Carters begroting: hard maar eerlijk" Khomeiny houdt vast aan terugkeer op vrijdag UESHEUVEL TEVREDEN OVER START AN KONINKRIJKSWERKGROEP Helft van de Britten bleef gisteren thuis leidse courant WOENSDAG 24 JANUAR11979 PAGINA 11 IN JAARLIJKSE STATE OF THE UNION: Carter: (veiligheid mag niet steunen op ertrouwen alleen WASHINGTON (EPI/AP) President Carter heeft gister avond in zijn jaarlijkse rede voor het Congres, de „State of the Union", gezegd dat een nieuwe overeenkomst met de 5ovjet-Unie inzake beperking de strategische kernwa- de zaak van de vrede ,1 dienen. Carter zei even geen overeenkomst te Hen tekenen, tenzij deze iet behoud betekent van het terikaanse kernpotentieel. zal geen overeenkomst te men die onze nationale vei- ;heid niet vergroot. SALT-2 niet steunen op vertrou- en maar op controle", aldus atjjrjle president, die hiermee de onrust over het verlies van Be geheime Amerikaanse in stallaties in Iran wilde weg nemen. 'er de buitenlandse politiek irklaarde Carter dat de Ver- igde Staten niet de politie- de wereld willen de vredestichter, s nie^oor het tweede achtereenvol- :nde jaar in zijn regering geen enkele Amerikaan het slagveld gevallen. Car- »r herhaalde dat de Verenig- Staten zullen blijven in- _,an voor de overleving van spinrag] Over het vredesoverleg m^gj vastbesloten te zijn al menlejjjn invloed te gebruiken om ngsthlte kostbare gelegenheid voor sen gjuurzame vrede" niet verlo- alleeFntelaten Saan- tarter was zijn toespraak be- innen met een oproep tot ke ke/et Ameriaanse volk „een zeif peuwe fundament" te leggen van |oor toek°mst- Dit funda- .nent moet zorgen voor een econorr"e> en doelma- Ler overheid, politiek ver- iuwen en een stabiele vre- „Vanavond wijzen alle te men erop dat ons land ge- Carter wees erop it de werkloosheid geduren- zijn regering met 25 pro- it is gedaald. Hij noemde ingediende begroting van i,l miljard dollar „stringent ar eerlijk". Er was ruimte >or meer werkgelegenheid aanvullende steun vor mis- •lde kinderen, bejaarden en rmen. Hij noemde de hoge lekenhuiskostende voornaam- (e veroorzaker van de infla te reacties binnen het Con- tes op de rede van Carter brieerden nogal. Een republi- pinse afgevaardugde sprak pn „30 minuten vaagheden" i een ander sprak van „war- le melk voor het slapen lan". De leider van de De- sjocraten zegde Carter zijn iigersfeun toe in diens pogingen verrin verantwoorde koers te va- alang |n recessie en inflatie. ieer tT~ uwe j it wd mag i President Jimmy Carter aan het werk aan de ..State of the Union", het jaarlijkse rapport over de toestand van het land. Men kan dit vergelijken met de troonrede in Nederland. (Van onze correspondent Dick Toet) WASHINGTON „Hard maar eerlijk", heet de begroting voor het fiscale jaar 1980 (beginnend op 2 oktober van dit jaar), die president Carter deze week heeft ingediend. In een ongekend inten sieve voorbereidingscampagne heeft Car ters staf dit motto er ingestampt alsof het een nieuw merk tandpasta betrof. Het heeft kennelijk gewerkt, want in de eerste voorzichtige reacties op Carters sobere antie-inflatiebegroting overheer sen termen als „scherp, strak, hard" naast die als „rechtvaardig, eerlijk en fair". Puiten de al wekenlang geuite bezwaren van de liberalen (teveel voor defensief; te weinig voor het sociale programma) en conservatieven (te weinig bezuinigin gen) mag de begroting zich over het al gemeen in een welwillende ontvangst verheugen. De kritiek uit de relatief kleine progres sieve hoek lijkt ?elfs wat getemperd, want hoewel Defensie als enige fors (3 procent) wordt verhoogd, vallen de socia le bezuinigingen mee. De grootste besnoeiingen vallen in speci ale werkgelegenheidsprojekten, kleine so ciale verzekeringsprogramma's, onder wijs, energie (behalve zonne-energie), re gionale en stedelijke ontwikkeling, ver keer en waterstaat, landbouw en poste rijen. Behalve voor defensie zijn er aan zienlijke verhogingen voor sociale verze keringen, medische hulp aan minder- draagkrachtigen, luchtvervuiling, hulp aan de laagstbetaalden, technologisch on derzoek en zonne-energie. Carter is erin geslaagd het begrotingstekort terug te brengen tot 29 miljard dollar. Het tekort was ruim 66 miljard toen hij het Witte Huis betrad. De totale uitgaven van 531,6 miljard betekent een besteding van bijna 2400 dollar per inwoner (was nog geen 400 dollar in 1946). Volgens Carter zal door zijn begroting de inflatie kunnen dalen tot 6,3 procent (dit jaar 7,4; vorig jaar 9,2). De werkloosheid zal oplopen van 65,8 tot 6,2 procent. De economische groei, die dit jaar zal dalen van 4 naar 2,2, zal in 1980 weer kunnen oplopen tot 3,2. Watje zegtbenje zelf en wat in de krant staat is waar. PARIJS, TEHERAN (DPA, AFP, Rtr) Ter wijl elitetroepen van het Iraanse leger speci aal voor de genodigde buitenlandse pers in de omgeving van Teheran gisteren met groot vertoon hun kracht lieteh zien om „tot de laatste druppel bloed" hun trouw aan de sjah en de met hem verbonden politici te tonen, legden adviseurs van ayatollah Khomeiny door verklaringen in Teheran en Parijs als het ware een rookgordijn over de wijze waar op de verbannen geestelijke leider de machts overname uitgevoerd zou willen zien die van het land een islamitische republiek moet ma ken. De keizerlijke garde van de „onsterfelijken" paradeerden in ganzenpas en showde samen met de elite-commandotroepen in volle wapen rusting hun tanks, afweergeschut en wat dies meer zij. Zij kropen onder prikkeldraad door en en sprongen over obstakels onder het schreeuwen van „lang leve de sjah, dood aan alle verraders". De totale sterkte van de garde wordt op 12.000 man geschat. Medestanders van Kho meiny verklaren evenwel dat de kans dat het leger een staatsgreep onderneemt steeds on waarschijnlijker wordt en dat steeds meer sol daten de de kant van Khomeiny kiezen naar mate de dag van zijn terugkeer naderbij komt. Een van de naaste adviseurs van Khomeiny, woordvoerder Ibrahim Yazdi verklaarde giste ren dat zijn terugkeer vrijdag vaststaat, ook al zou een vliegtuig van Air France moeten worden ingeschakeld. Er bestaan naar hij meedeelde geen plannen voor een treffen tus sen Khomeiny en de huidige premier Bakhti- ar. De door Khomeiny in te stellen politieke leidfing zal de macht overnemen, ook al be hoeft dat niet direct na aankomst te gebeuren. Yazdi wilde in het geheel niet ingaan op de wijze waarop Khomeiny zijn islamitische repu bliek denkt te verwezenlijken, of hoe de over name van de macht van Bakhtiar zal worden uitgevoerd. Khomeiny zelf waarschuwde in een interview met Iraanse journalisten welk ook in Teheran werd gepubliceerd, dat als het leger daadwer kelijk zou ingrijpen, „zijn volgelingen zullen vechten". Yazdi zei te verwachten dat vrijdag bij de terugkeer van Khomeiny tien tot twaalf miljoen mensen in Iran op de been zullen ko men. Eerder op de dag was door Khomeiny de mo gelijkheid geopperd dat Bakhtiar zou kunnen functioneren in een nieuwe Islamitische rege ring, maar hij zou dan wel eerst moeten aftre- De drie jongste kinderen van de sjah en zijn schoonmoeder zijn gisteravond uit Texas naar Marokko teruggekeerd. Hun vertrek uit (Je Verenigde Staten bevestigt het nog niet offi cieel bekend gemaakte voornemen van de sjah om niet naar de Verenigde Staten te gaan maar liever wat dichtei in de buurt van zijn land te blijven. ISRAEL BESUST VANDAAG Compromis over vredesverdrag lijkt bereikt JERUZALEM (Rtr) In Je ruzalem scheen men gistera vond een compromis-formule te hebben gevonden, waar door een hervatting en moge lijk zelfs een voltooiing mo gelijk zal zijn van de in het slop geraakte vredesbespre kingen tussen Israël en Egyp te. De overeenkomst zou het resultaat zijn van een week intensieve besprekingen tus sen de Amerikaanse speciale afgezant Alfred Atherton en Israëlische functionarissen. Als het Israëlische kabinet de compromis-formule vandaag goedkeurt, zou de Amerikaan direct naar Cairo doorreizen om het herziene ontwerp-ver- drag aan president Sadat voor te leggen. Volgens de Is raëlische minister van defen sie Ezer Weizman zijn de vre desonderhandelingen met Egypte in „de uiterste slotfa se". Hij verklaarde gistera vond voor de televisie dat de besprekingen van deze week voornamelijk van technische aard waren geweest. „Ik ben er vrijwel van overtuigd dat wij een vredesovereenkomst zullen bereiken", aldus Weiz man. Minister Da jan van buiten landse zaken verklaarde dat Israël beseft dat de uitbrei ding van de nederzettingen in bezet gebied de vredesbespre kingen hebben gehinderd. „Maar wij moeten onszelf ver dedigen. Niemand kan van ons verwachten dat wij zelf moord plegen", aldus Dajan. Ongelooflijk hoe zon aluminium Van Dool pui uw huis kan verfraaien Van Dool maakt geen standaard aluminium puien. Van Dool maakt onverslijtbare aluminium ramen en deuren exact op maat. precies volgens uw eigen wensen.Ook in talloze (hout)kleuren. En als u kiest voor komfortabele dubbele beglazing, krijgt u hierop dertig procent subsidie (max. f 1.200,-). VAN DOOL ALUMINIUM PUIEN-VAKWERK! Telefoon: 01745-4145* Zonweringen, dubbele beglazingen, spouwmuur isolatie, aluminium ramen en deuren. Aanslag door middel van auto Gewapende Arabische guerrilla's omringen de vernielde auto, die ontploft is, juist op het moment, dat de veiligheidschef van de PLO, Aboe Hassan in een straat in Beiroet passeerde. Samen met Hassan kwamen nog zeven personen om het leven. De PLO heeft Israël ervan beschuldigd de aanslag te hebben uitgevoerd. onze parlementaire redactie) w<fN HAAG - „Deze eerste reeks ver- miseeileringen van de Koninkrijkswerk- was naar mijn indruk een goe- 4 ruas's voor vervo'ff van onze Van alle zijden is open en optreefetnictief aan de besprekingen roaa^lgenomen". h v mr' ®*es'ieuve' gisteren ebrek afloop van de eerste serie bijeen- erv~UTs*€n van de vorige week geinstal- de Koninkrijkswerkgroep, die zich t buigen over de toekomstige ver dingen tussen Nederland en de ërlandse Antillen en die tussen de Qden van de Antillen onderling, loten is drie studiegroepen in te politi stellen: voor de juridische zaken, de financiële, economische en sociale pro blematiek, en functionele zaken zoals gezondheidszorg en meteorologische dienst. De resultaten van het werk van deze groepen zullen besproken worden in de volgende voltallige ver gadering van de Koninkrijks werk groep, die 11 juni in Willemstad op Curacao gehouden wordt. Dat het werk van de Koninkrijkswerk- groep uitermate ingewikkeld wordt, werd gisteren opnieuw door de Aru baanse leider Betico Croes gëillus- treerd. Hij zei met nadruk dat het ei- landsbestuur van Aruba niet aan staatsrechtelijke maar aan volkenrech telijke relaties denkt als;.-het.over toe komstige verhoudingen tussen Aruba en de overige eilanden van de Antillen gaat. Biesheuvel voegde daar haastig aan toe dat duidelijk is, dat het be grip „volkenrechtelijk" in de Konin krijkswerkgroep nader ingevuld -zal moeten worden. Croes en de zijnen staan niet afwijzend tegenover de Ge menebestgedachte, waarin Nederland toch nog een bepaalde rol zou gaan spelen. Croes ziet geen enkele taak voor een toekomstige Antilliaanse re gering wat Aruba betreft. Hij denkt aan een soort supernationale samen werking tussen Nederland en de eilan den van de Antillen, waarbij Neder land, eventueel met andere landen, bijvoorbeeld zou kunnen zorgen voor Biesheuvel zei daarop dat de Aru baanse leden van de werkgroep ken nelijk al een bepaalde voorkeur heb ben. „Maar anderen hebben ook zeke re voorkeuren". Het is", aldus voor zitter Biesheuvel, „de bedoeling dat de Koninkrijks werkgroep volgend jaar een aantal modellen aan de twee rege ringen en de eilandsbesturen aanreikt, waarna een rondetafelconferentie kan plaatsvinden. „Ik vind het al van bij zonder groot belang, dat nu tussen alle betrokkenen over alle mogelijkhe den wordt gepraat", zei Biesheuvel. Stapels afval en overvolle vuilnisemmers marke ren de straten van Londen, de hoofdstad van Groot-Brittannië, dat gebukt gaat onder veel sta kingsleed. (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN Zowat de helft van de Britten is gisteren thuis gebleven in plaats van gaan werken of op school de lessen bij te wonen. De oorzaak hiervan was niet alleen de derde achtereenvolgende nationale staking van de spoorwegen, maar ook de zware sneeuwval, voorafgegaan door ijzel, die van alle wegen een witte hel had gemaakt. Na de zwarte maandag, waarop gestaakt werd door ar beiders en werkers in overheidsdienst, was het een witte dinsdag die lang in het geheugen zal blijven. Voor van daag zag het er ook niet zo best uit, want alle wegen waren vanmorgen nog spekglad bij gebrek aan bestrooi ing. Bij het treinverkeer zijn alle wissels geblokkeerd, omdat in 24 uur geen enkele trein gereden heeft. De treinbestuurders zullen trouwens donderdag opnieuw staken. Dit betekent, dat vanavond na tien uur al prak tisch geen treinen meer zullen rijden, tenzij deze vierde aktie op de één of andere manier vermeden wordt. De centrale van Britse vakverenigingen doet vandaag wanho pige pogingen om een compromis-oplossing tot stand te brengen. In sommige delen van Groot-Brittannië zijn de werkne mers van de openbare sector gisteren in staking geble ven. Gemeentelijke arbeiders kwamen geen pekel strooien, conciërges lieten de scholen op slot, niet-me- disch personeel van ziekenhuizen liet het werk over aan verpleegsters en dokters, en bijna nergens werd huisvuil opgehaald. In Liverpool weigerden de brancardiers opnieuw aan de slag te gaan. Gevreesd werd, dat de ambulancebemannin gen van Manchester vandaag dit voorbeeld zouden vol gen. Dé autoriteiten zouden dan militairen en vrijwilligers inzetten. En toch vindt premier Callaghan, dat het geen crisissitu atie is. Hij wenst nog altijd niet de noodtoestand af te kondigen. Waarnemers voorspellen, dat als het ooit toch tot een dergelijke afkondiging komt, die vrijwel onmid dellijk gevolgd zal worden door een mededeling van de Labour-premier over nieuwe parlementaire verkiezingen. De Britten zouden in dat geval eind maart of begin april naar de stembus geroepen kunnei^ worden. Beraad over „satelliet jagers" BERN (DPA-UPI) Na voor bereidende besprekingen in juni vorig jaar in Helsinki, zijn Amerika en Rusland gis teren in Bern een nieuwe on derhandelingsronde begonnen over een verbod op satellie tenjagers, de z.g. „killer-satel- lieten". Dat zijn onbemande satellieten, die nadere kuns tmanen kunnen opsporen en vernielen. De streng geheime onderhan delingen van nog onbekende duur worden gehouden door hoge ambtenaren van beide landen. Amerika wil een vee lomvattend verbod van anti satellietsystemen. maar zou voorlopig nog niet van de ontwikkeling ervan willen af zien, om niet verder bij de Russen achter te geraken. Stadsverwarming met afval KOPENHAGEN (DPA) Frederica, een stad in Dene marken met 35.000 inwoners, zal binnen drie jaar de eerste stad in het land en misschien wel ter wereld zijn waar alle huizen verwarmd worden met afvalwarmte van een in dustrieel bedrijf. Daartoe is gisteren een over eenkomst gesloten met de chemische industrie „Super- foss". Al in de laatste jaren heeft de fabriek een hoeveelheid af valwarmte geleverd, die te vergelijken is met de verbran ding van tienduizend ton olie per jaar. Deze hoeveelheid zal nu verdrievoudigd worden. Carlo Ponti veroordeeld tot 4 jaar ROME (AFP) De Italiaanse filmproducent Carlo Ponti is gisteren door een rechtbank in Rome tot vier jaar gevan genisstraf en een boete van 10 miljard lire veroordeeld wegens belastingontduiking. Zijn echtgenote Sofia Loren werd vrijgesproken. Het echtpaar was ten laste gelegd 30 miljard lire illegaal te hebben uitgevoerd. Ponti noch zijn echtgenote woonden het proces bij. Zij wonen in Frankrijk. Canada presen teert rekening aan de Sovjet-Unie OTTAWA (Reuter) C aha da heeft het Kremlin de reke ning gepresenteerd voor het opruimen van de restanten van een Russische kuns tmaan, die vorig jaar op Ca nadees grondgebied terecht waren gekomen. De satelliet had een nucleaire installatie aan boord. De re kening bedraagt 6.041.714 dol lar en 70 cent (ruim tien mil joen gulden). Het bedrag vormt nog maar de helft van de kosten van een geweldige Canadees-Ame rikaanse operatie die werd uitgevoerd om de radioactieve resten op te sporen van de Kosmos-954, die op 24 januari 1978 in een dun bevolkt ge- *bied in het noorden varf Ca nada terechtkwam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11