Baskenland straks een tweede Ulster?
WEST-DU1TSLAND LAAT
EG IN CHAOS ACHTER
Mysterieuze
kinderziekte
in Napels
ETA: HOE SLECHTER, HOE BETER
Niet het verwachte leiderschap getoond
BUITENLANDLEIDSE COURANT DINSDAG 9 JANUAR11979 PAGINA 11 g
NAPELS (AFP) - In Na
heeft een mysterieuze ziebi
negen maanden tijd 33 k
ren het leven gekost. De k;
ren variëren in leeftijd
enkele maanden tot drie jat
Zij vertoonden allen dez<
symptomen: braken, kram
hoge koorts. Medische or
zoeken hebben aangetoonc
er ook van storingen in
ademhalingswegen sprake i
VERON
GELUKTE
NEDERLAND
GEBORGEN
PALERMO (AP) - Kikvj
mannen van de Italiaanse n
ne hebben gisteren het lichi
geborgen van een Nederlar
vrouw, die op 23 december
het vorige jaar om het 1«
kwam bij een vliegramp
een toestel van de Italias
luchtvaartmaatschappij A
lia. De vrouw werd geiden
ceerd als de 73-jarige Sophi
uit Amsterdam. Zij bevond
aan boord van de DC-9, die
voor de landing op de luch
ven van Palermo in zee is
stort. Van de 129 inzitten
overleefden er 22 de ramp.
Boerenbetoging
in Peking
PEKING (ANP) Enkele h
derden Chinese boeren heb|
gisteren twee uur lang in I g
centrum van Peking gemani)
I teerd „tegen honger en ond
1 drukking". Men kan zich n
herinneren dat ooit eerden
de Chinese hoofdstad een mi
festatie van boeren heeft plaj
gehad.
De actie van de boeren w
gehouden ter gelegenheid j
de derde verjaardag van I
overlijden van oud-premier j D<
joe En-Lai. De verjaardag w» Di
tevens gekenmerkt door i se
heropleving van de demonsl vr
ties van de „democratische en
weging" van Peking, en zv
vertegenwoordigers van na
scheidene Chinese provind zo
Omringd door verscheid^ ha
honderden jongeren van de j Di
mocratische beweging" lie sn
de Chinese boeren via een spj w<
doek weten dat ze „slachtoff ijs
waren van de bende van \j va
in geheel China". Gi
kc
Prinses Irene
kan Spaanse
worden
DEN HAAG (ANP) Prin
Irene heeft thans de mogeli
heid de Spaanse nationalit
te verkrijgen, maar dit be
kent vrijwel zeker dat zij h
Nederlandse nationaliteit
verliezen.
In Madrid is gisteren mee
deeld dat de prins, die sinds
geboorte in Parijs Fransm
was, de Spaanse nationalit
heeft gekregen. Hij kan hi
door in de parlementsverkiez
gen van 1 maart optreden
lijstaanvoerder van de Car
ten, die een socialisme
Joegoslayisch model voorsta
Een woordvoerder vai
Spaanse ambassade in
Haag deelde mee dat een vroi
die met een Spanjaard is
trouwd, de mogelijkheid he
Spaanse te worden.
Meer privacy
voor walvissen
WASHINGTON (AP)
Amerikaanse regering heeft 1 ''i
lastigvallen van walvissen
misdrijf verklaard. Overt
ders kunnen tot 10.000 dol
boete krijgen.
De Amerikaanse oceanische
atmosferische dienst, die zi
genschap heeft over zeezoogd
ren, verklaarde dat de wet no(
zakelijk was geworden om w
vissen te beschermen tegen 1
snel toenemende aantal mi
sen, die zich bezighouden i
de laatste ecologische rage
bestuderen van walvissen",
de paarrituelen van de walv
sen kan verstoren.
"Ik geloof niet dat walvissen 1
zo geweldig vinden, dat er I
dens het copuleren naar b
wordt gekpken", aldus dr. V
liam Aron.
Akkoord tussen
Argentinië
en Chili
BUENOS AIRES (REUTE
Argentini ën Chili hebbi
hun geschil over drie eilan
jes aan de zuidpunt van Zui
Amerika voorlopig bijgeleg
Beide landen zullen hun tro
penversterkingen in het
bied terugtrekken en verdel
bemiddelingsvoorstellen
het Vatikaan afwachten,
internationaal tribunaal
de eilandjes aan Chili toeg
wezen, welke uitspraak eve
wel door Argentinië betwi
werd. Beide landen hadd<
het Vatikaan om bemiddelii
in de kwestie verzocht
(Van onze correspondent
John Hooper)
MADRID De vorige
week gepleegde moordaan
slag op de militaire gou
verneur van Madrid, gene
raal Constantino Ortin Gil,
heeft eens en voor altijd
aangetoond hoe machtig de
Baskische afscheidingsorga
nisatie ETA in politieke
zin is geworden. Niet dat
deze aanslag, die nauwe
lijks 24 uur volgde op de
moord in San Sebastian op
een andere officier, buiten
gewoon heldhaftig of inge
nieus was.
In ieder geval bleven bij de mees-
te mensen na de moord op gene
raal Ortin Gil twee brandende
vragen hangen. De regering houdt
bij hoog en bij laag vol dat, na de
moord in juli vorig jaar op twee
hoge officieren, strengere veilig
heidsmaatregelen genomen wer
den. Hoe is het dan mogelijk dat
de generaal zijn tijdschema niet
regelmatig veranderde en woens
dag op weg ging met slechts één
chauffeur, die nog ongewapend
was ook?
Militair bekwaam of moedig is de
Baskische afscheidingsbeweging
nooit geweest. De ETA is zo ge
vaarlijk, omdat zij snel en meedo
genloos kan reageren op verande
rende omstandigheden en omdat
zij het einddoel als absoluut heilig
beschouwt. Vaak wordt beweerd
dat de top van de zogenaamde
„militaire afdeling" van de ETA
uit „gewone boeven" bestaat,
maar de gebeurtenissen van afge
lopen week hebben wel bewezen
dat dat absoluut niet het geval is.
De volledige tekst van, het vijf pa
gina's tellende communiqué waar
in de ETA de verantwoordelijk
heid voor de moordaanslag opeist,
is door de Spaanse regering niet
voor publicatie vrijgegeven. Het
ministerie van binnenlandse zaken
heeft de Spaanse hoofdredacteu
ren te kennen gegeven dat, aange
zien het communiqué „terrorisme
wil goedpraten" en het „beledi
gend is voor het leger", een ieder
die het afdrukt vervolgd zal wor
den.
Men weet wel dat de militaire af
deling van de ETA de autoriteiten
in het communiqué waarschuwt
dat het „juiste moment voor een
gewapende campagne tegen de
Spaanse legerhiërarchie aangebro
ken is".
(Van onze correspondent
John Palmer)
BRUSSEL Met een
zucht van verlichting
die tussen Bonn en
Brussel bijna letterlijk
hoorbaar was, heeft de
Westduitse regering het
voorzitterschap van de
Europese Gemeenschap
overgedragen aan
Frankrijk. De Duitsers
zijn maar al te blij dat
zij niet met de voorzit
tershamer hoeven te
zwaaien in de komen
de, ongetwijfeld moei
lijke maanden, die het
voorspel zullen vormen
van de begin juni te
houden verkiezingen
voor het Europese par
lement.
Zes maanden geleden was de
EG, en niet in de laatste
plaats Duitsland zelf, vol goe
de hoop dat er onder het
voorzitterschap van de Bond
srepubliek grote dingen be
reikt zouden worden. Immers,
zo redeneerde men, West-
Duitsland heeft sinds lange
tijd de sterkste economie van
de negen lidstaten. Als het
ook maar een fractie van het
politieke leiderschap zou kun
nen tonen dat met zoveel eco
nomische piacht samen zou
moeten gaan, dan zou de Ge
meenschap in die zes maan
den meer kunnen bereiken
dan in de voorafgaande vier
jaar.
Helaas, van dat alles is wei
nig terechtgekomen. West-
Duitsland heeft de EG zelfs
eerder in nog slechtere condi
tie achtergelaten. Ondanks
mooie verklaringen tijdens
drie opeenvolgende topconfe
renties te Kopenhagen, Bre
men, en Brussel is de invoe
ring van het door
Bondskanselier Schmidt per
soonlijk gesponsorde Euro
pees Monetair Systeem (EMS)
op het laatste moment toch
niet doorgegaan. Tenzij de er
nstige problemen die het EMS
nu nog in de weg staan bin
nen afzienbare tijd worden
opgelost, is de kans groot dat
de verwarrende en onstabiele
situatie op het gebied van
monetaire zaken meer dan
ooit een ontwrichtend effect
zal hebben.
Begroting
De moeilijkheden rond het
EMS waren niet de enige
waarmee West-Duitsland tij
dens zijn voorzitterschap te
kampen had. Bijna even be
langrijk is de onenigheid tus
sen het huidige Europese par
lement enerzijds en de raad.
van ministers anderszijds
over de EG-begroting voor
volgend jaar.
De Duitsers, en de meeste an
dere regeringen, vinden dat
het Europese parlement met
het aannemen van deze veel
te grote begroting zijn regle
mentaire boekje te buiten is
gegaan, hoewel de Europese
Commissie de begroting ook
min of meer heeft goedge
keurd. Maar omdat het hele
overlegproces tussen de raad
van ministers en het parle
ment voor de Kerst ongeloof
lijk ingewikkeld werd, zag het
parlement kans gebruik te
maken van een „gaatje" in de
wet om de te hoge begroting
er toch door te krijgen.
Als het niet binnen een paar
weken tot een compromis
komt, bestaat de mogelijkheid
dat de raad geld ontzegt aan
de Europese Commissie. In
dat geval zal de Commissie
naar het Europese Hof stap
pen, omdat op illegale wijze
fondsen achtergehouden zou
den worden, of het parlement
sleept de Commissie voor het
Hof wegens het in gebreke
San Sebastian of andere Baskische steden: oproerpolitie brengt bij een pro-Baskische
Een niet ongewoon beeld in
demonstratie arrestanten op.
De reden waarom de ETA dit mo
ment het .juiste" acht ligt in de
onlangs door president Suarez af
gekondigde algemene verkiezingen,
die op 1 maart gehouden zullen
worden. De guerrilla's hebben,
waarschijnlijk beter dan menig
politicus, ingezien dat de komende
drie maanden grote onzekerheid
zullen brengen.
Nog geen vijf dagen na de aan
kondiging van de verkiezingen
volgde de eerste moordaanslag.
Langer hadden de leiders van de
ETA niet nodjg om het besluit
van de premier op zijn waarde te
beoordelen en vervolgens tot da
den over te gaan.
Zoals de meeste terroristische or
ganisaties gelooft de ETA dat zul
ke tijdelijke „kansen" geen zin
hebben als ze niet op lange ter
mijn een vervolg hebben. Het mot
to van de guerrilla's is, zo wordt
vaak gezegd, „hoe slechter hoe be
ter". De Basken geloven dat het
Spaanse leger, na eindeloze provo
caties, tot een reactie gedwongen
kan worden.
Die reactie zou van verschillende
aard kunnen zijn. Het leger zou
afkondiging van de „uitzondering
stoestand" (wat neerkomt op
plaatselijk militaire gezag) of een
militaire interventie in het gebied
kunnen eisen, of zelfs tot een mili
taire coup tegen Madrid kunnen
overgaan.
De ETA is met alle drie mogelijk
heden tevreden, want in de ogen
van de afdscheidingsbeweging zou
elke stap van het leger leiden tot
een meer algemene opstand in
Baskenland en dan uiteindelijk tot
een revolutionaire oorlog.
Na de moord op generaaal Ortin
Gil verklaarde de minister van
binnenlandse zaken echter dat de
uitzonderingstoestand nooit zou
worden uitgeroepen, en de meeste
hoge militairen hebben door hun
vrij bedekte reacties op eerdere
moorden al te kennen gegeven dat
zij er niets voor voelen geprovo
ceerd te worden tot het plegen
van een coup.
Maar na de moord van woensdag
werd in de Spaanse pers toch wel
al gesproken over een militaire in
menging in Baskenland, hoewel
nog steeds in zeer hypothetische
termen. In feite was het de Baski
sche Nationalistische Partij die
met haar woedende reactie het ta
boe doorbrak.
Op het eerste gezicht zou de rege
ring in Madrid alleen maar te
winnen hebben bij een militaire o-
peratie in Baskenland, die dan
veel weg zou hebbben van de
Britse militatire aanwezigheid in
Noord-Ierland. Daardoor zouden
de generaals geen kritiek meer
kunnen hebben op het veiligheids
beleid van de regering, omdat dat
beleid dan in handen zou komen
te liggen van het leger zelf.
Het paramilitaire politiekorps, be
staande uit de Guardia Civil en
de gewapende politie, wordt ech
ter geleid door gewone officieren
uit het leger, en men zou .dus met
enig recht kunnen zeggen dat de
militairen al in Baskenland zitten.
Bovendien, zelfs al zou het leger
in volle kracht naar Spaans Bas
kenland trekken, dan nog zouden
de militairen weinig kunnen on
dernemen tegen de militaire afde
ling van de ETA, die vanuit
Frankrijk opereert. Een dergelijke
onderneming zou dan al gauw
kunnen ontaarden in een strafex
peditie tegen de plaatselijke bevol
king. Hoge officieren zijn zich ter
dege bewust van deze gevaren, en
staan dan ook helemaal niet te
popelen om toestemming het ge
bied binnen te trekken.
Escalatieladder
Het grootste gevaar is wel dat
„hypothetische mogelijkheden", als
iemand ze eenmaal geuit heeft, de
nare gewoonte hebben zich te ont
wikkelen tot „werkelijke mogelijk
heden" en dat die dan weer gauw
onvoorziene werkelijkheid worden.
Volgens betrouwbare bronnen
heeft een officier van de generale
staf vorig jaar een gedetailleerde
„escalatieladder" opgesteld, die ge-
baseeerd was op de ervaringen
met guerrilla's van andere landen.
Elke keer wanneer de ETA haar
acties en methoden uitbreidde,
werd de afscheidingsbeweging
weer een stapje hoger op de esca
latieladder gezet.
Er wordt door niemand beweerd
dat het Baskische probleem nu al
op het punt is aangeland, waarop
andere landen militaire actie no
dig zouden achten. Maar als de
ETA ooit hoog genoeg op de esca
latieladder klimt, zouden de
Spaanse, generaals kunnen denken
dat zij hun plicht zouden verzaken
door niet tussenbeide te komen.
(Copyright The Guardian)
blijven bij de uitvoering van
de overeengekomen begroting.
Alsof dat alles nog niet ge
noeg was, laat de Bondsrepu
bliek nog een keur aan pro
blemen achtersvoor Frankrijk.
De grootste moeilijkheid is
wellicht de onenigheid tussen
Duitsland en Frankrijk zelf
over de landbouwsubsidies.
Parijs wil, in ruil voor het
alsnog doorgaan van het
EMS, een geleidelijke afschaf
fing van deze subsidies. De
Duitse minister van landbouw
heeft veel kiezers onder de
boeren, die wel rijk zijn maar
ondoelmatig te werk gaan en
dik in de watten gelegd wor
den. De minister vreest dat
afschaffing van de subsidies,
plus de voor dit jaar geplan
de bevriezing van de land
bouwprijzen, een ongekende
vermindering van de inkom
sten van zijn achterban zou
betekenen.
Wanneer komende lente de
landbouwprijzen voor de EG
vastgesteld zullen worden,
kan men dan ook een enorme
ruzie verwachten. Om de za
ken nog ingewikkelder te ma
ken: Engeland zal bijna zeker
zijn veto uitspraken over elke
begroting waarin geen bevrie
zing van de landbouwprijzen
is opgenomen. Kortom, het is
mogelijk dat 1979 geen EMS
zal zien, maar ook geen EG-
begroting, èn geen afspraken
over de landbouwprijzen, èn
een ontwricht gemeenschappe
lijk landbouwbeleid.
Viserijconflict
West-Duitsland heeft ook geen
oplossing kunnen vinden voor
het langlopende visserijcon
flict tussen Engeland en de
rest van de Gemeenschap, en
evenmin is het tot een over
eenkomst gekomen ten aan
zien van het energiebeleid. Al
met al hebben de Westduit
sers tijdens hun voorzitter
schap weinig positiefs bereikt,
en een en ander is een grote
teleurstelling voor degenen
die gedacht hadden dat de
Bondsrepubliek als sterke po
litieke leider van Europa naar
voren zou treden.
Het zou natuurlijk niet eerlijk
zijn om al deze teleurstellin
gen zonder meer af te schui
ven op West-Duitsland. Enge
land verdedigt koppig de
rechten van zijn vissers en
wil vooral niet te snel een
compromis aangaan. Tot een
energiebeleid kan het niet ko
men zolang de Italianen en
Fransen weigeren bij voor
keur in de EEG geproduceer
de steenkool af te nemen,
zoals al jaren de gewoonte is
met voedselproducten.
Niettemin hebben de Duitsers
bij het verlaten van de voor
zitterszetel meer kritiek te
verduren dan hun recente
voorgangers. Het meest ge
hoorde bezwaar komt mis
schien als een verrassing voor
mensen die er gewend aan
zijn geraakt te horen hoe effi
ciënt de Westduitsers wel zijn.
Iedereen is het er over eens
dat het Westduitse voorzitter
schap ongekend ondoelmatig
Een diplomaat uit de Bene
lux, bij wie geen spoor van
vooroordeel jegens de Duis
ters te herkennen was, vertel
de: „Er zijn tijden geweest in
de afgelopen maanden, wan
neer ik verwarrende en slecht
georganiseerde ministerraden
moest bijwonen, dat ik wen
ste dat we niet onze machtige
Duitse buren als voorzitter
hadden, maar een of ander
pretentieloos lid, zoals Ierland
of Denemarken". Die mening
wordt gedeeld door zijn colle
ga's.
Nationaal belang
Volgens sommige diplomaten
ligt de kern van het probleem
bij de Duitse minister van
buitenlandse zaken, en tevens
voorzitter van de raad van
ministers, Hans Dietrich Ge-
nscher, die geen belangstel
ling zou hebben voor Europe
se zaken. Anderen geloven
dat de linkerhand in Bonn
niet wist wat de rechterhand
in Brussel aan het doen was.
Er wordt ook meer ernstige
kritiek gehoord. De Duitsers
zouden het nationaal belang
boven het „gemeenschapsbe
lang" gesteld hebben. Er wor
den dan twee voorbeelden ge
noemd. Ten eerste zou
Duitsland, als voorzitter tij
dens de onderhandelingen
voor een verdrag met Joego
slavië, opzettelijk zo langzaam
mogelijk te werk zijn gegaan,
omdat Bonn en Belgrado ru
zie hadden over de uitwisse
ling van Kroatische en West
duitse terroristen. Ten tweede
zouden de Duitsers geweigerd
hebben te doen wat in andere
delen van de Gemeenschap
heel normaal is, door gezin
sleden van Griekse gastarbei
ders niet volgens de Griekse,
maar volgens de Duitse koers
steun uit te betalen. Door
deze zaak dreigde op een ge
geven moment de Griekse
toetreding tot de EEG in het
water te vallen.
Tenslotte wordt er bitter com
mentaar geleverd op de „stijl"
van de Westduitse voorzitters.
„De Westduitsers lijken steeds
te twijfelen tussen zelfverne-
dering en krachtpatserij", zo
beschreef een functionaris
van de EEG de Duitse manier
van handelen.
Toegegeven, de problemen
van de laatste paar maanden
waren te groot voor een snel
le en gemakkelijke oplossing,
onder wiens voorzitterschap
dan ook. Maar de regering in
Bonn heeft bij lange na niet
blijk gegeven van de politieke
volwassenheid die het zo dui
delijk zocht. Een Italiaanse
regeringsfunctionaris vatte het
allemaal samen: „De Duitsers
zijn economisch volwassen,
maar politiek zijn het nog pu
bers, in ieder geval in de we
reld van de internationale di
plomatie".
(Copyright The Guardian)
De Duitse minister Genscher, aan wie gebrek aan leiderschap tijdens het voorzit
terschap van de EG wordt verweten.
