224
KI DEN HAAG fred. hendriklaan 214 DEN HAAG in de boogaard
A P3 RIJSWIJK wijnhaven 15 DELFT botermarkt 13 LEIDEN
0 julianastraat 80 ALPHEN A/D RIJN kleiweg 18 GOUDA
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN - Handtassen van
krokodilleleer en aktetassen
van kangoeroehuid gaan erg
duur worden in Engeland. De
minister van het Milieu, Ken
Marks ijvert voor strenge re-,
geringscontrole op de in- en
uitvoer van fabrikaten, waar
in lichaamsdelen van wilde
dieren verwerkt zijn. Als het
parlement zijn wetsvoorstel
goedkeurt, zal Engeland on
der andere haast geen ivoor
meer kunnen importeren.
De huid van luipaarden en
andere katachtige roofdieren
mag niet meer op de markt
gebracht worden. Het verbod
zal ook gelden voor bepaalde
lichaamsdelen van beren, ot
ters, exotische apen, zebra's,
neushoorns en reptielen.
Schotse hooglanders, die hun
traditionele „sporran" (de tas
die op hun onderbuik bengelt)
versieren met de kop of de
huid van otters en zeehonden,
zullen er wat anders moeten
opzetten.
Bepaalde juwelen, versierd
met lichaamsdelen van wilde
dieren, die met uitsterving be
dreigd worden, vallen even
eens onder de nieuwe Britse
beperkingen.
In Groot-Brittannië en andere
landen is al een vrij strenge
controle van kracht op de
handel in wilde dieren en hun
huiden. De Britten zijn even-
Snuffel-succes
op de damesafdeling!
Snuffelfans: Het nieuwe
jaar is nog geen maand
oud of dat slimme prijs-
dier heeft alweer toege
slagen. Een prachtige
kollektie dames-truien
en natuurlijk Snuffels
voordelig. Nu bij C&A!
Snuffel In topvorm. Modieuze mouwinzet, ronde Zeer draagbare V-hals
V-hals pullover van hals, vier kleuren en 100% pullover met fijn
100% acryl. Meerdere acryl. 36-42. Maar't leukste motief. 100% acryl,
kleuren. 38-46, is de prijs. 38-46,
