Eerste zilveren medaille
oegekend voor
(Geen betrouwbaar verschil
in uitstalleven" tussen wel
en niet gekoelde tomaten
igSPRENGER INSTITUUT TOONT AAN:
,BIJ EUROPESE ORGANISATIE FLEUROSELECT
VASTE GROENTEPRIJZEN VERWACHT
BLOEMENKWEKERS VERDIENDEN REDELIJK HUN BROOD
BELANGRIJKE UITSPRAAK SCHEIDSGERECHT
WD EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 27 DECEMBER 1978 PAGINA 9
AGENINGEN - Bij vei-
ng „Westland-Zuid" in 's-
Iravenzande zijn in het vori-
e seizoen proeven gehouden
aar de invloed van de koe-
og op de tomatenkwaliteit.
e metingen zijn verricht op
mei en 1 juni. Een drietal
istellingen leverden de man-
racht voor dit experiment in
nieuwe koelcellen van de
-Gravenlandse veiling. Van
et Sprenger Instituut de he
en Schouten, Bons en Damen,
an het Naaldwijkse Proef-
i tation de heren Van Esch en
ran der Helm en van het
entraal Bureau Tuinbouw-
eilingen de heer Götte. Uit
r,4et onderzoek kwamen een
,-^aar opmerkelijke gegevens
laar voren.
R, e onderzoekers stelden drie
ragen centraal. Hoe is de
Deling van tomaten op ver-
:hillende plaatsen in de be-
effende cel? Wat is de in-
loed van snelle en langzame
oeling op doorkleuring en
u oudbaarheid van tomaten?
Gat is de invloed van krimp-
lOQoezen op de doorkleuring en
iudbaarheid bij tomaten? In
n „technische proef' bekeek
dien het temperatuurverloop
de pallets. De metingen
rerden om het half uur ver-
ftcht. Uit de resultaten bleek
at er op alle plaatsen in de
>1 een zeer snelle koeling kan
'orden bereikt. Dit wil zeggen
Rt zeven uur koeling kan de
mperatuur omlaag gebracht
ijn van 26-30 gr. C naar 15-18
jr. C. Een tweede gedeelte van
let onderzoek betrof de „pro-
pcttechnische proef". De op-
lelling maakte een indeling
hogelijk van snel koelen, lang-
aam koelen en niet koelen,
ïet ging hierbij om de invloed
ip de doorkleuring en de
loudbaarheid.
rerschillend behandelde mon
ters werden opgeslagen bij
jen temperatuur van 20 gr. C
h een relatieve luchtvochtig
heid van 70 a 80%. Er bleven
echter ook monsters in de
pallets voor de proeven met
de krimphoes. Dit om een in
druk te krijgen van de invloed
van koelen gevolgd door „hoe
zen" op de doorkleuring en
houdbaarheid. Onder deze
condities bleven de tomaten
ongeveer anderhalve dag
staan. De temperatuurregi-
stratie ging uiteraard onver
minderd voort. Daarna wer
den ook deze monsters ge
bracht naar 20 gr. C en een
relatieve luchtvochtigheid van
70-80%. Het kleurstadium per
tomaat werd vervolgens per
dag bepaald. Een achttal sta
dia omvatte het kleurverloop
van 0% oranje, via 100% oranje
naar zacht. Het „uitstalleven"
bepaalde men tussen 100%
oranje en zacht.
Conclusie
In het verslag dat door het
Sprenger Instituut is opgesteld
onder verantwoordelijkheid
van ing. P. M. M. Damen en
ing. H. G. A. van Esch trekken
de onderzoekers onder andere
de volgende conclusies, „Er
zijn geen betrouwbare ver
schillen in doorkleuring tussen
langzaam gekoelde en snel ge
koelde en niet gekoelde toma
ten. Dit geldt voor het bereiken
van stadium 4 (30-60% oranje),
5 (60-100% oranje) en 6 (100%
oranje). Er zijn geen betrouw
bare verschillen in doorkleu
ring tussen wel en niet „ge-
hoesde" tomaten voor het be
reiken van de genoemde sta
dia. Het koelen gevolgd door
„hoezen" geeft voor het berei
ken van geen enkel stadium
betrouwbare verschillen. Er
zijn geen betrouwbare ver
schillen in „uitstalleven" tus
sen wel en niet gekoelde toma
ten". Kortom de doorkleuring
en houdbaarheid werden in
deze proef niet aantoonbaar
béinvloed door het koelen al
of niet in combinatie met
krimphoezen.
Tomaten in de koelcel: heeft het zin?
ont Blanc Cavalier Orange Boy Red Express
•EN HAAG Fleuroselect
een Europese organisatie
bloemzaadkwekers de
^Qtenseo die voor onze tuin de
Tlieuwe bloemen kweken. Elk
aar kunnen bloemzaadkwe-
ters uit de gehele wereld hun
lieuwste kweekprodukten in-
turen voor de grote wedstrijd
uj »m de bronzen, zilveren of
"louden medailles van Fleuro-
lelect.
Mie nieuwe ingezonden bloe-
ften worden dan uitgezaaid en
BÉpgeplant in elk van de 22
Fleuroselect proeftuinen. Deze
iroeftuinen liggen verspreid
(ver heel West Europa, van
inland tot en met Italië en
'an Engeland tot en met West
Duitsland. Iedere proeftuin
leeft één Fleuroselect keur-
leester en elk jaar worden
le inzendingen zorgvuldig op
gebruikswaarde beoor-
•ld door ieder van deze 22
•meesters.
plantje wordt onder de
jterk variërende omstandighe-
len in deze proeftuinen ge-
eurd op vele specifieke eigen-
chappen zoals hoogte, bloei-
jkheid, groeikracht en ziekte-
•oeligheid. Ook worden de
lanten nauwkeurig beoor-
;ld op hun gedrag tijdens
Hechte weersperioden en op
'lun gevoeligheid voor hete
>ge zomers.
'anneer dan ook na zo'n
Itrenge beoordeling onder de
verschillende omstandigheden
in elk van de proeftuinen een
Inhieuw bloemzaadras een me-
I -daille waard wordt bevonden,
men er zéker van zijn dat
'e flit werkelijk iets heel bijzon-
pers is. Een bewijs van de
nauwgezetheid bij de beoorde-
ling is het feit dat in alle jaren
wWaarin sinds de oprichting van
^fleuroselect in 1970 de wed-
jRtrijden plaatsvinden, niet één
^van de honderden geteste
hieuwe bloemzaadrassen met
He hoogste medaille een
gouden is bekroond. Men
heeft inderdaad tot dit jaar
alleen bronzen medailles gege
ven. maar 1979 zal de geschie
denis van Fleuroselect ingaan
als het jaar waarin de eerste
zilveren medaille werd toege
kend.
De allereerste zilveren-medail
lewinnaar van Fleuroselect is
de Lavatera trimestris „Silver
Cup". Lavatera is een gemak
kelijk zelf te kweken éénjarige
plant. „Silver Cup" wordt on
geveer 50 cm hoog, heeft een
stevige, bossige plantvorm en
is tijdens de bloei overdekt
met fraaie, zalmrode bloemen.
Dit is werkelijk een prachtige
noviteit en vormt een ideale
achtergrond voor lagé eenjari-
geperkplanten.
Naast „Silver Cup" zijn er vier
winnaars van een bronzen me
daille. Dianthus caryophyllus
F1 Hybride „Crimson lOiight",
oftwel tuinanjer. Dit is even
eens een éénjarige plant die
echter onder glas gezaaid moet
worden omdat zij een lange
groeitijd nodig heeft. Dit is
zo'n mooi ras dat het de moeite
loont het zelf te zaaien of in
ieder geval planten ervan te
kopen. Dianthus „Crimson
Knight" wordt ongeveer 30 cm
hoog en is zeer bloeiend. Be
halve als tuinplant is zij ook
te gebruiken als snijbloem
voor kleine boeketjes.
Geranium F1 Hybride „Red
Express". Dit is al de tweede
geranium (officieel Pelargo
nium zonale) die van Fleurose
lect een bronzen medaille
heeft gewonnen. „Red Ex
press" is een robuste groeier
die ook onder minder goede
weersomstandigheden zijn
mannetje staat. De planten
zijn ongeveer 40 cm hoog en
bekroond met fraaie, kersrode
bloemhoofden. Evenals de
tuinanjer moet deze geranium
niet direct op de plaats waar
zij bloeit gezaaid worden,
maar de planten kunnen ge-
Lavatera trimestris, won de zilveren medaille
Tagetes patula nana „Orange
Boy", beter bekend als lage
Menige beroepskweker van de afrikaantjes. Zoals de naam
jonge perkplanten zal dit ras
zeker in zijn sortiment hebben
opgenomen.
De derde winnaar van een
bronzen medaille voor 1979 is
een Lavatera trimestris met de
toepasselijke naam „Mont
Blanc". De bloemkleur is wer
kelijk zuiver wit door haar
hoogte (50 cm) is ook deze
gemakkelijk te kweken Lava
tera goed te gebruiken als
achtergrond in Uw tuin. Men
zal verbaasd staan hoe fraai
de planten van deze witte La
vatera constrasteren met de
andere bloemen in Uw tuin en
de diepe kleuren daarvan op
z'n best doen uitkomen.
De laatste op onze lijst is de
reeds zegt, heeft deze variëteit
oranje bloemen; diep donker
oranje, een zeer opvallende
kleur en heel aantrekkelijk in
kombinatie met bijvoorbeeld
donkerblauwe Ageratum of
het zilverwit van de bladcine
raria. De hoogte is 20 cm. Het
zelf zaaien van „Orange Boy"
is erg gemakkelijk, ofschoon
de planten ook bij de meest
vooruitstrevende tuincentra
wel voorradig zullen zijn.
Pakjes zaad of jonge planten
van de Fleuroselect winnaars
van 1979 en voorgaande jaren
zijn dit voorjaar natuurlijk
verkrijgbaar bij de meeste
zaad-, tuinwinkels en tuincen
tra.
In de afgelopen dagen heeft de handel door
de Kerstdagen stil gelegen en is zodoende
sprake geweest van een korte rustperiode.
Dit gaat echter niet op voor het groeiproces
van de gewassen. In veel gevallen heeft men
geprobeerd om voor de feestdagen zoveel
mogelijk te oogsten om dit gat in de handel
op te vangen. Nu in de dagen na de Kerst
zal de mogelijkheid om aan te voeren
beperkt zijn omdat men slechts drie dagen
kan veilen. Dit zal er waarschijnlijk over
de hele linie toe bijdragen dat er vaste
prijzen tot stand komen.
Spruiten
De prijsvorming van de spruiten is letterlijk
zeer temperatuurgevoelig. In de week voor
Kerstmis liepen de prijzen op naar 1,89
per kilo. De gemiddelde prijs bedroeg ech
ter 1,40 per kilo. Door de beperkte moge
lijkheden om te veilen in de komende week
wordt er gerekend op vaste prijzen, zeker
als het winterweer van voor de kerst voort
duurt.
Veel sla
Het mes is de vorige week flink gehanteerd,
want de sla-aanvoer is aanmerkelijk ge
groeid. Met dit duidelijk grotere aanbod
bleek de handel ook duidelijk meer moeite
te hebben bij de afzet. Dit resulteerde in
een lagere gemiddelde prijs, deze daalde
naar 24 cent per krop. De vraag naar sla
in West-Duitsland bleef opvallend groot,
want zowel uit Nederland als uit Frankrijk
werden er grotere hoeveelheden geïmpor
teerd dan vorig jaar in dezelfde periode.
Het ruime sla-aanbod op de Westeuropese
mark zal de prijzen de komende tijd onder
druk houden. Op de Nederlandse markt
zal de aanvoer de komende weken blijven
groeien.
Overige gewassen
De prei-aanvoer nam flink af, dit heeft er
naast het weer winterse weertype toe bijge
dragen, dat de prijzen opliepen. De gemid
delde kilo-prijs klom naar 1,80. In de nu
komende week kan de aanvoer slechts
beperkt zijn. Daarnaast zal het weer een
belangrijke rol spelen bij de prijsontwikke
ling. De omvangrijke aanvoer van radijs
werd tegen iets hogere gemiddelde prijzen
afgezet. Voor de hele bosjes werd er twee
kwartjes betaald. De komende week zal de
prijs waarschijnlijk iets oplopen door de
beperkte aanvoer. Voor een goede kwaliteit
andijvie wordt er op de veilingen een goede
prijs betaald, te weten 1,95 per kilo. Voor
de komende week worden er geen hogere
prijzen verwacht. De vraag naar boerenkool
was goed, dit kon ook van de prijs gezegd
worden want er werd gemiddeld 1.04 per
kilo betaald.
Voor koolrabi, een groentesoort die waar
schijnlijk nog steeds onvoldoende bekend
is bij veel consumenten, werden prijzen
betaald van 54 tot 60 cent per stuk. Het
kleine aanbod van spinazie werd afgezet
tegen een gemiddelde prijs van 2,70 per
kilo. De „versierende" groentesoorten zoals
selderij en peterselie brachten 50 en 36 cent
per bosje op. Krulpeterselie bracht zelfs
68 cent per bosje op. Rettich, ook wel
bekend onder de naam Rammenas, bracht
gemiddeld 65 cent per stuk op. Voor een
aantal gewassen blijft men de komende tijd
aangewezen op buitenlandse produkten,
zoals tomaat, komkommer en bonen. Voor
een kilo Canarische tomaten werd er op
de groothandelsmarkt 3,10 betaald. De
komkommers uit hetzelfde land brachten
1,37 -per stuk op. Voor de Egyptische
sperziebonen werden er prijzen betaald, die
schommelden tussen de 2,60 en 2,90 per
kilo.
boerenkool
was goed
Met tienduizend gulden bij de afgelopen
week, is het omzetcijfer van de CCWS voor
dit jaar met onbevredigend te noemen. Ook
de op één na laatste week van 1978 gaf
geen reden tot ontevredenheid, ook al was
er nogal wat wisseling in de prijzen. Maar
de handel deed het goed en vooral de dagen
voor de kerst brachten levendigheid in de
veiling. Het totale omzetcijfer verschilde
weinig van dat in dezelfde week van het
vorig jaar, hoewel de aanvoer toch wel met
een totaal van ruim 20.000 bos of stuks
groter was. Zoals CCWS-voorzitter Piet
Enthoven in het laatste Contactorgaan vast
stelt, ziet de balans van het afgelopen jaar
er niet voor iedere kweker even rooskleurig
uit en ook de rozen lieten het deze week
nogal afweten in de opbrengst die het voor
de grote soorten gemiddeld tot ruim twee
kwartjes bracht en de kleinbloemige 35
cent, ook al waren de hoogste prijzen het
het dubbele daarvan. Het waren ook nu
weer voornamelijk de chrysanten die de
belangrijkste plaats innamen met zo dik
drie miljoen voor de trossoorten en een
gemiddelde prijs van goed 50 cent die iets
hoger lag dan vorig jaar om deze tijd. Flink
was het aanbod ook van freesia met ruim
vijf miljoen; de prijs liet het nogal afweten.
De potplanten bewogen zich wat de aanvoer
betreft in stijgende lijn waarbij poinsettia
de belangrijkste rol vervulde. Voorzitter
Enthoven meent wel te mogen stellen dat
in het afgelopen jaar de bloemenkwekers
toch wel redelijk hun brood hebben kunnen
verdienen, ook al is de problematiek aan
zienlijk vergroot. Hogere energieprijzen,
stijgende loonkosten maken de produktie
aanzienlijk duurder. Ook in dat opzicht was
1978 geen gemakkelijk jaar stelt Varekamp
vast. Deze week zal voor de laatste maal
op zaterdag worden geveild en de veilingbe-
sturen en uiteraard ook de kwekers zien
deze nieuwe toestand toch wel met enige
zorg tegemoet. Zaterdag 30 december zal
het de laatste veilingdag zijn, daarna kent
de bloemenveiling nog slechts vijf verkoop
dagen. Of en in hoeverre deze nieuwe
situatie invloed zal uitoefenen op de handel
is nog een open vraag; de tijd zal ook dat
moeten leren! Mogelijk dat vooral op vrij
dag en maandag de aanvoer zal toenemen
en de kans is er dat dit zich zal wreken
op de prijzen. Mogelijk zullen ook de
potplanten daaronder lijden. Afgelopen
week was er een aanbod van tegen de
800.000 stuks en dat was een paar honderd
duizend meer dan vorig jaar, evenwel met
lagere prijzen. Het aanbod van buitenlandse
bloemen neemt eveneens toe, komt bijna
aan het dubbele van vorig jaar en er kan
worden verwacht dat dit aanbod nog zal
toenemen, vooral uit Israël. En toch gaat
de uitbreiding van de bloementeelt door,
zodat in de op donderdag 28 december te
houden ledenvergadering van de CCWS een
bestuurvoorstel aan de orde zal komen tot
uitbreiding en verbetering van kantoren
en bestuursaccommodatie waarvoor de kos
ten op rond de vier miljoen gulden worden
geraamd. Met de bouw hiervan wil men
half januari volgend jaar beginnen. Voorge
steld wordt ook om voorlopig het veiling
spercentage te bepalen, dinsdag, woensdag
en donderdag op vijf, vrijdag en maandag
op vier en zaterdag zeven procent. Nadat
in november geleidelijk aan is begonnen
met verkoop aan de CCWS van bloemen
uit Israël is het aanbod nu vergroot en
geregeld. Tenslotte, dinsdagmorgen 2 ja
nuari zal in de kantine het bestuur van
de CCWS de gebruikelijke receptie houden
voor personeel, leden en kooplieden.
Komt er een klein beetje licht in de duister-
nis-der-heffingsverordeningen? Daar gaat
het op lijken dank zij een uitspraak van
het Scheidsgerecht voor de Bloembollen-
handel, de eigen rechtbank van het bollen-
vak. Zoals U weet is het bollenvak door
een uitspraak van het College van Beroep
voor het Bedrijfsleven in een doffe ellende
komen te verkeren. Een groep bloembolle
nexporteurs die had geprotesteerd tegen de
heffingsverordeningen kreeg van genoemd
College gelijk en haalde de pot van het
Produktschap voor Siergewassen leeg. Het
PVS moest een bedrag van zeven miljoen
uitbetalen al is dat wel knarsetandend
van woede gebeurd, zo zei PVS-voorzitter
ïrJ. E. C. Spithoven.
Het ergerlijke was dat de exporteurs gelden
kregen die voor tweederde door kwekers
waren opgebracht om reclame, wetenschap
pelijk onderzoek, afzetbevordering, e.d. te
financieren. De kwekers moeten nu maar
zien dat zij hun portie weer van de expor
teurs krijgen.
Van al die exporteurs een groep van
zeker dertig ondernemers is er maar één,
P. Bakker BV uit Hillegom, die via adver
tenties in de vakbladen heeft laten weten
dat men geen prijs stelt op kwekersgelden
en dat men de rekening maar moet indie
nen. De rest blijft voorlopig op andermans
duiten zitten en plukt er nog rente van ook.
Geen wonder dat de kwekers briesend zijn!
de: Gebrs. Van Zanten BV te Hillegom. De
Hillegomse exporteur behoorde niet tot de
groep „protestanten" en heeft dus geen geld
van het PVS terug geëist. De heffing was
door Van Zanten ingehouden en aan het
PVS afgedragen.
De kern van het proces was: kan ook in
zo'n geval de kweker teruggave eisen van
de exporteur die de heffing heeft geïncas
seerd en ook weer afgedragen zou het
Scheidsgerecht zeggen: dat kan die kweker,
dan zou dat voor het vak als geheel een
ramp kunnen betekenen.
Maar gelukkig beslist de bloembollenrecht
bank anders: de kweker heeft het recht
niet om van deze exporteur teruggave te
eisen, zo luidde de uitspraak.
Zalig uiteinde?
Uitspraak
Een dezer dagen wordt ook de uitspraak
verwacht van het College van Beroep over
een andere ook met de heffingsverordenin
gen verband houdende zaak. Als die nu
ook gunstig uitvalt, dan zal het oude jaar
voor de bollenmensen een Zalig uiteinde
hebben.
Het oude jaar, dat nu moe ep traag naar
de finish gaat, is voor het bollenvak zeker
niet ongunstig geweest als men de verorde-
ningen-narigheid buiten beschouwing laat.
Door de bank genomen waren de bedrijfsre
sultaten zonder meer goed, al hebben de
tul pen telers beter geboerd dan de produ
centen van narcissen en hyacinten.
Naar er gaat een beetje licht in de duisternis
komen. Dat houdt verband met een zeer
recente uitspraak van het Scheidsgerecht
Op verzoek van de vakorganisaties hadden
een kweker en een exporteur besloten een
proefproces aan te spannen. Eiser: de kwe
kerij Th. v.d. Gulik te Spierdijk en gedaag-
Foefj<
|es
Alleen de leliekwekers en dan met name
zij die een groot areaal Enchantment in
cultuur hebben maakten het slecht, maar
dat is dan ook de enige groep die reden
tot klagen heeft. Weliswaar waren er ver
scheidene die zich door middel van langlo
pende contracten ingedekt dachten te heb
ben. Maar ook zij droomden van de bok,
toen ze ontdekten dat de langlopende con
tracten lang niet zo safe bleken als men
had verondersteld. Er bleken voor uitgesla
pen handelaren wel enige foefjes te beden
ken om van die contracten af te komen
Voor de leliehandel zullen andere spelregels
moeten komen. Vooral het systeem van de
meerjarige contracten zal op de helling
moeten Langlopende contracten hebben al
leen zin als vraag en aanbod redelijk op
elkaar zijn afgestemd en als per transactie
wordt vastgelegd hoeveel stuks er maxi
maal per Rijnlandse Roe geleverd mogen
worden. Het is dit jaar bijvoorbeeld gebeurd
dat een kweker van Enchantment een best
gewas rooide in zijn partij veel meer vijftie
nen had dan hij had durven dromen. Hij
had zijn bollen een jaar tevoren voor een
goede prijs verkocht. Om de koper vooral
geen gelegenheid te geven de partij te
„katten" deed hij een fors aantal bollen
van 15 cm. en groter in de verkochte 12-14.
Dan zou de koper zeker geen chicanes
kunnen maken nu de markt voor Enchant
ment met veel geraas in elkaar was getui
meld, zo dacht de kweker. Tot zijn verras
sing nu ja, verrassing kreeg hij
echter de gehele partij terug met de opmer
king dat men 12—14 had gekocht en geen
grovere maten. De partij voldeed niet aan
de op het koopbriefje vermelde maten en
dus ging het feest niet door. Of de kweker
bij al zijn levende en reeds af gestorven
voorvaderen zwoer dat hem dit nog nooit
was overkomen, er hielp geen lieve vader
of moeder aan, hij moest ze terugnemen.
De koper was met goed „fatsoen" van een
partij duur gekochte bollen af. Zó zijn onze
manieren
