,ffet komt omdat ik
zo'n goed kosthuis heb9
VREEMD LICHTVERSCHIJNSEL
WAS RUSSISCHE SATELLIET
Weer missionaris in
Rhodesië vermoord
Vietnamezen rukken op naar Pnom Penh
1979 heeft tal van struikel
blokken voor kabinet-V an Agt
Lokvogel Mary maakt
New York onveilig voor
rovers en aanranders
BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT"
DONDERDAG 4 JANUAR11979 PAGINA 6
V
OUDSTE INWOONSTER VAN NEDERLAND WORDT 109 JAAR:
TWELLO Vaak zegt Opoe Grada
Hurenkamp, de oudste van Nederland,
dat bet nu lang genoeg geduurd heeft.
Dat ze het zat is, dat Onze Lieve Heer
haar nu wel mag komen halen. Maar
ze heeft ook momenten van levenslust.
Dan vergeet ze haar doofheid, haar
slechte ogen, haar eeuwige „piene in
de buuk", baar hulpeloosheid. Zoals
gisteren, toen ze mooi zat te wezen
voor de fotograaf, een beetje koket
zelfs, in haar stoel bij de gloeiende ka
chel in bet witbesneeuwde boerderijtje
van haar zoon Hein en schoondochter
Dina in het verstilde Twellose Harte-
laar.
Morgen wordt ze 109 jaar. De pastoor
zal er weer zijn met evenveel rozen en
een H. Mis. En de burgemeester. En de
krant En later de heie schare van fa
milie en buren.
„Ze zal er van genietenzegt zoon
Hein. Zijn vrouw Dina zal het er weer
druk mee hebben. Dina zelf zegt er
weinig van. Ze weet niet beter. Al 39
jaar woont ze onder een dak met Opoe,
vanaf haar trouwen in 1940.
Is dat geen geweldige belasting ge
weest? „Jawel", aarzelt Hein (71), „het
was wel eens zwaar, zeker als je na
gaat dat we zelf 9 kinderen hadden,
maar toch zijn we blij, dat we het ge
daan hebben".
En Dina? „Och", klinkt het weinig toe
schietelijk, „we hebben het altijd als
onze plicht beschouwd. Het is altijd in
goede harmonie gegaan. Maar het was
natuurlek wel eens een hele opgave
voor jong en oud".
Opoe heeft zich in „haar goede jaren"
nooit met de opvoeding van de kinde
ren bemoeid. Hein: „Ze zei weieens,
moet dat nu zo? Maar dan zei ik altijd.
Was het vroeger altijd zo goed? Nee,
zei ze dan, dat deugde ook altijd niet.
En toen was het over".
Toch zal Hein er voor waken om zijn
kinderen ooit tot last te zijn. „Ik zal het
zelf niemand aandoen. Maar ik weet
ook dat ik niet graag in een bejaarden
tehuis zou willen zitten. Dat is het laat
ste wat ik zou doen". Hij boert nog
elke dag, zij het op bescheiden schaal,
een beetje vetweiden van jong vee.
Opoe was gisteren dus goed te pas. Te
gen de blitsende fotograaf zei ze: „Toe
maar jong, dat doet me niks geen zeer.
Ik ga nu zeker weer de hele wereld
door".
Hein: „Jullie treffen het. Meestal zegt
ze niet veel. Daar is ze te suf voor. Ze
zit onder de pillen en poeders. Een
paar uurtjes per dag komt ze er nog
uit. Dan zit ze in haar stoel voor zich
uit te staren. Ja, ze leeft helemaal in
het verleden. Lezen doet ze al jaren
niet meer. Lopen gaat nog wel, maar
het wordt minder. Zo nu en dan stapt
ze nog wel eens naar buiten. Niet in de
sneeuw natuurlijk, maar bij mooi weer.
Ach, het is een mens van de dag. Ei
genlijk van het uur". „Maar eten doet
ze nog prima", vult Dina aan. „Ja, ge
woon met de pot mee".
De wijkzuster was er gisteren ook voor
de wekelijkse wasbeurt van Opoe. „Le
nig dat ze is", weet ze, „ze pakt nog
makkelijk de stoof van de grond"
Opoe zelf: „De zuster helpt me altijd zo
goed. Ze denkt, dat ik te zwaar ben,
maar dat valt wel mee". Iedereen lacht.
De sneeuwpracht ontgaat Opoe. Ze
voelt dat het winter is. Meer niet. „Ik
heb alleen zwarte vlokken voor de
ogen", roept ze. Ze vertelt van haar
Moeder die 51 jaar geworden is en van
haar Vader die de 102 haalde. „Mijn
vader is al blind geworden toen ik nog
naar school ging. Ze toont trots een
ring aan een vinger. „Die heb ik gekre
gen toen ik twaalf en een half jaar bij
boer Havekes in Duustervoorde gewerkt
heb. Prachtig he". Ze praat over de vo
rige eeuw.
Het geheim van Opoe's ouderdom? „Ik
weet het ook niet", zegt zoon Hein. „Ze
heeft wel altijd ontzettend sober ge
leefd. Hard werken, geen druppel,
drank, geen koffie en vroeg naar bed,
maar ja, dat deden ze vroeger alle
maal".
En wat zegt Opoe er zelf van? „Ik
denk dat het komt, omdat ik hier zo'n
goed kosthuus hebbe. En Dina, die
zorgt zo goed voor me, daar kan ik
niets van zeggen".
HOMMEKROL
Achterkleinkind Gerben (4) biedt zijn overgrootmoeder opoe Hurenkamp (morgen 109) een bosje bloemen aan.
Paus dringt op
herkenbaarheid
priesters aan
VATICAANSTAD Paus Jo
hannes Paulus II zal er zelf op
toezien dat de priesters en reli
gieuzen volgens de voorschrif
ten het habijt van hun orde
dragen of tenminste een onder
scheiding die hen herkenbaar
maakt. Zo zeggen bronnen in
het Vaticaan.
Zo had de Paus op 1 januari:
alvorens naar de Gesukerk
gaan aan de jezuïeten, die hem
zouden ontvangen, laten weten
dat hij hoopte hen in toog te
zien of tenminste in zwart pak
met priesterboord.
Bij elk bezoek aan de Vaticaan
se burelen, wordt er bij de
functionarissen van de Heilige
Stoel op aangedrongen, dat zij
hun toog opnieuw gaan dragen.
Op 16 november sprak de Paui,
de oversten van 770.000 religieu
zen toe met de aanbeveling, dat
zij net „stille maar welspreken
de getuigenis" van hun orde
zouden dragen.
Prof. De Jager:
Politiemannen in Milaan staren omhoog naar de twee niet geïdentificeerde voor
werpen in de lucht. Bovende beide als UFO's aangemerkte voorwerpen.
UTRECHT (ANP-UPI) Het
vreemde lichtverschijnsel dat
zondagavond door vele mensen
boven Nederland is gezien was
een Russische satelliet, aldus
woensdag prof. dr. C. de Jager
van het sterrenkundig instituut
in Utrecht. Dinsdag verklaarde
prof. De Jager dat het lichtver
schijnsel een kosmische steen
Volgens De Jager is na vergelij
king van de gegevens echter
gebleken dat het ging om de
satelliet 1978-23b, die door de
Sovjet-Unie op 25 december
werd gelanceerd. De baan van
de satelliet liep boven Schotland
en Noord-Nederland naar Mid
den-Europa. De Jager acht het
niet uitgesloten dat meldingen
over UFO's, ook zondag en o.a.
in Nieuw-Zeeland, betrekking
hebben gehad op de satelliet.
Overigens houdt de volksster
renwacht in Hoeven het vreem
de lichtverschijnsel op het ver
gaan van een Amerikaanse sa
telliet. In een verklaring zegt de
sterrenwacht dat het vermoede
lijk de in 1973 gelanceerde satel
liet 1973-88b betreft. Volgens
betrekkingen zou deze satelliet
door wrijving met de hogere
luchtlagen slechts een beperkte
levensduur hebben gehad. De
sterrenwacht zegt dat was bere
kend dat de satelliet op 31 de
cember 1978 zou vergaan met
een onzekerheidsmarge van ma
ximaal drie dagen.
Milaan had gisteren met talloze
meldingen over UFO's (uniden
tified flying objects) uit zeker
vijf verschillende richtingen
zijn nacht van de vliegende
schotels.
De in de pers opgetekende ver
halen spraken van twee UFO's
„die op sterren leken, een wit
licht uitstraalden en zich lang
zaam verplaatsten"
De politie zond een patrouille
uit met een deskundige die fo
to's nam van het fenomeen dat
een half uur duurde. De laatste
UFO werd om acht uur in de
ochtend gesignaleerd.
Een Romeins ingenieur, Aldo
Sabatini, zag in de nacht met
andere getuigen boven de win
tersportplaats Campocatino,
100 km ten zuiden van Rome.
een „witgloeiende bal". Een hall
uur lang draaiden de telefoonr
schijven als dollen en begonnen
radio's te functioneren zondei)
dat men daaraan een eind kon
maken.
„Ik geloof niet in UFO's", zef
Sabatini, „maar men zal mij een
verklaring moeten geven vooi
dat fenomeen waarvan ik geer
enkele logische uitleg kan ge
Intussen is uit Nieuw Zeelanfl
gemeld dat berichten over vlie
gende schotels boven de kustlij)
wellicht niets anders betroffeij-
dan de dansende lichten va»
Japanse vissersboten.
SALISBURY (AP, UPI) -
Een Zwitserse rooms-katho-
lieke missionaris is gisteren
doodgeschoten aangetroffen
in een zwart reservaat in het
midden van Rhodesië, drie
dagen nadat hij waarschijn
lijk door nationalistische gue-
rillastrijders ontvoerd was,
zo hebben kerkelijke autori
teiten meegedeeld.
De vermoorde priester, de 44-
jarige Martin Holenstein, ver
dween op Nieuwjaarsdag op
weg naar een Mis in een
plaatselijke kerk. Vijf dagen
eerder was een Westduitse je
zuïet in het noorden van het
land doodgeschoten. In totaal
zijn in de nu al zes jaar du
rende oorlog in Rhodesië 32
blanke missionarissen om het
leven gebracht.
Het militaire commando in
Salisbury heeft verder bekend
gemaakt dat in de afgelopen
dagen vijf militairen en een
senator om het leven zijn ge
bracht.
Een van de leiders van de gu
erillas tnjders, Robert Mugabe,
heeft verklaard dat de troe
pen van zijn organisatie Zapu
dit jaar ook economische doe
len in Rhodesië zullen gaan
aanvallen. De leider van de
bevrijdingsorganisatie Zanu,
Josua Nkomo, is momenteel
in Moskou om Russische
steun voor zijn strijd tegen
het blanke minderheidsbe
wind van Ian Smith.
BANGKOK/HONG KONG (AP/AFP) -
Vietnamezen en pro-Vietnamese Cam
bodjaanse rebellen hebben gisteren ver
klaard dat zij behalve Kompong Cham
nog twee provinciale hoofdsteden heb
ben ingenomen, een derde hebben aange
vallen en tot 176 kilometer op Cambod-
jaans grondgebied zijn doorgedrongen.
Het sinds kerstmis door een nieuwe Viet
namese invasie bedreigde regiem-Pol Pot
in Cambodja heeft gisteren opgeroepen
tot een „heilige volksoorlog tegen de
Vietnamese aggressoren". De staatsradio
meldde dat de troepen van het militaire
district van de hoofdstad Pnom Penh in
alarmtoestand waren gebracht. De Viet
namese aanvalsspits zou de Cambodjaan
se hoofdstad tot op 60 kilometer gena
derd zijn.
Doel van de Vietnamezen zou eerst zijn
de hoofdstad van alle aanvoerlijnen via
land en zee af te grendelen. Zo zouden
de door sterke pantseri en artillerie-een
heden ondersteunde Vietnamese divisies
al het gehele noordoosten van Cambodja
en daarmee een kwart van het land on
der controle hebben.
Vietnam heeft met klem ontkend dat zijn
leger Cambodja binnenrolt. Hanoi zegt
dat de strijd tegen de „reactionaire kliek
van Pol Pot" wordt geleid door Cambod
jaanse vrijheidsstrijders Voor de Red
ding van Cambodja waarbij zich hon
derdduizenden zouden hebben
Waarnemers in Bangkok menen dat de
inname van de stedelijke centra meer
psychologische waarde heeft dan strate
gische. De Cambodjaanse steden werden
na de overwinning van de communisten
in 1975 op grote schaal verlaten en er is
geen enkele aanwijzing dat zij sindsdiens
herbevolkt zijn geraakt.
Zigeuners
in Veendam
mogen blijven
.vO.Vj.V EN De gemeen
te Veendam heeft een kort
geding, over een aantal wis
selwoningen waarin elf zigeu
nergezinnen verblijven, ge
wonnen. Het kort geding wai
door een aantal bewoner)
van de nabijgelegen Haven
buurt tegen de gemeente aap
gespannen.
UITVOERING BESTEK '81 KAN GROTE SPANNINGEN GEVEN
Hieronder het eerste van
twee beschouwingen over
de landspolitiek in het
nieuw begonnen jaar. Het
tweede artikel, dat vooral
op de grote politieke par
tijen in zal gaan, ver
schijnt één van de ko
mende dagen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Hoewel het op dit
moment bladstil lijkt in de Neder
landse politiek (beide Kamers verga
deren deze week niet en premier
Van Agt is voor een werkbezoek
naar de Nederlandse Antillen) wordt
op en om het Binnenhof druk ge
praat over wat de Nederlandse poli
tiek dit jaar allemaal te wachten
kan staan. Na 1978, het jaar van de
opstelling, presentatie en parlemen
taire behandeling van Bestek'81,
moet dit jaar de uitvoering van deze
ombuigingsoperatie van start gaan.
Het ziet er voorlopig naar uit dat
dit het centrale probleem van dit
jaar wordt.
Het kabinet-Van Agt is zijn tweede
jaar ingegaan, traditioneel het moei
lijkste jaar voor een kabinet. Het
eerste jaar pleegt door een kabinet
gebruikt te. worden om zich in te
werken en zich over de „restanten"
van het vorige kabinet te buigen. In
het derde en vierde jaar heeft de
„oogst" plaats, het tweede is het
„weerbarstigste".
Een van de grootste problemen voor
het kabinet is de kleine parlementai
re meerderheid waarover het be
schikt. In de Tweede Kamer bezetten
CDA en WD, zoals bekend, slechts
77 van de 150 zetels, in de Eerste
Kamer 39 van de 75. Het CDA is
duidelijk de „moeilijkste" coalitie
partner omdat in de Tweede Kamer
een üeei (rond tien fractieleden) ui
terst kritisch tegen het kabinetsbeleid
aankijkt. Zolang Aantjes de fractie
leidde was er sprake van een flinke
discipline, maar het is de vraag of
ook Lubbers daarin zal slagen, zeker
nu Van Houwelingen geen eerste
vice-voorzitter van de fractie is ge
worden. Zodra meer dan vijf leden
van de CDA-fractie op cruciale mo
menten tegen de regering stemmen
zou er een crisis kunnen uitbreken;
in zo'n situatie zou immers ook de
steun van SGP en GPV onvoldoende
zijn.
Een ander heet hangijzer voor het
kabinet wordt de felle tegenstand uit
„de samenleving" ten aanzien van
met name het sociaal-economisch be
leid. De FNV keert zich fel tegen de
kabinetsplannen en het CNV staat er
uiterst kritisch tegenover. Ook uit de
kringen van het onderwijs en de wel
zijnszorg is de oppositie niet gering.
Het kabinet-Den Uyl had althans nog
een breed maatschappelijk draag
vlak, het kabinet-Van Agt ontbeert
dit.
Hete vuren
Direct na het kerstreces komt het
kabinet voor enkele hete vuren te
staan, met name die van de behan
deling van de begroting van Volks
huisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Dat kan last bezorgen, zeker als mi
nister Beelaerts en staatssecretaris
Brokx er binnen het kabinet niet in
zouden slagen meer geld te krijgen
voor sociale woningbouw. Het beleid
van deze beide bewindslieden staat
trouwens toch al aan veel kritiek
bloot, in en buiten het parlement,
ook bij de bouwwerkgevers.
Zeer moeilijk zal het kabinet het
krijgen bij het dichten van het in de
begroting-1979 geslagen „gat" van
240 miljoen gulden waarvan minister
Andriessen de dag na kerst in de
Eerste Kamer gewag maakte. In het
kabinet is afgesproken dat de door
de Tweede Kamer tot stand gebrach
te „gaten" in principe in dezelfde
sectoren gecompenseerd zullen wor
den. En dat zal ongetwijfeld veel
pijn geven!
Tal van spanningen zal het in de ko
mende weken en maanden te voeren
loonoverleg met zich meebrengen.
Weliswaar tracht minister Albeda de
gemoederen van de vakbeweging
enigszins te sussen door niet af te la
ten de sociale partners bijeen te roe
pen voor beraad over belangrijke za
ken waarover overeenstemming niet
helemaal onhaalbaar lijkt (met name
het arbeidsmarktbeleid), maar er
moet wel een wonder geschieden wil
len de collectieve arbeidsovereenkom
sten zonder al te grote problemen tot
stand komen. In elk geval ziet het
ernaar uit dat de minister van Socia
le Zaken enkele malen als bemidde
laar zal moeten optreden.
In de nu aangebroken cao-onderhan
delingsperiode zal ook blijken hoe de
werkgeversorganisaties zich zullen
gaan opstellen; tot dusver hebben ze
zich min of meer achter het rege
ringsbeleid verstopt. Belangwekkend
wordt ook het beraad in de SER
over o.a. de advisering over de door
werking van de bouw-cao.
Abortus
Ingewikkeld wordt zonder meer de
parlementaire behandeling van het
wetsontwerp over de abortusregeling.
Het kabinet moge eensgezind zijn
over (de hoofdlijnen van) het wets
ontwerp, dit .lijkt vooralsnog niet op
te gaan voor de Tweede-Kamerfrac
ties van CDA en WD. In beide frac
ties zitten leden die min of meer we
zenlijke wijzigingsvoorstellen zouden
willen indienen, maar de marges
daarvoor zijn, zoals herhaaldelijk
van kabinetszijde wordt betoogd, ui
termate smal.
Of het kabinet-Van Agt dit jaar door
stormen heen komt is helemaal niet.
te voorspellen. De vraag is natuurlijk
welk alternatief er is, zeker nu de
PvdA zich sinds het Bestekdebat van
oktober meer van het CDA verwij
dert en de pijn van de mislukte for
matie van een kabinet PvdA-CDA-
D'66 m Den Haag nog steeds voel
baar is. Veel zal afhangen van de
beleidslijnen die de grote partijen in
de komende tijd zullen volgen.
EVERT MATHIES
NEW YORK Overvallen worden is dagelijks
werk voor Mary Glatzle in New York. Mevrouw
Glatzle, 1.57 lang en vijftig kilo wegend, verdient
haar brood met door donkere straten en eenzame
parken te dwalen om als lokvogel voor duistere
figuren te dienen. Sinds 1970, toen zij bij de
afdeling straatmisdrijven van de Newyorkse
politie kwam, is zij al heel wat misdadigers
fataal geworden.
Na gedurende die periode voor slachtoffer ge
speeld te hebben in meer dan vijfhonderd pogin
gen tot aanranding, beroving en andere misdrij
ven heeft de 36-jarige politieagente zich de
bijnaam „Lokvogel Mary" verworven.
Hoewel zij zegt haar mannetje te staan als het
erop aankomt geweld of een vuurwapen te
gebruiken gaat Mary nooit alleen „op karwei".
Zij wordt daarbij geholpen door drie mannelijke
collega's. Op het bureau zien zij er onberispelijk
uit, maar bij de „operatie lokvogel" past het
drietal zich aan de situatie aan. Dat betekent
dat zij zich ooms voordoen als zwervers, die in
vuilnisemmers graaiend of sigaret en peuken
zoekend op veilige afstand hun collega Mary
volgen. „Wij zien er zo smerig en gemeen uit
dat sommige mensen zich snel uit de voeten
maken en de politie waarschuwen", zegt recher
cheur James Miller.
Terwijl de „lokvogel" met winkel tassen en een
ogenschijnlijk rijkgevulde beurs door de eenzame
straten wandelt, doen haar begeleiders alles wat
nodig is om haar in het oog te houden. Zo
gebeurde het eens dat een van hen snel een
aangelijnde hond van een stomverbaasde voorbij
ganger leende, toen hij een verdachte figuur in
de buurt van Mary bespeurde en zo dicht
mogelijk in de buurt wilde komen zonder arg
waan te wekken.
Politieagent Lery Callier zegt dat het drietal allei
zal proberen om er overtuigend uit te zien. Zi
hebben daartoe al dronkenschap voorgewenq
of zich voorgedaan als imbecielen, bejaarden ei
straatvegers.
Enige tijd geleden slaagden zij er op deze manie»
in een aanrander te grijpen die een park in Ne\*
York onveilig maakte. Volgens Mary was dit ee(
van haar meest beangstigende momenten ge
weest. „Een aanrander is erg moeilijk te vangen
ze zijn bijzonder op hun hoede", zegt zij. Daarorj
moesten de begeleiders zich op flinke afstam
achter de bomen verbergen. Mary wandelde me»
haar hond Brooklyn alleen door het verlate»
park. Plotseling zag ze een man die beantwoordde
aan het signalement van de aanrander. „II
bibberde", aldus lokvogel Mary, „maar ik citeeij
de in mijzelf de 23ste psalm, het gedeelte da|
zegt: „Hoewel ik wandel door het dal van
schaduw des doods, en toen voelde ik mij rusti,
De aanrander sprong op Mary af, hield een r
op haar keel en begon haar in het struikgewa|
te sleuren. Maar haar collega's schoten to^
vuurden in de lucht en riepen „politie". De maj
liet Mary los en probeerde te vluchten, i
hij kon door in het park patrouillerende poli^
mannen worden gegrepen. Hij werd tot
langdurige gevangenisstraf veroordeeld.
Mary, gescheiden en moeder van een zoon, 2
dat haar twee levens goed harmoniëren,
ik dienst heb voel ik mij een politievrouw,
ik thuis ben voel ik mij moeder". Ze is er trol
op dat het werk van haar en haar drie collegaf.
helpt de straatmisdaad in New York te vermindi
ren. „Het is geweldig figuren achter de trali^
te helpen die oude mensen beroven", zegt
lokvogel.