weekpuzzel door dr. Pluïzer BEBBB sterrenhemel postzegels oplossing vorige puzzel NKSPORTEN/HOBBY LEIDSE COURANT ZATERDAG 28 OKTOBER 1978 Ql prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: ld tien gulden lodenburg, Montgomerijstraat 30. Leiden. Jftien gulden: p. A. v.d. Valk/Lange, Rijnstraat 31, Katwijk a/d Rijn. NR. 43 LETTERGREPENPUZZEL In elk vakje dienen 2 letters te worden ingevuld, waardoor woorden van navolgende betekenis verkregen kunnen worden: Horizontaal: 1. geneigd tot spelen; 3. ver metel; 5. schermbloemige plant; 7. oorsierraad; 8.zang- orgaan; 10. alcoholische drank; 12. oogmerk; 13. stad in Italië; 15. klankweerkaat sing; 16. verzoekschrift; 18. van schapehuiden bereide leersoort; 19. scheepswand op een verschansing; 20. deel v.e. waterrad; 22. tot Groot- Brussel behorende plaats; 25. schor (van personen); 27. la ding v.e. schip; 28. binnen vlakte van de hand; 29. soort hagedis; 31. rivier in Duits land; 33. zeevis; 34. open ruimte tussen ingescheepte vaten; 36. deel van Europa; 37. verzet tegen het wettige gezag. Verticaal: 1. weefsel; 2. bezieldheid; 3. soort snoepgoed; 4. dikte v.e. vacht; 6. verfrissende lekker nij; 7. organisatie op het ge bied van automobilisme (afk.); 9. stijl van het eerste Franse keizerrijk; 11. wild zoogdier; 12. nauwsluitende huzaren- buis; 14. drank; 15. oude Ka- naanitischestad; 17. potlood lijn; 18. kwajongen; 20. scha vuit; 21. losse kap over een schrijfmachine; 23. He breeuws rustteken in psal men; 24. veter, rijgsnoer; 26. Turkse munt; 28. hoenderach tige vogel; 29. roofvogel; 30. tegenstander; 32. inwoner van zekere Europese hoofdstad; 33. vereniging; 35. op het genoemde. In welk(e antwoord(en) van deze puzzel komt de lettergroep RT voor? Oplossingen onder vermelding van „Puzzel 43" dienen uiterlijk woens dagmiddag in bezit te zijn van Leidse Courant Postbus 11 Leiden Tvnige scherpe (lees: optimisti- s) contracten worden vaak ge lakt omdat de spelleider in de egenheid is, zich een redelijk ld beeld van de vijandelijke rtverdeling te vormen, erzijds kan dat het gevolg zijn het op bepaalde momenten bekennen van de tegenstan- waardoor een „telling" wordt kregen, anderzijds kan dat ge- iren omdat een van de tegen- Iers heeft geboden, waardoor plaats van de hoge kaarten voor goed deel bekend is. Het lerstaande spel is daar een ed voorbeeld van. cler denkt, dat hij zich een volgbod kan veroorloven. verraadt daarmee dat hij de tsle van de in de noord-zuid den ontbrekende punten bezit, zuid maakt daar een rigoureus dankbaar gebruik van. wd opende met 1 schoppen, volgde met 2 harten en zuid,' zijn zeer goede spel en de vorken, waarvan de ontbre- nde plaatjes waarschijnlijk wel zullen zitten, knalde er direct SA uit. waf eindcontract werd. B107 w *A92 °10 W O *V876 098752 w_ü 06 10875 H 94 ♦65 AB94 o AB 3 AVB6 De uitkomst was harten 10 en de leider kwam tot de conclusie dat hij, als klaverheer en hartenvrouw goed zaten en schoppenaas ver keerd (e.e.a. alleszins aannemelijk) via twee snits in klaveren en een in harten, tot elf slagen kon komen (1 schoppen, 3 hartens, 4 ruitens en drie klaveren). Er zijn diverse mogelijkheden om 12 slagen te maken, maar die zijn afhankelijk van het door oost-west geleverde tegenspel. De beste me thode is, de eerste slag in noord te nemen en een klaversnit te nemen (de heer moet goed zitten, wil het contract een kans van slagen hebben) en vervolgens een kleine schoppen naar noord te spelen. Laten we aannemen dat oost de slag neemt en ruiten terugspeelt. Die slag wordt in noord genomen, waarna weer een klaversnit volgt. Hierna wor den de winnende slagen in de lage kleuren geïncasseerd, eindigend in noord, waarna de situatie er |t uitziet: V84 2 o H - B10 N 92 v W O O V87 o 98 z 0 - 10 6 C AB9 0 - 6 - Uit noord wordt nu ruitenheer gespeeld en oost is verplicht daar op een schoppentje af te gooien, omdat zuid anders drie hartensla gen kan maken. Vervolgens wordt in harten gesne den en hartenaas geïncasseerd, hetgeen west in onoverkomelijke moeilijkheden brengt: hij zit in een zwarte kleurendwang en moet een klaver- dan wel een schoppenslag inleveren. Als oost in de derde slag harten had gespeeld, zou het eind spel iets anders zijn uitgevallen (west komt eerst in dwang) maar het resultaat hetzelfde. Als oost de eerste schoppenslag niet neemt, worden alle winstslagen in de lage kleuren geïncasseerd en moet oost kiezen tussen het opge ven van de hartendekking of het sec zetten van schoppenaas. In het eerste geval wordt een extra har tenslag gemaakt en in het tweede, wordt in harten gesneden en oost met schoppenaas aan slag ge bracht, die dan nog eens in de hartenvork moet spelen. Niettemin kan het contract down. Oost moet schoppenaas direct nemen en schoppen naspelen. Maar tegen een dergelijke tegenstander biedt men zo'n slem natuurlijk niet! u dat twee-koningen vraag- ik van de vorige week nog teken? De stand was: Wit: Kf5 wart: Kh2. zwart nemen elk een zet ug, daarna speelt zwart zó dat mat kan zetten. De opgave is F. Baird. Morning Post, Febr. 10. En de oplossing hiervan is: neemt terug: I. Kg4xTf5,... en lart: I..., Tf1xDf5. De nieuwe rarte zet is dan: I..., Tfl-hl en geeft mat door zijn dame op te plaatsen. zijn grapjes over de schreef het normale schaken, maar staat er versteld van hoeveel laakliefhebbers zich daarin ver- tigen. Nog net daarbinnen zijn gaven waarin wit slechts twee ikken heeft en zwart nog in het at is van zijn volle wapentuig, weer een ander chapiter-de He dame alleen tegen alle acht arte pionnen. Gezochte opga- i, maar somstijds met een inte- ssante inhoud. Wat denkt u bij- orbeeld van de volgende: obleem van Hans Cohn. (1929) tdiagram nr. 1 ilgeeft mat in drie zetten, t aardige is hier, dat na: I.b6- Jr- wit mat dreigt door een ard te nemen op b8, waarbij art mat komt te staan. Het'enige zwart er tegen kan doen is paard naar a6 te brengen, 1..., b8-a6, maar nu volgt tóch mat i weer door het halen van een ard, nu op a8: 2.a7-a8P!,... en )en het paard op b6 is geen »id gewassen. fgelijke grappen worden nog al ns ingeleid door een verhaaltje, ee zwakke spelers waren in hun wekelijkse schaakontmoeting aan de stamtafel gevorderd tot de volgende stand: (Zie diagram nr. 2.) Wit, die moest zetten, kondigde mat in drie zetten aan en zwart zei daarop dat hij dat wel eens zou willen zien. Nu. hij kreeg het te zien: Th8xh7, Kh6xh7, 2. Tf8-g8, Kh7-h6 3. Tg8-h8. mat. Simpel maar mooi. Maar de wit- speler knorde: „Waarom met zo veel geweld als het ook anders kan. Hij stelde de stand weer op het bord en zei: „Mat in drie zetten, maar dan met de op h8 staande toren. Grote verbazing, want na lange tijd zoeken kon niemand dat klaar spelen. Men maakte de wit- speler, die intussen was ingesla pen, wakker, en verlangde van hem dat hij dat maar eens moest laten zien. Hij deed dat als volgt: I.Th8-g8, Lh7xg8 2. f7xg8 en hij nam de zo juist geslagen toren en plaatste die op g8, waarna hij met die toren een zet later mat gaf op h8. En dat grapje doet dan denken aan: Wit: Kc8; pionnen: b2, b6. - Zwart: Ka8; pion a7. En de opgave is hier: Mat in één zet, maar dan met de pion op b2. En als uw toehoorder dan van u verlangt, dat te demonstreren, dan neemt u de pion van b2 en plaatst deze op b6, en de pion op b6 gaat dan naar b2. Dan kunt u aan de opgave voldoen. Niet alle grap jes zijn zo flauw - er zijn hele goede bij. Maar nu nog even over naar het serieuze: H.M. Kasparjan. 2e prijs Sjachmzty 1961. (Zie dia gram nr. 3.) Wit: Kg2, Th3. Zwart: Ke8, Lal, Ldl, Pd6. Wit begint en houdt remise. Van dit materiaal, waarvan Prof. Berger al heeft aangetoond, dat de sterkste partij steeds wint, heeft Henri Rinck al voor jaren hele series studies gemaakt. Maar dat waren dan opgaven waarin de sterkste partij na een zet of vier - vijf door een vork, een penning of dominatie van het bord de winst bereikte. Bovenstaande studie is dieper en heeft veel meer inhoud. Kasparjan is dan ook de grootste levende studiekomponist die de Russen momenteel hebben. En dat wil wat zeggen! 1.Td3? Pc4 enz. De enige juiste weg is: I. Th3-e3t!, Ke8-f7! 2. Te3-el, Pd6-c4. Dit is sterker dan 2. Pf5, want dan is het na 3. Kh3 direkt na remise. Na de tekstzet is: 3. Kg2-h3l... de enige goede zet. 3..., Pc4-b2 Nu is de loper op al opgesloten en zijn alle zwarte officieren onbeweeglijk. Maar het vereist nog nauwkeurig spel om de samenwerking door nadering van de zwarte koning te verhinde- Ten. 4. Kh3-g3!!,„. Het zorgeloze: 4. Kh4?,... is fout, omdat dan de zwarte koning kan naderen en zijn officieren steunen: 4..., Kf6 5.Kg3, Kf5 6. Kh2, Kf4 7. Kgl, Kf3 8. Kfl, Pc4! enz. 4..., Kf7-f6 5. Kg3-h4!,... zwart is in zetdwang: 5..., kf6-f5, 6. Kh4-g3, Kf5-g6, Tel-g(h)l..., 7Kfl?,... zou verliezen. 7..., Kg6-f5 8. Tg(h)l-el!, Kf5-f6 9. Kg3-h4!, Kf6-f5 10. Kh4-g3,... met positio neel remise. Deze remisestudie steekt fel af bij de vele onbenullige winststudies die worden aange voerd om aan te tonen dat de sterkste partij als regel wint! Iploswedstrijd (1) indaag de eerste ronde van de *eede oploswedstrijd. Ik beloof l deelnemers een aantal leuke "weitjes,'om te beginnen weer 'ee problemen van dé Hoogeven- J- J. T. Hauschild, ook vorig ar vaste leverancier van proble- an. Maar ook andere problemis- 1 komen in dit seizoen weer aan od. an Hauschild niet al te moeilijke aagstukken, de een met nog wat ihtere kost dan de ander. Voor a vaste deelnemers en de nieuwe- Hgen nog even de voorwaarden: 'lossingen binnen twee weken uren naar B. J. Nuys, Laan van et Kwekebos 471,7823 KL Em- •en. Oplossingen worden na vier eken gepubliceerd. Een goede fossing levert twee punten op, •n bijoplossing een punt. Het is tor sommigen wat onbevredi- end als een oploswedstrijd wordt eslist door bijoplossingen, aan de klere kant is het nog maar een eringe beloning voor de vaak sweldige vondsten van bijoplos- *8- Overigens zal ik proberen om Ü5 s i u i Ut rtgiQiQi i H Éi Q 1 si' aTo" HAUSCHILD (1) zo gaaf mogelijke vraagstukken te publiceren. We zullen zien hoe dat uitpakt. In deze rubriek toch ook aandacht voor de partijspelers. Eerst een fragment uit de ontmoeting Lins- sen (Lent-Holstvoogd (RDG), ge speeld in de eerste ronde van de competitie. Na de 35e zet van Linssen, 27—22 is de cijferstand zwart: 1, 3, 10 t/m 13, 15, 16, 20. 24 t/m 26, wit: 22, 23. 28, 29, 31, 33, 35 t/m 37. 41. 43, 48. Holst- voogd speelde hier 13—18! en Linssen gaf zich meteen gewon- HAUSCHILD (2) nen. Er volgt immers 22x13 38 12-18! met op 23x12 1 0-14 2x30 25x32 37x28 26x46 28—22 11—17 en op 2x30 25x34 29x40 (op 23x12 de hoofdvariant) en 18x49! Verras send. Tenslotte de notatie van de partij Scholma (Huizum)-Morsink (Alme lo), eveneens gespeeld in de eerste ronde. Scholma heeft wit. 1. 33-29 17-22, 2. 39-33 11—17, 3. 44-39 6-11, 4. 50—44 1-6, 5. 31—26 1 6-21,6.32-2819—23,' 7. 28x19 14x23, 8. 35—30 10-14, 9. 30-24 21-27, 10. 37-31 14-19, 11. 42-37 19x30, 12. 34x14 9x20,13. 47—42 23x34, 14. 39x30 18-23, 15. 37—32 11—16, 16. 32x21 16x27,17.42—37 7—11, 18. 37-32 11—16, 19. 32x21 16x27, 20. 44—39 13—18, 21. 3025 4—10, 22. 25x14 10x19,23. 41—37 6—11, 24. 33—29 23x34, 25. 40x29 1 6-20, 26. 49-44, 8—13, 27. 48—42 2—7, 28. 37-32 11-16, 29. 32x21 16x27, 30. 46—41 20-25, 31. 41—37 19-24, 32. 29x20 25x14, 33. 39-33 7—11, 34. 33—29 13—19, 35. 44—40 5—10, 36. 43-39 3-9, 37. 40-34 9-13,38.37—3211—16,39.32x21 16x27, 40. 42-37 19-23, 41. 37-32 23-28, 42. 32x23 13—19, 43. 38-33 19x28, 44. 34—30 14—19, 45. 45—40 10—14, 46. 46-34 27—32, 47. 29-24 19-23, 48. 33—29 32-38, 49. 31—27 22x31, 50. 26x37 17-22, 51. 30-25 22—27, 52. 24—19 28-33, 53.19x10 33x44, 54.34—30 23x34, 55.30x50 38-43,56.10-418-23, 57. 4x31 23-28, 58. 31—9 28—33, 59. 9—22 33-38, 60. 22—31 en een verrassend slot, door de drei ging 27—22 moet zwart de strijd staken.» Aquarius of Waterman is een van de sterrenbeelden van de dierenriem. Aquarius is te vin den even ten zuiden van de evenaar tussen Capricornus (Steenbok) en Pisces (Vissen) in. Er bestaan over Aquarius enkele vage legenden. Volgens de Grie ken stelt Aquarius Ganymedes voor, de schone jongeman, die Hebe, nadat deze uitgehuwelijkt was aan Heracles, opvolgde als opperschenker van Zeus. De Egyptenaren geloofden dat als het jaargetijde aanbrak dat Aqu arius onder de horizon ver dween, het water van de Nijl ging rijzen, zodat de voor de vruchtbaarheid van het land zo broodnodige overstro.. ingen konden plaats hebben. Deze laatste mythe komt beter over een met de naam Waterman dan de Griekse opvatting, want de goden dronken nectar en be paald geen water.... Aquarius is niet zo'n erg duide lijk sterrenbeeld, maar beslaat wel een vrij groot oppervlak. Het bevat slechts sterren van de derde en vierde grootte en nog een aantal zwakkere. Er zijn ook wat dubbel- en variabele sterren, met name R Aqr, een variabele met een lange periode, welks magnitude varieert tussen de waarden 5.8 en 11.5 in een periode van 387 dagen. Het groepje zwakke geelachtige ster- Waterman laat water van de Nijl stijgen ren rondom de ster G Aqr Is zeker het bekijken waard, eve nals de ster F Aqr; dat is een dubbelster met magnituden van 4.60 en 4.42 op een afstand van twee boogseconden. Dichtbij N Aqr ligt NGC 7009, de Saturnusnevel, een zeer hel dere blauwachtige planetaire ne vel, die een beetje op de pla neet Saturnus lijkt. Ten noorden van de ster B Aqr (5 gr.) ligt M2 (NGC 7089), een prachtige bolvormige sterrenhoop. Bolvormige sterrenhopen: n.g.c. fotomagn. vis.magn. doorsnee afstand (licht- (boogmin.) jaar) 6981 8.6 9.8 2.0 59300 M 72 7089 5.0 6.3 8.2 51500 M 2 7492 10.8 - 3.3 94500 Planetaire nevels: Hoofdsterren: naam vis. magn. abs.magn. afstand (lichtjaar) a. Sadalmelek 3.19 0.07 136.8 b. Sadalsud 3.07 -4.54 1085 c. Sadalachbia 3.97 1.89 84.7 d. Scheat 3.51 1.61 78.2 e. Albali 3.83 0.21 172.7 f. (d) g. 3.75 0.53 143.4 4.13 0.72 156.4 t. Ancha 4.32 0.50 188.9 1. 3.84 -0.42 231.3 C-2. 3.80 -0.46 231.3 N.G.C. doorsnee fotomagn. afstand (lichtjaar) (boogsec.) nevel-ster 7009 44 x 26 8.4-11.7 1434 „Satumus"nevel 7293 900 x 720 6.5-13.3 586 „Helix "nevel Astronomische gebeurtenissen in november: Dubbelsterren: ster magn. afstand componenten (boogsec.) 4 6.40/7.20 1.1 1? 7.31/5.90 2.8 29 7.40/7.15 3.9 41 5.70/7.20 5.0 51 6.60/6.60 0.6 f. 4.60/4.42 2.0 94 7.50/5.27 13.3 107 5.74/7.00 6.5 Variabele sterren: magn. bereik periode (dagen) 7.66 9.40 244 7.2614.20 201.6 5.06 5.25 5.8611.50 387 9.5612.00 136 2 nov. 05 u. Mercursius 7 gr. ten zuiden van de maan. 2 nov. 09 u. Mars 5 gr. ten zuiden van de maan. 3 nov. 14 u. Neptunus 4 gr. ten zui den van de maan. 5 nov. 08 u. Mercurius 1.9 gr.ten zuiden van de maan. 7 nov. 16 u. eerste kwartier maan. 7 nov. 21 u. Venus in benedencon- junctie. 9 nov. 12 u. Uranus in conjunctie met zon. 10 nov. 06 u. Mercurius 2 gr. ten noorden van Antares (Schorpioen). 14 nov. Mars 4 gr. ten noorden van Antares 14 nov. 20 u. volle maan. 16 nov. 02 u. Mercurius grootste oostelijke elongatie (23 gr.). 16 nov. 05 u. Aldebaran (Stier) 0.6 gr. ten zuiden van de maan. 17 nov. 23 u. Mercurius 4 gr. ten zuiden van Neptunus. 21 nov. 05 u. Jupiter 4 gr. ten noor den van de maan. 22 nov. 21 u. laatste kwartier maan. 24 nov. 01 u. Saturnus 3 gr. ton noorden van de maan. 26 nov. 00 u. Mercurius stationair. 26 nov. 03 u. Jupiter stationair. 26 nov. 07 u. Mars 2 gr. ten zuiden van Neptunus. 26 nov. 16 u. Venus stationair. 28 nov. 03 u. Venus 3 gr. ten zuiden van de maan. 29 nov. 19 u. Mercurius 0.1 gr. ten noorden van Mars. 30 nov. 08 u. Nieuwe maan. Op 18 oktober j.l. verscheen in Ierland een bijzondere zegel naar aanleiding van het feit dat het eerste aardgas aan land ge bracht werd. Dit gas is afkom stig van een onderzees gasveld op 130 km. buiten de Ierse kust en komt via een onderzeese pij pleiding aan land. De gasbel werd ontdekt in 1971 en levert gas dat voor 99% bestaat uit methaan, het is niet giftig en milieuvriendelijk. De zegel van Robert Ballagh brengt het aan boren van gas op symbolische wijze in beeld. Het drukken van de zegels werd verzorgd door de Irish Security Stamp Ltd. Op 26 oktober verschijnt in Ier land een serie van vier zegels. Dit ter gelegenheid van het feit dat het 50 jaar geleden is dat de in 1922 soeverein geworden Ierse Vrijstaat een eigen munt stelsel invoerde. Naast het bankpapier waarop en vrouwefiguur voorkwam als zin nebeeld van het vrije Ierland, droeg de muntspecie aan één zijde de harp uit het Ierse wa pen. Aan de andere kant kwam de afbeelding van een in Ierland levend dier voor. Van de acht uitgegeven munten zullen er vier op de zegels voorkomen. De zegels hebben een waarde van 8 p.. 10 p., 11 p. en 17 p. en werden ontworpen door Pe ter Wildbur. Het drukken was in handen van „Stamping Branch Office of the Revenue Commis sioners, Dublin Castle". We blijven nog even bij Ierland, want daar verscheen op 18 sep tember j.l. een bijzondere serie bestaande uit drie zegels. Als eerste is daar een zegel van 10 Ierland herdenkt invoering van eigen muntstelsel p. die geldt als eerbewijs aan Catherine McAuley, stichtster van de Orde van Barmhartig heid. Catherine McAuley werd in 1778 te Dublin geworden. Reeds op jeugdige leeftijd legde zij zich toe op de verzorging en opvoeding van de behoeftigen in Dublin. Nadat zij de „Orde van Barmhartigheid" had opge richt, kocht zij in 1824 met geld, dat zij door een erfenis verkregen had, een stuk grond in een der betere wijken van Dublin. Daar vestigde zij haar „Huis der Barmhartigheid". In 1848 overleed zij aan een ziekte die ze gedurende haar werk zaamheden had opgelopen. De door haar opgerichte religieuze orde doet tot op de dag van vandaag nog steeds haar uiterst verdienstelijk werk in vele lan den ter wereld. Op de door Ro bert Ballagh ontworpen zegel ziet men het portret van Cathe rine McAuley gemaakt aan de hand van haar dodenmasker. Het feit dat het pokkengevaar thans vrijwel over de hele we reld bedwongen is, wordt onder de aandacht gebracht met een zegel van 11 p. Het was de En gelse arts dr. Edward Jenner die in 1796 de eerste succesvol le pokkenvaccinatie toepaste met het koepokserum. Deze ze gel verscheen op verzoek van de Wereld Gezondheids Organi satie en werd ontworpen door Raymond Kyne. Tot slot in deze serie een zegel in de waarde van 17 p. Deze zegel is gewijd aan de Ierse schilder Sir William Orpen, die in 1878 in de buurt van Dublin geboren werd. Reeds op 16-jari- ge leeftijd vervaardigde hij werk dat de aandacht trok. Op latere leeftijd gaf hij onderricht aan de Kunstacademie te Dublin. Het ontwerp voor deze zegel werd vervaardigd door Erik van der Grijn en werd gebaseerd op een zelfportret van Sir William Or pen. De zegels werden gedrukt door de Irish Security Stamp Printing Ltd. De postadministratie van de Ne derlandse Antillen heeft op 16 oktober j.l. een serie van drie bijzondere zegels in omloop ge bracht. Dit ter gelegenheid van het feit dat de „Landsradio" dit jaar haar 70-jarig bestaan her denkt. Rond het jaar 1908 bevonden zich regelmatig vele Nederland se zeeschepen in de Caraibi- sche Zee. Door de betrekkelijk zwakke radio-installaties aan boord van deze schepen be stond er behoefte aan een tus senstation voor de berichtenwis- seling. Hiervoor werd een oplossing gevonden door het oprichten van een kuststation voor draadloze telegrafie op het eiland Curapao op 16 oktober 1908. Uit dit kuststation, Cura sao. dat de roepnaam PJC kreeg toegewezen, ontwikkelde zich in 70 jaar „Landsradio". de Telecommunicatiedienst van de Nederlandse Antillen, zoals wij die nu kennen. Via het telecom municatienet van de Landsradio is het mogelijk telegrammen te verzenden of te telefoneren naar «Ike uithoek van de wereld. Dit doordat het net van „Landsra dio" is gekoppeld aan de tele communicatienetten van het bui tenland via een stelsel van kabel-en straalverbindingen. Op een zegel in de waarde van 20 cent ziet men beelden van een morseverbinding tussen de wal en een schip. Vervolgens een zegel in de waarde van 40 ct. met als afbeelding een sym bolische verbinding tussen wal en schip via de telex. Tot slot een zegel van 55 cent met als afbeelding een van de mogelijkheden voor verbinding in de toekomst. Deze verbinding bestaat uit telex of telefonie tus? sen de wal en schip door tus senkomst van een grondstation en een satelliet. Deze laatste techniek is het antwoord van de telecommunicatie op een steeds groeiende behoefte van de scheepvaart aan meer geavan ceerde verbindingstechnieken. De zegels werden ontworpen door Eric van der Sas uit Wil lemstad, Curapao. en gedrukt door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 21