Leidse Courant | 1978 | 11 december 1978 | pagina 9

Lastenverlichting bittere
noodzaak voor landbouw

GRCEMTE FRfUT
BL1EMEN BALLEN

Amerikaans verbruik

Geen angst voor grotere EG,
wel waakzaam blijven

van bloemen haalt
nooit Europees peil

iND EN TUINBOUW

j

Voorzitter landbouwschap:

GROEIENDE IMPORT GROENTEN

BINNEN VIER WEKEN CCWS NAAR HALF MILJARD?

POSITIE BOLBLOEM IJZERSTERK

LEIDSE COURANT

MAANDAG 11 DECEMBER 1978 PAGINA 9

DRS. JORIS SCHOUTEN BIJ EXPORTEURS:

DEN HAAG Centraal thema bij de
viering van het 40-jarig bestaan van de
Algemene Nederlandse Bond van Groen
ten- en Fruitexporteurs, dezer dagen in
het Haagse Congresgebouw, was de posi
tie en perspectieven van de exporthandel
in een vergrote EG. Een van de sprekers
bekeek de problematiek uit de producen-
tenhoek. Dat was de heer drs. Joris
Schouten, voorzitter van de Katholieke
Nederlandse Boeren- en Tuindersbond, en
tevens fungerend voorzitter van het
Landbouwschap.

De belangstelling uit agrarische kring voor
de EG wordt vaak in het negatieve getrok
ken, zo zei de KNBTB-voorzitter. Op de
vraag of de EG ook bij de individuele
boer en tuinder ergenis opwerpt, ant
woordden de meesten positief. Maar, hier
voegde men aan toe: het zou nog veel erger
zijn wanneer de EG er niet was. Vandaar:
zorg voor een zo gunstig mogelijk EG-tuin-
bouwbeleid door daar waar mogelijk er
in de goede richting aan te sleutelen.

Voorkeur

Vervolgens somde de heer Schouten een
viertal doelstellingen van de EG op. Hoe
groot de gemeenschap ook moge worden,
deze blijven gelden. Een redelijk inkomen
voor de producenten, redelijke prijzen
voor de verbruikers, evenwicht tussen
vraag en aanbod (dit wil zeggen het
voorkomen van overschotten en tekorten)
en vergroting van de produktiviteit in de
land- en tuinbouw. Het gemeenschappelijk
landbouwbeleid rust op drie grondbegin
selen: de gemeenschapspreferentie, het
vrije handelsverkeer en de financiële soli
dariteit. Preferentie betekent niets anders
dan voorkeur. In dit verband dus de
voorkeur voor het produkt van eigen
bodem of uit een der andere EG-landen.
Deze voorkeursbehandeling wordt onder
andere nagestreefd door middel van het
heffingensysteem. Niet alleen ten voordele
van de producenten, maar ook van de
consumenten. Als de wereldmarktprijzen
hoger zijn dan de EG-prijzen, kunnen
namelijk heffingen op de uitvoer worden
toegepast ten behoeve van de consument.
Of dit vaak voorkomt verhaalde de heer
Schouten niet.

Sterke punten

Binnen de EG, in het kader -van het
gemeenschappelijk landbouwbeleid, blijkt
de Nederlandse tuinbouw goed te kunnen
werken, zo Verzekerde de heer Schouten
G zijn publiek. Een groot aantal factoren
zot heeft daartoe bijgedragen. De vakbe
en ikwaamheid, ondernemerszin, bereidheid
fi tot samenwerking en zodoende een goede
belangenbehartiging, bereidheid tot mo-

Spanje: tomatenproduktie onder plastic,
derniscring, gunstig klimaat en ligging,
voorlichting en onderzoek, centrumfunk-
tie en natuurlijk de zeer slagvaardige,
vindingrijke afzetstructuur. De teruggang
op de export naar West-Duitsland van de
belangrijkste produkten; met name toma
ten, komkommers en uien, werd beant
woord met een verbreding van het assorti
ment. Men bleef niet passief in de studies
steken.

Toetreding

De bedreigingen van de Nederlandse voe
dingstuinbouw liggen, aldus de hee
Schouten, in toetreding van de zogenoeir
de lage-lonen-landen in de EG, transport
belemmeringen die niet voor niet-EG-lan-
den gelden (rijtijden en dergelijke) smaak
en ideeverschuivingen (respectievelijk het

„zonnige" produkt en het derde-landen
produkt) en de staatshandel plus tran
sport. Het landbouwschap meent dat de
overgangsperiode voor de drie EG-kandi-
daten het best op tien jaar te stellen is.
In „Brussel" denkt men meer aan vijf of
zeven jaar. Iin ieder geval dient konkur-
rentievervalsing tijdens de overgangspe
riode te worden voorkomen. Daarom geen
nationale subsidies, geen snelle stijging
van de interventieprijs in de toetredende
landen, handhaving van het referentie-
prijsstelsel en doorzetting van het derde-
landen beleid. Dit alles als een soort
veiligheidsklep. Het verwijt dat de EG
protectionistisch is, wees de heer Schouten
ten slotte drastisch van de hand. Het
EG-beleid is gericht op stabilisatie van de
markt, en op het voorkomen van oneerlij
ke konkurrentie.

1 RAPPORT
M. L. WEIJEL
WIJST UIT:

Den Haag - Het bloemenver-
bruik in Amerika zal nooit op
het peil komen van dat in
Europa. Hoogstens is binnen
tien of twintig jaar een ver
dubbeling mogelijk, zo voor
spellen de optimisten, maar
de pessimisten houden het
erop dat een verdere inkrim
ping van het verbruik zal
plaats vinden.

Dit blijkt uit een rapport dat
de heer M. L. Weijel van het
Ministerie van Landbouw in
Tel-Aviv heeft samengesteld
over de mogelijkheden van de
bloemenexport door Israël
naar Amerika. Zowel Neder
land als Israël doen reeds ja
ren pogingen om een grotere
greep te krijgen op de markt
van potplanten en snijbloemen
in Amerika, doch erg succes
vol zijn die pogingen tot dus
ver nog niet geweest. Nu willen
Nederland en Israël samen
proberen om die markt te
doorbreken, vandaar ge
noemd rapport. In Amerika
worden momenteel de kwe
kers aangemoedigd om meer
Amerikaanse anjers te gaan
kweken, gezien de omstandig-

heid, dat de import van anjers
tot 35 procent van het totaal
is gestegen terwijl deze in 1972
5 procent bedroeg.

Rozen

Ook de invoer van rozen is
toegenomen. Hiertegenover
staat dat de produktie van
anjers is gedaald, terwijl het
verbruik toenam en daarom
worden de kwekers aange
moedigd tot ruimer teelt. Ook
Nederland profiteerde van de
situatie, want onze invoer
steeg van 38.000 tot 114.000
stuks. Evenwel nam de invoer
van rozen uit ons land af van
727.000 stuks tot 623.000 in dit
jaar. Israël zit beter met een
invoer van 1,1 miljoen rozen
in dit afgelopen jaar tegen de
412.000 voorgaand jaar. Uit
genoemde studie is gebleken,
dat het de produktie van bloe
men in Amerika van de vier
voornaamste soorten is ge
daald sinds 1970 met 18 pro
cent. De prijzen stegen wel,
maar hielden de daling van de
dollar niet bij, zodat de situatie
voor de kwekers er niet beter
op is geworden. Bij afnemende

produktie, nam de invoer van
bloemen toe. Als één van de
oorzaken wordt genoemd het
afzetsysteem in Amerika en
ook de lage vakkennis zowe'
van producent als handelaar
Het aandeel van de bloemen
winkels neemt voortdurend af
terwijl dat van de supermark
ten, dat in 1940 nog 25 procent
van het totaal bedroeg, tot 41
procent dit jaar is gestegen.
De animo voor snijbloemen is
niet groot.

Er bestaat geen strenge keur
op de snijbloemen, maar de
supermarkten zien nog wel
mogelijkheden voor de afzet.
Kwekers en groothandelaren
zijn somber gestemd. De bloe
misten maken zich over de
situatie niet zo druk en de
economen er onderzoekers, ge
loven niet dat het bloemenver-
bruik in Amerika op het Euro
pese peil zal komen,
het advies van genoemde heer
Weijel komt er op neer, óm
goede verkoopbaar materiaal
voor Amerika beschikbaar te
stellen en vooral bij super
markten reclame te maken
voor het. produkt van Israël
en Nederland. Er zou even

tueel samengewerkt moeten
worden met de organisatie van
Mac Donald of eventueel een
winkel-organisatie opgericht
moeten worden. Echter er zal
nog wel minstens drie jaar
mee heen gaan alvorens resul
taten geboekt zullen worden
op de Amerikaanse markt en
er zullen stevige investeringen
gedaan moeten worden.

Cijf<

ers

Opvallend is het overigens
wel, dat uit de jongste cijfers
blijkt, dat in dit jaar tot en
met eind augustus door Neder
land voor een waarde van
ruim vier miljoen gulden aan
bloemen en snijbloemen naar
Amerika werd geëxporteerd
tegen nog geen drie miljoen
in dezelfde periode van het
vorig jaar. Maar met de pot
planten ging het tot dusver
niet zo best, dit jaar voor een
bedrag van 559.000 gulden te
gen vorig jaar ruim het dubbe
le. Rozen en tulpen behoren
tot de voornaamste bloemen
door Nederland naar Amerika
geëxporteerd. Daarna volgen
de margrieten.

DEN HAAG Spoedige invoering van
de door de landbouw gevraagde lasten
verlichting die dan ook van werkelijke
betekenis moeten zijn is geen overbodi
ge luxe maar bittere noodzaak.

Voorzitter drs. J. J. Schouten van het
landbouwschap zei dit in de vorige week
gehouden bestuursvergadering. Hij kwam
Br» tot deze uitspraak op grond van de progno-
ml ?es het landbouw economisch instituut
beeft gegeven voor de bedrijfsuitkomsten
jn de landbouw gedurende het lopende
boekjaar. De arbeidsopbrengsten die wor
den verwacht, zo meende de heer Schout-
en, geven aan dat zelfs met matig houden

vart een verhoging van de eeg-landbouw-
prijzen in geen geval een rechtvaardiging
zou vinden in de inkomenssituatie in land
en tuinbouw.

Voor de rundveehouderij verwacht het
LEI wel een verdere verbetering van de
bedrijfsuitkomsten, maar desondanks is
er nog altijd sprake van een negatief netto
overschot. Met andere woorden: de arbeid
van de ondernemer wordt niet beloon I.
tegen cao-loon, aldus voorzitter Schouten
Ook in de akkerbouw is de inkomenssitua
tie niet rooskleurig. Wel wordt voor de
veenkoloniën een aanzienlijke verbetering
van de arbeidsopbrengst verwacht, maar

in de overige akkerbouwgebieden en met
name in het zuidwestelijk kleigebied is
die opbrengst onbevredigend. In de inten
sieve veehouderij, zo vertelde de heer
Schouten verder, zullen de arbeidsop
brengsten dit jaar aanzienlijk teruglopen.
Dit is vooral het geval in de leghennensec-
tor en in de varkensfokkerij. Verbetering
van de lage marktprijzen in deze sectorèn
wordt in de tweede helft van het boekjaar
1978-1979 ni2t verwacht. De grote produk-
tie-uitbreidingen zullen daaraan niet
vreemd zijn, zo meende de voorzitter. Over
prognoses voor de tuinbouw kon Schouten
nog geen uitspraak doen, omdat daarover
nog geen LEI-cijfers zijn gepubliceerd.

Nu veel binnenlandse teelten onder glas
afgesloten worden neemt de invoer van
buitenlandse produkten, de opengevallen
plaatsen in. Vanuit de Canarische Eilanden
worden de volgende gewassen ingevoerd,
tomaten tegen een prijs van 2,50 per kilo,
komkommers voor 75 cent per stuk papri
ka's voor 2,30 per kilo en aubergines tegen
een kiloprijs van 3,20. Bloemkool wordt
nog steeds in Nederland aangevoerd, daar
naast is er echter import uit Frankrijk en
Italië. Naast de aanvoer van Hollandse
andijvie, die eind vorige week 1,52 per
kilo opbracht, is er invoer vanuit Frankrijk'
en Italië. De importandijvie ligt wat lager
in prijs, nl. 1,10 per kilo. Israël levert
paprika's, meloenen en avocado's. Witlof
wordt ingevoerd uit Frankrijk en België,
de groothandelsprijs ligt op 2,60 per kilo.

Italiaanse druiven werden verhandeld tegen
een prijs van 3,20 per kilo. Egypte voorziet
ons land van een dagelijks aanhoudende
stroom van sperziebonen, die gemiddeld
2,60 per kilo kosten. Er komen uien uit
Spanje die 60 cent per kilo moeten kosten.

Vanuit Oostenrijk komt regelmatig Chinese
kool, dit gewas brengt 80 cent per kilo op.

Uit deze opsomming zou men ten onrechte
op kunnen maken dat het met de binnen
landse aanvoer van groenten gedaan is, het
tegendeel is echter waar.

Binnenlandse gewassen

De aanvoer van kroten is wat afgenomen,
toch heeft dit weinig effect op de prijzen
gehad. Er werd gemiddeld 20 cent per kilo
betaald. Veel verandering in deze situatie
wordt er niet verwacht, hoewel de situatie
op de uienmarkt wat minder slecht is als
vorig jaar, geven de dalende prijzen geen
aanleiding tot juichen. Afgelopen week
zakte de prijs naar 16 cent per kilo. Een
verdere prijsdaling lijkt niet uitgesloten,
zeker als het aanbod groter wordt. De iets
kleinere aanvoer van waspeen heeft ertoe
bijgedragen dat het al weken aanhoudende
matige prijspeil werd verlaten. De gemid
delde prijs klom van 23 naar 37 cent per
kilo.

Winterweer

Door het winterweer van de afgelopen week
was de vraag naar knolselderij goed. Er
werd 49 cent per stuk betaald. Zodra de
dooi invalt zal dit een ongunstige invloed
op de prijzen hebben. Voor groene kool
is ook duidelijk een grotere belangstelling
de gemiddelde prijs liep op naar 33 cent
per kilo, hogere prijzen lijken niet waar
schijnlijk. De spruiten hebben ook duidelijk
geprofiteerd van het winterweer. De gemid
delde prijs lag eind vorige week op 1,05
per kilo. Zodra het weer omslaat komt de
prijs weer in gevaar. Prei werd tegen goede

prijzen verhandeld, nl. 1,47 per kilo. Ook
voor dit gewas staat of valt de prijs met

het weer.

Radijs goedkoper

Het grotere aanbod van radijs veroorzaakt
een duidelijke druk op de prijs. De gemid
delde prijs wist dan ook niet aan een daling
te ontkomen. De hele bosjes brachten 52
cent op, voor de halve bosjes werd 25 cent
betaald. De aanvoer zal groter blijven als
vorig jaar, als gevolg hiervan moet er met
een prijsdruk rekening gehouden worden.

„Kleine" gewassen

Voor een aantal kleine gewasjes werden
er de afgelopen week redelijke prijzen
betaald. Selderij bracht gemiddeld 24 cent
per bosje op. Raapstelen noteerden een prijs
van 26 cent per bosje, Krulpeterselie bracht
41 cent per bosje op. Voor bleekselderij
werd er per stuk 54 cent betaald.

Sla

Voor sla trokken de prijzen de afgelopen
week weer wat aan. De gemiddelde prijs
klom naar 33 cent en kwam hierdoor een
stuiver hoger te liggen als de week ervoor.
Er wordt een constante aanvoer verwacht,
dit kan een goede invloed op de prijzen
voor de komende week uitoefenen.

Halen we het half miljard of niet. Niet dat
er iemand bij de CCWS voor het beantwoor
den van die vraag wakker zal liggen, maar
de vraag dringt zich toch wel op bij zien
van het verloop in het totale omzetcijfer.
Om het maar met die cijfers te zeggen,
tot en met de laatste week van de maand
november bedroeg het totale omzetcijfer
aan de CCWS dit jaar precies
472.296.704,96. We hebben dus nog vier
omzetweken te gaan en de kans zit er wel
dik in, dat een nieuwe fase in de CCWS-ge-
schiedenis zal worden bereikt met een half
miljard als omzetcijfer. Maar dan zullen
we toch wel in of dichtbij de laatste week
van het jaar zitten! Goed dan, dit ter
inleiding; straks iets meer over deze cijfers.
Ons bepalend tot afgelopen week mag
worden geconstateerd dat het prijsverloop
redelijk was met een aanvoer welke iets
boven die van dezelfde week in het vorig
jaar lag. Aanvoer totaal 21.091.531 bos of
stuks met omzet van 10.065.333,71 tegen
18.001.319 bos of stuks van vorig jaar voor
9.118.583,35. De nogal winterse weersom
standigheden beperkten de aanvoer, in bij
zonder wat anjers en trosanjers betreft.
Hierbij kan worden gesteld, dat een goede
lichtstraling in de kassen een gunstige
uitwerking heeft en de wintergroei ook van
de bloemen beïnvloedt. Als geheel is er een
tendens tot afnemen van de aanvoer, hoewel
bijvoorbeeld de chrysanten nog best mee
konden komen met dik vier miljoen in
totaal. Met uitzondering van de geplozen
jaarrond die in prijspeil achterbleven, was
er toch een redelijke handel. Groter was
de omzet aan buitenlandse bloemen althans
wat de hoeveelheid betreft, namelijk 201.456
bos of stuks en opbrengst van 92.697,80
tegen de 94.293 bos of stuks van vorig jaar
en opbrengst 106.741,13, zodat de prijzen
duidelijk achterblijven. Met de potplanten
gaat het wel goed aanvoer met van 652.951,
en opbrengst 1.306.839,77 tegen vorig jaar

459.420 stuks voor 831.409,28. De stijgende
trend zet zich dus nog steeds voort. Om
wat gemiddelde prijzen te noemen met
tussen haakjes die van vorig jaar: Ameri
kaanse anjers 38 (35) trosanjers 33 (34)
anthuriums 1,32 (1,58) snijgroen 19 (13)
jaarrond troschrysanten 46 (43) idem geplo
zen 64 (70) geplozen chrysanten n. bos 49
(48) freesia 24 (27) gerbera 65 (66) irissen
36 (42) leliekelk 73 (62) lelietak 52 (51) rozen
groot 55 (46) idem klein 35 (33) sonia 49
(45). Van tulpen begint het aanbod toe te
nemen al bleef die aanzienlijk beneden die
van vorig jaar. Wat de totale omzetcijfers
betreft; deze bedroeg voor de bloemen over

de afgelopen elf maanden van dit jaar
43.490.869,32 tegen 40.447.139,63 vorig
jaar, een vermeerdering dus met
3.043.729,69 of bijna acht procent Van
de potplanten, omzet 4.843.392,12 en vorig-
jaar 3.653.301,01 meer 1.190.091,11 of
bijna 33 procent. Hetgeen dus over de
toename van de potplantenteelt wel iets
zegt! Totale omzet tot 1 december
472.296.704,96, vorig jaar 434.444.689,61,
meer 37.852.015,35 of bijna negen procent.
Intussen nemen de spanningen rond de
zaterdagveilingkwestie toe en worden ver
schuivingen in aanvoer en de veiling ver
wacht.

Zo veel duurder als gas en olie worden,
zo veel te sterker wordt de positie van de
bolbloem en dus ook van de bloembol. Er
zijn namelijk weinig andere siergewassen
aan te wijzen waar men met betrekkelijk
weinig kubieke meters gas (of liters olie)
per vierkante meter in korte tijd zo veel
stuks kan oogsten.

Dat is een punt dat steeds zwaarder gaat
wegen omdat energie in de komende jaren
alleen maar duurder zal kunnen worden.
Dat heeft o.m. rozenkwekers in Zweden al
tot het besluit gebracht hun struiken te
rooien en in die kasruimte bloembollen te
gaan broeien. De bloei valt te programme
ren en iedere drie weken kan de kas leeg
zijn en weer volgereden worden.

Geringe lichtbehoefte

Nog een belangrijk pluspunt van tulpen,
narcissen en hyacinten is de geringe lichtbe
hoefte in de donkere wintermaanden. Ter
wijl andere gewassen door gebrek aan licht
knoppen laten vallen of slap worden, trek
ken de genoemde drie bolgewassen (en ook
de crocussen) zich daar weinig van aan.
Ze komen toch wel goed in bloei donker
weer of geen donker weer. Dat speelt met
name in de Scandinavische landen natuur
lijk zeer sterk mee.

Daar komt nog bij dat de bolbloem toch
al een populair artikel is. Ze brengen in
de donkere wintermaanden een vleugje
lentesfeer in huis en bovendien is het rijk
gevarieerd. Ook al gaat de laatste jaren
het rood van de vele Darwinhybriden wel
wat te veel overheersen. Maar ook wat dat
betreft is het bollenvak via veredeling al
weer op een nieuwe toer gegaan. Binnen
vijf jaar kan bijv. een aantal nieuwe tulpen
in de roulatie komen.

Potplant

En om het voor de bloembollen- en bolbloe-
menkwekers nóg feestelijker te maken, gaat
het er op lijken dat de tulp en in geringe
mate ook hyacint en narcis in de komende
jaren ook als potplant furore zullen gaan
maken.

In het verleden waren met name in Amerika
de kortstelige tulpen voor dit doel erg in
trek. Vooral voor Pasen. Nu is het aantal
tulpen met korte steel niet zo groot en men
kon daar altijd een goede prijs voor maken.
Met de intrede van de remstoffen bestaat
in theorie de mogelijkheid om ook langsteli-
ge tulpen aan de korte kant te houden. De
belangtelling voor de tulp als potplant is
vooral in het buitenland groeiende. Dat is
mede een gevolg van de terug-naar-£e-na-

Narcissen: populaire voorjaarsbloem met geringe lichtbehoefte

tuur-trend. Van een bolgewas in pot heeft In de USA is men met de teelt van bolgewas-

men niet alleen langer genoegen, maar men sen in pot veel verder. Daar produceert

kan ook het broei- en bloeiproces op de men zelf s kortblijvende lelies in pot

voet volgen. Concurrentie uit het buitenland

behoeft de producent van potplanten niet Grote kansen

te verwachten. Het vervoer van potplanten

vraagt veel ruimte om over het gewicht nog Moraal van dit verhaal: als de producenten

maar te zwijgen. Ook wat dat betreft zit van bol- en knolgewassen het areaal in de

bijvoorbeeld een kweker van bolbloemen hand kunnen houden en bovendien de

in pot in landen als Zweden en Finland kansen grijpen die hun op een presenteer-

„gebeiteld". blaadje worden geboden, dan lijkt een

Op dit terrein is het onderzoek nog maar „gouden" toekomst in het verschiet te lig-

nauwelijks op gang gekomen. Maar als men gen. Bolgewassen hebben ook voor de

de juiste rassen weet te kiezen en het geheel bloemproduktie een ijzersterke positie,

op pakkende wijze weet te presenteren, dan waarvan de geringe energie besefte na-

lijkt daar een goede markt voor te zijn. tuurlijk zeer h jog op de ranglijst staat!