Spannend verhaal
over jeugdbende
en rolstoel op tv
De NOS met korte
documentaire Ivens
Jaap v.d. Merwe
pakt Stem ra aan
TERUGBU
hou f
het lJ
scherm
in het
oog
Piet te Nuyl en Eikerbout blijven
scheiding van functies afwijzen
TELEVISIE VANAVONI
v<
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT/.
DONDERDAG 23 NOVEMBER 1978 PAG1/(D
MAX VON DER GRÜN
3si pn
i
Omslag van De krokodillenbende.
Als je de problematiek van een rolstoelgan-
ger voor de jeugd wil beschrijven en je wilt,
dat die jeugd dat ook leest, zal je er een
heel spannend verhaal omheen moeten be
denken. Anders bereik je alleen de tèch al
welwillenden. Zo moet de Duitse auteur Max
von der Grün hebben gedacht die „De kro
kodillenbende" schreef, een probleem cen
traal stelde, maar zoveel vaart, spanning en
humor in zijn verhaal verwerkte, dat het
boek niet onderdoet voor het spannendste in
dianenverhaal. Duitse filmers begrepen de
opzet en maakten van De krokodillenbende
een film. De VARA zendt deze film twee
keer op tv uit: woensdagavond 6 december
om 21.00 uur op Ned. II voor volwassenen en
zaterdagmiddag 23 december op Ned. I om
15.36 uur voor de jeugd.
Von der Grün was mijnwerker en heeft een
zoon die zich per rolstoel voortbeweegt. Wat
dat betreft mag hij zich deskundige noemen.
Maar als schrijver ging hij niet als „deskun
dige" te werk en gebruikte hij alleen zijn
kennis, toen hij aan zijn Krokodillenbende
begon. Voorop stond een spannend verhaal,
over een groep buurtkinderen, (De krokodil
lenbende) die zich voortdurend op verboden
terrein bevindt en te maken krijgt met drie
samenwerkende inbrekers.
Volgens beproefd recept rollen de buurtkin
deren het boevenpak op en zijn zij de politie
te slim af. Geen uitgangspunt om tjonge bij
te denken, maar Von der Grün wist dit ook.
Hij sleepte er zo veel aardige bijzaken bij,
dat hij het eenvoudige gegeven verdoezelde,
met inbegrip van het uitgangspunt dat een
jongen in een rolstoel de hoofdpersoon moest
zijn.
Daarin slaagde Von der Grün uitstekend. Hij
bereikte er mee, dat de lezer niet met de
neus op de problemen van de gehandicapte
mens werd gedrukt voor de jeugd zelden
een reden om erover te lezen en gelijktij
dig gaf hij deze gehandicapte jongen een rol,
zoals dat in de praktijk zou moeten gebeuren.
Weliswaar is deze jongen gehandicapt, maar
niet de mindere van de jongen die tot de ont
dekking komt dat zijn broer inbreker is. Of
de mindere van de eeuwige neuspeuteraar, of
andere dapperen van de Krokodillenbende,
die op de vlucht slaan als het moeilijk wordt.
Van bladzijde tot bladzijde wordt de lezer er
aan herinnerd, dat de hoofdpersoon van de
Krokodillenbende een gehandicapte jongen is.
Maar deze jongen en zijn vriendjes spreken
de taal van deze tijd; hun avonturen en hun
omgeving zijn van deze tijd en over „begrip
opbrengen" heeft de schrijver het nergens.
En wanneer er dan van begrip sprake is, dan
houdt dat alleen in, dat de niet-gehandicapte
jongens de rolstoel met onhandige inhoud,
een verdraaid zwaar te tillen klusje vinden,
dat je beter thuis kan laten.
Von der Grün verwacht van de mensheid
weinig begrip en van de jeugd nog minder.
Bij die jeugd zoekt hij wel een beetje kame
raadschap, een geweldige hoeveelheid scheld
woorden, maar als het erop aankomt ook een
beetje sportiviteit.
De vertaling in het Nederlands van Johan
van Os is onberispelijk; dat wil zeggen, dat
Van Os alle schuttingwoorden die de heden
daagse jeugd gebruikt, in het boek heeft op
genomen. Ouders zullen zich daar gemakke
lijk aan kunnen bezeren, maar de lezende
jeugd zal zich in het hele boek moeiteloos
herkennen. Waardoor het voorwoord van de
schrijver zin krijgt: „Ik heb een zoon in een
rolstoel. Woorden kunnen kwetsen maar
ook helpen". De lezer die de avonturen van
de Krokodillenbende heeft meebeleefd, zal
daar over mee kunnen praten. Want als hij
het boek uit heeft, zal het hem net lijken al
sof hij iets heel spannends heeft meegemaakt,
waar ook een jongen in een rolstoel in voor
kwam. Al viel dat niet zo op. Hoewel het
tóch te denken gaf.
Max von der Grün: De Krokodillenbende.
Uitg. De Fontein; prijs 14,90.
F. J. BROMBERG
Joris Ivens, vierde zijn tach
tigste verjaardag en het feit
dat hij vijftig jaar als cine
ast werkzaam is. De NOS
herdenkt dit door de korte
documentaire „De Kazakken"
uit te zenden. Ivens maakte
samen met Marcelline Lori-
dan deze documentaire in het
uitgestrekte grensgebied tus
sen China en Siberië, waar
het historische paardevolk
nog uit even virtuoze ruiters
en schutters blijkt te bestaan
als ten tijde van hun voorou
ders. Deze documentaire over
de Kazakken heeft Ivens niet
willen rekenen tot zijn
twaalfdelige Yoekong-cyclus,
die de NOS eerder uitzond,
omdat de culturele revolutie
deze afgelegen bevolkings
groep slechts zijdelings heeft
graakt. De documentaire
wordt voorafgegaan door een
reportage rondom het jubi
leum van Ivens.
Ned.1,22.10 uur.
2 voor 12
Joop Koopman leidt de kwis
„2 voor 12", waarin twee
maal twee spelers aan de
hand van twaalf vragen een
woord moeten vormen.
Ned.1,19.05 uur.
Rockford Files
De AVRO zendt een nieuwe aflevering van „De. astronautjes" uit waarin Kiki en Onno een belangrijke
rol spelen op Ned.II om 18.59 uur.
Joop Koopman presenteert de kwis „2 voor 12".
Files" te doen met een gedeti
neerde, Moss die aan hem
vraagt zijn vriendin op te
sporen. Jim komt er al snel
achter dat het niet gaat om
de vriendin maar om de ju
welen, die in haar bezit zijn.
Ned.1,19.45 uur.
De werkelijkheid
van de media
Vanavond zendt de VARA de
tweede documentaire „De
werkelijkheid van de media"
uit. Het is een verslag over
de media in het Latijns-Ame
rikaanse Colombia.
Ned.1,20.35 uur.
Toppop
In AVRO's „Toppop" zijn de
nieuwe binnenkomers, de
grootste stijgers en echte hits
te zien, aangevuld met elpee-
nieuws en de concertagenda.
Ned.II, 19.05 uur.
Wie betaalt de
veerman
Tijdens een zeiltochtje praten
Alan en Annika over hun
verleden. Zij vertelt hem dat
Nikos en Elena zich met hem
willen associëren. Ter ere
daarvan zal Annika komende
zondag een feest geven. Nou-
kakis is jaloers en gaat tot
actie over. Hij knoeit aan
Alan Haldane's auto en dat
heeft desastreuze gevolgen.
Ned.II, 20.27 uur.
(Van onze radio - en tv-redactie)
HILVERSUM De televisiedirectie van
de VARA, bestaande uit directeur Piet te
Nuyl jr. en zijn adjunct Ben Eikerbout,
heeft in een brief aan de medewerkers van
de televisiedienst van deze omroep duide
lijk gemaakt, daz het haar ernst is met
de eerder gedane aankondiging niet verder
te kunnen en willen functioneren als de
scheiding tussen programma en beheer bij
de reorganisatie tot stand komt.
Naar het oordeel van Te Nuyl en Eikerbout
komen dan hun functies te vervallen. „Ka
rakteristiek voor een directiefunctie is na
melijk dat daarin de programmawensen en
de eisen te zamen komen en in evenwicht
moeten worden gebracht", aldus het twee
tal.
Te Nuyl en Eikerbout herinneren eraan,
dat zij al een week geleden in brieven aan
het dagelijks bestuur hebben gesteld niet
te kunnen werken in een televisiedienst met
twee „communicatie-circuits". Omdat vol
gens hen intussen duidelijk is geworden,-
dat het dagelijks bestuur en de omroepbon-
den FNV het juist over die scheiding van
functies eens zijn geworden, schrijven zij
nu aan de medewerkers „niet beschikbaar
te zijn voor een functie aan de top van
de straks gereorganiseerde televisiedienst".
In een reactie op de brief zegt het dagelijks
bestuur dat met de bonden weliswaar over
eenstemming is bereikt over het principe
van onderscheid tussen programma en be
heer, maar dat over de toepassing van dit
principe op de bestaande organisatie nog
niet is gepraat.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
Radioprogramma
voor sportvissers
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NOS zal
met ingang van morgen weke
lijks in het radioprogramma
„Zoeklicht op Nederland" een
speciale rubriek voor sportvis
sers opnemen.
In deze rubriek, „Vissen in de
regio", genaamd, zullen de hen
gelsportjournalisten Hans Doe-
leman en Jan Lokhof nieuws
vertellen over „stekken", tips
geven, wedstrijden aankondi
gen en elke eerste vrijdag van
de maand bovendien een over
zicht geven van de bijzondere
vangsten in NOS-visparade.
Hilversum 2 om 16.45 uur.
iiimiiiiiuiiiiiiiiiiiiimmimiiiiiiiiimiiiiiiiiii
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM De president van de rechtbank
in Amsterdam, mr. W. J. Borgerhoff Mulder,
zal donderdag 30 november uitspraak doen in
een kort geding, dat het auteursrechtenbureau
Stemra heeft aangespannen tegen de tekstschrij
ver Jaap van der Merwe. Geëist wordt dat Van
der Merwe zich niet meer in negatieve zin over
deze instantie zal uitlaten op straffe van een
dwangsom van 10.000 gulden per keer.
Aanleiding tot het geding was een interview dat
26 oktober verscheen in „Het Vrije Volk". Van
der Merwe, eertijds bestuurslid van de Stemra,
maar onlangs niet in deze functie herkozen, uitte
daarin felle kritiek op het auteursrechtenbureau,
waarbij hij zichzelf schetste als „het enige niet-
corrupte bestuurslid".
Volgens Van der Merwe zijn de statuten van
dien aard dat de helft van de opbrengsten
verdwijnt in de zakken van muziekuitgevers die
in het bestuur van de Stemra oververtegenwoor
digd zouden zijn.
Afgelopen zaterdag liet hij zich in soortgelijke
bewoordingen uit in het Vara-radioprogramma
„Inde rooiehaan".
Mr. Knipscheer, die optrad namens de Stemra,
noemde de beschuldigingen „pure maar gevaar
lijke nonsens".
Namens Van der Merwe betoogde mr. T. Bremer
dat het woord „corrupt" geheel tegen de zin van
zijn cliënt in het interview terecht was gekomen.
Deze had, zo zei hij, slechts willen wijzen op
een z.i. laakbare belangenvermenging in het
bestuur, zonder de leden rechtstreeks van corrup
tie te willen beschuldigen."
Eindelijk mocht Veronica met
een avondvullend programma
bewijzen niet voor niets c-om-
roep te zijn. Weken geleden
stak koning voetbal een
spaak in dat wiel. Gelukkig
vond Honved-Ajax gisteren in
de vooravond plaats, anders
was het misschien weer niet
doorgegaan. Al vielen er veel
goede bedoelingen aan te wij
zen, toch maakte de doorlich
ting van ons omroepbestel,
die nog voor er iets bewezen
was, de grote verwarring
werd genoemd, een wat one
venwichtige indruk. Het ge
heel was ook met een typisch
Veronica-sausje overgoten.
Als men zich wat de kijk op
het omroepbestel in Amerika,
Italië en Engeland betreft,
enige beperking had opgelegd,
zou er meer tijd zijn geweest
voor meer en betere analyse
van onze eigen omroepzaken.
Voor zijn eindoordeel moest
de kijkér het. in hoofdzaak
doen met de uitslag van een
door bureau Veldkamp na
mens Veronica gehouden en
quête. Wat daaruit kwam wa
ren vrij algemeen bekende
zaken. Bepalend voor het the
ma van de grote verwarring
waren die cijfers slechts zij
delings. Dat 77 procent van
de kijkers het niet kan sche
len wie er wat omroept, als
het maar de moeite waard is,
kon ook zonder enquête op
de vingers van je hand natel-
Jen. En dat de VPRO van alle
omroepen bii de abonnees
van de VPRO gids het hoog
ste scoort vanwege de goede
programma's, is gezien de sa
menstelling van het korps
VPRO-kijkers ook niet verba
zingwekkend. Intussen niet al
leen op het voetbalveld, ook
op de buis wint de commer
cie veld. Daarover werden
niet mis te verstane uitspra
ken gedaan. Het Kamerlid
Keja en de media-socioloog
Peter Hofstede spraken over
het bestaande bestel als over
een aflopende zaak. Immers,
terwijl de technische ontwik
keling met zevenmijlslaarzen
voortschrijdt, blijft het om
roepstelsel in het oude straa
tje voortsukkelen. Waartoe
ongebreidelde commercie kan
voeren, werd meteen erna
met een dwarsdoorsnee van
de Amerikaanse televisie als
schrille tegenhanger ook ge
toond. Al sprak juist in dit
themadeel iemand het wijze
woord, dat er nog andere din
gen in het leven zijn dan al
leen televisie. Een voorbeeld
van absolute democratisering
van televisie is het in Ameri
ka voor 25 gulden aan parti
culieren beschikbaar stellen
van enige zendtijd. Dan moet
je wel over alle normen en
bedenkingen heen zijn, want
met uitzondering van politiek
en reclame mag je daar alles
in spuien. Dat de grens tus
sen wel en niet commercie
hier al stevig aan het verva
gen is, werd namens Veronica
met diverse voorbeelden ge
toond. Het aangedragen alter
natief, afwachting van de
door Chriet Titulaer in het
vooruitzicht gestelde ruimte-
televisie, paste uiteraard uit
stekend in de Veronica-
kraam. HAN JONKERS
NEDERLAND 1
NOS
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort voor Turken
18.55 Journaal
VARA
18.59 Barbapapa
19.05 2 voor 12, quiz
19.45 Rockford Files, TV-serie
(Kat en muis)
20.35 De werkelijkheid van de
media
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag Vandaag
22.10 De Kazakken, Ivens-docu-
mentaire
23.05 Journaal
NEDERLAND 2
Teleac
18.40 Meten met een maat
NOS
18.55 Journaal
AVRO
18.59 De astronautjes, poppen-
filmserie
19.05 Toppop
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.27 Wie betaalt de veerman?,
TV-serie, slot
22.10 Televizier Magazine
NOS
23.00 Journaal
DUITSLAND 1
WDR
18.00 Gute Laune mit und ohne
Musik. 18.15 Tennis lieber
als Kanonen, TV-serie (Der
Wüstentrip). 19.15 Hier und
Heute. 19.45 Spiel urn 4tel
vor 8 (Lieben Sie Kishon? -
Ein Fest für Auge und Ohr).
20.00 Journaal
20.15 Friede in Nahost, documen-
tairte
21.00 Otto Waalkes Show
21.45 Wer dreimal lügt, quliz
22.30 Tagesthemen
23.00 Das Findelkind; Die falsche
Marianne (twee TV-films)
23.50 Journaal
DUITSLAND 2
18.20 Kldger und Beklagte. 19
Journaal. 19.30 Viele hatten
Zeit für mich, Michael
Schanze-show.
21.00 Journaal
21.20 Burger fragen, Politiker
antworten
22.20 ...nur noch die Halfte wert,
0.20 JourRaal
DUITSLAND 3
WDR
18.00 Sesamstrasse. 18.30 Cur
sus geschiedenis, les 10.
19 Jugend: Is wast? 19.45
Regionieuws.
20.00 Journaal
20.15 Der Mann mit dem Beil (The
hatchet man), Amerikaanse
speelfilm (1932) van William
Wellman met Edward G.Ro
binson en Loretta Young.
21.25 Familienrat (Das Jugend-
haus - Alternative zum
Heim?
21.55 Roberto Rossellini, portret
van de Italiaanse cineast
22.55 Journaal
ENGELAND
aven's Newn r»Tf
llue Peter. K 1
I 18.55 Rep
BBC1
18.05 John Craven's I
18.10 Blue
Journaal
England. 19.20 Natioi
regionieuws. 19.55 1
row's World.
20.20 Top of the Pops
21.00 The good Life, TV
(The Weaver's Tale)
21.30 Mastermind,
gramma
22.00 Journaal
22.25 The Richard Dimblebj
ture: Lord Rothschild
23.15 It's stolen your face
Sontag over fotograjl
24.00 Tonight, actualiteiten
BBC 2
18.10 TV-cursussen. 18.35
naai. 18.40 Laurel
(Their first mistakePJ^
Schubert-herdenkJng.»nK1
Beneath tt
(White Scar).
20.00 When the Boat com ""fr
TV-serie (Some bul .de
keep the garden)
20.50 Journaal
20.55 Newsweek
21.30 Rebel without a C or he
Amerikaanse sp« ling
(1955) van Nicholas verl
met James Dean en N m Zi
Wood. e gis
23.20 Accident, afl.4 (Jack I .Mer
middle)
0.10 Journaal
0.25 Alfred Brendel,
(Schubert)
J- irkee
n meen
BELGIE
NEDERLANDS 1
18.00 Peppi Kokki, jeugd*"#
»nn
ok di
erd o
irage
•idse
18.05 Rondomons.
Little Vic, het renpitusi
afl.2. 19 Sporttribune.
Kijk uitt 19.35 Morgen.
Journaal
20.10 Muppet Show (met
Radner)
20.35 Panoramma
21.00 Standpunten (Stichting
hur Vanderpoorten)
21.20 Filmpremières
22.10 Journal
BELGIE
NEDERLANDS 2
20.10 King, documentaire
over dr.Martin Luther
afl.5
21.05 In de schaduw, museu
rie, afl.2 (Aalst)
21.25 Beethovens 9de syr
(Los Angeles Philharm
Orchestra onder Carlo
ria Giulini)
[DEP
Nï
eren
iets
rop.
in
BELGIE FRANS 1
18.00 Muppet Show. 18.30 2
spelprogramma.
Spectacle, cultuurkrc
19.15 Antenne-Soir, r
nieuws. 19.30 Jour
19.50 Suggestions, tpl
grammatips.
20.00 Autant sevoir, Inform
programma
20.20 Une belle fille commo
Franse speelfilm (1!
Francois Truffaut mi
nadette Lafont en
Brasseur.
22.00 Journaal
22.15 Le Carrousel aux li
filmpremières
BELGIE FRANS 1
18.45 On we go, cursus Engtbo L
NEDERLAND 1
10.30 Schooltelevisie
DUITSLAND 1
10.00 Journaal, Tagesthemen.
10.25 Wolfsblut (Zanna
Bianca), Italiaanse speel
film (1973) van Lucio Fulco
met Franco Nero en Vimi
Lisi. 11.55 Der Rhein: die
Völkermühle Europas. 12.55
Presseschau. 13 Journaal.
16.10 Journaal. 16.15 Blu-
men für Mickey Maus. 17
Ein Pilz verandert die Welt,
50 Jahre Penicillin. 17.45
Der 7.Sinn. 17.50 Journaal.
DUITSLAND 2
11.00 Rappelkiste, voor kleuters.
11.30 Grundstudium M
matik (Reihen-Anal
afl.5). 16.15 Leben mitl f0
mie, afl .10 (Chemisch* v
nale). 16.45 Journaal.* ud
Schuier-Express. 17.4Aps<
Drehscheibe.
ijn
DUITSLAND 3
WDR
8.05 Schooltelevisie.
17.00 Schooltelevisie.
BELGIE
NEDERLANDS 1 en
14.00 Schooltelevisie.
17.00 Schooltelevisie.
HILVERSUM I
18.00 (S) De kerk vandaag. P.P.: 18.19
Uitzending van de PvdA. NCRV: 18.30
Nws. 18.41 (S) De wereld zingt Gods
lof: gewijde muziek. 19.35 (S) Leger
des Heilskwartier 19.50 Je kunt het
geloven of niet. 20.00 (S) Draaischijf.
21.20 Een. twee, uit de maat. 21.40 Bij
de tijd, magazine over mens en samen
leving. 22.20 Rondom het Woord. 22.25
Zojuist verschenen. 22.30 Nws. 22.40
Politiek weekoverzicht. 22.50 (S) Klas
sieke liederen 23.30 (S) Muziek van
eigen tijd. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
Nws. 18.11 Radiojournaal. IKON: 18.30
Kleur. AVRO: 19.00 AVRO-donde/
avond. 19.00 (S) Licht-klassieke mi
20.00 Nws. 20.05 (S) Promenade
eert. 21.30 (S) Klassieke orkestm
21.45 Dombey en Zoon hoorspak
22,25 (S) Orkest met sopraan: rr
muziek. NOS: 23.00 (S) Met hel
op morgen. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
20.02 (S) Soul Show. 22.02 (S) Se
23.02 (S) LP-Top-20. 0.02 (S) Del
van gelderen Show. 1.02 (S) I
HILVERSUM I
KRO: 07.00 Nws. 07.02 Het levende
woord. 07.09 (S) Even na zevenen,
lichte muz. (07.30 Nws. 07.41 Echo).
08.30 Nws. 08.36 Gym voor de vrouw.
08.45 (S) Gevar. progr. (10.30 Nws.).
11 00 (S) Zuid-Nederlandse ontmoetin
gen, gesprekken. 12.00 (S) Gevar. pro
gr. (12.26 Meded. 12.30 Nws. 12.41
Echo). 14.00 (S) Gevar. progr. (15.30
Nws.( 16.00 (S) Spreekuur, gesprek.
17.00 (S) Beelden uit mijn kinderjaren.
17.30 Nws. 17.32 (S) Echo-maga2ine.
HILVERSUM II
NCRV: 07.00 Nws. 07.11 Ochtendgym.
07.20 Te Deum Laudamus: gewijde
muz. 07.54 Op de man af. 08.00 Nws.
08 11 Hier en nu. 08.25 Vandaag...
vri|dag, gevar. progr. 09.00 Politiek en
samenleving. NOS: 09.10 Spiegel van
België, inform, progr. 09.35 Waterst.
09.40 Schoolradio. 10.00 De Taaishow.
10.30 NOS-Jazzportret. 11.00 Nwsi
11.03 Meer over minder. 12.30 Rechtop-
recht. Overheidsvoorlichting: 12.49
Uitz. voor de landb. NOS: 13.00 Nws.
NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30
Vonken onder de as 13.45 Onder de
groene linde.14.00 Kijk op de Com
munistische wereld 14.45 Kijk op
Europa. 15.00 Verhaal. 15.30 Zoe
op nederland reg. progr. (16.00
17.00 (S) Welingelichte kringen.
(S) Embargo. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Ronduit op drie. 8
EO-matterdaad. 8.05 (S) Tijd sein,
(S) De muzikale fruitmand. 10.03
Te elfer ure. TROS: 11.03 (S) Polder
parade. 12.03 (S) Nederlandstalig
tien en kwiswijs NCRV: 13.30 (S)
Blom. 15.03 (S) Elpee pop. NOS:
(S) Nationale hitparade.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 Vroeg Kla#
9.00 Nws. 9.02 Muziek uit de middel
wen en Renaissance. 9.30 (S) Vrijt
morgenconcert: om 9.30 Aspecten n
de Kamermuziek; 10.00 Klass. en
derne orkestmuz.; 12.00 Pianorej »U5
klass. en moderne muz. EO: 13.W te
Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02 (S|
de vleugelen van het lied. 14.20 IIQ
Sefer "t Hillim. 14.45 (S) Woord
waarheid. VPRO: 15.00-17.00 MuzW
