Kranten bezorgen in Leimuiden
is een hechte familiezaak
Dominees, pastoors en bestuursleden
van de Boerenstandsorganisaties
van de Rijn- Bollen- en Veenstreek
Ripper Jonkman houdt duizenden
watervogels in het leven
VERKEERSLICHTEN BIJ
LEIDERDORPSE BRUG
Jan Rap en z'n maat
Jaar celstraf geëist tegen
frauderende Alphense boekhouder
^AD/REGIO
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 24 JANUAR11979 PAGINA 5
/eertig jaar
ijs en
teder
Henende
pert hij in
jpen wak
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
ÜMM
Nauwelijks hadden we gis
termiddag, even na vieren,
één voet op het ijs gezet,
nabij de jachtwerf De Kop-
poel in Rijpwetering, of
honderden eenden en water
hoentjes dreigden massaal
lonze fotograaf in te sluiten.
De goede man, die door
gaans opereert met een sur
plus aan materiaal aan
schouders en op de heup,
kwam niet snel vooruit en
Imaakte duidelijk de indruk
van veel eten bij zich te
hebben. Een misverstand in
omstdie richting kun je dat wa-
lal ntergevogelte in deze barre
dagen helegaar niet kwalijk
nemen. Al gauw droop de
waggelende voorhoede weer
'eurgesteld af, want van
tn fotograaf kun je als
•ngerend dier niet leven,
[oewel... Maar die uitleg
>u ons weer te ver voeren,
larom bepaal ik me ertoe,
it omtrent de Rip het voe-
ren der dieren op mij een
lijzondere indruk heeft ge
naakt
?ken$aar was- b'i de rand van
telijkf*e Koppoel, een enorm wak
vanBat steeds opengehouden
jn moet worden om de hon-
ïnboirei"den opeengehoopte wa-
1/ogels hun vrije element
Comntc kunnen bieden. Enkele
'nstel|dgers draaiden als logge
immenwerpers hun rond-
ter verkenning. Ze wil
de buurt neerstrij
ken. En dat doen ze ook
:e dag. Om hun graantje
kunnen meepikken. Vo-
en de winter. Een pak
kend beeld daarvan wordt
meer dan veertig jaar ge-
kend]?®isseerd door de man, die
engr<r°°r n^et weirüëen genoemd
nen Kordt „de grootste dieren-
e dirt^end van Rijpwetering".
rnadff
nhuis>
Cornells J. Jonkman, de grootste dierenvriend van Rijpwetering
venbeheerder, die met zijn
vrouw het dierenrijk een
bijzonder warm hart toe
draagt. Ook al zijn er Rip
pers die foeteren vanwege
dat grote open wak met
stro rondom op "hun door
gaande schaatsroute".
Cornelis Jonkman, een for
se kerel, getooid met een
ijsmuts en met een enorme
oranje plastic wasteil in bei
de handen, trekt zich al de
cennia lang het lot van de
hongerende vogels aan. Uit
betrouwbare bron vernam
ik: „wat meneer en me
vrouw Jonkman doen voor
de vogels en eenden is on
beschrijfelijk".'Wat doen de
Jonkmans bijvoorbeeld? Ze
halen elke week brood bij
een Haagse bakker. Dat
brood gaat in een Volkswa
gen busje dat dan propvol
op hun erf staat, waar
schijnlijk vol begeerte gade
geslagen door het in tal en
last toenemende watervolk
je. Ik hoorde nog meer. Zo
weert zich ook de Ripse vis
boer Jan Smit, beter be
kend als Jan Zalm, die al
z'n viskoppen en wat maar
eetbaar is bewaart voor
Cornelis Jonkman. De jach-
twerfbaas-vogelbijvoerder
kookt deze specimina zelf
en ontdoet de visresten van
graten. Het resultaat wordt
twee keer per dag rond het
grote wak gedeponeerd en
dan zitten de drommen koe
ten, hoenen en eenden bijna
boven op z'n voeten, terwijl
hele vluchten duiven sierlijk
schijnaanvallen op de werf
ondernemen en de vaste
gastarbeiders de reigers in
dolent rondwieken om uit
eindelijk te kunnen aanzit
ten. „Eerst geef ik ze
brood", bast Cornelis Jonk
man, die zich gestoord voelt
in zijn voedende bezigheid,
„daarna komt het zachte
voer aan de beurt". En hij
graait weer in de teil om
het voedsel uit te kunnen
strooien. Dat doet-ie elke
dag in het slechte seizoen.
Al meer dan veertig jaar
lang, heb ik me laten ver
tellen.
Het zijn allemaal vreemde
„vogels en eenden" die bij
deze Jonkman aan komen
zwemmen en vliegen. Het
grote en mooie wak wordt
door Jonkman opengehou
den. Daartoe bedient hij
zich op gezette tijden van
een buitenboordmotor die
hij laat draaien om te voor
komen dat het wak dicht
vriest. Verder houden de
vele honderden vogels het
wak zelf wel open door erin
rond te zwemmen, 's Nachts
is er zelfs een „waakeend"
die z'n soortgenoten en an
dere gevleugelde buren uit
hun slaap houdt, zodat er
ook in de kleine donkere
uurtjes rusteloos leven in
het wak blijft. Jonkman
vist zelf in z'n wak om vis
te vangen voor z'n reigers,
die nu eenmaal geen draad
geven om brood of zacht-
voer. Dan zijn er nog de
vele katten en honden die
van de Jonkmans afhanke
lijk zijn. Alles bij eklaar
moet deze winterse water-
hotellerie een bom duiten
kosten. Maar mooi dat
Jonkman op deze manier al
duizenden watervogels van
een wisse hongerdood heeft
gered. Voorlopig kan Jonk
man z'n plezier nog wel,
even op aan z'n menagerie,
maar hij heeft de „vogels
en eenden" nog nooit in de
steek galaten.
Vijf Smitjes bijna tien jaar in touw
1 krijgt nu wel elke dag
Uitzonderingen daargelaten)
w krantje in de brieven-
i, maar nauwelijks wordt
;estaan bij de vraag hoe
dagelijkse informatie in
bezit van de lezer komt.
dagbladbedrijf bedient
:h hierbij van het aardig
pzoldigde legertje van
tenbezorgers, doorgaans
igens en meisjes die wel
zakcentje kunnen ge
in. Weer of geen weer.
het geen weer is, vallen
weieens gaten, maar
ir moeten we het nu
iar niet over hebben. Ik
loof zelfs, dat het kran-
ibezorgen een soort roe-
is. Zelf heb ik een
die geen roeping heeft
dit opzicht. Hij bediende
;ns een krantenwijk drie
[eken lang en gaf er daar-
de brui aan. Maar er
in andere en veel beter
jemotiveerde" rekels die
taak met een zeker toe-
ïjding vervullen. Neem bij-
•rbeeld het vijftal Smit
|t Leimuiden: vier jongens
een meisje die sinds ne-
jaar de nieuwsvoorzie-
in LC-verband in hun
nplaats in stand hou-
l Floreat crescat; het
>ge bloeien en groeien,
gezin Smit, huizend aan
weg die in de verte tot
Kudelstaart reikt, is
een solide samenstel-
Vader J. Smit kwam
jaar geleden met zijn
•uw naar Leimuiden en
:rd er „bovenmeester"
de School met den
jbel. Hij was in die dagen
ig een notabele. Vandaag
dag is de heer Smit
'd van de twee maan-
jonge 8-klassige Christ,
igere school „De Schakel"
werkt naar een integra-
met de naastgelegen en
de school verbonden 3-
isige kleuterschool. Wat
meer is: het* echtpaar
it is vrijdag 25 jaar ge
Sjoerd Smit gesnapt midden in zijn wijk: hij wordt
geflankeerd, rond de slee, door (v.l.n.r.)
Martin, Arie en Cootje. Broer Hans kon er niet bij zijn.
trouwd. De slingers hangen
al in de woonkamer en
daar schept de heer Smit,
al is hij een nuchtere en ac
tieve Fries, beslist behagen
Louter toeval: toen het paar
25 jaar terug in Voorscho
ten in het huwelijksbootje
stapte leek het meer op het
instappen in een huwelijks
slee. Het vroor die dag 15
graden en het sneeuwde
volop. Vandaag brengt jong
ste zoon Sjoerd (14) zijn
pak kranten ook rond met
een slee. Dat is in eéri wijk.
De andere wijk van Leimui
den wordt bediend door
Sjoers broer Martin van 17.
Die hechte samenwerking
binnen familieverband is er
al sinds, de oudste zoon,
Arie (die nu 24 jaar is en
op het punt van trouwen)
negen jaar geleden zijn
krantenwijk begon. „Dat
ging eerst op de fiets en ik
ben geëindigd met de auto,
want voor de Bilderdam,
een rit vice versa van 6 km,
heb je redelijk vervoer no
dig. Je bedient dan een
stuk of 17 postabonnees die
's zaterdags hun krant di
rect via ons in de bus krij
gen", aldus Arie, die tot z'n
18e de bezorging een warm
hart toedroeg.
Dan is er Hans van 22 jaar.
Hij draaide drie jaar lang
op voor het rondbrengen
van de Leidse Courant in
zijn deel van Leimuiden.
Toen kwam Cootje, dochter
van 20 nu, de expediërende
Smit-gelederen versterken.
Tot begin van deze winter
hield zij het vol, maar ze
kreeg het in de tweede klas
van de Pedagogische Aka-
demie te druk; daarom
moest zij achter het bezor
gen een punt zetten. En dat
vond ze nog jammer ook,
want Cootje deed het graag,
„want je haalt er een frisse
neus bij ook".
Negen jaar lang is er steeds
een Smit-koppel actief ge
weest met het kranten
rondbrengen. Een gedegen
familiebedrijfje, met altijd
wel een vervanger bij ziekte
of vakanties. Zo is of nu
weer Martin bezig, die de
„zaak" van Arie heeft over
genomen en met z'n zesde
jaar bezig is en daarmee in
feite het grootste aantal
dienstjaren heeft. Toen ik
gisteren bij de Smits aan
de Burgemeester Bakhui-
zenlaan binnenviel was
Sjoerd van 14 net weg met
z'n slee vol kranten. Sjoerd
draait ook al twee jaar
mee. Doet ook het „folder-
werk", huis aan huis. Op de
slee lag z'n „wijk". Zo gaan
elke dag in Leimuiden twee
jonge leden van de Smit-fa
milie het dorp in om een
kleine 150 adressen te be
voorraden. Daar is Martin
drie kwartier mee bezig en
Sjoerd die de „nieuw
bouw" erbij heeft doet er
een dik uur over; en met
de slee is hij zeker ander
half uur onderweg, want je
moet eigenlijk in „fietsuren"
rekenen.
Mevrouw Smit: „toch lopen
we op z'n end. We willen de
tien jaar krantenbezorgen
volmaken, daarna zijn onze
krachten wel uitgeput om
dat dan onze jongens ande
re besognes hebben". Arie
herinnert zich zijn „loop
baan" nog goed: „het is
routine, zoals eten; dat ver
geet je ook niet. Je bent ge
woon om half 5 thuis en
dan ga je je wijk draaien.
Ik heb het altijd gewoon
leuk gevonden". Een formi
dabel LC-bastion, daar in
Leimuiden. Hoe kan het an
ders. met zo'n stel ouders.
Voorlopig is onze nieuws
voorziening in dat „buiten
gewest" verzekerd.
LEIDERDORP Het college van B W van
Leiderdorp heeft ingestemd met een verzoek
van de gemeente Leiden om vooruitlopend op
de uitvoering van het busbanenplan een ver
keerslichteninstallatie te plaatsen op de krui
sing Hoge Rijndijk/Leiderdorp. Deze medede
ling van wethouder J. Bezemer (PvdA) werd
met enige reserve door de leden van de com
missie verkeer en vervoer tijdens de gistera
vond gehouden vergadering ontvangen- Men
vreesde de gevolgen voor de Persant Snoep-
weg, in het bijzonder voor de kruising Acaci-
alaan/v.d. Balk Bouwmanweg die tijdens de
spitsuren nu al vaak verstopt is. De slechte
situatie op de Hoge Rijndijk en het belang
van de zebra-moeders heeft voor het Leider-
dorpse college echter de doorslag gegeven.
B W van Leiderdorp staan ook positief te
genover de plannen van Leiden een fiets-voet-
gangerstunnel aan te leggen onder de Hoge
Rijndijk ter hoogte van de Leiderdorpse brug.
Aan Rijkswaterstaat is op verzoek van Leiden
de nodige medewerking toegezegd. Of het Lei
derdorpse deel van het busbanenplan met
voorrang kan worden aangelegd is nog maar
de vraag. Wethouder Bezemer deelde mede,
dat de gemeente Leiden in principe bereid is
medewerking te verlenen maar de nodige
voorwaarden heeft gesteld. De hoognodige re
constructie van het kruispunt Acacialaan/v.d.
Valk Bouwmanweg en de plannen voor ver
breding van de Leiderdorpse brug kunnen
daardoor vermoedelijk niet op korte termijn
worden uitgevoerd.
Overlast
De commissie bleek geen oplossing te kunnen
bedenken voor de parkeeroverlast die de be
woners aan de Luijkendreef ondervinden van
de sportschool Van Houdt. De klachten van
de bewoners dateren al van enkele jaren gele
den. Geen van de drie voorgelegde varianten
voor vergroting van het aantal parkeerplaat
sen kon genade in de ogen van de commissie
leden vinden. Ook een drietal bewoners op de
publieke tribune aanwezig waren verdeeld.
Tijdens de discussie werd echter duidelijk, dat
het nachtelijke rumoer van de bezoekers van
de sportschool de grbotste oorzaak van de
klachten was. „Houdt Van Houdt zich wel aan
de sluitingstijden?", vroeg het PPR-raadslid
Jan Gordijn. Wethouder Bezemer zegde toe
met de heer Van Houdt daarover te zullen
spreken.
KATWIJK Komende zaterdag speelt „Het Mechels Minia
tuur Theater" het toneelstuk „Jan Rap en z'n maat" in het
zalencomplex Tripodia m Katwijk.
K. en O. Katwijk is verheugd, dat het haar gelukt is om dit
ontroerende werk van de schrijfster Yvonne Keuls naar Kat
wijk te halen. Zij schreef dit stuk naar aanleiding van haar
ervaring als staflid van een opvangtehuis in Den Haag.
„Jan Rap en z'n maat", in oktober 1978 onderscheiden met dè
prijs van de toneelkritiek, beschrijft de situatie van een op
vangtehuis voor kinderen. Het is een felle aanklacht tegen
allerlei misstanden in de maatschappij, die de kinderen zo
gemangeld hebben, dat zij niets anders meer kunnen dan
vluchten naar het opvangtehuis.
De avond begint om 20.15 uur. Entree is 10.-; voor K. en O.-
leden, C J.P. en 65+ bedraagt de toegangsprijs 8.50.
I
LEIDEN Geboren: Natascha, dr v.
W. C de Haas en J. van Roon. Arie
Bastiaan, zn. v. P van der Plas en
A. B. van Dijk; Matthijs Jan Hein, zn.
v. H. J W Wassenberg en J. E. M.
Hoogstraten; Ingeborg Johanna Aga
tha, dr. v. H. A. M Ooijendijk en E.
J. Guldemond; Pieter Leonardus
Adrianus. zn. v. A. M. J. van der
Luijt en L. W. Tibboel; Amanda Bi-
anca. dr. v. B. P. van Vliet en R. Mi-
chels; Daniëlle Martine Jacoba, dr. v.
M. A. P. Smits en J. H. Nijgh; Diana
Petra Laura, dr. v. J. van Ees en A.
J. van Velzen; Adriaantje Elizabeth,
dr. v. W. J. Schaap en E. C. M.
Speurtocht
besmetting
drinkwater
XOORDWIJK Bet
Noord wijkse waterlei
dingbedrijf is met een
speurtocht bezig naar de
oorsprong van de besmet
ting van drinkwater in
de Victor-wijk van
Noordwijkerhout en het
grensgebied van deze ge
meente met Voorbout De
besmettingshaard is nog
steeds niet gevonden. Het
waterleidingbedrijf sluit
niet uit, dat iemand wa
ter put uit een eigen
brond en dat dit water
terugstroomt in het lei
dingnet. Hierdoor zou de
besmetting kunnen zijn
ontstaan.
Dit verklaarde gistera
vond wethouder Jansen
van Noord wijk tijdens de
raadsvergadering op vra
gen van het CDA-raadslid
Wijnands. Reden voor on
gerustheid is er niet, vol
gens de wethouder. Reeds
enkele weken geleden,
kort na de jaarwisseling,
werd tijdens het nemen
van routine-monsters ont
dekt dat het drinkwater
een aantal ongewenste
bacteriën bevatte, overi
gens slechts in een deel
van het gebied dat door
het Noordwijkse bedrijf
met Leids water wordt
bevoorraad. Door toevoe
ging van chloor werd de
schadelijkheid terugge
drongen. 's Nachts wordt
de chlorering stopgezet
om monsters te kunnen
nemen. De bewoners is
aangeraden dit water
voor gebruik te koken.
ALPHEN/DEN HAAG De
officier van justitie bij de
rechtbank in Den Haag heeft
gisteren twaalf maanden ge
vangenisstraf, waarvan twee
voorwaardelijk met aftrek
geëist tegen een 32-jarige
boekhouder uit Alphen a/d
Rijn- De man heeft bekend
voor een bedrag van bijna
300.000 gulden te hebben ver
duisterd bij zijn werkgever,
de importeur van scheepsarti
kelen Mercury Marine.
In september van het vorig
jaar toen de boekhouder met
vakantie was kwam de fraude
aan het licht door een brief
van een advocatenkantoor.
Daarin werd bevreemding uit
gesproken over het feit, dat
op het salaris van de boek
houder nog steeds geen be
slag was gelegd, omdat hij
talrijke schulden had. Geen
wonder dat de brief onbeant
woord bleef, want de boek
houder beheerde de post en
liet dus de voor hem onge
wenste brieven verdwijnen.
Hij leidde een luxueus leven,
waartoe hij ondermeer een
kostbare auto en jacht had
aangeschaft. Daar was hij
mee op zwerftocht gegaan.
Op 1 februari van het vorig
jaar was hij bij het bedrijf in
dienst gekomen en wist al
gauw zich een vertrouwenspo
sitie te verwerven. Toen hij
terugkeerde van vakantie
werd de boekhouder gearres
teerd. Hij gaf toe 23.000 gul
den aan de kas te hebben
onttrokken, teneinde zoals
hij dat noemde in een tij
delijk tekort aan contanten te
voorzien". Maar het onder
zoek leverde heel andere re
sultaten op. De verdachte had
in 1971 een stichting opge
richt met als doel voor instel
lingen en verenigingen admi
nistratief werk te verrichten.
Dat liep niet te best en ver
dachte stopte het ene gat met
het andere waarvoor hij geld
van zijn werkgever benutte.
De belasting had uiteindelijk
ongeveer een ton te vorderen.
Voor de rechtbank gaf ver
dachte toe hetgeen hem werd
verweten. De officier van jus
titie, mr. Blok noemde het
een brutaal stukje dat ver
dachte had uitgehaald. De
verdediger, mr. Donker uit
Alphen aan de Rijn, zette uit
een dat een deel van het ver
duisterde geld bij de werkge
ver terug is door verkoop van
de auto en het jacht. Boven
dien ligt er nu een claim van
220.000 gulden zodat het wei
nig zin heeft een langdurige
gevangenisstraf op te leggen.
Hij vroeg te volstaan met de
honderd dagen door verdach
te nu in voorarrest doorge
bracht en voor het overige
eventueel een voorwaardelijke
straf. Vonnis op 6 februari.
Na intensief beraad zich verenigd hebbende in de Stichting „Ethisch Reveil t.b.v. het
Dier" (zie voetnoot) vragen de welwillende aandacht van alle veehouders gemeenteleden
c.q. verenigingsleden voor het volgende:
De afgelopen weken hebben wij, helaas, bij herhaling uit perspublicaties moeten vernemen
dat op diverse plaatsen in het land buiten lopend vee door honger, koude en ontbering
om het leven is gekomen. Ook in onze regio. Het behoeft geen betoog dat voor het
einde voor deze dieren daar was, ze weken en weken bittere ellende geleden hebben.
Het getuigt o.i. van realistisch inzicht om aan te nemen dat deze gesignaleerde gevallen
van dierenkwelling slechts een minuscuul deel uitmaken van datgene wat er in zijn
totaliteit plaats vindt en door onze stichting als volstrekt ontoelaatbaar en mens- en dier-
onterend wordt gekwalificeerd.
Een kwalijk nevenverschijnsel van deze misstanden is het feit dat een smet op onze
kerken en de gehele boerenstand geworpen wordtook op de goede boeren.
Wij doen daarom een klemmend beroep op alle veehouders en hun echtgenoten het
vee niet uitsluitend te zien als een product dat zoveel mogelijk rendabel moet zijn,
maar ook te zien als levende have, medeschepselen van onze God, rechthebbend op
een behoorlijk bestaan.
Ook de H.H. veekopers en veerijders kunnen in hun manier van met dieren omgaan
heel wat meer humaniteit leggen.
Na ampel overleg hebben wij besloten dat de volgende voorzieningen voor 's winters
buiten lopend vee noodzakelijk zijn!
1. Geregelde controle van de beesten en in geval van nood onverwijld de veearts
laten komen.
2. Voldoende bijvoeren, in strenge, maar ook in zachte winters.
3. Dit bijvoeren dient bij voorkeur te geschieden in een de dieren ter beschikking staande
stal, schuur of afdak-, waar zij tevens beschutting kunnen vinden als de elementen hun
te machtig worden.
4. Absolute minimum voorziening: overkapte ruif zodat, als de dieren géén beschutting
kunnen vinden als bedoeld in punt 3, wat volgens de stichting wel zeer gewenst is, zij
te allen tijde over droog voer kunnen beschikken.
Resumerend komen wij tot deze simpele conclusie: laten wij de dieren gaan behandelen
zoals wij zelf behandeld wensen te worden.
Het Stichtingsbestuur
Noot: De term Ethisch Reveil" is met toestemming van onze geachte minister-president
Mr. van Agt ontleend aan een rede die hij medio 1978 gehouden heeft.