Turken
jiogen
|oorlopig
ven
Wïe ziek was kon naar huis gaan
Rust lijkt
weer terug
in Iran
van Jj
Veertig doden
bij aanslagen
in Angola
Engelse broodstaking veroorzaakt gevechten
^NENLAND/BUITENLAND
Staat de postcode
in een advertentie of brief?1
Gebruik'mdan alsu
reageert en...vergeet
ook uw eigen
postcode niet
T)pk rlprrlp k^TTlPr
Vredesonderhandelingen
dreigen weer vast te lopen
W7TÏ^Wij vragen twee
|Wji&verkopers.Zie de
advertentie elders.
Engeland vraagt
Nederlands brood
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1978 PAGINA 7
van Aantjes
t ass®,ïitsland onthult
(Van onze parlementaire redactie)
HBkERGEN/DEN HAAG Het was op 20
043, dat Van Dijke, Aantjes en nog een
•noot in Gustrow, dat tegenwoordig in de
ligt, aankwamen. Drie maanden later was
)ijke weer terug in zijn geboortedorp
iïacobapolder (Zeeland). Zonder dat er één
PPPQ' aan te pas was gekomen, had de bejaar-
I ECHofficier van de Wehrmacht, die de leiding
El»yer het postkantoor, erin toegestemd een
KHpewijs voor zijn „zieke" Zeeuwse beamb-
pirijven.
Het ziek melden was, zo herinnert hij zich, een
bekend trucje onder de vele buitenlanders in
Gustrow. „Wij, dat wil zeggen Aantjes en ik,
hoorden dat van een paar andere Nederlanders,
uit Amsterdam en Rotterdam geloof ik".
Volgens Van Dijke heeft hij met Aantjes, die de
eerste vier weken op hetzelfde adres woonde;
over deze methode gesproken. De latere CDA-po-
liticus zou echter geen zin gehad hebben om weg
te gaan.
Jan van Dijke, die even oud (55) is als Aantjes,
werkte in Gustrow bij de „Feldpost". Op het
postkantoor bij het staion moest hij brieven en
pakjes sorteren. Aantjes was besteller. Dat was
in de eerste vier weken. Later werd het contact
minder, omdat Aantjes naar een particulier
adres verhuisde.
Van Dijke, die na de oorlog eerst in de land
bouw ging werken en later bij de AKU, leeft nu
sinds een jaar of vier van een invalide-uitkering.
De Zeeuwse Brabander blijft wat vaag over de
oorsprong van zijn gevoelens jegens Aantjes. ,Jk
heb altijd zo mijn twijfels gehad". Hij vertelt dat
Aantjes in Gustrow op hem een vreemde indruk
maakte, doordat hij zich nooit in afkeurende zin
over het nazidom uitliet Het frappeerde hem
ook, dat Aantjes, in tegenstelling tot de andere
Nederlanders in Gustrow, groette met „Heil Hit-
Ier". „Op kantoor was dat min of meer ver
plicht
Aantjes heeft met Van Dijke nimmer gesproken
over een eventuele toetreding tot de SS De
Steenbergenaar acht het echter niet uitgesloten
dat Aantjes op het idee is gekomen door ge
sprekken met soldaten in Gustrow.
Bij het verhaal van Jan van Dijke dient de vol
gende kanttekening te worden gemaakt Aantjes
meldde zich voor de Landstorm Nederland in
oktober 1944, een jaar na het vertrek van zijn
collega dus. Hij zou tot deze daad gekomen zijn,
omdat hij in moeilijkheden was gekomen. In een
interview met de Haagse Post in 1975 heeft hij
daarover iets verteld.
Overigens heeft gisteren ook de Haagse advocaat
mr. Van Heijningen gezegd op de hoogte geweest
te zijn van Aantjes verleden bij de SS. Hij zei
nooit iets over de zaak te hebben gezegd, omdat
hij meende dat iedereen van de kwestie op de
hoogte was. Van Heijningen zei niet te weten
hoe hij aan die informatie is gekomen. De advo
caat toonde zich ook niet bereid dit in zijn ar
chieven na te gaan.
Marokkanen krijgt vervolg
r uitspraak Alkmaarse rechter
KL
(Van een onzer verslaggevers)
llAAR Mr. EL van den Haak, de president van de
idissementsrechtbank in Alkmaar, heeft gisteren in het
geding van drie Turken tegen de Staat der Nederlanden
ten dat de Turken in Nederland mogen blijven tot de
van State een uitspraak doet over hun hernieuwde
t tot een verblijfsvergunning. De Turken beroepen zich
i dezelfde positie te verkeren als de kerk-Marokkanen
_i en hebben daarom, nadat eerdere verzoeken hiertoe
j afgewezen, opnieuw een verzoek ingediend voor een
jfsvergunning. Zij vinden dat de argumenten, die de
•cretaris van Justitie, mevrouw Haars, in de Marokka-
k heeft aangevoerd, tevens gelden voor henzelf.
Ident van de Alkmaarse rechtbank maakt in theorie
uitspraak mogelijk dat zo'n 300 vreemdelingen, die
jel nog illegaal in ons land verblijven, alsnog een
{vergunning ontvangen. Dit tegen de nadrukkelijk wens
latssecretaris Haars, die bij de vergunningverlening aan
rokkanen zei geen precedent te willen scheppen. Mr.
jn Haak wees er gisteren overigens op dat het besluit
i moet worden tegen de feitelijke constellatie waarin de
zich bevinden". De president vlakte daarmee pogingen
i buitenlanders waarvan de situatie toch wel even an-
jligt dan in dit geval, een verblijfsvergunning te krijgen
telfde manier.
Irie Turken, waar het in deze zaak om gaat, zouden
;n naar hun vaderland worden teruggestuurd. Hun advo-
mr. A. van Driel en mr. W. van Bennekom, spanden
lm woensdagavond nog een kort geding aan tegn de
der Nederlanden om op die manier uitzetting te voorko
en de Turken gelegenheid te geven te wachten op de
k van de Raad van State.
naarse rechter Van den Haak, die binnenkort naar
lem vertrekt, baseerde zijn uitspraak op wat gisteren
de twee advocaten tijdens het geding werd bepleit, name-
lat de situatie van de Turken er na de uitspraak van
ouw Haars over de kerk-Marokkanen geheel anders uit is
zien. Met name de motivering die door mevrouw Haars
e vergunningverlening is gegeven, leidde tot het oordeel
e Alkmaarse president.
J| hebben nagegaan of de Turken in vergelijking met de
,-,,r kkanen na de uitspraken van staatssecretaris Haars in
ilfde situatie verkeerden. Er is gebleken dat het wel zo
aldus de Alkmaarse rechter, „dus hebben ze recht om
een verblijfsvergunning aan te vragen en de uit-
ik in ons land af te wachten".
'ADVERTENTIE
pttpost
Gebruik m goed.
Jan Terlouw,
fractieleider van
D'66,
presenteerde
gistermiddag in
de Amsterdamse
Bolstaveerne zijn
roman „De derde
kamer'. Op de
foto vlnr.
Terlouw, uitgever
Kees van Maurik,
mevr. Alexandra
Terlouwen de
cabaretier Seth
Gaaikema.
Politiek boek
met
„Moe heb je er in vredes
naam tijd voor gehad?",
vroeg ik Jan Terlouw, toen
ik hoorde dat er weer een
boek van hem is uitgege
ven. Hij reageerde laconiek.
„Schrijven is een ontspan
nende hobby voor me,ook
al is het soms vreselijk
druk. Maar de eerlijkheid
gebiedt mij te zeggen,dat ik
dit boek al heb geschreven
in de zomer van 1976, tij
dens het reces. Ik heb er
zes weken over gedaan. Met
Kerst heb ik het nog wat
bijgeschaafd. Je weet dat ik
toen net in die moeilijke pe
riode zat, waarin ik moest
beslissen of ik bij de Ka
merverkiezingen van mei
1977 lijsttrekker van D'66
wilde worden of niet. De
partij stond toen op een
dieptepunt in de opiniepei
lingen. Met het schrijven
van dit boek heb ik mijzelf
een steuntje in de rug wil
len geven bij het denkpro
ces over wel of niet door
gaan met de politiek".
De titel van het boek, „De
derde Kamer", doet vermoe
den dat Terlouw een zwaar
wichtige verhandeling heeft
gefabriceerd over ons poli
tieke bestel. Wat dat betreft
is de titel nogal misleidend,
want irDe derde Kamer"
gaat weliswaar over poli
tiek, maar het is in feite
een soepel geschreven ro
man.
Het verhaal gaat over het
wel en wee van een acht-
koppige Tweede Kamerfrac
tie van een partij die Ter-
louw de PSL heeft
genoemd.Hij legt niet uit
wat die letters betekenen,
maar insiders weten, dat hij
daarmee „Post-liberale Soci
alisten" bedoelt, een aandui
ding die hij ook wel eens
heeft gebruikt om aan te
duiden wat D'66 eigenlijk
is. De essentie van hei ver
haal zit hierin, dat de frac
tieleden op een dag beslui
ten om zich eens wat meer
bezig te houden met de
mensen voor wie ze eigen
lijk in de Kamer zitten: de
burgers van Nederland.De
fractie beseft, dat ze zo op
geslorpt wordt door alle be
zigheden op het Binnenhof-
,dat het contact met de
basis is verloren. Besloten
wordt dat zeven van de
acht fractieleden zich enke
le weken niet in de Tweede
Kamer zullen ophouden,
maar in de „Derde Kamer":
onder het volk dat ze verte
genwoordigen. De toestanden
waarmee ze tijdens vele ge
sprekken met verschillende
mensen tegenkomen, zijn,
kenmerkend voor wat zich
in de leefwereld van kleine
middenstanders, werkende
vrouwen, profiteurs van de
sociale verzekeringen en
dergelijke voordoet.
Bijzonder raak zijn ook de
typeringen van de fractiele
den. Velen zien Kamerleden
vaak alleen maar als politi
cus en niet als mens.Jan
Terlouw laat op treffende
wijze de mens in de politi
cus zien: de mens met hu
welijksproblemen, met alco
holproblemen, sexuele
problemen en gevoelens van
eenzaamheid. Ook het
voortdurende afwegen van
belangenjiet vormen van
een mening, het meten en
wegen waardoor een politi
cus dagelijks wordt achter
volgd, komt in het boek uit
stekend in z'n ware
proporties aan het licht.
Afgezien van het feit, dat
er aan het slot van het
boek een ietwat gekunstelde
story voorkomt (het kind
van een fractielid wordt
ontvoerd door een louche
kaashandelaar), kan „De
derde Kamer" zonder meer
een goed geslaagde poging
worden genoemd om duide
lijk te maken dat politiek
het werk is van doodgewo
ne mensen en doodgewone
problemen, die op straat
voor het grijpen liggen.
Dick van Rietschoten
Jan Terlouw,,,De derde Ka
mer";
uitg. L. J. Veen BV,Wage-
ningen. f18,90.
TORONTO/CAIRO/TEL AVIV
(Reuter/ÜPI) De Israëlische
premier Menachem Begin zal
in de Canadese stad Toronto
overleg plegen met de Israëli
sche ministers Dayan en Weiz-
man over de problemen die zijn
gerezen bij het vredesoverleg
in Washington. Begin zei op een
persconferentie dat komende
week mogelijk een speciale ka
binetszitting belegd moet wor
den om de stand van zaken te
bespreken. De Israëlische pre
mier brengt op het ogenblik een
bezoek aan Canada.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Cyrus Van
ce zal zondag in New York een
gesprek hebben met premier
Begin, zo heeft het ministerie
van buitenlandse zaken in Was
hington bekendgemaakt. Deze
onverwachte ontmoeting wordt
in Washington gezien als een
Amerikaanse poging de drei
gende crisis in het Israëli
sch—Egyptische vredesoverleg
af te wenden. Begin maakt in
New York een tussenlanding op.
de thuisreis van Canada naar
Israël. Volgens Begin is er geen
sprake van een crisis, maar zijn
er wel problemen. Hij meent dat
niet Israël, maar Egypte van
standpunt is veranderd. Israël,
aldus Begin, wil nog steeds de
akkoorden van Camp David
uitvoeren: eerst een vredesver
drag met Egypte en dan verder
praten over de Palestijnse
kwestie, waarbij ook Syrië en
Jordanië betrokken kunnen
worden.
President Anwar Sadat van
Egypte verklaarde gisteren dat
het vredesoverleg mogelijk op
geschort moet worden als Israël
niet instemt met een koppeling
tussen het verdrag met Egypte
en de Palestijnse kwestie. Egyp
te voert een consistent beleid,
maar Israël gedraagt zich on
voorspelbaar en komt steeds
met nieuwe standpunten, aldus
Sadat. Sadat zei dat er geen
compromis denkbaar is wat be
treft het onderlinge verband
tussen deze kwesties.
I ADVERTENTIE.
JONGE 0UB8EIE*/ GRAANJENEVER
die moei u proeven, die isgewefdig
TEHERAN (Reater/UPD De benoeming door de sjah van een
militaire regering heeft in Iran een betrekkelijke rast gebracht
en de uittocht van buitenlanders uit het land afgeremd.
Gisteravond woonden duizenden mensen de begrafenis van een
jongeman bij, die door de militairen was gedood. Zes Franse
journalisten werden bij de uitgang van de begraafplaats door
soldaten gearresteerd. Hun aantekeningen, foto's en bandopnamen
werden in beslag genomen. Na ondervraagd te zijn, zijn ze weer
op vrije voeten gesteld.
De gezamenlijke oppositie in Iran wil overigens niet tot zaken
komen met het door de sjah ingestelde militaire bewind. „Wij
gaan door met onze strijd". Dit verklaarde Karim Sanjabi, leider
van het nationale front, in Theheran. Sanjabi sprak bij zijn
terugkeer uit Parijs waar hij besprekingen heeft gevoerd met
Ayatollah Khomeini, de verbannen oppositieleider, die grote
aanhang heeft in Iran. De vijf in het nationale front verenigde
oppositiepartijen zijn niet bereid met het militaire bewind „een
voorlopige coalitie", aldus Sanjabi.
De sjah had gehoopt dat Sanjabi tijdens zijn bezoek aan Parijs
Khomeini had weten over te halen zijn harde opstelling prijs
te geven.
'ADVERTENTIE
WK Koekbakker!) Sint Johannesga
LUANDA (AFP) Door het ontploffen van een krachtige bom
zijn gisteren in Huambo, de tweede stad van Angola, 24 doden
en 67 gewonden gevallen. Naast die in Huambo zijn nog
verscheidene andere aanslagen gepleegd, waarbij nog eens zestien
doden zijn gevallen, zo is uit offciële bron in Luanda vernomen.
Een aantal dagen geleden vielen er bij een aanslag op de markt
van Huambo zestien doden en 54 gewonden.
In een communique van het bureau voor voorlichting en Angolese
veiligheid wordt de bevolking opgeroepen waakzaam te zijn. De
aanslagen, aldus het communique zijn vooral gericht op economi
sche doelen.
In Parijs heeft de Unita (nationale unie voor de algehele bevrijding
van Angola) in een communique verklaard afgelopen twee weken
twaalf aanslagen te hebben gepleegd op de Benguelen-spoorweg.
Deze spoorlijn verbindt de Angolese haven Lobito met de
kopermijnen in Zambia. De lijn zou binnenkort officieel heropend
worden nadat de schade, die was opgelopen tijdens de burgeroor
log in Angola in 1975, was hersteld.
In het zuiden van Angola zijn volgens de Unita 5.000 Oostduitse
parachutisten aangekomen. Unitaleider Johannes Savimbi had
al eerder via de Zuidafrikaanse radio verklaard dat er in het
zuiden van Angola 28.000 militairen uit landen van het Warschau
pact zijn. Deze zouden met name de Benguelen-spoorlijn en de
grens met Namibië moeten bewaken.
Emancipatie ook mannenzaak
UTRECHT (ANP) „Emanci
patie is geen zaak van vrouwen
alleen. Dat heeft uw vereniging
al tien jaar aangetoond. Willen
vrouwen gelijke kansen krijgen
in de maatschappij en willen
mannen zich gelijke rechten
verwerven op het gebied dat
tot nu toe bijna alleen aan
vrouwen was voorbehouden,
dan moeten beide sexen werken
aan de daarvoor noodzakelijke
veranderingen".
Dat zei staatssecretaris me
vrouw Kraaijeveld-Wouters van
CRM, belast met emancipatieza
ken, vandaag in Utrecht op de
manifestatie van man, vrouw,
maatschappij (MVM) ter gele
genheid van het tienjarig be
staan van deze actiegroep.
Dq staatssecretaris toonde ver
trouwen in de gunstige ontwik
keling van de herverdeling van
de rechten van man en vrouw
al voegde zij eraan toe dat er
nog talrijke hindernissen te ne
men zijn. Volgens de staatsse
cretaris wil de regering rolbe-
perkingen voor mannen en
vrouwen doorbreken, terwijl zij
er ook naar streeft dat achter
standen van vrouwen op het
gebied van rechten, onderwijs
niveau en persoonlijke levens
sfeer worden ingehaald.
UTRECHT (ANP) Engelse bakkerijen proberen volgens
liet CNV grote partijen brood te laten bakken in Nederlandse
l Makerijen, om zo de staking van het bakkerij personeel in
hun land te ontduiken. De bakkerijen De Schat in Utrecht
en Meneba zouden uit Engeland het verzoek hebben gekregen
zoveel mogelijk brood te bakken voor levering aan Engeland.
Daarbij zou een Nederlandse leverancier als tussenpersoon
(optreden.
Moeide bedrijven zijn overigens niet, op het verzoek ingegaan,
f solidariteit met de eisen van de Èritse bakkers.
(Van onze correspondent Roger Si
mons)
LONDEN In Engeland en Wales
wordt gevochten om brood. De
knokkers zijn geen mannen of
vrouwen die geduldig in de rij
staan om een broodje te kunnen
bemachtigen, maar wel stakerspos-
ten en werkwilligen van de brood
fabrieken.
Militante stakersposten trachten te
beletten, dat gebakken brood weg
gebracht wordt. Dankzij het feit,
^dat de staking verre van algemeen'
"is; slagen talrijke fabrieken er im
mers nog in een aanzienlijke hoe
veelheid brood te produceren. Tel
kens wanneer dat in de
buitenwereld verschijnt, wordt er
opgewekt gevochten. De politie
heeft al een dertigtal woeste staker
sposten geverbaliseerd.
Inmiddels krijgen steeds meer sta
kende bakkers zin om weer aan het
werk te gaan. Ze zijn bereid de
loonsverhoging te aanvaarden, die
hen aangeboden wordt, liever dan
in de kortste keren op zwart zaad
te komen. De naderende kerst
speelt in dit verband een belangrij
ke rol.
De vakbond van de bakkers doet
wanhopige pogingen om zijn front
te versterken. Zijn zwakste punt is,
dat hij geen stakingsuitkering kan
doen. Het was dus een dwaasheid
in het vooruitzicht van de naderen
de feestdagen een nationale staking
uit te roepen, die volgens de vak
bondsleiders kon duren tot einde
december of zelfs begin volgend
jaar.
Tussen de vakbond en de broodfa
brieken bestaat een akkoord, waar
bij laatstgenoemde allesn leden van
die bewuste vakvereniging in dienst
mogen nemen. Deze tamelijk dicta
toriale regeling wordt in het Engels
„close shop" genoemd. Buitenstaan
ders komen er niet in. Dat dit sys
teem een aanslag is op de persoon
lijke vrijheid van de werloiemers,
speelt geen rol.
De vakbond van de bakkers be
dreigt z'n werkwillige leden nu met
uitsluiting. Hierop wordt door de
werkgevers gereageerd met plechti
ge garanties voor de baan van alle
stakingbrekers. Wat de vakbewe
ging betreft, is dat een ernstige
contractbreuk.
Intussen doen de? broodconsumen
ten van Engeland en Wales het nog
niet zo slecht. Alle warme bakkers
produceren nu bijna tweemaal zo
veel brood dan vroeger. Het in de
rij staan valt dus nogal mee. In
sommige delen van het land wordt
trouwens ook brood geïmporteerd
uit Frankrijk. In het graafschap
Kent hebben enkele huisvrouwen
een clubje gevormd. Iedere dag
steekt één van de huisvrouwen de
plas over om met haar wagen der
tig broden te gaan halen in Calais.
De gedeelde reis- en transportkos
ten zijn erff laag en voor de vrouw
in kwestie isriet een fijn uitstapje.
