estek '81 zette fors stempel
ap parlementaire werk
J
'opgesprek Brezjnev-Carter moet Salt-akkoord bezegelen
■m
Bouwfonds geeft u uitstel van
hypotheeklasten op uw nieuwe huis,
totdat het oude verkocht is.
bonenland/buitenland
iERSTRECES NA STORMACHTIGE MAANDEN
Politiek
Partij
Parlement
Zo doet u het goed als afzender.
V Bouwfonds
LEIDSE COURAN'
xTERDAG 23 DECEMBER 1978 PAGINA 9
INENSTEBUITENHOFBUITENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENHOFBUITENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENHOFBUITENSTEBINNENHOFBUITENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENF
hjes 1
■waren ze het. En
\ook. Zelden heeft
de Tweede Ka-
zo'n landerige
geheerst als de
hpen week. De slo-
maanden na
dag, met de
eindeloze stroom
t[ deba tten, conflic-
incidenten en
'indalen hadden hun
diep nagelaten.
jiun wenkbrauwen
i de Kamerleden,
nerpersoneel en
irlementaire jour-
Ie laatste
voor het lang
Kerstreces
doorgeworsteld. En
toen voorzitter Anne
Vondeling donderdag
nacht tegen twaalf uur
het signaal gaf voor
een maand rust, heer
ste er zelfs niet de ge
bruikelijke uitgelaten
stemming, zoals bij
schoolkinderen die va
kantie krijgen.
Hoe spuugzat men het
was, bleek bijvoorbeeld
toen de staatssecretaris
van financien, Ad Noo-
teboom tijdens het de
bat over de kinderbij
slag voor 16- en 17-
jarigen donderdagmid
dag antwoordde op een
interruptie van de soci
alist Dick Dolman,
waarin deze vroeg naar
het waarom van de be
lastingaftrek voor zelf
standigen. Nooteboom,
van huis uit belasting
deskundige, gaf toen in
rap tempo zo'n inge
wikkelde uiteenzetting,
dat Dolman de schou
ders ophaalde en met
een gebaar van „je
doet maar" afzag van
verdere interrupties. De
andere Kamerleden za
ten erbij met een ge
zicht alsof ze water za
gen branden.
Laatste
loodjes 2
booms „afmaker" even
opgevraagd bij de ste
nografische dienst. Zet
u schrap.
„Bij het vaststellen en
vormgeven van een
drukverdeling van de
belasting is er sprake
van, dat men aan de
hand van gekanaliseer
de parameters van be
lastingvrije voeten
recht doet wedervaren
aan een draagkracht
van een individu. In
dien er, als gevolg van
de fiscaliteit, spannin
gen optreden bij inko
mensgroepen die, bui
ten de in het algemene
kader aangegeven af
trekken voor draag
kracht aan de voet ex-
Staatssecretaris Nooteboom.
tra kosten hebben, die
in beperkte omvang en
soms tijdelijk worden
opgeroepen, kan het uit
een oogpunt van maat
schappelijke realitgit
noodzakelijk zijn, daar
voor een compensatie
te geven, omdat je die
mensen in de inkomen
spolitieke verdeling niet
mag belasten met kos
ten, die als het ware
alleen maar geforfaiti-
seerd zijn begrepen in
de belastingvrije voe
ten".
Kamerkoor
De slome stemming
van de afgelopen week
is woensdagavond ge-
De personeelsvereni
ging van de Tweede
Kamer had tussen half
zes en half acht een
„kerstborrel" georgani
seerd en daartoe ieder
een in het gebouw uit
genodigd. Hapjes en
drankjes, dat ging er
nog wel in bij de ver
moeide meute. Hoogte
punt van de bijeen
komst was het
gezamenlijk zingen van
een lied op de wijs van
„Die winter is verghan-
gen". Er werden sten
cils met de vijf cou
pletten erop
rondgedeeld en van
Hendrik Koekoek tot
Koos Rietkerk zong ie
dereen uit volle borst
over de politieke gebe
urtenissen van het af
gelopen jaar en over
het Kerstreces dat met
rasse schreden naderbij
kwam. Zingen verbroe
dert, zo zie je maar
weer. We laten hier
drie coupletten volgen.
Het jaar is weer ver-
gangen, het jaar van
Dries van Agt. Hij is
nog niet vervangen, hij
is nog aan de macht.
Hoewel je mag bewe
ren: dit jaar ging
vreeslijk snel, toch
moet je constateren:
het was me 't jaartje
wel.
Het heilsplan voor de
natie, bracht veel one
nigheid.
Verminder de inflatie,
schep werkgelegenheid.
Bestek is volgens velen,
papieren eetgerei. Maar
dat kan Dries niet
schelen: Hap, slik 't is
zo voorbij.
De strijdbijl wordt be
graven, al is het even
maar. Conflicten zijn
bedolven, met bossen
engelenhaar.
We moeten nu betijen,
tot heil van 't vader
land. Een maand niet
bakkeleien, lang leve 't
Kerstbestand!
DICK VAN RIET-
RIK IN'T HOUT
rENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENHOFBUITENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENHOFBUITENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENHOFBUITENSTEBINNENHOFBINNENSTEBUITENf
isri
OoJ 1 1
ele y
meetj JL H
HAAG - Opge-
it verlieten de leden
de Tweede Kamer
derdagavond tegen
J middernachtelijk
i het parlementaire
,/puwencomplex aan
f> Binnenhof om aan
'1 kerstreces te be
ien. De komende
en zal het in poli-
Den Haag betrek-
jk rustig zijn, wat
de afgelopen stor-
!htige maanden be-
t geen luxe is; uit
tal van verschijnselen
bleek dat de Kamer
aan vakantie toe is.
Van een complete rust in het
parlement zal ditmaal echter
zelfs tussen kerst en de jaar
wisseling geen sprake kunnen
zijn: bij hoge uitzondering
komt de Eerste Kamer in de
laatste week van het jaar
bijeen om een aantal urgente
zaken af te wikkelen, in dit
geval wetsontwerpen op het
terrein van de belastingen en
de voorstellen over de korting
op de stijging van de sociale
uitkeringen en de opschorting
van de doorwerking van de
bouw cao.
Zoals in zo'n situatie gebrui
kelijk zullen de senatoren
ADVERTENTIE
'lm'diamond ontmoet
i fouHIfi
\0r parelende frisdrank
woensdag wel wat stoom af
blazen aan het adres van wat
in de Eerste Kamer „de over
zijde" (de Tweede Kamer)
wordt genoemd. De onderbre
king van hun kerstreces had
immers voorkomen kunnen
worden als de Tweede Kamer
de betrokken wetsontwerpen
eerder zou hebben behandeld
zodat de Senaat nog vóór
kerst daarover zou hebben
kunnen vergaderen. Het pro
bleem is dat de wetsontwer
pen nog vóór 1 januari in het
Staatsblad moeten verschij
nen.
In dit geval valt de Tweede
Kamer echter nauwelijks wat
te verwijten. De senatoren
zouden hun toorn beter aan
het adres van de regering
kunnen richten, want de ont
werpen zijn bijzonder laat in
gediend. Daar komt bij dat
het al een prestatie van de
Tweede Kamer was dat ze de
wetsontwerpen nu kon be
spreken, want haar agenda
was de afgelopen maanden
overvol. Het was trouwens
ook buiten de „gewone" Ka-
mervergaderingen een heksen
ketel: heel veel commissie
werk, contacten met
maatschappelijke groeperin
gen (niet het minst naar aan
leiding van Bestek'81) en de
problemen van andere aard,
zoals het onverwachte vertrek
van Aantjes en de verwikke
lingen rond zijn opvolging.
Daar werd nog de nieuwe
ontwikkeling in de zaak Men-
ten aan tegoevoegd. Kortom,
redenen genoeg voor forse
onrust in de Kamer.
Door dit alles raakten de ze
nuwen van velen die aan het
Binnenhof werken strak ge
spannen. De polarisatie werd
aangewakkerd, niet alleen
maatschappelijk maar ook
wel eens persoonlijk. Nog
triester: soms ontstond een
sfeer van verkettering en
zelfs van onnodige verdach
tmaking. De meest recente
slachtoffers daarvan waren
het Kamerlid Piet van Zeil en
minister Albeda die van, naar
duidelijk gebleken is, vol
strekt onware dingen werden
beticht (de affaire van de
KLM-tickets). Wat dat betreft
was het redelijk dat Kamer
voorzitter Vondeling donder
dagavond een vermanende
vinger in de richting van de
mediawereld hief, hoewel be
treurd moet worden dat hij
wel bijzonder generaliserend
sprak. Ook in de kring van
de media zijn gelukkig velen
werkzaam die er niet over
peinzen onware dingen te ver
tellen over mensen en groe
pen mensen; de regels van de
journalistieke ethiek worden
door de meesten goed in het
oog gehouden.
Vondeling
Het zit Vondeling terecht bij
zonder dwars dat politici, en
niet alleen door sommige me
dia weieens ten onrechte van
onrechtmatige daden worden
beschuldigd. De Kamervoor
zitter zelf is voor zichzelf en
zijn omgeving een „purist"
die recht toe recht aan
pleegt te handelen en te spre
ken. Een uitstekend Kamer
voorzitter, een parlementariër
van het zuiverste water.
Voor de Tweede Kamer is het
een verlies te noemen dat
Vondeling in de loop van vol
gend jaar de arena aan het
Binnenhof verlaten zal, om
lid te worden van het Europe
se Parlement. Wie zijn opvol
ger in de voorzitterszetel
wordt is nog niet zeker; naar
verluidt zou zijn fractiegenoot
dr. Dick Dolman, een man
met ervaring in het leiden
van colleges en vergaderin
gen, de hoogste ogen gooien.
Het verdriet Vondeling bijzon
der dat hij er alweer niet in
is geslaagd het program van
de begrotingsbehandeling
vóór kerst af te wikkelen.
Dr. Anne Vondeling.
Door de bekende verwikkelin
gen moeten de begrotingen
van Financiën, Volkshuisves
ting, CRM, Defensie en Bui
tenlandse Zaken nog aan de
orde komen (eind januari, be
gin februari). Daardoor zit
ook de Eerste Kamer op een
behoorlijke achterstand; vol
gens haar voorlopige agenda
zal ze tot in het late voorjaar
bezig zijn met de begrotingen
1979.
Politiek den Haag rekent na
het stormachtige jaar 1978
niet op een rustig 1979. Inte
gendeel: alleen al de door
werking van Bestek'81 zal een
fors stempel op de maat
schappelijke ontwikkelingen
zetten, met alle onrust en
frustraties die daarmee ge
paard gaan. Het is te hopen
dat allen, die in het maat
schappelijke en politieke le
ven verantwoordelijkheid dra
gen komend jaar het hoofd
koel zullen houden.
EVERT MATHIES
er
doei
rbesprekingen over de
irking van de strate-
jhe bewapening gaan
tussen de V.S. en
Sovjet-Unie. De kern-
Ichillen betreffen tot
Ver de Toepolev V-6,
meJ Russische bommen-
rekt per bekend onder de
arijs-prikaanse naam
nkopjekfire", de Ameri-
iaan^nse kruisraket („Crui-
ïn teffissile")t de moderni-
i.59£fog van de bestaande
[ensystemen, met na-
de vraag hoeveel
ikoppen op intercon-
raketten ge-
atst mogen worderï en
verificatiesysteem,
g^jussen stellen dat de Backfi-
P een strategisch wapen is,
at deze bommenwerper niet
9en- acties tegen V.S. kan wor-
ilijks igebruikt. De Amerikanen
md (het hiermee niet eens. Zii
eide jgn dat de Backfire welis-
r geen lange-afstandsbom-
'Werper is, maar op een
eide Roordniissie" de V.S. wel
bereiken. Moskou is bang
eg 83'de kruisraket, eigenlijk een
vliegende bom
[op geringe hoogte voortja-
uil. obstakels kan vermijden
haar doel snel en trefzeker
Jjj^Rjereiken na voorprogram-
ing door een computer. Vol-
deskundigen, weegt de
-jcfire bij lang na niet op
de Amerikaanse kruisra-
Daarom willen de Russen
-ruise Missile" graag opne-
jeko
men in het nieuwe akkoord
waarop zij al lange tijd aandrin
gen. De V.S. hebben tenslotte
ernstige bezwaren tegen de co
dering door de Russen van gege
vens, verkregen bij raketproe
ven in de Sovjet-Unie. De Ame
rikanen vonden het moeilijk de
ze gecodeerde gegevens direct
te ontcijferen. Het principe dat
beide partijen op deze wijze een
afdoende controle niet mogen
belemmeren, moet volgens de
Amerikanen onaangetast blij-
Geschiedenis
De oorsprong van het Salt-over-
leg ligt in de mislukte poging
van wijlen president Johnson
om via signalen en verklaringen
tot informele wapenbeheersing
te komen. De Russen wilden
niet positief reageren, vooral
omdat zij het beoogde doel van
Johnson, namelijk geen volledi-
ge opstelling van de anti-raket
raketten (ABM's), wantrouw
den. In 1967 volgde een ontmoe
ting tussen Johnson en premier
Kosygin van de Sovjet-Unie en
in november 1969 begonnen de
besprekingen. In 1972 kwamen
het ABM-verdrag plus een inte
rimakkoord tot stand, waarin
werd voorzien in 5 jaar gelden
de plafonds voor het niveau van
de strategische wapens., dit om
tijd te winnen voor een duurza
mer akkoord.
De volgende plafonds werden
vastgesteld:
Voor de V.S. 1.054 interconti
nentale raketten (ICBM's) en
656 van onderzeeërs te lanceren
raketten (SLBM's).
Voor de Sovjet-Unie 1.607 of
1.397 ICBM's en 740 of 950
SLBM's.
De Russen mochten het aantal
SLBM's opvoeren als zij hun
oudere typen ICBM's geleidelijk
afschaften. De Amerikanen gin
gen akkoord met een groter
aantal intercontinentale raket
ten voor de Russen, gezien hun
technische superioriteit. Bom
menwerpers waren niet inbe
grepen.
Het interim-akkoord verstreek
op 3 oktober 1977, zonder dat
er een nieuwe overeenkomst
was gesloten. De beheersing van
de offensieve wapens bleek het
grote struikelblok op de weg
naar het doel: het scheppen van
een stabiel afschrikkingseven-
wicht. Beide partijen besloten
Salt-1 niet te verlengen, maar
zich vrijwillig aan dit eerste
akkoord te houden tot het twee
de een feit zou zijn.
In november 1974 stelden
Brezjnjev en de toenmalige
Amerikaanse president Gerald
Ford richtlijnen vast voor de
nieuwe onderhandelingen. Deze
richtlijnen waren:
1. De V.S. en de Sovjet-Unie
zullen hun intercontinentale ra
ketten en bommenwerpers met
kemlading beperken tot in to
taal 2.400 stuks elk en hun
raketten met meerdere kern
koppen (MIRV's) tot 1.320.
2. De nieuwe overeenkomst zou
moeten gelden tot 1985 en in
de plaats komen van het tot 1977
lopende Saltakkoord.
GENEVE (AP/ANP) President Carter en
de Russische president en partijleider Brez-
jnev zullen medio januari in de Verenigde
Staten hun lang verwachte topgesprek hou
den, nog vóór het bezoek aan Amerika van
de Chinese vice-premier Teng Hsiao-ping.
Brezjnev heeft met dit topgesprek willen
wachten tot de totstandkoming van een
tweede Salt-akkoord, waaraan de beide mi
nisters van buitenlandse zaken Vance en
Gromiko donderdag en gisteren in Genève
afsluitende besprekingen hebben gewijd.
Er was optimisme over de afloop van die
besprekingen, nadat president Carter op 9
december had verklaard dat de „geschillen
klein" waren. Vance had Salt-2 al beschre
ven als een „flinke rem op de bewapening
swedloop", al was Gromiko wat voorzichti
ger in zijn uitlatingen. Hij verklaarde voor
zijn besprekingen met Vance dat hij de
sluiting van het akkoord kwam „voorberei
den", en ook Vance werd aan de vooravond
van zijn gesprek met Gromiko terughou
dender. Hij verklaarde in Genève te hopen
dat er een basis kan worden gevonden voor
de totstandkoming op korte termijn van
een tweede akkoord. Of de erkenning van
de Volksrepubliek China door de Verenigde
Staten hierop van invloed is geweest, is
niet duidelijk.
Carter zou streven naar een akkoord op
zeer korte termijn, omdat anders de debat
ten in de Senaat over de ratificatie zich tot
1980 bet jaar van de presidentsverkiezin
gen zouden kunnen voortslepen. Carter
wil niet dat Salt een verkiezingsthema
wordtin zijn verkiezingsstrijd.
Gromiko en zijn Amerikaanse collega Vance voor het
begin van hun besprekingen.
pttpost
In de periode tussen 1974 en
1977 beschuldigden beide partij
en elkaar over en weer van
ontduiking van Salt-1 en vertra
ging van het overleg. Nieuwe
voorstellen van Amerikaanse
zijde, in maart 1977 gedaan,
vonden geen genade in Russi
sche ogen. Zo vond Moskou het
door de Amerikanen voorgestel
de bereik van de Cruise Missile
2.500 kilometer veel te ruim
en wilde het op dit punt niet
verder gaan dan 600 kilometer.
In mei 1977 kwam men tot een
nieuw onderhandelingskader
met twee kernpunten:
1. Salt-2 zou tot 1985 lopen en
bepaalde elementen bevatten
van het in 1974 door Breznjev
en Ford gesloten tussentijds ak
koord.
2. Een driejarig protocol over
omstreden kwesties als de
Backfire, de kruisraket en de
zware intercontinentale raket
ten (ICBM's). Van dit soort ra
ketten heeft de Sovjet-Unie er
veel meer dan de V.S.
Als Salt-2 wordt gesloten, zullen
de plafonds van de zogenaamde
overbrengingsmiddelen in
tercontinentale raketten met
MIRV-koppen en bommenwer
pers met kernlading hoogst
waarschijnlijk verder omlaag
gaan.
Technologische
ontwikkeling
Hoewel Salt-1 het aantal anti-ra
ket-raketten (ABM's) beduidend
omlaag bracht, bleef de MIRV
onaangetast; volgens Henry
Kissinger, voormalig Ameri
kaans minister van buitenland
se zaken, omdat dit wapen zo
moeilijk te controleren is. Met
MIRV's uitgeruste raketten zijn
raketten met meerdere kern
koppen, waarmee afzonderlijke
doelen aangevallen kunnen
worden. Met de MIRV kan men
de intercontinentale raketten
van de tegenstander uitschake
len. Vandaar dat die onder
gronds in silo's gingen.
De precisie van dit wapen is
echter sterk toegenomen, vooral
door een technologische ontwik
keling die voortvloeit uit de
verstrengeling van civiele en
militaire techniek, o.a. op het
gebied van de micro-elektroni-
ca. Deze als „sluipend" aange
duide ontwikkeling zou het stra
tegisch evenwicht grondig kun
nen wijzigen. Door de grote
precisie immers zijn de te land
gestationeerde intercontinenta
le raketten uiterst kwetbaar ge
worden. Het verdere Salt-over-
leg zal door de al vrijwel bereik
te „volstrekte nauwkeurigheid"
zeer moeilijk worden. De kans
bestaat dan ook dat de bewape
ningswedloop een nieuwe sti
mulans krijgt. In Amerika
wordt echter al gewerkt aan een
verdedigingsmechanisme tegen
deze dodelijke precisie. Dit me
chanisme vloeit voort uit de
opvatting dat de vijand in het
onzekere moet worden gelaten
over de plaats van het doel.
Toch blijft een man als Vance
vasthouden aan het nut van de
Salt-akkoorden. In de toespraak
die hij op 9 december in het
Royal Institute for International
Affairs te Londen hield, zei hij
dat de Sovjet-Unie en de V.S.
zonder de Salt-akkoorden bezig
zouden zijn aan „een onbeperk
te wapenwedloop".
De opbouw van het Amerikaan
se wapenarsenaal is evenwichti
ger dan die van de Russen, die
sterk afhankelijk zijn van de
ICBM's en wier bommenwer
pers voor een deel verouderd
.-ijn. Ondanks hun afhankelijk
heid van de zware interconti
nentale raketten zijn deze niet
zo modern als die van de Ameri
kanen.
ADVERTENTIE
Als u morgen een ander huis
wilt kopen, helpt Bouwfonds u
aan een hypotheek, zónder u
hiervoor meteen te belasten.
U gaat pas aan Bouwfonds
betalen als uw oude huis ver
kocht is, zodat u nooit met twéé
hypotheeklasten tegelijk ?it.
Zo ziet u maar weer, we zeg
gen niet voor niets: "Bouwfonds
helpt mensen in een eigen huis."
Voor inlichtingen: Bouw
fonds infocentrum,
Nassauplein 13, Den Haag.
Tel.: (070) 630800.
Geopend: maandag t/m
vrijdag van 10.00-16.00 of op
maandagavond van 18.30-20.30
uur, en bij uw plaatselijke
makelaar.
nv Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
