De herontdekking
van het menselijke
Westduitse bisschoppen bezorgd
om uittocht vrouwen uit kerk
Voorsprong van
Bouwhuis zeven
overwinningen
^sportprogramma
R.k. Richtlijnen
huwelijkssluiting
betreurd
door anglicanen
Korte metten
'|Sf<
Unieke expositie laat-middeleeuwse
kunst in Keulen
Interdiocesane rekening door
bisschoppen goedgekeurd
kerk
wereld
SPORT/BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 14 DECEMBER 1978
PAGipQ
Van onze correspondent in
Bonn: Ami van Vree)
KEULEN Het is allesbehal
ve een rustige tijd, zeshonderd
jaar geleden in Europa. De
„zwarte dood" (builenpest)
zaait schrik en verderf onder
alle lagen van de bevolking.
Hele streken worden uitge
roeid door deze gevreesde ziek
te, waartegen geen medicinaal
kruis gewassen is. Telkens
weer breken er oorlogen en
oorlogjes uit tussen rivalise
rende vorsten. Welvarende
handelssteden, vooral in Italië
en in Vlaanderen, komen in
opstand tegen het traditionele
gezag van kerk en adel. Het
pausdom, verzwakt door een
jarenlange ballingschap, heeft
moeite om de eenheid van het
geloof en daarmee zijn autori
teit te handhaven. Allerlei ket
ters en scheurmakers verzet
ten zich tegen de „reine leer".
Het gesloten systeem van de
scholastiek wordt opengebro
ken: mystieke bewegingen rui
men voor het individu een
plaats in die het lange tijd niet
heeft gehad. De wetenschap
ontdekt dingen die maar moei
lijk zijn in te passen in de
afgeronde wereldbeschouwing
van de eeuwen er voor, net zo
min als dat het geval is met
de verhalen van ontdekkings
reizigers. „Herfsttijd der Mid
deleeuwen" noemde de be-
roemde Nederlandse histori
cus Huizinga deze periode die
hij ongeveer in de tweede helft
van de 14e eeuw laat beginnen
en die hij zag als het naderende
einde van de adellijke hofcul
tuur. Maar in de geschiedenis
eindigt niets, zonder dat er iets
nieuws voor in de plaats komt.
In dit geval is het de „Renais
sance", de wedergeboorte van
gestalte en ideeën die onder
het stof van het verleden ver
borgen waren, de herontdek
king van het individu en het
humanisme, de bevrijding van
slaafsheid en onderdanigheid.
Maar zoals altijd in een tijd
perk van overgang ontstaan er
tussen afbraak en opbouw, tus
sen sterven en geboren wor
den, spanningen. Spanningen
die angst, onrust, verwarring,
maar ook hoop verwekken. Al
le hierboven genoemde ele
menten van een tijdperk vin
den vanzelfsprekend hun
weerslag in de kunst en kui
tuur van die dagen. Zij vormen
het onderwerp van een ten
toonstelling die onlangs in
Keulen is geopend en die door
de aard, de omvang en de
zeldzaamheid van het gebode-
ne zonder meer uniek kan wor
den genoemd.
Wat daar in de Kunsthalle van
de Domstad na jarenlang voor
bereiden en het overwinnen
van talloze moeilijkheden aan
laat-middeleeuwse kunst en an
dere voorwerpen uit de periode
van ongeveer 1350-1400 bijeen
is gebracht, zal niet gemakke
lijk herhaald kunnen worden.
Al was het alleen maar vanwe
ge de schitterende inzendingen
uit Polen, Tsjechoslowakije en
andere Oostbloklanden die
doorgaans niet zo scheutig zijn
met het uitlenen van kunstcol
lecties aan Westerse musea.
Bijzonder is ook dat de samen
stellers geen genoegen hebben
willen nemen met reproduk-
ties, kopieën of ander tweede
rangs materiaal, maar dat alle
vijfhonderd getoonde voorwer
pen volstrekt authentiek en
oorspronkelik zijn.
Aanleiding tot de tentoonstel
ling, die het hoogtepunt van het
culturele winterseizoen '78-'79
lijkt te worden, is de 600-jarige
sterfdag van Karei IV, keizer
van het Heilige Roomse Rijk
die in Praag zijn residentie
hield en Bohemen tot het gees
telijk centrum van zijn tijd
maakte. „Europese kunst on
der het Luxemburgse Huis"
luidt de nuchtere ondertitel van
de expositie. In de praktijk
vertaald komt dat neer op een
schat aan materiaal, bijeen ge
bracht uit een gebied dat reikt
van Keulen tot Praag, van Ut
recht tot Salzburg, van Straats
burg tot Warschau en wijd daar
om heen. Met het resultaat dat
men zich nu in één ruimte met
eigen ogen ervan kan overtui
gen hoe universeel kunst en
kuituur van die dagen, on
danks alle spanningen waren;
hoe internationaal de stijl van
architectuur, schilder- en
beeldhouwkunst. Maar tegelij
kertijd kan men zien hoe veel
zijdig en interessant de ver
scheidenheid binnen die een
heid was en hoe iedere kunste
naar binnen dat raam zijn ei
gen, hoogstpersoonlijke stem
pel op het werk drukte. Een
typisch voorbeeld daarvan zijn
de Parlers uit Rijnland, een
omvangrijke familie van archi
tecten en beeldhouwers die in
heel Europa, onder anderen
aan het hof van Karei IV werk
zaam waren en naar wie de
tentoonstelling is genoemd. Zij
hebben een groot aandeel ge
had in de vernieuwing van de
Europese kunst en gelden als
belangrijkste vertegenwoordi
gers van wat bekend staat als
de ..Internationale Stijl" of de
„Schone Stil".
De hardheid van het dagelijkse
leven, angst, armoe, ziekte en
dood vinden hun uitdrukking
in de „piéta's", en in de kruisi
gingstaferelen: realistische
houdingen en gelaatsuitdruk
kingen, vaak afschrikwekkend,
soms afstotend. Daarnaast, als
uiting van het onstilbare heim
wee naar het goede, mooie en
lieflijke brengt de „Schone
Stijl" beelden en figuren voort
die in hun estetische volmaakt
heid boven de alledaagsheid
uitstijgen en daardoor .een ge
voel van bevrijding en verlos
sing teweeg brengen.
Madonna's
Het beste voorbeeld daarvan
zijn de „schone Madonna's" die
het hoogtepunt van de tentoon
stelling vormen. Deze subtiele
figuren van Maria met het Kind
op de arm duiken rond 1400
om nog niet opgehelderde re
den plotseling overal in Europa
op. Er gaat een ontroerende,
bijna hemelse werking van uit.
Het Kind is niet, zoals bij veel
middeleeuwse kunst, een „klei
ne volwassene" van wie de
komende heerschappij al uit
straalt. maar een echte baby
die innig met de moeder is
verbonden. De Madonna zelf,
in een sierlijke S-vorm gegoten,
kijkt met intense overgave en
gelukzalig (overigens zonder
een spoor van de latere senti
mentaliteit) op het Kind neer.
Haar tijdloze, kleurrijke ge
waad valt in gracieuse plooien
en wendingen om het lichaam
en suggereert gewichtloosheid
van de materie. En hoewel de
grondvorm van de Madonna's
gelijk is, heeft elk beeld zijn
eigen, onvergelijkbare charme
en menselijkheid.
Maar niet alleen de „schone
Madonna's" zijn een bezoek
aan de tentoonstelling waard.
Er is een rijkdom aan altaar
stukken. heiligenbeelden,
(vooral de mysterieuze Katha-
rina's), goud en edelstenen,
monstransen en borstbeelden
voor relikwieën, realistische fi
guren uit portalen van kathe
dralen, bijbels met onvergelij
kelijke miniaturen, onvervang
baar glas-in-loodwerk en
wandtapijten te zien.
Hiunanismr
Naast de religieuze kunst die
(gezien de overheersende rol
van de godsdienst in die tijd)
uiteraard de overhand heeft
en die overigens ook allerlei
„aardse" aspecten bevat zijn
op de tentoonstelling in Keulen
ook een groot aantal voorwer
pen te zien die wijzen op een
groeiende invloed van rationa
lisme en humanisme. Dit geldt
vooral voor de manuscripten
met de schitterende miniaturen
die niet alleen theologische on
derwerpen behelzen maar ook
reisbeschrijvingen, astronomi
sche verhandelingen, vertalin
gen van Aristoteles, militaire
onderwerpen etcetera.
„Schone Madonna von Alten
Binnen het kader van dit arti
kel is het natuurlijk onmogelijk
om op alle vijfhonderd getoon
de stukken, die zeer overzichte
lijk naar land of landstreek van
herkomst zijn gerangschikt, in
te gaan. Vermelding verdient
nog dat onder het hoofdstuk
„Van Utrecht tot Maastricht"
(een roerige streek in die tijd)
een twintigtal werken uit Ne
derland zijn tentoongesteld,
waaronder een schitterend
missaal uit Utrecht, twee fraaie
Madonna's respectievelijk uit
Roermond en uit de kerk van
Heumen, de indrukwekkende
piéta uit de Lieve Vrouwen
kerk van Maastricht en de ge
dachtenistafel van de vier He
ren van Montfoort, een van de
weinige overgebleven voor
beelden van vroege Nederland
se schilderkunst.
De op zichzelf al indrukwek
kende tentoonstelling vindt
haar bekroning in een rijk geïl
lustreerde. omvangrijke drie
delige katalogus van ruim dui
zend pagina's waaraan meer
dan 140 kunsthistorici en ande
re geleerden hebben meege-
wekt. Deze katalogus kan men
voor de relatief lage prijs van
DM 80,- kopen. Daarnaast is
er een handzame tentoonstel-
lingsgids (232 bladzijden: DM
10,-) die eveneens zeer fraai is
uitgegeven en die tevens uit
voerig ingaat op allerlei aspec
ten van de tijd de late midde
leeuwen en op een aantal ele
mentaire begrippen uit kunst
en kuituur van die tijd.
„Die Parler und der schone
Stil 1350-1400" is tot 18 maart
1979 te zien in de Kunsthalle
van Keulen. Openingstijden
dagelijks van 10.00-18.00 uur;
dinsdag en vrijdag van 10.00-
22.00 uur. De tentoonstelling
is op heide Kerstdagen en op
Nieuwjaarsdag gesloten, even
als in de periode van 22 tot
26 februari 1979.
(Van onze sportredactie)
NOOTDORP De strijd om
het kampioenschap van de be
roepspikeurs is gestreden. Al
leen een wonder kan Jan Wage-
naar opnieuw aan de nationale
titel helpen. De huidige kam
pioen kwam dinsdagavond op
de Hilversumse en gistermid
dag op de baan van Nootdorp
niet tot succes.
Beter verging het Man us Bouw
huis. Nadat de Hilversumse pi
keur dinsdagavond in zijn eigen
woonplaats twee overwinnin
gen had geboekt, voegde hij er
in Nootdorp nog twee aan toe.
De voorsprong van Manus
Bouwhuis, die voor het eerste
in zijn loopbaan op het kam
pioenschap afgaat, is nu zeven
overwinningen.
Jan Wagenaar kan blijkbaar
niet tegen de druk op. Op Noot
dorp kwam hij met behoorlijke
paarden aan de start, maar de
man uit Otterlo kan zijn favorie-
tenrol bij de totalisator niet aan.
Nadat Bouwhuis met Prins Ylva
de eerste koers had gewonnen,
was Wagenaar in de tweede
koers zwaar favoriet. Maar Ri-
zora Avo kwam in de achterhoe-
de binnen. Tegen een cöte van
slechts 1,10 ging Wagenaar als
gastrijder van start achter „Pe
tite Gerda" van eigenaar Piet
de Wit en trainer Guus Knijnen-
burg. Hij kwam, mede door een
fout in het laatste rechte stuk,
niet verder dan de vierde plaats.
Pronto Laguna zegevierde met
Gerard van Eykelenbore.
Met Puckie H kwam Wagenaar
- ook al favoriet, in de Adorp-
prijs - op de derde plaats achter
Patrick Zora en Parisiena O.
In het vijfde onderdeel waren
Manus Bouwhuis (Rio Tinto) en
Jan Wagenaar (Paroli Vitesse)
beiden favoriet. Bouwhuis won
en Wagenaar, die een fout aan
de start had gemaakt, werd
derde.
De uitslagen:
Achtkarspelenprijs, 2000 m., leafd.:
1. Prins Ylva (M. Bouwhuis) km.-tijd
1.29.5; 2. Rising Fortuna; 3. Reinier
Dakota. Niet gestart R. Petulance.
Toto: winn. 7.90; pl. 1.50 1.40 1.90;
koppel 5.50 trio 42.40.
Abcoudeprijs, 2000 m.: 1. Ruud Wil
liams (M. C. Vergay) 1.31.2; 2. Rose
Rustburcht; 3. Rotary. Niet gestart
Rebecca del Sol. Toto: winn. 2.80;
pl. 1.604.506.80; koppel 17.00.
Aduardprijs, 1680 ra: 1. Pronto La
guna (G. W. van Eykelenborg) 1.28.1;
2. Ortwin; 3. Ona Carlessl
winn. 3.90; pl. 1.60 3.00 1.80;i
29.60; trio 160.00. P
Adorprijs, 2380 ra: 1. Patricj
(J. Verhoeve) 1.29.7; 2. Paris—
3. Puckie H. Toto: winn. ol
1.40 2.40 1.30; koppel 21.70.
Akerslootprijs, 2380 ia: 1. Rii I
(M. Bouwhuis) 1.29.1; 2. Naiyl
3. Paroli Vitesse. Niet gestart!
Feet en Nepos Fried. Totoif
1.90; pl. 1.10 1.40 1.10; kop»
trio 52.50.
Alblasserdamprijs, 1
1. Nisja P (A. H. Suykerbuykï
2. Oniska; 3. Revanche S. Totd
23.60; pl. 3.60 5.20 1.80; kopp<
Alkmaarprijs, 2380 ra: 1. L
J. Pools) 1.24.7; 2. Konct,
Kimberly Gregor. Niet gest#
dept III. Toto: winn. 4.10; p
1.70 4.00; koppel 8.90; trio 219.É
Alkemadeprijs, 2000 ra: ]L
Kandia L. A. van Dooyep
1.26.9; 2. Nightingale W; 3. Je
Roodnoot. Niet gestart Jasperj
winn. 5.20; pl. 2.50 3.40 2.00; f
22.00.
Alblasserdamprijs, 1680 ra, 1
1. Pepi H (R. L. Pools) 1.25.5; 2f
Anjo; 3. O Quinio. Niet gesta
van Aduard. Toto: winn. 3.30
190 2.30; koppel 5.30; trio 69.1ÓJ
Achtkarspelenprijs, 2000 m.,
1. Penetrant (A. T. Knijne
1.29.3; 2. Peter Star; 3. R
Niet gestart Rush, Pietro L t
ne S. Toto: winn. 21.40; pl.
koppel 53.00.
Totalisatoromzet: 258.727,-.
BETAALD VOETBAL
Haarlem—AZ'67, Go Ahead Eagles—FC
Den Haag. PSV—Sparta, FC WV—NEC,
Vitesse—MW, Feyenoord—FC Utrecht,
Roda JC—PEC, Volendam-NAC, FC
Twente—Ajax.
EERSTE DIVISIE
Fortuna SC—Heerenveen, Heracle-
s—FC Dordrecht. De Graafschap—Ex
celsior. SW—FC Groningen. SC
Amersfoort—Wageningen, Veenda-
m—FC Vlaardingen, Willem II—Eindho
ven, FC Den BoschTelstar, SC Cam-
buur—Helmond Sport.
JEUGD BV
AFDELING A
Ajax—AZ'67, FC DordrechtHaarlem.
ExcelsiorSW, FeyenoordSparta,
Telstar—FC Amsterdam, FC Vlaardinge-
nVolendam.
AFDELING B
Helmond Sport—MW, FC WV—PSV.
Vitesse—Fortuna SC, NAC—NEC. Eind
hoven—FC Den Bosch. Roda JC—Wil
lem II.
AFDELING C
SC Cambuur—GA Eagles. Veendam
De Graafschap. FC GroningenHeer
enveen. FC TwenteHeracles, PE-
C—SC Amersfoort. FC Utrecht—Wage
ningen.
AMATEURS
HOOFDKLASSE A
Blauw Wit—CW, XerxesAalsmeer,
Elinkwijk—DHS, VUC—EDO. UV-
SRVC, AFCDWV, Neptunusllpen-
HOOFDKLASSE B
De TreffersAchilles'12. Haaksberge-
nQuick'20, Sneek—Hoogeveen, DO-
S'19—Rohda, Ede—Rheden, Steenwijk-
Achilles'29, Emmen—Germanicus.
HOOFDKLASSE C
RKC—BW. Limburgia—SVN. Alma-
niaVoerendaal, HeerLonga, TOP
Panningen, Wilhelmina'08—DESK, Gel
drop—EHC.
WEST II
EERSTE KLASSE B
DBGC—Wilhelmus. DHCRoosenburg,
LENS—HION, HOV—VIOS. Papend-
rechtUnitas, De MusschenHerme-
sDVS, Olympia—Gouda.
TWEEDE KLASSE A
Naaldwijk—Oranjeplein, Blauw Zwar-
t—Lugdunum, ONA—LFC, LDWS
Delft, Verburch—DHL.
TWEEDE KLASSE B
CKCSpartaan'20, SVWOvermaas,
Hellevoetsluis—DRL, COAL—Leonidas,
ZwijndrephtDCV, EBOH—Oud Beijer-
land.
DERDE KLASSE A
Docos—BEC. Spoorwijk—Hillegom,
TeylingenHBS, Van Nispen—WSB,
Vredenburch—SC Lisse, DelfiaRijs-
DERDE KLASSE B
VELO—Scheveningen. PDK—Celeritas,
WoerdenGroeneweg, Waddinxvee-
nRKAW, QuickRFC, De Holland-
iaan—Haastrecht.
DERDE KLASSE C
MartinitSchiedam. EDSExcel-
sior'20, Full Speed—SMV, VFC—De
Postduiven. RAVA—Postalia, Fortuna
VI.-HMSH.
DERDE KLASSE D
AlblasserdamSSW. SpartaPutters-
hoek, Leerdam SportDFC, ODS—Em
ma. SliedrechtFluks, Tediro—DHZ.
VIERDE KLASSE A
UDO—Voorburg. Wassenaar—A SC.
Bernardus—ADO, MMO—De Valke
niers. ForeholteGraaf Willem, SJC—
Meerburg.
VIERDE KLASSE B
Alphen—SVLV, Hoek van Holl.Alp-
hense B„ Archipel—DOSR. GDS—VOS.
LaakkwartierAltior, Randstand Spor-
t—Rijpwetering.
VIERDE KLASSEC
BMT—GSV. UnioMoordrecht, Don-
k—WP. DSOWSE, Moerkapel-
leRKSVM, Tonegido—Concordia (D).
VIERDE KLASSE D
ODB—Schiebroek, SFCRKDEO, TOG-
BParaat, VOC—St. Lodewijk, SOA
Den Hoorn. Oliveo—SC Feyenoord.
VIERDE KLASSE E
LMO—Zwervers. Het Noorden—TDC,
Floreant—Bodegraven. Nieuwkoop-
RKNSV. Esto—VEP, DEH—Lekker-
kerk.
VIERDE KLASSE F
Ursus-;Flakkee. FIOS—Wit Rood Wit,
PFC—RKWIK, WCR—Poortugaal. St.
VolhardenHekelingen, Meeuwenplaa-
tVDL.
VIERDE KLASSE G
SIODSCR, DCL—ASW. Alexan-
dria'66Hardinxveld, Slikkerveer—Hil-
legersberg, FC Zuiderster—Raptim (G),
Gelukvogels—Merweboys.
VIERDE KLASSE H
's GravendeelBloemhof, RODOSS,
DZBDRZ. RIOSEureka, IFCTrans-
valia, DubbeldamHWD.
REGIONALE JEUGD
KLASSE A
UVS—HOV, DFC—Excelsior, VU-
C—CW, De Musschen—Sparta, Xerxe-
s—ADO, KatwijkSC Feyenoord.
KLASSE B
HermesDVSRoodenburg, DHL
Zwijndrecht, Rijswijk—Olympia, ONA
Quick Boys, Neptunus—SC Lisse, DH-
CUnitas.
ZATERDAGVOETBAL
EERSTE KLASSE A
WHOIJsselmeervogels. Nunspeet
Bennekom. Zwaluwen VI.Spijkenisse,
NSWNoordwiik, Quick BoysON,
Dovo—SDCP, DOSK—SHO.
EERSTE KLASSE B
RWH—Go Ahead (K). Volendam—Ba-
rendrecht, Vitesse (D)—Vroomsh. Boys,
ACV—Huizen. Harkemase B.—Koz.
Boys. Deto—RCL, Spakenburg—Zwart
Wit'28.
TWEEDE KLASSE A
WHS's Gravenz. SV, De Zwervers
Lyra, SSC'55SSS, AltenaKrabben-
dijke, AmemuidenPPSC. Oranje Wi-
tNEO'25, AZW—Excelsior (M).
TWEEDE KLASSE B
HeerjansdamLisser Boys, Nw. Lekker-
landRijsoord. Rijnsb. Boys—Bolnes,
Jodan BoysBe Fair, ASWH—Ter Lee-
de. Spirit—SV'35.
WEST II
DERDE KLASSE A
DotoZuidland, SVPTT—Capelle, Ro
zenburgARC, UnicumDie Haghe,
Schoonhoven—DSO, Koudekerk—Du-
DERDE KLASSE B
De Zwerver—Heinenoord, Groote Lind-
tPiershil, SunglightExcelsior (P),
Groot AmmersPhoenix, SC Voor
ns—HVO.
VIERDE KLASSE A
Semper Altius—"s-Gravenzande. Mon
ster—Naaldwijk, HBSS—Maasdijk,
Scheveningen—DEVJO, Hoekse Boy-
s—Vlaardingen.
VIERDE KLASSE B
SVOW-OSVP. De Sleutels-JAC, SE-
V—Hazersw. Boys. SC Lisse—KMD.
Randstad Sport—Loosduinen.
VIERDE KLASSEC
TOGR—Pelikaan, HerkingenHerman
dad, Hillegersberg—Hoogvliet, WGZ
Stellendam, TSB—Satelliet.
VIERDE KLASSE D
WNC—LRC, Ameide—Bergambacht.
Haaften—ASH. ZBVH—WOR, Maasda-
mMeerkerk.
Afdeling
Leiden-Gouda
Zondag: Eerste klasse: Alkmania—O-
ranje Groen; Gouderak—Stolwijk; KR-
VVNL; RVC'33WOA; Kicker-
s'69Ammerstol; VTL—Leidse Boys
Tweede klasse: Bergambacht—Nieu-
werkerk; Alphia—Warmunda; ZLC—S-
tompwijkse Boys; Unitas Leiden—Soc
cer Boys; Nicolaas Boys—Schoonho
ven; VNACabauw.
Zaterdag: Eerste klasse: TAW—Lei
den; SVLV—GWS; Woubrugge—KRV;
Oegstgeest—Bernardus; Valke-
n'68—Abbenes.
Tweede klasse: Alphia—Meerburg; HV-
Z—SJZ; WSBUnitas Leiden; Stomp-
wijkse Boys—VNL; Kicker-
s'69LSW'70.
Gouda: Eerste klasse: Aarlandervee-
n—Zevenhoven; Linschoten—WDS;
Oudewater—Sportlust; Reeuwijk—Roh
da; Sportief—Soccer Boys; Rijnstree-
k—Zwammerdam.
Alle wedstrijden beginnen om 14.30
Zondag: dames: Eerste klasse: SJ-
CSC Lisse 1 (12.00 uur); Unitas
Leiden—Iduna 1 (12.15 uur); Randstad
Sport—KRV (12.00 uur); Alkmania
1—Kickers'69 (11.30 uur).
Tweede klasse: Docos 2—SJZ 2 (11.00
uur); SC Lisse 2—Iduna 2 (11.30 uur).
Zaterdag: dames: Eerste klasse: Alp
hia 1—RAS 1 (12.00 uur); Monster—LY
RA 1 (11.00 uur); DSVP—KRV 1 (10.30
uur); Naaldwijk—Zevenhoven (10.30
Tweede klasse: LYRA 2's-Graven
zande (11.00 uur); Abbenes—RAS 2
(12.00 uur); 'SVLVSiveo'68 (12.00
uur); Sportief—Alkmania (10.30 uur);
KMD—BSC'68 (12.00 uur); Ter Lee-
deAlphia 2 (12.00 uur).
De Aa-KZC. Hoofdklasse here
De Robben-De Meeuwen; Zwf
Den Hommel-De Rijn; VZC RiD
ter-PSV; HZPC-Het IJ; Zian V)
AZC Alphen; Neptunus Arnhl
Zijl LGB. Eerste klasse heren!
AZPC; ZPB Unico-ESCA; DZV-L
LZ '86-DSZ; Nereus-Gouwe;
Polar Bears.
RUGBY
Ereklasse: THOR-AAC, RCHl
RCC-DSRC; NFC-'tGooi; KMD-I#
ZAALHANDBAL
Eredivisie dames: HMS-SwiftL-,,
hem; DVO-Van der Voort Qii"3*
Idem Hellas-AMC Niloc; V enle h
tardia; Gewa Ancora-Mora Swimren
ste divisie A dames: WWV-bLp t
broek; IJmond-SDOL; VolewiiL tr
ESCA; Wings-Entius SEW; Foret
SVBO. Eerste divisie B dames* 1
la-EBHV; Idem Hellas 2-Loreal;Waa
burch-EMM; PSV-Tr ad Mosamj
tuna-Zonnebloem. Eerste divikf
heren: Attila-Animo; Idem Hells
real; Gewa Ancora-Sport Vereerfau_
Broek DES-Fortuna B; AHC '286S.D
turn Meteoor.
H
MICROKORFBAL
Hoofdklasse A: Archipel-Fortuni
len Weerbaar-Luto; LDO-BEP;]r,
Eibernest-Deto; PKC-Wordt «Psal
Pams-Blauw Wit; Rapiditas-HKV;ktje
'46-Deetos. Overgangsklasse: \p
GKV; Fides Pacta-Rust Roest;f
Idrop-Samos; Die Haghe-PSV;
DEVD; JVS-Achilles; Sperwers-j
mene; Danaiden-Trekvogels.
BADMINTON
Overgangsklasse: Duinwijck 2
Shot; Velo-Metro. Eerste kl
Vlietwijk-Velo 2.
kir
VOLLEYBAL
Eredivisie dames: Texoclean Dyna
mo-Van Santen Leyland; Intermakel-
Energo; Bouwlust Orawi-Deltalloyd
AMVJ; Lycurgus-Prins DVC; Katapult-
Starlift. Eredivisie heren: Quick Ori-
on-Starlift; PVC Blokkeer-Brevok;
EAW-Texoclean Dynamo; Lycurgus-
Viano; De Lampenier-Deltalloyd
AMVJ.
BASKETBAL
Eredivisie dames: Raak Meubelen-
JRC Boxtel; Radio Musette-Deltal-
loyd; White Stars-BOB (15/12); AMVJ
Amsterdam-BV Voorburg; Racing A-
Jolly Jumpers. Eredivisie heren: Fri-
sol-Parker (15/12); Radio Musette-
Deltalloyd; Punch-BOB, BV Amstel-
veen-Flamingo's; NN Donar-EBBC
Den Bosch.
WATERPOLO
Hoofdklasse dames: ZCE-ZPB Unico;
HZC De Robben-DSZ; Nereus-OZPC;
De Usel-De Zijl LGB; 't Gooi-DSZJI;
Amfetamine-
fabriek
opgerold in
Dordrecht
DORDRECHT (ANP) -
een inval in een pand in
oude havengebied in
drecht heeft de politie giLLC
middag een grote, in vol
drijf
amfetaminefabriek opgero
Er werden drie
verricht. Volgens de deski|v
gen ging het hier om eer
briek met alle voorzienii
om amfetamine van uitste is gi
de kwaliteit te maken. In ft
pand vond de politie bl!
twee en een halve kilo ziCerC
re amfetamine met een w
de van een ton, een hoe\taer
heid van een tussenproi in
en een grote voorraad gri
stoffen. in c
zi\f*
Tei
De permanente raad van de Westduit
se rooms-katholieke bisschoppencon
ferentie behandelt op 22 januari een
rapport van de pastorale commissie
der bisschoppen over de situatie der
vrouw in de kerk. Het is de bedoeling
dit rapport voor te leggen aan de
voltallige bisschoppenvergadering.
Aanleiding tot uitvoerige behandeling
van het rapport over de vrouw in de
kerk is de bezorgdheid der bisschop
pen over het feit, dat de vrouwen in
toenemende mate de kerk de rug
toekeren. Met in hun achterhoofd d(
gedachte, dat het gemeenteleven met
de vrouw staat of valt, hebben de
bisschoppen ongewoon snel gerea
geerd op de constatering, dat in de
vorige eeuw de kerk de arbeiders
heeft verloren en in de twintigste eeuw
de vrouw.
Uit onderzoekingen is namelijk geble
ken, dat in 1963 van de rooms-kath
olieke vrouwen nog 61 procent naar
de kerk ging. In 1976 was dit gedaald
tot 42 procent. Dit percentage steekt
nog gunstig af bij de 19 leefdtijdsgroe-
pen van 16 tot 29 jaar en van 30 tot
44 jaar. Bij de eerste leeftijdsgroep
werd een teruggang van 31 procent
geconstateerd, bij de tweede van 24
procent.
Verder hebben onderzoekingen uitge
wezen, dat nog praktizerende vrou
wen zich distanciëren van bepaalde
onderdelen van de kerkelijke uitspra
ken op het gebied van de echtelijke
en sexuele moraal (anti-conceptie,
abortus en echtscheiding). Ook blijken
de Westduitse rooms-katholieke vrou
wen het in toenemende mate oneens
te zijn met kerkelijke uitspraken over
de vrouw, over haar positie in het
kerkelijk recht, over de uitsluiting van
de vrouw van het ambt en dergelijke.
Het onderzoek bevestigt een geruislo
ze uittocht van de vrouw uit de kerk.
Als verdere redenen worden daarbij
genoemd, dat in de prediking weinig
rekening met de vrouw wordt gehou
den, dat de kerk geen solidariteit
opbrengt met haar emancipatiestre
ven, dat de kerk de vrouw alleen maar
vast weet te pinnen op haar rol van
vrouw en moeder, dat de kerk te
wening de vrouw vanuit geloof en
leven helpt met de vraagstukken rond
huwelijk, gezin, opvoeding en beroep
en dat tenslotte de kerk aan de vrouw
geen enkele kans biedt voor een kerke
lijke carrière, omdat die uitsluitend
is weggelegd voor de man.
Het vraagstuk van de vrouw in de
kerk komt echter nog niet aan de orde
op de voorjaarsvergadering van de
Westduitse bisschoppenconferentie,
omdat de agenda daarvan al overvol
is. De bisschoppen willen de kwestie
uitvoerig behandelen. Uitstel naar de
najaarsvergadering willen zij aangrij
pen om het vraagstuk door te spreken
met de besturen van vrouwenorgani
saties en in de parochies.
De bisschoppenconferentie heeft op haar jong
ste vergadering in Breda haar goedkeuring
gehecht aan de begroting voor 1979 van de
interdiocesane rekening. Hierop komen een
kleine vijftig posten voor, betreffende centrale
diensten van de rk kerkprovincie, interkerke
lijke samenwerking en enkele kerkelijke in
stellingen in het buitenland. Het gaat om een
totaal bedrag van 3.716.000 gulden.
De bisschop van Roermond, mgr. dr. J. Gijsen,
meende aan drie posten zijn financiële bijdrage
te moeten onthouden. Het geldt hier: de Natio
nale Raad voor Katechese, het Centraal Advies
bureau voor Priesters en Religieuzen en de
Raad van Kerken. Mgr. Gijsen heeft tegen het
functioneren van deze instituten overwegende
bezwaren.
De bisschop van Roermond had, zoals gemeld,
zijn beslissing al kenbaar gemaakt tijdens een
vergadering van de bisschoppenconferentie
met het economencollege op 28 november.
Volgens de statuten moeten besluiten van de
bisschoppenconferentie met algemene stem
men worden genomen. Bestaat er geen een
stemmigheid, dan moet het besluit, om geldig
heid te krijgen, op de volgende vergadering
opnieuw aan de orde worden gesteld, waarbij
een meerderheid van twee-derde voldoende is.
Daar de begroting van de interdiocesane reke
ning voor volgend jaar thans met ruim de
vereiste meerderheid is aangenomen, zullen
alle erop voorkomende posten worden gehono
reerd. Het door de bisschop van Roermond
onttrokken bedrag (ongeveer 40.000 gulden) zal
uit andere bronnen worden gefourneerd.
De anglikaanse bisschoppen
zijn weinig te spreken over
de richtlijnen, die hun rooms-
katholieke collega's kortgele
den hebben uitgegeven voor
een katholieke huwelijksslui
ting tussen anglikaanse en
katholieke partners. Daarin
wordt namelijk gezegd, dat
een dergelijk gemengd huwe
lijk wel onder de eucharistie
viering mag worden gesloten,
maar dat de anglikaanse part
ner niet de communie mag
ontvangen.
De anglikaanse bisschop van
Chelmsford, John Trillo, heeft
een uitvoerig commentaar op
deze richtlijnen geschreven.
Hij zegt daarin onder meer,
dat het weinig zin heeft om
een dergelijke huwelijksplech
tigheid met een mis te verbin
den, wanneer het paar niet
samen ter communie mag
gaan. Bisschop Trillo is co-pre
sident van de ARC, de oecu
menische commissie van de
r.k. kerk en de anglikaanse
kerk in Engeland.
Hij erkent, dat het voorschrift
van de rooms-katholieke bis
schoppen precies in overeen
stemming is met de richtlijnen
van de paus. Maar zo voegt
hij eraan toe —deze richtlijnen
worden in andere landen soe
peler gehanteerd. Hij vindt dat
de r.k. bisschoppen hier alle
redenen hadden voor dispen
satie.
In zijn voorwoord op het com
mentaar van bisschop Trillo
verklaart de anglikaanse pri
maat, aartsbisschop Donald
Coggan van Canterbury, dat
de laatste jaren grote vooruit
gang is geboekt in de toenade
ring tussen katholieken en an-
glikanen, maar dat men toch
niet kan rusten voordat de
barrière aan de communie
bank is opgeheven.
Voor zijn vertrek naar
Brussel heeft de Brazili
aanse bisschop dom Helder
Camara een bezoek ge
bracht aan ds. J. Buskes
te Amsterdam. Ds. Buskes,
die ziek is, is al jarenlang
bevriend met dom Helder,
wiens visie op de geweld
loze revolutie hij deelt.
Dom Helder is nu enkele
dagen de gast van kardi
naal Suenens, aartsbis
schop van Mechelen-Brus-
sel. Samen schrijven zij
een boek over het moderne
gebed in het christendom.
De bisschop van Rotter
dam, mgr. dr. A. J. Simo-
nis, heeft pater L. v. d.
Velden sdb benoemd tot
pastoor van de Maria Mag-
dalenaparochie te Maas
land. Pater G. Ronteltap
sdb werd benoemd tot rec
tor van Huize St.-Petrus te
Berkel, als opvolger van
emeritus-deken W. Haring,
die als zodanig wegens ge
zondheidsredenen eervol
ontslag ontving. Moderator
L. Biemans ontving ontslag
als moderator van de tech
nische school St.-Jozef te
Den Haag en werd be
noemd tot medepastor van
de parochie O. L. Vrouw
van Goede Raad te Den
Haag. Pater G. Zijlmans sj
werd benoemd tot assistent
kte. r
de h
aled
dooi
van de St.-Petrusparochi
te Zwijndrecht met speciil^"
le opdracht.
Het idee voor de „Dag va
de gastvrijheid", waarto^"®
enkele religieuzen het ini^ r(
tiatief hebben genomen, i y0i
overgenomen door de li jen c
terdiocesape Stichting voo le€r j
Kerkelijke Roepingen. Dij
betekent, dat op de betrel
fende dag, zondag 6 n»^'
1979, tijdens de katholiek
kerkdiensten veel aandac'
zal worden besteed a;
het leven van de religie
zen en aan hun plaats
de samenleving. Veel re
gieuzen hebben al positi
gereageerd op het initia
tief. In een groot aanta
communiteiten worden afSE -
plannen gemaakt om er o ging
in te spelen. Men wil aaidtvr
zoveel mogelijk mensen i Ie
de eigen omgeving de kas
geven kennis te neme sese
van wat religieuzen heb gram
ben te bieden aan kerk eftuurs
samenleving.
Onder druk van de Sovjell
Unie heeft de Finse rege zle-w.
ring met ingang van 1 jagbegi
nuari het versturen
transporteren van bi
naar de Sovjet-Unie
smokkel strafbaar gesteld
De werkgroep voor d
mensenrechten in Berlij
heeft medegedeeld, dat
brieven aan paus Johanna
Paulus II, de Wereldraai
van Kerken en de Raai OEGS
van Europa is gewezen oj neisj<
deze „ernstige inbreuk" oiWillib
de slotacte van het verdraiOegst
van Helsinki. Men ver ravon
wacht vooral van het Vati phUys
caan, dat het verdrag va!Var
Helsinki mede heeft onder ger
tekend, een interventie bi tern at
de Finse regering.
