Grimmige kou treft
Duitsland en
Engeland het hardst
Moord op Kennedy toch samenzwering
Passagiers op luchthaven
van Teheran gestrand
„Betrekkingen VS
en China slag voor
hegemoniestreven"
Zeesleper Typhoon
maakt vast aan
beschadigde tanker
Groeiende spanning
over nederzettingen
op Jordaanoever
BUITENLAND
LEIDSE COURANT/
DINSDAG 2 JANUAR11979 PAGINA 5
Oudjaar
gevierd in
de trein
BRUSSEL Nederlan
ders die op oudejaars
dag vanuit Parijs per
trein terug wilden reizen
naar Amsterdam, heb
ben ongetwijfeld een
van de meest gedenk
waardige jaarwisselingen
achter de rug sinds ja
ren. De reis die normaal
zeven uur duurt werd
nu in tweeëntwintig uur
tijd afgelegd. Bevroren
wissels en stroomafne
mers maakten ook hier
verder reizen onmoge
lijk. Bij de Frans-Belgi
sche grens veroorzaakte
dat een oponthoud van
ruim zes uur. In een
aantal rijtuigen was bij
een temperatuur van
vijftien graden onder
nul het licht en de ver
warming uitgevallen. Pas
tegen twaalf uur
's nachts slaagde men
erin, na tussenkomst van
de Belgische rijkswacht,
een trein te charteren
die de ruim duizend rei
zigers naar Brussel kon
brengen. Met in Parijs
gekochte champagnefles
sen die bestemd waren
voor het gezellige avond
je thuis werd toen het
nieuwe jaar ingeluid. In
Brussel weigerde men
de trein te verlaten toen
bleek dat deze werd in
gezet voor de reis naar
Parijs. Bij het ochtend
gloren, toen helpers van
het Belgische Rode
Kruis enige verlichting
hadden gebracht in de
vorm van koffie en
soep, kon pas een trein
naar Antwerpen worden
ingelegd, waarna de reis
vrij spoedig verliep.
Vrijwel algemeen werd
de houding van Belgi
sche spoorwegautoritei
ten gelaakt wegens hun
gebrek aan informatie
over de feitelijke stand
van zaken en, afgezien
van de hulp van het
Rode Kruis, de volledige
afwezigheid van materië
le tegemoetkomingen.
HAMBURG (DPA, AP) De
grimmige koudegolf, die in het
afgelopen nieuwjaars week
einde van Noord- en Oost-Euro
pa naar het zuiden trok, bereik
te gisteren de Alpen en de Pyre
neeën. Ten zuiden van de vorst-
grens leek het wel lente. In de
Scandinavische landen en de
noordelijkste Westduitse deel
staat Sleeswijk-Holstein is de
toestand ondanks afnemende
wind nog ernstig. Veel plaatsen
zijn door versperde wegen en
spoorwegen van de buitenwe
reld afgesneden. Hier en daar
zat men gisteren zonder elektri
citeit. Het verkeer te water en
over land tussen Denemarken
en West-Duitsland ligt helemaal
stil.
In Moskou steeg de tempera
tuur op Nieuwjaarsdag van min
45 tot min 30. De straten lagen
verlaten. Weinigen konden hun
auto nog op gang krijgen. In
de hotelkamers was men al blij
als men de zes graden kon
halen. Was de temperatuur in
Praag zondag nog plus 1, maan
dag moest men het met min 18
doen. Ook in Beieren en Baden-
Württemberg daalde de thermo
meter 's nachts 20 tot 25 graden.
In de landen van Zuid-Europa
kan men zich dat niet indenken.
In het zuiden van Italië kon men
de kachel missen, bij een tempe
ratuur van plus 20 graden.
Groot-Brittannië beleefde het
slechtste weer sinds 15 jaar.
Zware sneeuwval heeft veel de
len van het land onbegaanbaar
gemaakt. De beide luchthavens
van Londen waren gesloten en
het treinverkeer was in de war.
In Londen konden zelfs zieke
nauto's voor spoedgevallen niet
uitrijden en in het westen van
Engeland liet de politie weten
dat zij niets aan haar auto's had.
Bij Falkirk in Schotland hebben
driehonderd treinpassagiers
twaalf uur opgesloten gezeten
in ingesneeuwde wagons. Kort
voor het aanbreken van de zon
dagochtend kon men de trein-*
stellen verlaten. De politie had
zich eerst een weg gebaand naar
een wagon om twee baby's te
bevrijden en naar een zieken
huis te brengen.
De Poolse regering heeft giste
ren in verband met de hevige
vorst de noodtoestand afgekon
digd. Alle scholen zijn voor zes
dagen gesloten. Op de meest
belangrijke na zijn tevens alle
bedrijven gesloten. De noodtoe
stand is in eerste instantie voor
een dag uitgeroepen. Vandaag
zal worden bekeken of hij wordt
verlengd.
In Denemarken en in gedeelten
van Sleeswijk-Holstein zagen de
autoriteiten zich genoodzaakt
het particuliere autoverkeer te
verbieden. In West-Duitsland
zijn tot dusver minstens dertien
mensen doodgevroren. De pre
mier van Sleeswijk-Holstein,
Gerhard Stoltenberg, wiens ge
bied hier en daar onder een
twee meter dikke laag sneeuw
ligt, zei maandag te vrezen dat
het aantal slachtoffers zal oplo
pen als men de vele ingesneeuw
de auto's heeft teruggevonden.
Het Belgische treinverkeer was
volkomen ontredderd. Zowel
voor het trein-, als het tram- en
busvervoer kwam er nog bij dat
de bestuurders niet op tijd aan
wezig konden zijn. In Brussel
vroeg men zich af wat voor
chaos dit zou hebben gecreëerd
als het een gewone werkdag zou
zijn geweest.
De drie overlevenden van de Griekse tanker Andros Patria, die yoor de kust van Spanje een scheur
opliep en in brand vloog. De kapitein, zijn vrouw, zoontje en 26 opvarenden zijn waarschijnlijk omge
komen, nadat de reddingsboten in ruwe zee waren omgeslagen. De drie overlevenden hadden het
drama zien gebeuren en bleven daarom aan boord, tot zij met een helikopter gered werden.
Slechts drie bemanningsleden gered
Niet alleen in Duitsland en Nederland was het met het weer bar en boos. Ook in Engeland was het
behoorlijk raak. In het graafschap Kent loeide een bijna zuidpoolse sneeuwstorm, die wegen onbe
gaanbaar maakte en het verkeer totaal vast deed lopen.
LONDEN (AP) Afgelopen
nacht heeft de zeesleper Typ
hoon van de B.V. Bureau Wijs
muller te IJmuiden vast kunnen
maken aan de Griekse tanker
Andros Patria.
Drie mannen
van de Typhoon zijn aan boord
gegaan van het 218.665 metende
schip dat op oudejaarsavond ter
hoogte van La Coruna, aan de
noordwestelijke punt van Span
je, door een ontploffing was
getroffen waarop een hoeveel
heid olie, 15.000 ton volgens een
officiële Spaanse mededeling
van gisteravond, in zee was
terecht gekomen.
De Andros Patria was met
208.000 ton olie op weg naar de
raffinaderij van de British Pe
troleum te Rotterdam. De ont
ploffing bij La Coruna ge
schiedde tijdens zeer zwaar
Een woordvoerder van de ber
gingsmaatschappij te IJmuiden
deelde vanmorgen mee dat men
de tanker voorlopig sleept in
westelijke richting, dus van de
kust af. Toen dit telefoonge
sprek plaatsvond bevond de
tanker zich op 45 zeemijlen uit
de Spaanse kust
Aan boord van de Andreos Pa
tria bevonden zich geen opva
renden meer toen de Nederlan
ders aan boord kwamen. De
drie laatste bemanningsleden
zijn per helikopter geëvacueerd.
Alle andere 30 personen onder
wie de vrouw van de gezagvoer
der en haar zoon, waren al aan
boord van reddingsboten ge
gaan en worden beschouwd als
vermist. Tot nu toe zijn volgens
de Spaanse marine zes doden
geborgen.
De marine-autoriteiten in de
Noordspaanse haven La Coru
na hebben meegedeeld dat het
gevaar van een grote olieramp
voor de noordwestkust van
Span j e nu geweken lij kt
Sterfgeval
Vietnamese
vluchtelingen
HONG KONG (AFD-UPI) De j
op het voor Hongkong liggende
schip Huey Fong opeen gepakte
vluchtelingen hebben gisteren
gezegd op toelating te blijven
wachten „tot we sterven".
Enkele uren later overleed een
vluchteling aan een inwendige
bloeding en werden twee ande
ren per helikopter naar een
ziekenhuis gebracht, een man
met een maagbloeding en een
meisje met een zware buikloop.
De autoriteiten van Hongkong
blijven weigeren de vluchtelin
gen aan land te laten gaan.
Gelukkig nieuwjaar staat er op
een doek, dat op een Vietna
mees vluchtelingenschip met
2000 opvarenden in de Baai van
Manilla is opgehangen. Het ziet
er naar uit dat het bij een wens
blijft, want de vluchtelingen mo
gen nog steeds niet van boord.
JERUZALEM (AP-UPI) In Sche Goesj Emoenim-beweging
Israël is gisteren de spanning zetten een kamp op nabij een
over het vraagstuk van de ne- bestaande nederzetting, onge-
derzettingen in bezet gebied veer 16 kilometer ten noord-
toegenomen. westen van Jeruzalem.
Leden van de ultranationalisti- De actie is bedoeld als een
protest tegen het regeringsbe
leid inzake nieuwe nederzettin
gen. De Israëlische minister
raad heeft zondag enkele Egyp
tische voorstellen ter amende
ring van het ontwerp-vredesver-
drag tussen Israël en Egypte
verworpen, maar premier Me-
nachem Begin zei dat de onder
handelingen binnen twee weken
zouden kunnen worden hervat.
„De regering spreekt haar be
reidheid uit tot voortzetting van
de onderhandelingen met Egyp
te", zei Begin na het kabinetsbe
raad.
TEHERAN (AP/Rtr) Op de luchtha
ven van Teheran wachten grote aantal
len passagiers op een kans uit het in
burgeroorlog verkerende land te vertrek
ken. Er zijn Amerikaanse en Canadese
toestellen naar de hoofdstad van Iran
onderweg om mensen die weg willen op
te halen. Het personeel van de luchtha
ven is echter in staking, uit protest te
gen de landing van een toestel van de
Israëlische luchtvaartmaatschappij El
Al. Het El Al-kantoor in Teheran is
door betogers geplunderd. Ook in de de
monstraties van de mohammedaanse te
genstanders van de sjah worden de laat
ste dagen steeds meer anti-Israëlische
leuzen meegveoerd.
De nieuwe formateur van Iran, Sjapoer
Baktiar, heeft gisteren verklaard dat hij
hoopt het land naar een sociaal-democra
tisch bewind te kunnen leiden. Hij
streeft naar een regering van nationale
eenheid, die een eind kan maken aan de
stakingen die het land teisteren. Hij zei
niet hoe hij de rol van_de sjah ziet. Aan
genomen moet worden dat hij de vorst
het liefst een tijd uit het land ziet ver
trekken.
De sjah verscheen gisteren voor het
eerst sinds november weer even in het
openbaar. Samen met keizerin Farah
verscheen hij voor persfotografen, die hij
vertelde graag naar het buitenland op
vakantie te gaan zodra zijn taken hem
dit zouden toestaan.
Baktiar zal vermoedelijk vandaag door
het parlement tot premier worden be
noemd. Hij wil degenen die de rechten
van het volk hebben verkracht streng
straffen, alle politieke gevangenen vrijla
ten, de persvrijheid garanderen, een eind
maken aan de staat van beleg en de par
tijen weer laten functioneren. De benoe
ming van Baktiar heeft er overigens toe
geleid dat hij uit het oppositionele Natio
nale Front is gestoten.
De onlusten die zaterdag en zondag in
de heilige stad Masjad hebben gewoed,
hebben volgens het leger 170 slachtoffers
geëist. Maar volgens de oppositie zou het
aantal slachtoffers moeten liggen tussen
800 en 2000. Tijdens de onlusten werd
een militair garnizoen door een menigte
bestormd.
WASHINGTON (Upi-AFP)
De nieuwe Chinees-Amerikaan
se betrekkingen zullen bijdra
gen tot vrede en stabiliteit in
Azië en in de wereld, maar
betekenen tevens een „waar
schuwing en een zware slag"
voor het hegemoniestreven, zo
heeft .de Chinese gezant in Was
hington gisteren gezegd. Met
„hegemoniestreven" bedoelt
Peking gewoonlijk het streven
van de Sovjet-Unie naar in
vloedssferen buiten de eigen
grenzen.
De Chinese gezant, Tsjai Tse-
ming, die in maart officieel de
functie van ambassadeur in
Washington zal vervullen, sprak
op een bijeenkomst van Chinese
Amerikanen in Washington.
De vestiging van normale diplo
matieke betrekkingen komt vol
gens hem niet alleen overeen
met de gemeenschappelijke as
piraties en belangen van de
twee volkeren, maar krijgt ook
„de instemming van de volkeren
van vredelievende landen in de
hele wereld". De nieuwe over
eenkomst, aldus Tsjai, bevestigt
„het principe van verzet tegen
hegemonisme, zoals geformu
leerd in het communiqué van
Sjanghai (waarmee in 1972 de
normalisering van de betrekkin
gen tussen China en de Verenig
de Staten werd ingeluid). „Dit
is een ernstige waarschuwing en
zware slag voor landen in groe
peringen die naar hegemonie
streven, hetzij regionaal, hetzij
op internationaal vlak".
In Peking is een nieuwe muur-
krant verschenen volgens welke
de in ongenade gevallen voor
malige burgemeester van de
Chinese hoofdstad, Peng Tsjen,
in Peking is teruggekeerd. In
diplomatieke kringen verwacht
te men op grond van dit bericht
officieel eerherstel voor Peng.
Leider Fretelin in
Oost-Timor
gesneuveld
DJAKARTA (Reuter) De lei
der van het Fretilin, de bewe
ging die strijdt voor onafhanke
lijkheid van Oost-Timor, is in
een gevecht met Indonesische
militairen gedood, zo is in Dja
karta officieel bekendgemaakt.
Volgens deze mededeling is de
37-jarige Nicolau Doe Reis Lo-
bato in een zes uur durend
vuurgevecht gedood door een
Timorees lid van de Indonesi
sche strijdkrachten. Lobato zou
tevoren verscheidene Fretilinle-
den hebben neergeschoten toen
dezen zich wilde overgeven aan
de Indonesiërs.
Hess zou lichte
hartaanval
hebben gehad
WEST-BERLIJN (Rtr) Ru-
dolf Hess, de voormalige
plaatsvervanger van Hitler on
de enige gevangene van Span-
dau, is na een lichte hartaan
val in een Brits militair zie
kenhuis opgenomen, aldus
kolonel Eugene Bird, de voor
malige commandant van de
geallieerde gevangenis voor
oorlogsmisdadigers. De 84-ja-
rige Hess, de laatst overgeble
ven leider van Nazi-Duitsland
die zich in een gevangenis be
vindt, lijdt al enige tijd aan
storingen in de bloedsomloop.
Volgens Bird is de aood van
Hess te verwachten, en moet
„deze zieke oude man", die
aan het begin van de oorlog
naar Engeland vluchtte, naar
huis worden gestuurd.
CAMBODJA VRAAGT HULP
BANGKOK (Reuter) Cambodja heeft dinsdag een beroep gedaan
op bevriende landen om hulp te bieden tegen een grootscheepse
Vietnamese aanval.
Volgens radio-Phnom Penh zijn Vietnamese troepen over een
80 km breed front Cambodja binnengedrongen. Vietnam wil, met
behulp van de Sowjet-Unie en andere landen van het Warschau
pact, een pro-Vietnamees bewind installeren in Phnom Penh, aldus
de radio.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON De moord op president
John F. Kennedy in november 1963 is
waarschijnlijk het resultaat geweest van
een samenzwering. Zeer waarschijnlijk
heeft een andere schutter dan Lee Harvey
Oswald tegelijkertijd een vierde schot
gelost. Tot deze opzienbarende conclusie
komt de speciale commissie uit het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardigden, die oude
jaarsdag een tweejarig onderzoek naar de
moord op Kennedy en die op ds. Martin
Luther King heeft afgesloten. Ook in de
moord oo d«= Kin» in 19R8 wordt pon
De conclusie is vooral zo verrassend, omdat
de commissie de mogelijkheid van een
samenzwering bij de moord op Kennedy
vooral heeft gebaseerd op in de allerlaatste
week van het omvangrijke onderzoek afge
legde getuigenverklaringen. Het ging daar
bij om de verklaringen van twee geluidsdes
kundigen van het Queens-college in New
York. Zij zeiden met aan zekerheid grenzen
de waarschijnlijkheid (95 procent of meer)
te hebben vastgesteld, dat een vierde schot
op de president is afgevuurd vanaf een
erasheuvel langs de route in Dallas. Het
schot heeft de president niet geraakt. De
twee deskundigen verklaarden met nadruk,
dat zij bij hun onderzoek gebruik hebben
gemaakt van middelen, die ook al in 1964
beschikbaar waren.
Het vierde schot en de grasheuvel hebben
door de jaren heen steeds een grote rol
gespeeld bij alle twijfels, die rond de moord
op Kennedy zijn blijven bestaan. De com
missie, die een paar jaar geleden in het
leven werd geroepen om te trachten zoveel
mogelijk twijfels weg te nemen, leek aan
vankelijk ook recht af te stevenen op de
conclusie, dat er geen tweede schutter en
geen samenzwering in het geding was ge
weest. Tot de laatste week van de lange
serie hoorzittingen was de meest vérgaande
verklaring in deze richting er een van een
geluidsdeskundige uit Massachusetts, die de
mogelijkheid van een vierde schot op fifty-
fifty schatte. De commissie heeft veronder
stellingen, dat de regeringen van de Sovjet-
Unie en Cuba, anti-Castro-Cubanen of de
mafia „als groep", FBI of CIA in het
complot betrokken zouden kunnen zijn
geweest, afgewezen. Zeer kritisch laat de
commissie zich uit over vorige onderzoeken,
waaronder dat van de zgn. Warren-commis-
Van enige betrokkenheid van deze instan
ties in de aanslag is volgens de commissie
echter niets gebleken. De commissie baseert
de mening, dat er ook in de zaak-King
sprake is van een samenzwering, onder
meer vanwege het feit, dat er in die tijd
door enkele zakenlieden in Saint Louis een
bedrag van 50.000 dollar op het hoofd van
King was gezet. Aan het feit, dat James
Earl Ray na een aanvankelijke vlotte beken
tenis steeds heeft volgehouden de moord
niet te hebben gepleegd, hoeft volgens de
commissie geen waarde te worden gehecht.
Ray trachtte volgens de commissie zelf aan
de moord op King te verdienen, maar heeft
het geld nooit kunnen innen.
De commissie meent, dat er alle aanleiding
is het onderzoek in beide zaken voort te
zetten. „Het zal erg moeilijk worden, want
alle sporen zijn nu koud. Maar de FBI en
het ministerie van justitie hebben na alles
wat er is gebeurd de morele plicht om zoveel
mogelijk klaarheid te brengen", aldus de
voorzitter van de commissie, de Democrati
sche afgevaardigde Louis Stokes. Een uit
voerig rapport over de bevindingen van de
commissie zal op 30 maart worden gepubli
ceerd.