Leidse Courant | 1978 | 11 november 1978 | pagina 3

Nachtcafé's in Leiden

jeker op z'n plaats

T)terendeel Leidse woningbouw niet volgens bestemmingsplan

Rehabilitatie van

H Bloemenbuurt Alphen

«kost een mihoen

Protest tegen
gezinsvoordeel
bij Spoorwegen

GEZONDHEIDSCENTRUM
OFFICIEEL GEOPEND

MaraFemHas en
Pink: net zo modern
als het publiek

Herkenbaarheid in
SF Hersch show

or de sa
op zf
Bk 11.1
VARA:1
Künkl

18.30 (SI

S) Eldol

JOS: 9.(1
Musical
ie. 13.01
s. 14.0a

viool. 1
1(|

AD/REGIO

LEIDSE COURANT

ZATERDAG 11 NOVEMBER 1978 pagina 3

DEN Meer dan tweederde van de huizen
'"'de laatste tien jaar in Leiden zijn gebouwd
i in strijd met geldende bestemmingsplan-
^neergezet. In de Merenwijk, de grootste nieuw-
tvijk van de Sleutelstad, werden zelfs 2.000
igen gebouwd vooruitlopend op een plan dat
hijnlijk nooit zal komen. Dat staat te lezen
boek over de betrekkelijkheid van de
j en de ruimtelijke ordening dat onder de
„Bouwen en plannen in onzekerheid" is
.chenen bij drukkerij Samsom in Alphen aan
Rijn en dat gistermiddag aan de Leidse

wethouder mr. C. Waal (ruimtelijke ordening) werd

aangeboden.

Het boek, geschreven door de Amsterdamse hoogle
raar in de planologie prof. dr. A. Faludi, is een
studie naar de totstandkoming van de gebouwde
omgeving in Leiden. Het is in feite een onderdeel
van een vergelijkende studie tussen het bouwen
en plannen zoals dat in Leiden gebeurt en in haar
Engelse zusterstad Oxford die zich in vele opzichten
met Leiden laat vergelijken.

Het boekwerk behandelt de drie belangrijkste na
oorlogse uitbreidingsplannen die Leiden kent in al

zijn facetten: Leiden Zuid-West, dat tussen 1950
en 1965 werd volgebouwd, het Morskwartier dat
daar meteen op volgde en ten slotte de Merenwijk.
Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan het bouwen
in de Leidse binnenstad, het historische centrum
dat lange tijd werd verwaarloosd, maar dat nu bij
planners en politici volop in de belangstelling staat,
een belangstelling die ook dagelijks door de bezoe
ker en bewoner van die binnenstad vaak pijnlijk
wordt gevoeld. Vervolgens gaat het boek van prof.
Faludi in op het bouwen in de bebouwde kom zonder
dat een bestemmingsplan van kracht is waarbij

de gemeente als enig instrument de bouwverorde
ning heeft om ongewenste ontwikkelingen tegen te
gaan.

Het zesde hoofdstuk van het boek bevat een
onthullende verhandeling over het gebruik van
artikel 19 van de wet op de ruimtelijke ordening.
Dit artikel opent de mogelijkheid dat gemeenten
met toestemming van Gedeputeerde Staten bouw
vergunningen afgeven die in feite in strijd zijn met
het geldende bestemmingsplan. Dat is de laatste
tien jaar in Leiden op zeer grote schaal gebeurd:
van de ruim 5000 woningen die sinds 1970 zijn

gebouwd, kwamen er 3800 dankzij dit artikel tot
stand. Overigens signaleert de studie van de Amster
damse hoogleraar ook het nodige oneigenlijk en
zelfs onwettig gebruik van dit artikel door de
gemeente. In de afgelopen 10 jaar werd in 19
gevallen onwettig gebruik gemaakt van dit „ont
snappingsartikel" in de wet en in een enkel geval
was het gebruik weliswaar wel binnen het kader
van de wet, maar dan toch oneigenlijk, zo blijkt
uit het boek van prof. Faludi dat hij in samenwerk
ing met de Engelse planoloog S. L. Hamnett heeft
geschreven.

)A'er Walenkamp komt met alternatieve horecanota:

m. li

ctly (I

Sexuele

:haristiev -*&■>• JL

i Vroege
Sexuele i
:haristie\

VRO: 12

kWI n>EN Van het „beleidsplan" dat de
15 oo neente 6611 maand of wat geleden ont-
gekeerd twde voor de drank- en horecasector
ook nieogt weinig of niets. Dat bleek al bij de

00 Hen ste behandeling in de raadscommissies
blijkt ook uit het feit dat het
edelen A-raadslid Joop Walenkamp in één
Jagavon and tijd kans heeft gezien een goed
serie leqderbouwd discussiestuk over het drank-
20 horecabeleid in Leiden te produceren,
Vera deskundige ambtenaren ten stadhui-
's Radio meer dan twee jaar voor nodig hebben
in hun iad. Walenkamp, die zijn alternatieve

Easy list^eidsplan intussen aan zijn collega-raad
den heeft toegezonden, ziet alle aanlei-
g om ook in Leiden over te gaan tot

1 toelaten van een aantal nachtcafé's en
1 invoeren van variabele sluitingstijden.

t door de gemeente voorgestelde strakke
vs"I *lrid dat de drank- en horecasector aan
de Ked« nden en voeten zou binden, wijst het
50 De ^A-raadslid krachtig van de hand: „Het
en, infoibestreefde doel, middelen en uitgangs-
12.10 nten wijken wezenlijk af van wat rede-
15°Ti moSelijk en wenselijk lijkt", aldus de
Ierland steller van het alternatieve beleidsplan,
ndse w< ilgens Walenkamp wordt het voorgestelde
meentelijk beleid gekenmerkt door het
Qe^e(i- nteren van de botte bijl: Leiden maakt
5 BQg^e nkbaar gebruik van de sinds kort geopen-
j: 19 3oi mogelijkheid met de drank- en horeca-
(S) st in de hand overconcentratie van horeca-
laiistenfi drijven in belang van het leef- en woonmi-
10^223 u lijf gaan, zonder zich te realiseren
jz.: Corn 1 dit alleen maar bedoeld is voor het
a da ga itreden per buurt of straat en niet voor
hele stad, zoals b en w in feite willen,
alenkamp haalt de bezwaren van de
amer van Koophandel aan die tegen het
imeentelijk beleid zijn ingebracht. Deze
irtegenwoordiging van het bedrijfsleven
\ttehet onjuist dat de overlast die sommi-
burgers van café's zouden ondervinden
lee al meteen aanleiding zou moeten

zijn tot zo drastisch ingrijpen. „In feite gebonden zijn. Kennelijk gaat de gemeente
er van uit dat de studenten niet voor
overlast zorgen. Walenkamp gebruikt een
het verleden wel eens geklaagd hebben over uitspraak van burgemeester Vis zelf om zijn
de groei van horecavestigingen in hun wijk. pleidooi voor wisselende sluitingstijden in
Maar deze door de bewoners ervaren over- de horeca te onderbouwen: „De overlast
last geeft de gemeente geen vrijbrief om van studentensociëteiten is inderdaad veel
dan maar een verordening vast te stellen minder, omdat er op allerlei tijden mensen
voor het gehele gemeentelijk grondgebied", komen en gaan, in tegenstelling tot andere
aldus Walenkamp. horecabedrijven.Gelijkmatige spreiding

van café- en barbezoekers, een grotere
vrijheid voor ondernemers en gasten (het
geen de openbare orde ook ten goede komt),
Zoal s^ al eerder door zijn CD A-fractiegenoot een grotere verkeersveiligheid en een ont-
gesteld, lasting van de zware taak van de politie,
in het zijn de voordelen die volgens Walenkamp
variabele sluitingstijden met zich meebren
gen.

Muziekvergunning

intrekken van de muziekvergunning om
overlast tegen te gaan. Ten aanzien van
de suggestie ook maatregelen te nemen
tegen het verkeerslawaai, door bijvoorbeeld JVJachtVerffUimingen
strenger tegen foutparkeerders in de nach
telijke uren op te treden, wijst Walenkamp Volgens de alternatieve CDA-nota is op z"n
er op dat dit een oneigenlijk gebruik van minst één nachtvergunning tot zes uur 's

verkeersmaatregelen zou zijn: die dienen
alleen genomen te worden in het belang
van het verkeer, niet ter bestrijding van
geluidsoverlast. Wel pleit hij voor meer
politiecontrole en suggereert hij te bezien
in hoeverre ook de economische controle
dienst in de drank- en horecasector een
bijzondere taak heeft

Discriminatie

Het blijkt Walenkamp een doorn in het oog
te zijn dat in Leiden nog altijd onderscheid
wordt gemaakt in vertiermogelijkheden
voor studenten en niet-studenten. Het CDA-
raadslid spreekt in dit verband zelfs van
discriminatie: hoewel de gemeente in haar
beleidsplan de café's streng wil aanpakken
blijft een uitgesproken voorkeursbehande
ling bestaan voor alle studentensociëteiten,
die niet aan een beperkte openingstijd

morgens zeker op z'n plaats. Daarnaast
wordt ervoor gepleit zeker twee permanente
nachtvergunningen te verlenen tot drie uur
's nachts, alles nauwkeurig geregeld in
bestemmingsplannen. Opsteller Walen
kamp komt ook met een waslijst van
voorbeelden in steden met een grootte en
karakter vergelijkbaar aan dat van Leiden,
waar allang een veel soepeler systeem van
nachtvergunningen geldt, dat ook nog veel
verder gaat dan de voorstellen zoals die
nu door het CDA zijn verwoord. Hij vindt
het langer open blijven van een aantal
horeca-instellingen eens te meer noodzake
lijk omdat met name Leiden zich kenmerkt
door een zo rijk geschakeerde bevolking
waarbij ook zo velen (bijvoorbeeld door
onregelmatig werk) niet aan een bepaald
dag- en nachtritme gebonden zijn, dat er
vrijwel geen tijdstip denkbaar is dat er geen
behoefte aan een geopend horecabedrijf is.

LEIDEN - Prof. dr. L. Men-
ges beeft gistermiddag offi
cieel bet gezondheidscen
trum in de Merenwijk geo
pend. Na een waarschuwing
voor de te verwachten moei
lijkbeden bij een samenwerk
ingsverband in deze opzet,
sprak bij bet vertrouwen uit
over een goeie ontwikkeling
in de toekomst. In bet cen
trum werken buisartsen, een
tandarts, fysiotherapeuten,
samen met bet maatschappe
lijk werk, de schoolartsen-
dienst en bet hulp- en advies
centrum Merenwijk. De com
binatie van individuele hulp
verleners en hulpverlenende

Uitgangspunt voor het samen
onder één dak brengen van
al deze verschillende disciph-
nes, is het gemak voor de
patiënt. De drempel naar de
hulpverlening wordt op deze
manier verlaagd. Bovendien
wordt verwijzing door bij
voorbeeld de huisarts naar de
fysiotherapeut gemakkelij
ker. Onderling kunnen de
hulpverleners eikaars bevin
dingen en kennis uitwisselen.
Veel lichamelijke klachten
zijn verweven met maat
schappelijke problemen, de

directe aanwezigheid van
maatschappelijk werkers
maakt de stap naar deze in
stelling minder groot.

De heer Menges wees zijn
gehoor ook op de ervaringen
van andere gezonheidscen tra
in het land. Hij vertelde dat
in Venlo, waar een centrum
is dat al een tijdje goed draait,
de behoefte aan specialisti
sche hulp sterk gedaald was
binnen de praktijk. Ook het
aantal ziekenhuisopnames
was met 10% verminderd.
Aan het centrum in de Meren
wijk ontbreekt het onderdeel
psychische hulpverlening in
de vorm van een psycholoog

Prof. dr. L. Menges bij zijn
toespraak in het nieuwe
gezondheidscentrum.

of een therapeut De werkers
van het centrum zijn nog met
elkaar in discussie over de
vraag of dit soort hulpverle
ning valt onder de term „eer
ste hulpverlening". Prof. Men
ges vond dat beslist niet Hij
vindt dat de ontwikkeling
meer in de richting van het
vrijwilligerswerk moet gaan.
Hij noemde het aantrekken
van een psycholoog een ont
wikkeling naar steeds meer
„deskundologen". De werkers
van het centrum zijn meer
geneigd om toch ook een psy
chotherapeutische werker
aan het centrum deel te laten

/oorü *8 ®'0emen^uurt: 660 9rondige opknapbeurt vergt ruim 1 miljoen gulden.

17.30 N

:htendj
it levgt

et nuttii

-a I f s -|

j

NC
15.30J

alphen aan den rijn

Uit een onderzoek dat de ge
meente Alphen aan den Rijn
leeft gehouden in de«Bloemen-
luurt" blijkt, dat 16% van de
(S en totaal 268 huizen in een
liojoum '«slechte" staat verkeert. 44%
.03 (S) van de huizen is beoordeeld als
03 <s' '«matig". De huizen zijn alleen'
de buitenkant in ogen-
Superew^ouw genomen. Het onder-
wek is uitgevoerd in verband
met het rehabilitatieplan voor
deze buurt. Het plan dient
maandag in de commissie RO-

■1925. i

(S) Kl Volgens de verantwoordelijke
^toouder J. W. Haanstra bete-
kent de kwalificatie „slecht"
1.14.30 ®Herminst dat de huizen in een
pianon* onbewoonbare staat zouden
trumen* verkeren. Wel is het zo dat die
o* buizen toe zijn aan een „aan-
r!'vfool Zinlijke verbetering". Volgens
de wethouder staat er in deze

buurt ook geen enkele woning
die afgekeurd zou moeten wor
den op „bouwkundige grond
en". De „kwaliteitskaart" is sa
mengesteld om enig inzicht te
krijgen in de kosten die de
verbeteringen ook werkelijk uit
gevoerd zullen gaan worden zal
afhangen met zich mee zullen
brengen.

Of die verbeteringen van de
particuliere eigenaren die 82%
van de woningen in hun bezit
hebben. Vijfendertig procent
daarvan bewoont zelf zijn huis,
de rest is verhuurd. De gemeen
tewoningen in dit gebied, dat
55 ha. groot is, zijn al eerder
gerenoveerd. De huiseigenaren
kunnen voor de verbeteringen
middels hiervoor geldende rege
lingen aanspraak maken op
rijkssubsidie. Volgens Haanstra
heeft de ervaring geleerd dat
wanneer er één begint met het
opknappen van zijn huis dit

meestal een kettingreaktie tot
gevolg heeft

Voor de gemeente zal het reha
bilitatieplan naar raming ruim
1 miljoen gulden gaan kosten,
nodig voor verbeteringen van
de woonomgeving. Met deze ra
ming is dan al rekening gehou
den met rijkssubsidie. De kos
ten zullen evenwel over 10 jaar
(de tijd die staat voor een reha
bilitatieplan) uitgesmeerd kun
nen worden. Volgens Haanstra
is het gemeentebestuur voorne
mens om de buurtbewoners uit
voerig voor te lichten. Zo zal
het plan onder meer enige tijd
bij de speeltuinvereniging
„Bloemhof' ter inzage komen
te liggen. Verder zal er op een
informatieavond, aan de hand
van dia's, vertoond worden wat
er onder woonverbetering ver
staan moet worden en wat het
effect kan zijn. De informatie
avond is gepland op 27 novem-
*5er a.s. in Nabij.

LEIDEN Een aantal organisaties voerde gisteren en vandaag
actie tegen wat zij noemen „discriminatie bij de Nederlandse
Spoorwegen". Met het uitdelen van folders protesteerden de
organisaties tegen het onderscheid dat de NS maken tussen
gehuwden en met-gehuwden.

De organisaties, ondermeer het COC, Man-Vrouw-Maatschappij,
het NW Vrouwencontact en de Rooie Vrouwen vinden het
onrechtvaardig dat de NS voor een jaarkaart de prijs van 2220,-
per persoon rekent en voor personen die getrouwd zijn 2340,-
terwijl samenwonenden de prijs van twee jaarkaarten per persoon,
dat is 4440,- moeten betalen. In een folder, die de organisaties
gisteren en vandaag op het station Leiden aan treinreizigers
uitreikten, wordt gesteld dat de NS hun gezinsvoordeel niet moeten
uitbreiden naar mensen met een „alternatieve" relatie.„Het moet
afgelopen zijn met de bevoordeling van categoriee'n mensen alleen
omdat zij een relatie, hoe dan ook, hebben. Mensen zijn vrije
onafhankelijke individuen, ook in een relatie, ook in de trein",
aldus de folder.

LEIDEN Een socioloog zou
eens een stuk moeten schrijven
over toneelvoorstellingen en
het publiek dat ze aantrekken.
Met toenemende verbazing con
stateer ik hoe ieder genre toch
weer zijn eigen toeschouwers
selecteert. „Mara, Fem, Has en
Pink" was gisteravond in de
Leidse Schouwburg, dat veel
besproken stuk van Pam Gems
waar dag- en weekbladen we
kenlang vol mee stonden. Wel
nu: je hoefde bepaald geen men
senkenner te zijn om te zien,
dat er gisteren véél vrouwen
in de Schouwburg waren. Jon
gere vrouwen met name, die
waarschijnlijk de „Opzij" een
vrijdagavond geruild hadden
voor een bezoek aan het theater
(dit laatste is natuurlijk specu
latief).

De rollen in „Mara, Fem, Has
en Pink" worden achtereenvol
gens vervuld door Willeke van
Ammelrooij, 'Germaine Groe-
nier, Jes Vriens en Judith Hees.
Laten we de acteursprestaties
niet ter discussie stellen: alle
vier de vrouwen speelden met
zo'n buitengewone overgave,
dat kritiek niet op zijn plaats
zou zijn. Alleen stond Judith
Hees voor mijn gevoel toch wel
op een eenzame hoogte. Zelden
op toneel, wat vaker in films
heb ik iemand met zoveel ge-

loofwaardigheid een rol zien
spelen. Het lijkt of regisseuse
Shireen Strooker en actrice Ju
dith Hees elkaar in de termen
van het Werktheater het meest
te zeggen hebben gehad.

In het stuk vertegenwoordigen
Has en Pink de vrouw die zich
onafhankelijk opstelt, terwijl de
andere twee erg hun best doen,
maar in principe toch veel
kwetsbaarder zijn. Mara vooral
door haar kinderen en Fem heel
duidelijk door de band met haar
ex-echtgenoot. Op haar verjaar
dag maakt Fem zich zelfs van
kant. Tot dan toe hadden de
vrouwen steeds samen geleefd
en vooral ook veel pret met
elkaar gemaakt: zulks dan tot
groot genoegen van het welwil
lende publiek.

„Mara, Fem, Has en Pink" is
een héél modern toneelstuk met
bovendien een héél eigentijdse
thematiek. De zaal van gister

avond kon zich daar vast hele
maal in vinden. Men zal niet
meer dan een bevestiging ge
voeld hebben van de reeds be
staande-, of een bewustwording
van reeds sluimerende ideeën.
Klapstukfeminisme dus en veel
meer dan amusement kan het
stuk derhalve nauwelijks pre
tenderen. Alle Maries, die nog
zoveel wijzer moeten worden,
waren gisteren immers alweer
niet aanwezig. De kaartjes wa
ren natuurlijk te duur en er
stond waarschijnlijk ook nog
een afwas van drie dagen.
De boodschap vergetend, vind
ik „Mara, Fem, Has en Pink"
echter een fantastisch toneel
stuk. Goed voor vrouwen, maar
ook niet verboden voor mannen.
De schouwburgdirecteur mocht
zelfs op het toneel komen om
de dames een flesje wijn aan
te bieden. Fijn!

JOSNIJHOF

Wethouder Tesselaar start bouw clubhuis de Kooi

Wethouder Tesselaar heeft gistermiddag door het 75. De buurt h9eft dan ook bijna 8 jaar gewerkt

graven van een kuil met behulp van een tractor aan het tot stand komen van het buurthuis. Zij

een begin gemaakt met de bouw van het nieuwe heeft alle middelen gebruikt om de gemeente zover

clubhuis voor de Kooi in Leiden. Onder nauwlet- te krijgen dat zij er geld voor beschikbaar stelden,
tend toeziend oog van vele wijkbewoners gaf hij

het startteken voor de werkzaamheden. Er waren Nu het dan zover is willen ze er zeker oog op

v.eel bewoners aanwezig, men had gerekend op houden dat het snel en naar hun zin gebouwd

ongeveer 25 man maar het waren er minstens zal worden.

LEIDEN Wie een toneel programma voor jongeren wil maken,
die binnenkort in het arbeidsproces worden opgenomen, moet
niet alleen de problematiek van deze jeugd aansnijden, maar
ook hun taal spreken. Met de „S.F. Hersch Show" heeft de Nieuwe
Komedie een duidelijke poging in die richting gedaan, zo bleek
gisteravond in het LAK-theater.

In de „S.F. Hersch Show" overheerst niet de koele analyse, de
rationele benadering, de ideologische fundering, maar een meer
emotioneel appèl aan de toeschouwers. De herkenbaarheid van
de show voor de schoolverlaters, voor wie Hersch bedoeld is,
heeft bij de makers op de voorgrond gestaan.

Een futuristisch décor met enige electronische mogelijkheden,
gecombineerd met wat lichteffecten, roept gelijk de sfeer van
de hedendaagse moderne muziek op. Een driemans begeleidings
groep (gitaar, slagwerk, toetsenwerk) moet die eerste herkenbaar
heid concretiseren; de groep stelt de vier acteurs in staat
popsong-achtige liederen ten gehore te brengen. Helaas bleek het
vocale vermogen tamelijk gering, zodat het niet mogelijk was
duidelijke stijl-imitaties voort te brengen. Zo'n mogelijkheid had
het muzikale gedeelte een stuk aantrekkelijker gemaakt.

Vier typen in een werksituatie, waarin vele honderdduizenden
elke dag hun arbeid verrichten, voltooiden het geheel. De bevelen
komen van een onbekende hogerhand; nauwkeurige afspraken
worden zoveel mogelijk vermeden; wat er geproduceerd wordt,
blijft onbekend; er wordt gemanipuleerd; opstandigheid is verbo
den. Solidariteit is het toverwoord dat door deze valstrik heen
kan breken.

Het gehele complex overgeplaatst naar een Sience Fiction-wereld
bleek een gelukkige vondst. De geheimzinnigheid werd er door
versterkt; de macht van de werkgever vergroot; de vervreemding
van het arbeidsproces geconcretiseerd.

Natuurlijk blijft er in het vormingstoneel op dit niveau een
van-dik-hout-zaagt-men-planken-element aanwezig. Maar de keuze
van herkenbaarheid boven de juiste, ideologische onderbouwing,
lijkt me niet slecht De Nieuwe Komedie maakte daardoor in
i4^er geval onderhoudend toneel. PA UL VAN DER PLANK