Regeninstallatiebedrijf jrecies jaar na hevige jrand in nieuw gebouw GROENTE FRfHT BL'EMEINI B#LLEIM Uitbreiding bloementeelt gaat in 1979 verder w WINTER ZET TUINBOUW VOOR PROBLEMEN KWEKERS HADDEN ZORGZAME WEKEN GEEN RAMPEN? DAT IS PAS EEN RAMP j LAND EN TUINBOUW LEIDSECOURAN MAANDAG 8 JANUAR11979 PAGINA 11 Ondanks zorgen voor toekomstige ontwikkeling De gerbera is een van de bloe men, waarvan de teelt een uit breiding ondergaat. Hier een kan met dit produkt waarvoor tijdens een „kijkdag" grote belangstel ling bestaat. DEN HAAG Men behoeft geen pessi mist te zijn om te stellen, dat het in de bloementeelt en bloemenhandel niet alle maal van het bekende leien dakje gaat. Men zou kunnen zeggen dat het alles wel vlot gaat maar het is juist dit feit dat zorgen geeft voor de toekomstige ontwik kelingen. Men ziet dat in vakkringen ook wel in en bereidt er zich zo goed mogelijk op voor. Het is ook aan de huidige welvaart te danken, dat bloemen en planten in het leven in toenemende mate een belangrijke plaats gaan innemen, zowel bij kwekers als handelaren. Het is thans reeds vast komen te staan, dat in 1979 de toename (nog) niet tot stilstand zal komen en zich in het algemeen zelfs zal voortzetten. Dat is gebleken bij een enquête gehouden door de afdeling Marktonderzoek van het Pro- duktschap voor Siergewassen (PVS). Dat onderzoek werd onder 5.400 kwekers in ons land ingesteld aan de hand waarvan bleek dat er vrijwel allerwege aan teeltuit breiding wordt gedaan. Voorop de kleiner soorten snijbloemen, maar ook de potplan ten zullen in aantal toenemen, zo blijkt uit de cijfers. Opvallend is hierbij dat het niet zozeer betreft een toename van het aantal kweke rijen, maar vooral overschakeling van bijvoorbeeld groente en fruit op de bloe menteelt. Hierbij is ook invoeren van nieuwe bloemsoorten van betekenis, het geen juist door de toenemende concurren tie uit de derde landen van betekenis kan zijn voor de afzet. De conclusie wordt getrokken, dat in mei 1979 het totale snijbloemenareaal opnieuw zich zal uitbreiden met ongeveer vier procent hetgeen neerkomt op rond de 3.600 ha. De belangrijkste uitbreidingen worden vermeld bij rozen, chrysanten, gerbera en cymbidiums. In de bolbloemen zijn het vooral de tulpen en hyacinten die een uitbreiding onder gaan. Stilstand Tot de grootste uitbreidingen behoren de chrysanten namelijk met 13 procent tot een totaal van 537 ha. Voor de trossoorten zal een stilstand komen met totaal van 255 ha. De Amerikaanse anjers lopen terug met 11 procent tot 155 ha. Het areaal snij-anthuriums vermindert tot 64 ha. en snij groen komt op het niveau van 1977 met 53 ha. De teelt van lelie vermindert tot 111 ha. na een uitbreiding in 1977 en 1978. In de bolbloemen is een sterke uitbreiding te verwachten van de spruithyacinten. Onge veer driehonderd kwekers deelden mee tot uitbreiding van het areaal orchideeën over te gaan zodat dit dan totaal 698 ha zal beslaan. Door ruim duizend tulpen- broeiers is kenbaar gemaakt dat zij voor dit seizoen ongeveer 15 procent meer tulpenbollen hebben opgezet. Door deze forse uitbreiding kan worden verwacht dat dit seizoen ongeveer een half miljard tulpebloemen aan de veilingen worden aangevoerd. Dit geldt zowel voor de kas- soorten als cellen en schuren. Dit seizoen zullen door ruim vijfhonderd narcissen- broeiers ongeveer 11 procent meer worden getrokken. Potplanten Ongeveer elfhonderd potplantenkwekers' namen deel aan genoemde enquête aan de hand waarvan moet worden vastge steld, dat in 1979 het aantal bloeiende potplanten nog zal toenemen. Een totaal van 134 miljoen stuks kan tegemoet wor den gezien, hetgeen 15 procent méér is dan in het afgelopen jaar. Boven dat uitbreidingspercentage komen de varens en bromelia-achtige soorten nog uit. Verwacht worden 71 miljoen bloeiende planten, 35 miljoen groene planten en 14 miljoen bromelia-achtigen. De uitbreiding van de potplantenteelt komt beslist niet als een verrassing, aan iedere bloemenvei ling is dat ook in het afgelopen jaar reeds geconstateerd hetgeen bijvoorbeeld voor de CCWS aanleiding is geweest tot specia le veilingmaatregelen. Het afgelopen jaar overschreed wat dat betreft reeds de verwachtingen, ook wat betreft het omzetcijfer. Het is ook om die reden belangrijk dat tijdig het bemidde lingsbureau bij de verkoop kon worden ingeschakeld. Aan de CCWS werd voor 1979 een toename van 25 procent voor de potplanten verwacht. RECEPTIE OP 12 JANUARI AAN WATERINGSE DORPSKADE WATERINGEN ^)p 12 ja nuari, precies een jaar nadat het bedrijfspand van de han delsmaatschappij in regenin stallaties Revaho aan de Dorpskade in Wateringen in een vette, zwarte rook opging, wordt een splinternieuw ge bouw op dezelfde plaats met een receptie in gebruik geno men. Tal van tuinders uit het Zuidhollands glasdistrict hebben voor deze feestelijke dag een uitnodiging ontvan gen om van 's avonds half zes af tot half negen te zien wat in een uiterst snel tempo tot stand is gebracht. Met Westlandse voortvarend heid is er aan de wederopbouw van het bedrijf gewerkt. Ir. Mick Eekhout uit Delft had het ontwerp zo snel gereed, dat al op 21 april, na de spoedig verkregen vergunningen van b. en w. van Wateringen, de eerste paal de grond in kon gaan. Daarna is het werk in snel tempo voltooid. Aan de Dorpskade verrees een kan toor in twee verdiepingen ter grootte van driehonderd vier kante meter en een bedrijfshal van 4100 vierkante meter. Van wege de brand en zijn kwalijke gevolgen is bij het ontwerp van het nieuwe gebouw de grootste zorg besteed aan de onbrandbaarheid van de toe gepaste materialen en aan de totale brandveiligheid van het gebouw. Bij de bouw is een lichte draagconstructie van ronde stalen buizen toegepast, die afgewerkt is met een staal- beplating op het dak en een sterk brandwerend-geïsoleer- de wandbeplating. Bovendien zijn in de hal, waarin PVC-bui- zen worden opgeslagen en ver werkt, de nodige brandpreven- tieve maatregelen genomen, zoals brandluiken en slangen haspels. Hoofdaannemer Ro- over BV uit Wateringen is er in samenwerking met verschil lende onderaannemers in ge slaagd het gebouw binnen acht maanden na het slaan van de eerste paal voltooid te krijgen. Toonaangevend. Revaho is ongeveer dertig jaar geleden ontstaan als toelever ingsbedrijf voor de tuinbouw in het Westland. Hoofdzakelijk bestond die toelevering uit rietmanden, gereedschappen, kunstmest en turfmolm. De, onderneming heeft zich in de loop der jaren sterk ontwik keld en heeft thans dertig tot vijftig mensen in dienst. Te vens heeft de onderneming zich steeds meer gespeciali seerd in beregeningsinstalla- ties en alles wat met water voorziening te maken heeft. Het is op dit gebied een van de toonaangevende bedrijven in Nederland en ver daarbui ten. Vanuit de beregeningsinstalla- ties voor de landbouw zijn soortgelijke installaties voor het gebruik in kassen ont staan, waarbij eerst gebruik gemaakt werd van verzinkte stalen buizen. Sinds 1961 wor den plastic buizen voor bere gening in warenhuizen toege past. Messing sproeiers, die in de PVC-leidingen werden ge schroefd, bleken al gauw het nadeel te hebben verstopt te raken. Een plastic sproeier met stalen pen onderving deze nadelen gedeeltelijk. Nu wordt vaak een geheel plastic boog- sproeier gebruikt. Tot 1965 werden de installaties nog uit sluitend met de hand bediend. In dat jaar werden de eerste regenautomaten op de markt gebracht Steenwol Een ander beregeningssys- teem wordt sinds enige tijd toegepast voor het zetten van •»-V - T tomaten en wel door het mon teren van roterende „tik- sproeiers". Bij het telen van gewassen op steenwol of op grind wordt gewerkt met druppelbevloeiingssystemen, waarbij tegelijk met het water kunstmeststoffen aan de plan ten wordén toegediend. Behal ve beregeningssystemen in het warenhuis vervaardigt Reva ho ook een systeem voor bere genen óp het warenhuis door middel van kanonsproeiers. Bij dit laatste systeem kan een koeling in de kas worden be reikt van vier tot zes graden- Celcius. Om de waterkwaliteit te verbe teren anders dan via het thans aangewende, maar zeer kostbare systeem van de om gekeerde osmose is Revaho op zoek naar een systeem, dat in de tuinbouw betaalbaar en rendabel is. De eerste week van het nieuwe jaar is voor de tuinders niet zo gelukkig van start gegaan. De winterse omstandigheden ver oorzaken niet alleen problemen voor het wegverkeer. Hoewel deze tak ook van groot belang is voor de afzet van tuinbouwpro- dukten, want het leeuwedeel wordt nog steeds over de weg vervoerd. In veel belang rijker mate ontstaan de zorgen bij de gewassen in de warenhuizen. Gewassen die vorstvrij gehouden moeten worden in de koude kassen met zeer beperk te verwarmingsmogelijkheden. Verder de gewassen die meer warmte vragen om het groeiproces zonder storingen te laten verlo pen. Voor een gewas als paprika's is een dagtemperatuur van 21 graden vereist. Bij de strenge vorst van de afgelopen dagen is het in de meeste gevallen een onmogelijke zaak om de glazen huizen op temperatuur te houden. Vooral op de dagen waarbij de zon het overdag af laat Weten, want dan nemen de warmteverliezen met sprongen toe en valt er praktisch niet meèr tegen te stoken. Storingen in verwarmingsinstal laties kunnen funest zijn. Al met al een beslist niet voorspoedig begin van het nieu we jaar. Het effect van de winter is nog moeilijk te overzien, maar dat het voor de hele tuinbouw grote problemen veroorzaakt zal voor een ieder duidelijk zijn. Beperkt groentesortiment Er wordt zoals gewoonlijk in deze periode van het jaar een beperkt groentesortiment aangevoerd. De prijzen zijn over het alge meen hoog, maar het is voor veel gewassen beslist geen lolletje om ze onder de barre weersomstandigheden te oogsten. Op Vei ling Delft-Westerlee varieerde de prijs voor de spruiten van 1,66 tot 2,52 per kilo. Bij aanhoudende strenge vorst is de kans groot dat de prijs verder oploopt. Voor prei worden er ook hoge prijzen betaald, nl. van 3,05 tot 3,80 per kilo. Het is beslist geen aantrekkelijk karwei om thans prei te oogsten, want het gewas moet letterlijk uit de grond gehakt worden. Ook van dit gewas zal de prijs hoog blijven. Het derde gewas dat van buiten aangevoerd wordt is boerenkool. Voor deze wintergroente worden prijzen betaald van 1,90 tot 2,55 per kilo. De nu volgende gewassen worden van onder glas aangevoerd. Op Veiling Westland-Noord passeerde de andijvie de klok voor een gemiddelde prijs van 2,70 per kilo. Op veel bedrijven zal men onder druk van de weersomstandigheden zo snel mogelijk door oogsten. Er worden grotere aanvoeren verwacht, de prijs zal echter hoog blijven. Het kleine aanbod van spina zie werd tegen hoge prijzen verkocht, de hoogste notering op donderdag 4 januari kwam op Veiling Westland Noord tot stand nl. 4,15 per kilo. Sla bleef goed aan de prijs, er werd gemiddeld 39 cent per krop betaald. Hier moet wel bij opgemerkt wor den dat het heel wat problemen geeft om de sla vorstvrij te houden en dat het snijden een koud karwei is... Het winterweer zal ook in de rest van Europa van invloed kunnen zijn in de rest van het seizoen aan te voeren hoeveelheden. Naar verwacht zal de prijs niet dalen. Radijs is na de kerstweek in prijs gedaald en bracht gemiddeld 61 cent per bosje op. Knolselderij, een gewild artikel bij de bereiding van snert bracht gemiddeld 74 cent per stuk op. De aanvoer van witlof is toegenomen, als gevolg hiervan wist de gemiddelde prijs zich niet te handha ven en daalde naar 2,07 per kilo. Er wordt een ruim aanbod verwacht dat tegen gelijk blijvende prijzen verkocht zal worden. Raapstelen, een toch wel aantrekkelijke variatie in de winterkost werden verkocht tegen een prijs van 33 cent per bosje. Aanvulling sortiment Het Hollandse sortiment wordt aangevuld met een aantal buitenlandse gewassen. Er komt dagelijks bloemkool uit Frankrijk. De groothandelsprijs per stuk bedraagt 2,50. De trouwe leverancier van sperziebonen, Egypte, is nog steeds aktief. De bonen worden ingevoerd tegen een prijs van 3,- per kilo. Er komen ook partijtjes uit Kenia die tegen dezelfde prijs verkocht worden. Komkommers worden geleverd door de Canarische eilanden en Griekenland (Kre ta). De gemiddelde prijs voor de Canarische komkommers bedroeg 67 cent per stuk. De Griekse komkommers waren duurder, nl. 1,20 per stuk. De Canarische tomaten brachten op de groothandelsmarkt 2,- per 'kilo op. Spanje levert spitskool tegen een prijs van 1,33 per kilo. Italië levert andij vie tegen een prijs van 1,20 per kilo. De consument zal er rekening mee dienen te houden dat er geen Italiaanse andijvie voor Hollandsche verkocht wordt, want dan be taalt hij of zij al gauw 90 cent per pond te veel. Appels en peren De belangrijkste appelsoorten die aange voerd worden zijn Goudreinettes, Golden Delicious, Cox Orange en Jonathans. Voor Goudreinette en Golden lag de prijs rond de twee kwartjes per kilo. Jonathan lag wat lager in prijs nl. 42 cent per kilo. Cox Orange werd het best betaald, te weten 1,22 per kilo. De belangrijkste perenras sen zijn, Conference, Legipont en Doyenne du Cornice. De Legipont lag het laagst in prijs, nl. 25 cent per kilo. De Conference bracht 89 cent per kilo op en de Doyenne du Cornice 1,23. Het is dus onder de huidige winterse omstandigheden beslist niet onverantwoord om de vitaminebehoef te op peil te houden. Zoals veel anderen, hebben ook de kwekers zorgzame weken achter de rug. De felle kou deed niet alleen de verwarmingsinstal laties tot het maximum opjagen maar bo vendien kon de handel maar slecht uit de voeten met de produkten. De straathandel kon het helemaal wel vergeten. Dat drukte uiteraard ook een stempel op de prijzen die wat het gemiddelde betreft soms aan zienlijk bleef beneden dat van dezelfde tijd vorig jaar. De laatste week van het afgelopen jaar was nog redelijk in dat opzicht maar de eerste week van het nieuwe jaar liet het er lelijk bij zitten. De aanvoer was beperkt ook doordat de kwekers in aanvoer weinig heil zagen en waar mogelijk de bloemen in de warme kas hielden. Het vervoer leverde ook heel wat moeilijkheden op. Waar de kou heel Europa teisterde had dat tot gevolg, dat ook uit de andere landen weinig bloemen werden aangevoerd omdat men er met dezelfde moeilijkheden had te kampen. Mogelijk dat hiervan een algemene waarschuwing is uitgegaan aan de kwekers voor welke verrassingen men kan komen te staan in dit bedrijf. De onkosten lieten zich ook stevig gelden. De jachtsneeuw veroorzaakte nogal wat kortsluiting zodat de monteurs vrijwel dag en nacht op pad waren om voorzieningen te treffen. Zelfs de aanvoer uit Israël was beperkt. Voor uitstekende kwaliteit van bloemen werd een nog enigszins redelijke prijs betaald. In dit verband gaan vergelijkingen met het vorig jaar mank omdat de feestdagen toen anders waren verdeeld en ook de weersom standigheden gunstiger. De CCWS had nu een aanvoer van bijna 20 miljoen bos of stuks met omzetcijfer van 6.699.802,28 tegen vorig jaar bijna gelijke aanvoer en opbrengst van 9.300.932,58. Gemiddelde prijzen zijn met tussen haakjes vorig jaar: Amerikaanse anjers 29 (48), trosanjers 19 (35), anthurium 1,34 (1,90), snijgroen 15 (19), jaarrond troschrysanten 41 (61), idem geplozen 66 (71), normaal tros 1,23 (2,14), geplozen normaal 28 (31), freesia 20 (27), gerbera 55 (1,30), leliekelken 78 (65), lelietak 71 (95), grote rozen 1,02 (1,09), idem klein 30 (53), sonia 44 (75), tulpen 16 (26). In het algemeen dus een lagere notering dan vorig jaar. De grootste daling trad in na de kerstdagen. Een verdere conclusie kan daaraan uiteraard niet worden verbon den; zodra de weersomstandigheden zich ten goede wijzigen, kan het beeld duidelij ker worden. Dat betreft dan ook de eventue le invloed van het niet meer op zaterdag veilen, waaromtrent een zekere ongerust heid bestaat De laatste maand van het jaar gaf aan de CCWS een omzetbedrag van 43.335.325,72 hetgeen 225.077.00 of 0,52 procent minder is dan december vorig jaar. Van de potplanten daarentegen lag het omzetcijfer van 4.715.114,71, 1.212.316,35 of ruim 34 procent hoger dan vorig jaar. Het totaal omzetbedrag aan de CCWS was in december 520.347.145,39 of 38.839.254,70 meer dan vorig jaar. Wat deze week betreft is de gang van zaken moeilijk te voorspellen. Zoals reeds opgemerkt zul len de weersomstandigheden bepalend zijn. Het bollenvak is zo bijzonder, dat het met geen enkele andere bedrijfstak vergeleken kan worden. Deze stelling wordt door zowel kwekers als exporteurs met zeer veel over tuiging geponeerd. Een van de kapstokken waaraan de theorie wordt opgehangen is deze: we hebben te maken met een natuur- produkt. En dan weet je wel wat je aan plantgoed in de grond stopt, maar geen sterveling kan%voorspellen wat je er negen maanden later weer uithaalt. Dat hangt voor een groot deel van de weersomstandig heden af. En de exporteur beweert: we gaan in november al op pad om bollen te verko pen die nèt geplant zijn en we vragen prijzen waarvan we alleen maar kunnen hópen dat we goed gegokt hebben. Rampen Het lijkt er op dat de kweker het van matige oogsten moet hebben. Een schaarse markt bezorgt hem goede prijzen. Zodra de tulpen „over de mand lopen" is het prompt ge beurd. Een gevleugeld woord in het bollen vak is dan ook: als er geen rampen met de tulpen zijn, dèt zou pas een ramp zijn Inderdaad is de bollenman voor een groot deel afhankelijk van het weer. Maar bete kent dit, dat men in andere branches dergelijke problemen helemaal niet kent? Weet een textielhandelaar die maanden tevoren inkoopt, welke prijzen de wol in Australië zal opbrengen? Dat is nl. bepaald geen vast gegeven. En heeft de fabrikant van ijs- en frisdranken niets te maken met het weer? Zo heeft vrijwel iedere bedrijf stak zijn eigen problemen. Onbekommerd Waar het bollenvak vanaf moet is het onbekommerd van het ene jaar in het andere stappen. En dan liefst achter de markt aanhollen. Tulpen duur? Dan snel gaan uitbreiden. Het enige dat men nu zeker weet en waar veruit de meesten zich niets van aantrekken! is dat men nu weer op een overproduktie aanholt Wellicht zor gen minder gunstige weersomstandigheden ook in 1979 weer voor een matige oogst en dan zal het ook deze zomer weer lijken of er niets aan de hand is. Maar de ware feiten worden door een dergelijke gang van zaken wel sterk verdoezeld. De huidige barre winterse weersomstandig heden doen de bollen nu geen kwaad. De den opdat het ook voor de gewone man leesbaar wordt. In dat rapport houdt men zich bezig met methodieken die het mogelijk maken om tot betrouwbare oogstprognoses op wat langere termijn te komen. En dat het prijspeil daarmee sterk verbonden is, kan een kind begrijpen. Opmerkelijk is bijvoorbeeld dat de tulpenkwekers na de strenge winter van 1962/1963 steeds goede oogsten hebben kunnen rooien. Het léék er op dat met de huidige gewasbeschermen- de middelen een kind de was kon gaan doen. In 1975 bleek die vlieger niet op te gaan: er werden beduidend minder dikke bollen gerooid dan in de jaren daarvoor. En ook in 1976, 1977 en 1978 kon men niet van beste oogsten spreken. Twaalf jaar ging alles naar wens en plotseling kwamen vier jaar achtereen minder goede oogsten liit de grond. Zit er een vast patroon in het aantal misoogsten? goede kwekers hebben alles onder dek en de sneeuw zorgt voor een extra winterjas. Tulpen kunnen trouwens best een beetje vorst hebben. Er is beslist geen man over boord als de bollen wat „in de hal" komen te zitten. Griezelig kan het pas worden als het straks overdag gaat dooien en het vriest 's nachts weer flink. Dan blijven de bollen in het water zitten en kunnen ze verstikken. Maar voor hetzelfde geld kan de sneeuw ook geleidelijk gaan smelten en zal er geen sprake van water-op-het-lai*l zijn. Vooral op minder goed land heeft men er echter snel last van. Uitzonderingen Rapport Het bollenvak zal ook veel meer gebruik moeten gaan maken van nieuwe mogelijk- heden die de moderne wetenschap biedt Ook al lijken die helemaal niet op het terrein van de bloembollen te liggen. Zo heeft de voorzitter van de Kon. Alg. Ver. voor Bloembollencultuur, de heer J. P. M. de Jonge heeft onlangs laten weten dat een team van de Erasmus Universiteit in Rotter dam is gereed gekomen met een rapport, dat in opdracht van de Ned. Herstrukture- ringsmaatschappij (de Nehem) is vervaar digd. De Nehem verzorgt nl. de follow up van het struktuuronderzoek in het bollen vak. Het rapport moet nog „vertaald" wor Zijn dat uitzonderingen? Een vTaag die door vele vakgenoten bevestigend zal worden beantwoord. Maar het is de vraag of dat werkelijk zo is! Gegevens over een lange reeks van jaren zijn nl. nog nooit met elkaar vergeleken. De heer De Jonge heeft er terecht op gewezen dat men veel kan „uitvlooien" als men meteorologische gege vens van bijv. een periode van dertig jaar in de computer stopt en die cijfers dan gaat vergelijken met de oogsten uit die jaren. In grote lijnen zijn die laatste cijfers wel bekend. Als men de uitvoerstatistieken legt naast die van de beplante oppervlakten uit die periode, dan komt men al een heel eind. Natuurlijk kan men al bij voorbaat de resultaten van een dergelijk onderzoek af wijzen. Zo in de geest van: Ik zit al veertig jaar in dit vak en het is mij nog nooit gelukt een goede oogstprognose te maken. Zou nu plotseling een computer dat wel kunnen?" Dat zijn natuurlijk argumenten die geen steek houden. Wat men niet weet, kan men moeilijk tevoren al gaan veroordelen. Het zou best kunnen zijn dat cijfers van de afgelopen dertig jaar leren dat om de twaalf jaar wel meer perioden van drie of vier jaar plegen voor te komen, waarin het met de tulpenoogst minder naar wens ging. Het is mede daarom dat velen in het vak met belangstelling uitzien naar de dag waarop het „vertaalde" rapport in de open baarheid zal komen! Het winterse weer baart de glastuinbouw zor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11