4Vergroting van vrije
EG-markt moet alle en
ordelijk en geleidelijk
Nieuwe folder
f an
produktschap
■yoor consument
R. J. E. C. SPITHOVEN:
W sieJs
Geen reden tot
pessimisme voor
bloementeelt 79
AANVOER SLA GROTER DAN VORIG JAAR
BOLLENVAK: SAMENGAAN OF PLEITE GAAN
ND EN TUINBOUW
LEIDSECOUP'"-
MAANDAG 29 JANUAR11979 PAGINA 11
JA1(
met
regelt
e G<
met
;N HAAG In zijn vorige
ek donderdag uitgesproken
uwj aarsrede ging de voor-
er van het Produktschap
jr Groenten en Fruit on-
meer in op de uitbrei-
ig van de EG. De heer ir.
Spithoven deed dit
en de achtergrond van
stagnerende groei in de
■dingsmiddelentuinbouw.
1978 is zoals bekend de
le veilingomzet ten op-
ite van 1977 iets terugge
en. De waarde van de uit-
r steeg slechts met ander-
iy f procent.
heer Spithoven: „De toe
van Griekenland,
je en Portugal tot de
zal de Nederlandse tuin-
iw niet onberoerd laten,
de onderhandelingen met
ekenland zijn aan het ein-
iuan 1 Q7ft oon
■ni nee
no
van
n<
auto
in kin
sch<
de ri;
toppe
inganf
de g(
?rgad(
nom<
(WI
raai
van 1978 een aantal be-
grijke besluiten gevallen,
arbij meer rekening is ge-
iden met de Griekse tuin-
dan met die in de Ge
enschap. Zeer nadrukke-
is, ook door het produkt-
ap, gesteld dat een lange
irgangsperiode het geëi-
middel is. Enerzijds
zeer geleidelijk de Griek-
procudent aan het hogere
jsniveau te laten wennen
lat een produktie-explosie
voorkomen en ander-
de EG-produkt te
varen tegen schokeffec-
door een te plotselinge
e invoer. Het is echter
ieuw gebleken dat het ge
lijk is de politiek het
jte woord te geven als er
'%nomische belangen op het
staan."
voor de komkom-
ou dat volgens de
iduktschapsvoorzitter ge-
gen kunnen hebben. Ook
feit dat de overgangsperi-
pas over twee jaar be-
kan nauwelijks als een
irdeel gezien worden, om-
de Grieken zich zo goed
inen voorbereiden op de
uwe situatie.
0 rden
adhu4rl...
eer d
mi©-' wm x^... tamjM&mzgrjr..
Tal van exotische groente- en fruitsoorten komen vanuit de hele wereld op de
Nederlandse markt
l0! rteelt
,e ietreding
i eerste besprekingen over
toetreding van Spanje tot
gemeenschap zullen bin
nenkort beginnen. Spanje is
als producent van tuinbouw-
produkten van nog veel gro
tere betekenis dan Grieken
land. En het produktievermo-
gen is enorm groot. Een ge
waarschuwd man telt voor
twee. We zullen vanaf het be
gin de grootst mogelijke in
vloed moeten uitoefenen om
te voorkomen dat straks be
slissingen genomen worden,
die grote schade zouden be
rokkenen aan de tuinbouw in
de EEG."
De heer Spithoven stelde dat
hij niet uit een protectionisti
sche hoeksprak. Zelfs inte
gendeel. „Verruiming van het
internationale handelsverkeer,
vergroting van de vrije EG-
markt vallen toe te juichen,
maar, „zo voegde de pro-
duktschapsvoorzitter daaraan
toe, die" moeten langs een
ordelijke en geleidelijke weg
bereikt worden. Een onver
standig toetredingsbeleid
geeft een verkeerd kompas
aan de producenten in de
toetredingslanden en leidt tot
aantasting van de eigen tuin
bouw. Een aantasting die
ernstige gevolgen zou kunnen
hebben, omdat thans reeds
als we letten op de kosten en
de opbrengsten, op het
scherp van de snede gema
noeuvreerd wordt.
Importwaarde
Onze exportwaarde ligt niet
ver af van de drie miljard
gulden. De importwaarde
overschreed vorig jaar echter
ruim de twee miljard gulden.
De export beperkt zich
hoofdzakelijk tot de EG. De
importen daarentegen komen
vanuit de gehele wereld.
Meer en meer verschijnen er
op de Nederlandse markt tal
van exotische vruchten in
dikwijls uitstekende presenta
tie en kwaliteit. „Wanneer de
invoer plaatsvindt tegen ver
antwoordelijke prijzen en
dat mogen we verlangen
kan de concurrentie zich toe
spitsen op de kwaliteit en de
presentatie. Die concurrentie,
„zo vatte de heer Spithoven
kernachtig samen," moeten
we aandurven of liever ge
zegd, daar kunnen we ons
niet aan onttrekken."
>d
rg
tie)
nd vi
es oi
ste!aar>
Ier va
i uitr
ai»
f roei tikt'
aanrj
Haagsjwi
!St
it Produktschap voor Groenten en Fruit houdt al jaren
>m in den lande voorlichtingsbijeemkomsten. De geïnte-
itjsseerde consumenten, vooral huisvrouwen, krijgen een
Nisselend programma voorgeschoteld waarin op het be-
ig van groenten en fruit gewezen wordt in het dagelijks
inu. In een aantrekkelijke folder kunnen deze consumen-
i nog eens thuis op hun gemak nalezen waar het in
)te trekken op neer komt. De aansporingen (zoals maak
k het kinderfeestje gezond en doe eens iets met nieuwe
Jdukten) spreken voor zich. Op de laatste bladzijde van
t vouwblad wordt de aandacht gevestigd op de andere
gaven uit het schap: de groenten- en fruitkalender en
boekjes „Fruit van eigen bodem", „Groenten gewoo-
inders", „Bijzondere groenten en vruchten" en „Tuin-
liden". Voor meer informatie: Produktschap voor Groen-
i en Fruit, Bezuidenhoutseweg 153, Den Haaq. Telefoon:,
J-814631.
ELD
>0 109,
IN HAAG De eerste
ken van het nieuwe jaar
igen voor de kwekers en
het bijzonder die van
temen veel zorgen hebben
iracht, in het algemeen is
nog geen reden tot pessi-
sme voor de verwachtin-
in 1979. Nieuwe activi-
ten zijn ontwikkeld niet
een om het afzetgebied te
houden maar ook om die
te breiden. Het Bureau
orlichting Bloemen en
uiten heeft dezer dagen
ver® speciale „Bloemenkrant"
2.C gegeven die aan diverse
Jstanties en de bloemenhan-
m I werd toegezonden. Er
5 25.2 wden mededelingen gedaan
4.#er twintig nieuwe radio-
U mmercials, uitgifte van
1207 en reclame
!5 47,2r°r de Nederlandse bloe-
'5 4a7ien en planten.
40,fchalve activiteiten speciaal
"2 *2' °r Valentijnsdag, Moeder-
5jig en dergelijke, zal voor
jl|ï derde keer een NCRV-
11.Ctoem festijn plaats vinden,
larbij in het bijzonder ver-
[end personeel uit ver-
"lende ziekenhuizen zal
[rden ingeschakeld. En dan
er activiteiten in het bui-
land, bijzonder in Ameri-
9n~24-2^ en Engeland.
(26 jar
240;
Er is dus nog alle reden om
met zeker optimisme de afzet
van de Nederlandse bloemen
te bezien. Toch moet worden
geconstateerd, dat over het
afgelopen jaar de opbrengst
van de bloemen gemiddeld
slechts weinig is gestegen en
zeker niet in verhouding tot
de gestegen kosten. De ar-
beidsopbrengst in de bloe-
menkwekerijen wordt voor
het afgelopen jaar geraamd
op 27.400 gulden tegen 27.900
in 1977. De huidige winterse
dagen hebben een achteruit
gang veroorzaakt die ge
raamd wordt op meer dan
twintig miljoen gulden.
Omzetcijfer
Het omzetcijfer van de Ne
derlandse bloemenveilingen
was half januari al gedaald
met 25 procent, bij de CCWS
zelfs met 30 procent en de
Flora in Rijnsburg kwam op
40 procent daling. En dit
naast de toenemende import
van bloemen uit Israël. De
CCWS verkocht in het laatste
kwartaal van het afgelopen
jaar voor een waarde van
ruim een miljoen gulden aan
buitenlandse bloemen waar
bij de trosanjers uit Israël
aan de top stonden met een
aantal van 1.294.595 en op
brengst van 332.0262 het
geen een gemiddelde op
brengst betekende van 26
cent.
Kleinbloemige rozen,
Gypsophila en de Statice wa
ren eveneens van veel bete
kenis.
Het gemiddelde bedrag voor
bloemen in het afgelopen
jaar ligt in het algemeen la
ger dan in 1977, een aantal
was hoger. Verwacht wordt
dat in het Zuid-Hollands
'Glasdistrict in de loop van
dit jaar ongeveer vijftig hec
tare grond van de groente
teelt zal worden overgescha
keld op de bloemen- en plan
tenteelt. Hierbij zouden in
het bijzonder de komkom
mertelers betrokken zijn.
Probleem
In totaal zal volgens opgaven
de bloementeelt in ons land
zich met vier procent uitbrei
den. Welke plaats Israël op
de Nederlandse markt gaat
innemen is nog riiet helemaal
duidelijk. Weliswaar zijn er
bepaalde afspraken gemaakt
met de organisatie maar een
probleem vormen de zoge
naamde vrije exporteurs die
geen rekening houden met de
situatie in de marktomstan
digheden. Zij bieden steeds
meer bloemen in andere lan
den, dus ook in Nederland
aan. Omtrent deze situatie
wordt momenteel overleg ge
pleegd.
Het begint ernaar uit te zien dat de sla-
aanvoer de komende weken groter uit
gaat vallen dan vorig jaar. De eerste
aanzet hiertoe werd gegeven in de derde
week van januari. Er werd toen onge
veer 2300 ton aangevoerd. Dit betekende
zo'n kleine 500 ton meer dan vorig sei
zoen. Ondanks deze aanmerkelijke groei
in de aanvoer wist de prijs zich goed te
handhaven. Vooral de zware sorteringen
werden goed betaald. De vraag van
West-Duitsland is levendig en dat komt
de prijsvorming zonder meer ten goede.
Als de prijzen vergeleken worden met
die van vorig jaar, dan is er echter nau
welijks verschil. Er kan daarom niet zon
der meer gesproken worden van briljan
te resultaten. Dit is onder meer geba
seerd op het feit dat de kosten die dit
seizoen op de teelt drukken wel wat ho
ger zullen uitvallen. Er is in het alge
meen toch aanmerkelijk meer verstookt
dan vorig jaar, ondanks het feit dat het
een gewas is dat betrekkelijk weinig
warmte vraagt. Men heeft er toch voor
moeten zorgen dat het gewas bleef
groeien, alleen vorstvrij houden was niet
voldoende. Voor de komende week wordt
er een verdere groei in de aanvoer ver
wacht, de prijs zal hierdoor wat meer
onder druk komen. Er moet met een ge
ringe prijsdaling rekening gehouden wor
den.
Andijvie-aanvoer kleiner.
Het aanbod van andijvie neemt geleide
lijk verder af. Dit heeft echter niets met
het huidige winterweer te maken. Het is
een normaal verschijnsel, dat zich elk
jaar in deze tijd van het jaar voordoet.
De noteringen klommen de afgelopen
week en kwamen tussen de 3,50 en
4,- per kilo te liggen. De gemiddelde
prijs ligt hierdoor een gulden hoger dan
vorig seizoen. Dit wordt voornamelijk
veroorzaakt door het terugvallen en weg
vallen van de aanvoer van andere groen
tesoorten. Het aanbod zal rond de 50 ton
per week blijven schorrtmelen, de prijs
zal onveranderd hoog blijven.
Spruitenaanvoer minimaal
De aanvoer van spruiten is zeer klein ge
worden, dit komt duidelijk tot uitdruk
king als er een vergelijking wordt ge
maakt met de aanvoer van vorig jaar. In
de derde week van januari in 1978 werd
er 2950 ton aangevoerd, in 1979 was dit
in dezelfde week slechts 140 ton. Het ligt
dus voor de hand dat er om dit kleine
aanbod op de veilingen geknokt wordt
door de handel met als resultaat hoge
prijzen. Een kilo spruiten brengt nog
steeds een prijs op die tussen de 4 en 5
gulden ligt. Hier komt geen verandering
in.
Prei moeilijk oogstbaar
Het aanhoudende winterweer bezorgt de
prei-telers doorlopend moeilijkheden bij
het oogsten van het op het veld staande
gewas. Dit blijkt ook weer duidelijk uit
bij de tien belangrijkste vei
lingen in Nederland. Deze bedroeg in de
derde week van januari nog slechts 105
ton en lag daarmee 600 ton lager dan
vorig jaar. Ook voor dit gewas heeft het
als gevolg dat er hoge prijzen betaald
worden. De gemiddelde prijs schommelt
rond de 3,50 per kilo. Als er geen ver
anderingen in het weertype komen dan
zal de aanvoer beperkt blijven, met als
gevolg aanhoudend hoge prijzen.
Voor witlof beweegt de prijs zich nog
steeds op hetzelfde niveau, te weten
2,50 per kilo. De aanvoer zal ruim blij
ven en er wordt weinig verandering in
de prijsvorming verwacht. Kroten lijken
weinig te profiteren van hoge prijzen die
er door het winterweer ontstaan. De ge
middelde prijs voor een kilo kroten be
draagt slechts 18 cent. Het ziet er niet
naar uit dat de aanvoer verder toeneemt.
Hierdoor stabiliseert de prijs. Het blijft
voor de consument een zeer goedkope
groente in het hele aangeboden sorti
ment. Van waspeen worden er wat klei
nere aanvoeren verwacht, hierdoor kan
de prijs wat oplopen, deze bedroeg nl. 60
cent per kilo. De markt blijft ruim voor
zien van rode en witte kool. Voor rode
kool wordt er 3 dubbeltjes per kilo be
taald. Witte kool bracht een kwartje per
kilo op. Voor gezonde winterse kost kan
men dus nog steeds voor een redelijk be
drag een smakelijke maaltijd opdienen.
UITSTEL VERHOGING GASPRIJS GEWENST
Ook de afgelopen week was voor kwe
kers, handel en vervoerders van bloemen
en planten een week vol zorg en teleur
stelling. Het leek erop alsof het ergste
voorbij was maar het winterse weer
weet van geen ophouden en veroorzaakte
problemen voor alle partijen. Wel mag
worden gesteld dat afgelopen week niet
zo slecht was als voorgetande, maar dat
is dan slechts een gradueel verschil. Het
wilde met de prijzen nog niet vlotten en
ook de handel kon slecht uit de voeten.
Het had allemaal zoveel beter kunnen
zijn! Het is een kwestie van moed en
volhouden ook al valt dat niet mee bij
een snel stijgende gasrekening, die bo
vendien extra prijsverhoging meebrengt.
Vooral met de chrysanten ging het afge
lopen week moeilijk. De CCWS heeft
nog geen grote aanvoer van tulpen en
dat is maar gelukkig ook, want het zat
niet best met de prijs. Overigens laat
van sommige produkten de kwaliteit wel
te wensen over en drukt de kou er een
stempel op. In het algemeen wordt de
aanvoer afgeremd. Van freesia is een
flinke aanvoer met matge prijzen. Het
liep afgelopen week ook wat vreemd met
de handel in importbloemen, want het
vliegverkeer zat eveneens in de moeilijk
heden, zodat de luchtlijn met bloemen
uit Israel werd verbroken. Hetgeen in
elk geval bijdroeg om de markt niet he
lemaal te overladen. Dat betrof dan in
hoofdzaak de statice, trosanjers en der
gelijke. Aan de veiling riet men nog
steeds zorgelijke gezichten; afnemende
opbrengst van aangevoerde produkten en
stijgende verwarmingskosten. Bovendien
was een kwade factor dat de zon zich
vrijwel niet liet zien. Het kan in de win
ter vaker koud rijn maar dan geeft soms
de zon in kassen en warenhuizen een
goed duwtje in de verwarming. Afgelo
pen week bleef ook dat duwtje achterwe
ge, het was vrijwel volmaakt zonloos, be
halve dan afgelopen zaterdag, toen de in
stallaties het was rustiger aan konden
doen. De CCWS had afgelopen week een
aanvoer van 16.792.400 bos of stuks met
Het „broesen" van de Dieffenbachia's
een opbrengst van 6.595.833,36 tegen
een aanvoer van 19.479.074 bos of stuks
en opbrengst van 9.563.254,92 in dezelf
de week van het vorig jaar. Wat gemid
delde prijzen met tussen haakjes die van
het vorig jaar rijn: Amerikaanse anjers
35 (51) trosanjers 21 (38) anthuriums 1,40
(1,65) snijgroen 14 (19) geplozen chrysan
ten jaarrond 1,22 (95) een gunstige uit
zondering dus, jaarrond troschrysanten
44 (74) normaal troschrysanten 1,25 (3,50)
freesia 29 (34) gerbera 68 (84) irissen 25
(32) leliekelken 78 (1,17) lelietakken 86
(1,15) grote cymbidia 66 (78) idem klein
19 (23) grote rozen 69 (77) idem klein 43
(49) sonia 61 (73). Geen optimistische cij
fers dus in vergelijking met het vorig
jaar. Uiteraard is er na nauwelijks drie
weken handel nog weinig te zeggen over
de vooruitrichten van dit jaar. Toch
wordt momenteel in tuinbouwkringen de
vraag gesteld, of het niet noodzakelijk is
onder deze omstandigheden de aange
kondigde verhoging van gasprijzen nog
uit te stellen. In elk geval die met 1
april zouden worden ingevoerd. Het is
gewenst dat eerst een duidelijker inricht
komt in de gang van zaken. Ook is het
van belang dat de kwekers in Israël zich
beperkingen opleggen met betrekking tot
de export van hun produkten waarbij in
Brussel de EEG advies zou kunnen ge
ven. De prijzen voor de Israëlische tro
sanjers liep vorige week vrijdag al terug
tot 30 cent Ook de jaarrond chrysanten
en tulpen maakten slechte prijzen.
Het bloembollenvak zal samenwerking
svormen moeten vinden. Alles bij het
oude willen laten, zal vroeger of later fu
neste gevolgen kunnen hebben. Deze uit
spraak van oud-Rabo-topman dr. A. J.
Verhage kan men vinden in het struk-
tuurrapport dat bijna drie jaar geleden
in de openbaarheid werd gebracht.
Maar is er op dit gebied inderdaad al
het nodige gebeurd? Heeft het bollenvak
al nijver gezocht naar mogelijkheden om
bijv. productengroeperingen op te rich
ten? Is er gespeurd naar methoden om
samen de uit te planten oppervlakten re
delijk in de hand te houden?
Vergeet het maar!
Toch staan die woorden van de heer
Verhage ook vandaag nog als vlammen
de waarschuwingen overeind. Ze worden
ook onderschreven door de huidige voor
zitter van de Kon. Alg. Ver. voor Bloem
bollencultuur, de heer J. P M. de Jonge.
Nog kortgeleden kwam hij voor een
groot gezelschap bloembollenkwekers uit
het Noordelijk zandgebied tot de volgen
de recht-toe-recht-aan-uitspraak: „Het is
voor het bollenvak samengaan of pleite
gaan!"
Uit tweede hand
Er zal trouwens nog veel meer moeten
gebeuren. De kwekers bijv. hebben geen
notie van de mogelijkheden op de markt.
Hun informaties komen altijd uit de
tweede hand. Daar varen ze min of meer
blind op. Men teelt op aanwijzingen van
handelpartners die kansen op grotere
winsten hebben als er een klein over
schot is. Dan immers komen de binnen
landse prijzen onder druk, terwijl de
verkoopprijzen in het buitenland niet ge
wijzigd behoeven te worden. Dat is een
heel gevaarlijke situatie, omdat de kwe
kers dan door de handel in een dubbele
Nelson genomen worden. En daar die
handelspartners elkaar onderling ook
nog uitmoorden, kan bij een kleine on
derconsumptie de gehele prijsvorming in
elkaar tuimelen.
In de organisatie van de bollenkwekers
hebben vandaag ook de exporteurs zit
ting. Ze hebben volgens de statuten zelfs
recht op zetels in het hoofdbestuur ent
op bestuurfunkties bij groepen als de
ver. De Tulp, De Narcis, De Hyacinth,
De Iris, De Lelie, enz. Op deze i
heeft de export dus de nodige vingers in
de kwekerspap. In die situatie zal veran
dering moeten komen. Er dient een zui
vere kwekersorganisatie gesticht te wor
den, waarin de exportbelangen niet meer
meespelen.
In eigen hand houden
Dat zal tevens impliceren dat de kweke
rij ook de afzetbevordering in eigen
hand moet nemen. Thans is het zo gere
geld dat de export voor 50% in de kos
ten van afzetbevordering participeert.
Dat is destijds gebeurd op aandringen
van de kwekers zelf, maar als de heer
De Jongen zijn zin krijgt, gaat dat ver
anderen. De kwekerij zit in een patstel
ling en kan wat de afzetbevordering be
treft geen stap doen zonder dat de ex
port dat goed vindt. Het openbreken van
niewe markten waarop geen gevestigde
exporteurs werken, behoort dan ook tot
de onmogelijkheden. Dat houden de ex
porteurs via hun stemmen tegen. De
kwekerij is geen baas in eigen huis.
Meer geld opbrengen
Dit alles betekent wel dat de kwekerij
straks veel meer geld zal moeten ophoes
ten. Thans brengen kwekerij en export
samen zo'n acht miljoen op tafel voor
afzetbevordering en alles wat daarmee
samenhangt. Dat is een respectabel be
drag, maar men dient niet te vergeten
dat men dit bedrag over zo'n 35 landen
moet uitsmeren. En dan is er per land
een bedrag beschikbaar dat heel wat
minder imponerend is. Wat dit betreft zit
het bloembollenvak in een veel moeilij
ker parket dan bijv. de vaderlandse zui
vel of het Centraal Bureau voor .tuin
bouwveilingen (groenten en fruit) die
hun budget maar over een paar landen
te verdelen hebben.
Verknippen
En als men dan ook nog weet dat de
bollenmensen hun budget nog moeten
verknippen voor tal van bol- en knolge
wassen. dan is het wel duidelijk dat die
acht miljoen jaarlijks als sneeuw voor de
zon verdwijnen. Want de tulpepkweker
wil de vakheffing die hij opbrengt, al
leen besteed zien aan reclame voor tul
pen. En zo stellen ook de hyacinten-, de
irissen-, de lelie- en de bijgoedkwekers
zich op. Zal de bloembollenkweker be
reid zijn alles in eigen hand te nemen,
zodat men baas in eigen huis kan wor
den? De consequentie is dan wel dat
men veel meer geld zal moeten opbren
gen. Met andere woorden: dan zal de
vakheffing omhoog moeten. Er zullen in
diverse landen marketingprogramma's
opgezet moeten worden. Men zal ook
moeten gaan zorgen voor informatie uit
de eerste hand over verloop van de han
del in het buitenland. En zo maar ver
der.
Interventie
De kwekers zullen ook hun aversie moe
ten laten varen tegen bepaalde vormen
van interventie. Door serieuze registratie
moet men de omvang van het areaal
gaan besturen. Als blijkt dat binnen af
zienbare tijd van een bepaalde cultivar
een teveel gaat komen, dan moet er een
mogelijkheid zijn om tevoren een deel
van het plantgoed van dat betreffende
ras uit de markt te nemen. Dus ingrij
pen voor het kwaad-der-overproduktie
plaats vindt. Goede interventieregelingen
kunnen een greep geven op de omvang
van het areaal. Op die manier kunnen
produktie en afzet veel beter op elkaar
worden afgestemd. En zo zijn er nog
veel meer problemen die om een geavan
ceerde aanpak vragen.
Werk aan winkel
Allemaal zaken die door een zuivere
kwekersorganisatie aangezwengeld en
uitgevoerd zullen moeten worden. Aan
die kwekersorganisatie wordt nu door
alle betrokkenen met veel ijver gesleu
teld. Partners rijn o.m. de Kon. Alg. Ver.
voor Bloembollencultuur, de kath. Ver.
van Ondernemers in het Bloembollenbe-
drijf, de drie grote Landbouworganisa
ties, die via hun Bloembollencommissies
een stem in het kapittel hebben, enz. Het -
ziet er momenteel naar uit dat die ene,
sterke kwekersorganisatie er gaat komen.
Over gebrek aan werk zal die vereniging
stellig niet te klagen hebben. Integendeel:
alles lijkt er op dat men straks meteen
met volle snelheid uit de startblokken zal
moeten gaan!
licht 3
