Aanbeveling „gehuwde priester"
voor bisschoppen onaanvaardbaar
9f
V9
Acties van Rhodesische
legerleveren gevaar
op lange termijn
Jan Zandbergen blijft aan de gang!
f KMOMmQ?9
fkgSCHOUDBR- ÉL Aft
f kg. RIB- 0+*
karbohaob O*
kg. HAAS.
KARBOHAOB
fykg.
807BRMAISB 4g% Og
HAMlAPPBN Wf
voor 'n fijn belegde
boterham
230GR.
imRWORST
230GR. ROOK- 009
WORST f
ISO GR.
comtio 440
B££F §7
Grote keus in
modieuze
japonnen
:ARDINAALWILLEBRANDS TOTLPO:
Wegens enorm openingssucces deze hele week
in al onze filialen de volgende prijsknallers:
(telefoontjes!
97»JNENLAND/BUIThNI_AND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 30 OKTOBER 1978 PAGINA 7
onzer verslaggevers)
1DWLJKERHOUT Ruimte voor
en personen; katechese en toe-
alsmede leiderschap en ambt,
de drie scharnieren, rond welke
tlijk Pastoraal Overleg van de
landse Kerkprovincie dit weekein-
ide. Maar een van die schamie-
uio.'ste zeer duidelijk toen het over-
vv'jlisteren op zijn eind liep. Ruimte
lijk voor het priesterschap van ge-
mannen of voor vrouwen is er
Kardinaal Willebrands sprak daar,
ivaardbaar over uit.
een van de elf aanbevelin-
Öie het LPO, na één avond en twee
p vergaderen, over de genoemde ter-
aan de bisschoppen voorlegde om
nemen in hun beleid. De zevende
leveling had betrekking op de al
i het Pastoraal Concilie spelende
n de gehuwde priester.
werd erin gepleit om te stre-
r het toegankelijk maken van het
kerkelijk ambt voor gehuwde mannen,
voor vrouwen en voor priesters, die in
het huwelijk treden of gehuwd zijn. Ook
werd gevraagd om opnieuw in bespre
king te nemen, ook in Rome, dat de ker
kelijke opleidingsinstituten voor ambt en
theologie weer toegankelijk gemaakt zou
den worden voor de gehuwde priesterdo
centen.
Tevens werd van kardinaal Willebrands
de toezegging gevraagd om de kwestie
„opnieuw in collegiaal overleg te brengen
met de andere leden van het wereldepis
copaat onder leiding van de Heilige Va
der".
De aanbeveling werd met tweederde
meerderheid aangenomen hoewel kardi
naal Willebrands de avond tevoren al
grote reserves op genoemde punten had
getoond. Onder meer stelde hij, dat vol
gens een grote meerderheid in de kerk.
de waarde van het celibaat bewaard
moet blijven, dat de vraag of de gehuw
de priester in het ambt moet blijven
nooit in enige synode is verdedigd en
dat het toelaten van de vrouw tot het
priesterschap wordt verhinderd door
trouw aan de ononderbroken traditie van
de kerk, een traditie met een hoofdletter.
Op zich geen beslissend argument, maar
in het geheel van Schrift en Traditie wel
bindend.
Ook gisteravond hield de kardinaal op
deze punten voet bij stuk. Geloofsvragen
spelen hierbij een rol, zo zei hij, waaro
ver niet bij meerderheid van stemmen
kan worden beslist. Hij voorzag grote
moeilijkheden bij het aanvaarden van de
aanbeveling en noemde haar dan ook
onaanvaardbaar. Hij sprak zijn bezorgd
heid erover uit, dat een en ander zou lei
den tot nieuwe tegenstellingen in de
kerk, niet alleen in Nederland, maar ook
daarbuiten ten opzichte van de kerk in
Nederland. Wat betreft het verzoek om
over deze punten opnieuw in overleg te
treden met de andere leden van het we
reldepiscopaat, zei hij, dat het voor hem
onmogelijk was een bisschoppensynode
bijeen te roepen. „Ik zie niet, dat ik
daaraan kan voldoen".
Van de andere bisschoppen, door hem
gevraagd om een eventuele reactie, rea
geerde alleen mgr. Gijsen, bisschop van
Roermond, die het geloven zag als luiste
ren naar Gods woord onder leiding van
de kerk en hen, die daartoe geroepen
zijn. Als dat niet het kader is van gelo
ven en kerk zijn, is het niet meer mijn
geloof en mijn kerk. Als dit niet kan
worden aangevoeld, dan is er géén sa
men geloven en samen kerk-zijn. „Ik
hoop dat het zover niet komt", aldus
mgr. Gijsen. Aangenomen mag worden,
dat de andere bisschoppen zich confor
meerden aan de kardinaal, aangezien er
een twintig minuten durend beraad van
de bisschoppen aan het antwoord van de
kardinaal was voorafgegaan.
Hoewel na afloop bij diverse leden van
het LPO gemengde gevoelens overheer
sten, leken de leden van het overleg het
standpunt van de kardinaal voor kennis
geving aan te nemen. Ook gaande het
hele beraad was er geen sprake geweest
van emoties of overmatige spanningen.
Vrolijkheid was er vooral bij een opmer
king van een van de leden, die bij de
omstreden aanbeveling over de gehuwde
priester de aandacht vestigde op het feit,
dat „vandaag de bevrijding van Breda
wordt herdacht; een bevrijding door de
Polen met een verwijzing naar het
land van herkomst van de nieuwe paus.
Overigens waren er nog tien aanbevelin
gen van het LPO aan de bisschoppen.
Zij hadden betrekking op het ruimte ge
ven aan kansarme groepen, op het be
vorderen van een wisselwerking tussen
groepen en grotere verbanden, op de
noodzaak voor de kerk van een luiste
rende houding en het spreken in een
verstaanbare taal.
Voorts aanbevelingen voor het leider
schap, dat bruggen-bouwend moet zijn
en vaardig om veranderingsprocessen te
begeleiden, voor de toerusting van pasto
rale werkers, pastores en leken en voor
de religieuzen, wie gevraagd werd zich
voor nieuwe vormen van leiderschap be
schikbaar te stellen.
Kardinaal Willebrands zegde toe, deze
aanbevelingen uitvoerig en serieus te be
studeren en er later antwoord op te zul
len geven. Hij noemde ze te gecompli
ceerd en te .rijk van inhoud om er nu al
op te antwoorden. Een van de aanbeve
lingen betrof nog het samenstellen van
een begeleidingscommissie, die geregeld
zal moeten rapporteren naar de verschil
lende delegaties over besluitvorming en
uitvoering van de aanbevelingen door de
betreffende instanties.
Kardinaal Willebrands zei aan te nemen,
dat dit niet bedoeld was „om ons onder
controle te stellen of pressie uit te oefe
nen, maar om ons hulp te verlenen".
Het Landelijk Pastoraal Overleg is uit
eengegaan tot begin volgend jaar, wan
neer een samenkomst zal worden gewijd
aan geloofsopvoeding en katechese.
onze correspondent
sMacManus)
SBURY De recente invallen op
liaans grondgebied door Rhodesi-
troepen betekenen een keerpunt in
hodesische kwestie. Het begint er
en meer op te lijken dat dit con-
niet diplomatiek maar militair „op-
i t" gaat worden. De jongste actie
iet Rhodesische leger nam drie da-
n beslag en was daarmee de zwaar-
;M ie het leger in deze zes jaar oude
ïg ondernomen heeft. Drie guerrilla-
f len werden met de grond gelijk ge-
I t en naar schatting 1500 mensen
ren het leven. Het Zambiaanse le-
erd volkomen vernederd.
verigens sterk slinkende blanke be-
ïg van Rhodesië is dol-enthousiast
het gemak van de actie en de lage
en" ervan: de Rhodesiërs hadden
ts één dode te betreuren, terwijl er
gewonden vielen en een helikopter
ren ging. Maar in politieke kringen
jt men zich achter gesloten deuren
iegelijk af of deze inval nu wel no-
nas en of er niet een gelukkiger tijd
iad kunnen worden uitgekozen.
/orige week had het Rhodesische le-
nog geen grootscheepse aanvallen
/oerd op de in Zambia gestationeer-
ijks de kampen op kleine schaal be-
t en bespioneerd. Het doelwit was
de ZIPRA, de militaire tak van de
I van Joshua Nkomo. Ongeveer
guerrillastrijders worden in de
len van de ZIPRA opgeleid,
ïg Nkomo een beperkt aantal op-
elingen naar Rhodesië zelf Stuurde,
)lang hij nog geheime besprekingen
le met Ian Smith over een unilate-
machtsovername, zolang was het
esische leger gedwongen zijn luch-
ït binnen te houden.
jonden handen
:hien werden de handen van het le-
I ook gebonden door de gedachte
waarmee de Rhodesische spionagedienst
al sedert enige maanden speelde, name
lijk dat president Kaunda gedwongen
zou worden vanwege de handelsbelangen
zijn grenzen weer te openen voor de
blanken uit het zuiden. Dat de Zambi
aanse president dat inderdaad zou doen
was zeer onzeker, maar in ieder geval
wilden de Rhodesiërs Kaunda niet
kwaad maken vóór hij definitief een be
sluit genomen had.
In augustus werden echter de geheime
diplomatieke betrekkingen tussen Salis
bury en Lusaka verbroken. Toen hoven
de guerrillakampen. Wel werden bijna
dien Kaunda begin deze maand besloot
de handelskanalen door Rhodesië te her
openen en toen er allerlei tekenen kwa--
men dat Nkomo van plan was tegen de
regentijd een offensief vanuit Zambia te
organiseren, waren alle politieke redenen
om niet tot een inval over te gaan ver
vallen. Luitenant-generaal Peter Walls, de
commandant van de gecombineerde ac
tie, kreeg carte blanche, en binnen zijn
beperkte doelstellingen heeft hij zeer
veel succes geboekt.
Sommige officieren hier vragen zich ech
ter voorzichtig af het maken van militai
re plannen op korte termijn wel verant
woord is gezien de diplomatieke kosten,
zeker wanneer dergelijke successen in
wezen niet veel verandering brengen in
de militaire situatie.
Nkomo's militair hoofdkwartier buiten
Lusaka is dan wel vernietigd, en er zijn
dan wel vele jonge rekruten gedood,
maar het grootste deel van zijn leger,
bleef ongedeerd. De inval, die vanuit de
lucht en over de grond werd uitgevoerd,
was blijkbaar niet gericht op de vooruit
geschoven guerrillakampen langs de
Zambezi. En daar zitten nu juist goed
getrainde en uitgeruste opstandelingen,
waarvan velen onlangs uit Angola in
Zambia aankwamen.
Er zijn nog minstens 8.000 guerrilla's van
de ZIPRA in Zambia, naast de ongeveer
1200 die in het westen en noorden van
Rhodesië zelf actief zijn. Aan het oost
front zou de ZANU, de tweede partner
in het Patriottisch front nog eens 15.000
guerrillastrijders hebben. Deze zijn gesta
tioneerd in Mozambique, waar ze op de
regens van volgende maand wachten die
hun infiltraties zullen vergemakkelijken.
Ook in grote gebieden van oostelijk,
midden en zuidelijk Rhodesië bevinden
zich naar schatting 8.000 opstandelingen
van de ZANU.
De Rhodesische regering kan dan net zo
veel invallen op Mozambique of Zambia
bevelen als ze maar wil, het aantal in
het buitenland gestationeerde guerrilla's
zal nooit binnen de perken te houden
zijn. Evenmin kunnen aanvallen vanuit
de lucht ooit de grote guerrillamacht in
Rhodesië zelf geheel uitschakelen.
De Rhodesiërs redeneren dat het leger,
door zo lang mogelijk stand te houden,
tijd voor hen wint. Maar ze hebben daar
wel een zeer hoge prijs voor moeten be
talen. De oplossing van het conflict die
Smith graag gezien had, een overeen
komst met alleen Nkomo, is nu definitief
van de baan. De Rhodesiërs hebben ook
voor de nodige moeilijkheden gezorgd
voor de westerse landen, die nu maar
moeten proberen de Rhodesische crisis
diplomatiek op te lossen.
Een andere zaak die kan hebben bijge
dragen tot het besluit nu een inval uit te
voeren, ligt in het feit dat de Rhodesi
sche luchtmacht zoveel helikopters tege
lijkertijd kon inschakelen.
Volgens een aantal betrouwbare berich
ten zou Rhodesië onlangs van of via
Zuid-Afrika een aantal Franse Alouette 3
helikopters hebben ontvangen. Deze hef-
schroefvliegtuigen vormen de ruggegraat
van de Rhodesische strijd tegen de op
standelingen. Sinds enige tijd is de heli
kopter dan ook niet meer weg te denken
van het strijdtoneel hier. Volgens de boe
ken bezit de Rhodesische luchtmacht niet
meer dan 20 a 30 oude Alouette 2 heli
kopters, die nog dateren uit de vijftiger
jaren.
In werkelijkheid heeft de luchtmacht vol
gens het Internationaal Instituut voor
Strategische Studies 66 Alouettes. Boven
dien zou het Rhodesische leger 60 in
Zuid-Afrika gefabriceerde AML-90 pant
servoertuigen hebben. Ook zou het leger
de beschikking hebben over het Tigercat
luchtdoelsysteem, waarschijnlijk voor de
bescherming van bases van het leger en
de luchtmacht in kwetsbare posities
langs de grens.
Zuid-Afrika moet direct of indirect Rho
desië aan dit materiaal geholpen hebben,
dat overduidelijk bestemd is voor gewo
ne oorlogsvoering. Er is ook sprake van
Zuidafrikaanse Mirages, die nu ten dien
ste staan van de Rhodesische luch
tmacht.
Van officiële zijde werd niet gereageerd
op dit gerucht, maar of het nu waar is
of niet, de duidelijk herkenbare vorm
van de Mirage werd zo vaak gezien aan
de Rhodesische hemel dat niemand meer
kan ontkennen dat er Mirages in het
land aanwezig zijn. De vraag is alleen
wat hun rol precies is in de strijd; het
antwoord op die vraag is nog niet hele
maal duidelijk.
Overigens rekenen dergelijke berichten
wel ongenadig af met het romantische
beeld dat van het Rhodesische leger ge
schapen is, namelijk dat van een strijd
macht die heldendaden verricht met ou
derwetse apparatuur. Inderdaad is vooral
veel luchtmachtmateriaal hopeloos verou
derd. Maar nog veel meer oorlogstuig
ziet er verdacht nieuw uit
Het is daarom ook moeilijk de recente
inval op Zambiaans grondgebied anders
te zien dan als een escalatie van een
oorlog, die de strijdende partijen met
steeds meer vastbeslotenheid tot het ein
de willen uitvechten.
Copyright The Guardian
Leiden: Albrecht Supermarkt, Langegracht Kopermolen (in de Kortimarkt), tel. 071-140195
Steenstraat 31, tel. 071-122407 Churchill-laan, tel. 071-761190
Katwijk: Hoornesplein 55, tel. 01718-16345 Voorburg: Klaverweide 97, tel. 070-200486
Rijnsburg: Oegstgeesterweg 44, tel. 01718-22987 Wassenaar: Hogendorpstraat 65, tel. 01751-12987
't?7 -W'
4.37 per plaatsing (voor de
eerste 30 woorden niqt gro-
E ter dan 12 letters)
leder woord méér 26 ct
exclusief 4% BTW
I 071-122244
1 BU PLAATSING VAN
DEZELFDE TEKST
op 3 achtereenvolgende
dagen
I slechts 2x betalen
op 6 achtereenvolgende
dagen
I slechts 3x betalen
regeMelefoontjes
te plaatsen over een of 2
kolom met grotere letter-
korpsen 30 ct per mm.
Opdrachten worden telefo
nisch en schriftelijk aange
nomen totde dag vóór
plaatsing 13.00 uur
W Th?
Te koop 2 Pelgrim GEVELKA
CHELS, kort gebruikt 125,-
per stuk. P. Tap, Astertaan 3
Oeqstgeest. Tel. 071-155381.
DIA-PRINT AKTIEÜ Een foto van
Uw dia tijdelijk 1,38. Foto Van
Bemmelen, Kerklaan 2, Zoeter-
woude (dorp). Tel. 01715-1353.
Verliefd - verloofd? Vraag ons
UITZETBOEKJE! Kompleet met
verlanglijstjes en een leuke at
tentie. Oudsboom, Haariem-
jnerstraat 16Q. Lelden.
Diversen
KLEURENFOTO'S maken wij zelf
in eigen lab. Mooier dan u
gewend was en niet duur. Zeer
snel werk mogelijk. Fotohandel
G. Mees. Rapenburg 18, Leiden.
Tel. 071-133103.
KUNSTGEBITTEN REPARATIE,
klaar terwijl u wacht. Elke dag
beh. zat. van 9 - 11.30 en 2-4
uur. Maand, en dond. avond van
19 -19.30 Fa. v. Berge, Henegou
wen Schelpenkade 47. Lelden.
Tel. 120794.
Geef het onderhoud van uw
PRUIKJE In goede handen.
Voor wassen, watergolf, repara
ties enz. Natuurlijk naar L. H.
v. Tongeren haarwerken, Bree-
straat 32, Lekten. Tel. 071-
125212.
FEEST- TONEEL- en CABARET
AVONDEN. Nu ook in nieuwe
zaal. Bruiloften, diners, koffieta
fels. lunches. Int. dagelijks Anto-
nius Clubhuis. Lange Mare
41—43. tel. 131620.
Wij brengen mooie japonnen
met veel variatie voor elk type
vrouw; naast de kleine ook de
grote maten die passen in het
nieuwe modebeeld. Warnecke
brengt japonnen voor elke
gelegenheid
Breestraat 151 -153 telefoon 071 -124586
